تحقیق مطالعه زمینه های جامعه شناختی طلاق در خانواده ها در word دارای 114 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد تحقیق مطالعه زمینه های جامعه شناختی طلاق در خانواده ها در word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق مطالعه زمینه های جامعه شناختی طلاق در خانواده ها در word
چکیده
فصل اول: مقدمات
تاریخچه مطالعاتی
بیان مسئله
چارچوب نظری
فرضیه های تحقیق
تعریف متغیرهای تحقیق
متغیر های اصلی پژوهش
تعریف نظری و عملیاتی
اهداف پژوهش
اهمیت تحقیق
تعریف اصطلاحات
فصل دوم: مرور مطالعاتی
تعریف خانواده و انواع آن
انواع خانواده
مرور مسئله طلاق
طلاق و سستی روابط اجتماعی
نظریه حساسیت و مسئله طلاق
نظریه خویشتن یافتگی و مسئله طلاق
سابقه تاریخ طلاق قضایی در قوانین ایران
علل دادخواست طلاق از جانب زوجه
طلاق در ادیان
زرتشت
دین یهود
طلاق در مسیحیت
در دین اسلام
فصل سوم : روش تحقیق
جامعه آماری
روش تحقیق
فن گرد آوری اطلاعات
شرح نمونه گیری
پایایی تحقیق
فصل چهارم : ارائه و تجزیه وتحلیل داد ه ها
فصل پنجم : نتیجه گیری
پیشنهادات
کتاب نامه
ضمائم
پرسشنامه
جدول آماری جامعه مورد مطالعه
نمودار تفسیری و چند متغیری بودن طلاق
جدول زمینه های تاثیر گذار بر زمینه های طلاق در منطقه (شاخص بندی)
.نموداررابطه xوy
جدول(پ) فراوانی درخواست طلاق از سوی زوجه
جدول رایطه مفاهیم و متغیر ها
جداول آماری و (فراوانی و درصد تجمعی)
جدول جنس
جدول سن
جدول تحصیلات
جدول شاغل بودن
جدول شغل
جدول بیکاری همسر
جدول میزان در آمد
جدول میزان دارا بودن فرزند
جدول تعداد داشتن فرزند
جدول میزان زیارت رفتن
جدول میزان نماز خواندن
جدول میزان روزه گرفتن
جدول میزان تفاوت سنی
جدول دروغگویی
جدول میزان کاربرد کلمات عاطفی
جدول میزان داشتن ارتباط با افراد معتاد به مواد مخدر
جدول میزان بر آورده شدن نیاز های عاطفی
جدول میزان گفتن راز های درونی
جدول میزان ناسازگاری همسران
جدول خارج شدن از منزل بدون آگاهی همسر
جدول میزان استفاده از مواد مخدر
جدول میزان داشتن آرامش در کنار همسر
جدول میزان لذت بخش بودن کار های خانه
جدول میزان بر آورده شدن نیاز ها
جدول میزان انتخاب مجدد همسر
جدول میزان راضی بودن از همسر
جدول میزان دوستی با همسر
جداول chi-square
کتابنامه
1- ریتزر،جورج،نظریه ی جامعه شناسی در دوران معاصر،ترجمه محسن ثلاثی،تهران،انتشارات علمی ،
2- آشتیانی،منوچهر،جامعه شناسی شناخت،نشر قطره،چاپ اول،
2-عمید،حسن،فرهنگ فارسی عمید،،تهران:انتشارات امیر کبیر،
3_آشفته تهرانی،امیر،جمعیت شناسی اقتصادی و اجتماعی و برنامه ریزی انسانی، تهران ،انتشارات پرشکوه،
5 – تنهایی،ابوالحسن ،جامعه شناسی نظری،انتشارات بهمن برنا، تهران،
6-فصل نامه علمی – پژوهشی جمعیت، سازمان ثبت احوال کشور ، بهار وتابستان
7-احمدیه،مریم،جعفر پور،جمشید،طلاق به درخواست زن به درخواست شوهر، تهران انتشارات سفیرصبح،
8-والچاک و برنز،طلاق از دید فرزند،ترجمه ی فرزانه طاهری تهران انتشارات مرکز، چاپ اول
9_ساروخانی،باقر، طلاق، انتشارات دانشگاه تهران،چاپ دوم،
10- باقر زاده،جمعیت و تنظیم خانواده،مقاله،
11- امیری، شیر زاد ، مقاله بررسی عوال طلاق، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلام آباد غرب
12- راهنمای ازدواج ،تالیف حسن جمشیدی ، عباس عصاری کرمانی ، 78 ، ص
13- سرچشمه:مرکز آمارایران،نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1375، جدول 23،برگ
14-فصلنامه تخصصی جامعه شناسی دانشگاه آزاد آشتیان،سال اول شماره چهارم،
15- عراقی، آیا می دانید طلاق و مسائل آن کدامند؟ : بی جا :بی نا ،
16- فصلنامه راهبردی علوم اجتماعی(پیام جامعه)،دفتر آموزش و پرورش نظری و پیش دانشگاهی کشور،بهار
چکیده
موضوعی که در تحقیق به آن پرداخته شده است بررسی زمینه های طلاق در چند فرضیه است : الف- رابطه میزا ن طلاق با تفاوت سنی، ب- رابطه میزان طلاق با تفاوت انتظارات زوجین، ج-رابطه میزان طلاق با بیکاری مردان، د- رابطه میزان طلاق با اعتیاد، ه-رابطه میزان طلاق بامذهبی بودن، در جامعه آماری شهرستان صحنه به سنجش و مطالعه کشیده شده است،چون زمینه های طلاق فراوان و مطالعه آنها به زمان و هزینه زیادی نیاز دارد جهت انجام کار،مطالعه را به چندین فرضیه محدود نموده ایم تا تحقیق به شکل مناسبی انجا م گیرد. در باره ی زمینه های طلاق نگرشها و دیدگاه های فراوانی وجود دارد که بیشتر آنها تاکید بر بینش عوامل گرایانه دارند،از این رو برای ایجاد دریچه ای جدید به موضوع، از دیدتازه تر و با نگرش تفسیرگرایانه نگاه شده است، که گمان می رود تا کنون به آن توجهی نگردیده و امید است نگرش نوی را به بررسی زمینه های مطالعه طلا ق ایجاد کند.هریک از فرضیه ها برای مطالعه به چندین شاخص تعریف عملیاتی کرده ایم تا به رسیدن اهداف تحقیق که همانا شناخت زمینه های گرایش افراد (زن ومرد) به طلاق در خانواده های جامعه آماری است کمک بیشتری نماید.فرضیه های پژوهش خود به 27 پرسش بسته و نیمه بسته با توجه به طیف لیکرت و یک پرسش کاملا آزاد تقسم بندی شده است، برای جمع آوری اطلاعات ودادهای مناسب از روش نمونه گیری تصادفی سهمیه ای استفاده گردید، کتاب ها، مجلات و پایان نامه های که به شناخت موضوع تحقیق کمک نماید مرور شده ودر صورت لزوم نکاتی ازآنها در تحقیق آورده شده است که خود بیانگر پیچیده بودن امر تحقیق جامعه شناسی و بخصوص پدیده طلاق در جوامع انسانی است ،آنگاه با آگاهی مسئولین دادگاه در جریان کار تحقیق، به صورت پیمایشی وحضوری و در صورت لزوم همراه با مصاحبه به تکمیل نمودن اطلاعات اقدام شد که خلا صه ای از آنها در اینجا یاد آوری می شود، تعداد افراد مورد تحقیق 40 نفرند که شامل 20 زن و 20 مرد می باشند، در جمع 5/77 درصد دارای سنی کمتر از 30 سال بوده اند که نشانگر و قوع طلاق در اوایل ازدوا ج می باشد. 5/87 درصد تحصیلات دانشگاهی نداشتند،65/درصد خود را بیکار دانسته اند،75 درصد درآمد ماهیانه ای کمتر از 300 هزار تومان در ماه داشته اند، 5/57 درصداعلام کرده اند که دارای فرزند نبوده اند، 50 درصد اعلام کرده اند که در طول سال قبل از مراجعه به دادگاه ، به زیارتگا هی نرفته اند،5/45درصد در طول سال گذشته قبل از طلاق روزه نگرفته اند،65 درصد از طلاق گرفته ها بیشتر از 5 سال اختلاف سنی با همسر خود داشته اند. حدود 60 درصد از طلا ق گر فته ها به همسر خود دروغ می گفتند، حدود5/77درصد گفته اند که در طول یک شبانه روز از طرف همسر خود هیچ کلمه ی عاطفی نسبت به آنها گفته نشده است، 30 درصد از افراد اعلام کرده اند که همسر آنها با افراد معتاد به مواد مخدر ارتباط داشته است. حدود 5/72 درصد از پاسخ گویان اظهار داشته اند که نیاز های عاطفی آنها از طرف همسر شان برآورده نمی شود، حدود 70 در صد رازهای درونی خود را به همسر خود نمی گفتند،5/77 درصد موافق ناسازگاری در خانواده خود در طول شبانه روز بوده اند،30 درصد دارای همسرانی معتاد به مواد مخدر بودند، بیش از 75 در صد از مطالعه شوندگان اظهار داشتن احساس آرامش و آزادی در کنار همسر خود نکرده اند، حدود 75 درصد از لذت بخش نبودن انجام دادن کارهای خانه صحبت کرده اند ، حدود5/77 درصد از برآورده ساختن نیازهای خود توسط همسر خویش احساس نارضایتی کرده بودند،بیش از 90 درصد از پاسخگویان از ازدواج مجدد، با همسرجداشده خود، سر باز می زنند. در پرسشی پاسخگویان به صورت آزاد نظرات خود را در باره زمینه های طلاق از همسر خویش بیان داشتند که آنها را مهمترین عامل و زمینه جدایی از همسر خود می دانستند که جای بسی مطالعه و توجه دارد ، جواب ها اینگونه بود ، الف:اعتیاد، ب:نداشتن کار و درآمد وبالابودن سطح مهریه ج: نداشتن اخلاق خوب، برآورده نکردن انتظارات ونداشتن زبان مشترک ، د: دخالت دیگران در زندگی خانوادگی زوجین ه: مسائل قبل از ازدواج، فساد ، عشق های ظاهری و نبود تحقیقات مناسب قبل از ازدواج ، با توجه به داده ها و تجزیه وتحلیل آنها تمامی فرضیه ها در رابطه با جامعه ی آماری مورد نظربه تایید رسیده نکاتی که که در جریان این مطالعه آشکار است زمینه های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی وتفسیری که افراد از خودو محیط اجتماعی خویش دارند نقش بسزایی درافزایش میزان طلاق دارد.، برای کاهش میزان طلاق و نتایج ویرانگر آن پیشنهاد می گردد در حیطه فردی ،خانوادگی و اجتماعی نکات زیر مورد مطالعه و توجه واقع شود بهتر است
1بررسی قبل از ازدواج برای شناخت بهتر یکدیگر،
2آگاهی از نیازهای انسانی یکدیگر،
3آگاهی از مشترکات و تفاوت ها و ایجاد زبان مشترک و قابل فهم برای درک هماهنگی ها و تفاوت های یکدیگر،
4پایبندی به آداب و رسوم مناسب و معقول و تغییر و دگرگونی رسوم نامناسب،
5 پایبندی به دستورات الهی که برای سعادت بشری نازل شده است،
6 کاهش سطح انتظارات در حد معقول و بر آورده ساختن آنها،
در حیطه اجتماعی بهتر است نکات زیر مورد مطالعه واقع شود
1تشکیل کارگاه های قبل از ازدواج برای آموزش و بالا بردن سطح آگاهی های مربوط به زندگی خانوادگی ،
2تشکیل کارگاه های دوام زندگی مشترک برای آموزش خانواده ها در جریان زندگی وحل مشکلات خانوادگی،
3ایجاد کتا ب های درسی در مدارس برای ایجاد زندگی خانوادگی سالم بخصوص در سنین قبل از ازدواج،
4حذف سنن نامناسب با ایجاد قوانین متعالی همچون قرار دریافت مالیات اولیه برای مهریه های سنگین،
5 ایجاد سازمان خانواده برای بوجود آوردن خانواده سالم و کاهش مشکلا ت مربوط به آن،
تاریخچه مطالعاتی
بررسی پدیده طلاق موضوعی پیچیده و مشکل است که در چارچوب جامعه شناسی خانواده قرار می گیرد قدمت طلاق همپای تشکیل خانواده است، در ادیان الهی (اسلام ، یهودیت، مسیحیت) به آن توجه شده است. بررسی موضوع مورد مطالعه در دهه های اخیر مورد توجه دانشمندان و محققین زیادی قرار گرفته است بسیاری از دانشمندان از جمله “آلوین تا فلر” به پدیده طلاق توجه کرده اند . او در آثارش : «ضربه آینده » ، « موج سوم » ، «ورق های آینده » و «جابه جایی در قدرت » همواره به آینده جوامع توجه داشته است ودر این میان، آینده خانواده را از اهم مباحث در آثارش ساخته است.بیشتر جامعه شناسان،طلاق را از دیدگاه عوامل گرایی موردبررسی قرار داده اند، کمتر نوشته ای می توان یافت که به این پدیده، از دید جامعه شناسی تفسیری توجه کرده باشد. برای انجام کار تحقیق ،کتابها ونوشته های فراوانی مورد مطالعه قرار گرفت،کتابهای طلاق و روش تحقیق نوشته ی دکتر ساروخانی،جامعه شناسی نظری اثر دکتر تنهایی،جامعه شناسی شناخت نوشته دکتر آشتیانی،نظریه ی جامعه شناسی در دوران معاصر اثر جورج ریتزر، طلاق به درخواست زن نوشته مریم جعفر پور،مجلاتی همچون پیام جامعه، فصلنامه دبیر خانه راهبردی علوم اجتماعی آموزش و پرورش کشور،فصلنامه تخصصی جامعه شناسی دانشگاه آزاد آشتیان،نظریات دانشمندانی همچون از خود بیگانگی مارکس که انسانهادر آن خلاقیت و نوآوری خود را از دست می دهند، گروههای بهنجار و نابهنجار مرتن که انسانهای نا بهنجار، به جای توجه اهداف و راههای متعادل یکی از آنها را الگو قرار داده واز مسیر اصلی دور می شوند، انسانگرایی هنجاری اریک فرم ،،مفاهیم خانواده وانواع آن از نظر راجرز، عادت جمعی هربرت بلومرو نظریه تالکت پارسونز در مورد خانواده بصورت مستقیم و غیر مستقم بهره گرفته شده است
بیان مسئله
با توجه به مطالعات گذشته باید گفت تاکنون پیرامون موضوع، پژوهش هایی انجام شده که بعضی از آنها دارای اعتبار وروایی می با شند ،لیکن از آنجا که در زمان گذشته و مکان دیگری به آن پرداخته شده است تحقیق توسعه یافته آن الزامی به نظر می آید. بنابراین موضوع فوق که به لحاظ مکانی و زمانی بامطالعات پیشین فرق داردو به عنوان یک مسئله ی تحقیقاتی قابل بررسی است . ازآنجا که این جانب به جامعه انسانی و کرامت معنوی واخلاقی انسانها قائلم وبرای آنکه ادای وظیفه نموده باشم وازاندوخته ناچیز علمی خود بهره ای داشته سعی کرده ام که زمینه های اصلی طلاق رادرچارچوب جامعه شناسی خانواده بررسی نمایم ، باشد یزدان پاک مرا مددکار باشد
یکی از نتایج وکارکرد های اصلی خانواده ایجاد صلح ودوستی، مهربانی وخوشبختی درمیان اعضای خانواده می باشد، اما دیده می شود گاه به دلایل مختلف از جمله تاثیرات منفی نظام اجتماعی کل همچون صنعتی شدن و به هدف نرسیدن کارکردهای خانواده وعدم انجام وظایف نقش های خانوادگی توسط بعضی از زوجین کانون گرم خانواده دچار بحران وگسیختگی می گردد، به دلیل تغییرات گوناگون از جمله دگر گونی های سریع اقتصادی و صنعتی، جامعه شهری همچون شهرستان صحنه دچار تغییرات سریع سنت ها و در حال صنعتی شدن است ،از این رو این شهر را انتخاب کرده ایم تا ببینیم آیا زمینه های متلاشی شدن خانواده هادر سال86چگونه تحت تاثیر عوامل صنعتی،اقتصادی ومذهبی هستند؟آیا عوامل مذهبی درپایین نگه داشتن میزان طلاق مو ثرند؟آیا برآورده نشدن سطح انتظارات زن وشوهریکی از زمینه های اصلی طلاق است ؟آیا مسائل و آسیب های اجتماعی مانند اعتیاد ، بیکاری درگسترش پدیده ی طلاق تاثیر دارند؟ آیا سن ازدواج ،میزان سواد ، درآمد در نرخ طلاق موثر هستند؟ آیا تفسیر وکنش افراد خانواده نسبت به همدیگر در واقعه طلاق تاثیر دارند؟در گذ شته های نه چندان دور در جوامع عشایری میزان طلاق 1درصد ودر جوامع روستایی ایران حدود 2درصد بوده است، راستی چرا نرخ طلاق در جوامع شهری روز بروز افزایش می یابد ، بنابر آمارهای اخیر تقریبا”15درصد است؟ بر اساس آمارهای موجود نرخ طلاق در سال 1382درکشور نسبت به سال 1381حدودچندین درصد افزایش یافته است. در برابر هر 8زن و مرد تهرانی که با یکدیگر پیوند زناشویی می بندند، یک زن وشوهر از هم جدا می شوند.( تهرانی،1382 ،298) بنا بر آماری که از اداره ثبت و احوال شهرستان صحنه دریافت شده است میزان طلاق در این شهر در سال 1386 حدود 5/17 درصد است(جدول الف) وآمارهای سال 1378نشان می دهدکه نرخ طلاق در میان کسانی که سن آنها کمتر از30سال بوده زیاد تر از دیگر گروههای سنی بوده است. هم چنین نیمی از افرادی که از هم جدا شده اند معتاد به یکی از انواع مواد مخدر بوده اند و نیزمقید به مراسم مذهبی نبودند، همان طوری که می دانیم یکی از پایه های اجتماع انسانی خانواده است، متاسفانه یکی از مسائل امروز گسیختگی خانواده می باشد که به تزلزل ارکان آن روز به روزافزوده می شود، از این رو در جستجوی این مسئله هستیم که آیا میزان طلاق در شهرستان صحنه افزایش پیداکرده است؟ زمینه های این افزایش چیست ؟ وکدام زمینه ها در آن تاثیر بیشتری دارند؟
چارچوب نظری
خواندن متون مختلف در باره موضوع تحقیق نشان می دهد که بین زمینه های اقتصادی اجتماعی ،فرهنگی وطلاق همبستگی وجود دارد. درجستجوی زمینه های طلاق دیدگاه های مختلفی بیان شده است یک بینش برتاثیرعوامل اجتماعی وفرهنگی در طلاق تاکید می کند، و بینش کنش گرایانه که نقش افراد خانواده به عنوان کنشگران اصلی درطلاق را مهم می داند . در این تحقیق با استفاده از هر دو دیدگاه این سوال مطرح می شود آیا شکست های خانوادگی یا تغییر میزان طلاق با زمینه های اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی وتفسیری افراد در ارتباط است؟
آیا زمینه های اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی ریشه های اصلی طلاق هستند ؟( چارچوب ساختارگرایی ) یا علاوه بر موارد یاد شده، تفسیر زوجین از همدیگر زمینه اصلی طلاق است (چارچوب تفسیر گرایی) . چارچوبی که این جانب در قالب آن بدان خواهم پرداخت هم بر زمینه های اقتصادی ، اجتماعی وهم به نقش کنشگری و تفسیر زوجین از خود و موقعیت ها تکیه می کند. (نوعی هم گرایی ) به نظر این جانب طلاق امری است که نه تنها تحت تاثیر زمینه های اقتصادی واجتماعی و فرهنگی قرار می گیرد بلکه تحت تاثیر کنشگری افراد خانواده می باشد، بطوریکه بسیاری از خانواده ها دارای منابع اقتصادی ضعیفی هستند ولی هیچ گاه نشانه های طلاق در آنها دیده نمی شود. وبر عکس بسیاری از خانواده هاکه در آستانه طلاق و یا از هم دیگر جدا شده اند دارای رفاه اقتصادی مناسبی بوده اند ، این موارد نشان می دهد هرچند عوامل اقتصادی وفرهنگی برمیزان طلاق تاثیرگذارند ولی عوامل تعیین کننده اصلی نمی باشند، بلکه نقش تفسیر افراد خانواده (زن وشوهر )به عنوان زمینه ی مهم در زندگی خانوادگی و گسستن آن تاثیر عمده ای دارد. این زمینه ها ونقش کنشگری وتفسیرافراد خانواده از زندگی خانوادگی خود در میزان طلاق ها تاثیر گذار می باشد.” ویلیام جی” اعتقاد دارد که بین جرم و بزهکاری وخانواده هایی که زندگی خانوادگی در آن گسسته شده ، ارتباط وجود داردودر صد بزهکاری در خانواده های متلاشی شده بیشتر از خانواده هایی است که دوام بقا ء دارند. حتی این نسبت در خانواده هایی که روابط زوجین به وسیله طلاق از هم پاشیده شده در مقایسه با خانواده هایی که مرگ بین زن ومرد جدایی انداخته در سطح بالاتری قرار دارد.( عراقی، 1370،56)
در یک مقاله تحقیقی آمده است که تنها 4درصد از نوجوانان دبیرستانی فرزندطلاق بوده اند ، درحالیکه حدودنیمی از دختران ساکن در کانون اصلاح تربیت تهران (48 درصد ) چنین شرایطی داشتند .یعنی میزان طلاق درمیان والدین نوجوانان کانون نشین 12 برابر نوجوانان دبیرستانی بوده است . جالب اینجاست که 42 درصدازنوجوانان طلاق در کانون ، قبل از آمدن به این مرکز با هیچ کدام از والدینشان زندگی نمی کردند. 42درصد از آنها نیزبا پدر و16درصد با مادرشان زندگی می کردند .(کامران ،1384 ، 113) خـانواده از هم پاشیده و متزلزل نه تنهـا باعث ایجـاد اختلالات روانی و شخصیتی طفل می گردد بلکـه سبب بسیاری ازخود کشی ها و فرارها نیز می باشد طبق آمار، در فرانسه 90درصد از اطفال بزهکار متعلق به خانواده های نامتعادل بوده اند
این ها همه موید نقش عظیم وسرنوشت ساز خانواده در تربیت وپرورش کودکان است. اگر تربیت در خانواده درست باشد مسلما کودکان را دربرابرآسیب هایی که جامعه در مقابل جوان قرار می دهد واکسینه می نماید.تربیت درست ،کودک را چنان می پروراند که اگر در گروه همسالان نا بهنجاری قرار گرفت نه تنها تحت فشار گروهی قرار نمی گیرد، بلکه نیک را از بد تشخیص داده ومی تواند در مقابل بدی ها و پلیدی های جامعه قدرت ((نه )) گفتن را داشته باشد. این مباحث نشان دهنده نقش غیر قابل انکارخانواده برفرد و جامعه است و با توجه به دیگر کار کردهای مفید و مناسب خانواده که نمی توان جایگزین مناسبی برای آن یافت، پس بهتر است به زمینه های فرو پاشی آن در خانواده ها پرداخته شود. سوروکین (ا) اعتقاد دارد که جوامع از سه مرحله می گذرند:الف )جامعه معنوی(2): جامعه ایست که در آن ارزشهای معنوی اولویت دارد
ب )معنوی ماب(3) جامعه ای که در آن ارزشهای معنوی به طور رسمی وجود دارند ، اما در عمل حاوی انسانها نیستند زیرا از رسوخ به درون انسانها باز مانده اند. پ ) جامعه حسی (4 ) جامعه ایست که در آن تنها امور مادی ، جسمانی وملموس ارزش دارند. در دوران جامعه حسی، مصلحت گرائی( 5 ) ،سود گرائی ( 6 )، ماده گرایی (7) ومخصوصا ابزارگرایی ( 8 ) و لذت گرایی (9) رونق می یابند. ارتباط انسانها با یکدیگر بر پایه سود ومصلحت شکل می گیرد و به همان نسبت نیز سست و آسیب پذیر می شود و روابط زوجیت نیز از این قاعده مستثنی نیست . به نظر می رسد چنین تحلیلی با شرایط برخی از جوامع جدید صنعتی تطابق نسبی داشته باشد. از نظر هومنس «کنترل اجتماعی عبارت از فرایند یست که از طریق آن ،چنانچه فردی از اطاعت خود در برابر هنجارهای اجتماعی بکاهد ، باردیگر به حد اطاعت نخستین باز گردانیده می شود. »جامعه پذیری که که به طور کامل صورت نگرفته و یا انسانها ی که از پذیرش آن خود داری می کنند در خانوادهای متلاشی شده دیده می شود
از دیدگاه گورویچ « کنترل اجتماعی عبارت است از : مجموعه ای از الگوهای فرهنگی که از طریق آن ، کل جامعه ، هر گروه ،اجتماعی و هر فرد با ایجاد تعادلهایی موقت بر تنشها و تعارضها غالب می شود و به اقداماتی چند در راه فعالیتهای خلاقه جدید دست می زند».در نظریه پارسونز خانواده پیش نیازی برای استواری جامعه است اگر کارکردها و جهت گیریهای زنان و مردان در خانواده بسیار شبیه هم گردند،رقابت میان آنها زندگی خانوادگی را مختل خواهد کرد و نقش تعیین کننده ی خانواده در نگهداشت استواری اجتماعی، مختل خواهد شد.(ریتزر، 1374 ،467 )
روح کلام آن که در کار طلاق ، مهمترین عوامل ،ارزشهای اجتماعی است و قوانین نمودار و مظهر این ارزشهایند. جامعه ای که طلاق را پدیده ای عادی و طبیعی می داند، رواج آن را نیزموجب خواهد شد . بر عکس آنجا که طلاق ، پدیده ای منفور، زشت ،ناپسند وضد ارزش به حساب می آید،خواه نا خواه کمیت آن کاستی می پذیرد
به سخن دیگر ،در جامعه ای که جهان بینی انسانها را چنان می سازد که بر تمتع آنی اکتفا کنند و هر رابطه را در راه مصالح آنی ، عینی و جسمانی بنا سازند، در پی آن ،رشته های پیوند انسانها خشک و شکننده خواهد بود
نمونه طرح تفسیری طلاق:
درخواست طلاق از سوی زن4 تفسیر زن3 عدم پرداخت نفقه ، بیکاری ، سرقت و2;. اعتیاد به مواد مخدر1
برخلاف متغیر شناسی در مدل عوامل گرایی که یک یا چند عامل را علت پدید آوردن مسئله ا ی می دانند اما در مدل متغیر شناسی تفسیر گرایی یک یا چند زمینه آن هم تحت تاثیر تفسیر” خود”قرار می گیرد و نتیجه ای پدید می آورد. (نمودار های الف وب)([1])
از خود بیگانگی خانوادگی پدیده ای است که در جهان معاصر گسترش فراوانی پیدا کرده است. بسیاری از خانواده ها از هم متلاشی می شوند چون اعضای آن به جای توجه به تعالی زندگی خانوادگی و فردی ، رسیدن به اهداف عالی انسانی(توجه به خدا، همگرایی انسانی،خلاقیت و نوآوری،آرامش و آسایش)چنان سرگرم تهیه وسایل وابزارهای زندگی که حاصل کارکرد تبلیغاتی شرکت های سرمایه ای است ،می گردندکه اهداف اصلی “خود” را فراموش کرده، گرفتار تهیه وسایل و ابزارها شده و شأن فکری و مستقل انسانی خود را به تاراج گذاشته
و به صورت وسیله ی رسیدن اهداف دیگران تبدیل کرده و به جای اینکه وسایل و ابزارها در خدمت زندگی خانوادگی باشند خانواده ها در خدمت آنها، وابسته می گردند ؛و سرانجام در یک حالت حسی به آسانی از هم می گریزند و به سوی امحاء نهاد خانواده(طلاق) کشیده می شوند
فرضیه های تحقیق
محقق می خواهد بداند که چه زمینه های عمده و حساسیت برانگیزی در ایجاد گرایش افراد(زن و مرد) به طلاق در خانواده ی شهرستان صحنه در سال 1386 دخالت دارد؟ این زمینه ها ممکن است اجتماعی، فردی_اجتماعی، روحی و فرهنگی باشد. اما به طور روشن برای پژوهشگر معلوم و معین نمی باشد که چگونه می شود زن و مرد جوانی که تازه تشکیل خانواده داده و در فضای این نهاد قرار گرفته اند به آسانی تن به مسئله تلخ و زیان بار و سنگین طلاق می دهند؟ علی رغم آنکه از عوارض و عواقب آن به طور نسبی آگاه هستند. با این وصف فرضیه های زیر شالوده ی کار محقق قرار می گیرند
فرضیه عام:به نظر محقق زمینه ها و متغیرهای اجتماعی، اقتصادی_اجتماعی،روانی_اجتماعی و تفسیر زوجین از موقعیت یکدیگر ازجمله ی زمینه های گرایش به مساله طلا ق در خانواده های شهرستان صحنه در سال 1386 می باشد
با توجه به بررسی های مقدماتی انجام شده فرضیه عام فوق را به فرضیه های تجربه پذیر زیر تبدیل می نماییم
الف – میزان طلاق با تفاوت سنی زوجین و تفسیر آنها از یکدیگر در خانواده های شهرستان صحنه در سال1386 بستگی دارد
ب – میزان طلاق با تفاوت انتظارات زوجین و تفسیر آنها از یکدیگر در خانواده های شهرستان صحنه در سال1386 بستگی دارد
ج – میزان طلاق با مسئله ی بیکاری مردان و تفسیرآنها از یکدیگر در خانواده های شهرستان صحنه در سال1386 در ارتباط است
د – میزان طلاق با اعتیاد و تفسیر زوجین از این مسئله در خانواده های شهرستان صحنه در سال1386 در ارتباط است
د – میزان طلاق با مذهبی بودن و تفسیر زوجین از این مسئله در خانواده های شهرستان صحنه در سال1386 در ارتباط است
مرا د محقق از خانواده های شهرستان صحنه آن قسم خانواده هایی است که دچار مسئله و عارضه ی طلاق شده اند ؛خاطر نشان نموده که کلید واژه ها ی تحقیق هر کدام به طور عینی و تجربه پذیر تعریف شده اند
تعریف متغیرهای تحقیق
در بعضی از علوم ،عامل تغییر می تواند یکی باشد که در اصطلاح آن را تک متغیری می نامندمانند ریاضیات و در بعضی از علوم دیگر، عوامل تغییر گوناگون و فراوان هستند مانند علوم اجتماعی، بخصوص موضوع مورد بحث یعنی طلاق ، تنها یک عامل نمی تواند آنرا ایجاد کند بلکه عوامل ایجادکننده ی آن چند متغییر و یا چند عامل هستند که درزمینه های شکل گیری طلاق موثرند
متغیرهای اصلی پژوهش عبارتند از:
نقش تفسیر زوجین اززمینه های اقتصادی(متغیر تعیین کننده ) با میزان طلاق( متغیر وابسته) همبستگی دارد
تفسیر زوجین از زمینه های اجتماعی( متغیر تعیین کننده ) با میزان طلاق (متغیر وابسته) همبستگی دارد
تفسیر زوجین از وجدان اخلاقی و هنجارها دینی( متغیر تعیین کننده) با میزان طلا ق(متغیر وابسته) همبستگی دارد
تعریف نظری وعملیاتی
الف.تفاوت سنی زوجین را با ملاک ها و شاخص های زیر مورد بررسی قرار می دهیم
1 میزان اختلاف سن زوجین بیش از پنج سال باشد، با این وصف از لحاظ عملیاتی، آیا میزان طلاق با سن افراد همبستگی دارد
ب:تفاوت انتظارات زوجین را با ملاک ها و شاخص های زیر مورد بررسی قرار می دهیم
1در یک ماه قبل ازپر کردن پرسشنامه و جدایی از همسر خویش، چندباربه همسر خود دروغ گفته اند
2در شبانه روز قبل ازایجاد مشکل خانوادگی، مراجعه به دادگاه و درخواست طلاق، به چه مقدار از کلمه های عاطفی مثل عزیزم ،جانم،مهربانم و;نسبت به هم استفاده کرده اند
3 به چه اندازه، همسران جدا شده از هم نیازهای روانی وعاطفی یکدیگر را برآورده ساخته اند
4 چه مقدار،همسران رازهای درونی خود را به یکدیگر انتقال می دادند
5 به طور معمول، درطول شبانه روز همسران جدا شده ازهم تا چه اندازه با همدیگر دعوا و ناسازگاری داشته ند
6 همسران انجام دادن کارهای خویش باشرایط خاص خود(زندگی باهمسرکنونی) تا چه اندازه لذت بخش و با رضایت می دانند
7 گرفتن وقت وآزادی همسران توسط کارهای منزل به چه اندازه ای است
8 مقدار دوستی و مهربانی با همسر خود قبل ازمراجعه به دادگاه به چه میزان بوده است
9 مقدار احساس آزادی وآرامش در کنار همسر خود قبل از طلاق به چه مقدار بوده است
10 اگر یک بار دیگر امکان ازدواج داشته باشند، انتخاب مجدد همسرطلاق گرفته خود، به چه مقدار است
11 میزان موافقت باخارج شدن همسر خود از منزل، بدون آگاهی قبلی به چه میزان می باشد
ج.میزان ارتباط طلا ق با مسئله بیکاری، با ملاک ها و شاخص های زیر مورد بررسی قرار می دهیم
1 شاغل بودن همسر ،
2 میزان درآمد خانواده درطول یک ماه به چه میزان بوده است
د: ارتباط میزان طلاق با اعتیادرا با ملاک ها و شاخص های زیر مورد بررسی قرار می دهیم
1همسر با افراد معتاد به مواد مخدر(تریاک،هروئین،حشیش،کراک و..) ارتباط دارد
2 همسر افراد مورد تحقیق ،از مواد مخدر یعنی(تریاک،هروئین،حشیش،کراک و;) استفاده می کند
ه: میزان طلاق بازمینه مذهبی بودن در ارتباط است را با ملاک ها و شاخص های زیر مورد بررسی قرار می دهیم
1یعنی فرد مورد پرسش در طول سال قبل از مراجعه به دادگاه و طلاق ، به چه تعداد به اماکن مقدس مانند امام رضا(ع)،امامزاده های محل و; برای زیارت مراجعه نموده است
2صورت نماز خواندن وارتباط با خداوند آنها چگونه است
3در سال قبل به چه میزان روزه گرفته اند
اهداف پژوهش
یکی از اهداف جوامع در حال توسعه و توسعه یافته، ایجاد روابط سالم و بهبود شرایط زندگی خانوادگی است زیرا که وجود خانواده های سالم و موفق یکی از ریشه های مهم جامعه ی سالم می باشد
با بررسی های انجام شده محقق به این نتیجه رسیده که در خصوص مسئله اصلی پژوهش و همچنین شرایط زمانی و مکانی،جامعه شهری صحنه در استان کرمانشاه، مطالعه مستقل و جامع علمی صورت نگرفته و از این رو در جهت روشن شدن زمینه ها ی آن ،به پژوهش و تحقیق پرداخته و سعی در روشن نمودن آن داشته است
هدف تحقیق مورد نظر این نکته می باشد که در سالهای اخیر طلاق بطور روز افزونی گسترش پیدا کرده است وبا از هم پاشیده شدن بسیاری از خانواده ها ،عوارض فراوان وگوناگونی روی فرد از لحاظ روانی و آسیب های اجتماعی چون بزهکاری دارد
نکته دوم این است که با شناخت زمینه ها و ریشه های طلاق وآگاهی از آنها تا حدودی مانع از شکل گیری آن درخانواده ها وجامعه ی خود می شویم. زمانیکه مادری اشک های روی گونه کودک چهارساله خود را پاک می گرداند، و پدرش او رادر میان دستهای خود می چرخاند لذتی خدایی وآسمانی بر مادر، کودک و پدر به وجود می آید که جایگزینی برای آن پیدا نمی شود. این جاست که باید آگاهانه ، عاقلانه و عاشقانه انتخاب کنیم که تا با طلاق روبرو نشویم چرا که روزگار در کمین نا آگاهان ناعلاقان نا عاشقان است که آنها را بشکست بکشاند
نکته سوم اینکه باید زمینه ها ی طلاق را بشناسیم ونسبت به آنها شناخت مناسبی پیدا کنیم .از این روهدف تحقیق بررسی ریشه های طلاق و شناخت زمینه های آن در بین خانواده های شهرستان صحنه در استان کرمانشاه است
هدف کاربردی دیگری که محقق در نظر دارد و در آن نهفته است این نکته می باشد که اطلاعات مناسب و تازه ای ارائه گردد تا در اختیار موسساتی همچون بر نامه های آموزشی درخانواده ورسانه های جمعی ، کلا سهای مشاوره قبل از ازدواج و; قرار گیردکه محقق قصد دارد در صورت لزوم پیشنهاداتی را عرضه کند
اهمیت تحقیق:
از آنجایی که مسئله اجتماعی طلاق ، اساس نهاد خانواده در جامعه امروز را تهدید می کند اگر چه درباره طلاق مطالعات اجتماعی چندانی انجام شده است؛ اما با توجه به بررسی های مقدماتی پژوهشگر ضرورت و اهمیت دارد در برخی جوامع و مناطق بومی ایران، تحقیقات تجربی و تفصیلی تازه ای انجام شود. نظر به آن که مسئله طلاق ، از عوارض نگران کننده جامعه شناختی مانند بزهکاری ،عدم اعتماد به نفس فرزندان طلاق، نگرانی و ناراحتی های روحی حاد و ;. برخوردار می باشد از این رو به منظور روشنگری علمی جهت تعدیل این گونه عوارض در خانواده جامعه شهری و بومی استان کرمانشاه (شهرستان صحنه) ضرورت و اهمیت دارد که مطالعه مستقل اجتماعی از دیدگاه رشته جامعه شناسی صورت گیرد
تعریف اصطلاحات
1- طلاق: طلاق در لغت جدا شدن زن از مرد ، رها شدن از قید نکاح و رهائی از زناشوئی است
2- خانواده شهری: عبارت است از مجموعه زن و شوهر و تعدادی از فرزندان که با هم در محیط اجتماعی شهر زندگی می کنند
3- تفاوت انتظارات: تفاوت انتظارات یعنی اینکه زن و شوهر توانایی برآورده ساختن نیازهای یکدیگر و انتظارات یکدیگر ندارند و دارای تفاوت هستند
4- بیکاری: بیکاری از نظر جامعه شناسی یعنی کسی که دارای شغل و درنتیجه درآمدی نیست
5- اعتیاد:عبارت است از مصرف مواد مخدر مانند تریاک ، حشیش،; که فرد تمایل دارد همواره از آن بهره گیرد و از لحاظ روحی و جسمی دچار مشکل می گردد
6- تمایلات مذهبی: عبارت است از علاقه مندی و پایبندی ظاهری و عملی به اعمال دینی مانند زیارت اماکن مقدسه ، نماز خواندن، روزه گرفتن، و دعا کردن
7- شهرستان صحنه: منطقه ای است دارای جمعیتی در حدود 90 هزار نفر و در استان کرمانشاه قرار دارد
فصل دوم
مرور مطالعاتی
هنگامی که جامعه رو به تعادل می رود و معیارهای معنوی در آن رجحان پیدا می کند، اساس آن بر تقوی است و برابری زن ومرد در اصول پذیرفته می شود ، در آن وضع زناشوئی به صورت یک مشارکت اجتماعی در می آید که در آن ، هر یک از طرفین حقوق و وظایفی دارند . اینجا خانواده بنابر خواست زوجین تشکیل می شود و بنابر خواست آنان نیز تداوم می یابد
زمانی که در جامعه ای قوانین چنان تنظیم می شوند که انسانها به سادگی می توانند از یکدیگر جدا شوند ، بی هیچ شبهه ، شمار طلاق روبه فزونی می گذارد. در این جوامع ضریبی که ما آن را ضریب آنیّت می خوانیم بر طلاقها افزوده می شود ؛ بدین معنی که بسیاری از انسانها طلاق می دهند یا می گیرند ، صرفا بدان جهت که تحت تاثیر یک حالت آنی ( هیجان ، عصبانیت و ; ) قرار گرفته اند در واقع جوامعی که به صورت آنی ازدواج می کنند به صورت آنی هم از هم طلاق می گیرند
آنجا که در حیات انسانی لذت گرایی و سوداندیشی کمتر جای معنویت و انسانیت را گرفته باشد ، طلاق کمتر پیش می آید . بدینسان ، می توان پذیرفت با سالم سازی روابط انسانی وآموزش آن به انسانها ،از میزان طلاق کاست
تعریف خانواده و انواع آن
[1] نمودار های اشاره شده در انتهای رساله قسمت ضمائم آورده شده است
