تحقیق بررسی موانع گرایش دانشجویان روانشناسی و مشاوره به رویکرد اسلامی پژوهش کیفی در word دارای 23 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد تحقیق بررسی موانع گرایش دانشجویان روانشناسی و مشاوره به رویکرد اسلامی پژوهش کیفی در word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق بررسی موانع گرایش دانشجویان روانشناسی و مشاوره به رویکرد اسلامی پژوهش کیفی در word
چکیده
مقدّمه
روش بررسی
یافتهها
عوامل درونفردی
1 بیرغبتی کلی دانشجویان، به طرح مسائل جدید
2 آشنا نبودن با اصول و مفاهیم رویکرد اسلامی
3 تردید در خصوص توانایی در کسب مهارتهای لازم برای این رویکرد
4 تردید درباره کارایی این رویکرد در عمل
عوامل برونفردی
1 کمبود منابع مناسب آموزشی و پژوهشی
2 نبود چهارچوب نظری و کاربردی
3 نبود دورههای جامع آموزشی در دانشگاه
4 نبود کلینیکها و مراکز مشاوره با رویکرد اسلامی برای کارورزی
5 کمبود یافتههای تجربی که تأییدکننده کارآمدی رویکرد اسلامی در عمل باشند
6 اطلاعرسانی نکردن مناسب درباره برنامهریزیها و اهداف
7 عدم حمایت کافی اساتید و مسئولان از پژوهش در حوزه روانشناسی و مشاوره با رویکرد اسلامی
بحث و نتیجهگیری
منابع
بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق بررسی موانع گرایش دانشجویان روانشناسی و مشاوره به رویکرد اسلامی پژوهش کیفی در word
آذربایجانی، مسعود، موسوی اصل، سیدمهدی، درآمدی بر روانشناسی دین، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی ( سمت)، چ دوم، 1387
اسپیلکا، برنارد و همکاران، روانشناسی دین بر اساس رویکرد تجربی، ترجمه محمد دهقانی، تهران، رشد، 1390
باقری، خسرو، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران، 1389
پروچاسکا، جیمز، و دیگران، نظریههای روان درمانی، ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران، رشد، 1387
غروی، سیدمحمد، بحثی پیرامون «روانشناسی اسلامی»، معرفت، ش 50، 1380، ص 13-6
قدس، علی اصغر و همکاران، « معنای رضایت بیماران از پرستاران: یک تحقیق کیفی»، مجله اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره چهارم، 1389، ش 1، ص 61-47
کری، جرالد، نظریه و کاربست مشاوره و روان درمانی، ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران، ارسباران، 1389
کریپندورف، کلوس، تحلیل محتوا: مبانی روششناسی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران، نی، 1390
شکیبا، عباس و همکاران، « بررسی ساختار عاملی تاییدی و ویژگیهای روانسنجی مقیاس فرد-گرایی و جمع- گرایی اوکلند (AICS)»، دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، ش 3، 1390، ص 30-20
Ansari, Zafar. Afaq. (1992). Qur’anic Concept of Human Psyche. International Institute of Islamic Culture: Lahore
Husain, Akbar. (2006). Islamic Psychology: Emergence of a New Field. Published by Global Vision Publishing House: New Delhi
Husain, M. G. (1996). Psychology and Society in Islamic Perspective. Institute of Objective Studies: New Delhi
Passmore, N. L. (2003). Religious issues in counselling: Are Australian psychologists “dragging the chain”. Australian Psychologist, 38, p: 183-
Vahab, A. A. (2002). An Introduction of Islamic Psychology. Institute of Objective Studies: New Delhi. Second print
Study the barriers to applying the Islamic approach within students of psychology and counseling: A qualitative research
چکیده
پژوهش حاضر درصدد کشف و تبیین آسیبهایی است که مانع گرایش دانشجویان روانشناسی و مشاوره، به رویکرد اسلامی میشوند. برای دستیابی به اهداف پژوهش، با سی دانشجو و پنج استاد مربوط به رشتههای مشاوره و روانشناسی دانشگاه اصفهان که به صورت نمونهگیری در دسترس انتخاب شده بودند، مصاحبه نیمه ساختار یافته صورت گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها، از روش تحلیل محتوای کیفی و با استفاده از نرمافزار QSR NVivo استفاده شد. نتیجه تحلیل دادههای حاصل از مصاحبههای مشارکتکنندگان، دو مضمون کلی و یازده طبقه است که عبارت است از: 1 عوامل درونفردی، شامل چهار طبقه، مانند بیرغبتی کلی دانشجویان به طرح مسائل جدید، 2 عوامل برونفردی، شامل هفت طبقه، مانند کمبود منابع آموزشی و پژوهشی بودند.
بدیهی است شناخت موانعی که گرایش دانشجویان روانشناسی و مشاوره را به کاربرد رویکرد اسلامی کند میکنند، میتواند به تدوین راهکارهای مناسب برای ترغیب هرچه بیشتر دانشجویان به رویکرد اسلامی کمک کند.
کلیدواژهها: روانشناسی، مشاوره، دانشجویان، رویکرد اسلامی، پژوهش کیفی، NVivo.
مقدّمه
در کشورهای شرقی، آموزش و پژوهش در زمینه روانشناسی، بدون توجه به نظامهای دانش بومی یا چارچوب اجتماعی و فرهنگی موجود، تحت سیطره نظریهها و مدلهای نشئتگرفته از کشورهای توسعهیافته غربی است. قرآن کریم منبع عظیمی از تحلیلهای مرتبط با فرایندهای روانی دخیل در ارتباط میان جسم، ذهن و روح؛ روششناسی چگونگی مطالعه ادراک، عواطف، انگیزش، تعلیم فضیلتهای اخلاقی، شناخت ارزشها، شکلگیری گرایشها و شخصیت فرد، واکاوی خویشتن آدمی، تأثیر انجام اعمال مذهبی، آرامشبخشی1، راهنمایی و مشاوره، سلامت معنوی و; را در اختیار بشر قرار میدهد، از اینرو طیف وسیعی از موضوعات مرتبط با زندگی او را دربر میگیرد.2 قرآن کریم تحلیل نظاممندی از واقعیت ارائه میدهد که از سطح فردی تا اجتماعی و روحی انسان را دربر میگیرد.3 روشهای شناخت خود و دیگران، اهداف زندگی، سبک زندگی سالم، فرایندهای اجتماعی، شیوههای فرزندپروری، مدیریت محیط زندگی و انواع پاداش و تنبیه، از جمله مهمترین مقولههایی میباشد که در قرآن کریم بدان پرداخته شده است.4 متفکران مسلمان توانستهاند بر اساس تعالیم و اصول قرآنی، مفاهیم روانی- معنوی متعددی را در زمینه رفتار انسان تعریف کنند و رویکرد آنان در این زمینه از نوع دینی بوده است. دین اسلام تداعیگر شکلگیری متافیزیک دینی است که در قالب آن، شخصیت آدمی از طریق دین توانمند میشود.5 همچنین متفکران مسلمان توانستهاند روشهای درمانی تدوین کنند که در اصل بر اساس باورها و عملکردهای دینی پایهریزی شدهاند. رواندرمانی و مشاوره اسلامی نیز باید در چارچوب عملی مبتنی بر اصول هدایتی و سنت مسلمانان شکل گیرد
از دیدگاه اسلام، دستیابی به روانشناسی جامع، تنها در صورت پذیرش مفروضات کاملاً متفاوتی امکانپذیر خواهد بود. به منظور بررسی جنبههای مختلف رفتار و تجربیات آدمی تدوین مدلهای نظری، ضروری به نظر میرسد.6 قرآن برای مسلمانان، قابل اعتمادترین منبع دانش است که اصل وحدت وجود و توحید از آن ناشی میشود. خداوند بزرگ، ما را آفریده و شناخت مطلق و کاملی از ما دارد. بنابراین، روانشناسان مسلمان باید درصدد تدوین روانشناسی نوینی باشند که همان روانشناسی اسلامی مبتنی بر قرآن است. باید بین مفهوم روانشناسی با رویکرد اسلامی، و مفهوم روانشناسی دین که غالباً از محافل غربی و خصوصاً امریکا نشئت گرفته، تمایز قائل شد. روانشناسی دین که رشتهای فرعی از روانشناسی بوده و مورد قبول همگان است، به منزله مبنایی برای ارائه تفسیر از پدیدارهای دینی در نظر گرفته شده و با توجه به تمامیت دین، به یک معنا تقلیل گرایانه است7 روانشناسی اسلامی به جای اینکه صرفاً رویکردی آموزشی، پژوهشی و درمانی باشد، نوعی نگاه جامع و فلسفه زندگی است. به بیان دیگر، روانشناس مسلمان، اصول کلی مطرحشده در شرع مقدس اسلام و قرآن کریم را در تمامی ابعاد فعالیتهای پژوهشی و درمانی خود به کار میگیرد؛ اصولی که پیش از همه، باید در زندگی شخصی خود او نمود یافته باشد. اما روانشناسی دین، بر پایه همان اصول روانشناسی تجربهگرای غرب است که منحصراً به بررسی کارکردهای دین در بافت اجتماعی و در سطح روان انسانها میپردازد. منبع اصلی روانشناسی دین بیش از هر چیز روانشناسی شخصیت و روانشناسی اجتماعی بوده است؛ و روانشناسی دین را یکی از شاخههای روانشناسی اجتماعی شمردهاند.8 روانشناسی دین ـ آنگونه که در محافل غربی بنا شده است ـ مبتنی بر فلسفه تجربهگرایی است؛ فلسفهای که واقعیت را تنها به مفاهیم قابل مشاهده و اندازهگیری محدود میکند. برای پژوهشگران حوزه روانشناسی دین، مهم نیست که چه چیزی دینی است و چه چیزی خیر، بلکه مهم این است که در عمل از چه چیزی برای ارزیابی دین استفاده میکنند
در مقابل، در روانشناسی دینی، که شاخهای از علم دینی است، باورهای مذهبی به منزله اصل و منبع قرار گرفته و روانشناسی در چارچوب آن سنت ایمانی جستجو میشود
با توجه به آنچه ذکر شد، روانشناسی با رویکرد اسلامی را میتوان مطالعه علمی رفتار دانست که با فرهنگ و جهانبینی اسلامی متناسب باشد.11 سیطره همه جانبه روانشناسی مرسوم، که پایههای شکلگیری آن بر اساس فرهنگ فردگرا، عملگرا و تجربهگرای مردمان غرب است، و تعمیم نامناسب آن به جوامع جمعگرا همچون ایران، موجب ناکارآمد شدن رویکردهای جاری روان شناسی و مشاوره گردیده است.12 بهکارگیری نظریهها و تکنیکهایی مبتنی بر فردگرایی (که برای فرهنگهای غربی ابداع شده)، بر مراجعان ایرانی (که در بافت فرهنگی و معنوی متفاوتی رشد و پرورش یافتهاند)، میتواند موجب وخیمتر کردن مشکل شود. برای مثال، توصیه به مراجعی که با خانواده خود مشکل دارد، به ابراز صریح و مستقیم احساسات خود به اعضای خانواده، ممکن است موجب افزایش تنشهای درون خانوادگی شود، چراکه رفتارهای فرد در جامعه جمعگرای ایران، جدای از کلیت خانواده نیست. اگر فرضهای ارزشی مشاوران و مراجعان از لحاظ فرهنگی تفاوت داشته باشد، مشاورههایی پدید خواهد آمد که از لحاظ فرهنگی سودار بوده و به بیمصرف ماندن خدمات سلامت روان منجر میشود
اصول موضوعه علوم انسانی بر خلاف علوم پایه، اصولی مطلقاً جهانشمول نیستند، چراکه با روان بسیار پیچیده انسان سروکار دارند؛ موجودی که زندگی و هویتی کاملاً مستقل و فردی نداشته و تحت تأثیر بافتهای خانوادگی، اجتماعی و فرهنگی است. از منظر قرآن نیز انسان صرفاً به منزله «فرد»، فردی بریده و مجزا توصیف نشده، بلکه رابطه او با جمع و امتی که در آن زندگی میکند، به منزله وجهی اساسی از هویت او در نظر گرفته شده است.14 بر این اساس، مفاهیم و اصول روانشناسی و مشاوره نیز همانند سایر علوم انسانی باید بر پایه خصوصیات فرهنگی و اجتماعی افراد هر جامعه بنا شود و رویکرد در حال گسترش فرهنگی15 به مشاوره و روانشناسی در تمام دنیا، شاهدی بر این مدعاست. مشاوره و رواندرمانی حساس به فرهنگ، بر این فرض استوار است که نظریه شخصیت واحد و همگانی وجود ندارد. فرهنگ و رشد فرد، عوامل تعیینکننده مهم شخصیت هستند. هر فرهنگی، هنجارها، رویدادها و تجربههای جداگانهای را دربر دارد که فرد و گروه را شکل میدهند.16 بنابراین، دانشجویان چنین رشتههایی که پیشگامان آتی حوزه پژوهش و درمان هستند، باید هنگام تحصیل و کسب تجربه، با دیدی انتقادی به اصول غربی علوم انسانی نگریسته و شاخصهای فرهنگی، اجتماعی و دینی جامعه خود را مدنظر قرار دهند
با این حال، سیطره نظریههای غربی بر نگرش و دانستههای دانشجویان جامعه ما، به وضوح، مشاهده میشود. حل این معضل، نیازمند پژوهشهای عمیق و گسترده در این حیطه است، حتی در کشورهای مسیحی، احساس نیاز به بازنگری مفاهیم و نظریههایی اصیل روانشناسی که پیوستگی روان انسان با خدا و دین را نادیده گرفتهاند، در حال فزونی است و بدین منظور، تحقیقات وسیعی در حال انجام است که خواهان شناسایی علل عدم گرایش دانشجویان رشتههای علوم انسانی، به اصول و مفاهیم آیین مسیحیت هستند. برای مثال، پاسمور17 در پژوهش خود، نظریههای دانشجویان رشتههای روانشناسی و مشاوره در کشور استرالیا را تحلیل کرده و بیان داشته که علل و عوامل بسیاری زیاد ممکن است باعث عدم گرایش دانشجویان رشتههای روانشناسی و مشاوره به کاربست رویکرد دینی در فعالیتهای پژوهشی و درمانی شوند که از آن جمله به موارد زیر اشاره کرده است
1 عدم تمایل دانشجویان به تأثیر ارزشهای دینی و گرایشهای مذهبی بر مراجع، حین فرایند مشاوره و درمان؛
2 کافی نبودن منابع آموزشی و اطلاعاتی مناسب، مانند کتاب، پژوهشها و دورههای آموزشی و درمانی؛
3 وجود فاصله بین نظریههای دینی در سطح تئوری با فعالیتهای بالینی و عملی به سبب کمبود پژوهشهای مناسب
با توجه به مطالبی که گفته شد، پژوهش حاضر قصد دارد با بررسی دیدگاههای دانشجویان و اساتید رشتههای روانشناسی و مشاوره از طریق انجام مصاحبه نیمهساختاری و تحلیل کیفی18 آنها، آسیبها و موانعی را که مانع از کاربست رویکرد اسلامی توسط آنها میشود، کشف و تبیین کند
روش بررسی