قومیت، هویت و ارتباط آن با نهاد خانواده: مطالعه موردی خشونت علیه کودکان و نوجوانان افغان در یکی از

قومیت، هویت و ارتباط آن با نهاد خانواده: مطالعه موردی خشونت علیه کودکان و نوجوانان افغان در یکی از محله‌های شهری کرج word دارای 53 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد قومیت، هویت و ارتباط آن با نهاد خانواده: مطالعه موردی خشونت علیه کودکان و نوجوانان افغان در یکی از محله‌های شهری کرج word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی قومیت، هویت و ارتباط آن با نهاد خانواده: مطالعه موردی خشونت علیه کودکان و نوجوانان افغان در یکی از محله‌های شهری کرج word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن قومیت، هویت و ارتباط آن با نهاد خانواده: مطالعه موردی خشونت علیه کودکان و نوجوانان افغان در یکی از محله‌های شهری کرج word :

حضور مهاجرین افغان در جامعه ایران از بیش از دو دهه گذشته و پرورش نسلی در آوارگی با تبعات جدی فرهنگی برای زندگی اجتماعی آنان همراه بوده است که بویژه مواجهه جامعه کودکان افغان را با حجم وسیعی کنش‌های توام با خشونت به دنبال داشته است.پژوهش حاضر بیش از همه کنش خشونت آمیز را در قالب پیوند با عناصر قدرت تعریف کرده و در رویکردی ساختاری، سلسله مراتب توزیع قدرت و خشونت را بویژه در سطوحخویشاوندی مورد تأکید قرار می‌دهد.بر این اساس، داده‌های این پژوهش با استناد به زندگی نامه، سبک زندگی و مطالعه کیفیت بروز و شیوع قدرت و خشونت از خلال مصاحبه‌های فردی، گروهی و شیوه‌های گفت و گوی گروهی با تعداد  نفر10از کودکان افغان سنین 10تا14 ساله منطقه آق تپه کرج در دو گروه قومیتی تاجیک و هزارهبه مثابه گروه اصلی اطلاع رسانان و 10نفر از نوجوانان افغان سنین 14تا18 سال به مثابه گروه تسهیلگر صورت پذیرفته است.داده‌های حاصل از این مطالعه ضمن معرفی خشونت عاطفی به عنوان جدی ترین اقسام خشونتی تجربه شده توسط این گروه،'مشروعیت' خشونت از سوی مفعولین آن را  به مثابه جدی‌ترین رویه تسهیل کننده امر خشن و نابرابری در دستیابی به جایگاه‌های قدرت و اقتدار فردی در سطح خانواده دانسته، چنین فرآیندی را با عمومیت و گسترده وسیع در هر دو نسل جامعه مهاجر افغان بویژه نسل نخست آن و در مقابل، درگیر شدن در عقلانیت ورای خشونت و آگاهی از مکانیزم‌های اعمال سلطه را  در جایگاه جدی‌ترین رویه‌های باز دارنده خشونت معرفی می‌کند.

مفاهیم، اهداف و روش شناسی

پتانسیل آنومیک موجود در جوامع انسانی که تظاهر آن به صورت افزایش خشونت، هیجان‌های فردی و گروهی و تنش‌های اجتماعی قابل مشاهده است با ظهور مدرنیسم در بستری از انگیزه‌ها، دلایل و اشکال بروز، شکلی متفاوت از گرایشات خشونت باررادر میان گروه‌های مختلف انسانی، رقم زده است (فکوهی،1383). چنین خشونتی صرف نظر از ابعاد و انواع بیرونی آن می‌تواند برحسب استفاده توسط یک گروه هویتی- اجتماعی و یا قومیتی، براساس نوعی منطق و هدف کاربرد ویژه آن گروه، تعاریف و موجودیت‌های معنایی مستقل و متفاوتی را از انگاره 'خشونت' ایجاد کرده، در بستری متنوع به لحاظ شدت و فراوانی نسبی قابل طبقه‌بندی باشد. این در حالی است که از دیگر سو، عنصر خشونت همواره با موضوع قدرت به مثابه مفهومی که در بطن و مرکز تمام خشونت‌ها اعم از اشکال هنجارمند یا غیر هنجارمند آن نهفته است، در ارتباطی جدی قرار داشته و نوع و مصادیق چنین ارتباطی در حوزه شبکه‌های متفاوت هویتی، قومیتی و بنابر چهارچوب‌های زمانی و مکانی قابل تفکیک است. وجود شبکه‌های توزیع قدرت در سیستم‌های اجتماعی نه تنها به مثابه جریانی ریشه دار و با سابقه‌ای به خدمت عمر بشریت بلکه در جایگاه معیار و ملاکی برای ارزیابی نهادها و رابطه‌های اجتماعی و انسانی درونی آنها قابل تأمل بوده،درک مکانیزم‌ها و سازو کارهای درونی چنین نظام‌هایی بدون ارائه تعبیر و تحلیلی از قدرت، ناممکن به نظر می‌رسد. این در حالی است که سلسله مراتب توزیع قدرت بویژه در نظام‌های درون خانوادگی و در جایگاه یکی از جدی‌ترین نظام‌های ایدئولوژیک اجتماعی با درونی شدن هنجارهای مربوط به روابط قدرت از جانب اعضای خانواده، ابعاد پنهان، ریشه دار و نامرئی‌تری از خشونت را به تصویر می‌کشد.

            ماهیت خانواده به مثابه یک نهاد جدی اجتماعی تحت تأثیر الزامات تاریخی، تحولات فرهنگییا تحرکات اجتماعی با تضعیف یا تقویت وابستگی‌های خویشاوندی- میان فردی به انگاره‌های متفاوتی از رفتارهای فرهنگی و خانوادگی در میان گروه‌های قومی و جماعت‌های متنوع شهری منجر شده، با شکل‌گیری پیوندهای نوینی از روابط افراد در چارچوب خانواده، از تضعیف یا بعضاً تقویت گسترده مناسبات و پیوندهای نخستین یا اولیه (خویشاوندی، قومی) بویژه در جوامع شهری خبر می‌دهد. خرده فرهنگ‌های خویشاوندی به مثابه ابزاری برای ورود به جامعه بزرگ و فرهنگ غالب آن و کاهش ضربات فرهنگی ناشی از برخورد مستقیم فرهنگ‌های نابرابر و متفاوت با سازو کارهای انسجام بخش و هویت بخش خود به لحاظ تحول مکانیزم‌های توزیع قدرت در شبکه خویشاوندییا خانوادگی قابل ارزیابی اند. شبکه خویشاوندی به مثابه یکی از جدی‌ترین دستگاه‌های ایدئولوژیکی در جامعه مدرن در کنار دستگاه‌های مذهبی، دولتی و حقوقی در نقش اصلی انتقال و بازآفرینی فرهنگ، بویژه با وقوع مدرنیسم بیش از پیش در جایگاه فضایی کالبدی-هویتی در استفاده مشروع از قدرت و بعضاً خشونت محسوب می‌شود، در موضعی انتقادی توسط فمنیسم و بسیاری رهیافت‌های فمنیستی زیر سوال رفته و به چالش کشیده شده است. چنین بخشی از خشونت‌های شهری که به دلیل تراکم، پیچیدگی و شدت آن از سویی ریشه در دسترسی نابرابر به منابع قدرت و مکانیزم‌های کنترل اجتماعی داشته و از دیگر سو در قالب‌های فیزیکی؛ جنسی و غیر فیزیکی و عمدتاً علیه جامعه زنان و کودکان اعمال شده، موقعیت آنان را به مثابه قربانیانی بی‌دفاع بیش از پیش تثبیت می‌کند.

            در همین راستا تنوع، تکثر و پیچیدگی الگوهای قدرت و خشونت بویژه در بستر خانواده، در عین توجه به مفاهیم و تعاریف قدرت کلاسیک درون خانوادگی، مستلزم شناسایی عناصر فوق در بافت‌های فرهنگی، قومی بوده و بدون پرسش از مشروعیت اخلاقی، قانونی عاملان خشونت ناممکن می‌نماید.

از اینرو بررسی پیچیدگی خشونت‌های درون خانوادگی بویژه در گسترده خشونت مدرن و عملکردهای آن در رویکرد انسان شناختی با تأکید بر موقعیت قومی، فرهنگی خانواده به عنوان نخستین منبع صاحب حق مشروع برای اعمال خشونت مورد توجه واقع شده و نگرش مبتنی بر اینکه چنین خشونتی دال بر فقدان فرهنگ اجتماعی و توحش عاملان آن است در بستر نسبیت اندیشی انسان شناختی بطور جدی زیر سؤال می‌رود ( Spencer and Barnard,1996).

اندیشه انسان شناختی بیش از همه با ارائه مستندات موثقی برای نشان دادن این واقعیت که خشونت ذاتاً پدیده‌ای جمعی و اجتماعی و اساساً دارای ساختارهای فرهنگی بوده و برمبنای فرهنگ تفسیر می‌گردد، همراه بوده و در عین حال پرسش از چنین مقوله‌ای بدون در نظر گرفتن تأثیرات و تعارضات فرهنگی و گرایشات فردی، گروهی و قومی نسبت به آن لاجرم پرسشی عقیم خواهد بود.

            شکی نیست که موقعیت بالقوه خشونت در بستر خانوادگی، در کنار وجود مؤلفه‌های قومی، فرهنگی و حضور اهرم‌های تشدید کننده محیط بیرونی منجر به کنش خشونت آمیز می‌توانند در همزیستی با یکدیگر به رئوس سه گانه مثلثی بدل شوند که کودک و موقعیت کودکی را در چرخه‌ای معیوب از پرخاشگری و تنش  بازتولید کرده و برانسجام منطق ذاتی خشونت منتهی شود، منطقی که بیش از همه با هنجارمند شدن تعرض به موقعیت کالبدی- روانی کودکان در قالب شیوه‌های مرسوم تربیتی و فرزند پروری تعریف شده و با معرفی پرخاشگری و تخریب کالبد به عنوان شکلی نهادینه شده در بستر مکانیزم‌ها و‌ساز و کارهای درونی سلطه همراه است.

 

 

بیان مسئله :

 

اگر مکان را به باور مارک اوژه فضایی هویت ساز، نسبی و تاریخی تعریف کنیم پهنه سرزمینی هر انسانی را می‌توان در جایگاه قطبی تعیین کننده در فرآیند هویت‌سازی وی در نظر گرفت. فضایی که نه یک پدیده طبیعییا استعلایی، بلکهیک تمامیت تاریخی و تولید اجتماعی است که در ترکیبی از تجربه حافظه تاریخی و تجربه زندگی روز مره با فردیت انسانی و ساختار هویتی وی در ارتباطی جدی قرار دارد(اوژه،1992 در فکوهی،1383). از اینرو خروج از موقعیت سرزمینی به مثابه نخستین فضای کالبدی زیست هر انسانی، بدون تغییر کوتاه یا بلند مدت بر عملکردها، ارزش‌ها، نوع معشیت و بطور عمومی زیست جهان ویژه افراد، ناممکن می‌نماید.

 جابجایی از مکان بویژه به دلیل جنگ‌ها و خشونت‌های سیاسی سازمان یافته که با تحرکات بزرگ جمعیتی از کشور مبدأ به سایر پهنه‌های سیاسی – جغرافیایی همراه است نیازمند سازمانیافتگی مجددی از حضور اقلیت مهاجر در کشور مقصد است که در کنار وجود محدودیت‌ها و الزامات فضای جدید، می‌تواند منجر به بروز نارسایی‌ها، کنش‌ها و روابطی شود که خشونت به عنوان مشخصه ذاتی تمامی آنها قابل شناسایی است.

            حضور جمعیت مهاجر افغان در کشور ایران اگرچه به دلیل سنخیت زبانی و تشابه فرهنگی بخشی از بحران‌های ناشی از ناهمگونگی را پشت سر گذاشته اما پتانسیل خشونت و رفتارهای توأم با پرخاشگری که با توجه به زمینه فرهنگی- قومی جامعه افغان و بعضاً ارزش‌های سنتی آنان چون کلیشه‌های جنسیتی و سازوکارهای توزیع قدرت در سطوح خویشاوندی نمود می‌یابد، با سطوح بالایی از محدودیت و انحرافات اجتماعی برای جامعه زنان و کودکان همراه بوده و با تبعات روانی، ذهنی و اجتماعی برای خرده فرهنگی همراه است که ضمن روبرویی با مشکلات سکونتی، قومی و هویتی ناچار به پرداخت هزینه‌های مستقیم و غیر مستقیم شرایط خشونت بار خانوادگی شده‌اند . (Smith,Deborah J. 2008;p. 18)

            پژوهش حاضر با مطالعه پدیده خشونت در خانواده‌های مهاجر افغان ساکن در ایران از سوئی درصدد ارائه چارچوب‌های توزیع قدرت در این خانواده‌ها و بررسی تأثیر مؤلفه‌های قومیتی، فرهنگی مؤثر در این چارچوب‌ها بوده واز دیگر سو در پی ارائه تصویری از ذهنیت و روحیه عاملان اجرایی و پذیرندگان قدرت و به تبع آن، خشونت و تعریف و تفسیر هر یک از عناصر مورد بحث است.

            در این میان، انسان شناسی حتی بیش از جامعه شناسی بر ساحت خود در یاری رساندن به حل مشکلات اجتماعی انگشت گذاشته، در تلاش برای گسترش حوزه مطالعاتی خود تا سر حد ممکن و در حقیقت در تعقیب فرهنگ به همه نقاطی که ممکن است بتوان شاهد تمرکزها و مشکلات فرهنگی بود وارد شده است (فکوهی، 1383؛19).

            آسیب شناسی اجتماعی بویژه در حوزه شهری نیز به عنوان یکی از جدی‌ترین زیر شاخه‌های انسان شناسی فرهنگی از خلال رویکردهای نظری و روش شناختی ویژه خود با تأکید بر پژوهش میدانی از جایگاهی مهم در اندیشه انسان شناختی برخوردار بوده و انحرافات اجتماعی را به عنوان واقعیت‌های پیچیده متحول در دو بعد زمانی و مکانی براساس چگونگی تبلور فرهنگ در ابعاد گوناگون آن مورد توجه قرار داده است.

            موضوع پژوهش حاضر بررسی سلسله مراتب قدرت در خانواده‌های مهاجر افغان با تأکید بر دو گروه قومیتی اصلی هزاره وتاجیک و بسترهای قومیتی شکل دهنده چنین سلسله مراتبی که بعضاً با کنش‌های خشونت آمیز در سطوح خانوادگی و خویشاوندی همراه است، می‌باشد. بر این اساس، داده‌های این پژوهش براساس استناد به زندگی نامه، سبک زندگی و مطالعه کیفیت بروز و شیوع قدرت و خشونت از خلال مصاحبه‌های فردی، گروهی و شیوه‌های گفت و گوی گروهی با تعدادی از کودکان و نوجوانان افغان و خانواده‌های ایشان که تحت آموزش و یا پوشش مراکز غیر دولتی فعال بویژه 'انجمن حمایت از کودکان کار' و 'انجمن حامیان کودکان کار و خیابان' بوده‌اند، صورت پذیرفته است. چنین مراکزی که بیش از همه فلسفه وجودی خود را در قالب پیشگیری از آزار کودکان و ارائه خدمات حمایتی و توانمندسازی کودکان کار تعریف می‌کنند، به عنوان کانال‌های نخستین دسترسی به خانواده‌های افغان در خلال کارپژوهشی حاضر مورد استفاده قرار گرفته و بعضاً مصاحبه با تعدادی از آنان در گردآوری داده‌های مرتبط با تاریخچه خانوادگی، وضعیت اقتصادی، فرهنگی فعلی و نحوه روابط میان فردی عمومی در میان اعضای خانواده‌ لحاظ شده است. 

مقاله رابطه هماهنگی استراتژی‌های سطح کسب‌وکار و استراتژی‌های مالی با عملکرد سازمان word

مقاله رابطه هماهنگی استراتژی‌های سطح کسب‌وکار و استراتژی‌های مالی با عملکرد سازمان word دارای 22 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله رابطه هماهنگی استراتژی‌های سطح کسب‌وکار و استراتژی‌های مالی با عملکرد سازمان word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله رابطه هماهنگی استراتژی‌های سطح کسب‌وکار و استراتژی‌های مالی با عملکرد سازمان word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله رابطه هماهنگی استراتژی‌های سطح کسب‌وکار و استراتژی‌های مالی با عملکرد سازمان word :

رابطه هماهنگی استراتژی‌های سطح کسب‌وکار و استراتژی‌های مالی با عملکرد سازمان
چکیده:
این تحقیق الگوی ترکیبی را جهت هماهنگی بین استراتژی سطح کسب‌وکار و استراتژی مالی و زیر سیستم‌های آن؛ شامل استراتژی سرمایه‌گذاری، استراتژی تأمین مالی، استراتژی تقسیم سود و استراتژی سرمایه‌ در گردش ارائه می‌دهد. الگوی ترکیبی مبتنی بر نگرش فرایندی به مدیریت استراتژیک است که در آن اجرای استراتژیک تابعی از تدوین (کانون توجه داخلی/خارجی) و کنترل (کم/زیاد) است.
روش این تحقیق بر مبنای نتیجه از نوع توسعه‌ای و بر مبنای هدف از نوع توصیفی – تبیینی و بر مبنای نوع داده‌های مورد استفاده نیز از نوع کیفی و کمّی می‌باشد. از استراتژی تحقیق پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری تعداد 273 شرکت‌ تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد که قبل از سال 1385 به عضویت بورس در آمده‌اند و طی سال 1387 سهام آنها در بورس مورد معامله قرار گرفته‌اند. از کل جامعه آماری، تعداد 67 مورد با طرح تحقیق همکاری نموده‌اند. ابزارهای گردآوری داده‌ها سه روش پرسش‌نامه، مصاحبه و تحلیل صورت‌های مالی می‌باشد. از روش‌های آمار توصیفی جهت تلخیص داده‌ها، از روش‌های آمار تحلیلی پارامتریک و ناپارامتریک نیز جهت تحلیل نتایج استفاده شده است.
نتایج نشان می‌دهد هماهنگی بیرونی (عمودی) میان استراتژی سیستم مالی و استراتژی کسب¬وکار، هماهنگی درونی (عمودی) میان استراتژی سیستم مالی و زیر‌سیستم‌ها یا کارکردهای آن، هماهنگی درونی (افقی) میان زیرسیستم‌ها یا کارکردهای سیستم مالی، هماهنگی بیرونی (عمودی) زیر سیستم‌ها میان زیر سیستم‌های استراتژی مالی با استراتژی کسب¬وکار و اثر تعاملی آنها بر عملکرد (ROA) اثر می‌گذارند و شرکت‌هایی که هماهنگی بالایی دارند نسبت به شرکت‌هایی که هماهنگی متوسط و یا کمی دارند، عملکرد بیشتری دارند.
واژه های کلیدی: استراتژی کسب‌وکار (تجاری)، استراتژی مالی، استراتژی سرمایه‌گذاری، استراتژی تأمین مالی، استراتژی تقسیم سود، استراتژی سرمایه‌ در گردش، هماهنگی.

Relationship between business and financial strategies alignment and organizational performance

Abstract: This paper aims at studying the strategic alignment among business strategy, financial strategy, investment strategy, financing strategy, dividend strategy, and working capital strategy based on a comprehensive model (based on strategic reference points – SRP’s). The comprehensive model is based on process view in strategic management that implementation is a function of control (low or high – SRP1) and formulation (focus internal or external – SRP2).
In this paper at first we identify typologies of business, financial and subsystem strategies based on SRP’s, and then study the relationship among these strategies. Survey research strategy used in this study. 273 Tehran Exchange Production Companies is selected for statistical population and 67 Companies included in statistical population have collaborated in this research. Types of business, financial and subsystem strategies calculated for 67 Companies in 2008. Measurement tools are questionnaire, interviewing and financial statements analyses. Descriptive statistical methods are used for data gathering. Analytical statistical methods, parametric and nonparametric are used for data analyses.
The results show that, external (vertical) alignment between financial strategy and business strategy, internal (vertical) alignment between financial and subsystem or functional strategies, internal (horizontal) alignment between financial subsystem strategies and external (vertical) alignment between financial subsystem strategies and business strategy and interaction among these strategies affect the performance (ROA). The results reveal that, those companies with higher rate of alignment enjoy better performance (ROA) than those with average or lower alignment.

Key words: business strategy, financial strategy, investment strategy, financing strategy, dividend strategy, working capital strategy, alignment.
مقدمه
به نظر بسیاری از صاحب‌نظران مالی، مهمترین وظایف مدیریت در حوز مالی، تصمیم‌گیری در مورد چهار موضوع اصلی است؛ تصمیمات سرمایه¬گذاری (بودجه¬بندی سرمایه¬ای)، تصمیمات تأمین مالی، تصمیمات تقسیم سود سهام در شرکت‌های سهامی و تصمیمات مربوط به سرمایه درگردش. این تصمیمات به هم وابسته بوده و باید در جهت حداکثر کردن ارزش شرکت برای صاحبان سهام اتخاذ شوند [6، 14، 37، 41، 43].
بیان مسأله و اهمیت موضوع
از نظر اغلب سرمایه¬گذاران، وضع مالی سازمان به عنوان تنها عامل یا معیار تعیین کننده وضع رقابتی آن محسوب می‌شود و اغلب، عوامل مالی موجب می‌شوند که استراتژی‌های کنونی و برنامه‌های اجرایی تغییر یابند. برای اجرای موفقیت‌آمیز استراتژی‌های سازمان، باید در بار بودجه‌بندی سرمایه‌ای تصمیمات لازم اتخاذ کرد. به هنگام تصمیم‌گیری برای تأمین مالی باید کوشید تا برای سازمان بهترین ساختار سرمایه به بوجود آورد و تصمیمات تقسیم سود باعث می‌شود که سازمان مجبور شود سرمای مورد نیاز را از منابع خارجی تأمین نماید [6]. آن چه که در تصمیمات بودجه‌بندی سرمایه‌ای، نقش کلیدی ایفا می‌کند، هزین سرمای شرکت است؛ زیرا از هزین سرمایه، به عنوان نرخ تنزیل جریان‌های نقدی حاصل از پروژه‌های سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود. بنابر این رد یا قبول پروژه‌های سرمایه‌گذاری پیشنهادی در گرو انتخاب مناسب‌ترین نرخ تنزیل یا همان هزین سرمایه است. این در حالی است که هزین سرمای شرکت، تابعی از ساختار سرمایه، ساختار مالی یا اهرم مالی آن است. بنابراین انتظار می¬رود که تغییر در ترکیب منابع تأمین مالی (ساختار سرمایه) بر هزین سرمایه و متعاقباً بر ارزش شرکت (بواسط رد یا قبول پروژه‌های سرمایه‌گذاری دارای ارزش فعلی خالص مثبت یا منفی) تاثیر گذار باشد. از این جهت تصمیمات سرمایه¬گذاری، تأمین مالی، تقسیم سود سهام و سرمایه درگردش با هم ارتباط بسیار نزدیکی دارند. بنابر این سئوالاتی که مطرح می‌شوند عباتنداز؛ چگونه می‌توان تصمیمات مالی را در تئوری و عمل برای طرح¬ریزی استراتژی¬های مالی شرکت مورد استفاده قرار داد؟، چگونه می‌توان بین استراتژی¬های مالی و استراتژی سازمان ارتباط ایجاد کرد؟ چگونه می‌توان استراتژی¬ مالی و استراتژی سازمان را به سوی ایجاد ارزش برای سهامداران رهنمون کرد؟ در نهایت سئوال مهمی که مطرح می‌شود این است که چگونه می‌توان استراتژی¬های مالی را با چارچوب کلی تصمیم-گیری استراتژیک هماهنگ کرد؟ بنابراین، مقاله حاضر به این سؤال پاسخ می‌دهد که هر یک از گونه‌های استراتژی‌های مالی و زیر سیستم‌های آن با کدامیک از انواع استراتژی‌های سطح کسب‌وکار هماهنگ‌تر می‌باشد؟ و آیا سازمان‌هایی که ‌این هماهنگی در آنها وجود دارد عملکرد بهتری نسبت به سایرین دارند؟
به عبارت دیگر، در نگرش استراتژیک به تصمیمات مالی، سیستم مالی به عنوان یکی از سیستم‌های اصلی سازمان تلقی می‌شود که هم خود سیستم و هم زیر سیستم‌های آن، متناسب با اهداف و استراتژی‌ها و سایر ابعاد سازمانی می‌توانند از استراتژی‌های متفاوتی برای رسیدن به اهداف اصلی سازمان که همانا بهبود و افزایش عملکرد سازمانی است، استفاده کنند. آنچه که باعث تفاوت در عملکرد سازمانی شرکت‌ها، در بُعد اجرای استراتژی‌های مالی می‌شود، نه فقط ناشی از نوع استراتژی خاصی است که در هر حوزه و هر زیر سیستم از واحد وظیفه‌ای مالی انتخاب می‌شوند، بلکه مهمتر و حیاتی‌تر از نوع استراتژی، هماهنگی بین استراتژی‌هایی است که در مجموعه سیستم واحد وظیفه‌ای مالی در شرکت برگزیده می‌شود. درواقع این پژوهش قصد آن نداشته است که برای انتخاب نوع خاصی از استراتژی‌های مالی ارزش گذاری کند بلکه بیشتر به دنبال این مطلب بوده است که اهمیت هماهنگی و انسجام در انتخاب و گزینش استراتژی‌های مالی را مورد توجه قرار دهد و نشان دهد که اهمیت این مطلب نه تنها کمتر از انتخاب و اجرای استراتژی‌های مالی نیست بلکه فراتر و مهمتر از آن نیز می‌باشد.

امروزه هماهنگی یکی از چالش‌های اساسی شرکت‌ها در سطوح استراتژی‌ها و استراتژی‌های وظیفه‌ای آنها بویژه واحد وظیفه‌ای مالی و زیر سیستم‌های آن می‌باشد. پیش فرض نهفته در طرح موضوع اهمیت و ضرورت هماهنگی، آن است که هماهنگی موجب وحدت‌گرایی و هم‌افزایی می‌شود [2]. این هماهنگی را باید بتوان هم در داخل یک سیستم و هم در ارتباط آن با سایر سیستم‌ها و کل سازمان برقرار کرد. مساله هماهنگی زمانی نمود بیشتری می‌یابد که به ضرورت آن در سطح

عملی (عملیات) و سطح نظری (استراتژیک) (که خود دارای سلسله مراتب ویژه‌ای است) توجه شود. در نمودار 1، انواع هماهنگی‌ها و نیز انواع روابط موجود بین استراتژی سیستم مالی با سایر سیستم‌ها نشان داده شده است که هر رابطه خود یک چالش اساسی در این حوزه می‌باشد. این نمودار، هماهنگی استراتژی مالی را با هر یک از واحدهای وظیفه‌ای / کارکردی و با سایر استراتژی‌های سطوح استراتژی در سلسله‌مراتب استراتژیک سازمان نشان می‌دهد:

 

(منبع: بامبرگر و مشولم، 1381؛ مورعی، 1382)
نمودار 1- سطوح هماهنگی در مدیریت استراتژیک مالی

سؤال اصلی این است که چگونه می‌توان هماهنگی‌های فوق را برقرار نمود؟ در این طرح تلاش شد تا علاوه بر سنجش و اندازه‌گیری هماهنگی، رابطه یک؛ هماهنگی میان استراتژی سیستم مالی و استراتژی سازمان برای ایجاد هماهنگی بیرونی (عمودی)، رابطه سه؛ هماهنگی میان استراتژی سیستم مالی و زیر‌سیستم‌ها یا کارکردهای آن برای ایجاد هماهنگی درونی (عمودی)، رابطه چهار؛ هماهنگی میان زیرسیستم‌ها یا کارکردهای سیستم مالی برای ایجاد هماهنگی درونی (افقی) و رابطه پنج؛ هماهنگی میان زیر سیستم‌های استراتژی مالی با استراتژی سازمان برای ایجاد هماهنگی بیرونی (عمودی) زیر سیستم‌ها، بر عملکرد سازمانی مورد آزمون قرار گیرد تا مشخص کند هماهنگی‌های فوق در این حوزه چه تأثیری بر عملکرد دارد؟
مرور ادبیات
هماهنگی استراتژیک
مفهوم واژ «هماهنگی» ، «یکپارچگی» و «انسجام» ؛ «تناسب» ، «سازگاری» ، « همسویی» ، «وحدت» و «هم‌افزایی» یکی از موضوعات اساسی در رشت مدیریت استراتژیک می¬باشد [45، 46]. این مفهوم ریشه در الگوی بوم¬شناسی جمعیت و تئوری اقتضایی دارد [44] و نقش اساسی را در استفاده از مفاهیم «اقتضایی» در زمینه‌های زیر ایفا نموده است؛ رابطه بین ساختار و تکنولوژی [48]، شیوه‌های رهبری [26]، سازگاری سازمان با محیط [34] و تدوین استراتژی سطح کسب‌وکار [31، 46].
مفهوم واژ هماهنگی به کار رفته در مدیریت استراتژیک، به قدر کافی واضح و روشن نیست. نتایح بررسی‌ها نشان می¬دهد که واژ هماهنگی در مدیریت استراتژیک دست کم به چهار مفهوم متفاوت به کار رفته است. به عبارت دیگر «هماهنگی» به چهار دلیل اساسی با مدیریت استراتژیک مرتبط می‌باشد: نخست، رشته سیاست کسب‌وکار که به عنوان نقط آغازین پارادایم استراتژی می‌باشد [30]، ریشه در مفهوم «سازگاری» و «همسویی» منابع سازمان با فرصت‌ها و تهدیدهای محیطی دارد [18، 22]. بنابراین، در تداوم مفهوم¬سازی استراتژی، بر نیاز به انطباق اجزای گوناگون مرتبط با استراتژی تأکید شده است. دوم، براساس تحقیقات در حوزه‌های نوین، رشت مدیریت استراتژیک، بسیاری از مفاهیم و روش‌های تحقیق را از رشته‌های علمی مرتبط (مانند اقتصاد سازمان صنعتی [39]، رفتار اداری [33] و بازاریابی [21]) اقتباس نموده است و چون مفهوم هماهنگی در این رشته‌ها مهم فرض می¬شود بنابراین، در طول مدت توسعه و آزمون تئوری‌های مدیریت استراتژیک نیز با اهمیت تلقی شده است. سوم، براساس تحقیقاتی که هافر (1975) برمبنای تحقیق تجربی مبتنی بر اقتضاء، انجام داده است، بسیاری از مطالعات استراتژیک، آشکارا یا تلویحاً از مفهوم هماهنگی استفاده نموده‌اند. همچنین مطالعات مربوط به مدیریت استراتژیک، نقش تنوع گوناگون اقتضایی موثر بر تدوین استراتژی را نشان می‌دهند. چهارم، مفهوم هماهنگی توسط مشاوران بسیار زیادی برای برجسته نمودن اهمیت «سازگاری» پیچیده بین عناصر سازمانی در اجرای اثربخش استراتژی انتخاب شده، مورد استفاده قرار گرفته است [46].

بررسی مطالعات مربوط به استراتژی نشان می‌دهد که عده‌ای «هماهنگی استراتژیک» را هماهنگی بین عناصر سازمان (استراتژی، ساختار، سیستم‌ها، تکنولوژی، فرهنگ و …) با شرایط محیطی می‌دانند- هماهنگی بیرونی- [1، 7، 20، 23، 29، 32، 35، 40] و عده‌ای دیگر هماهنگی استراتژیک را هماهنگی در سطح استراتژیک بین خود عناصر سازمان عنوان نمودند- هماهنگی درونی- [18، 19، 22، 25، 28، 47، 48]. به نظر می‌رسد که محققان استراتژی زمانی‌که به تدوین و توسع استراتژی تمرکز دارند به هماهنگی بیرونی و زمانی‌که به اجرای استراتژی انتخاب شده تمرکز داشتند به هماهنگی درونی و هنگامی‌که همزمان به تدوین و اجرای استراتژی تمرکز داشته¬اند هم به هماهنگی درونی و هم به هماهنگی بیرونی توجه کرده¬اند.

با توجه به موارد فوق، مسأله اصلی برای مدیریت سازمان، ایجاد هماهنگی بین سطوح استراتژیک با محیط خارجی سازمان می‌باشد [5، 10، 16، 36، 38]. براساس بسیاری از تئوری‌های هماهنگی و ترکیب‌بندی سازمان، در سازمان‌هایی که هماهنگی بین عوامل زمینه‌ای، ساختاری و استراتژیک در ترکیب¬بندی آنها بالاست، اثربخشی آنها در حد بالایی قرار دارد [24]. به عنوان مثال در خصوص واحد وظیفه‌ای مالی، باید استراتژی‌های مالی با استراتژی سطح سازمان، استراتژی سطح کسب‌وکار و استراتژی سایر واحدهای وظیفه‌ای (کارکردی) مانند تولید، بازاریابی، منابع انسانی و سیستم‌های اطلاعاتی هماهنگ باشد (هماهنگی بیرونی). از طرف دیگر، استراتژی زیر سیستم‌های مالی (سرمایه‌گذاری، تأمین مالی، تقسیم سود و سرمایه در گردش) نیز با استراتژی‌های واحد وظیفه‌ای مالی هماهنگ باشد ـ هماهنگی درونی. هر یک از هماهنگی‌های درونی و بیرونی می‌توانند به صورت عمودی و افقی نیز در نظر گرفته شوند که چهار نوع هماهنگی حاصل می‌شود؛ هماهنگی¬های بیرونی عمودی، بیرونی افقی، درونی عمودی و درونی افقی.

برای رسیدن به هماهنگی استراتژیک از الگوهای متفاوتی پیروی می‌شود که عبارتند از: 1) الگوی عقلایی 2) الگوی طبیعی و 3) الگوی ترکیبی . در این تحقیق از الگوی ترکیبی استفاده شده است. الگوی ترکیبی (یکپارچه) مبتنی بر فضای دو بُعدی است. مطابق نگرش فرایندی به مدیریت، مدیریت استراتژیک از سه بخش تدوین، اجرا و کنترل تشکیل شده است و اجرای استراتژیک، تابعی است از کنترل (کم/ زیاد – SRP1) و تدوین (کانون توجه، داخل/خارج- SRP2). تدوین استراتژی در محور طولی و کنترل استراتژیک در محور عرضی و اجرای استراتژیک در محتوای آن قرار دارد. مختصات اجرای استراتژیک، از نقاط مرجع محورهای طولی (تدوین) و عرضی (کنترل) حاصل می¬شود که از آن به عنوان «نظری نقاط مرجع استراتژیک» یاد می‌شود که از تلفیق الگوهای عقلایی و طبیعی در تدوین استراتژی حاصل شده است و زیر ساخت منطقی و فلسفی آن در تئوری‌های مدیریت تبیین شده است [1، 2، 4، 27].
نمودار 2 چارچوب نظری این تحقیق را نشان می‌دهد. در این تحقیق «هماهنگی بین استراتژی‌های کسب‌وکار، مالی و زیرسیستم‌های آن» به عنوان متغیر مستقل، «عملکرد سازمان» به عنوان متغیر وابسته، متغیرهای «هماهنگی استراتژی مالی با سایر واحدهای وظیفه¬ای» (مانند بازاریابی، تحقیق¬وتوسعه، تولیدوعملیات، منابع انسانی و سیستم‌های اطلاعاتی) و هماهنگی استراتژی مالی با عناصر سازمان (یعنی«ساختار»، «تکنولوژی»، «فرهنگ» و «شیو مدیریت») به عنوان متغیرهای کنترل در نظر گرفته شده است. فرضیه‌ تحقیق بر اساس روابط بین متغیرهای موجود در چارچوب مفهومی عبارتست از:
فرضیه – هماهنگی بین استراتژی سطح کسب‌وکار، استراتژی مالی و زیر سیستم‌های آن موجب افزایش عملکرد سازمان می¬شود.

نمودار 2- چارچوب نظری یا مدل مفهومی تحقیق
روش‌ تحقیق
روش این تحقیق بر مبنای نتیجه یا دستاورد از نوع توسعه‌ای و بر مبنای هدف از نوع توصیفی– تبیینی و بر مبنای نوع داده‌های مورد استفاده نیز از نوع کیفی و کمّی می‌باشد. برای اجرای تحقیق از روش پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری تعداد 273 شرکت‌ تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد که قبل از سال 1385 به عضویت بورس در آمده‌اند و طی سال 1387 سهام آنها در بورس مورد معامله قرار گرفته بودند. از کل جامعه آماری، تعداد 70 مورد با طرح تحقیق همکاری نموده‌اند. ابزارهای گردآوری داده‌های تحقیق پرسش‌نامه، مصاحبه و تحلیل صورت‌های مالی حسابرسی شده می‌باشد. از پرسش‌نامه جهت شناسایی و استخراج استراتژی‌های سطح کسب‌و‌کار استفاده شده است و از مصاحبه به عنوان ابزار مکمل پرسش‌نامه استفاده شده است. از تحلیل صورت‌های مالی حسابرسی شده شرکت‌های نمونه برای شناسایی گونه‌های استراتژی مالی و زیر سیستم‌های آن و از گزارش هیأت مدیره به مجمع عمومی سالیانه جهت شناسایی اهداف سرمایه‌گذاری شرکت‌ها استفاده شده است. از روش‌های آمار توصیفی جهت تلخیص داده‌ها، از روش‌های آمار تحلیلی پارامتریک مانند آزمون تحلیل واریانس، آزمون تعقیبی LSD، آزمون لِون، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون آن و از روش‌های آمار تحلیلی ناپارامتریک مانند آزمون کولموگروف- اسمیرنوف استفاده شده است.
داده¬های مربوط به نمونه‌های تحقیق از صورت‌های مالی حسابرسی شد پایان دور مالی شرکت‌ها، گزارش هیأت مدیره به مجمع عمومی و بانک‌های اطلاعاتی بورس اوراق بهادار تهران (SEO و کدال) [8، 9، 11] و پرسش¬نامه استخراج شده است.
برای جمع‌آوری داده‌های ثانویه از مطالعات کتابخانه‌ای (شامل بررسی مقالات، پایان‌نامه‌ها و کتب فارسی و لاتین) و همچنین فضای مجازی اینترنت جهت بررسی آخرین مقالات، پایان‌نامه‌ها و کتاب‌های لاتین مرتبط با موضوع تحقیق در داخل و خارج از کشور استفاده شده است. از داده‌های ثانویه جهت استخراج مدل یک‌پارچه و مدل مفهومی تحقیق استفاده شده است.
روش شناسایی گونه‌های استراتژی‌های سطح کسب‌وکار

برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز جهت شناسایی گونه¬های استراتژی سطح کسب‌وکار، با استفاده از منابع علمی موجود و با الگوگیری از پرسش‌نامه-ها و چک لیست‌های استاندارد کتاب مدیریت استراتژیک دیوید (1384، 73- 366)، هریسون و جان (1382، 7-194) که از راو، میسون و دیکل (1982، 155) استفاده کرده¬اند، پرسشنامه‌ی ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک (SPACE) ، حاوی 18 سئوال توسط محقق طراحی شد و سپس با استفاده از نظرات خبرگان، اصلاحات نهایی در مورد آن انجام شد و پس از بررسی مقدماتی برای تکمیل در اختیار مدیران عامل و اعضای هیأت مدیره شرکت‌های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران قرار گرفت. سؤالات به صورت یک طیف 6 گزینه‌ای بر مبنای طیف لیکرت تدوین شده بود. بدین صورت که عدد 1 به معنی کمترین‌ اهمیت و 6 به معنی بیشترین‌ اهمیت می‌باشد. جدول 1 قابلیت اطمینان سؤالات پرسش‌نامه را برای 70 شرکت نشان می‌دهد.

جدول 1- قابلیت اطمینان سؤالات پرسشنامه استراتژی‌های سطح کسب‌وکار
متغیرهای مورد سنجش تعداد سؤال ضریب آلفای کرونباخ
توان مالی 4 905/0
توان صنعت 4 836/0
مزیت رقابتی 4 694/0
ثبات محیط 6 825/0
جمع 18 894/0

استراتژی‌های سطح کسب‌وکار برای 70 شرکت محاسبه شد اما به علت عدم دسترسی به صورت‌های مالی کامل 3 شرکت، محاسبات 67 شرکت مورد استفاده قرار گرفت که در جدول 2 ارائه شده است. در این جدول گونه‌های استراتژی‌های‌ سطح کسب‌وکار به ترتیب عبارتند از: 1) تدافعی 2) رقابتی ، 3) محافظه¬کارانه و 4) تهاجمی .
روش شناسایی گونه‌های استراتژی‌ مالی
برای شناسایی استرات‍ژی‌های مالی از دو بُعد ریسک کلی و بازده کلی استفاده ‌شد. برای تعیین بازده کلی از متغیر جایگزین یعنی سود خالص تقسیم بر حقوق صاحبان سهام استفاده شده است. برای تعیین ریسک کلی از متغیر جایگزین یعنی اهرم مرکب یا اهرم کلی استفاده شده است. استراتژی‌های مالی با استفاده از صورت‌های مالی حسابرسی شده سال‌ 1387 برای 67 شرکت محاسبه شد که در جدول 2 ارائه شده است. در این جدول گونه‌های استراتژی‌ مالی به ترتیب عبارتند از: 1) استراتژی‌ ریسک‌گریز، 2) استراتژی‌ میانه رو متمایل به ریسک‌گریزی، 3) استراتژی‌ میانه رو متمایل به ریسک‌پذیری و 4) استراتژی‌ ریسک‌پذیر.
استراتژی مالی شامل استراتژی‌های سرمایه¬گذاری، استراتژی‌های تأمین مالی، استراتژی‌های تقسیم سود و استراتژی‌های سرمایه در گردش می¬باشد که نحوه شناسایی هر یک از آنها در زیر توضیح داده شده است.
روش شناسایی گونه¬های استراتژی‌ سرمایه¬ گذاری
برای شناسایی استراتژی‌های سرمایه¬گذاری از حاصل جمع تغییرات در مخارج سرمایه¬ای، مخارج تحقیق و توسعه، مخارج تبلیغات و پیشبرد فروش، و مخارج آموزش ضمن خدمت کارکنان از طریق تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی حسابرسی شده و در دو سال گذشته استفاده شده است. بنابر این از صورت مصارف وجوه برای شناسایی گونه‌ها استفاده شده که در جدول 2 ارائه شده است. برای شناسایی اهداف گونه¬های مختلف سرمایه¬گذاری، از گزارشات هیئت مدیره به مجمع عمومی سالیانه استفاده شده است. گونه‌های استراتژی‌ سرمایه¬گذاری به ترتیب عبارتند از: 1) استراتژی‌ سرمایه¬گذاری در واحدهای وظیفه‌ای به منظور کاهش هزینه، 2) استراتژی‌ سرمایه¬گذاری در واحدهای وظیفه‌ای به منظور توسعه در بازار- محصول فعلی، 3) استراتژی‌ سرمایه¬گذاری در واحدهای وظیفه‌ای به منظور افزایش کیفیت و 4) استراتژی‌ سرمایه¬گذاری در واحدهای وظیفه‌ای به منظور گسترش در بازار- محصول جدید.
روش شناسایی گونه¬های استراتژی‌ تأمین مالی
برای مکان‌یابی گونه‌‌های استراتژی‌های تأمین مالی شرکت‌ها از تغییرات در ترازنام مقایسه¬ای و صورت¬حساب سود و زیان جهت شناسایی گونه¬ها استفاده شد. بنابر این از صورت منابع وجوه برای شناسایی گونه‌ها استفاده شده است.
استراتژی‌های تأمین مالی با استفاده از صورت‌های مالی حسابرسی شده سال‌های 1386 و 1387 برای 67 شرکت بورسی محاسبه شد که در جدول 2 ارائه شده است. گونه‌های استراتژی‌ تأمین مالی به ترتیب عبارتند از: 1) استراتژی‌ تأمین مالی از طریق سود انباشته و استهلاک، 2) استراتژی‌ تأمین مالی از طریق وام، اوراق قرضه و اجاره، 3) استراتژی‌ تأمین مالی از طریق فروش دارایی‌ها و 4) استراتژی‌ تأمین مالی از طریق انتشار سهام عادی/ممتاز.
روش شناسایی گونه¬های استراتژی‌ تقسیم سود

از نسبت یا مبلغ سود سهام پرداختی برای هر سهم در سال گذشته جهت شناسایی گونه¬های استراتژی‌های تقسیم سود استفاده شده است. استراتژی‌های تقسیم سود با استفاده از صورت‌های مالی حسابرسی شده سال‌ 1387 برای 67 شرکت بورسی محاسبه شد که در جدول 2 ارائه شده است. گونه‌های استراتژی‌ تقسیم سود به ترتیب عبارتند از: 1) استراتژی‌ تقسیم سود باقیمانده / میزان تقسیم سود «کم»، 2) استراتژی‌ مبلغ تقسیم سود ثابت / میزان تقسیم سود «زیر متوسط»، 3) استراتژی‌ مبلغ یا نسبت تقسیم سود ثابت بعلاوه سود اضافی / میزان تقسیم سود «بالای متوسط» و 4) استراتژی‌ نسبت تقسیم سود ثابت / میزان تقسیم سود «زیاد».

روش شناسایی گونه¬های استراتژی‌ سرمایه در گردش
جهت گونه‌شناسی استراتژی سرمایه در گردش شرکت‌ها از نسبت دارایی‌های غیر نقدی به دارایی‌های جاری و نسبت بدهی‌های جاری به کل دارایی‌ها استفاده شده است [13]. استراتژی‌های سرمایه در گردش با استفاده از صورت‌های مالی حسابرسی شده سال‌ 1387 برای 67 شرکت محاسبه شد که در جدول 2 ارائه شده است. گونه‌های استراتژی‌ سرمایه در گردش به ترتیب عبارتند از: 1) استراتژی‌ محافظه‌کارانه، 2) استراتژی‌ میانه‌رو متمایل به محافظه‌کاری، 3) استراتژی‌ میانه‌رو متمایل به متهورانه و 4) استراتژی‌ متهورانه.

 

جدول 2- گونه‌شناسی استراتژی‌های شرکت‌های نمونه همراه با عملکرد (ROA،Q توبین)

ردیف
نماد شرکت گونه استراتژی
کسب‌وکار گونه استراتژی
مالی گونه استراتژی
سرمایه‌گذاری گونه
استراتژی
تأمین مالی گونه استراتژی
تقسیم سود گونه
استراتژی
سرمایه در گردش عملکرد در سال 1387
ROA Tobin’s Q
1 بترانس 2 1 4 1 2 4 09/0 07/1
2 بسوئیچ 3 1 4 4 3 4 12/0 76/0
3 پاسا 1 1 1 1 1 4 07/0 88/0
4 پشاهین 1 2 1 4 1 4 03/0 15/1
5 پتکو 1 1 1 1 4 4 03/0 96/0
6 تکمبا 1 1 1 1 1 4 08/0- 24/1
7 خبهمن 1 1 4 1 2 4 11/0 78/0
8 خریخت 3 1 3 1 3 4 07/0 13/1
9 خرینگ 1 1 3 1 4 4 08/0 87/0
10 خزامیا 3 1 4 3 4 4 16/0 89/0
11 خساپا 4 1 4 2 3 4 11/0 96/0
12 خکمک 1 2 1 1 3 4 03/0 04/1
13 خلنت 1 1 3 1 3 2 13/0 89/0
14 خمحرکه 1 1 4 1 3 4 09/0 87/0
15 دابور 1 1 2 1 4 4 11/0 51/1
16 دارو 3 1 3 1 4 4 13/0 41/1

17 داسوه 4 1 4 1 3 2 26/0 61/2
18 دالبر 4 1 4 1 4 4 26/0 72/1
19 دامین 1 1 4 1 2 4 12/0 16/1
20 دپارس 4 1 2 1 4 4 09/0 04/1
21 دتماد 1 1 1 4 4 4 16/0 21/1
22 دتهران 3 1 4 1 1 4 04/0 07/1

23 ددام 3 1 4 1 4 4 16/0 73/1
24 درازک 3 1 4 1 4 4 17/0 35/1
25 دزهراوی 4 1 4 4 4 2 29/0 44/2
26 دشیمی 1 1 4 1 4 4 12/0 46/1
27 دفرا 1 1 2 1 3 4 15/0 42/1
28 دلر 4 1 4 2 4 4 12/0 06/2
29 سارابیل 2 1 3 1 4 2 39/0 62/3
30 ساروم 4 1 4 2 4 2 19/0 72/1
31 سبجنو 4 1 2 2 3 3 08/0 48/1
32 سصوفی 3 1 4 1 3 1 13/0 80/0
33 سفارود 3 1 1 1 4 3 14/0 86/0

34 سمازن 4 1 1 1 3 3 12/0 64/1
35 سنیر 3 1 4 1 4 2 32/0 85/1
36 شبهران 3 1 1 2 1 4 11/0 51/1
37 شدوس 1 1 1 1 1 4 03/0- 22/1
38 شسینا 3 1 4 1 3 2 18/0 23/1
39 شکربن 1 1 1 1 1 4 04/0- 95/0
40 شنفت 1 1 2 1 4 4 05/0 49/1

ادامه جدول 2

ردیف
نماد شرکت گونه استراتژی
کسب‌وکار گونه استراتژی
مالی گونه استراتژی
سرمایه‌گذاری گونه
استراتژی
تأمین مالی گونه استراتژی
تقسیم سود گونه
استراتژی
سرمایه در گردش عملکرد در سال 1387
ROA Tobin’s Q
41 غبهنوش 4 1 4 1 4 4 22/0 23/1
42 غنوش 3 1 2 3 4 4 04/0 13/1
43 فارک 1 2 3 1 1 4 02/0 06/1
44 فالوم 1 1 1 1 4 4 05/0 76/1
45 فاما 1 1 4 1 2 2 27/0 13/1
46 فبیرا 1 4 1 1 2 2 24/0 06/1
47 فجام 1 2 1 1 1 2 02/0 20/1
48 فجر 1 1 3 1 1 2 06/0 04/1
49 فمراد 1 3 1 1 4 2 13/0 99/1
50 فنورد 1 1 1 2 1 4 05/0 46/1
51 قپیرا 1 1 1 1 3 4 07/0 18/1
52 قزوین 1 1 1 1 1 4 02/0- 00/1
53 قشیرین 3 1 1 1 1 4 12/0- 16/1
54 قشیر 1 1 1 1 1 4 15/0- 35/1
55 قصفها 1 1 3 1 2 4 03/0 22/1
56 قلرست 1 1 1 1 4 2 10/0 91/0
57 قنقش 3 1 4 1 4 4 16/0 13/1
58 کبافق 3 1 1 1 1 2 25/0- 99/0
59 کترام 3 1 4 2 1 4 03/0- 93/0
60 کروی 1 1 3 2 1 2 13/0- 37/1
61 کساپا 3 1 3 1 4 2 05/0 90/0
62 کسعدی 2 1 3 1 1 2 15/0 33/1
63 کفپارس 1 1 1 4 1 4 08/0- 42/1
64 کگل 3 3 4 2 4 2 32/0 86/3
65 کهمدا 3 1 1 3 3 4 05/0 94/0
66 لابسا 3 1 1 1 3 4 07/0 83/0
67 لبوتان 3 2 4 2 2 4 08/0 06/1

از گونه‌شناسی استراتژی سطح کسب‌وکار، استراتژی‌های مالی و زیر سیستم‌های آن بر مبنای نقاط مرجع استراتژیک، مدل یکپارچه هماهنگ حاصل شده است که در نمودار 3 نشان داده شده است.

نمودار 3- الگوی جامع استراتژی‌های هماهنگ بر اساس نقاط مرجع استراتژیک
اندازه‌گیری و تعیین نمره (شاخص) هماهنگی- متغیر مستقل
جهت تعیین نمره هماهنگی مراحل زیر به ترتیب طی شده است.
مرحله 1: تعیین تعداد موارد هماهنگی هر شرکت
بر اساس نقاط مرجع استراتژیک، هر یک از استراتژی‌های مذکور در مدل مورد بررسی، از 4 گونه استراتژی تشکیل شده است. بنابراین 4 ترکیب هماهنگ از 6 نوع استراتژی‌ در این پژوهش بوجود آمده است که در نمودار 3 نشان داده شده است. سپس تعداد موارد هماهنگ برای هر شرکت با استفاده از جدول 2، بطور جداگانه بررسی و استخراج شد که در جدول 3 نشان داده شده است.
مرحله 2: وزن دهی به هر حالت هماهنگی
در این مرحله برای هر وضعیت هماهنگی، با توجه به تعداد موارد هماهنگ و اینکه هماهنگی در کدام گونه رخ داده است اقدام به وزن دهی گردید. از آنجا که در بهترین حالت یک شرکت دارای 6 استراتژی هماهنگ در گونه 4 است و در بدترین حالت دارای 3 استراتژی هماهنگ در گونه 1 است. به منظور کمی کردن نتایج حاصل از این ترکیب‌ها و تعریف نمره هماهنگی برای هر شرکت، به هر جفت استراتژی هماهنگ در گونه‌های 1، 2، 3 و 4، به ترتیب اعداد 25، 50، 75 و 100 به عنوان وزن اختصاص یافت و برای حالت فاقد استراتژی هماهنگ وزن صفر اختصاص داده شد.
مرحله 3: تعیین نمره هماهنگی هر شرکت
جهت تعیین نمره هماهنگی هر شرکت، تعداد موارد هماهنگ در وزن گونه‌های چهارگانه آن ضرب می‌شود. بر این اساس نمره هماهنگی شرکت‌ها از بیشترین به کمترین عبارت است از: 600 و 75 جدول 3 نحوه محاسبه نمره هماهنگی و جدول 4 تعداد موارد هماهنگ استراتژی‌های هر شرکت را به همراه نمره هماهنگی آنها نشان می‌دهد.
اندازه‌گیری عملکرد – متغیر وابسته
در این تحقیق از نسبت Q توبین و ROA به عنوان شاخص‌های اندازه¬گیری عملکرد استفاده شده است. نسبت Q توبین عبارتست از ارزش بازار شرکت (میانگین قیمت سهام سالانه شرکت ضربدر تعداد سهام بعلاوه مجموع بدهی‌ها) تقسیم بر ارزش دفتری دارایی‌ها و ROA عبارتست از سود خالص تقسیم بر مجموع دارایی‌ها. نتایج محاسبات عملکرد شرکت‌ها در جدول 2 ارائه شده است.
جدول 3- نحوه محاسبه نمره هماهنگی هر شرکت
حالات هماهنگی
مشاهده شده گونه استراتژی‌ها تعداد موارد هماهنگی وزن نمره تعداد شرکتها در هر حالت میزان هماهنگی
1 2 3 4
وزن گونه‌ها
25 50 75 100
حالت 1 3 1 1 1 3 25 75 6 کم
حالت 2 4 1 1 – 4 25 100 5
حالت 3 5 – – 1 5 25 125 6
حالت 4 2 2 1 1 2،2 25 ،50 150 1
حالت 5 3 2 – 1 3، 2 25 ،50 175 3
حالت 6 4 2 – – 4، 2 25 ،50 200 3
حالت 7 3 – 2 1 3، 2 25، 75 225 6 متوسط
حالت 8 1 2 2 1 2،2 50، 75 250 4
حالت 9 3 1 – 2 3، 2 25، 100 275 11
حالت 10 4 – – 2 4، 2 25، 100 300 4
حالت 11 2 2 – 2 2، 2، 2 25، 50، 100 350 7 زیاد
حالت 12 3 – – 3 3، 3 25، 100 375 2
حالت 13 1 2 – 3 2، 3 50، 100 400 4
حالت 14 1 – 2 3 2، 3 75، 100 450 5
جمع 67
جدول 4- تعداد موارد هماهنگ در گونه‌های چهار گانه استراتژی‌ها به همراه نمره هماهنگی هر شرکت

ردیف نماد شرکت تعداد موارد هماهنگ در گونه‌های
نمره
ردیف نماد شرکت تعداد موارد هماهنگ در گونه‌های
نمره
1 2 3 4 1 2 3 4
1 بترانس 2 2 – 2 350 35 سنیر 2 1 1 2 250
2 بسوئیچ 1 – 2 3 450 36 شبهران 3 1 1 1 75
3 پاسا 5 – – 1 125 37 شدوس 5 – – 1 125
4 پشاهین 3 1 – 2 275 38 شسینا 2 1 2 1 200
5 پتکو 4 – – 2 300 39 شکربن 5 – – 1 125
6 تکمبا 5 – – 1 125 40 شنفت 3 1 – 2 275
7 خبهمن 3 1 – 2 275 41 غبهنوش 2 – – 4 450
8 خریخت 3 – 1 2 275 42 غنوش 1 1 2 2 350
9 خرینگ 2 – 3 1 275 43 فارک 3 1 1 1 75
10 خزامیا 1 – 2 3 450 44 فالوم 4 – – 2 300
11 خساپا 1 1 1 3 300 45 فاما 3 2 – 1 175
12 خکمک 3 1 1 1 75 46 فبیرا 3 1 – 2 275
13 خلنت 3 1 2 – 225 47 فجام 4 2 – – 200
14 خمحرکه 3 – 1 2 275 48 فجر 4 1 1 – 100
15 دابور 3 1 – 2 275 49 فمراد 3 1 1 1 75
16 دارو 2 – 2 2 400 50 فنورد 3 1 – 2 275
17 داسوه 2 1 1 2 250 51 قپیرا 4 – 1 1 100
18 دالبر 2 – – 4 450 52 قزوین 5 – – 1 125
19 دامین 3 1 – 2 275 53 قشیرین 4 – 1 1 100
20 دپارس 2 1 – 3 350 54 قشیر 5 – – 1 125
21 دتماد 3 – – 3 375 55 قصفها 3 1 1 1 75
22 دتهران 3 – 1 2 275 56 قلرست 4 1 – 1 100
23 ددام 2 – 1 3 350 57 قنقش 2 – 1 3 350
24 درازک 2 – 1 3 350 58 کبافق 4 1 1 – 100
25 دزهراوی 1 1 – 4 400 59 کترام 2 1 1 2 250
26 دشیمی 3 – – 3 375 60 کروی 3 2 1 – 175
27 دفرا 3 1 1 1 75 61 کساپا 2 1 2 1 200
28 دلر 1 1 – 4 400 62 کسعدی 3 2 1 – 175
29 سارابیل 2 2 1 1 150 63 کفپارس 4 – – 2 300
30 ساروم 1 2 – 3 400 64 کگل – 2 2 2 450
31 سبجنو 1 2 2 1 250 65 کهمدا 2 – 3 1 275
32 سصوفی 3 – 2 1 225 66 لابسا 3 – 2 1 225
33 سفارود 3 – 2 1 225 67 لبوتان – 3 1 2 350
34 سمازن 3 – 2 1 225
تحلیل داده‌ها
در این پژوهش برای آزمون فرضیات از نرم افزار SPSSاستفاده شد. فرض اصلی استفاده از آمار پارامتریک، برقراری نرمال بودن داده‌ها است. برای آزمون نیکویی برازش توزیع نرمال به داده‌های حاصل از عملکرد شرکت‌ها از آزمون تک نمونه‌ای کولموگورف- اسمیرنف به اختصار K-S استفاده شد. بررسی اولیه آزمون نرمال بودن داده‌های نسبت Q توبین نشان داد که نسبت Q توبین شرکت‌های با میزان هماهنگی کم و کل داده‌های آن نرمال نیست بنابراین از تغییر متغیر استفاده شد و از داده‌های Q توبین لگاریتم طبیعی گرفته شد. سپس داده‌های عملکرد مورد آزمون قرار گرفت که نتایج آن در جدول 5 نشان داده شده است.
جدول 5- آزمون نرمال بودن داده‌های مربوط به عملکرد شرکت‌ها
عملکرد شرکت‌ها میزان هماهنگی سطح معنی‌داری (دو دامنه) Sig. نتیجه آزمون نرمال بودن

لگاریتم طبیعی
Q توبین کم 355/0 تأیید
متوسط 501/0 تأیید
زیاد 924/0 تأیید
کل 213/0 تأیید

ROA کم 959/0 تأیید
متوسط 399/0 تأیید
زیاد 686/0 تأیید
کل 394/0 تأیید
آزمون فرضیه:
ابتدا فرضیه تحقیق به صورت تفاوتی مطرح و مورد آزمون قرار گرفت. بنابراین فرضیه فوق به شکل زیر مطرح شد:
عملکرد شرکت‌ها در حالتی‌‌که هماهنگی بین عناصر استراتژی‌های آنها بیشتر است نسبت به حالتی‌‌که هماهنگی بین عناصر استراتژی‌های آنها متوسط و کمتر است، متفاوت است.
نتایج آزمون آنالیز واریانس گروه‌های دارای هماهنگی کم، متوسط و زیاد که در جدول 6 ارائه شده است نشان می‌دهد که مقدار P مربوط به لگاریتم نسبت Q توبین برابر (183/0) و ROA برابر (003/0) می‌باشد. بنابراین، بین گروه‌ها در عملکرد (ROA) تفاوت معنی‌داری وجود دارد. اما بین گروه‌ها در عملکرد (لگاریتم نسبت Q توبین) تفاوت معنی‌داری در سطح آلفای کمتر از 05/0 وجود ندارد. بعبارت دیگر فرضیه H0 برای ROA به شدت رد می‌شود اما برای لگاریتم Q توبین رد نمی‌شود.
جدول 6- نتایج آزمون آنالیز واریانس گروه‌های دارای هماهنگی کم، متوسط و زیاد مربوط به عملکرد شرکت‌ها

پس از مشخص شدن تفاوت معنی‌دار بین گروه‌های دارای هماهنگی کم، متوسط و زیاد، حال باید بررسی شود که میانگین کدام گروه با گروه‌های دیگر اختلاف دارد و این اختلاف بیش‌تر است یا کم‌تر. بنابراین از آزمون‌های تعقیبی استفاده می‌شود. شرط استفاده از آزمون‌های تعقیبی مناسب، شناسایی برابری واریانس‌های گروه‌ها است.
جدول 7 نتایج آزمون لِون جهت سنجش برابری واریانس‌های خطای عملکرد در بین گروه‌های مختلف هماهنگی را نشان می‌دهد. از آنجا که سطح معنی‌داری آمار F بزرگتر از 05/0 می‌باشد، بنابراین واریانس خطای گروه‌ها با همدیگر برابر بوده و بین آنها تفاوت وجود ندارد.
جدول 7- نتایج آزمون لِون جهت ارزیابی برابری واریانس گروه‌های مختلف هماهنگی

با توجه به آزمون برابری واریانس‌ها و اینکه همه زوج‌های ممکن میانگین‌های هماهنگی برابر نبود، از آزمون‌ آماری LSD برای شناسایی اختلاف بین میانگین گروه‌ها استفاده شد. جدول 8 نتایج استفاده از آزمون تعقیبی LSD را نشان می‌دهد.
جدول 8- نتایج آزمون تعقیبی LSD گروه‌های دارای هماهنگی کم، متوسط و زیاد مربوط به عملکرد شرکت‌ها

جدول 8 نشان می‌دهد که میانگین عملکرد (ROA) شرکت‌های با هماهنگی کم و زیاد، متوسط و زیاد در سطح آلفای کمتر از 05/0 معنی‌دار می‌باشد اما میانگین عملکرد شرکت‌های با هماهنگی کم و متوسط، در سطح آلفای کمتر از 085/0 معنی‌دار می‌باشد به عبارت دیگر:
میانگین عملکرد (ROA) شرکت‌های با هماهنگی کم از میانگین عملکرد شرکت‌های با هماهنگی متوسط و شرکت‌های با هماهنگی زیاد، متفاوت می‌باشد.
میانگین عملکرد (ROA) شرکت‌های با هماهنگی متوسط از میانگین عملکرد شرکت‌های با هماهنگی کم و شرکت‌های با هماهنگی زیاد، متفاوت می‌باشد.
میانگین عملکرد (ROA) شرکت‌های با هماهنگی بیرونی زیاد از میانگین عملکرد شرکت‌های با هماهنگی کم و شرکت‌های با هماهنگی متوسط، متفاوت می‌باشد.
همچنین ستون تفاوت میانگین‌ها نشان می‌دهد که میانگین عملکرد (ROA) شرکت‌های با هماهنگی زیاد، بیشتر از میانگین عملکرد شرکت‌های با هماهنگی متوسط و نیز میانگین عملکرد شرکت‌های با هماهنگی متوسط بیشتر از میانگین عملکرد شرکت‌های با هماهنگی کم می‌باشند.
جدول 9، آماره‌های عملکرد (ROA) شرکت‌های با هماهنگی زیاد، متوسط و کم و همچنین نمودار 4 رابطه هماهنگی زیاد، متوسط و کم را با عملکرد (ROA) نشان می‌دهد.
جدول 9- نتایج آماره‌های عملکرد (ROA) شرکت‌های با هماهنگی کم، متوسط و زیاد

نمودار4- ارتباط بین میزان هماهنگی با عملکرد (ROA)
آزمون همبستگی بین هماهنگی استراتژی‌ها و عملکرد
برای تکمیل تحلیل‌های فوق از آزمون همبستگی پیرسون بین هماهنگی استراتژی‌های شرکت‌ها با عملکرد نیز استفاده شد. بنابر این فرضیه زیر نیز مورد آزمون قرار گرفت:
افزایش هماهنگی بین استراتژی‌ها موجب بهبود عملکرد (ROA) شرکت‌ها می‌شود.
جدول 10 ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون را برای هماهنگی بین استراتژی‌ها و عملکرد (ROA) شرکت‌ها نشان می‌دهد. مطابق این جدول، رابطه هماهنگی استراتژی‌ها با عملکرد (ROA) شرکت‌ها، مستقیم و مثبت (432/0) بوده و این مقدار در آلفای کمتر از 001/0 معنی‌دار است. شایان ذکر است که این جدول رابطه میان دو نوع عملکرد یعنی لگاریتم نسبت Q توبین و ROA را نیز مثبت (467/0) نشان می‌دهد که این مقدار در آلفای کمتر از 001/0 معنی‌دار است.

مقاله در مورد توسعه چیست در word

 مقاله در مورد توسعه چیست در word دارای 45 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله در مورد توسعه چیست در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد توسعه چیست در word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله در مورد توسعه چیست در word :

توسعه چیست
مقدمه
از سالیان بسیار دور, با افزایش سطح دانش و فهم بشر, کیفیت و وضعیت زندگی او همواره در حال بهبود و ارتقا بوده است. بعد از انقلاب فرهنگی-اجتماعی اروپا (رنسانس) و متعاقب آن انقلاب صنعتی, موج پیشرفت‌های شتابان کشورهای غربی آغاز گردید. تنها کشور آسیایی که تا حدی با جریان رشد قرن‌های نوزده و اوایل قرن بیستم میلادی غرب همراه گردید کشور ژاپن بود. بعد از

رنسانس که انقلابی فکری در اروپا رخ داد, پتانسیل‌های فراوان این ملل, شکوفا و متجلی گردید اما متاسفانه در همین دوران, کشورهای شرقی روند روبه‌رشدی را تجربه نکرده و بعضاً سیری نزولی طی نمودند. البته بعضاً حرکت‌های مقطعی و موردی در این کشورها صورت گرفت اما از آنجاییکه با کلیت جامعه و فرهنگ عمومی تناسب کافی را نداشت و مورد حمایت واقع نگردید, به سرعت مزمحل گردید. محمدتقی‌خان امیرکبیر در ایران, نمونه‌ای از این دست است.

مباحث توسعه اقتصادی از قرن هفدهم و هجدهم میلادی در کشورهای اروپایی مطرح گردید. فشار صنعتی‌شدن و رشد فناوری در این کشورها توام با تصاحب بازار کشورهای ضعیف مستعمراتی باعث شد تا در زمانی کوتاه, شکاف بین دو قطب پیشرفته و عقب‌مانده عمیق شده و دو طیف از کشورها در جهان شکل گیرد: کشورهای پیشرفته (یا توسعه‌یافته) و کشورهای عقب‌مانده (یا توسعه‌نیافته).
با خاموش‌شدن آتش جنگ جهانی دوم و شکل‌گیری نظمی عمومی در جهان (در کنار به استقلال رسیدن بسیاری از کشورهای مستعمره‌ای), این شکاف به‌خوبی نمایان شد و ملل مختلف جهان را با این سوال اساسی مواجه ساخت که ”چرا بعضی از مردم جهان در فقر و گرسنگی مطلق به سر می‌برند و بعضی در رفاه کامل؟“. از همین دوران اندیشه‌ها و نظریه‌های توسعه در جهان شکل گرفت. پس در واقع نظریات ”توسعه“ بعد از نظریات ”توسعه اقتصادی“ متولد گردید.

در این دوران, بسیاری از مردم و اندیشمندان, چه در کشورهای پیشرفته و چه در کشورهای جهان سوم, تقصیر را به گردن کشورهای قدرتمند و استعمارگر انداختند. بعضی نیز مدرن‌نشدن (حاکم نشدن تفکر مدرنیته بر تمامی ارکان زندگی جوامع سنتی) را علت اصلی می‌دانستند و ”مدرن‌شدن به سبک غرب“ را تنها راهکار می‌دانستند. بعضی دیگر نیز وجود حکومت‌های فاسد و دیکتاتوری در کشورهای توسعه‌نیافته و ضعف‌های فرهنگی و اجتماعی این ملل را مسبب اصلی معرفی می‌نمودند. عده‌ای هم ”دین“ یا حتی ”ثروت‌های ملی“‌ را علت رخوت و عدم‌حرکت مثبت این ملل تلقی می‌نمودند.

به هر تقدیر این که کدام (یا کدامین) علت (یا علت‌ها) اصلی و یا اولیه بوده است ویا اینکه در هر نقطه از جهان, کدامین علت حاکم بوده است از حوصله این بحث خارج است. آنچه در اینجا برای ما اهمیت دارد درک مفهوم توسعه, شناخت مکاتب و اندیشه‌های مختلف, و ارتباط آن‌ها با مقوله توسعه اقتصادی و توسعه روستایی است. دانستن این اندیشه‌های جهانی, ما را در انتخاب یا خلق رویکرد مناسب برای کشور خودمان یاری خواهد نمود.

توسعه چیست؟
”توسعه“ در لغت به معنای رشد تدریجی در جهت پیشرفته‌ترشدن, قدرتمندترشدن و حتی بزرگ‌ترشدن است (فرهنگ لغات آکسفورد, 2001). ادبیات توسعه در جهان از بعد جنگ جهانی دوم مطرح و مورد تکامل قرار گرفت. هدف, کشف چگونگی بهبود شرایط کشورهای عقب‌مانده (یا جهان سوم) تا شرایط مناسب همچون کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته است.

طبق تعریف, توسعه کوششی است برای ایجاد تعادلی تحقق‌نیافته یا راه‌حلی است در جهت رفع فشارها و مشکلاتی که پیوسته بین بخش‌های مختلف زندگی اجتماعی و انسانی وجود دارد. به عنوان مثال حتی در کشورهای پیشرفته نیز, پیشرفت فکری و اخلاقی انسان با پیشرفت‌های فنی (و فناورانه) همسانی ندارد, و یا اینکه فرهنگ عامه با تکنیک‌های وسایل ارتباط جمعی هماهنگی ندارد.
بروکفلید در تعریف توسعه می‌گوید: توسعه را باید برحسب پیشرفت به سوی اهداف رفاهی نظیر کاهش فقر, بیکاری و نابرابری تعریف کنیم.
به طور کلی توسعه جریانی است که در خود تجدید سازمان و سمت‌گیری متفاوت کل نظام

اقتصادی-اجتماعی را به همراه دارد. توسعه علاوه بر اینکه بهبود میزان تولید و درآمد را دربردارد, شامل دگرگونی‌های اساسی در ساخت‌های نهادی, اجتماعی-اداری و همچنین ایستارها و دیدگاه‌های عمومی مردم است. توسعه در بسیاری از موارد, حتی عادات و رسوم و عقاید مردم را نیز دربرمی‌گیرد.
آقای مصطفی ازکیا در نتیجه‌گیری خود از بحث توسعه [19], توسعه را به معنای کاهش فقر, بیکاری, نابرابری, صنعتی‌شدن بیشتر, ارتباطات بهتر, ایجاد نظام اجتماعی مبتنی بر عدالت و افزایش مشارکت مردم در امور سیاسی جاری تعریف می‌کند.
زنده‌یاد دکتر حسین عظیمی از مجموع نظرات علمای توسعه [18], ”توسعه“ را به معنای بازسازی جامعه بر اساس اندیشه‌ها و بصیرت‌های تازه تعبیر می‌نماید. این اندیشه‌ها و بصیرت‌های تازه در دوران مدرن, شامل سه اندیشه ”علم‌باوری“, ”انسان‌باوری“ و ”آینده‌باوری“ است. به همین منظور باید برای نیل به توسعه, سه اقدام اساسی درک و هضم اندیشه‌های جدید, تشریح و تفضیل این اندیشه‌ها, و ایجاد نهادهای جدید برای تحقق عملی این اندیشه‌ها صورت پذیرد.

به‌ هر تقدیر, امروز تلقی ما از مفهوم توسعه, فرآیندی همه‌جانبه است (نه فقط توسعه اقتصادی) که معطوف به بهبود تمامی ابعاد زندگی مردم یک جامعه (به عنوان لازم و ملزوم) است. ابعاد مختلف توسعه ملی عبارتند از: توسعه اقتصادی, توسعه سیاسی, توسعه فرهنگی و اجتماعی, و توسعه امنیتی (دفاعی). مناسب نیست بدون توجه به کلیه ابعاد توسعه, صرفاً به یک جنبه اولویت بخشید و دیگر بخش‌ها را در دستورکار آینده قرار داد.

مکاتب مختلف توسعه

اندیشمندان مختلف, متناسب با ذهنیت‌ها, شرایط و بافت اجتماعی جامعه خود (یا جوامع موردمطالعه), مکاتب مختلفی را ابداع نموده و آن را به دیگران پیشنهاد کرده‌اند. از جمله دیدگاه‌های نظری در حوزه توسعه می‌توان به این مکاتب اشاره کرد [19]:

الف. مکتب تکاملی توسعه
این مکتب یکی از رایج‌ترین دیدگاه‌های حاکم بر علوم اجتماعی در طی قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است. پایه‌گذاران این طرز تفکر, بیشتر تحت تاثیر کشفیات و موفقیت‌هایی قرار داشتند که در پزشکی و علوم طبیعی بدست آمده بود. برای متفکران اجتماعی و فلاسفه, مفهوم تکامل (همچنان که در علوم طبیعی بکار برده‌می‌شد) می‌توانست همچون کلیدی برای پاسخگویی به سوالات جامعه نیز بکار رود. چوداک می‌نویسد: ”آنان دنیا را چنان توصیف می‌نمودند که گویی به سوی موفقیت و وفور کالاها, عقلایی شدن, منتهای عدالت و حتی خوشبختی کامل, تکامل می‌یابد“.
هاریس نیز در این‌باره می‌گوید: ”این بحث‌ها عموماً دارای این ایده اساسی است که جامعه به‌مثابه سیستم زنده‌ای فرض شده که در طول زمان به سوی پیچیدگی و سازمان‌یافتگی در حرکت است و به تدریج, سلسله‌مراتب آن افزایش می‌یابد تا درنهایت حالتی یابد که دیگر آن سازمان تغییر پیدا نمی‌کند. به عبارت دیگر, سازمان ثبات پیدا کرده و خودگرایی بوجود می‌آید“.
یکی از صاحبنظران مکتب تکامل اجتماعی به نام هربرت اسپنسر (همچون نظریه‌پرداز دیگری به نام دورکیم), قانون اعظم تکامل (فرآیند تکامل اجتماعی) را حرکت از ”سادگی“ به سمت ”پیچیدگی“,‌ یا از ”وحدت“ به ”کثرت“ می‌داند. به نظر او جامعه انسانی با گذشت زمان ”از توحش به تمدن و طی مراحل خاصی به وضعیت کنونی رسیده است و به‌طورکلی جوامع انسانی دارای روحیه ستیزه‌جویی و جنگ‌طلبی هستند و تنها از طریق تفوق صنعت,‌ روحیه آرامش بر جامعه حکمرفرما خواهد شد“.

ب. نظریه‌های نوسازی
نظریه‌پردازان نوسازی, برطبق یک سنت جامعه‌شناختی به یک تقسیم‌بندی دوگانه از جوامع, یعنی ”جوامع سنتی“ درمقابل ”جوامع پیشرفته (مدرن)“ پرداخته‌اند, به طوری که در یک سو ما با جامعه سنتی (نقطه‌ای که توسعه‌نیافتگی از آن آغاز می‌شود) و در سوی دیگر با یک جامعه پیشرفته نوین (نظیر جوامع دموکراتیک غربی) روبرو هستیم.

فرض بر این است که تمام جوامع از یک مرحله شبیه به هم (وضعیت سنتی) آغاز کرده‌اند و بالاخره دگرگونی‌هایی را که در غرب اتفاق افتاده است از سر خواهند گذراند و به صورت جوامع پیشرفته نوین (مدرن) درخواهند آمد. این عملِ گذار از طریق اشاعه ویا گسترش نظام‌های اجتماعی, اقتصادی و سیاسی از نوع غربی, بوجود می‌آید. این نظریه‌پردازان, براساس تجربه غرب, بر سه مساله ”ارزش‌های انسانی“, ”سرمایه“ و ”روحیه کارآفرینی“ تاکید ورزیده‌اند. از جمله این نظریات به این موارد اشاره می‌کنیم:

– نظریه رِدفیلد: رِدفیلد, جوامع در حال دگرگونیِ اجتماعی را به دو دسته ”قومی“ و ”شهری“ تقسیم می‌کند. خصوصیات جامعه قومی اینست که جامعه‌ای کوچک,‌ منزوی, بدون سواد متجانس و با احساس قومی همراه با انسجام گروهی است و رفتارها, سنتی, خودبه‌خودی و غیرانتقادی و شخصی هستند. گروه خانوادگی, واحد عمل است و معنویت بر مادیت غلبه دارد (اقتصاد از نوع

منزلتی است). رِدفیلد جامعه شهری را اجتماعی مجزا تعریف نمی‌کرد بلکه آن را قطب مقابل جامعه قومی (در انتهای یک طیف) مشخص می‌کرد. وی معتقد بود که جامعه قومی, در طی یک فرآیند و جریان عمومی, از طریق ادغام در ساخت‌های بزرگتری از نوع شهر, تغییر یافته و دگرگون می‌شود. رِدفیلد ”شهر“ را منبع عمده دگرگونی‌ها دانسته و در مطالعاتش نشان می‌دهد که افزایش تاثیرات زندگی شهری, سبب ازهم‌پاشیدگی شیوه مرسوم و سنتیِ زندگی (به تعبیر او ”نابسامانی فرهنگی“) گردیده و الگوهای رفتاری فردگرایانه و مادی بیشتر شده است.

– نظریه اِسملسِر: نظریه نیل اِسملسِر براساس تفکیک کارکردی عناصر سازنده جامعه استوار است. به نظر وی, در یک جامعه پیشرفته,‌ تفکیک کارکردی عناصر ساختی به طور کامل صورت گرفته است, ولی جامعه توسعه‌نیافته, فاقد چنین تفکیکی است. درواقع تغییر, روی تفکیک متمرکز شده و فرآیندی است که در آن واحدهای اجتماعی مستقل و تخصصی‌شده به جای واحدهای قبلی استقرار می‌یابند. اِسملسِر معتقد است که وضعیت تخصصی‌شدن, در زمینه‌های مختلفی

همچون اقتصاد, خانواده, نظام سیاسی و نهادهای مذهبی به وجود می‌آید. به اعتقاد او, توسعه (و توسعه اقتصادی) ناشی از این چهار تغییر است: بکارگیری دانش علمی به جای ابزار و روش‌های سنتی (فناوری), افزایش تولید محصولات کشاورزی با هدف تجارت به جای صرف معیشت (کشاورزی), جایگزینی ماشین و کارگران به جای بازوی انسان و حیوان (صنعت), و حرکت به سمت شهرنشینی به جای روستانشینی (بوم‌شناسی).
– نظریه روستو: روستو, به جای تقسیم‌بندی دوگانه جوامع, و برمبنای بررسی تجربه صنعتی‌شدن انگلستان, بر ”زنجیره‌ای از مراحل توسعه“ تاکید می‌ورزد که باعث گذار از مرحله جامعه سنتی به جامعه صنعتی می‌شود. این پنج مرحله عبارتند از: (1) جامعه سنتی, (2) شرایط قبل از خیز اقتصادی, (3) مرحله خیز اقتصادی,‌ (4) مرحله بلوغ, و (5) مرحله مصرف توده‌وار. او تصریح می‌دارد که رشد اقتصادی پایدار نیازمند ”انباشت سرمایه“ و وجود ”روحیه کارآفرینی“ در جامعه است.

ج. دیدگاه مارکسیستی از توسعه
برای مارکسیست‌ها, نقش بورژوازی در مرحله گذار از فئودالیسم به سرمایه‌داری (در کشورهای جهان سوم) موضوع اصلی به شمار می‌رود. مترادف با مفاهیم ”سنتی“ و ”مدرن“, مارکسیست‌ها دو مقوله ”فئودالی“ و ”سرمایه‌داری“ را بکار می‌برند و از این بحث می‌کنند که آیا می‌توان از برخی از این مراحل گذشت و یا آن‌ها را ترکیب کرد و یا اینکه می‌بایست نوعی توالی خطی ثابت از توسعه را دنبال کرد. آن‌ها کشورهای جهان سوم را به فئودالی, سرمایه‌داری ویا حتی نیمه‌فئودالی و نیمه‌سرمایه‌داری طبقه‌بندی کرده‌اند.
طبق این نظریه, کشورهای درحال توسعه از دو بخش کاملاً مجزا تشکیل شده‌اند: اول بخش سرمایه‌داری که پذیرای دگرگونی شده و با سمت‌گیری به سوی بازار به دنبال کسب حداکثر سود است. دوم بخش سنتی کشاورزی که ایستا بوده و کمتر مازادی برای بازار داشته و علاقه کمتری

به کسب حداکثر سود دارد. بیکاری پنهان در سراسر بخش کشاورزی اشاعه دارد و بازده, به علت ناچیزبودن انباشت سرمایه فقط از زمین و نیروی کار حاصل می‌شود. اما در بخش صنعتی, زمین اهمیت چندانی ندارد و رابطه میان کار و سرمایه مطرح است. برخی محققان معتقدند این دو بخش کاملاً از هم مجزا هستند و رابطه‌ای با هم ندارند اما محققان دیگری (همچون فرانک) معتقدند که سلسله سازوکارهایی برای روابط این دو بخش وجود دارد که طی آن, بخش مدرن, بخش سنتی را مورد بهره‌کشی قرار داده و سبب توسعه‌نیافتگی آن می‌گردد. در واقع یک سری روابط استثمارگرانه زنجیره‌ای میان پیشرفته‌ترین بخش و عقب‌افتاده‌ترین بخش جامعه وجود دارد.

اصلاح شیوه تولید (به عنوان واحد اقتصادی) و ساختارهای طبقاتی جامعه, که در فرآیند گذار از جامعه فئودالی به سمت جامعه سرمایه‌داری اتفاق می‌افتد ایده اصلی این نظریه محسوب می‌شود. [19]

از آنجاییکه تفکر غالب اواسط قرن بیستم در زمینه توسعه (بدلیل ضعف و فقر مفرط جوامع عقب‌مانده) با اولویت‌دهی به توسعه اقتصادی عجین گردید و اندیشمندان این دو را در قالب یک نظریه مطرح می‌نمودند (توسعه = توسعه اقتصادی), دیدگاه‌ها و مکاتب مختلفی ظهور نمود که برای تکمیل این بحث در اینجا بدان‌ها می‌پردازیم. مکاتب و الگوهای توسعه اقتصادی بعد از جنگ جهانی دوم, را می‌توان در 5 شاخه تفکری ذیل دید [5]:

1 الگوی خطی مراحل رشد:
نظریه‌پردازان دهه 1950 و 1960, فرآیند توسعه را به عنوان یک رشته از مراحل تناوبی رشد اقتصادی, که تمام کشورها باید از آن عبور کنند, می‌دانسته‌اند. این نظریه اساساً یک نظریه اقتصادی توسعه بود که برطبق آن, اندازه و ترکیب صحیح پس‌انداز (و سرمایه‌گذاری) و کمک خارجی لازم بود تا کشورهای جهان سوم, راه رشد اقتصادی را که از نظر تاریخی به وسیله کشورهای توسعه‌یافته, پیموده شده بود, طی کنند و بدین ترتیب, توسعه مترادف با رشد اقتصادی شد. از جمله این نظریات می‌توان به ”مراحل رشد روستو“ (5 مرحل رشد از جامعه سنتی به یک جامعه توسعه‌یافته دارای مصرف انبوه) و ”مدل رشد هارود-دومار“ (لزوم پس‌انداز ملی و سپس سرمایه‌گذاری در راستای تولید و رشد کشور)‌ اشاره کرد.

2 الگوهای تغییرات ساختاری:
این الگوی خطی, در دهه 1970 تا حدود زیادی به وسیله دو مکتب فکری جدید جایگزین گردیدند (الگوی تغییرات ساختاری و نظریه وابستگی بین‌المللی). اولین نظریه الگوهای تغییرات ساختاری بود. این نظریه بر سازوکاری تاکید می‌ورزد که از طریق آن اقتصادهای درحال توسعه, ساختارهای اقتصاد داخلی خود را از ”کشاورزیِ سنتیِ معیشتی“ به یک ”اقتصادِ مدرن و شهریِ خدماتی و صنعتی“ تغییر می‌دهند. در این الگوها, از ابزارهای قیمتی نئوکلاسیک و نظریه تخصیص منابع و

اقتصادسنجی نوین,‌ برای تشریح فرآیند استفاده می‌گردد. از معروف‌ترین الگوهای تغییرات ساختاری می‌توان به الگوی نظری ”مازاد نیروی کار دوبخشی“ آرتور لوئیس, و تحلیل تجربی ”الگوهای توسعه“ هولیس چنری اشاره کرد. مدل آرتور لوئیس را قبلاً توضیح دادیم. از جمله نتایج مطالعات تطبیقی و تحلیلی هولیس چنری (اقتصاددان دانشگاه هاروارد) در مورد ویژگی‌های متعدد فرآیند توسعه در

کشورهای درحال‌توسعه می‌توان به این موارد اشاره کرد: (1) تغییر از تولید کشاورزی به تولید صنعتی, (2) تراکم سرمایه فیزیکی و انسانی, (3) تغییر در تقاضاهای مصرف‌کنندگان از تاکید بر مواد غذایی و نیازهای اساسی, به سمت علاقه به کالاها و خدمات مطلوب صنعتی, (4) رشد شهرها و صنایع شهری با مهاجرت مردم روستاها و شهرهای کوچک, و (5)‌ کاهش بعد خانوار و رشد کلی جمعیت توام با جایگزین‌نمودن کیفیت به‌جای کمیت کودکان (توسط خانوده‌ها).

3 الگوی وابستگی بین‌المللی:
اساساً الگوهای وابستگی-بین‌المللی بر این باورند که کشورهای جهان سوم با انعطاف‌ناپذیری‌های نهادی, سیاسی و اقتصادی, چه در سطح داخلی و چه بین‌المللی, روبه‌رو بوده و یک حلقه از ارتباطات وابستگی-تسلط به کشورهای ثروتمند گرفتاری شده‌اند. در چارچوب یک چنین برداشت کلی, سه شاخه اصلی وجود دارد: الگوی وابستگی نواستعماری, الگوی نادرست و الگوی دوگانگی توسعه.
الف. الگوی وابستگی استعماری جدید: این مدل که ناشی از تفکرات مارکسیستی است, وجود و تداوم توسعه‌نیافتگی جهان سوم را اساساً ناشی از تکامل تاریخی نظام بسیار نابرابر سرمایه‌داری بین‌المللی در روابط بین کشورهای ثروتمند و فقیر می‌داند. همزیستی کشورهای ثروتمند و فقیر در یک نظام بین‌المللی که تحت سلطه روابط نابرابر قدرت (بین مرکز و پیرامون) قرار دارد تلاش‌های جوامع فقیر (پیرامونی) را در زمینه خوداتکایی و استقلال (در راستای توسعه), بسیار مشکل و بعضاً غیرممکن می‌سازد. بعلاوه در کشورهای درحال‌توسعه, گروه‌های معینی (زمین‌داران,‌ مدیران اقتصادی, تجار, کارمندان حقوق‌بگیر دولت و رهبران اتحادیه‌های صنفی) که از درآمدهای بالا, موقعیت اجتماعی و قدرت سیاسی برخوردارند, طبقه حاکمه کوچک و ممتازی را تشکیل می‌دهند که منافع اصلی‌شان, دانسته یا ندانسته, در جهت تدوام نظام نابرابر سرمایه‌داری بین‌
ب. نظریه الگوی نادرست: طبق این نظریه, توسعه‌نیافتگی کشورهای جهان سوم, ناشی از نصایح نادرست و نامناسب مشاوران متخصص خوش‌نیت ولی اغلب ناآگاه بین‌المللی, سازمان‌های کمک‌رسان کشورهای توسعه‌یافته, و سازمان‌های پرداخت‌کننده کمک‌های بلاعوض چندملیتی (همچون بانک جهانی, یونسکو, سازمان بین‌المللی کار, برنامه توسعه سازمان ملل, و صندوق بین‌المللی پول) است.

ج. الگوی دوگانگی توسعه: در نظریه وابستگی بین‌المللی تلویحاً شاهد وجود تصوری دوگانه از جوامع بشری هستیم: کشورهای ثروتمند و فقیر در سطح بین‌المللی بعلاوه وجود انبوه ثروت در سرزمین‌های فقر (درون کشورهای درحال‌توسعه). مفهوم دوگانگی چهار عامل کلیدی را در خود دارد: (1) همزیستی برتر و پست‌تر, (2)‌ مزمن و غیرگذرابودن این همزیستی, (3) روند رو به افزایش این شکاف, و (4) تمایل و تاثیر اندک عنصر برتر به ارتقای عنصر پست‌تر.

4 الگوی نئوکلاسیک بازار آزاد:
ایده اصلی تفکر نئوکلاسیک اینست که توسعه‌نیافتگی, ناشی از سوءتخصیص منابع به دلیل سیاست‌های ناصحیح قیمتی و دخالت بیش‌ازحد دولت در کشورهای جهان سوم بوده است. این صاحبنظران معتقدند که دخالت بیش از حد دولت در فعالیت‌های اقتصادی, مسؤول کندشدن رشد اقتصادی کشورهای درحال‌توسعه بوده است. از نظر این گروه, شکوفاسازی بازار آزاد رقابتی,

خصوصی‌کردن بنگاه‌های دولتی, تشویق صادرات و تجارت آزاد, استقبال از سرمایه‌گذاران کشورهای توسعه‌یافته, و حذف مقررات زائد دولتی و انحرافات قیمتی (در بازارهای محصولات, عوامل و بازارهای مالی) موجبات بالارفتن کارآیی و رشد اقتصادی را فراهم خواهد کرد. این نظریه, مقدار زیادی از رشد اقتصادی را به یک متغیر ”برون‌زا“ ویا فرآیندهای توسعه فناوری (در بیرون) نسبت می‌دهد.

5 الگوی رشد درون‌زا:
در این نظریه, نرخ رشد تولید ناخالص ملی, توسط نظامی که فرآیند تولید را هدایت می‌کند, تعیین می‌شود. در مقایسه با نظریه سنتی نئوکلاسیک, در این الگوها, رشد تولید ناخالص ملی نتیجه طبیعی ”تعادل بلندمدت“ است. انگیزه اصلی این نظریه جدید رشد, تبیین عوامل تعیین‌کننده رشد و نیز توضیح تفاوت‌های موجود در نرخ رشد مابین کشورها است. اگرچه الگوهای رشد درون‌زا دارای برخی شباهت‌های ساختاری با الگوهای نئوکلاسیک است ولی فروض و نتایج آن به طور

قابل‌توجهی متفاوت است. این نظریه که کوشیده است الگوی رشد نئوکلاسیک (به عنوان یک نظریه افراطی و جهان‌شمول) را مورد اصلاح قرار دهد پیش‌فرض‌هایش در مورد نزولی‌بودن بازده نهایی سرمایه, نقش فناوری در رشد بلندمدت, نوع تاثیرات پس‌انداز بر رشد اقتصادی, با نظریه نئوکلاسیک متفاوت است. مطابق این نظریه, هیچ نیرویی منجر به نرخ تعادلی رشد نخواهد شد, بلکه نرخ رشد ملی بین کشورها متفاوت بوده و بستگی به نرخ پس‌انداز ملی و سطح فناوری دارد. بعلاوه, حتی اگر دو کشور ثروتمند و فقیر,‌ دارای نرخ‌های پس‌انداز مشابهی باشند, بازهم هیچ روندی مبنی بر نزدیک‌شدن سطوح درآمد سرانه این کشورها (از نظر سرمایه) وجود ندارد.

در ضمن, هنگامی که سرمایه‌گذاری‌های مکمل, هم منافع اجتماعی و هم منافع خصوصی ایجاد می‌کند, دولت‌ها می‌توانند از طریق ارایه کالاهای عمومی (زیربنایی) یا تشویق سرمایه‌گذاری‌های خصوصی, کارآیی تخصیص منابع را بهبود بخشند (برخلاف نظریه نئوکلاسیک‌ها که هرگونه نقش دولت را نفی می‌کنند).

کشورهای درحال‌توسعه
طبق تعریف,‌ کشورهایی ”توسعه‌یافته“ قلمداد می‌شوند که کاملاً صنعتی شده و دارای سیستم‌های اقتصادی پیچیده‌ای باشند (فرهنگ لغات آکسفورد, 2001). کشورهای ”صنعتی‌شده“ نیز کشورهایی هستند که بیش از 25 درصد از تولید ناخالص داخلی آنان را فعالیت‌های صنعتی تشکیل دهد,‌ در واقع محور اقتصادشان, تولیدات (و صادرات) صنعتی باشد [16]. اما آنچه بیشتر حائز اهمیت است داشتن درآمد سرانه بالا است (بیشتر از 10000 دلار در سال).
امروز پیشنهاد می‌گردد که به‌جای تعبیر کشورهای جهان سوم (عقب‌مانده) از اصطلاح ”کشورهای درحال‌توسعه“ استفاده شود. کشورهای درحال‌توسعه نیز خود به کشورهای ”بیشترتوسعه‌یافته“ و ”کمترتوسعه‌یافته“ تقسیم می‌شوند. بعضاً پارامترها و سطوحی برای این تعاریف (مثلاً براساس میزان درآمد سرانه) بکار می‌رود, منتها شاهد اتفاق جهانی در این حوزه نیستیم. اما به‌طور کیفی و کلی می‌توان ویژگی‌های مشترک کشورهای درحال‌توسعه را اینگونه دسته‌بندی کرد [19]:
1 1 پایین‌بودن سطح و کیفیت زندگی مردم

2 2 بیکاری و کم‌کار, و پایین‌بودن میزان بهره‌وری کار (و نیروی کار)
3 3 وابستگی زیاد به تولیدات کشاورزی ویا صادرات مواد اولیه (منابع طبیعی)
4 4 وابستگی اقتصادی و آسیب‌پذیری در روابط بین‌المللی
5 5 ساختار سیاسی و حکومتی نامناسب و ناکارآمد
6 6 مشخصه‌های اجتماعی:
الف. نابرابری اجتماعی

ب. ضعف طبقات متوسط
ج. بی‌سوادی
د. مشکلات بهداشتی و درمانی

توسعه اقتصادی چیست؟
باید ببن دو مفهوم ”رشد اقتصادی“ و ”توسعه اقتصادی“ تمایز قایل شد. رشد اقتصادی, مفهومی کمی است در حالیکه توسعه اقتصادی, مفهومی کیفی است. ”رشد اقتصادی“ به تعبیر ساده عبارتست از افزایش تولید (کشور) در یک سال خاص در مقایسه با مقدار آن در سال پایه. در سطح کلان, افزایش تولید ناخالص ملی (GNP) یا تولید ناخالص داخلی (GDP) در سال موردنیاز به نسبت مقدار آن در یک سال پایه, رشد اقتصادی محسوب می‌شود که باید برای دستیابی به عدد رشد واقعی, تغییر قیمت‌ها (بخاطر تورم) و استهلاک تجهیزات و کالاهای سرمایه‌ای را نیز از آن کسر نمود [2].

منابع مختلف رشد اقتصادی عبارتند از ‌افزایش بکارگیری نهاده‌ها (افزایش سرمایه یا نیروی کار), افزایش کارآیی اقتصاد (افزایش بهره‌وری عوامل تولید), و بکارگیری ظرفیت‌های احتمالی خالی در اقتصاد.
”توسعه اقتصادی“ عبارتست از رشد همراه با افزایش ظرفیت‌های تولیدی اعم از ظرفیت‌های فیزیکی, انسانی و اجتماعی. در توسعه اقتصادی, رشد کمی تولید حاصل خواهد شد اما در کنار آن, نهادهای اجتماعی نیز متحول خواهند شد, نگرش‌ها تغییر خواهد کرد, توان بهره‌برداری از منابع موجود به صورت مستمر و پویا افزایش یافته, و هر روز نوآوری جدیدی انجام خواهد شد.

بعلاوه می‌توان گفت ترکیب تولید و سهم نسبی نهاده‌ها نیز در فرآیند تولید تغییر می‌کند. توسعه امری فراگیر در جامعه است و نمی‌تواند تنها در یک بخش از آن اتفاق بیفتد. توسعه, حد و مرز و سقف مشخصی ندارد بلکه بدلیل وابستگی آن به انسان, پدیده‌ای کیفی است (برخلاف رشد اقتصادی که کاملاً کمی است) که هیچ محدودیتی ندارد [2].

توسعه اقتصادی دو هدف اصلی دارد: اول, افزایش ثروت و رفاه مردم جامعه (و ریشه‌کنی فقر), و دوم, ایجاد اشتغال, که هر دوی این اهداف در راستای عدالت اجتماعی است. نگاه به توسعه اقتصادی در کشورهای پیشرفته و کشورهای توسعه‌نیافته متفاوت است. در کشورهای توسعه‌یافته, هدف اصلی افزایش رفاه و امکانات مردم است در حالیکه در کشورهای عقب‌مانده, بیشتر ریشه‌کنی فقر و افزایش عدالت اجتماعی مدنظر است.

شاخص‌های توسعه اقتصادی
از جمله شاخص‌های توسعه اقتصادی یا سطح توسعه‌یافتگی می‌توان این موارد را برشمرد [2]:
الف. شاخص درآمد سرانه: از تقسیم درآمد ملی یک کشور (تولید ناخالص داخلی) به جمعیت آن, درآمد سرانه بدست می‌آید. این شاخص ساده و قابل‌ارزیابی در کشورهای مختلف, معمولاً با سطح درآمد سرانه کشورهای پیشرفته مقایسه می‌شود. زمانی درآمد سرانه 5000 دلار در سال نشانگر توسعه‌یافتگی بوده است و زمانی دیگر حداقل درآمد سرانه 10000 دلار.
ب. شاخص برابری قدرت خرید (PPP): از آنجاکه شاخص درآمد سرانه از قیمت‌های محلی کشورها محاسبه می‌گردد و معمولاً سطح قیمت محصولات و خدمات در کشورهای مختلف جهان یکسان نیست, از شاخص برابری قدرت خرید استفاده می‌گردد. در این روش, مقدار تولید کالاهای مختلف در هر کشور, در قیمت‌های جهانی آن کالاها ضرب شده و پس از انجام تعدیلات لازم, تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه آنان محاسبه می‌گردد.
ج. شاخص درآمد پایدار (GNA, SSI): کوشش برای غلبه بر نارسایی‌های شاخص درآمد سرانه و توجه به ”توسعه پایدار“ به جای ”توسعه اقتصادی“, منجر به محاسبه شاخص درآمد پایدار گردید. در این روش, هزینه‌های زیست‌محیطی که در جریان تولید و رشد اقتصادی ایجاد می‌گردد نیز در حساب‌های ملی منظور گردیده (چه به عنوان خسارت و چه به عنوان بهبود منابع و محیط زیست) و سپس میزان رشد و توسعه بدست می‌آید.
د. شاخص‌های ترکیبی توسعه: از اوایل دهه 1980, برخی از اقتصاددانان به جای تکیه بر یک شاخص انفرادی برای اندازه‌گیری و مقایسه توسعه اقتصادی بین کشورها,‌ استفاده از شاخص‌های ترکیبی را پیشنهاد نمودند. به عنوان مثال می‌توان به شاخص ترکیبی موزنی که مک‌گراناهان (1973) برمبنای 18 شاخص اصلی (73 زیرشاخص) محاسبه می‌نمود, اشاره کرد (بعد, شاخص توسعه انسانی معرفی گردید).

و. شاخص توسعه انسانی (HDI): این شاخص در سال 1991 توسط سازمان ملل متحد معرفی گردید که براساس این شاخص‌ها محاسبه می‌گردد: درآمد سرانه واقعی (براساس روش شاخص برابری خرید), امید به زندگی (دربدو تولد), و دسترسی به آموزش (که تابعی از نرخ باسوادی بزرگسالان و میانگین سال‌های به مدرسه‌رفتن افراد است).

مکاتب مختلف توسعه اقتصادی
از قرن هجدهم و با رشد سریع صنایع در غرب, اولین اندیشه‌های اقتصادی ظهور نمود. این اندیشه‌ها, در پی تئوریزه‌کردن رشد درحال‌ظهور, علل و عوامل, راهکارهای هدایت و راهبری, و بررسی پیامدهای ممکن بود. از جمله مکاتب پایه در توسعه اقتصادی می‌توان به این موارد اشاره کرد [2]:

1 نظریه آدام اسمیت (1790-1723):
اسمیت یکی از مشهورترین اقتصاددانان خوشبین کلاسیک است که از او به عنوان ”پدر علم اقتصاد“ نام برده می‌شود. اسمیت و دیگر اقتصاددانان کلاسیک (همچون ریکاردو و مالتوس), ”زمین“, ”کار“ و ”سرمایه“ را عوامل تولید می‌دانستند. مفاهیم دست نامرئیِ ”تقسیم کار“, ”انباشت سرمایه“ و ”گسترش بازار“, اسکلت نظریه وی را در توسعه اقتصادی تشکیل می‌دهند. تعبیر ”دست‌های

نامرئی“ آدام اسمیت را می‌توان, به طور ساده, نیروهایی دانست که عرضه و تقاضا را در بازار شکل می‌دهند, یعنی خواست‌ها و مطلوب‌های مصرف‌کنندگان کالاها و خدمات (از یک طرف) و تعقیب منافع خصوصی توسط تولیدکنندگان آنان (از طرف دیگر), که در مجموع سطوح تولید و قیمت‌ها را به سمت تعادل سوق می‌دهند. او معتقد بود ”سیستم مبتنی بر بازارِ سرمایه‌داریِ رقابتی“ منافع همه طرف‌ها را تامین می‌کند.
اسمیت سرمایه‌داری را یک نظام بهره‌ور با توانی بالقوه برای افزایش رفاه انسان می‌دید. بخصوص او روی اهمیت تقسیم کار (تخصصی‌شدن مشاغل) و قانون انباشت سرمایه به عنوان عوامل اولیه کمک‌کننده به پیشرفت اقتصادی سرمایه‌داری (و یا به تعبیر او ”ثروت ملل“) تاکید می‌کرد. او اعتقاد داشت ”تقسیم کار“ باعث افزایش مهارت‌ها و بهره‌وری افراد می‌شود و باعث می‌شود تا افراد (در مجموع) بیشتر بتوانند تولید کنند و سپس آنان را مبادله کنند. باید بازارها توسعه یابند تا افراد بتوانند مازاد تولید خود را بفروشند (که این نیازمند توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل است). بعلاوه رشد اقتصادی تا زمانی ادامه خواهد داشت که سرمایه انباشته گردد و پیشرفت فناوری را موجب گردد, که در این میان, وجود رقابت و تجارت آزاد, این فرآیند را تشدید می‌نماید.

آدام اسمیت اولویت‌های سرمایه‌گذاری را در کشاورزی, صنعت و تجارت می‌دانست, چون او معتقد بود به دلیل نیاز فزاینده‌ای که برای مواد غذایی وجود دارد کمبود آن (و تاثیرش بر دستمزدها) می‌تواند مانع توسعه شود. تئوری توسعه اقتصادی اسمیت, یک نظریه گذار از فئودالیسم به صنعتی‌شدن است.

2 نظریه مالتوس (1823-1766):
شهرت مالتوس بیشتر به نظریه جمعیتی وی مربوط می‌شود حال آنکه وی در مورد مسایل اقتصادی مانند اشباع بازار و بحران‌های اقتصادی نیز دارای نظریات دقیقی است. در اینجا به صورت گذرا هر دو را بیان می‌کنیم:

الف. نظریه جمعیتی مالتوس: او معتقد بود با افزایش دستمزدها (فراتر از سطح حداقلی معیشت), جمعیت افزایش می‌یابد, چون همراهی افزایش دستمزدها با افزایش میزان تولید, باعث فراوانی بیشتر مواد غذایی و کالاهای ضروری شده و بچه‌های بیشتری قادر به ادامه حیات خواهند بود. به اعتقاد او, وقتی دستمزدها افزایش می‌یابد و با فرض سیری‌ناپذیری امیال جنسی فقرا, می‌توان انتظار داشت که در صورت عدم‌وجود موانع, جمعیت طی هر نسل (هر 25 سال یک‌بار) دو برابر گردد. به همین علت, علی‌رغم افزایش درآمدهای فقرا, همچنان طبقات فقیرتر جامعه, فقیر باقی می‌مانند. در مقابل رشد محصولات کشاورزی فقط به صورت تصاعد حسابی و با نرخ 1و2و3و4و ; افزایش می‌یابد. بدین خاطر, ناکافی‌بودن تولید مواد غذایی باعث محدودشدن رشد جمعیت شده و بعضاً درآمد سرانه نیز به سطحی کمتر از معیشت تنزل می‌یابد. تعادل وقتی بوجود می‌آید که نرخ رشد جمعیت, با افزایش میزان تولید همگام گردد.
ب. نظریه اشباع بازار مالتوس: او بیان می‌دارد که کارگران بایستی بیش از ارزش کالاهایی که تمایل به خرید آن‌ها دارند ارزش ایجاد نمایند تا توسط کارفرمایان استخدام شوند. این امر باعث می‌شود که کارگران قادر به خرید کالاهای تولیدی خود نباشند, لذا لازم است چنین کالاهایی توسط دیگر اقشار جامعه خریداری شود. به نظر وی, اگرچه سرمایه‌داران قدرت مصرف منافع خود را دارند اما بیشتر مایل به گردآوری ثروت هستند. مالکان زمین هم که مایل به خرید چنین کالاهای

مازادی هستند نمی‌توانند تمام مازاد تولید را جذب نمایند. به همین خاطر ”جنگ“ (برای تصاحب بازارهای جدید و افزایش تولید) راهگشای معضل اشباع بازار برای کشورهایی همچون آمریکا و انگلستان بوده است. او پیشنهاد می‌کند در مواقعی که کشور دچار بحران است باید به افزایش هزینه‌ها در کارهایی که بازده و سودشان مستقیماً برای فروش وارد بازار نمی‌شود (همچون راهسازی و کارهای عمومی) پرداخت.

3 نظریه ریکاردو (1823-1772):
ریکاردو با پذیرش نظریه جمعیتی مالتوس, به توسعه مکتب کلاسیک بنیان‌گذاری‌شده توسط اسمیت پرداخت. درحالیکه اسمیت روی مساله ”تولید“ تاکید می‌ورزید, ریکاردو بر مبحث ”توزیع درآمد“ متمرکز گردید و بعداً نئوکلاسیک‌ها (شاگردان وی) بر ”کارآیی“ متمرکز شدند. دو نظریه معروف او, ”قانون بازده نزولی“ و ”مزیت نسبی“ است:

الف. قانون بازده نهایی نزولی: به اعتقاد ریکاردو, همزمان با رشد اقتصادی و جمعیتی, به‌دلیل افزایش نیاز به مواد غذایی و محصولات کشاورزی, کشاورزان مجبور خواهند شد زمین‌های دارای بهره‌وری پایین‌تر را نیز زیر کشت ببرند (بعد از زمین‌های درجه یک که درآغاز زیر کشت می‌روند, زمین‌های درجه دو و درجه سه مورد استفاده قرار می‌گیرند). از آنجاییکه بهره‌وری زمین‌های درجه 2, 3 و 4 کمتر از زمین‌های درجه 1 است, هزینه تولید در آنان افزایش می‌یابد. درنتیجه قیمت مواد غذایی افزایش یافته و بالتبع سود بادآورده‌ای (رانت) نصیب صاحبان زمین‌های درجه 1 می‌گردد.

مقدار این رانتِ دریافتی توسط صاحبان زمین, همگام با رشد جمعیت افزایش یافته و باعث کاهش درآمد کل جامعه (دردسترس کارگران و مهمتر از آن سود سرمایه‌گذاران) می‌شود. او از اینجا نتیجه می‌گیرد که منافع صاحبان زمین درمقابل منافع دیگر طبقات جامعه قرار می‌گیرد. او بیان می‌دارد که وقتی یک اقتصاد درحال‌رشد به حداکثر میزان درآمد سرانه دست می‌یابد پس از آن به‌دلیل افزایش مستمر قیمت مواد غذایی, درآمد سرانه کاهش خواهد یافت. نهایتاً اقتصاد به یک وضعیت ایستا یا تعادلی می‌رسد که در آن, کارگران صرفاً دستمزدهایی در سطح حداقل معیشت دریافت می‌کنند. به اعتقاد او, رشد اقتصادی در یک جامعه سرمایه‌داری در سایه وجود مواد غذایی ارزان‌قیمت (که به معنی پایین‌تربودن دستمزدهای کارگران صنعتی و بالاتررفتن سودهای سرمایه‌داران است) و

درنتیجه افزایش امکان انباشت سرمایه در صنعت, تولید بیشتر و درنهایت افزایش درآمدهای اقتصادی کل, تحقق می‌یابد.
از دیدگاه ریکاردو, افزایش بهره‌وری کشاورزی (در مقایسه با صنعت), پایه اساسی رشد اقتصادی است. او اعتقاد داشت در بلندمدت با پیشرفت فناوری, بهره‌وری زمین‌های کشاورزی افزایش می‌یابد. ریکاردو تعقیب سیاست درهای باز برای تجارت آزاد را برای پایین‌نگهداشتن سطح دستمزدهای اسمی, توصیه نمود.
ب. نظریه مزیت نسبی: براساس این نظریه, مبادله آزاد مابین کشورها, باعث افزایش مقدار تولیدات (محصول) جهانی می‌شود. اگر هر کشوری به تولید کالاهایی روی آورد که توانایی تولید آن‌ها را با هزینه نسبی کمتری (در مقایسه با دیگر شرکا و رقبای تجاری خود) دارد, در این صورت, کشور

مفروض قادر خواهد بود, مقداری از کالاهایی را که با هزینه کمتری تولید می‌کند با کالاهای دیگری که ملت‌های دیگر قادر به تولید ارزانتر آن‌ها هستند, مبادله نماید. در پایان یک دوره زمانی, ملت‌ها درخواهند یافت که امکانات مصرف آن‌ها, در اثر تجارت و تخصصی‌شدن, نسبت به زمانی که همه کالاهای موردنیاز خود را در داخل کشورهایشان تولید می‌کرده‌اند, افزایش یافته است. به همین خاطر, اقتصاددانان, تجارت آزاد جهانی را مطلوب می‌دانند چون باعث افزایش تولید ناخالص ملی

کشورها و بالتبع افزایش رفاه ملت‌ها خواهد شد. او به کمک مفهوم ”هزینه فرصت“ نشان داد که نباید کشورها (بنابر اعتقاد اقتصاددانان گذشته) صرفاً بر تولید کالاهایی که در آن‌ها دارای مزیت مطلق (در مقابل دیگر کشورها) هستند, متمرکز شوند بلکه در داخل کشور نیز باید با درنظرگرفتن هزینه جایگزینی یک کالا با کالای دیگر, برمبنای مزیت نسبی (مقایسه‌ای) عمل کرد. بدین طریق همه کشورها متقابلاً منتفع خواهند شد. تحلیل مزیت نسبی (مقایسه‌ای) ریکاردو برای اثبات

تخصصی‌شدن در تولید و تجارت, بهترین سیاستی است که کشورها باید تعقیب کنند. آنچه باید بر نظریه ریکاردو بیفزاییم (به عنوان نقد) اینست که اینکه کشوری در چه زمینه‌ای متخصص شود از صِرف تخصصی‌شدن, مهم‌تر است, چون برخی کالاها دارای تقاضای روبه‌گسترشی در سطح جهان هستند که دیگر کالاها از آن محرومند.

4 مدل رشد کلاسیک:
از مجموع دیدگاه‌های اقتصاددانان کلاسیکی که گفتیم, مدل رشد اقتصادی کلاسیک سربرآورد. از دیدگاه آنان, توسعه اقتصادهای سرمایه‌داری, مسابقه‌ای بود بین پیشرفت فناوری و رشد جمعیت, که در آن برای مدتی, پیشرفت فناوری در راس قرار داشت اما روزی این سرآمدی پایان خواهد یافت (و یا دچار رکود می‌شود) و اقتصاد سیر نزولی در پیش خواهد گرفت. پیشرفت فناوری, به نوبه خود, وابسته به انباشت سرمایه است که بسترساز ماشینی‌شدن و تقسیم کار است. نرخ انباشت سرمایه نیز به سطح و روند تغییر سودها وابسته است. به طور خلاصه باید گفت, پیشرفت واقع

ی (به مفهوم برخورداری از یک سطح زندگی بالاتر که به‌گونه‌ای پایدار و مستمر در طی زمان رشد نماید) در این مدل وجود ندارد. بلکه مدل‌های رشد ارایه‌شده توسط این اقتصاددانان (کلاسیک), نویدبخش توقف پیشرفت اقتصادی این کشورها در بلندمدت است, زمانی که دیگر درآمد سرانه, امکان رشد بیشتر را از دست خواهد داد.
(از آنجاییکه این الگو بر مفاهیم ریاضی پیچیده و نمودارهای اقتصادی متکی است, از بیان و شرح آن‌ها خودداری می‌نماییم).

5 نظریه کارل مارکس (1883-1818):
مارکس برخلاف اسمیت, مالتوس و ریکاردو, سرمایه‌داری را غیرقابل‌تغییر نمی‌دانست. او به سرمایه‌داری به عنوان یکی از شیوه‌های تولیدی که با کمون اولیه شروع شد, سپس وارد مرحله برده‌داری شد و پس از آن شیوه تولید فئودالیسم در جوامع حاکم گردید, می‌نگریست. او معتقد بود سرمایه‌داری مرحله چهارم از شیوه‌های تولیدی رایج در جهان است که نهایتاً فرومی‌پاشد. این فروپاشی بخاطر رکود نخواهد بود بلکه به‌دلایل اجتماعی خواهد بود و نهایتاً جهان به یک مرحله نهایی به نام کمونیسم خواهد رسید. عقیده او نقطه مقابل استوارت میل محسوب می‌شود چون او سرمایه‌داری را مرحله نهایی توسعه انسانی می‌دانست. مارکس قدرت تولیدی سیستم سرمایه‌داری را مورد ستایش قرار می‌دهد اما هزینه انسانی تولید چنین ثروتی را (بخصوص توزیع شدیداً یک‌جانبه آن را ) مورد انتقاد قرار می‌داد. او بر این باور بود که ارزش افزوده تولید, فقط ناشی از کار طبقه کارگر (پرولتاریا) است درحالیکه سرمایه‌داران سهم غیرمتناسبی از درآمد را صرفاً به‌خاطر تملک ابزار تولید به خود اختصاص می‌دهند. مارکس هوشمندانه دریافت که توزیع درآمد در جوامع سرمایه‌داری بسیار غیرمنصفانه و غیرعادلانه است.

6 مدل رشد اقتصادی سرمایه‌داری مارکس:
از نظر مارکس هر یک از شیوه‌های تولید (کمون اولیه, برده‌داری و فئودالیسم, سرمایه‌داری, سوسیالیسم و کمونیسم) دارای دو مشخصه عمده ”نیروهای تولید“ و ”روابط تولید“ هستند. نیروهای تولید مربوط به ساختار فنی تولید (همچون سطح و نرخ تغییر فناوری, ابزارها و وسایل تولید, و منابع طبیعی) است درحالیکه روابط تولید به شیوه‌های خاص روابط انسان‌ها در جریان تولید مربوط می‌شود. به عبارت د

یگر, روابط تولیدی به روابط اجتماعی میان افراد به‌ویژه رابطه فرد با ابزار تولید گفته می‌شود.
در نظام سرمایه‌داری, رابطه طبقاتی اولیه به صورت ارتباط بین سرمایه‌دار و طبقه کارگر غیرمالکی که مجبور است به‌منظور زنده‌ماندن برای سرمایه‌دار کار کند, بوجود آمد. از دیدگاه مارکس, موفقیت‌های طبقاتی براساس نقشی که هر کس در فرآیند تولید ایفا می‌کند, قابل تعریف است. تابع تولید عمومی مارکس, تقریباً شبیه تابعی است که توسط کلاسیک‌ها عرضه شده است, با این تفاوت که مارکس تاکید بیشتری بر روی ساختارهای نهادی و طبقاتی جامعه نموده است.

نکته اساسی از دیدگاه مارکس اینست که سرمایه‌داران, انباشت سرمایه برای کسب سودهای بالاتر را, ادامه می‌دهند. اما درنهایت, افزایش یا کاهش سودها, وابستگی قطعی به سطح ارزش افزوده دارد و نه به نرخ رشد جمعیت ویا زمین‌های غیرمرغوب کشاورزی. افزایش سود, نیازمند کوششی بی‌وقفه از سوی سرمایه‌داران برای استثمار هرچه‌بیشتر کارگران ازطریق افزایش

بهره‌وری یا کاهش دستمزدهای واقعی آنان است. مارکس برخلاف سایر کلاسیک‌ها, رکودی را برای درآمد سرانه پیش‌بینی نکرد, بلکه او بر عدم‌تعادل درآمدها در جامعه سرمایه‌داری تاکید ورزید و سهم‌های درآمدی را وابسته به مبارزات طبقاتی (ظهورکننده) می‌دانست.
(از شرح روابط پیچیده ریاضی این مدل توسعه اقتصادی اجتناب می‌کنیم).

7 نظریه شومپیتر (1950-1870):
جوزف شومپیتر اعتقاد داشت ماشین سرمایه‌داری علاوه براینکه قادر است نرخ‌های بالای رشد اقتصادی تولید کند, بلکه می‌تواند ضررهای اجتماعی آن را نیز جبران نماید. او قلباً از جامعه مدنی سرمایه‌داری خالص, لذت می‌برد و آن را تایید می‌کرد. با این وجود او نیز رکود و فروپاشی سرمایه‌داری را باور داشت. او تحلیلش را اینگونه آغاز می‌کند که یک اقتصاد در تعادل ایستا قرار دارد و ویژگی آن یک ”جریان دوری“ است که برای همیشه تکرار می‌شود. در این سیستم اقتصادی, هر بنگاه در تعادل رقابتی کامل قرار دارد که هزینه‌های آن دقیقاً معادل درآمدهای آن است و سود صفر است. فرصت‌های سود وجود ندارد و خانواده‌ها نیز همچون یک بنگاه در چنین حالتی به سر می‌برند.
اساس توسعه اقتصادی, قطع این جریان دوری است که به شکل یک ”نوآوری“ اتفاق می‌افتد. نوآوری, ساخت ماشین و ابزار جدید را ضروری می‌نماید. این نوآوری از سه طریق اتفاق می‌افتد: جایگزینی ماشین‌آلات و ابزارهای غیرقابل‌استفاده فعلی, انتظار کسب سودهای انحصاری از یک زمینه جدید,‌ تولید محصول جدیدی که مردم حاضر به کاهش پس‌اندازهای خود برای خرید آن کالا باشند. او خودش بر راه دوم تاکید می‌ورزد. بعلاوه او به طور جدی بر لزوم وجود ”کارآفرینان“ تمرکز می‌کند و بیان می‌دارد که این افراد با کشف فرصت‌های نوین,‌ جریان عظیمی از سرمایه‌گذاری‌ها و سودها را به راه می‌اندازند.

مدل ریاضی نظریه او سه تفاوت با مدل‌های کلاسیک و مارکسی دارد: معرفی نرخ بهره و اهمیت آن, جداسازی انواع مختلف سرمایه‌گذاری‌ها (بخصوص از حوزه نوآوری‌ها), تاکید بر محوری‌بودن کارآفرینی برای رشد اقتصادی. شومپیتر معتقد بود رشد اقتصادی در ”فضای اجتماعیِ“ پرورنده کارآفرینان اتفاق می‌افتد. اما او چندان عوامل شکل‌دهنده چنین فضای خاص را باز نمی‌کند. او بیان می‌دارد که بازارهای مالی, اعتباردهندگان و بانک‌ها برای قدرت‌بخشیدن به کارآفرینان بوجود می‌آیند. از نظر او, دولت باید به نفع کارآ‏فرینان دخالت کرده و اعتبارات ارزان (کم‌بهره) در اختیار آنان بگذارد.

8 مدل توسعه لوئیس-فِی-رانیس (L-F-R):
اولین و مشهورترین مدل توسعه‌ای که حداقل بطور ضمنی به فرآیند مهاجرت از روستا به شهر توجه کرد, مدل آرتور لوئیس (1954) است که بعداً توسط جان فِی و گوستاو رانیس (1961) فرموله شده و توسعه یافت. این مدل به عنوان نظریه عمومی فرآیند توسعه ”نیروی کار مازاد“ ملت‌های جهان سوم در طی دهه‌های 1950 و 1960 شناخته شد.
در این مدل, اقتصاد شامل دو بخش است:
اول, بخش سنتی (بخش روستایی موجود), که مشخصه آن بهره‌وری بسیار پایین (حتی در حد صفر) و ”مازاد“ نیروی کار است.
دوم, بخش صنعتی (درون شهری), که دارای بهره‌وری بالایی است و به تدریج از بخش روستایی, نیروی کار جذب آن می‌گردد.

مقاله آماری از کشور ژاپن در word

  مقاله آماری از کشور ژاپن در word دارای 20 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله آماری از کشور ژاپن در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله آماری از کشور ژاپن در word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله آماری از کشور ژاپن در word :

آماری از کشور ژاپن

ملاحظات تاریخی
تاریخ روشن و واضح ژاپن به سال 660 قبل از میلاد بر می گردد. در این سال امپراطوری ژاپن بوسیله جیموتنو تأسیس شد و از همانزمان امپراطوران ژاپن به خود جنبه الهی دادند.در قرون اولیه میلادی قبایل مختلفی در ژاپن سکونت داشتند که حکومت هریک از آنان در دست کاهنان بود.در قرن پنجم نفوذ قوم یا ماتو بر سایر اقوام موجب پاگیری کشور ژاپن شد. در قرون ششم تا هشتم ژاپن به سرعت پیشرفت کرده و دارای تمدنی درخشان شد. در همان دوران اقداماتی که برای تأسیس حکومتی متمرکز بعمل آمده بود به نتیجه رسید و رئیس قبیله یا ماتو مقام امپراطوری یافت.از آغاز قرن نهم دربار، تحت استیلای خاندان فوجی وارا درآمد. و با اینکه امپراطور وجود داشت ولی باطناٌ کاهنان بودائی بر کشور حکومت میکردند.

نفوذ این خاندان و چند عامل دیگر سبب ضعف امپراطوری های ژاپن گردید. در ایالات مختلف نیز هریک از افراد این خاندان پرچم استقلال بر افراشتند که بهمین خاطر در سراسر قرن دوازدهم ژاپن دچار جنگهای داخلی بود. قدرت خاندان فوجی وارا در اواخر قرن دهم و نیمه اول قرن یازدهم به اوج خود رسید. در اواخر قرن داوزدهم خاندان میناموتو بر رقبای خویش پیروزی یافته و رئیس آن یوریتومو با عنوان شوگو (حاکم نظامی) قدرت را در دست گرفت و از آنزمان حکومت واقعی در دست شوگونها افتاده و امپراطوری به مقامی تشریفاتی مبدل شد. یوریتومو قدرت خاندان فوجی وارا را نابود کرد و حکومت نظامیان را برقرار نمود. پایتخت وی شهر کاماکورا بود.در اواسط نیمه دوم قرن 13 میلادی دوبار مغولات به سرکردگی قوبلای قاآن

درصدد لشکرکشی به ژاپن برآمدند ولی توفیقی بدست نیاوردند.در سالهای 1338 مقام شوگونی به خاندان آشیکاگا رسید و آنان کیوتورا پایتخت خود قرار دادند ولی بعلت ضعف این خاندان، از آن ببعد تا 235 سال ژاپن گرفتار جنگهای داخلی بود. در ایندوران فئودالها و کاهنان بودائی به تأسیس قلمرو و ایجاد ارتش پرداختند. اما در این اوضاع آشفته، صنعت و تجارت ژاپن توسعه فراوان یافت و در همین دوره طبقه متوسط بوجود آمد و شهر اوزاکا بندری آزاد و بین المللی شد.نخستین مردمان اروپایی که به ژاپن راه یافتند پرتقالیها بودند که در سال

1542 با این کشور روابط بازرگانی برقرار نمودند. در اواسط و اواخر قرن شانزدهم مسیحیت به ژاپن وارد شد.در اواخر قرن شانزدهم سه جنگجوی بزرگ یعنی نوبوناگا، هیدیوشی وایباسو یکی بعد از دیگری ژاپن را تحت تسلط خویش درآوردند. ایباسو مؤسس سلسله شوگونی توکوگاوا بود که در سالهای 1867 – 1603 بر ژاپن فرمانروایی کردند. این خاندان دولتی متمرکز در توکیو (آن موقع یدو) تأسیس کرده و گسترش مسیحیت در ژاپن را متوقف ساختند و همچنین هرگونه رابطه با ممالک خراجی را ممنوع کردند و فقط یک پاسگاه تجارتی هلندیان در

ناگازاکی باقی ماند.جامعه ژاپنی در دوره خاندان توکوگاوا طبقه بندی شده بود و حدود آنها سخت رعایت میشد. این طبقات به ترتیب عبارت بودند از: فئودالها ، سامورائیها، دهقانان،‌صنعتکاران و تجار. در قرون هفده و هجده شهرها رونق گرفت و در اصل طبقه بازرگانان بر کشور مسلط شدند.در اواسط قرن نوزدهم با سفر دریا سالار پری (امریکایی) به ژاپن، بالاجبار دروازه های ژاپن بر روی غرب گشوده شد و رژیم شوگونی که از داخل و خارج در معرض تهدید بود از پا درآمد. در سال 1867 شوگون وقت ناچاراٌ استعفاء کرده و در سال 1868 امپراطور موتسوهیتو بعنوان اولین امپراطور پس از 700 سال، خود قدرت را در دست گرفت. در این زمان پایتخت از کیوتو به توکیو منتقل شد و از این زمان دوره معروف به بازگشت میجی آغاز گردید.در دوره بازگشت میجی، فرمانروایان ژاپن بجای خود داری از ورود بیگانان و عدم تجارت با آنان‌، سعی در استفاده از فنون و صنایع و تمدن مغرب زمین کرده و در این راه به

پیشرفتهایی فراوان و ارزنده ای نائل آمدند و به خاطر وجود رهبرانی لایق، ژاپن بسرعت به یک مملکت صنعتی نوین و یک قدرت نظامی مبدل شد. در اواسط نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی رژیم فئودالی لغو شد.در سال 1877 شکست شورش ساتسوما (که مخالف غربی سازی کشور بودند)، مخالفت با اصلاحات امپراطور را پایان داد. در همان دوران م،مورینی جهت فراگیری انواع علوم و فنون به کشورهای غربی اعزام شدند و در داخل نیز اصلاحاتی در تمام سازمانهای نظامی و اداری بوجود آمده و خدمت نظام وظیفه نیز اجباری گردید.در سال

1889 امپراطور قانون اساسی جدیدی را که از روی قانون اساسی کشور پروس (آلمان) تدوین شده بود به مورد اجراء‌نهاد.در سالهای 95 – 1894 اولین جنگ چین و ژاپن به سبب رقابت آنها بر سر کره روی داد. در سال 1894 ژاپن پادشاه کره را به خودداری از قبول حاکمیت چین برانگیخت و در جنگی که بدنبال این امر بین چین و ژاپن درگرفت چینیها به سرعت مغلوب ژاپنیها که پیشرفته تر و مجهزتر بودند شدند. در پایان جنگ پیمان شیمونوسکی میان طرفین منعقد شد که موجب آن، کره ظاهراٌ مستقل شد (ولی در واقع تحت الحمایه ژاپن بود) و

چین جزایر فرمز (تایوان )، پسکادور و شبه جزیره لیائوتونگ را به ژاپن واگذار کرد. چندی بعد ژاپن مجبور شد بر اثر فشار دول غربی شبه جزیره لیائوتونگ را به چین مسترد کند.از سالهای اولیه قرن حاضر ژاپن به امپراطوری مقتدری تبدیل گردید ودیری نگذشت که این کشور که در آغاز سعی در جلوگیری از نفوذ و تسلط دول غربی بر خویش داشت، خود به کشور گشایی پرداخت.در اواسط دهه اول قرن بیستم بدنبال دستیابی روسها بر بندر ولادیووستوک و قسمتی از سواحل منچوری و جزیره ساخالین و تعرض آنها به چین و بوجود آمدن رقابت میان ژاپن و روسیه، دو کشور به جنگ پرداختند و نیروهای روسی در خشکی و دریا شکست سختی از ژاپنیها خوردند که دلیل عمده این واقعه عدم لیاقت فرماندهان روسی و گرفتن رشوه از

سرداران ژاپنی بود. بموجب عهدنامه پورتسموت (امریکا) که در پایان جنگ امضاء شد نیمه جنوبی جزیره ساخالین و بندر پورت آرتور به ژاپن تعلق گرفته و شبه جزیره کره نیز تحت الحمایه ژاپن شد. در سال 1910 ژاپن کره را کاملاٌ به خاک خود الحاق نمود.در جنگ جهانی اول ژاپن امتیازات آلمانها را در شانتونگ بدست آورد ه و از طرف جامعه ملل قیمومیت جزایر متصرفی آلمان در اقیانوس آرام به ژاپن واگذار شد.در دهه 30 – 1920 دولتهای حزبی و آزادیخواه بر روی کارآمدند و تا حدی از شدت کشورگشایی ژاپن کاسته شده و پارلمان قدرت یافت.در

اواسط نیمه اول قرن حاضر امپراطور فعلی، هیروهیتو به سلطنت رسید. چند سال بعد از به سلطنت رسیدن هیروهیتو، بحران اقتصادی مدتی بعضی از بخشهای اقتصادی را فلج کرد. در دهه بعد از 1930 ، نظامیان بر امور سیاسی ژاپن مسلط شدند. در ایندوره صادرات ژاپن افزایش فوق العاده ای یافت.از سال 1931 جنگی میان ژاپن و چین به سبب توسعه طللبی ژاپن در آسیای شرقی آغاز شد که تا سال 1945 (تا پایان جنگ جهانی دوم) ادامه یافت. در سال 1931 ژاپن پادگان خود را در منچوری بعنوان حمایت از دارایی ژاپنیها در آن سرزمین تقویت

نمود. ژاپن پس از بهانه ای که بدست آورد تمام سرزمین منچوری و چندناحیه دیگر را اشغال نمود و دولت دست نشانده منچوکوئو را برپا نمود. در سال 1932 جامعه ملل ژاپن را متجاوز شناخت و این کشور از عضویت آن سازمان خارج شد. در سال 1935 نواحی چاهار و هپی نیز تحت تصرف ژاپن درآمدند. در سال 1937 یک درگیری میان سربازان چنین و ژاپنی در پادگان ژاپنی ها (در پکن) روی داد و آنان نیز به این بهانه پکن و تین تسین را اشغال کردند. ماه بعد باز هم ژاپنیها به بهانه ای دیگر شانگهای و سپس نانکن را تصرف نمودند. در سال 1940

تمام شهرهای عمده ساحلی شرق چین و قسمتهائی از جنوب آن کشور در دست ژاپن بود.در سال 1940 تمام احزاب سیاسی ژاپن منحل اعلام شده و این کشور به هند وچین نیرو فرستاد و با آلمان و ایتالیا نیز پیمانی امضاء نمود. در آوریل 1941 پیمان عدم تعرض میان ژاپن و شوروی منعقد شد.در اکتبر سال 1941 ژنرال جوتو به نخست وزیری رسید و ژاپن بکلی تحت استیلای نظامیان درآمد.در هفتم دسامبر 1941 با حمله بمب افکن ها و جنگیده های ژاپنی به پایگاه دریایی پرل هاربر (متعلق به امریکا) در اقیانوس کبیر، ژاپن در جبهه متحدین بر ضد متفقین وارد جنگ جهانی دوم شد. سپس لشکریان ژاپن از تایند به مالزی حمله کرده و پس از آن در فوریه سال 1942 سنگاپور را گرفته و 10 هزار سربازبود. در سال 1942

کشورهای فیلیپین و اندونزی نیز بدست ژاپن سقوط کردند. در ماه مه همان سال قسمت اعظم برمه به دست ژاپن افتاد. در اوائل سال 1943 ژاپنییها کشور پاپوای فعلی را متصرف شدند.از سال های 1942 و 43 شکستهای بزرگی بر ژاپن وارد آمد. از این سالها تا 1945 متفقین بتدریج تمام سرزمینهای اشغالی و بعضی از جزایر ژاپن را همراه با شوروی پس گرفتن که سرانجام امریکا با بمباران اتمی خود در ماه اوت 1945 با دو بمب اتمی شهرها هیروشیما و ناگازاکی ( ناگاساکی) را تبدیل به مخروبه ای کرد و با این عمل ژاپن را به زانو درآورد. با اعلان جنگ روسیه به ژاپن، سرانجام هیروهیتو در 14 اوت همانسال شرایط متفقین را پذیرفته و قرارداد تسلیم رسمی در دوم سپتامبر در عرضه ناو هواپیما بر میسوری با شرکت

نمایندگان دولت ژاپن و متفقین امضاء شد و ژاپن بلاشرط تسلیم شد. اشغال ژاپن توسط متفقین ، براساس شرایط مقرر در کنفرانس پوتسدام (آلمان)، آ‎غاز شد و برطبق آن فرماندهی نیروهای متفقین در ژاپن، و اداره این کشور به ژنرال مک آرتور امریکایی سپرده شد. در این زمان امپراطوری ژاپن موقتاٌ منحل شده و سرزمنیهای متصرفی آن از دستش خارج شد.

امپراطوری ژاپن قبل از ورود این کشور در جنگ جهانی دوم علاوه بر جزایر اصلی ژاپن مشتمل بر جزایر کوریل، ریوکیو، فرمز، پسکادور، بونین، کارولین، مارشال، ماریانا و نیمه جنوبی جزیره ساخالین، کره و ناحیه کوانتونگ در منچوری بود. بعلاوه دولت منچوکوئو نیز در منچوری تحت الحمایه ژاپن بود. بعضی از این جزایر بعداٌ به ژاپن مسترد شدند.پس از جنگ قوای ارتشی و صنایع نظامی ژاپن منحل شد و صنایع آن نیز محدود گشت. امپراطور هیروهیتو نیز در ملاء عام جنبه الهی خود را نقی کرده و حاکمیت مردم را به رسمیت شناخت. در اینزمان وضع

سیاسی کشور تره بود و چند حزب سیاسی بوجود آمدند.در سال 1949 یوشیدا به نخست وزیری برگزیده شد و محافظه کاران بر اوضاع مسلط شدند. در همانسال از شدت حکومت نظامی تا حدی کاسته شد و بسیاری از کارها از رف مک آرتور به مقامات محلی ژاپن واگذار شد.درسال 1951 چهل و نه کشور در شهرسان فرانسیسکو امریکا پیمان صلح با ژاپن را امضاء نمودند که بموجب آن سرانجام ژاپن در سال 1952 حاکمیتش را بدست آورد.

در انتخابات سال 1952 حزب لیبرال محافظه کار یوشیدا بر سرکار ماند. در نوامبر 1954 حزب دموکرات ژاپن که طرفدار گسترش روابط با شوروی و چین بود تأسیس گردید. و در دسامبر همانسال ایچیروها تویاما رهبر حزب دموکرات جایگزینی یوشیدا شد. در نوامبر 1955 احزاب لیبرال و دموکرات یکی شده و ایشییباشی از حزب لیبرال دموکرات بر سرکار آمد.ژاپن در دهه 60 – 1950 چندین پیمان و موافقتنامه با کشورهای جهان منعقد ساخت که موجب مطرح شدن دوباره این کشور در جهان گردید. ژاپن در سالهای پس از جنگ همچون آلمان غربی،

همواره رو به پیشرفتهای فراوان اقتصادی بوده و هم اکنون پس از امریکا و شوروی، سومین قدرت اقتصادی جهان است.در سال 1958 امریکا بخاطر انتقادات پردامنه، نیروهای اشغالی خود را از ژاپن خارج کرد ولی پایگاههای خویش را در این کشور باقی گذاشت.در سال 1960 بخاطر مخالفت مردم ژاپن با انعقاد قراردادهای نظامی با امریکا، تظاهرات وسیعی در کشور صورت گرفت که به سبب یکی از آنها در ژوئن 1960 آیزنهاور رئیس جمهور وقت امریکا سفر خود به ژاپن را لغو کرد. در سال 1960 افراطیون راستگرا یکی از رهبران سوسیالیستهای ژاپن را بقتل رساندند.

بررسی واژه یتیم درقرآن کریم در word

 بررسی واژه یتیم درقرآن کریم در word دارای 107 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد بررسی واژه یتیم درقرآن کریم در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

فهرست مطالب

فصل اول : کلیات     1
تعریف و تبیین موضوع     2
چکیده    2
فواید تحقیق    3
پیشینه موضوع     3
روش گردآوری اطلاعات    3
اهداف تحقیق    3
واژگان کلیدی    4
فصل دوم : یتیم از دیدگاه اسلام    
بخش1: اسلام ، دین همه جانبه و کامل     7
بخش 2: توجه به موضوع یتیم قبل از اسلام     10
الف- یتیم در دیگر ادیان الهی     10
ب- یتیم در دوره جاهلیت     11
بخش 3: اسلام و نقش خانواده در تربیت کودک    15
الف- نقش ریشه ای خانواده در تربیت     15
ب- نقش پدر در تربیت کودک     17
ج- وظایف پدر در خانواده     18
د- نقش مادر در تربیت کودک     19
و- خانواده اسلامی و یتیمان    21
بخش 4 : نقش یتیمی در بالندگی و شکوفایی     23
الف- کودکی حضرت محمد (صلی ا... علیه و آله وسلم)    24
ب- یتیمان دیروز ، بزرگان امروز     27
فصل سوم : حمایت تربیتی و اجتماعی از یتیم در قرآن     31
اسلام وتوجه همه جانبه به یتیمان     32
بخش 1: وظایف فردی مسلمانان نسبت به یتیم     35
الف- اکرام یتیم     35
ب- نهی از ظلم به یتیم     36
ج- برخورد صحیح با دختران یتیم     37
د- خطر عقوبت در برخورد نادرست با یتیم     41
بخش 2: وظایف اجتماعی مسلمانان در برابر یتیم     44
الف _ احسان     45
1. آیه 36 نساء     45
2. آیه83  بقره     46
3. آیه 5 نساء     47
ب – تربیت و نگهداری از یتیمان     49
ج – توصیه به انفاق در قرآن کریم     51
1.آیه 215 بقره     52
2.آیه 177 بقره     53
3.آیه های 16-13 بلد     54
4.آیه های 9-8 انسان     54
بخش 3: وظایف حکومت اسلامی در قبال یتیمان      57
الف _ حاکم جامعه اسلامی ، پدر یتیمان است.     58
ب – منابع حکومتی تأمین نیازهای ایتام     59
1. زکات     60
2. خمس     60
3. فی ء      65
ج- الگوهای نمونه برای حاکمان جامعه اسلامی     66
فصل چهارم : حمایت  مالی و حقوقی از یتیمان در قرآن     68
بخش 1: سرپرستی یتیمان     70
بخش 2: ارث از دیدگاه اسلام     77
بخش 3: ضرورت حفظ و مراقبت از  اموال یتیم     82
بخش 4: احکام فقهی  حجر در قرآن     88
الف – آیه 6 نساء     89
ب _ آیه 2 نساء     94
ج – آیه 9و 10 نساء     96
د- آیه 5  نساء     97
فهرست منابع و مآخذ     101

 

تعریف و تبیین موضوع :
یتیم شدن برای آدمی اتفاقی است که غالباً غیر قابل پیش بینی و پیشگیری می باشد و ممکن است هر لحظه و در هر کجا ، هر فردی با واقعه فوت و از دست دادن پدر و مادرش مواجه شود و این رخداد رویه و روال زندگی او را تغییر دهد.
اما خداوند متعال که بنابر مصلحت عالیه خویش ، بعضی از بندگانش را در چنین شرایطی قرار می دهد ، علاوه بر توجه و عنایت خاص خودش نسبت به آنها ، دستورات و سفارش هایی برای سایر مردم نسبت به رفتار خردمندانه با ایتام فرموده است. امید آنکه در این تحقیق ، گوشه ای از وظایف ما مسلمانان نسبت به یتیمان با استناد به آیات شریفه قرآن بررسی و بازگو شود.

2- چکیده :
نوشتاری که پیش روی شماست متشکل از چهار فصل است و هرفصل به نوبه خود شامل
بخش هایی می شود.
فصل اول که کلیات نام دارد درباره این مطالب با شما سخن می گوید:
تعریف و تبیین موضوع - چکیده - فواید تحقیق - پیشینه موضوع - روش گردآوری اطلاعات – و در آخر تعریف مفاهیم تحقیق .

در فصل دوم تحقیق : به معرفی شرایط یتیم این گونه می پردازد:
- میزان توجه دین اسلام نسبت به پدیده یتیمی
- همچنین اینکه کودک به هنگام یتیمی چه چیزهایی را از دست می دهد.
- بیان این مطلب که یتیمی پایان همه چیز نیست بلکه می تواند فرصتی برای رشد و شکوفایی استعدادهای فرد شود. سفارش های اسلام درباره یتیمی از جنبه تربیتی و اجتماعی در سه بعد وظایف فردی، اجتماعی و حکومتی آشنا می شوید .
و اما سفارش های اسلام درباره یتیمان از جنبه مالی و حقوقی در فصل چهارم تشریح شده است که با مطالعه آن با مسایلی چون سرپرستی، ارث، اموال سیستم و احکام فقهی مربوط به آنها آشنا می شوید.

3-فواید تحقیق
توضیح علت روانشناختی حساسیت و توصیه به مراقبت اسلام درباره یتیم .
آسیب شناسی بی توجهی و رها کردن یتیمان به حال خود.
آشنایی با نوع نگاه فقهی نسبت به یتیمان جامعه.

4- پیشینه موضوع
موضوع بررسی شده در این پایان نامه یکی از نکات ظریف و بسیار مهم است که در آیات قرآن به آن توجه شده است و پیشینه آن را عمدتا در تفاسیر و روایات می توان جستجو کرد.
و نیز کتاب هایی در رابطه با مقوله بی سرپرستی نگاشته شده است ، اما تالیفاتی که از منظر قرآنی و روایی به این موضوع پرداخته اند معدود و انگشت شمار هستند .

5- روش گردآوری اطلاعات
برای انجام این تحقیق از روش کتابخانه ای استفاده شده است؛ و پس از یافتن منابع مربوط به موضوع از کتاب های تفسیری، حدیث، روان شناسی و اخلاقی با کنار هم چیدن فیش ها و دسته بندی آنها به مطالب نظم و ترتیب داده شد.

6- اهداف تحقیق:
معرفی آیه هایی که درباره یتیمان توصیه هایی داشته اند و بررسی مضمون آنها .
نگاه به وظایف مسلمانان نسبت به ایتام جامعه در بعد فردی، اجتماعی و حکومتی .
تاکید بر جامع و دقیق بودن اسلام نسبت به شرایط ضعفای جامعه.
رسیدن به این نتیجه که یتیمی هرگز مانع پیشرفت موفقیت نیست.

7- واژگان کلیدی
الیتیم: الفرد و یطلق علی کل شی ء یعّز نظیره، قاله الراغب و الجوهری .
یتیم یعنی تنها و بر هر چیز بی نظیری اطلاق می شود.
[ یتیم ] : الیتم، بالضم: الانفراد ، عن یعقوب 
یتم به معنی فرد و تنها بودن است. از یعقوب
یتیم آن است که پدرش قبل از بلوغ او بمیرد و در سایر حیوانات آن است که مادرش بمیرد. 
و الیتیم: الفرد و الیتم و الیتم: فقدان الاب .
الیتیم الذی مات ابوه فهو یتیم حتی یبلغ، فاذا بلغ زال عنه اسم الیتیم، و الجمع ایتام و یتامی و یتمه  .
و قال ابن بری: الیتم الذی یموت ابوه، و العجی الذی تموث امه، واللطیم الذی یموت ابواه . ابن بری می گوید: کسی که پدرش مرده یتیم است و آنکه مادرش مرده عجی و آن کس که پدر و مادرش مرده اند لطیم است.
یتم: از دست دادن پدر قبل از رسیدن به سن بلوغ، یتیم:صفت مشبهه، تشبیه: یتمین

یتیم در اصطلاح مفسران
محمد طاهر بن عاشور نوشته است: از نظر عربها، کودکی که تنها مانده و پدرش را که حامی و نفقه دهنده اوبوده، از دست داده یتیم است. وی یتیمی را بعد از بلوغ نمی داند زیرا شخص در آن زمان می تواند از حق خود دفاع کند و حکم شرع نیز بر همین منوال است.
فخررازی نیز معتقد است که دختر یتیم تا زمانی که تنها و منفرد است. ( ازدواج نکرده ) یتیم نامیده        می شود.
-یتیم در اصطلاح حقوق دانان
در کتب حقوقی از واژه یتیم، صحبتی نشده، اما درباره لفظ «صغیر» که فراتر از آن است نوشته اند صغیر کسی است که تحت ولایت پدر یا جد پدری یا وصی و یا قیم باشد و از نظر سن به نمو جسمی و روحی لازم برای زندگی اجتماعی نرسیده باشد. در قانون مدنی دوران صغیری از زمان تولد شروع می شود و به هجده سال خاتمه می یابد و در طول این مدت او در حکم غیر رشید است و کسی که به سن مزبور برسد، او را بالغ می نامند مگر اینکه خلاف آن در محاکم ثابت شود. 
الصغر و الکبر :از اسامی متضادی است که با در نظرگرفتن بعضی به بعضی دیگر به کار می رود. و اموری است نسبی نه مطلق.
صغیر و کبیرگاهی به اعتبار زمان است .مثلا وقتی که سن یکی به اعتبار سن دیگری کمتر از او باشد و گاهی کوچکی و بزرگی به اعتبار جسم است و زمانی هم به اعتبار قدر و منزلت .
صغر (برون فرس و عنب) :کوکی، مقابل کبر، و آن در مقایسه چیزی با چیز دیگر گفته می شود. خواه به اعتبار زمان باشد یا به اعتبار جثه یا قدر و مرتبه.
- صغیر در اصطلاح فقها: در اصطلاح فقها صغیر به کسی گفته می شود که به بلوغ شرعی نرسیده باشد و در اینصورت او به سرپرست نیاز دارد. اما اگر به بلوغ رسیده باشد و رشد و ادراک عقلی او ثابت شده باشد از حجر خارج می شود و رشد عبارت است از حالتی که در آن شخصی، نفع و ضرر خود را در هر یک از اعمال می سنجد و آنرا مراعات نموده در حفظ دارایی خود می کوشد .

 


فصل دوم

یتیم از دیدگاه اسلام

بخش 1: اسلام ، دین همه جانبه و کامل
بخش 2: توجه به یتیم قبل از اسلام.
بخش 3: اسلام و نقش خانواده در تربیت کودک.
بخش 4: نقش یتیمی در بالندگی و شکوفایی.



 
بخش 1:  اسلام دین همه جانبه و کامل است
در راستای عنایت و توجه همه جانبه اسلام به هر یک از شئون حیاتی، حقوقی و اخلاقی افراد و طبقات انسان ها موضوع یتیم و ابعاد حساس و با اهمیت آن از جمله اموری می باشد که به طور صریح و مکرر و توام با تاکید و تهدید مطرح شده است. به طور کلی اسلام به عنوان کاملترین دین الهی، همواره مستضعفین و محرومین اجتماع را زیر چتر حمایت خویش داشته است و در این بین، ایتام به طور خاص و با نگاه ویژه مورد رأفت و عطوفت قرار گرفته اند.
برای بررسی چگونگی نظر اسلام در حمایت از این گروه خاص، قرآن کریم و احادیث و روایات نقل شده از پیامبر و ائمه اطهار (ع) چون خورشیدی درخشان، روشنایی بخش راه ما خواهد بود.
در قرآن مجید اضافه بر آیات فراوانی که به طور کلی بیانگر اهمیت حقوق افراد و طبقات ضعیف (از جمله ایتام) و سفارش به رعایت آنهاست، حداقل بیست و سه مرتبه موضوع یتیم با تعبیرات مختلف مطرح و مورد توجه و امر و نهی قرار گرفته است. در منابع حدیثی بیش از 50 حدیث به طور مستقل یا فرازی از بعضی احادیث از ناحیه پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار علیهم السلام درباره یتیم وارد گردیده است که به تفصیل در صفحات 2 تا 14 جلد 75 بحارالانوار مجلسی ذکر شده اند.
در کتابهای فقه و قانون ضمن بحث های گوناگون – از قبیل خمس، بحث از رشته اختیارات شرعی حاکم شرع (مجتهد جامع الشرایط) و مسئله قیومیت، تقسیم ارث، تصرف در اموال مشترک و غیره- مخصوصا روی کلمه «یتیم» تکیه شده است.
در نهج البلاغه امام علی علیه السلام- که بیانگر بخشی از راه و رسم آن بزرگوار و نقش حکومتی آن حضرت است- به طور مکرر مسئله یتیم خاطر نشان و مورد سفارش قرار گرفته است.
در کتابهای اخلاقی هم سهمی از مباحث آن ویژه یتیم نوازی، انفاق به یتیم و تربیت یتیم و برحذر داشتن از بی اعتنایی به اوست. در آخر آیه شریفه «ولیخش ا لذین ...» - آیه  9نساء  - با ایراد جمله «ولیقولوا قولا سدیدا» اشاره به یک نکته در مورد پرورش یتیمان شده که با زبان ملایم و عباراتی سرشار از عواطف انسانی با یتیم سخن بگویند تا ناراحتی درونی و زخم های قلب آن ها بدین سان ترمیم و التیام یابد. توجه بدین موضوع لازم است که نیازهای کودک یتیم منحصر به خوراک و پوشاک و داروی جسمی نیست، بلکه پاسخ گفتن به عواطف و احساسات قلبی او مهمتر است و در ساختمان آینده او فوق العاده موء ثر می باشد سستی و بی تفاوتی در این باره موجب پدید آمدن نسلی خواهد شد که در موجودیت امت خدشه وارد نموده، آنچنانکه نابودی و سقوط آن را در پی خواهد داشت. 
اسلام بیش از هر دین و آیین دیگری و بهتر از هر موسسه رفاهی و اجتماعی، رهنمودهای عملی و سازنده جهت بهبود شرایط زندگی ایتام و کاهش مشکلات آنها دارد. در اسلام، جامعه از اهمیت ویژه ای برخوردار است و برای پاکسازی اجتماع از هر گونه آسیب، لازم است که عوامل بزهکاری از مسیر یکایک افراد جامعه حذف شود.لذا تاکید مومنین برای رسیدگی به وضعیت ضعفا و خصوصا ایتام به همین منظور است. 
از لابه لای این توجه و عنایت نسبت  به کودک، لطف الهی را مشاهده می کنیم زیرا مشکلی را که جامعه در همه ی دورانها و مراحل دست به گریبانش بوده و از آن رنج می برده، مورد دقت نظر قرار داده است، این مشکل «مساله ایتام» است، یعنی سرنوشت آنهایی که محروم از دستهای شفقت و مهربانی بر سرشان بوده اند و در معرض فشارهای این زندگی سرکش قرار گرفته اند. و بدین رو «امت» و به عبارت دیگر «جامعه» اعضایی از خود را که باید پشتوانه ای برای آن باشند از دست می دهد و از ناحیه افرادی متضرر می شود که اگر آنها برخوردار از مهربانی و پاکبازی پدران بودند قطعا افراد مفیدی گردیده و بهره برداری از آنها در راه مصالح جامعه امری حتمی می بود. پس حساسیت به پرورش مناسب و دقیق  ایتام به همین منظور است تا مبادا آنها  دچار سرگردانی شده و در بین جامعه نمایشگر یک انسان آسیب دیده و محروم گردند.
پس سستی و سهل انگاری در کار یتیم برابر با سستی در مورد جامعه و نابودی موجودیت آن – که حافظ و پشتوانه ی زندگی عموم انسان هاست خواهد بود. 


فصل دوم
بخش 2: توجه به موضوع یتیم قبل از اسلام
الف- یتیم در دیگر ادیان الهی
ب- یتیم در دوره ی جاهلیت


 
بخش 2:  توجه به یتیم قبل از اسلام

الف- یتیم در دیگر ادیان الهی
همانطور که دیدیم در دین مقدس اسلام نسبت به رعایت حال و حفظ حقوق یتیم، توجه فراوانی شده است. لیکن این توجه اختصاص به اسلام ندارد، بلکه پیش از اسلام نیز، آن را از سنن الهی می یابیم. آیه ی ذیل به این نکته اشاره می کند:
        « وإذ أخذنا میثاق بنی اسرائیل لاتعبدون إلا الله و بالوالدین احسانا و ذی القربی و الیتامی و المساکین و قولوا للناس حسنا و أقیموالصلوه و آتو الزکوه ثم تولیتم إلا قلیلا منکم و أنتم معرضون» (بقره/ 83)
ترجمه : به یاد آرید آن هنگام را که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خدا را نپرستید و به پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و درویشان نیکی کنید و به مردمان سخن نیک گویید و نماز بخوانید و زکات بدهید ولی جز اندکی، پشت کردند و رویگردان شدند. مواد این پیمان الهی (به ویژه میثاق مقدس احسان به یتیم) که از بنی اسرائیل گرفته شده، اختصاص به آنها ندارد بلکه پایه های حقیقی همه ی ادیان الهی است.
رحمت و عنایت (نسبت به دیگران) از جمله قواعدی است که دین محکم الهی بر آن بنا شده، و رعایت حال یتیم، همان چیزی است که به همه افراد بشر ابلاغ گردید تا کودک یتیم بی سرپرست نماند ودر اثر بی توجهی به او، تبدیل به عضوی تهیدست از سرمایه ی مادی و معنوی و مایه ی ننگ و عار برای دیگران نشود1.
حضرت مسیح (ع) نیز مانند حضرت موسی ازحقوق یتیمان طرفداری کرده و بدانها توجه بلیغ داشته است و ظلم به یتیمان را از گناهان کبیره شمرده و اعانت و احسان به ایشان را دارای ثواب عظیم دانسته است و پرستش صاف و بی عیب را تفقد یتیمان و بیوه زنان در مصیبتشان دانسته و خداوند را کمک یتیمان معرفی کرده است2. .
 
سنت فرزند خواندگی در امت های گذشته :
موضوع دیگری که دربین ادیان پیش از اسلام مطرح بوده، امر سرپرستی و نگهداری یتیم است که به صورت فرزندخواندگی تحقق می یافته است. اکثر جوامع و ملل گذشته و حاضر، فرزند خوانده را چون فرزند نسبی خود شمرده، اما عواملی که موجب پذیرفتن دیگری به فرزندی می شود در اجتماعات مختلف، متفاوت است. در برخی ازاقوام این موضوع متاثر از عقاید و احکام خاص مذهبی است. مثلا فرزند برای زرتشتیان عنوان «پل صراط» را داراست و نداشتن آن موجب دشواری آمرزش و ناتوانی او در گذشتن از پل صراط است. در بعضی از اقوام و قبایل به منظور برقرار ساختن صلح و تحکیم مبانی دوستی میان دو قبیله، فرزندان یکدیگر را  فرزندخوانده خود می سازند.

ب- یتیم در دوره ی جاهلیت :
با بررسی وضعیت زندگی مردم و شرایط یتیم در ابتدای پیدایش اسلام و شرایط حاکم بر منطقه عربی، به فلسفه تاکیدات پی در پی اسلام درباره ی رعایت حال یتیم پی خواهیم برد.2
قرآن روزگاری از جمعیت عرب را که به طور اتصال قبل از اسلام واقع شده بود دوره ی جاهلیت نام داده است و این از آن جهت است که در آن روزگار به جای علم ، جهل و به جای حق ، یک سلسله آرای سفیهانه و باطل بر آنان حکومت می کرده و قریب به اتفاق آنان پیرو هیچ شریعت و دینی از شرایع انبیا گذشته نبوده اند.
این اوضاع و شرایط برای آنان یک جامعه بدوی و بی اساس که مخلوطی از آداب و رسوم یهود و نصاری و مجوس بود بوجود آورده بود، و مردم نیز در مستی و بی خبری کامل به سر می بردند.
این قبایل بیابانگرد، زندگی پستی داشتند، پیوسته گرفتار جنگ و غارت و چپاول اموال یکدیگر بودند، هیچگونه امنیت و امانت داری در بین آنها نبود. خونریزی و تعصب جاهلی و پایمال حقوق ستمدیدگان،‌ظلم و تجاوز و قمار وشراب، خمر و زنا فضیلت به شمار می آمد و خون و مردار و هسته خرما می خوردند....

 

منابع ومأخذ:
1- قرآن کریم
2- ترجمه و شرح نهج البلاغه، فیض الاسلام علی نقی، مرکز نشر آثار فیض الاسلام،اسفند 1372
3- سخنان علی (ع)از نهج البلاغه، مترجم: فاضل جواد، موسسه مطبوعاتی علمی، چاپ بیستم،1398 ه. ق
4- آموزه های فردی و اجتماعی از دوران نوجوانی و جوانی پیشوایان دین،غراب  کمال الدین ، نشر صلح ،چاپ اول،پاییز 1377
5- آیات الاحکام ( حقوقی و جزایی)، گرجی  ابوالقاسم،نشر میزان ، چاپ اول ، زمستان 80
6- آیات الاحکام( بخشهایی از کنزالعرفان فاضل مقدادبن عبدالله سیوری)، مترجم: عظیمی گرگانی هادی ، انتشارات امیری، چاپ اول ، پاییز 78
7- آیات الاحکام حقوقی( مدنی- کیفری) آقایی  محمد علی، چاپ اول،  نشر خط سوم
8- اصول کافی ، کلینی، ثقه الاسلام ، ترجمه و شرح فارسی: آیت ا... شیخ محمد باقر کمره ای ، انتشارات اسوه، چاپ نهم
9- المیزان فی تفسیر القرآن ، طباطبایی  محمد حسین، ترجمه : موسوی همدانی سید محمد باقر، کانون انتشارات محمدی، چاپ 1345
10- بحارالانوار، مجلسی  محمد باقر، موسسه الوفاء، 1403هـ 1983 م، بیروت لبنان
11- پژوهشی پیرامون مفردات قرآن، رازینی  علی، دفتر پژوهش و نشر سهروردی، چاپ اول زمستان 1381
12- تاج العروس من جواهر القاموس، الحسینی الزبیدی  محمد مرتضی ، تحقیق: علی شیری، چاپ دوم ،1414هـ - 1994 م
13- تفسیر شاهی أو آیات الاحکام ،جرجانی  سید الامیر ابولفتح، انتشارات نوید، خرداد 1362
14- تفسیر نمونه، مکارم شیرازی  ناصر وهمکاران، دارالکتب الاسلامیه، تهران، چاپ 21 – 1382 ه. ش
15-  جاهلیت و اسلام، نوری  یحیی، موسسه انتشارات و کتابخانه شمس، تهران، اسفند 1342.
16- خانواده د رقرآن ، بهشتی احمد،  مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی ، چاپ دوم- 1377
17-داستان های کودکی مردان بزرگ، صادقی اردستانی احمد، انتشارات فؤاد، چاپخانه سلمان فارسی، چاپ اول ، پاپیز 76
19- در مسیر داوری( کاوشی پیرامون کودکان بی سرپرست و چگونگی نگهداری از آنان)، صنعتی نیا عباسعلی،  چاپخانه سازمان بهزیستی کشور،  فروردین سال 1370-
20- دیوان امیرالمؤمنین (ع)،زمانی مصطفی، پیام اسلام، قم 1369
21- زکات  و خمس در اسلام، مدرسی  سید محمد رضا، موسسه در راه حق ،چاپ اول، تابستان 67ف قم
23- قاموس قرآن،  قر شی  آیت ا... سید علی اکبر، دارالکتب الاسلامیه ، چاپ سیزدهم، 1381 هـ.ش
24- گزیده ی تفسیر کشف الاسرار( تفسیر میبدی) به اهتمام  شریعت   محمد جواد
اساطیر، چاپ اول،  1373 هـ.ش
25- لسان العرب،  ابن منظور،  تحقیق: علی شیری ، چاپ اول، 1408 هـ - 1988 م
26- مفردات الفاظ القرآن،  علامه راغب اصفهانی،  تحقیق: صفوان عدنان داوودی، دار القلم دمشق، چاپ دوم- پاییز 1380
27- میزان الحکمه،  ری شهری  محمد،  دارالحدیث،  چاپ اول
28- نسیم حیات   تفسیر قرآن کریم ، بهرامپور ابوالفضل ،  آوای قرآن، چاپ ششم ، 1386
29- نظام خانواده در اسلام،  انصاریان  حسین ، انتشارات ( اُم ابیها) ،  چاپ دوازدهم ،  زمستان 78
30- نقش تربیتی پدر در خانواده، نجاتی   حسین،  چاپار فرزانگان،  چاپ ندا، چاپ اول 1371
31- یتیم ازدیدگاه قرآن  وسنت ، بحرالعلوم  عزالدین ، مترجم: فقیه ایمانی  محمد رضا،  محمدرضا فقیه ایمانی،سال نشر: 1372- اصفهان
32- یتیم در قرآن و حدیث، علمچی میبدی  ملیحه،  سازمان تبلیغات اسلامی،  شرکت چاپ و نشر بین ال

تحقیق سیکل پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان در word

 تحقیق سیکل پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان در word دارای 23 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق سیکل پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی تحقیق سیکل پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان در word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن تحقیق سیکل پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان در word :

بخشی از فهرست تحقیق سیکل پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان در word

تورگردان احاصه ای
فصل دوم: خصوصیات منطقه
مقدمه
1-1 آدرس وموقعیت آب ماهی سرا
1-2 منبع تامین کننده آب ماهی سرا
1-3 محل تامین غذا وتخم ماهی
1-4 ظرفیت تولید استخر
فصل سوم: زیست شناسی ماهی قزل آلا
1-2 زیستگاه قزل آلای رنگین کمان
2-2 مهاجرت تخم ریزی وتولید مثل
3-2 نیازمندی های محیطی ماهی قزل آلا
فصل سوم: کار در استخر
1-3 شتسشوی استخرها
2-3 ضد عفونی کردن استخرها
3-3 تمیز کردن توری ها
4-3 تامین آب حوضچه های هنگام کمبود آب و تامین اکسیژن
5-3 غذادهی به ماهی ها
6-3 رقم بندی ماهی ها
7-3 احتیاجات غذایی ماهی قزل آلا رنگین کمان
8-3 ارتقاء آبگیری کانالها وسرعت جریان آب در کانالها
9-3 زمان رهاسازی بچه ماهی ها
10-3 بیماریهای ماهیان
11-3 غذای ماهیان
12-3 منابع

این تور شامل دو بال ویک کیسه است طناب بالایی دارای مشاورهای پلاستیکی یا چوبی وطناب پایینی تور دارای وزنه های سربی است که باعث متعادل بون تور در آب می شود.
وسعت منطقه ای که عملیات (منطقه کیاکلا) در آنجا صورت می گیرد حدود 2 کیلومتر است طول تور مورد استفاده دد صید پره 2200 متر است وعرض تور مورد نظر 28 متر است تور معمولا یک سرش در ساحل قرار گرفته وبدنه تور همزمان با دورشدن قایق از ساحل کم کم به آب ریخته میشود وپس از یک گردش دایره ای ومحاصره گله ماهی سردیگر تور به ساحل آورده می شود. صید پره در این مکان حدود 5 بار در روز انجام می گیرد صید پره برای ماهی هایی به کار می رود که به صورت گله ای حرکت می کنند وماهی ها توسط تور محاصره شده تراکتور به ساحل آورده می شود عمل کشیدن تور به ساحل توسط دودستگاه تراکتور در جناین تور انجام میشود طنابهای تور توسط وینچ به ساحل کشیده می شوند
قرار گرفتن شناورها در بالای توروهمچنین وزنه هایی که به طناب پایینی توروصل است باعث می شود زمانی که تور در داخل آب قرار می گیرد بدنه آن نسبت به کف دریا عمودی قرار گیرد کیسه تور از دوسر به دو باله تور متصل است وانتهای باله ها به طنابهای کمکی تور متصل هست.
تا قبل از جنگ جهانی دوم این روش صید در ایران مرسوم نبود با اشغال شمال ایران توسط روس ها اولین بار این روش صید در رودخانه ها مورد استفاده قرا رگرفت اما به علت آسانی این روش استفاده از آن در ساحل دریا رایج شد به طورکه امروزه این روش صید را با وجود همه زیان های آن به نام یک روش صید سنتی می دانند در این روشماهی هایی که در کنار رودخانه ها وسدها قبل از تخم ریزی جهت تغذیه تجمع پیدا می کنند مورد صید واقع می شوند از این تورهای گردان ساحلی تعداد زیادی در مناطق ساحلی از آستارا تا بندر ترکمن وجود دارد سال تاسیس تعاونی پره 1343 می باشد جایگاههای که برای صید پر به کار می رود دارای دو مشخصه است محل صید باید برای پره کشی مناسب باشد وموانع دریایی وجود نداشته باشد در واقع ساحل صخره ای وعمیق نباشد ومشخصه دوم این است که محل صید نباید در حوضه عملیاتی ماهیان خاویاری باشدمعمولا در هر پره 100 نفر عضویت دارند شروع کارپره با تصیم سرصیاد یا لسان صورت می گیرد در واقع سرصیاد فردی است از ساخت تور آگاهی کامل دارد وقدرت مدیریت برجامعه 100 نفری را داشته باشد. چگونگی پره ریختن تعداد پره ریزی در روز وچگونگی هدایت پره درساحل وبه طور کلی همه امورماهی گیری تحت نظر لسمان است دراین روش عده ای فوکا پوش در پشت ناحیه کیسه تو،تور را بادست به بالا نگهداری می کنند. تا از پریدن ماهی ها به سمت خارج جلوگیری کنند کشیدن طنابها، هنگام کشیدن تور به بیرون اب توسط دستگاه توسط تراکتورصورت می گیرد به این صورت که دوطرف تور به طور پیوسته باید به تراکتور متصل شود وتراکتوردر ساحل حرکت کرده وپره را از دریا بیرون می کشد این کار به صورت متوالی صورت می گیرد.
تعداد کارگرانی که در این مرکزصیادی مورد استفاده قرار می گیرد حدود 40 نفر هستند تور مورد نظر از 11 قطعه تشکیل شده است که طول هر قطعه حدود 200 متر است طول قطر چشمه های توروسطی حدودئ 30میلی متر است که به ترتیب به طرف جناحش به 33 و36 و 40 و 45 میلیمتر می رسد میانگین صید ماهی حدود 250 الی 300 کیلوگرم در روز است بیشتر ماهی های صید شده را ماهی کفال و سفید تشکیل می دهد فصل صید ره از 20 مهر شروع شده و تا 15 فروردین سال بعد ادامه پیدا می کند تجهیزاتی که برای صدی پره در این مرکز استفاده می شود شامل 6 عدد تراکتور 2 عدد قایق موتوری، و 2 عدد قایق یا کشتی حمل تور است.

تحقیق در مورد نصوح در word

 تحقیق در مورد نصوح در word دارای 13 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق در مورد نصوح در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی تحقیق در مورد نصوح در word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن تحقیق در مورد نصوح در word :

نصوح
نصوح از ماده نصح بر وزن صلح) در اصل به معنی خیر خواهی خالصانه است و لذا به عمل خالص (ناصح) گفته می شود و از آنجا که خیر خواهی واقعی باید توام با محکم کاری باشد واژه (نصح) گاه به این معنی نیز آمده است به همین جهت به ؟ محکم (نصاح) (بروزن کتاب) و به خیاط (ناصح) گفته می شود و این هر دو معنی یعنی خالص بودن و (محکم بودن) در توبه (نصوح) باید جمع باشد.

در اینکه توبه نصوح چیست؟ تفسیر های زیادی برای آن ذکر کرده ند تا آنجا که بعضی شماره تفسیر های آن را بالغ بر بیت و؟ تفسیر دانسته اند ولی همه این تفسیر ها تقریبا به یک حقیقت باز می گردد یا شاخ و برگها و شرایط مختلف توبه است.
از جمله اینکه «توبه نصوح» آن است که واجد چهار شراط باشد پشیمانی قلبی، استغفار زبانی ترک گناه، و تصمیم بر ترک در آینده.

بعضی دیگر گفته اند: «توبه نصوح» آن است که واجد سه شرط باشد: ترس از اینکه پذیرفته نشود امید به اینکه پذیرفته شود و ادامه اطاعت خدا.
با اینکه «توبه نصوح» آن است که گناه خود را همواره در مقابل چشم خود ببینی و از آن شرمنده باشی!

یا اینکه «توبه نصوح» آن است که مظالم را به صاحبانش بازگرداند، و از مظلومین حما؟ بطلبد و بر اطلاعات خدا اصرار ورزد.
(40) ان الذین یلحدون فی ایاتنا لا بخفون علینا افعن یلحی فی النار خیر ام من یاتی امنا یوم اقیمته اعملوا ماشئتم انه بما یعملون بفسر

(41) ان الذین کفرو ابا الذکر لما جاء هم و انه لکتاب عزیر
42) لا یاتیه الباطل من بین یدید و لامن حلیه تنزیل و من حکیم حمد ترجمه.
40- کسانی که آیات مار را تعریف می کنند بر ما پوشیده نخواهند بود آیا کسی که در آتش افکنده می شود بهتر است یا کسی که در نهایت امن وامان در قیامت به عرصه محشر می آید . هر چه می خواهیم انجام دهید او به آنچه می دهید بیناست.
41- کسانی که به این (قرآن) هنگامی که به سراغ آنها آمده کافر شدند و نیز به ما مخفی نخواهند و ن؟ و این کتابی است قطعا شکست ناپذیر.

42- که هیچگونه باطلی، نه از پیش رو و نه از پشت سر به سراغ آن نمی آید چرا که از سوی خداوند حکیم و شایسته ستایشی نازل شده است.
اعوذ باالله من النار و من عضب الصار و من شر الکفار و الغزه لله الواحد القمار غرض سوره: ابتدای سوره در ارتباط با بیزاری و اعلام برائت از مشرکین و قتار و با آنان و نیز قتال با اهل کتاب است و آنگاه به بیان احر ممنافقان می پردازد و مسلمانان را به قتال تحریک می نماید و آنگاه احوال کسانی را که از جنگ تخلف نمایند بیان می کند و همچنین درباره ولایت و دوستی با کفار بحث نموده و آیات راجع به زکات را ذکر می نماید

1) این آیات بیزاری از جانب خدا و رسولش بسوی آن کسانی از مشرکین است که شما به آنان پیمان بستند. (برائت) یعنی بیزاری و کناره گیری از هر چیزی با مجاورت با آن مکروه باشد.

خطاب آید متوجه به موضین و رسول خدا (ص) است. این ایه تشریع نیست بلکه عین انشا حکم بر برائت از مشرکین زمان نزول آیه است و معنای ان برداشت امان از مشرکان است و این مطالب هم گزاف و بیجهت واقع نشده بلکه بدلیل آنست که مشرکان هیچ پایبندی بهعهد و پیمانشان ندارند

و به جز شیوه خیانت ونقص پیمان روش دیگری را نمی شناسند و اکثرا فاسق بوده و مراعات حدود و عهود را نمی نمایند. لذا مفاد آیه این است که عهد مشرکین که با مسلمانان پیمان بسته و آنگاه اکثرشان آن پیمان را نقص کردند، لغو و باطل است چون نسبت به سایر آنان هم اعتماد و وثوقی وجود ندارد و مسلمانان از شر و نیرنگ آنها ایمن نیستند.

2) پس شما مشرکان چهارماه آزادانه در زمین آمد و رفت کنید و بدانید که شما ناتوان کننده خدا نیستید و اینکه خدا خوار کننده کافران است. (سیاحت) یعنی راه رفتن و گشتن در زمین می فرماید در چهار ماه از سال ایمن هستید. و هیچ کس معترض شما نمی شود و می توانید هر چه را که به نفع خود تشخیص دادید انجام دهید زندگی یا مرگ یعنی تا چهار ماه پیمان آنها معتر است.

و بدانید که شما نمی توانید خدا را به عجز آورید پس ترک شرک و روی آوردن و پذیرفتن توحید به صلاح شماست و بدانید که خداوند کافران را خوار می کند. و بر آنان تسلط دارد لذا پند بگیرید و با دست خود و با استکبار وتعرض، خودتان را به ورطه هلاکت و خذلان الهی نیاندازید.

و اهل نقل اتفاق دارند که این آیات در سال نهم هجرت نازل شد و چهار ماه مذکور عبارتند از: روز دهم ذی الحجه تا آخر آن محرم، صفر، ربیع الاول و ده روز از ربیع الثانی و در تفسیر کشاف در سبب نزول آیه آمده است که رسول خدا (ص) به ابوبکر در موسم حج سال نهم هجری امر به ابلاغ این آیه نمود

اما به فاصله کمی علی (ع) را به دنبال او روانه کرد تا آیات را از وی بگیرد و آن را بر مردم بخواند. پس از رسول خدا (ص) پرسیدند: چرا ابوبکر آیات را نخواند ایشان فرمودند: خداوند دستور داد که این ماموریت را از ناحیه من به جز خودم و یا مردمی از خداندانم نباید انجام دهد و عین این روایت در تفسیر ابن کثیر هم آمده است.

3) و این آیات اعلامی است ازخدا و پیامبرش بسوی مردم در روز حج بزرگ که خدا و رسولش از مشرکین بیزارند حال اگر توبه کنید پس آن برای شما بهتر است و اگر روی گردانید بدانید که شما ناتوان کننده خدا نیستید و تو ای پیامبر کسانی را که کفر ورزیدند به عذابی دردناک بشارت بده(ازان) به معنای اعلام است

و منظور آنست که بیزاری خدا و رسول را از مشرکین برای همه مردم علنی نماید و تفاوت این آیه با آیه اول در همین مطلب است چون در آن آیه اعلام برائت تنها متوجه خود مشرکان بود اما در اینجا خطاب به همه مردم است تا این مطالب را بدانند وهمه برای نفوذ دادن امر خدا (یعنی کشتن مشرکین) بعد از انقضا چهارماه آماده شوند ابن کثیر روایت کرده که حضرت رسول علی(ع) را به جای ابوبکر فرستاد تا نزد اهل مکه رفته چهارمساله را به آنها اعلام کند

. اول) اینکه بعد از این سال با حالت شرکت وارد مکه نشوند و دوم) اینکه گردخانه کعبه طواف نکنند سوم) اینکه جز فرد مسلمان کسی وارد بهشت نمی شود و چهارم) اینکه هر کس بین او و بین پیامبر (ص) عهدی باشد تا زمان سرآمد آن عهدش برقرار خواهد بود اما در روز حج اکبر مفسرین اختلاف کرده اند از احادیث ائمه اهل بیت استفاده می شود

که مراد از آن روز عید قربان سال نهم هجری است و این سال آخرین سال بود که در آن مسلمانان و مشرکان با هم حج به جای آوردند اما در روایات اهل سنت آمده است که روز دهم ذی الحجه از هر سال روز حج اکبر است بعضی دیگر آن را روز عرفه یعنی روز نهم ذی الحجه دانسته اند و ;

به هر جهت در این روز به همه مردم اعلام شد که از مشرکین بیزاری بجویند و این مطالب را به سایرین نیز اعلام نمایند. لذا طریق اسلام هدایت و حیات است نه غافلگیر نمودن و خونریزی و کشتار همچنانکه در روابط بین دولتها حادث می شود به همین جهت در ادامه می فرمایند اگر توبه کرده ایمان آوردید البته این پند گرفتن برای شما بهتر است و ایمان به صلاح شماست اما اگر روی گرداندید و از این دعوت اعراض کردید پس بدانید که شما خدا را ناتوان نکرده اید او قادر و بر هلاکت شماست و شما در قبضه قدرت و تحت قاهریت و مشیت او هستید و او بر شما قدرت مطلق دارد.

و آنگاه با لحن استهزا آمیزی به پیامبرش فرمان می دهد که کافران را به غذابی دردناک بشارت دهد و این عذاب نتیجه رویگردانی و شرک آنهاست که در دنیا دچار عذاب ذلت و خواری و عقوبت شده و در آخرت نیز غل و زنجیر جهنم در انتظار آنان خواهد بود.
توجه به تنها سوره قرآن است که بدون (بسم الله و الرحمان الرحیم آغاز می شود و علت آن هم احتمالا عرض کلی سوره در ارتباط با برائت از مشرکان است که مناسبتی با مقام رحمانیت و رحیمیت پروردگار ندارد الله یعلم

همانگونه که روش قرآن مجید است که در آیه ای سخنی را به اجمال برگذار می کند و در آیه بعد با شرح و توضیح آن می پردازد دومین آیه مورد بحث مومنان را که فروشنده گان جان و مال به خدا هستند با صفت بارز معرفی می کند.
1) آنها توبه کارانند و دل جان خود را به وسیله آب توبه از آلودگی گناه شستشو می دهند و(التابتون)
2) (آنها توبه عبادت کارانند) و در پرتو راز و نیاز با خدا و پرستش ذات پاک او خودسازی می کنند (لعالودن)

3) آنها در برابر نعمتهای مادی و معنوی پروردگار سپاس می گویند, (الحامدون)
4) آنها از یک کانون عبادت و پرستش به کانون دیگری رفت و آمد دارند (المائعون)
و به این ترتیب برنامه های خودسازی آنان در پرتو عبادت در محیط محدودی خلاصه نمی شود و به افق خاصی تعلق ندارند بلکه همه جا کانون عبودیت پروردگار و خودسازی و تربیت برای آنها است و همه کجا درسی در این زمینه باشد طلاب آنند.

تحقیق در مورد تحلیل فناوری اطلاعات (IT) در word

 تحقیق در مورد تحلیل فناوری اطلاعات (IT) در word دارای 126 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق در مورد تحلیل فناوری اطلاعات (IT) در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی تحقیق در مورد تحلیل فناوری اطلاعات (IT) در word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن تحقیق در مورد تحلیل فناوری اطلاعات (IT) در word :

مقدمه:
اطلاعات همانند خونی است که در کالبد سازمان جریان می‌یابد و به آن حیات می‌بخشد، اطلاعات می‌تواند فرایند تصمیم‌گیری را در مورد ساختار، تکنولوژی و نوآوری تغذیه نماید، و همچنین اطلاعات همانند یک رگ حیاتی است که سازمان را به عرضه کنندگان مواد اولیه و مشتریان متصل می‌سازد، توسعه فن‌آوری اطلاعات مانند کامپیوترها و وسایل ارتباط الکترونیکی ماهیت بسیاری از کارهای دفتری را دگرگون کرده‌اند، شبکه‌های کار در خانه و خودکار شدن، امکان محدود کردن بعضی بخشها و کاهش تعداد کارکنان سازمان را فراهم آورده‌اند. از این پدیده‌ها (فن‌آوری اطلاعات) ممکن است چنین استنباط شود که سازمانهای بزرگ کوچکتر می‌شوند و گرایش بسوی انواع انعطاف‌پذیرتر و کوچکتر سازمان نیرومندتر می‌شود.

فن‌آوری اطلاعات همچنین می‌تواند منجر به تغییرات نسبتاً وسیعی در سطح بین‌المللی باشد. زیرا این فن‌آوریهای اطلاعاتی و کامپیوترها می‌توانند تاثیر شدیدی بر عملکردهای اقتصادی و اجتماعی و مناسبات جهانی داشته باشند. هم در پیش‌بینیهای خوشبینانه از نظر ابعاد مثبت تاثیرات فن‌آوری اطلاعات بر شیوه‌های زندگی و هم در بدبینیهای موجود نسبت به تاثیرات مخرب آن عناصری از واقعیت نهفته است، به هر تقدیر، بر بازار کار و شیوه زندگی تاثیر خواهد نهاد. در حال حاضر فن‌آوری اطلاعات مهمترین مساله‌ای نیست که یک کشور بخصوص با آن روبرو باشد بلکه تجلی آن بعنوان سریع‌التغیرترین عامل اقتصاد بسیاری از کشورها، مساله‌ساز است. این فن‌آوری به سرعت در حال بهسازی و ارتقاست و هزینه‌ها با سرعت قابل توجه کاهش می‌یابند.

دامنه کاربرد آن بسیار وسیع است و در غالب صنایع تاثیرات آن بر قیمت تمام شده محصول از نظر سهم هزینه‌های مربوط به نیروی انسانی از اهمیت بسیار برخوردار است.
همچنین کاربرد این فن‌آوریهای اطلاعاتی در سازمانها در حکم یکی از منابع و دارائیهای با ارزش سازمانی است و انتخاب و تعیین استراتژی صحیح برای کاربرد آن ضروری است.

البته در مرحله اول این مطلب برای بسیاری از مدیران سازمانها چندان پذیرفتنی نیست و برخورد با اطلاعات در حکم منبعی همپایه همچون نیروی انسانی، مواد اولیه، منابع مالی و … و گاه مهمتر از این‌ها، امر راحتی نیست. حتی برای بسیاری از مدیران سطح اجرایی نیز، تلقی عنصری غیر ملموس در حکم منبع اصلی امکانات حیاتی، مشکل است.

اما اگر درست توجه کنیم می‌بینیم که چطور این عناصر غیر ملموس، بر بالا رفتن بهره‌وری و سوددهی هر سازمانی و بهینه‌سازی اتخاذ تصمیمات مدیران راهبردی تاثیر می‌گذارند. اطلاعات در حیات هر سازمانی می‌تواند نقش مهمی را بعهده داشته باشد. در واقع اطلاعات وسیله‌ای است که امکان استفاده بهتر و مناسبتر از منابع ملموس سازمان را برای مدیریت فراهم می‌آورد. اطلاعات در سازمان غالباً به شکل موثری اداره نمی‌شود و با وجود آنکه در بسیاری از سازمانها، اطلاعات با فن‌آوری پیشرفته همراه شد و نظام‌های پیچیده خودکار برای خدمات اطلاعات و همچنین نظامهای خودکار دفتری و اداری در سطح وسیع به کار گرفته می‌شوند، هنوز در مورد مسئله مدیریت این نظامها و مراکز خدمات اطلاعاتی و چگونگی و میزان کاربرد این فن‌آوریها و مدیریت منابع اطلاعاتی بحث و بررسی دقیق و مفصلی نشده یا اجرا نگردیده است.

می‌توان اولین گام برای کاربرد فن‌آوریهای اطلاعاتی را آگاهی مدیران از ارزش بالقوه آن دانست. همان‌ طوری که با فعالتر شدن مدیریت، بکارگیری اصول و علوم آن ساده‌تر گردید، با ارج نهادن به نقش اطلاعات در سازمان به کاربرد فن‌آوریهای اطلاعاتی و نیز نقش‌آفرینی اطلاعات در تصمیمات و استراتژیهای مدیریتی و چگونگی بهره‌گیری از آن آگاه‌تر خواهیم شد.

تکنولوژی (فن‌آوری) :
تکنولوژی یکی از عوامل موثر و تعیین کننده در ساختار سازمانی است و تغییرات و تحولات تکنولوژیکی باعث پیدایش صنایع و مشاغل جدید و از بین رفتن یا بی‌اهمیت شدن بعضی از صنایع و مشاغل قبلی می‌گردد. بنابراین ورود تکنولوژی به سازمان محدودیتها و فرصتهایی را پدید می‌آورد که از جمیع جهات بر سازمان تاثیر می‌گذارد. تکنولوژی ترکیب جدیدی از تلاش انسان، ماشین‌ها و تجهیزات و روشهای انجام کار را ایجاد می‌کند که نیازمند آمادگی سازمان در جهت پذیرش و انتخاب ترکیب صحیح می‌باشد. در مفهوم واقعی تکنولوژی، اتفاق نظر کامل وجود ندارد. برداشتهای متفاوت از تاثیر تکنولوژی در سازمان شده است همچین سطوح تجزیه و تحلیل تاثیر تکنولوژی در سازمان نیز متفاوت بوده است و عده‌ای کل سازمان را بعنوان استفاده کنندگان تکنولوژی‌های متفاوت و حتی عده‌ای دیگر فرد را بعنوان یک واحد تاثیرپذیر تکنولوژی مورد بررسی قرار داده‌اند.
به همین جهت تعریف واحدی از تکنولوژی ارائه نشده است.

به هر حال، تکنولوژی عبارتی است که برای هر نوع سازمانی قابل کاربرد است. سازمانها همگی اعم از صنعتی و خدماتی از تکنولوژی استفاده می‌کنند. همه سازمانها به این منظور بوجود آمده‌اند که تغییری را در «شیء» بوجود آورند و ایجاد این تغییر مستلزم داشتن تکنولوژی است. البته شیء مذکور حتما نباید دارای شکل ظاهری و مادی باشد،

بلکه می‌تواند شامل مواردی مثل اطلاعات، نمادها و حتی افراد نیز باشد. محسوس و ملموس بودن یا نبودن شیء مورد تغییر در سازمان، تاثیری در مفهوم و اهمیت تکنولوژی به طور عام ندارد به عبارت دیگر بعنوان عامل موثر هماهنگی که در یک پالایشگاه نفت مورد بررسی قرار می‌گیردبه همان نحو نیز در یک موسسه بیمه مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.(Scott . Bedeian . 1986)
تکنولوژی در جهان پیشرفته امروز، همان گنج پر ارزشی است که نوع بشر پس از قرن‌ها تلاش برای دانستن و کاربرد دانشها برای زندگی بهتر و آسانتر بدست آورده است و در یک کلام می‌توان گفت تکنولوژی دستاورد دانش است. (هوا کیمیان، 1374، ص 20)

علم، صنعت و تکنولوژی می‌توانند جامعه و جهان را متحول کنند تا آن حد که پایه‌گذار تحولهای تاریخی باشند و جوامع بشری را از دورانی به دوران دیگر، با ویژگی‌های کاملا متفاوت انتقال دهند. «ژان ـ ژاک سروان ـ شرایبر» نویسنده کتاب (تکاپوی جهانی)‌از لحظه‌های استثنایی و دگردیسی جوامع سخن می‌گوید که پیشرفت تکنولوژی زمینه‌ساز آن خواهد بود. شرایبر می‌گوید «ما در لحظه‌ای استثنایی از دگردیسی جوامع از جمله جامعه خودمان (فرانسه) زندگی می‌کنیم، لحظه‌ای که نظیر آن در طول قرن‌ها کمتر پیش می‌آید. … شرایبر برای اثبات این سخن به پیشگفتار کتاب «تکاپوی آمریکا» استناد می‌کند.

پنج قرن پیش، رابله و سروانتز، بر پایه اختراع صنعت چاپ، جهش بزرگ نورزایش (رنسانس) را بنا نهادند. و نظم اخلاقی را به لرزه در آوردند. زیر و رو شدن فنون در ساختهای اجتماعی و الگوی ذهنی جامعه قرون وسطی شکاف ایجاد کرد. این ضربه «نوزایش» را بوجود آورد.

شرایبر ابراز امیدواری می‌کند که این بار تحول جهان به گونه‌ای باشد که همه جوامع از دستاوردهای آن برای رفاه و بهرورزی بهره گیرند. او می‌گوید «البته اراده و حماسه را نباید از ماشین‌های کوچکی که مردمان سواحل اقیانوس آرام یکی پس از دیگری به خدمت ذکاوت انسانها در می‌آورند، انتظار داشت. اگر قرار است و باید جامعه اطلاعات که هم اکنون جانشین جامعه صنعتی فرو پاشیده می‌شود، به اشتغال کامل استعدادهای همه بیانجامد و درهای آینده را بر روی ما و پنج میلیارد انسان دیگر پیش از پایان نفت، بگشاید، یک انقلاب اجتماعی آنهم همین امروز ضروری است…»

با این تفاسیر باز بنظر می‌رسد که هنوز نمی‌توان تعریف جامعی را از تکنولوژی ارائه داد ما در این پژوهش پس از بررسی تعاریف متعدد از تکنولوژی تعریف هنری مینتزبرگ از تکنولوژی را جامع‌تر یافتیم مینتز برگ تکنولوژی را عبارت از ابزاری می‌داند که برای دگرگون کردن «وارده یاin Put » به «ستاده یا Out Put» در هسته عملیاتی بکار می‌رود. مجموع تکنولوژیهای مورد استفاده در سازمان، نظام فنی سازمان را تشکیل می‌دهند که شامل سه تکنولوژی، انسانی، ماشینی و روشهای انجام کار می‌باشد. (مینتز برگ، 1371 ص 17)

همانطور که در صفحات پیشین اشاره کردیم تکنولوژی یکی از عوامل تاثیرگذار بر ساختار سازمانی است. و از نخستین سالهای انقلاب صنعتی آنچه نقطه همگرایی صاحب نظران قرار گرفت، فن‌آوری و پیشرفتهای آن بود که ضمیمه استمرار انقلاب را فراهم آورد. تاثیر فن‌آوری بر روابط افراد، گروهها و سازمانها مورد توجه صاحبنظران قرار گرفت و در طول سالهای قرن بیستم تحقیقات قابل ملاحظه‌ای به منظور شناخت ماهیت و عوامل موثر در فن‌آوری صورت گرفته است در اینجا ما به چند نمونه اشاره خواهیم کرد:

1- پژوهش وود وارد :
خانم جون وود وارد (1971 ـ 1916 م) استاد جامعه شناسی صنعتی دانشگاه علوم تکنولوژی امپریال دانشگاه لندن بود او تحقیقات خود را در دانشگاه لیورپول شروع کرد ولی اشتهارش را مرهون مطالعاتی است که وی متعاقبا در سمت مدیره واحد پژوهش‌های مناسبات انسانی در دانشکده فنی اسکس جنوب شرقی بر روی تکنولوژی و ساختار در شرکتهای تولیدی بعمل آورده است. بعدها او و همکارانش، ضمن توسعه مطالعات یاد شده بر عمق آنها نیز افزودند. وود وارد و همکارانش حدود 100 شرکت را مورد مطالعه قرار دادند که اطلاعات بدست آمده از هر شرکت با شرکتهای دیگر متفاوت بود شاید یکی از دلایل متفاوت بودن نتایج اندازه شرکتها بود که یکی شاید 10 کارمند و دیگری 100 کارمند داشت. (نمودار 1 ـ2)

وود وارد سازمانها را در سه گروه کلی فره‌مند، سنتی و بور و کراتیک جای داد و در این نوع طبقه‌بندی نکاتی از قبیل: سلسله مراتب اداری بین بالاترین و پایین‌ترین سطح، حیطه نظارت و یا میانگین افرادی که زیر نظر یک سرپرست بکار اشتغال دارند، میزان ابهام یا وضوح در شرح وظایف کارکنان، حجم مکاتبات و دستور العمل‌ها، میزان تقسیم وظایف کارشناسان و متخصصین مورد نظر وی بودند. وود وارد درمی‌یابد که سازمانها از نظر ویژگی‌های بالا با هم متفاوت هستند. مثلا در یکجا افراد تحت سرپرستی یک سرپرست خیلی کم بودند و در جایی دیگر شاید 80 تا 90 نفر. سلسله مراتب در واحدهای تولیدی از حداقل 2 تا حداکثر 8 رده می‌رسید و ارتباطات در جایی بکلی بصورت شفاهی انجام می‌گرفت اما در جایی دیگر همین ارتباطات کلا بصورت کتبی صورت می‌پذیرفت. او از خود پرسید این تفاوتها ناشی از چیست؟

گروه خانم وود وارد برای یافتن پاسخ به سوال فوق ابتدا فرض کردند که ممکن است اندازه یا سوابق تاریخی سازمانها دلیل اختلافشان باشد. اما به جوابی نرسیدند. ولی وقتی تفاوت بین فنون متفاوت تولید بررسی گردید، معلوم شد واقعا فن‌آوری تولید با سلسله مراتب،‌ حیطه نظارت و آن ویژگی‌های سازمانی فوق الذکر ارتباط دارد. وود وارد و همکارانش ادعا نکردند که فن‌آوری تنها عامل موثر در ساختار یک سازمان است همچنان که نگفتند مدیران نمی‌توانند بر ساختار سازمان‌ها اثر بگذارند اما تاکید کردند که‌ فن‌آوری در ساختار سازمان اثر عمده‌ای دارد.

نتایج اصلی تحقیقات خانم وود وارد بشرح ذیل می‌باشد:
1ـ ساختار سازمان با فن‌آوری ارتباط دارد.
2ـ سلسله مراتب همراه با پیچیدگی فن‌آوری تولید بیشتر می‌شود.
3ـ تعداد افراد تحت نظارت در تولید انبوه بیشترین ولی در تولید سفارشی و پیوسته پایین است.
4ـ‌ هزینه نیروی کار همراه با افزایش پیچیدگی فن‌آوری کاهش می‌یابد و از 36 درصد تولید سفارشی 34 درصد از کل هزینه‌های تولید در تولید انبوه به 14 درصد در تولید پیوسته می‌رسد.
5 ـ نسبت کارکنان اداری و سرپرستی به کارگران ساعت مزد با پیچیدگی فن‌آوری کاهش می‌یابد.
6ـ با پیچیدگی فن‌آوری سطح تحصیلات کارکنان بالا می‌رود.

7 ـ با افزایش پیچیدگی فن‌آوری، حیطه نظارت مدیریت سطح بالا افزایش می‌یابد.
8 ـ‌ سازمان تولید سفارشی و پیوسته انعطاف‌پذیر است ولی در تولید انبوه شرح وظایف، مقررات و مسئولیتها دقیقا باید رعایت شود.
9 ـ ارتباطات کتبی بخصوص در تولید انبوه بیش از ارتباطات کتبی در تولید سفارشی و پیوسته است.
10 ـ تقسیم کار و تخصص در تولید انبوه شدید است.
11 ـ علی‌رغم نیاز به کنترل شدیدتر در تولید انبوه، فاصله مدیریت با سرپرستی بیشتر است.
(رحمان سرشت، 1377، ص 134 ـ 132)
لازم به یادآوری است که خانم وود وارد شرکتهای مورد مطالعه خویش را به سه دسته ذیل تقسیم کرد:
1 ـ تولید تک محصولی و دسته‌های کوچک : که این شرکتها معمولا به صورت کارگاه هستند و سفارشات اندک می‌گیرند و بر طبق خواست مشتری عمل می‌کنند و در نتیجه استفاده بسیاری زیادی از دستگاههای پیشرفته و مکانیزه ندارند.
2 ـ تولید انبوه و دسته‌های بزرگ : که یک نوع فرایند تولید یا ساخت است که از قطعات استاندارد استفاده می‌کند و سیستم تولید نسبتا طولانی است.
3 ـ فرایند تولید مستمر : در فرایند تولید مستمر همه کارها بوسیله دستگاههای پیشرفته و مکانیزه انجام می‌شود. در این فرایند چیزی بنام شرع یا متوقف ساختن دستگاه وجود ندارد. (دفت، 79، ص 211 ـ 207)

نمودار (1 ـ 2) طبقه‌بندی وود وارد از صد شرکت برتیانیا بر اساس سیستم تولید.

منبع: (وود وارد، به نقل از دفت، 1379، ص 209)
2 ـ پژوهش، درک پیوو و گروه آستن:
این گروه سازمانها را آنچه که هستند مورد مشاهده و مطالعه قرار دادند. آنان در تحقیقاتشان ویژگیهایی از قبیل هدف، مالکیت، فن‌آوری، اندازه و وابستگی سازمانی را مطالعه کردند، تا اثر آنها را بر میزان و شدت ساخت ارادی، وظایف کارکنان و تمرکز اختیارات در سازمان آشکار سازند. معلوم گشت مالکیت و فن‌آوری هیچ‌ کدام بر ساختار سازمانی اثر قابل ذکری نمی‌نهند! مالکیت دولتی یا خصوصی چه محدود به یک خانواده کوچک یا گسترده در بین جمع بزرگی از افراد غیر مربوط به هم و نیز فن‌آوری تولید هیچ تغییر محسوس در قالبمندی فعالیتهای اعضای سازمان و تمرکز اختیارات سازمانی بوجود نمی‌آورد. طبعاً این یافته علمی حتی نتایج حاصل از تحقیقات خانم وود وارد را قابل تعمق‌تر و ارزش و اعتبار آن را محدود می‌کند.

عواملی که بر ساختار سازمانی اثر گذاشته و می‌گذارد اندازه سازمان و اتکا یا وابستگی آن به سازمانهای دیگر است. هر قدر سازمان بزرگتر شود احتمال اینکه شمار تخصصهای مورد نیاز آن فزونی یابد بیشتر خواهد شد و هر قدر سازمان بزرگتر شود (یعنی تعداد کارکنان آن افزایش یابد) نیاز به کنترل امور از طریق تدوین و اعمال راهکارهای استاندارد و استفاده از دستورالعملها و چارچوبهای مشخص بیشتر خواهد شد. هر قدروابستگی سازمان به تعدادی از اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از سهامداران، فروشندگان مواد اولیه، خریداران محصولات تمام شده بیشتر باشد برای تصمیم‌گیری از آزادی عمل کمتری برخوردار خواهد بود حتی اگر به یک سازمان وابسته اختیار تصمیم‌گیری در بعضی موارد داده شود باز تصمیمات در درون خود حالتی متمرکز خواهد داشت و بطور غیر متمرکز قابل اتخاذ نخواهد بود.

3 ـ مطالعات جیمز تامپسون:
تامپسون در مطالعات تئوریک خود به بررسی و طبقه‌بندی فن‌آوری‌های موجود پرداخته است به نظر تامپسون در ساختار سازمانی فن‌آوری که دارای نقش کلیدی است، فن‌آوری اساسی است. فن‌آوری اساسی عبارتست از فرایندی که برای تبدیل درون داد به برون داد و عودت آن به محیط، بکار می‌رود. (رابنیز، ص 162)
تامپسون فن‌آوری را به صورت ذیل

طبقه‌بندی می‌کند:
1 ـ فن‌آوری پیوسته مستمر: اگر وظایف عملیات بطور متوالی با هم وابستگی متقابل داشته باشند، فن‌آوری پیوسته خواهد بود. در فن‌آوری میانجی روابط بین فعالیتها بصورت روابط متقابل مکمل و یا تمام کننده می‌باشد. یعنی فعالیت الف باید قبل از فعالیت ب انجام شده و فعالیت ب پس از تکمیل به فعالیت ج منتهی خواهد شد. خطوط تولید شرکتهایی که بصورت انبوه بوده از نوع فن‌آوری مستمر استفاده می‌کنند.

2 ـ فن‌آوری واسطه‌ای: تامپسون فن‌آوری واسطه‌ای را نوعی فن‌آوری که مشتری را به دستاورد سازمان پیوند می‌دهد تعریف کرده است. ویژگی مهم این فن‌آوری وابستگی متقابل فعالیتهاست. در این فن‌آوری روابط بین فعالیتها بصورت وابستگی متقابل پشت سر هم می‌باشد. در سازمانهایی که از این نوع فن‌آوری استفاده می‌شود، استاندارد کردن کارها و برنامه‌ریزی ابزار هماهنگی محسوب می‌شود.

3 ـ فن‌آوری متمرکز (فشرده): سومین گروه فن‌آوری از دیدگاه تامپسون، فن‌آوری متمرکز است. فن‌آوری متمرکز دادن پاسخ متعارف به مجموعه متنوعی از شرایط گوناگون و موارد استفاده اقتضایی است. فعالیتها در این نوع فن‌آوری به طور متقابل به هم وابسته هستند. به علت وجود این وابستگی متقابل، نیاز است تا ارتباط چند جانبه، درک متقابل پرسنل از یکدیگر، توانایی برخورد با مشکلات از دید دیگران در این سازمانها وجود داشته باشد. روابط بین عوامل سازمانی با انواع فن‌آوری ذکر شده در

جدول (1 ـ 2) بطور خلاصه آمده است. (رابنیز، 1380، ص 163 ـ 160)
نوع فن‌آوری نوع رابطه بین فعالیتها اطلاعات و نقش آن در تصمیم‌گیری پیچیدگی سازمانی لازم نوع هماهنگی لازم
فن‌آوری پیوسته ردیفی متوسط متوسط برنامه
فن‌آوری واسطه‌ای مکمل کم کم استاندارد کردن
فن‌آوری فزاینده چندسویه زیاد زیاد تعدیل متقابل
جدول (1 ـ 2) روابط بین عوامل سازمانی با انواع فن‌آوری
تعریف فن‌آوری اطلاعات:

فن‌آوری اطلاعات واژه‌ای است که در بر گیرنده دو موضوع محاسبات و ارتباطات می‌باشد. تعابیر مختلفی از این واژه ارائه شده است، در یکی از تعابیر، به پردازش اطلاعات اداری محدود شده است و در تعبیر دیگر به کاربرد رایانه در امور تولیدی مانند استفاده از آدم واره‌ها و کنترل‌های از راه دور اشاره دارد. (مومنی، 1372، ص 191)
«اصطلاح فن‌آوری اطلاعات برای توصیف فن‌آوریهایی بکار می‌رود که ما را در ضبط ذخیره‌سازی، پردازش، بازیابی، انتقال از طریق فاکس، میکروگرافها ارتباطات از راه دور، همچنین فن‌آوریهای قدیمی‌تر بایگانی اسناد، ماشین‌های محاسباتی مکانیکی، چاپ و حکاکی را در بر می‌گیرد. (بهان، هولمز، 1377، ص 5)
فن‌آوری اطلاعات بر بکارگیری سیستمهای اطلاعات، ارتباطات و سیستمهای مکانیزاسیون اداری بنام کامپیوتر تاکید دارد. (تهرانی، تدین، 1379، ص 9)

می‌توان گفت فن‌آوری اطلاعات در تعریف محدودش به جنبه‌های مرتبط با فن‌آوری یک سیستم اطلاعاتی اشاره دارد و شامل: سخت‌افزار، بانک اطلاعاتی، شبکه‌های نرم‌افزار و دیگر ابزارها می‌باشد در این تعریف فن‌آوری اطلاعات: می‌توان بعنوان یک زیر سیستم، سیستم اطلاعاتی در نظر گرفته شود. برخی مواقع فن‌آوری اطلاعات را مترادف سیستمهای اطلاعاتی نیز بکار می‌برند و یا حتی می‌توان بعنوان یک مفهوم گسترده‌تر، در بر گیرنده چندین سیستم اطلاعاتی، کاربران و مدیریت بکار رود.(Turban & others,1996. P:9)

در تعریف دیگری گفته شده است که فن‌آوری اطلاعات یک طبقه‌بندی وسیع از تکنیکهای ارتباطات است که سریعا به چگونگی ارتباط مدیران اثر می‌گذارد و شامل دستگاه ضبط نوارهای ویدئویی، وسایل و خدمات پاسخگویی تلفنی، سیستمهای تلویزیونی مدار بسته و دستگاه پست تصویری می‌باشد.(Lewis & others. 1995, P:392)

در یک جمع‌بندی کلی فن‌آوری اطلاعات را می‌توان نقطه همگرایی الکترونیک، پردازش داده و ارتباطات دور برد دانست. این همگرایی دو جنبه دارد: نخست از میان رفتن فاصله‌ها و در نتیجه قرار گرفتن رایانه‌های سابقا مجزا از هم در یک شبکه گسترده جهانی، و دوم رایانه‌ای شدن سیستمهای ارتباطات دور برد که باعث ایجاد ظرفیتهای جدیدی، در انتقال صدا و تصویر می‌شود. این همگرایی دو وجهی ابزارهای جدیدی را برای گردآوری، ذخیره‌سازی، پردازش، سازمان‌دهی، انتقال و نمایش اطلاعات در اختیار انسان قرار می‌دهد. (فرنه، 1375، ص 132)

پیشرفتهای،حاصل در زمینه فن‌آوری اطلاعات را می‌توان بی‌واسطه ناشی از پیشرفت اخیر میکرو الکترونیک دانست. زیرا نتایج علمی و مرتبط با فن‌آوری بدست آمده در عرصه ترانزیستورها، نیمه‌هادیها و مدارهای یکپارچه ، و تراشه‌ها ، چنان بوده است که امروزه نقش چسبی را دارد که بخش‌های گوناگون سازمان را به یکدیگر پیوند می‌دهند. این عامل همچون تیری در ترکش مدیریت بوده و همزمان ابزار کنترل و نوآوری است.(Turban, 1996. P:13)

تکنولوژی اطلاعات، امروزه از مدارهای الکترونیکی برای پردازش اطلاعات استفاده می‌کند. تکنولوژی اطلاعات جایگزین و یا مکمل توانایی‌های جسمی انسان شده است و این مورد در مقایسه با تکنولوژی مکانیکی که جایگزین توانایی‌های جسمی انسان است قابل توجه است، عده‌ای معتقدند که تکنولوژی اطلاعات تنها برای فعالیتهایی قابل کاربرد است که تحت عنوان «پردازش داده» و بایگانی اطلاعات قرار می‌گیرند، در حالی که عده‌ای دیگر هرگونه کاربرد و استفاده از تجهیزات الکترونیکی مانند رباتها در اتوماسیون تولید را نیز تحت عنوان تکنولوژی اطلاعات می‌دانند. نظر منطقی دیگر آنست که مفهوم تکنولوژی اطلاعات آن کاربردها و مواردی را در بر می‌گیرد که تا حدی در بر دارنده پردازش الکترونیکی داده‌هاست. (Child, 1984, P:20)

تاریخچه فن‌آوری اطلاعات:
تاریخچه فن‌آوری اطلاعات به چهار دوره اصلی تقسیم‌بندی می‌گردد و هر یک به وسیله فن‌آوری اصلی که در آن زمان برای حل مسائل مربوط به داده، پردازش، بازداد و ارتباطات بکار می‌رفته متمایز می‌گردد. این چهار دوره عبارتند از:
عصر قبل از مکانیکی (1450 ـ 3000 قبل از میلاد مسیح)
عصر مکانیکی (1840 ـ 1450 پس از میلاد مسیح)
عصر الکترو مکانیکی (1940 ـ 1840 پس از میلاد مسیح)
عصر الکترونیک (زمان حال ـ 1940 پس از میلاد مسیح)

چگونگی ذخیره و نمایش اطلاعات بگونه‌ای که دقیق و روشن و دائمی باقی بماند، از جمله مسائل اساسی بود که انسانها در طی دوره ما قبل مکانیکی با آن روبرو بودند و با اختراع الفبا و اولین سیستم‌های نوشتاری و شمارش، ایجاد سیستمهای شمارش 9 رقمی و سپس 10 رقمی، کاغذ، قلم، کتاب و کتابخانه به انسان امکان غلبه بر موانع و شناخت بهتر جهان اطراف را عطا نمود و به او اجازه داد به ثبت و انتقال دیده‌هایش بپردازد. اما زمان و هزینه زیادی مورد نیاز بود و برای همه بهره‌گیری از این امکانات ممکن نبود. مخترعین با بهره‌گیری از ابزارها و فن‌آوری موجود (چرخ زنده، محورها و قدرت انتقال مکانیکی بوسیله آنها) ماشین‌هایی را اختراع نمودند که برخی کارها را که انسان عادت داشت خودش انجام دهد به جای او انجام می‌داد. (عصر مکانیکی). با پیچیده‌تر شدن نیازهای جوامع صنعتی، نیاز به فن‌آوری قدرتمندتر برای پشتیبانی از سیستم‌های اطلاعاتی پیشرفته افزایش می‌یافت. دستیابی به روشهایی برای مهار الکتریسیته کلید پیشرفت در این دوره (الکترو مکانیکی) بود و دانش و اطلاعات می‌توانست تبدیل به ضربات الکتریکی گردد. در طی 50 سال پس از عصر الکترو مکانیکی نیاز به فن‌آوری سریع‌تر، قدرتمند‌تر و معتبرتر برای کمک به انطباق با تغییرات سریع دنیای اطراف. یک مساله کلیدی بود و کشف فن‌آوری دیجیتال که قادر بود این نیاز را مرتفع سازد پیشرفت اصلی این دوره بود.

(laudon & others, 1996, PP:37 – 48)
نمودار زیر منعکس کننده این طبقه‌بندی است:
اولین سیستم شمارش (چرتکه) اولین سیستم نوشتاری و الفبا
1000 سال قبل از میلاد قبل از میلاد 3000
ابزارهای اولیه: خاک رس (سفال)،پاپیروس ـ نی
مفهوم صفر و سیستم شمارش 10 رقمی اولین سیستم شمارش 9 رقمی اولین کتابها و کتابخانه‌ها

1000 بعد از میلاد 100 بعد از میلاد قبل از میلاد 900

ماشین بافندگی جوزف ژاکار دستگاه چاپ نورنبرگ عصر مکانیکی
(1840-1450) ساخت کاغذ در اروپا
1800 1500 1450 بعد از میلاد 1100

محاسبه‌گرهای الکترومکانیکی شروع ارتباطات از راه دور عصر الکترومکانیکی (1940-1840) ماشین بابیج
1890 1880 1840 1820
اختراع تلفن و تلگراف
عصر الکترونیک (حال 1940) ماشین Mark Hollerith محاسبه‌گرهای الکترومکانیکی
1940 1890

نسل چهارم رایانه‌ها نسل سوم رایانه‌ها نسل دوم رایانه‌ها نسل اول رایانه‌ها
حال 1979 1964 1959-1958
(2 ـ 2 نمودار تاریخچه فن‌آوری اطلاعات)
همانگونه که در نمودار فوق نشان داده شده است. یکی از نخستین و مهمترین وسیله محاسبه‌ای که در اختیار انسان بوده، انگشتان دست است. او از وسایل ابتدایی دیگری نظیر دانه‌های شن، تکه‌های چوب و … نیزه بهره‌ گرفته است. اما با پبشرفت زندگی اجتماعی این وسایل و ابزارهای اولیه بتدریج کارآیی خود را از دست دادند و انسان مجبور شد وسایل دیگری را ساخته و بکار گیرد. چرتکه یکی از قدیمی‌ترین ابزارهایی است که برای این منظور ساخته شده و بکار گرفته شده است. در سال 1642 دانشمند جوانی بنام بلز پاسکال اهل فرانسه برای رهانیدن خود و پدرش از زحمت محاسبات مربوط به دربار فرانسه، اولین ماشین حساب مکانیکی را که به آن ماشین جمع زن مکانیکی لقب دادند، ساخت. استفاده از این وسیله به علت حجم و وزن زیاد آن عملا گسترش چندانی نیافت.

اما ایده بکار برده شده در آن مورد توجه لایب نیتز ریاضیدان آلمانی قرار گرفت. وی در سال 1671 ماشین محاسبه کاملتری ساخت که علاوه بر اعمال جمع و تفریق قادر به انجام دادن محاسبات ضرب و تقسیم نیز بود. ضمن کاملتر شدن ماشین‌های محاسباتی مختران به دنبال یافتن وسیله‌ای بودند که بتوان فرمانهایی را در آن ضبط و سپس به کمک آنها اعمال ماشین‌های مخصوص دیگر را کنترل کرد. باسیل بوشون توانست با استفاده از نوارهای کاغذی سوراخ شده، کار ماشین‌های بافندگی را به گونه‌ای کنترل کند. با توسعه این روش، کارخانه‌های بافندگی ماشین‌های کاملا خودکار در فرانسه ساخته شد که بوسیله یک سری کارتهای مقوایی سوراخ شده کنترل می‌شد. ژوزف ژاکار در ساخت این ماشینها سهم عمده‌ای داشت. (فتح‌آبادی و علاقه‌بند، 1375، ص 13 ـ 12)

در همین دوره چارلز بابیج استاد دانشگاه کمبریج، طرح‌های مختلف ساخت وسایل محاسباتی را با هم ترکیب کرد تا به یک وسیله محاسباتی برای انجام اعمال ریاضی پیچیده‌تر دست یابد و در دهه 1820 ماشینی را طرح کرد که موتور تفاضلی نامید. وی در دهه 1830 وسیله دیگری را طراحی نمود که از طریق کارتهای سوراخ شده اطلاعات را دریافت می‌نمود. و پس از انجام محاسبات لازم، داده‌ها و نتیج حاصله را چاپ می‌نمود. این ماشین دارای حافظه بوده، می‌توانست. اعداد ورودی و نتایج محاسبات را ذخیره نماید. وی این دستگاه را موتور تحلیلی نامید. (Laund on and Others, Opcit, P.41)

کار این ماشین‌ها، اساس کار کامپیوترهای امروزی گردید. از این رو بابیج را پدر رایانه‌های الکتونیکی گویند، بابیج در اثر محدودیتهای فنی و مهندسی آن دوره نتوانست ماشین‌های مورد نظر خود را تکمیل کند. و بر این اساس این نوع رایانه‌ها هرگز ساخته نشدند.

(رحمانی، 1376، ص 1)
در ادامه این تلاشها شخصی بنام هرمان هولریث در اولین تلاش برای مکانیزه کردن کار آمارگیری شکست خورد. اما سرانجام به ساختن دستگاهی موفق گردید که او را به شهرت جهانی رساند. او ماشین جدول‌بندی الکترونیکی ساخت خود در سال 1986 آنرا به یک شرکت فروخت. بعدا از ادغام این شرکت در چند شرکت دیگر شرکت I.B.M بوجود آمد. (فراخانی بهار، 1370، ص 27 ـ 23)
عصر الکترونیک عصر پیدایش تحولات چشمگیردر رایانه‌ها و ظهور نسل‌های جدیدی از آنهاست به گونه‌ای که در سالهای حدود 1940 تاکنون شاهد عرضه چهار نسل از آنها می‌باشیم:
الف) رایانه‌های نسل اول:

یکی از رایانه‌هایی که در این دوره ساخته شد، ایناک با 30 تن وزن که 170 متر فضا را اشغال می‌کرد و 1800 لامپ خلاء در آن بکار رفته بود. برخی از ویژگی‌های رایانه‌های نسل اول عبارت بودند از: حجم زیاد، ظرفیت محدود حافظه، سرعت محدود، برنامه‌ نویس به زبان ماشین، تک منظور بودن آنها، تولید گرما و حرارت زیاد و نیاز به دستگاههای خنک کننده قوی، نیاز به نیروی برق بالا و غیر قابل اعتماد بودن.
ب) رایانه نسل دوم:
پس از اختراع ترانزیستور نخستین رایانه تمام ترانزیستوری در سال 1958 ساخته شد. پیشرفت دیگری که در همین دوره بوجود آمد پیدایش زبانهای رایانه‌ای بود (اسمبلی، فرتون، کوبل). با استفاده از ترانزیستورها جای لامپ خلاء از مصرف برق کاسته شد و حرارت و گرمای کمتری تولید شد. رایانه‌های این نسل، افزون بر حجم و وزن کمتر، قابل اعتمادتر نیز بودند و به سرعت آنها نیز افزوده شده بود.

پ) رایانه‌های نسل سوم:
در اوایل دهه 1960 در نتیجه پیشرفتهای اساسی در زمینه فن‌آوری مدارهای الکتریکی، تغییر عمده‌ای در ساخت رایانه‌ها ایجاد گردید. ساخت صفحات مدار مینیاتوری که جانشین مدارهای حجیم آن زمان گردیدند سرعت انجام گرفتن اعمال رایانه‌ای را تا هزار برابر افزایش دادند. نسل سوم نسبت به نسل دوم اندازه‌ای کوچکتر داشتند. گرمای کمتری تولید می‌نمودند، انرژی کمتری نیز مصرف می‌نمودند و ضمن اینکه ظرفیت حافظه آنها افزایش یافته بود از حافظه کمکی نیز برخوردار بودند. رایانه‌های این نسل همه منظوره بودند نه تک منظوره و توانایی انجام محاسبات پیچیده و طولانی و علاوه بر این پردازش الفبایی را داشتند و در این دوران بود که دیسک سخت مغناطیسی نیز برای ضبط و ذخیره داده‌ها ساخته شد.

 

ج) رایانه‌های نسل چهارم:
اختراع تراشه‌های سیلیکان یا مدارهای مجتمع تحول بزرگی در ساخت رایانه‌ها ایجاد نمود. این تراشه‌ها به اندازه‌ای کوچک هستند که چندین عدد از آنها در سر یک انگشت جا می‌گیرد و هر یک می‌تواند جایگزین هزاران ترانزیستور شده، حاوی هزاران قلم داده و دستور برنامه باشد. ساخت مینی‌رایانه‌ها، حافظه جانبی بنام دیسک نرم لرزان یا دیسک، ریز پردازند‌‌‌ه‌ها و واحد پردازش مرکزی در رایانه‌های نسل چهارم تحولی ایجاد نمود. (فتح‌آبادی و علاقه‌بند، همان، ص 13 ـ 6)
بطور کلی می‌توان گفت، در دهه 1950 رایانه‌ها صرفا کاربرد علمی داشتند و علاوه‌ بر بزرگ و پر هزینه بودن مشکل برنامه‌ریزی نیز وجود داشت.

 

در دهه 1960 عملاً رایانه‌ها در سازمان‌ها بکار گرفته شدند و کاربردهایی در قسمتهای حسابداری و مالی و در فعالیتهای حجیم یا محاسبات ساده مثل ارائه فیش‌های حقوقی پیدا نمودند و سیستم رایانه‌ای مشهور در این دور، سیستم پردازش داده‌ها بود علاوه بر این سیستمهای رایانه‌ای بصورت متمرکز بودند و از زبان‌های سطح بالا مثل فورترن استفاده شد.

پس از آن در دهه 1970 به لحاظ سخت‌افزاری شاهد وقایعی مثل به بازار آمدن مینی‌رایانه‌ها می‌باشیم. سیستمهای اطلاعاتی مدیریت، سیستم حمایت از تصمیم و مفاهیم مدیریت بانک اطلاعات معرفی گردیدند و شبکه‌های توزیعی توسعه یافتند. همچنین میکرو رایانه‌ها نیز در این دهه عرضه شدند. دهه 1980 اطلاعات بعنوان یکی از منابع در کنار سایر منابع شناخته شد و میکرو رایانه‌ها بعنوان ابزار کسب و کار پذیرفته شدند و بسته‌های نرم‌افزاری پر قدرتی برای میکرو رایانه‌ها معرفی شدند. همچنین ضمن مطرح شدن شبکه‌های محلی و منطقه‌ای تلاشهایی نیز در جهت ایجاد سیستم‌های خبره صورت گرفت. همچنین سیستمهای اطلاعاتی استراتژیک، سیستم‌های خبره، اتوماسیون اداری و کنفرانس از راه دور در این دهه مطرح شدند.
مولفه‌های فن‌آوری اطلاعات:

سخت‌افزار: سخت‌افزار اصطلاحی است که در مورد اجزای فیزیکی یک سیستم رایانه‌ای به کار می‌رود. از دیدگاه کلی یک دستگاه رایانه شامل سه بخش اصلی واحد پردازنده مرکزی وسایل ورودی ـ خروجی و حافظه اصلی است. واحد پردازنده مرکزی را می‌توان مغز رایانه نامید، زیرا هم تمام محاسبات و عملیات را انجام می‌دهد و هم کنترل قسمت‌های مختلف دیگر بر عهده آن است. وسایل ورودی و هر وسیله‌ای که بتواند اطلاعات و یا علائمی را به واحد پردازنده مرکزی ارسال یا مستقیماً به داخل حافظه منتقل کند همچنین هر وسیله‌ای که بتواند اطلاعات یا علائمی که واحد پردازنده مرکزی تولید کرده یا به نمایش در آورد، وسیله، خروجی گویند. از جمله وسایل خروجی و ورودی می‌توان به کارت‌خوان، چشم الکترونیکی، صفحه انگشتی حساس، صفحه‌کلید، چاپگر و … اشاره کرد. حافظه اصلی در واقع انباره رایانه است در کنار حافظه اصلی رایانه‌ها از حافظه کمکی که معمولترین آنها دیسکت رایانه‌ای است، نیز استفاده می‌نماید.

(فتح‌آبادی و علاقه‌بند، پیشین، ص 20 ـ 14)
نرم‌افزار: سخت‌افزار یا مجموعه اجزای فیزیکی رایانه به تنهایی قادر به انجام دادن هیچ عملی نیستند و لازم است با اجرای فرمان‌هایی این مجموعه فعال شود و دستورهای کاربر را اجرا کند. دو گروه نرم‌افزار کاملاً مشخص وجود دارد: نرم‌افزار سیستم و نرافزار کاربردی. نرافزار سیستم عملیات رایانه را هماهنگ می‌سازد و نرم‌افزار کاربردی برای حل مسائل خاص تجاری طراحی می‌شود. (بهان، هولمز، پیشین، ص 34)

پایگاه اطلاعاتی: به به مجموعه‌ای از کلیه داده‌های مورد استفاده در یک برنامه کاربردی بانک اطلاعاتی اطلاق می‌شود. (سعادت، 1374، ص 21)

پایگاه اطلاعاتی یا بانک اطلاعات مجموعه‌ای از فایل‌های مربوط به هم است. منظور از مربوط به هم این است که تغییر یک فایل از پایگاه اطلاعاتی ممکن است باعث یک سلسله تغییر در دیگر فایلهای این پایگاه شود. مزیت یک پایگاه اطلاعاتی ایجاد مجموعه‌ای از اطلاعات همسان مربوط به یک سازمان و حذف افزونگی اطلاعات و عدم یکدستی است.(سعادت، 1374، ص 21)

معرفی چند نمونه از فن‌آوریهای اطلاعاتی:
پست صدا:
یکی از زمینه‌های تحقیقی جالب و در حال توسعه، پست صداست، در حال حاضر نظام‌های پست صدا سه عمل را انجام می‌دهند: ضبط و ارسال صدا: در این نوع فن‌آوری شخص تلفن کننده بجای شماره مخاطب شماره نظام و شماره پست الکترونیکی را می‌گیرد و پیامهای خود را به صندوق پستی گیرنده ارسال می‌دارد دریافت کننده هم با سیستم ارتباطات تلفنی تماس برقرار می‌کند و پیامهای خود را با صدای ارسال کننده دریافت می‌کند.

ـ پاسخگویی تلفنی: نظامهای پست صدا به تنهایی قادر به جوابگویی به پیام‌های تلفنی نیستند. این نظام‌ها فقط از یک طرف پیام را گرفته ضبط و سپس برای طرف دیگر ارسال می‌کنند. اما هم اکنون در بعضی از انواع PABX امکانات پاسخگویی تلفنی فراهم شده است در صورت اشغال بودن خط تلفن، پیام‌ها به پست صدا هدایت و متعاقباً از گیرنده درخواست می‌شود که پاسخ خود را آماده کند.

ـ اعلام پیام: در گذشته، استفاده کنندگان از پست صدا یا شخصاً با سیستم تلفن تماس می‌گرفتند یا منتظر برقراری ارتباط با سیستم تلفن می‌شدند و کسی که پاسخ می‌داد و پیام را دریافت می‌کرد. اما با پیشرفت فن‌آوری هرگاه متقاضی پیامی داشته باشد سیستم را مطلع می‌سازد.
ـ پست الکترونیک: خدمات مربوط به متن و پیام به نوار این امکان را می‌دهد تا پیامهایی را که بصورت متون کوتاه نوشته شده‌اند بصورت یک به یک یا یک به چند معادله کنند. اصطلاح پست الکترونیکی که برای این کار استفاده می‌کنند. معمولاً طیف وسیعتری مانند فاکس مایل (نمابر) تلکس و خدمات دیگری از این قبیل را نیز شامل می‌شود. ویژگی مهم خدمات پیام اینست که فرستنده و گیرنده در زمان و مکان مناسب نسبت به ارسال پیام عمل می‌کند.

ـ نظامهای کنفرانس رایانه‌ای:
این نوع نظامها امکان مکاتبات چند نفره را فراهم می‌کنند. کاربرد اصلی این نظامها در تبادل نظر افراد با یکدیگر و در حقیقت تشکیل کنفرانس الکترونیکی است.

ـ تابلو اعلانات الکترونیکی:
یکی از انواع نظامهای کنفرانس، تابلوی اعلانات الکترونیکی یا «بولتن برد» است. این نوع نظامها امکانات ارسال پیام را به همه اعضای شبکه یا اعضای شبکه‌های متصل به شبکه را ارسال کننده فراهم می‌آورد.

ـ کنفرانس از راه دور به صورت سمعی و بصری: این خدمات امکان تبادل اطلاعات بین مردم نقاط مختلف را بصورت سمعی و بصری رادیوئی و تلویزیونی فراهم می‌آورد چهار نوع نظام کنفرانس از راه دور وجود دارد که به ترتیب عبارتند از، ویدئو تمام حرکت با حرکت کند، گرافیکی، سمعی و بصری.
ـ شبکه‌های مجتمع: شبکه مجتمع به شبکه‌ای گفته می‌شود که شکلهای متنوع اطلاعات را با یک نظام انتقال الکترونیکی مبادله کند. یک شبکه مجتمع می‌تواند وظایف تمامی شبکه‌های اختصاصی را که در ظرف ده سال اخیر ایجاد شده‌اند و همچنین شبکه‌های مربوط به تلفن، تلکس، انتقال اطلاعات و شبکه‌های جدید محلی را بر عهده گیرد. (مؤمنی، 1380، ص 130 ـ 120)
ـ اینترانت:

اینترانت شبکه کامپیوتری داخل سازمان است که متبنی بر فن‌آوری اینترنت و وب است تحت شبکه اینترنت، تصاویر و اسناد اطلاعاتی سازمان در شکل ابر متنی و ابر رسانه‌ای خود متشکل از اطلاعات فردی، جمعی و کاری است و از یک ساختار درختی که از یک تکه صفحه منشعب می‌شود برخوردار است. ( Turban, 1996, P. 193)

منابع حاصل از اینترانت:
اینترانت نه تنها برای تهیه و آماده‌سازی اطلاعات در لحظه مفید است بلکه بر روی باز مهندسی فرایند ایفای فعالیتها نیز اثر می‌گذارد مانند:
1 ‍ـ خودکار سازی و خودکفایی در اطلاعات و فراهم کردن اطلاعات گسترده برای استفاده کنندگان که شامل امکانات مالی مؤسسات عالی و غیره است.

2 ـ مدیریت نظام انبارداری و استفاده بهینه از آن درنظام مکان نما و نظامهای همراه با تعیین وضعیت موجودی، امکان نگهداری و فراهم کردن اطلاعات مربوط به قیمتها.
3 ـ خرید و تامین بودجه مالی، شامل نرخهای تغییر و تسعیر ارز، نقدینگی و غیره.
ـ معمولاً به دلایل ذیل اقدام به ساخت اینترانت می‌شود:
1 ـ بهبود ارتباطات داخل سازمان

2‌ ـ توزیع اطلاعات عمومی
3 ـ توانمند ساختن کارکنان در استفاده از سوابق اقدامات انجام شده و پرونده‌ها.
(Turban, 1994.P.P:193 – 201)
ـ کاربرد فن‌آوری اطلاعات در سازمانها:
فن‌آوری اطلاعات در سازمانها دارای کاربردهای متفاوتی است، بیشتر صاحب نظران این گونه کاربردها را به دو گونه طبقه‌بندی نموده‌اند:

الف ـ کاربرد عملیاتی : استفاده از فن‌آوری اطلاعات در یک وظیفه تخصصی را کاربرد عملیاتی فن‌آوری اطلاعات می‌نامند. تهیه لیست حقوق، صدور احکام کارگزینی، پیش‌بینی موجودی، برنامه ریز تولید و توزیع و تخصیص نیروی کار، هزینه‌ یابی صنعتی، تهیه صورتهای مالی و سود و زیان و دیگر وظایف تخصصی از جمله زمینه‌های کاربرد عملیاتی فن‌آوری اطلاعاتی هستند. در این سطح فن‌آوری اطلاعات و رایانه‌ موجب گسترش خودکار شدن کارها و امور اداری گشته و در نتیجه به انجام اقتصادی‌تر کارها و سرعت در انجام آنها می‌انجامد.
کاربرد عملیاتی فن‌آوری اطلاعات در سازمانها چهار پیامد عمده را در پی داشته است:
1 ـ افزایش بهره‌وری
2 ـ افزایش اثر بخشی از طریق کاهش هزینه‌های عملیاتی که این کاهش از چند جهت امکان پذیر می‌گردد. با ورود فن‌آوری اطلاعات به سازمان نیاز به نیروی انسانی کاهش می‌یابد. فن‌آوری اطلاعات با ایجاد امکان دسترسی به اطلاعات دقیق راجع به مواردی مانند سطح موجودی سبب کاهش هزینه‌های عملیاتی می‌گردد، و نیز موجب کاهش سطح ضایعات و زمان لازم برای تولید می‌گردد.

3 ـ ارائه روشهای کنترل فعالیتهای منابع انسانی
4 ـ افزایش قدرت رقابت سازمان در اثر پیشرفتهای حاصله در کنترل کیفی و نوآوری
ب) کاربرد اطلاعاتی:

کاربرد اطلاعاتی فن‌آوری اطلاعات سبب تسهیل در جمع‌آوری و ذخیره و انتشار اطلاعات می‌گردد. به عبارت دیگر اگر رایانه و دیگر فن‌آوریهای عملیاتی در نقش کاربرد عملیاتی بعنوان یک عنصر و عامل اصلی در جمع‌آوری، انتقال و انتشار اطلاعات بر اساس اهداف، مقررات و استانداردهای سازمان کمک می‌نماید. برنامه ریزی آموزشی، تحقیقات بازار، تحقیق در عملیات، پیش بینی فروش و … از جمله زمینه‌های کاربرد اطلاعاتی فن‌آوری اطلاعات می‌باشند. کاربرد اطلاعاتی فن‌آوری اطلاعات نیز چهار نتیجه در پی دارد:

1 ـ کمک به انتشار اطلاعات رسمی در سازمان
2 ـ افزایش هماهنگی بیشتر بین واحدهای اصلی و فرعی سازمان
3 ـ دستیابی به سیستمهای اطلاعات مدیریت استاندارد و پیشرفته.
4 ـ تامین اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری سریع و دقیق.
(غفاری مؤید، 1379، ص 47)
ناخشنودی از فن‌آوری اطلاعات در سازمان:

از آنجایی که فن‌آوری اطلاعات ستون فقرات پردازش اطلاعات در سازمانهای امروزی بحساب می‌آید. احتمال و ریسک ناشی از کاربرد این فن‌آوریها در سازمان را نیز همیشه باید مد نظر قرار داد. اگر چه طبق قانون مورفی هیچ سیستمی را نمی‌توان طراحی نمود که کاملاً عاری از خطا و اشتباه باشد اما با وجود این سازمانهایی که مبادرت به خرید تجهیزات در زمینه فن‌آوری اطلاعاتی می‌کنند باید قبل از رسیدن به مرحله اجرا و اقدام برای عمل کاملاً نقاط و مواردی را که امکان خطا در آن وجود دارد شناسایی و روی آنها دقیقاً برنامه‌ریزی کنند.
یک نمونه: در سال 1993 یک موسسه مطالعاتی دولتی همراه موسسه I.C.L و مرکز مطالعات ملی کامپیوتر در رابطه با فن‌آوری اطلاعاتی، 850 شرکت را مورد مطالعه و بررسی قرار دادند. براساس نتایج و یافته‌های مطالعاتی این گروه مشخص شد که حدود 80 درصد شرکتهای مورد بررسی از اختلالات ناگهانی که در سیستمهای کامپیوتری آنها بوجود می‌آید. در رنج هستند، هزینه این قبیل اختلالات کامپیوتری سالانه حدود 15 میلیارد پوند برآورد شده بود. مهمترین درس این مطالعات و بررسیها این نکته است که با عرضه امکانات تکنولوژیک در زمینه سیستمهای اطلاعاتی، پردازش و سیستمهای شرکت نیز باید مورد بازنگری قرار گیرد و برای محافظت سازمانها در قبال اختلالات و خرابیهای پیش‌بینی نشده سیستمی اقدامات پیشگیرانه صورت بگیرد.
معمولاً خطرهای مختلفی سیستمهای اطلاعاتی سازمانها را تهدید می‌کنند:
ـ قطع برق
ـ آتش‌سوزی و حریق
ـ ویروس‌های کامپیوتری
ـ سرقت و سوء استفاده اطلاعاتی
ـ اختلالات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری
ـ اختلالات ارتباطات خطوط شبکه
خشنودی از فن‌آوری اطلاعات در سازمان:
معرفی چند نمونه از بکارگیری موفق فن‌آوری اطلاعاتی در سازمانها:
1 ـ شرکت گروه بیمه‌های مهندسی نشنال ولکان (با مسئولیت محدود) انگلستان:

سیستمهای اطلاعاتی جدید برای پشتیبانی از سه فعالیت اصلی شرکت بطور کامل و جامع در یک سال طراحی شده رویکرد عادی طراحی و توسعه سیستم‌های اطلاعاتی که نیاز به هزاران «نفر / روز» کار طراحی و توسعه داشت، کنار گذاشته شدند. و در عوض، تیم کوچکی متشکل از متخصصان سیستمهای اطلاعاتی به موازات و در ارتباط با تیم‌های دگرگونی به طراحی و توسعه سیستمهای اطلاعاتی مورد نیاز برای پشتیبانی از پردازشهای جدید پرداخت. در طراحی‌های جدید بانک اطلاعاتی روشن جمع‌آوری داده‌های همه سایتها در یک محل و پردازش دسته‌ای از آنها کنار گذاشته شده بود. طراحی و توسعه سیستم جدید در 9 ماه انجام شد، پردازشهای سیستم جدید به نحوی طراحی شده بود

که دیگر نیاز به ورود و کنترل حجم عمده‌ای از اسناد و مدارک که با گذشت زمان جنبه تکراری پیدا کردند نداشت. فرایند عملیات بازرسی مهندسی به گونه‌ای طراحی شده بود که مهندسان رشته‌های مختلف با استفاده از کامپیوترهای کم حجم قابل حمل و همچنین نرم‌افزارهای هوشمند قادر به تهیه 200 نوع گزارشهای مختلف مورد نیاز این فعالیت بودند. در حال حاضر با راه اندازی سیستمهای اطلاعاتی جدید، روزانه و طی 24 ساعت حدود 2000 گزارش توسط یک تیم مرکزی 12 نفره مدیریت و راهبری می‌شود. ( بجای 140نفر کارمند در سیستم قبلی). پردازشهای جدید مرتبط با عملیات بیمه، با استفاده از یک ایستگاه کامپیوتری SUN با امکانات گرافیکی بسیار ساده و نرم‌افزارهای رابط طراحی شد.

فعالیتهایی که پیش از برنامه مهندسی مجدد توسط 10 دایره مختلف انجام می‌شد حالا در یک دایره متمرکز شده است و پردازشهایی که سه ماه طول می‌کشید. اکنون ظرف 24 ساعت انجام می‌شود. تکنولوژی جدید اطلاعاتی برای کارکنان شرکت این امکان را فراهم کرده است که به جای کاغذ بازی و تشریفات اداری، همه وقت خود را صرف رسیدگی به نیازهای مشتریان کنند.

مقاله بررسی تطبیقی قدرت نرم ازدیدگاه امام خمینی (ره) و جوزف نای در word

  مقاله بررسی تطبیقی قدرت نرم ازدیدگاه امام خمینی (ره) و جوزف نای در word دارای 20 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی تطبیقی قدرت نرم ازدیدگاه امام خمینی (ره) و جوزف نای در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی تطبیقی قدرت نرم ازدیدگاه امام خمینی (ره) و جوزف نای در word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله بررسی تطبیقی قدرت نرم ازدیدگاه امام خمینی (ره) و جوزف نای در word :

چکیده

جوزف نای برای اولین بار اصطلاح قدرت نرم را درسال1990درکتاب جهش برای رهبری به کاربرد و افق نوینی در فهم و تبیین مسائل راهبردی، به ویژه درمطالعات بین الملل گشود. قدرت نرم واژه ای است که در نظریه های روابط بین الملل برای توصیف توانایی یک مجموعه سیاسی، مانند دولت به کار می رود، توانایی که به طور مستقیم و یا غیر مستقیم بر رفتار یا منافع سایر ملت ها و نهاد های سیاسی از طریق شیوه های فرهنگی و ایدئولوژیکی تأثیر گذار است. در منابع و آموزههای اسلامی و دینی ما و به ویژه در کلام و اندیشههای حضرت امام خمینی(ره) هم میتوان مؤلفههای مادی قدرت نرم و هم ابعاد معنوی آن را با توجه به بافت جامعه اسلامی استخراج کرد. در نوشتار حاضر ابتدا به بررسی مفهوم قدرت نرم در ادبیات سیاسی موجود که تحت تأثیر آثار جوزف نای میباشد، پرداخته و سپس با توجه به بیانات، راهبردها و رهنمودهای امام خمینی(ره) به بررسی منابع و ابزارها و آسیبهایی که در قدرت نرم موجود است، پرداختهایم.

هدف از انجام این پژوهش بررسی تطبیقی مؤلفه های قدرت نرم از دیدگاه جوزف نای و امام خمینی(ره) میباشد، روش به کار برده شده در این پژوهش تطبیقی _ مقایسهای است، روش جمع آوری داده ها استنادی، کتابخانهای میباشد.

واژه های کلیدی: قدرت – قدرت نرم – روابط بین الملل – امام خمینی(ره) – جوزف نای.

-1 مقدمه

میتوان گفت با طرح مفهوم قدرت نرم تحول جدیدی در تعاریف و برداشتهایی که در زمینه قدرت وجود داشت صورت گرفته است. به عبارتی مفهوم قدرت نرم باعث تغییراتی در نظریه قدرت، منابع قدرت و حتی ابزارهایی که در اعمال قدرت مورد استفاده قرار میگیرند شده و آنها را مورد باز خوانی و باز تولید قرار داده است. با توجه به توضیحات بالا، میتوان گفت: در عصر کنونی با یک تغییر اساسی در چهره قدرت مواجه هستیم. البته باید به این نکته نیز اشاره کنیم که این تغییر در چهره قدرت که به سبب تحت تأثیر قرار گرفتن آثار جوزف نای صورت گرفته است، در یک فضای فکری خاصی شکل گرفته که می توان از آن به تفکر غربی در سیاست یاد کرد.

نای در سال 2004 اعتقاد داشت که از نظر منابع، قدرت نرم ابزاری برای ایجاد چنین جاذبهای هستند. این تعریف دارای انتقاداتی است و مفهوم یا کاربرد آن قانع کننده نیست. به عنوان مثال، یکی از نویسندگان کانادایی ادعا کرد که تعاریف قراردادی قدرت سخت و نرم مناسب جامعه کانادا نیستند و چنین تحلیلی موجب سردرگمی میشود. تلاش برای پیوند مفهومی با رویکرد آمریکایی برای چشم انداز سیاسی کانادا مشکل آفرین است. (2005, Smith Windsor)

اگر چه مفهوم قدرت نرم در سال 1990 توسط جوزف نای مطرح شده است، اما میتوان ریشههای آن و نمونههایی که در طول تاریخ کانون توجه دولتها و ملتهای مختلف بوده است را مشاهده کرد. در عصر پسامدرنیسم دین و معنویت جایگاه از دست رفته خود را دوباره در حال بدست آوردن است و بار دیگر ارزشهای دینی و معنوی از تأثیرگذاری عمدهای در مناسبات وتصمیمات جهانی و منطقهای برخوردار شده است. در این راستا، آنتونی گیدنز معتقد است: در گذشته مارکس، وبر و دورکیم فرایند عمومی جهان را به سمت سکولاریزاسیون میدیدند ولی از آغاز دهه 80 و با پیروزی انقلاب اسلامی شاهد معکوس شدن این فرایند هستیم، یعنی فرایند عمومی جهان به سمت دینداری پیش میرود (آنتونی گیدنز،(75:1374 این مطلب به ما میگوید که از مفهوم قدرت نرم می توان در تفکرات، اندیشهها و مکتبهای دینی نیز استفاده کرد. از جمله این تفکرات میتوان به اندیشههای امام خمینی(ره) اشاره کرد، از آنجا که ایشان تسلط و مهارت بالایی بر منابع و مفاهیم دینی داشتند، می توانیم منابع و ابزارها و آسیبهای قدرت نرم را از اندیشه و سخنرانیهای ایشان استخراج کنیم.

با توجه به تغییر ماهیت قدرت در عصر حاضر و اهمیت روزافزون قدرت نرم در ادبیات سیاسی موجود، با وجود پژوهش-های بسیاری که در این زمینه صورت گرفته است، این نوشتار در صدد است به بررسی تطبیقی مؤلفههای قدرت نرم از دیدگاه امام خمینی( ره) و جوزف نای بپردازد، سؤال اصلی پژوهش این است که تفاوت دیدگاه امام خمینی(ره) و جوزف نای پیرو مفهوم قدرت نرم چیست؟ با وجود تشابهات در عوامل مادی قدرت نرم از نظر آنها علت تفاوت دیدگاهایشان در چه چیزی می باشد؟ در پاسخ، می توان گفت آنچه دیدگاههای امام خمینی (ره) را از جوزف نای متمایز میکند، تأکید بر ابعاد معنوی قدرت نرم، با توجه به بافت اسلامی کشور ایران و جوامع مخاطب میباشد. در آغاز مفاهیم مربوطه را تعریف، سپس به بررسی مفهوم قدرت نرم در ادبیات سیاسی موجود که تحت تأثیر آثار جوزف نای میباشد، پرداخته و سپس با توجه به بیانات، راهبردها و رهنمودهای امام خمینی(ره) به بررسی منابع، ابزارها و آسیبهایی که در قدرت نرم موجود است، پرداخته میشود.

-2 قدرت

قدرت (power) از مقولههای بنیادین فلسفه سیاسی است که درباره آن مطالب بسیاری نوشته شده است. اما هیچ تعریفی از آن وجود ندارد که به طور عمومی مورد توافق باشد. بنابراین تعریف قدرت هنوز به عنوان موضوعی مورد مجادله باقی مانده

است. (راش، (41 :1377 اما قدر مطلقی که از تعاریف قدرت، میتوان بدست آورد، این است که قدرت، مهمترین مفهوم سامان بخش سیاست و دانش سیاسی است. به لحاظ لغوی قدرت را بایستی در مفاهیم توانستن، توانایی داشتن و همچنین صفتی که تأثیر آن بر وفق اراده باشد جستجو کرد. به عبارت دیگر، قدرت به معنی توانایی یا توانمندی است که میزان تأثیر بالقوه یا بالفعل یک فرد یا شئ بر افراد یا اشیاء دیگر را نشان میدهد. به لحاظ اصطلاحی نیز از قدرت تعاریف مختلفی شده است: به عقیده برخی از محققان سیاسی، علم سیاست، علم کسب، حفظ، و افزایش قدرت سیاسی است. پژوهشگران سیاسی بسته به ایدئولوژی و جهان بینی خود، تعریف های گوناگونی به دست دادهاند. قدرت از نظر دوورژه عبارت است از: امکان تحمیل اراده فرد بر رفتار جمعی دیگر (دوورژه،(20 :1354 رابرت دال در تعریف قدرت می گوید: قدرت رابطهای میان بازیگرانی است که در آن، بازیگری دیگر بازیگران را به عملی وا میدارد که در غیر این صورت آن عمل را انجام نمیدادند. (دال، (24:1364 لاسول: ” قدرت، مشارکت در تصمیم گیری و رابطهای میان فردی است. ” بدین ترتیب، پیداست که تعریفهای گوناگونی از قدرت وجود دارد. قدرت در شکل دقیقتر و محدودتر آن عبارت است از رابطه نابرابر میان دو نفر که یکی به علت برخورداری از منابع بیشتر دیگری را تحت کنترل خویش قرار می دهد. طبق این تعریف، قدرت بازتاب نوعی نابرابری استو عملاًباعث تقویت و تشدید نابرابری میشود. (قوام، (127 :1389 اما به طور کلی قدرت به معنی توانایی عملی کردن خواستها به رغم مخالفت دیگران است. در نظام بین الملل منابع عمده قدرت دولت عبارتند از: جغرافیا، وسعت سرزمین، منابع طبیعی و ملی، توان اقتصادی، توان نظامی و جمعیت، ]که از منابع قدرت سخت محسوب می شود[ مجموعه این منابع قدرت ملی کشورها را تعیین و مشخص می کند. (عالم، 94 : 1373 ـ .( 93

امروزه با تغییر ماهیت قدرت این مفهوم مورد بازتولید قرار گرفته است، در کنار دیگر اشکال قدرت نوع جدیدی از آن شکل گرفته است، با رواج گفتمان نرم در مطالعات سیاسی و امنیتی در دهه پایانی قرن بیستم، به مثابه گشایش افق جدیدی در فهم و تبیین مسائل اجتماعی و راهبردی، به ویژه در مطالعات بین الملل بود.

-3 قدرت نرم

در مقابـــل قـــدرت ســـخت (Hard power)، قـــدرت نـــرم ( Soft power) توانـــایی متقاعـــد کـــردن دیگـــران بـــه انجـــام خواســـته فـــرد اســـت. ایـــن مفهـــوم قدرتمنـــد بـــرای اولـــین بـــار توســـط جـــوزف نـــای در ســـال 1990 معرفـــی شـــد و در آثـــار بعـــدی وی، توســـعه قـــدرت نـــرم بـــه مفهـــومی محـــوری در تحلیـــل سیاســـت خـــارجی تبـــدیل شـــده اسســـت .(1990 ,Nye) نـــای آن را توانـــایی بدســـت آوردن خواســـته خـــود از طریـــق ترغیـــب و یــا جــذب تعریــف کــرد ه اســت. ایجــاد جاذبــه دربرگیرنــده همــه چیــز بــه غیــر از قــدرت اقتصــادی و نظــامی اســت .(2004 ,cooper) جـــوزف نـــای در تعریفـــی دیگـــر از قـــدرت نـــرم مـــی گویـــد: قـــدرت نـــرم عبـــارت اســـت از توانــایی بدســت آوردن چیــزی اســت کــه مــی خــواهیم بــا جــذب و اقنــاع ســایرین جهــت تحقــق اهــداف خــود احصــاء کنــیم. ایــن نــو ع از قــدرت بــا قــدرت ســخت متفــاوت اســت چــرا کــه جــذب بســیار ارزان تــر و کــاراتر از اجبـــار اســـت (2004,Nye) .کســـب مطلـــوب از طریـــق جاذبـــه، نـــه از طریـــق اجبـــار یـــا تطمیـــع. قـــدرت نـــرم از جــذابیت فرهنــگ، ایــدهآل هــای سیاســی و سیاســت هــای یــک کشــور ناشــی مــیشــود. وقتــی سیاســتهــای مــا از نظــر دیگــران مشــروع و مــورد قبــول باشــد، قــدرت نــرم مــا افــزایش مــییابــد (نــای، :1387 الــف: .( 24 قــدرت نــرم بــه آن گــروه از توانمنــدیهــا و توانــاییهــای یــک کشــور گفتــه مــیشــود کــه بــا بکــار گیــری ابزارهــایی چــون فرهنــگ، آرمــان یــا ارزشهــای اخلاقــی بــه صــورت غیــر مســتقیم بــر منــافع یــا رفتــار دیگــر کشــورها اثــر مــی-گـــذارد (حســـن خـــانی، .(138 :1384 قـــدرت نـــرم در برگیرنـــده مؤلفـــههـــای فرهنگـــی، ایـــدئولوژیک و هنـــری

اســـت. ارزشهـــایی همچـــون مـــردم ســـالاری و حقـــوق بشـــر کـــه دارای جـــذابیتهـــای جهـــان شـــمول ا ســـت از دیگر منابع قدرت نرم است (دهقانی فیروز آبادی،.(8 :1390

فرهنگ نوع حکومت و ارتباطات

قدرت نرم

ارزشها جهانی

شکل((1ـ مهمترین مؤلفه های قدرت نرم

مقاله بررسی نرم افزار Automationstudio در word

  مقاله بررسی نرم افزار Automationstudio در word دارای 16 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی نرم افزار Automationstudio در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی نرم افزار Automationstudio در word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله بررسی نرم افزار Automationstudio در word :

مقدمه:
Automationstudio یک طرح نرم‌افزاری انیمیشنی و شبیه‌سازی است. آن در صنعت اتوماتیکی ایجاد کرد راه‌حل‌های خاصی برای نیازهای آموزشی و هندسی. نرم‌افزارهای Workshop با دقت کمی با نرم‌افزاری که عکس عادت متداول در صعنت است متحد شدند و ارتباط پیدا کردند. شبیه‌سازی سودمند Automationstudio را یک ابزار لایق و کارآمدی برای تصدیق فرآیند و برنامه‌های اتوماتیکی ساخت.

در محیط Automationstudio تمام ابزارهای طراحی در دسترس و حاضر و آماده هستند. محتوای هسته سیستم سه فایده (قسمت) دارد:
یکDiagramEditor (ویراستار طرح)، یک ProjectExplorer و یک Library Explorer .
DiagramEditor به شما اجازه می‌دهد که تولید و شبیه سازی کنید طرح‌ها را معرفی کنید تولیدات را تا زمانی که ProjectExplorer مدیریت فایل را کنترل می‌کند .و طبقه‌بندی می کند همه پوشه‌هایی را که به شبیه‌سازی یک پروژه و طرح ارتباط پیدا می‌کند. Library Explorer نمونه‌هایی از منابع لازم را برای ایجاد طرح‌هایی که صفحه بندی می کند پروژه‌های شما را عرضه می‌کند.
سرانجام این نرم‌افزار اجازه می‌دهد به شما که پروژه‌تان را به صورت سند و پوشه درآورید . شما می‌توانید چاپ کنید و صادر کنید طرح‌هایتان را همراه با فهرست‌های ارتباطی مختلف و گزارشات به اجتماع یک فایل کاری کامل و واقعی.
حدود (در مورد) Automation Studio :
Automation Studio یک بسته نرم‌افزاری شبیه‌سازی است که به صورت مدل‌های مختلف ممکن قرار داده شده است .
هر مدل همچنین یک Workshop نامیده می‌شود. که شامل یک منبع قطعات می‌شود که شما می‌توانید انواع مختلفی از مدارها را به عنوان مثال: هیدرولیک، هوایی ، الکتریکی و غیره ایجاد کنید. این مدارات می توانند ایجاد شوند و به وسیله خودشان و یا با ترکیب کردن با انواع مدارات دیگر. Automation Studio تنظیمات و تصحیحات، شبیه‌سازی ، فایل و مدیریت طرح،چاپ و نمایش عملکردها را کنترل می‌کند.
اطلاعات عمومی و کلی:
ارائه اسناد و پوشه‌ کاری Automation Studio یک سبک مقیاسی دارد. محتوای راهنمای کاربر، Automation Studio معمولی و رایج (اطلاعاتی در مورد عملکردهای مهمی از , Library Explorer , ProjectExplorer DiagramEditor در نرم‌افزارهای Workshop استاندارد، (هیدرولیک،پنماتیک ، کنترل‌های الکتریکی، عددی، طرح های درآمده) و چگونگی شبیه‌سازی می‌باشد. برای هر نرم‌افزار Workshop غیر استاندارد شما پیدا خواهید کردیک راهنمای کاری که تأمین می‌کند اطلاعات مخصوص و معینی که شامل یک شروع سریع است. راهنمایی که سرعت کمک می‌کند به شما که آشنا شوید خودتان با عملکردهای مختلف وابسته به Workshop.
رشته ای از وظایف:
رشته ای از وظایف شرح داده شده ‌در این بخش و انعکاسی می‌دهد از رشته ‌ای که معمولا در زیر است زمانیکه مورد استفاده هسته سیستم می باشد. در حقیقت در شدت جریان یک پروژه، اغلب تجهیزاتی که تعدادی مراحل تکرار می‌شود یا درباره شروع‌سازی می‌شود تغییر می‌دهد و اصطلاح می‌سازد. به علاوه این بخش های راهنما تنها به صورت عمومی و کلی از Automation Studio می باشد و بنابراین عملکردهای مخصوص در نرم‌اقرارهای Workshop. در این پوشه شرح داده نمی‌شوند. (شکل 1-1)
مرحله 1: ایجاد یک طرح و پیشنهاد جدید
مرحله 2: ایجادکردن طرح‌های پروژه
مرحله 3: شبیه‌سازی
مرحله4: گزارشات تولید، ذخیره پروژه، صدور چاپ پروژه.

محتوای پوشه:
راهنمای کاربر نرم‌افزار Workshop، مکمل این راهنمای هسته سیستم است. Workshop. ، پوشه ها را به صورت تئوری و استفاده کردن از نرم‌افزار را با اجرا و مثال ها شرح و توضیح می‌دهد که بنابراین نرم‌افزار Workshop.تکنولوژی است که به آسانی قابل فهم می‌باشد. رجوع کردن به راهنمای کاری نرم‌افزار‌های Workshop. برای بدست آوردن اطلاعاتی در مورد عملکردهای مختلف، اجزاء قطعات و مثال‌هایی از درخواست نیازها است برای یادگرفتن و استفاده کردن از Automation Studio .
همه نیازهای آموزشی که استفاده می‌شود در عملکردهایی که شرکت دارند در همه نرم‌افزارهای Workshop می توانید بفهمید در این راهنمای کاربر به ویژه که اینها گنجانده شده‌اند در محیط‌های , ProjectExplor The Librany Explorer و DiagramEditor همراه با دستورات و جعبه‌های دیالوگشان. آموزشهایی که لازم و ضروری هستند در شبیه‌سازی تکنولوژی نرم‌افزارهای مختلف Workshop. نیز شرح داده شده است.

آموزش‌هایی معرفی شده‌اند به ترتیبی که کار باید اجرا شود. مضمون و محتوا تشکیل داده شده به طوریکه هر مرحله در هر بخش، مرحله بعدی را با دقت فراوان دنبال مدل می‌کند. در واقع سیستم Automation Studio اصلی واساسی می‌تواند یاد دهد به وسیله تفسیر این راهنما و رشته‌ای از فصول که آنها ارائه شده‌اند. برای وظایف ویژه و مخصوص یک Workshop. شما باید بخوانید راهنمای کاربر را که عرضه و تأمین کرده Workshop. مخصوص شما ممکن همچنین اطلاعات لازم را به وسیله مشاور شاخص و فهرست و ضمیمه پایانی این پوشه برای یک خلاصه از داده اشاره شده فراهم کنید.

آیین های‌ قراردادی استفاده شده در این پوشه:
این مهم است که آیین‌های قراردادی استفاده شده در این راهنما را بدانید. آنها برای نشان‌دادن اطلاعات این پوشه یک راه ساخت یافته و واضح را معرفی می‌کنند اینها همانند آیین‌های قراردادی استفاده شده در راهنماهای کاربر همه نرم‌افزارهای Workshop. مختلف می‌باشد.

عقاید اصلی و آیین‌های قراردادی اصطلاحات :
و به موارد دو اصطلاح قراردادی که در این پوشه استفاده می‌شود. یکی برای شرایط اتصالی و ارتباطی با استفاده از موس دومی برای استفاده از آیکون‌ها در این پوشه می‌باشد.

شرایط اتصال و ارتباط بااستفاده از موس:
شرط: توصیف:
1- اشاره به یک گزینه یاعنصر: قراردهید اشاره‌گر موس را روی یک عنصری از صفحه
2- کلیک کردن: فشار دهید و بلافاصله رها کنید شستی موس را، مگر اینکه اشاره به آن طور دیگری باشد. کلیک کنید با شستی چپ موس
3- 2 بار کلیک کردن: شستی موس را 2 بار به سرعت و به صورت متوالی فشار دهید . این عمل و استفاده از شستی چپ موسا نجام می شود.
4- عمل کشیدن: فشار دهید و نگه دارید شستی چپ موس را و حرکت دهید نشانگر موس را از یک طرف به طرف دلخواهتان در صفحه
اخطار و راهنمایی:
کمک رایج و معمولی پوشه استفاده کردن از ایکون هایی که نشان می دهنده یادداشت های مهم و او راهنمایی هایی که آسان می کننددستوراتی را که می تواند استفاده کند.

راه اندازی
این صل روشهایی اصل و اساسی در حالت و کاربرد واسط و میانی را شرح می دهد.
* شروع Automation studio
وجود این تکنیک های مختلفی برای شروع Automation studio شما ممکن است انتخاب کنید شروع دلخواهتان را که بهترین مناسبت را با نیازتان دارد. بعد از اینکه Automation studio نصب شد یک آیکون آن را در میز کار ویندوز نمایش می دهد.
برای شروع Automationstudio:
1- کلیک کنید روی منوی استارت که قرار گرفته در پایین صفحه
2- انتخاب کنید قسمت C program
3- انتخاب کنید قسمت Automationstudio :
4- Commond

نکته: 2 بار کلیک کنید رو ی آیکون Automationstudio که روی میزکار و فیروزتان قرارگرفته است.
پنجره مهم Automationstudio بازمی شود که نشان داده شده درشکل 2-1 .
با بازشدن پنجره Automationstudio یک طرح و دیاگرام خالی نمایش داده می‌شود.
آن همچنین DiagramEditorو ProjectExplor و Library Explorer و نوارابزارهای پیوسته اش را معرفی می‌کند.
محتوای فصل زیر را مفصل و جزء به جزء پنجره مهم Automationstudio را شرح می‌دهد . در محتوای اطلاعات راهنما، عملکردهای ظاهرشده در منوها، نوارابزارها و منوهای pop-up که به تنهایی شزح خواهند داد و داخل منوها را اشاره خواهند کرد از همه جهت به راهنمای کاربر از سختی زیادی پرهیز شده است.

ویراستار طرح(DiagramEditor):
این بخش را با شرح مفصلی از ساختمان هر یکی از آیتم‌های پنجره مهم Automationstudio آغاز می‌کنیم. آیتم ها در این پنجره مهم به دو دسته تقسیم می‌شوند: (طبق شکل 1-3)
1- استاتیک 2- دینامیک
o A نوار عنوان (استاتیک)
o B نوا منو(استاتیک)
o C نوار ابزارهای مختلف(استاتیک)
o D Library Explorer (دینامیک)
o E ProjectExplor (دینامیک)
o F مثالی از منوی pop- up (دینامیک)

منوی View:
این منو شامل همه دستوراتی است که مربوط می‌شود به تغییر اصلاح دید و نظر می‌کرد که ملاک یک طرح است.
Grid این دستور اجازه می‌دهد به کاربر که کاربرد شبکه را در بردن نمونه‌ها به داخل مکان مورد نظر نمایش می‌دهد.
Rulers :این دستور اجازه می‌دهد که کاربر خط‌های عمودی و افقی را نمایش دهد یا ندهد.
Contactpoints : این گزینه اجازه می‌دهد به کاربر که نقاط برخورد و اتصال هر نمونه روی طرح را ببیند.
Connection ports: این گزینه اجازه می‌دهد به کاربر که وضعیت ‌های اتصالی هر نمونه را روی طرح ببیند.

Connection ports name: این گزینه اجازه می‌دهد به کاربر که نام همه وضعیت ‌های ارتباطی و اتصالی هر نمونه روی طرح را ببیند.
Component snap: این گزینه در زمان تطبیق بدست می‌آورد نمونه‌هایی از منابع را که جداسازی خواهند شد در شبکه روی طرح.
منوی Insert: این منو شامل دستوراتی است که مربوط به ایجاد عناصر طراحی و فضای متن در یک طرح ‌می‌شود می‌باشد. این منو تنها زمانیکه یک طرح فعال است نمایان و فعال می‌باشد.

Line: این گزینه اجازه می‌دهد به کاربر که خطوط را روی یک طرح استفاده کند.
Rectanye: این گزینه اجازه می‌دهد به کاربر که مربع و مستطیل را روی یک طرح استفاده و طراحی می‌کند.
Arc: این گزینه اجازه می‌دهد به کاربر که قوس‌ها و کمان‌ها را روی یک طرح استفاده و طراحی کند.
Ellipse: این گزینه اجازه می‌دهد به کاربر که بعضی ها را در اندازه‌های مختلف روی یک طرح طراحی و استفاده کند.
Polygom: این گزینه اجازه می‌دهد به کاربر که چند ضلعی را در اندازه ‌های مختلف روی یک طرح استفاده و طراحی کند.
Text : این گزینه اجازه می‌دهد به کاربر که فضای متن را در یک طرح وارد کند.

Picture: این گزینه اجازه می‌دهد به کاربر که یک JPGو BMP را به شکل عکس در یک طرح وارد کند.
Field: این گزینه اجازه می‌دهد به کاربر که فضاهای اتوماتیکی و خودکار حاوی طرح‌های معمولی را وارد کند.
Bill of materials: این گزینه اجازه می‌دهد به کاربر که در یک طرح یک آگهی از ماده حاوی مقدار و نام حقیقی قطعه را وارد کند.

منوی layout:
این منو شامل همه دستوراتی می‌شود که به تغییر جهت‌یابی و موقعیت و قسمت‌بندی عناصر داخل یک طرح مربوط است.
این منو تنها در زمانیکه یک طرح فعال است، نمایان و مرئی است.
در این نمونه یک موضوع می‌تواند یک نمونه، یک گروه، یا یک مجموعه متعدد و گوناگونی از این عناصر می‌باشد.
اگر مجموعه یک گروه است، تقسیم‌بندی عملکردها‌، عملی وقابل اجرا خواهد بود روی محور تقارن و روی محور چرخشی گروه- اگر آن یک مجموعه متعدد و گوناگون است، تقسیم بندی عملکردها عملی و قابل اجرا خواهد بود به صورت مجزا و اختصاصی روی هر عنصر مجموعه.

منوی Simulation:
این منو شامل دستورات مربوط به شبیه‌سازی یک پروژه یا نقشه است. شبیه‌سازی جست‌و جو می‌کند. . شبیه‌سازی موتوری قسمت انتخاب شده از طرح مدار را تخمین می‌زند و رفع می‌کند به رفتار و نمونه‌های انیمیشنی‌ عکس‌العمل نشان می‌دهد.

Normal:
این گزینه به کاربر اجازه می‌دهد که یک مدار را به روش نرمال شبیه‌سازی کند. این روش مطابق با حداکثر سرعت شبیه‌سازی بدل بر اساس نصب می‌باشد.

Stepby step:
این دستور به کاربر اجازه می‌دهد که یک مدار را به روش مرحله به مرحله شبیه‌سازی کند.

Slow Motion:
این گزینه به کاربر اجازه می‌دهد که یک مدار را به روش حرکت تدریجی شبیه‌سازی کند.

Pause:
این گزینه به کاربر اجازه می‌دهد که عمل شبیه‌سازی مدار را موقتا متوقف کند و بعد دوباره آغاز کند.