تحقیق بررسی تأثیر اضطراب بر نتایج امتحان دانش آموزان در word دارای 185 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد تحقیق بررسی تأثیر اضطراب بر نتایج امتحان دانش آموزان در word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق بررسی تأثیر اضطراب بر نتایج امتحان دانش آموزان در word
فصل اول: طرح تحقیق
مقدمه
بیان مسأله
اهمیت و ضرورت تحقیق
اهداف تحقیق
سوالات اصلی تحقیق
فرضیات تحقیق
تعریف واژه ها و متغیرهای اصلی تحقیق
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه
تاریخچه اضطراب
نشانه هایی از اضطراب
اضطراب
منشاء اضطراب
ترس و هراس در قرآن
ترس از نظر علماء و شعراء و نویسندگان
اضطراب
شخصیت و اضطراب
معنای ترس
اثرات اضطراب در رفتار
اضطراب و موفقیت تحصیلی
وسایل دفاعی برای مقابله با اضطراب
مبارزه با اضطراب
نگرانی و اضطراب
تشخیص کنش ها و جداسازی مفاهیم
حالات عاطفی متعارف
از اضطراب روان نژدانه گاهگاهی تا اضطراب روان نژادانه مزمن
اضطراب های روان نژادانه تثبیت شده در ترس موهوم
اضطراب روحی (اضطراب نا هشیار)
امتحان اضطراب
عوامل اضطراب آفرینی
ترس از امتحان
اضطراب و حالت های خاص آن
علت های اضطراب
کشف محرکهای سرکوب شده
مطالب سرکوب شده نوعی
دلایل اضطراب دانش آموزان
تعریف اضطراب
علایم روان شناختی وشناختی اضطراب
علایم و نشانه های بالینی
علایم جسمی
تعریف اضطراب امتحان
استرس و اضطراب
عوامل مؤثر در اضطراب امتحان
تحریفات شناختی و آمادگی برای امتحان
مکانیزمهای دفاعی
خطاهای شناختی
آمادگی جسمی
آمادگی روحی
مرور آمادگی برای امتحان
در طول امتحان
شیوه های درمان اضطراب امتحان
تهیه فهرست سلسله مراتب اضطراب
جدول نمونه از سلسله مراتب ترکیبی برای اضطراب آزمون
دستیابی به آرامش عمیق عضلانی
جدول دستورالعمل مربوط به تمرین آرمیدگی عضلانی
حساسیت زدایی
خود حساسیت زدایی
روش های شناختی – رفتاری
فهرست بازبینی حل مسأله
جدول تعمیم در مورد یک راهبرد (با راهبردها)
روش بازسازی شناختی(بازسازی عقلانی)
روش الگو سازی
مراقبه و آرامش ذهنی (10-5 دقیقه) مک کراتی
آرامش بخشهای مختلف بدن (20 دقیقه)
شماره معکوس (10-3) دقیقه
فصل سوم: روش تحقیق
مقدمه
روش تحقیق
جامعه آماری
نمونه آماری و روش نمونه گیری
روش های آماری و تجزیه و تحلیل اطلاعات
روش جمع آوری اطلاعات
روائی و اعتبار ابزار جمع آوری اطلاعات
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه
خلاصه اطلاعات عددی محاسبه شده پاسخ دانش آموزان به کل سؤالات پرسشنامه
شاخص های آماری امتحان و اضطراب در بین پسران و دختران
بررسی و اثبات فرضیه
بررسی و اثبات فرضیه
بررسی و اثبات فرضیه
طبقه بندی و ادغام گویه های پاسخ
فصل پنجم: خلاصه و نتیجه گیری
مقدمه
خلاصه و نتیجه گیری
نتایج حاصل از پژوهش
محدودیت ها و موانع تحقیق
پیشنهادات
فهرست منابع و مآخذ
بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق بررسی تأثیر اضطراب بر نتایج امتحان دانش آموزان در word
1- دکتر دیوید برنز. از حال بد به حال خوب. ترجمه مهدی قراچه داغی. چاپ دوم. انتشارات آرین کار تهران
2- سیف بهزاد. فرخ. آرامش درون. چاپ اول. نشر مهر
3- آلن مروم. درون های ناآرام. ترجمه علی رنجیره ای. چاپ اول. نشر اوحدی تهران
4- آندره لوگال. نگرانی و اضطراب. ترجمه محمد رضا شجاع رضوی. چاپ دوم. انتشارات آستان قدس رضوی
5- ریچارد گلدبرگ. اضطراب. ترجمه نصرت اله پور افکاری. چاپ تابش تبریز
6- عالی. کاظم. اضطراب امتحان و شیوه های درمان آن. انتشارات فجر امید تبریز
7- صادق جانبهانی. محمد. محرومیت جنسی و اضطراب. نشر مفید
8- کاپلان. سادوک. خلاصه روانپزشکی. ترجمه پورافکاری. چاپ تابش. جلد دوم
9- فرجی. ذبیح اله. انگیزش و هیجان. انتشارات خردمند
10- پروین. لارنس. روان شناسی شخصیت. ترجمه کدیور و جوادی. موسسه خدمات فرهنگی رسا
11- احمدی. علی اضغر. روان شناسی شخصیت از دیدگاه اسلامی. انتشارات امیرکبیر
12- بهرامی. هادی. روان شناسی نوجوانی. انتشارات دانشگاه ابوریحان بیرونی
13- احمدوند. محمدعلی. مکانیزمهای دفاعی روانی. انتشارات بامداد
14- برنز دیوید. روانشناسی افسردگی. ترجمه مهدی قراچه داغی. نشر اوحدی چاپ هشتم
15- ویرجینیا واکس. رمز موفقیت در تحصیل. ترجمه سیداکبر میر حسنی. تهران. انتشارات بامداد
16- فرجاد. محمد حسین. رو در رو با مشکلات و اختلالات روانی. تهران انتشارات کیهان
17- گوردون. توماس. خود انطباقی کودک و نوجوانان در خانه و مدرسه. ترجمه احمد رندی. تهران انتشارات بعثت
18-عظیمی. سیروس. روانشناسی عمومی تهران. انتشارات صفار
19- ثابتی. حسین. امتحان چرا و چگونه. پیوند
20- جیم جی. کینوت. رابطه والدین و فرزند. ترجمه پریرخ دادستان. انتشارات آزاده
21- افروز. غلامعلی. اضطراب امتحان. پیوند شماره 236 چاپ
22- طوسی. بهرام. مهارتهای مطالعه. انتشارات ترانه
23- شاملو. سعید. روانشناسی بالینی. چاپ پنجم. انتشارات رشد
24- سیف. علی اکبر. تغییر رفتار و رفتار درمانی: نظریه ها و روشها. نشر دانا
25- ماروین آر و همکاران. رفتار درمانی بالینی. ترجمه فرهاد ماهر. چاپ دوم. انتشارات آستان قدس رضوی
26- البرت بندورا. نظریه یادگیری اجتماعی. ترجمه فرهاد ماهر. انتشارات راهگشا
27- کوی. لوتان. آموزش و پرورش فرهنگ ها و جوامع. محمد معینی. چاپ اول. انتشارات دانشگاه شهید بهشتی تهران
28- پرهیزگار. کمال. روابط انسانی در مدیریت. چاپ چهارم. دانشگاه اصفهان
29- نادری. عزت اله. سیف نراقی. مریم. روشهای تحقیق و چگونگی ارزش یابی آن در علوم تربیتی. چاپ ششم. انتشارات بدر
30- بست جان. روشهای تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری. پاشا شریفی. نرگس طالقانی. چاپ سوم
31- جرج. فرگوسن. یوشیتو تاکانه. تحلیل آماری در روانشناسی و علوم تربیتی. علی دلاور. سیامک نقشبندی. چاپ اول. انتشارات ارس باران
32- ساعتچی. محمد. فرهنگ دانشگاهی یادواره (انگلیسی- فارسی) جلد سوم (ق-ی) نشر دانشگاهی تهران
33- معینی. محمد. فرهنگ فارسی معین. چاپ هشتم (م-ی) انتشارات امیر کبیر. تهران
34- حمیدی زاده. محمدرضا. آمار کاربردی. چاپ چهارم. انتشارات جهاد دانشگاهی
35- هومن. حیدرعلی. اندازه گیریهای روانی و تربیتی. چاپ دهم. نشر پارسا
36- کریمی. عبدالعظیم. تربیت به کجا می رود. چاپ اول. انتشارات تربیت
37- کمالی. محمد. بهداشت روانی در مدرسه. فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش شماره 18-19 تابستان
38- دیویس. کیت. رفتار انسانی در کار. محمد علی طوسی. چاپ دوم. مرکز آموزش مدیریت دولتی
39- جوزف اف. کالاهان لئونارد اج کلارک. آموزش در دوره متوسطه. ترجمه طهوریان. انتشارات آستان قدس رضوی. چاپ سوم
40- ساموئل بال. انگیزش درآموزش و پرورش. ترجمه دکتر سید علی اصغر مسدد. چاپ اول. انتشارات دانشگاه شیراز
41- وارین دایر. چه کنیم تا فرزندان خوشبختی داشته باشیم. ترجمه توران مالکی. چاپ دوم. انتشارات رشد
42- کارن هورنای. خودکاوی. ترجمه کامبیز پارسای. چاپ دوم. انتشارات بهجت
43- الیوت ارونسون. روانشناسی اجتماعی. ترجمه دکتر حسین شکر کن. چاپ ششم. انتشارات رشد
44- احمدوند. محمد علی. روانشناسی کودکی و نوجوانی. انتشارات دانشگاه پیام نور
45- کارن هورنای. عصبانیهای عصر ما. ترجمه ابراهیم خواجه نوری. چاپ سوم. انتشارات شرق
46- نگاهی به رویدادهای آموزش و پرورش. سال دوازدهم. شماره 224 نیمه دوم اسفند
47- سیف بهزاد. فرخ. با اضطراب چه می توان کرد. هفته نامه پیک آزادی شماره 71-18 دی ماه
48- جزوه فشار روانی و فنون مقابله. نشر بنیاد شهید انقلاب اسلامی
49- اکرمی. ناهید. اضطراب امتحان (مقاله) ماهنامه تربیت. سال پانزدهم. شماره سوم
منابع و مآخذ: پایا نامه ها
کوشان، محسن
بررسی عوامل روانی، اجتماعی موثر در بروز اضطراب، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده پزشکی تهران 1369، جدیدی زاده، نیکی
بررسی رابطه بین میزان فشار روانی و اضطراب دانش آموزان دانشگاه اصفهان 1377، سلمانپور، جعفر
بررسی عوامل روانی، اجتماعی موثر در بروز اضطراب قبل از امتحان دانشگاه پیام نور 1378 سامانی، سعید
بررسی رابطه بین اضطراب و امتحانات دانش آموزان دانشگاه اصفهان 1378 نظری نژاد، محمد حسین
مشاوره با پدران و مادران در رابطه یا نگرانی دانش آموزان دانشگاه تهران 1376 زمانی، زهره
هنجار یابی مقدماتی سیاهه اضطراب روی دانش آموزان دانشگاه تهران 1377 پور شهسواری، فاطمه
بررسی کاربردپذیری مشاوره گروهی در کاهش اضطراب دانش آموزان با تاکید بر شیوه حل مساله دانشگاه تهران
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر اضطراب بر نتایج امتحان دانش آموزان در مدارس متوسط (دختر و پسر) پایه سوم نظری کار خود را شروع نموده است
جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان پسر و دختر پایه متوسط نظری شهرستان شاهین دژ می باشد که برابر با 1521 نفر در 10 دبیرستان است و نمونه آماری معادل با 154 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. روش این تحقیق با توجه به ماهیت موضوع و اهداف کلی تحقیق ، پیمایشی از نوع همبستگی است و برای بررسی دیدگاه دانش آموزان در مورد برخورد مدیران ( در فرضیه شماره 2 ) از پرسشنامه 21 سئوالی با طیف پنج گزینه ای لیکرت با گزینه های : بسیار زیاد ، زیاد ، تا حدودی ، کم و خیلی کم استفاده شده است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی ( جداول ، فراوانی ، درصد و نمودار ) و برای ازمون فرضیه ها از ( آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تی تست ) استفاده گردیده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان می دهد که بین اضطراب و نتایج امتحان رابطه معکوس وجود دارد. و نیز با توجه به پاسخ بدست آمده از پرسشنامه دانش آموزان این نتایج حاصل شد که بین برخورد مدیران و میزان اضطراب دانش آموزان رابطه وجود دارد. همچنین نتایج حاصل نشان می دهد که بین میزان اضطراب دانش آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد ( دختران بیشتر از پسران مضطرب بودند ). چنانکه در مدارسی که مدیران آنها مقرراتی بوده و نظم خشک و بی روح و غیر قابل حاکم بود میزان اضطراب دانش آموزان نیز بالا بوده است و از دیدگاه دانش آموزان مدیرانی که دارای برخورد انسانی بوده اند و با دانش آموزان صمیمی هستند اضطراب آنها کم بوده و بیشتر نسبت به نتایج امتحانی خود امیدوار بوده اند و برعکس
مقدمه
یکی از اساسی ترین عواملی که در بهبود و رفع حالت اضطراب زا و ترس از امتحان را که می توان در دانش آموزان تا اندازه هایی تعدیل نمود با ایجاد عواملی چون خودپنداری، اعتماد به نفس و تسلط به خود می باشد که اگر با روشهای علمی و مشاوره صحیح انجام پذیرد مسلماً بسیاری از ناهنجارها و ناآرامی ها کاسته خواهد شد
اهمیت و نقش اضطراب امر تازه ای در فرهنگ لغات روانشناسی و آسیب های روانی نیست بلکه با توجه به منابع موجود از ادوار باستان همواره مورد مطالعه و تحقیق روان شناسان بوده و هست. نگرانی و اضطراب تجربه عمومی و مشترک انسان هاست و لازمه ادامه حیات و پیشرفت آنهاست. شاید بتوان گفت که گرفتن نگرانی ها از انسانها به منزله گرفتن امکان سعی، تلاش و فعالیت از آنهاست. آدمی نگرانی و اضطراب را از همان ماههای اولیه زندگی و سپس در طول عمر خود تجربه می کند
از تجربه اضطراب، جدایی و غریبی کردن (اضطراب بیگانه) است که از ماههای اولیه زندگی گرفته تا نگرانی تامین معاش، تربیت فرزند و ; که در سنین بزرگسالی رخ می دهد
در سال (1975) اضطراب امتحان را اینگونه تعریف کرده است »اضطراب امتحان اشتغال فکری است که بوسیله خودآگاهی، شک به خود و کم ارزش شمردن خود مشخص می شود. این اعمال شناختی هم بر روی رفتار آشکار و هم بر روی واکنش های فیزیولوژیک اثر می گذارد [1]« (سارسون)
این اشتغال فکری به گونه ای است که بر عملکرد فرد تاثیر گذاشته و به آن زیان می رساند و از جمله شامل افکار و ارزیابی های منفی از توانایی های خود است
در سال 1979 پژوهش های هلندروت و دیگران نشان داده است که افراد با اضطراب امتحان در سطح بالا بیشتر افکاری را به کار می گیرندکه کاهش دهنده و مداخله کننده در عملکرد است نه تسهیل کننده آن با توجه به دیدگاه صاحبنظران اثرات اضطراب معمولاً به صورت پریشانی شدید در بسیاری مشاهده می شود افزایش فعالیت سیستم اتونوم از ویژگی های و نشانه های بارز اضطراب می باشد که به صورت عرق کردن، تپش قلب، تهوع، غش، انقباض عضلانی، احساس فاجعه و مصیبت قریب الوقوع ظاهر می شود
می بینیم که اضطراب ناشی از موقعیت های اجتماعی که درآن مشخص از موشکافی اجتماعی دیگران می ترسد می باشد و مضطرب آن است که مبادا کاری کند که اسباب خجلت یا تحقیر او شود
در این فصل سعی شده که به طور صحیح به بیان مساله، ضرورت تحقیق، اهداف تحقیق، سوالات اصلی، فرضیه های تحقیق و تعریف واژه ها و متغیرهای اصلی تحقیق و نیز محدودیت ها و موانع تحقیق پرداخته شود
بیان مساله
هدف از بیان کردن مساله پژوهش این است که بدانند میزان اضطراب تا چه اندازه ایجاد ترس می کند یا بر میزان یادگیری و حافظه شخص در موقعیت های که به آن مواجه می شود تاثیر می گذارد اضطراب مزمن احساس هیجانی ناخوشایند است که شخص مضطرب روشهای گوناگون را برای مقابله با آن بکار می گیرد در این راستا ممکن است تلاش منطقی برای کم کردن و یا از بین بردن محرک های که موجب بروز اضطراب می گردد صورت پذیرد بر این اساس برای از بین بردن و فرونشاندن اضطراب باید کنترلی بر افکار و عقاید داشت تا از نفوذ موارد اضطراب زا و نگران کننده به ضمیر خودآگاه جلوگیری
گردد این کار می تواند از طریق فراموشی و بی توجهی صورت گیرد سازمان بهداشت جهانی (WHO) اضطراب را چنین تعریف می کند مجموعه ای از تظاهرات عضوی و روانی که نتوان به خط مشخصی نسبت داد و علائم آن بصورت حمله و یا حالت مداومی ادامه یابند. ساراسون (1975) اضطراب امتحان را این گونه تعریف کرده است اضطراب امتحان نوعی اشتغال فکری است که به و سیله خودآگاهی، شک به خود و کم ارزش شمردن خود مشخص می شود
و فن بیکر (1980) اضطراب امتحان را مرکب از دو جز نگرانی و هیجان پذیری دانسته و جز نگرانی را مسئول کاهش عملکرد و اشتغالات فکری فرد می داند
در تعریف اضطراب فرق میان اضطراب و ترس مشخص گردید و گفته شد منبع ترس مشخص است و لی اضطراب ترس مبهم است اما در اضطراب امتحان فرد علی رغم آنکه درس خود را مطالعه کرده است یا توانایی مطالعه آن را دارد باز هم موقعیت امتحان او را درچار نگرانی و اضطراب می کند به عقیده فروید بعضی از تعارضات ناخودآگاه میان نهاد فرد و فشارهای تحمیل شده از خود و فراخود بوجود می آید در این حالت تهدید از درون فرد ناشی می شود و اضطراب واقعی ممکن است که بعنوان ترس توصیف شود که این ترس همان عکس العمل فرد در مقابل خطرات قابل تشخیص می باشد
اهمیت و ضرورت تحقیق
امتحان در نظام تعلیم و تربیت مرکز ثقل اندازه گیری و ارزیابی آموزشی است برای ارتقاء و اندازه گیری میزان پیشرفت تحصیلی یادگیرندگان بهترین شیوه تا کنون امتحان می باشد از دیرباز علمای تعلیم و تربیت برای ایجاد شرایط بهتر برای یادگیرندگان در هنگام امتحان تلاش بسیار نموده و راهکارهای زیادی ارایه نموده اند از آنجائیکه شرایط مختلف روانی، جسمانی و عاطفی دانش آموزان بر نتایج امتحان آنان تأثیر دارد و یکی از این شرایط روانی مسئله اضطراب دانش آموزان هنگام امتحان می باشد که تاثیرات مخرب آن از جهات گوناگون برای امتحان روشن است و بررسی و تحلیل این پدیده یکی از ضروریات نظام آموزشی کشور، برای جلوگیری از اُفت تحصیلی است و این پژوهش در پی بررسی اثرات اضطراب بر نتایج امتحان است ضرورت این تحقیق را در دو نکته اساسی می توان یافت
1- با توجه به اینکه امتحان یکی از بهترین ابزار اندازه گیری میزان پیشرفت تحصیلی یادگیرندگان است درک عوامل موثر بر نتایج امتحان می تواند در بهبود یادگیری دانش آموزان باشد و یکی از این عوامل موثر بر امتحان اضطراب می باشد که بررسی و تحقیق در این مورد برای بهبود شرایط امتحان ضروری است
2- از آنجائیکه در مورد اضطراب و تاثیر آن بر امتحان تحقیقات کمتری انجام یافته و خصوصاً در آموزش و پرورش به این امر مهم کمتر پرداخته شده است ضرورت پژوهش این مورد با توجه به نیاز و ضرورت های یادگیرندگان قابل توجه است
اهداف تحقیق
اهداف اصلی این پژوهش آگاه ساختن از میزان همبستگی بین اضطراب و نتایج امتحان است و بررسی رابطه بین اضطراب و تاثیر آن بر نتایج امتحان در دانش آموزان سال سوم نظری و نیز از اهداف پژوهش می توان بررسی دیدگاههای دانش آموزان در مورد اثرات اضطراب بر نتایج امتحانات آنها را نام برد و نیز بررسی تاثیر مقررات خشک و دست و پاگیر مدرسه بر میزان اضطراب دانش آموزان را اشاره کرد که این امر باعث بالا بردن راندمان تحصیلی دانش آموزان می شود
پرسشهای پژوهش
1- آیا اضطراب و نتایج امتحان رابطه وجود دارد؟
2- آیا بین برخورد مدیران و اضطراب دانش آموزان رابطه وجود دارد؟
3- آیا بین دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر در خصوص تأثیر اضطراب بر نتایج امتحان تفاوت وجود دارد،
تعریف اصطلاحات
آزمون: وسیله ای است عینی و محاسبه شده که برای اندازه گیری نمونه ای از حالات و رفتار معین فرد یا افراد خاص به کار می رود (نادری و سیف نراقی 1370 ص 35)
اضطراب: یک حالت عاطفی بسیار نامطلوب است که نسبت به موقعیت های خاص بروز می کند و با توانایی انسان برای پیش بینی آینده و ارزشی که برای خود قائل است ارتباط دارد
(پورمقدس 1367 ص 96)
امتحان: عبارت است از یک وسیله یا روشی که در آن آزمودنی ها با تعداد سوالهای همخوان و هماهنگ با یکدیگر مواجه می گردند یا به انجام فعالیت های علمی وادار می شوند که در نتیجه این شرایط و در خاتمه موقعیت امتحان می توان از توانایی های افراد شرکت کننده در امتحان مقایسه ای کمی بدست آورد (نادری و سیف نراقی 1370 ص 30)
ارزشیابی: عبارت است از سنجش عملکرد یادگیرندگان و مقایسه نتایج حاصل با هدف های آموزش از پیش تعیین شده به منظور تصمیم گیری در این باره که آیا فعالیت های آموزش معلم و کوششهای یادگیری دانش آموزان یا دانشجویان به بازده مطلوب انجامیده است یا نه (سیف 1370 ص 606)
یادگیری: عبارت است از تغییرات نسبتاً دائمی در رفتار که بر اثر تجربه حاصل می شود (دیویس و همکاران 1363، ص 189)
ترس: به آن حالت ناراحتی اطلاق می شود که طی آن انگیزه ای برای فرار کردن و یا کناره گرفتن در شخص ایجاد می گردد (پورمقدس 1367 ص 93)
برخوردمدیر : رفتار یا عکس العملی که مدیر در مقابل اعمال دانش آموزان ( کارکنان یا زیر دستان ) در موقعیتهای مختلف برای کنترل و اداره مدرسه از خود نشان می دهد
هدفهای آموزشی و رفتاری: هدفهایی هستند که مقاصد آموزشی معلم را بر حسب عملکرد یا رفتار قابل مشاهده یادگیرندگان بیان می کنند (سیف 1370 ص 76)
جنسیت: در این پژوهش منظور دختر و پسر بودن است که در مقطع سوم متوسطه مورد مطالعه قرار
می گیرند
رشته تحصیلی: در این پژوهش منظور رشته های تحصیلی دوره متوسطه انسانی، ریاضی و تجربی است
[1] – اکرامی: ناهید 1378 مجله تربیت ص 35- ص
مقدمه
ما از امتحان می ترسیم یا دچار اضطراب می گردیم لازم است تفاوت بین این دو آشکار شود با وجودی که در بسیاری از موارد بسیاری از مردم تفاوتی بین این دو قایل نمی شوند و هر کدام را بجای آن یکی به کار می برند اما واقعیت این است که این دو نسبت به هم متفاوتند. سالیوان (1948) تفاوت بین ترس و اضطراب را روشن کرد از نظر او اضطراب انعکاسی از تنش درونی است در حالی که ترس سازو کاری است که برای رویارویی با خطرات واقع بینانه تر خارجی به کار می رود. کارن هورنای در این زمینه می گوید: ترس و اضطراب هر دو عکس العمل هایی متناسب با خطر هستند. منتهی در مورد ترس خطر واقعاً در خارج وجود دارد و قابل مشاهده است ولی در مورد اضطراب خطر را ذهن خود شخص ایجاد
می کند و پنهان است یعنی در وجود خود اوست از نظر بیشتر پژوهشگران سنت روانکاوی، ترس معمولاً پاسخی معقول و گاهی مفید به موقعیتهایی است که به گونه ای عینی خطرناک هستند از سوی دیگر اضطراب را می توان پاسخی ناتوانی زا نابخردانه و بیشتر زیانبار برای موقعیتی دانست که لزوماً به گونه ای عینی تهدید آور نمی باشند؟
بد نیست موضوع با مثالی روشن تر شود: دچار نگرانی شدن از شرکت در مباحثه ای بدون جهت یا وحشت از مکان مرتفعی اضطراب نام می گیرد اما مثلاً کم کردن راه و اینکه برایش مشکلی در آن راه پیش بیاید و او دچار وحشت گردد عکس العمل فرد ترس می باشد زیرا شخص به تناسب خطراتی که او را تهدید کرده ترسیده است اما اضطراب ناشی از تصور و توهم اوست که وجود خارجی ندارد
با این وجود بسیاری معتقدند که ترس دور از اضطرای یا اضطراب دور از ترس وجود ندارد زیرا آنچه ما مشاهده می کنیم معمولاً ترکیبی از این دو می باشد به علاوه همانطور که ذکر شد به علت نا معلوم بودن دقیق منشا اضطراب بخصوص به نسبت افراد نمی توان به طور قطع فصل جدایی را برای هر کدام از آن دو ترسیم کرد. مشکل عمده ای که وجود دارد بسیاری از افراد سعی می کنند که اضطراب خود را نبینند و آن را کتمان کنند چون درهر حال اضطراب نوعی عیب و وصله ناجوری بر جود ماست و به قول خانم دکتر کارنای: برای همه ما دردناکتر از این هیچ چیز نیست که به خودمان صریحاً اعتراف کنیم و بقبولانیم که یک عیبی در وجود ما هست و باید به ترکیب فعلی شخصیت خود شکل دیگری بدهیم به این جهت از دیدن اضطراب طفره می رویم و مهمترین روش هایی که در این راه بکار می برد عبارتند از: اول اینکه اضطراب خود را به صورت منطقی و معقولی جلوه می دهد. دوم اینکه وجود آن را به هر نحوی شده در خود انکار می کند و آن را نادیده می گیرد. سوم آنکه آن را تخدیر می کند تا ظاهراً از اثر بیفتد. چهارم اینکه گرد افکار، احساسات، غرایز و موقعیت هایی که سبب تحریک و برانگیخته شدن اضطراب می شوند نگردد
هدف بنده در این پژوهش صحبت درباره یکی از عوامل اضطراب آور در مدرسه یعنی امتحان است با تاکید بر این مفهوم که عوامل اضطراب آور زیادی وجود دارد مثل پاسخگوئی به معلم یا مسئولان مدرسه، صحبت کردن در برابر دانش آموزان یا حتی موقعی که دانش آموز اسم خود را از بلندگوی مدرسه می شنود که مدیر یا معاون او را به دفتر فرا می خواند و عوامل دیگری که هر یک به نوعی دانش آموزان را دچار اضطراب می کنند اما سهم امتحان در انگیزش میزان این اضطراب بسیار قابل توجه است فشار اضطراب در مورد کسانی که عادت کرده اند در مورد بسیاری از چیزها چنین واکنشی از خود نشان دهند در واقع به آن عادت کرده باشند اضطراب وجود خارجی ندارد بلکه این نگاه و برداشت و تصور ماست که چنین چیزی را موجب می شود
ارل نایتینگل می گوید: هر یک از ما با ثمره فکر خود در آینده زندگی می کند زیرا آنچه امروز، فردا، ماه آینده و سال دیگر به آن می اندیشند به زندگی شکل می بخشد و تعیین کننده سرنوشت در آینده خواهد بود. فکر رهبر و راهنمایی شماست
تاریخچه اضطراب
موضوع اضطراب و سایر لغات روان شناسی و آسیب های روانی امری بسیار قدیمی است که سابقه طولانی دارد. انسان از روزی که با استفاده از عقل و اندیشه خود شروع به شناسایی خود، نهاد فرا خود و ماهیت خویش پرداخت با مسائل و موضوعاتی چون مکانیزم های دفاعی از قبیل واپس زنی- والایش- جابه جایی- برون فکنی- همانند سازی- بازگشت تسبیت- انکار دلیل تراشی- تبدیل و جبران که برای کاهش اضطراب عنوان می کند یا با استفاده از روش هایی که مد نظر روانشناسی است. از طریق آزمایشاتی چون روش مشاهده طبیعی- روش شرح حال یا از طریق پرسشنامه هایی که تهیه می کنند به تحقیق اضطراب پرداخته اند و هم اکنون هم مورد استفاده قرار می گیرد. پس در واقع قدمت شناسایی این موضوعات روانی از جایی احساس شده که بشر میل به شناخت ماهیت خود داشته است
کتاب راهنمایی تشخیص آمار و روانپزشکی آمریکا، اضطراب را اینگونه تعریف می کند: ترس پیوسته از موقعیتهای اجتماعی که درآن شخص از موشکافی اجتماعی دیگران می ترسد و نگران است که کاری کند که اسباب خجالت یا تحقیر شود
در نیمه دوم قرن بیستم از آزمونهای استاندارد در مدارس رواج یافت که به عنوان ابزارهای مهمی برای سنجش هوش، اختلالهای شخصیتی و ناهنجاریهای روانی به کار بسته می شود.[1]
- فروید بین اضطراب عینی و واقعی و اضطراب عصبی تفاوت قائل شده است او معتقد است که اضطراب عینی و واقعی همان عکس العمل واقع بینانه در مقابل خطرات ناشی از محیط زیست است در حالی که اضطراب عصبی را ناشی از تعارض ناخودآگاه درون فرد می داند
اضطراب از ناکامی یا استرس حاصل می شود وقتی تجربه شد به صورت یک واکنش شرطی نسبت به سایر موقعیتهای استرس آمیز یا ناکام کننده مشابه در می آید ممکن است با همانند سازی و تقلید الگوهای اضطرابی والدینهم آمیخته شود. (نظریه های یادگیری اجتماعی)
- دکتر نوردین محمودیان معتقد است که اضطراب غیر از ترس یک حالت یا یک عامل غریزی و طبیعی است که برای موجود زنده در موارد برخورد یا امتحان برخورد با خطر واقعی به منزله زنگ خطر
می باشد و متناسب با میزان خطر محرک موجود زنده برای دفاع از موجودیت و منافع خود می شود. لیکن اضطراب که اغلب بالغات تشویش- نگرانی و دلهره همراه است یک نوروز یا یک حالت بیمارگونه عصبی روانی است که به شخصیت های عصبی و آنرمال اختصاص دارد. و مولد و سرچشمه آن کشمکشها و منازعات و تضادهای درونی در وجود افراد عصبی می باشد.[2]
تحقیقات نشان داده اند که میزان متوسط اضطراب و فشار هیجانی موجب تسهیل کارکرد فرد
می شود. (براصی 1349)
- سلیگمن و روزنبام (1989) نشان داده اند که افرادی که اضطراب امتحان بالایی دارند در مقایسه با بقیه عملکرد ضعیف دارند
- باکرودایتز (1978) در مطالعات خود دریافتند که دانش آموزان دارای اضطراب امتحان بالا نسبت به بقیه نگرانتر- آشفته تر و بی توجه تر هستند و این حالت موجب افت عملکرد آنها می شود
- بر اساس برآورد پژوهشگران سالانه حدود 10 میلیون دانش آموز اضطراب امتحان را تجربه
می کنند و برای 25% این عده اضطراب فلج کننده است. اضطراب امتحان در سنین 12-10 سالگی شکل
می گیرد و تا تحصیلات دانشگاهی ادامه می یابد. (کریگ و دابسون 1995)
- نتایج تحقیقات (کریگ و دابسون 1995) نشان می دهد که دختران مضطرب تر از پسران هستند و علت آن مسائل فرهنگی و نقش های جنسیتی است.[3]
نشانه هایی از اضطراب
اضطراب یک نوع اختلال روانی حاد است که با لرزش، هیجان شدید، تحریک پذیری، عرق کردن و غش که به صورت اثرات اضطراب معمولاً به صورت پریشانی شدید در بیمار مشاهده می شود
افزایش سیستم اتونوم از ویژگی ها و نشانه های بارز اضطراب می باشد. این بیماری یکی از اشکال پسیکوزالکلیم مزمن است که معمولاً بیش از چند روز دوام ندارد. هر عامل دیگری که سبب عدم جذب صحیح ویتامین های دسته (ب) بخصوص اسید نیکوتی نیک گردد سبب این عارضه می شود
تزریق این ویتامین معمولاً به بهبودی کمک می کند. یکی از شایع ترین نشانه های روان رنجوری حالت ترس دائمی است. بر خلاف ترس عادی که پاسخی به ناراحتی مورد انتظار در آینده است، به منظور تشخیص انواع ترسها از یکدیگر ترس روانه رنجورانه را اضطراب گویند
[1] – فرجاد محمد حسین رو در رو با مشکلات و اختلالات روانی ، تهران، انتشارات کیهان 1369
[2] – عظیمی، سیروس. روان شناسی عمومی، 1370 ص
[3] – مجله پیوند، شماره 236، خرداد 1378، ص
