مقاله خوانین یزد از نظر اجتماعی در word دارای 15 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله خوانین یزد از نظر اجتماعی در word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله خوانین یزد از نظر اجتماعی در word
مقدمه
ساختههای محمدتقی خان
موقوفات محمدتقی خان
ساختههای بعد از محمدتقی خان
موقوفات نسل دوم محمدتقی خان
نتیجه
پی نوشت
پی نوشت
1- نایینی طرب، محمدجعفر بن محمدحسین، جامع جعفری، به کوشش ایرج افشار، تهران، انجمن آثار ملی، 1353
2- طراز، عبدالوهاب، کتابچهی موقوفات یزد، به کوشش ایرج افشار، فرهنگ ایران زمین، 1341، صص 123-1
3- افشار، ایرج، یادگارهای یزد، ج 3، تهران، 1350 – 1348
4- Bonine, M. E., Yazd and its Hinderland, Marburg/Lahn, 1980, do. “Islam and Commerce”, Erdkunde, 41 (1987), pp. 182-
5- دربارهی تاریخ سیاسی یزد در آن دوره رک: کوندو، نوبوآکی، «محمدتقی خان و خاندان او»، شیکاگو زاشی 1993 (102 م) (متن ژاپنی)
6- Malcolm., J, “The Melville Papers” in C. Issawi ed. The Economic History of Iran, Chicago/ London, 1971, p.262; Fraser, J.B., Narrative of a Journey into Khorasan, London, 1825, appendix
7- براساس جامع جعفری این میدان از ساختههای محمدتقی خان است و پیش از احداث میدان جدید به میدان خواجه مشهور بوده است. رک: یادگارهای یزد، ج 2، ص 702-701
8- جامع جعفری، ص383 این مدرسه در سال 20،1341 نفر طلبه داشته است. رک:”وقف نامه مدرسه شاهزاده” در یادگارهای یزد،ج2، ص 580
9- جامع جعفری، صص 382-381
10- جامع جعفری، ص 340، آبوت کنسول انگلستان نیز گزارش داده است که جمعیت اطراف حصاره انبوهتر از درون شهر است. A. Amamat ed. Cities & Trade, London, 1983, p. 133 درباره رکود بازار از درون شهر رک: «کتابچهی موقوفات یزد»، ص 19
11- دربارهی قنات یزد رک: Bonine, M. E., “From Qanat to Kort” Iran 20 (1980) pp. 139-145. A.K.S Lambton ” The Qanat of Yazd”, Journal of Royal Asiatic Society (3rd series) 2 (1992) pp. 21-
12- جامع جعفری، ص 343
13- جامع جعفری، ص 352؛ یادگارهای یزد، ج 2، ص 739 در این کتاب ساخت قنات مهدیآباد نیز به محمدتقی خان نسبت داده شده است ولی در وقفنامه، ذکر شده که او این قنات را خریده و تعمیر کرده است
14- آیتی، عبدالحسین، تاریخ یزد، 1317
15- جامع جعفری، صص 358-353؛ یادگارهای یزد، ج 2، صص 743-740
16- جامع جعفری، صص 369-368
17- همان، صص 379 -370
18- همان، صص 380-379
19- همان، صص 369-368
20- یادگارهای یزد، ج 2، صص 386-374
21- به همهی قریهها و قناتها غیر از تهره در مجموعهی وقفنامههای جامعالخیرات که در قرن هشتم تدوین شده اشاره شده است. رک: یادگارهای یزد، ج 2، صص 493، 490، 437، 404، 400، و 528 قریهی تهره در سال 1068 ساخته شده است. مستوفی بافقی، محمد مفید، جامع مفیدی، به کوشش ایرج افشار، تهران 1340، ج 3، ص 697
22- یادگارهای یزد، صص 746-734؛ جامع جعفری، صص 362-345
23- A. Amanat ed. op. cit. pp. 140-
24- فرهنگ جغرافیای ایران، ج 8 و 10، تهران، 1332
25- جامع جعفری، صص 495-493
26- همان، صص 793-792
27- اما در کتابچه درآمد چند موقوفه نوشته نشده است
28- غفاری کاشانی، ابوالحسن، گلشن مراد، به اهتمام غلامرضا طباطبایی مجد، تهران، 1369، ص 736
29- موسوی نامی، میرزا محمدصادق، تاریخ گیتیگشا، با مقدمهی سعید نفیسی، تهران، 1363، صص 78-75
30- جامع جعفری، صص 513-494 و 705
مقدمه
ایران در قرن دوازدهم هجری روزگاری آشفته و بدون نظم داشت. سلسلهی صفویه برافتاده بود و سلسلههای افشاریه و زندیه نتوانسته بودند برای مدتی نسبتا طولانی بر همهی ایران حکمرانی کنند. در این هرج و مرج، در هر منطقهی این کشور، قدرتی محلی به وجود آمده بود. خوانین یزد که جدشان محمدتقی خان یزدی یا بافقی است یکی از این قدرتهای منطقهای بودند که از سال 1161 تا 1246 ه ق در منطقهی یزد حکومت داشتند
تاکنون دربارهی این قدرتهای محلی تحقیقی جدی انجام نگرفته است. اگرچه شاید نقص منابع، مشکل اساسی بررسی پیشنهی اجتماعی و اقتصادی آنها بوده است. در این تحقیق براساس تاریخ خوانین یزد – جامع جعفری (1)، وقفنامهها و کتابچهی موقوفات یزد که در سال 1258 ه ق به دستور حاجی میرزا آقاسی تدوین شده است (2)، فعالیت آنها را در زمینهی کارهای عمرانی و اوقاف بررسی کرده و سعی داریم پیشینهی اجتماعی و اقتصادی آنان را آشکار سازیم
دربارهی خوانین یزد آقای ایرج افشار در کتاب یادگارهای یزد (3) نکاتی را یادآور شده و آقای دکتر بوناین هم در آثارش (4) به نکاتی چند اشاره کرده است؛ ولی هنوز در این مورد تحلیل همهجانبهای صورت نگرفته است
ساختههای محمدتقی خان
در سال 1161 ه ق محمدتقی خان بر حاکم گماشتهی عادلشاه افشار بر شهر یزد چیره شد، و بیش از پنجاه سال بر این شهر حکومت کرد (5) مسافران اروپایی که در اوایل قرن سیزدهم هجری از یزد گذشتهاند، همه به رونق و آبادی شهر یزد اشاره کردهاند(6) شاید علت رونق شهر این بود که در کشمکشهای آن دوره، محمدتقی خان موفق شد با دفاع مناسب یا باج دادن، یزد را از حملات بیگانگان حفظ کند
ساختههای محمدتقی خان را برحسب مکانشان میتوان به سه گروه تقسیم کرد
گروه اول: ساختههای محلهی بازار یزد، بیرون حصار شهر نزدیک به دروازهی مهریجرد؛ همهی این ساختهها در مرکز بازار قرار داشت. میدان خان که او آن را تعمیر کرد، مهمترین میدان در بازار یزد بود (7)؛ مدرسهی خان بزرگترین مدرسهی دو طبقه بود و 28 حجره داشت (8)؛ در قیصریه 28 دکان بزازی وجود داشت و در جنب آن سرایی
موسوم به خان گلشن و یک ضرابخانه توسط او ساخته شد.(9)
در پاسخ به این پرسش که چرا بناهای محمدتقی خان در بیرون شهر بودند نه در درون شهر، میتوان گفت چون در دورهی محمدتقی خان، جمعیت محلات بیرون شهر از جمعیت درون شهر بیشتر شد و مرکز بازرگانی هم از مرکز شهر به بازار بیرون شهر انتقال یافت (10)، احتمالا محمدتقی خان این رشد شهر یزد را در نظر گرفته بوده است
گروه دوم: قناتها و باغهایی است که در اطراف شهر قرار دارند. بدیهی است به علت هوای خشک یزد، بیشتر زمینهای این منطقه میبایست با قنات آبیاری میشد.(11)
مهمترین قنات ساختهی محمدتقی خان)، قنات دولتآباد بود. منبع و مظهر این قنات در بلوک مهریجرد قرار داشت و آب آن از مظهر با جوی سرپوشیدهی 54 کیلومتری به شهر یزد میرسید(12) او قنات دیگری – موسوم به تقیآباد – نیز در همان بلوک احداث کرد و سه قنات دیگر را خرید و تعمیر و تخلیه کرد. (13) این پنج قنات را هم «قنات دولتآباد» میگفتند و تا حدود 70 سال پیش، از مهمترین قناتهای یزد شمرده میشدند.(14)
