تحقیق هنجاریابی آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس برای کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی در wor

 تحقیق هنجاریابی آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس برای کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی در word دارای 169 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق هنجاریابی آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس برای کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق هنجاریابی آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس برای کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی در word

فصل اول : طرح تحقیق
مقدمه  :  
بیان مسئله :  
اهمیت پژوهش :  
اهداف تحقیق :  
اهداف کلی :  
تعاریف نظری  واژه‌ها و مفاهیم :  
تعاریف عملیاتی واژه‌ها و مفاهیم :  
سؤالات تحقیق  :  
فرضیه‌های تحقیق :  
فصل دوم : پیشینه پژوهش
مقدمه :  
سلامتی و تعریف آن :  
عوامل تأثیرگذار بر سلامت:  
انواع سلامتی :  
سلامت روانی و تعریف آن :  
عوامل موثر بر سلامت روانی :  
اختلالات روانی و تعریف آن :  
تاریخچه بررسی اختلالات روانی  :  
طبقه بندی اختلالات روانی :  
اختلالات خلقی و تعریف آن :  
تاریخچه بررسی اختلالات خلقی :  
طبقه بندی اختلالات خلقی :  
اختلالات افسردگی :  
اختلالات دو قطبی :  
اختلال افسردگی و تعریف آن :  
نظریه‌های روان شناختی در مورد افسردگی :  
نظریه زیست شناختی :  
نظریه روان پویایی :  
نظریه یادگیری :  
نظریه شناختی :  
علایم و نشانه‌های اختلال افسردگی :  
سبب شناسی اختلال افسردگی :  
انواع افسردگی :  
اختلال افسردگی و سن :  
اختلال افسرگی و جنس :  
روشهای تشخیص و ارزیابی افسردگی در کودکان :  
انواع آزمونهای ارزیابی افسردگی :  
پرسشنامه افسردگی کودکان CDI  :  
2 ـ پرسشنامه افسردگی بک :  
مقیاس افسردگی اصلی برای مطالعات همه گیر شناسی ( CES _ D ) :  
آزمون و تعریف آن :  
سابقه تاریخی آزمونهای روانی :  
ویژگیهای آزمونهای روانی :  
الف ) ویژگیهای اصلی :  
الف ) روش باز آزمایی :  
ب ) روش فرمهای همتا یا موازی :  
ج ) روش دو نیمه کردن آزمون :  
د ـ روش کودر ـ ریچاردسون :  
الف ) روایی محتوا :  
ب ) روایی صوری یا ظاهری :  
ج ) روایی ملاکی :  
د ) روایی سازه :  
3 ـ حساسیت یا ظرافت تشخیص :  
ب ) ویژگیهای فرعی :  
مفهوم نرم یا هنجار و تعریف آن :  
انواع نرم یا هنجار :  
1 ـ هنجارهای سنی:  
2 ـ هنجارهای کلاسی:  
3 ـ هنجارهای رتبه درصدی :  
4 ـ هنجار مربوط به نمرات معیار :  
پژوهشهای خارجی :  
پژوهشهای داخلی :  
فصل سوم : روش تحقیق
مقدمه :  
روش تحقیق :  
جامعه آماری :  
نمونه و روش نمونه گیری :  
روش اجرای تحقیق :  
ابزارهای گرد آوری اطلاعات :  
روایی و پایایی آزمون ماریاکواس :  
روایی و پایائی آزمون افسردگی بک :  
روشهای آماری مورد استفاده در این پژوهش :  
سؤالات پژوهش :  
فرضیه‌ها پژوهش :  
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات
مقدمه :  
محاسبه پایایی آزمون :  
تحلیل نتایج :  
محاسبه روایی آزمون :  
فرضیه اول :  
فرضیه دوم :  
فرضیه سوم :  
اداری  
فرضیه چهارم :  
فرضیه پنجم :  
فرضیه ششم :  
فرضیه هفتم :  
فرضیه هشتم :  
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
مقدمه :  
بحث و نتیجه گیری :  
پیشنهادات  
پیشنهادات کاربردی :  
پیشنهادات پژوهشی :  
محدودیت‌ها :  
ضمائم
فهرست منابع و مأخذ  :  

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق هنجاریابی آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس برای کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی در word

1 )آزاد،حسین،« آسیب روانی 1»،چاپ چهارم،انتشارات پیام نور، 1378

2 )آزاد،حسین،« آسیب روانی 2»،چاپ سوم،انتشارات پیام نور، 1378

3 )آلن،مری جی؛ ین،وندی ام،« مقدمه ای بر نظریه‌های اندازه گیری »، ترجمه  دلاور،علی،چاپ اول،تهران، 1374

4 ) آناستازی،آن، « روان آزمایی»، ترجمه  براهنی،محمد نقی، چاپ چهارم، انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1379

5 ) اتکینسون،ریتال ؛اتکینسون،ریچارد؛هیلگارد،ارنست،ر،« زمینه روانشناسی»، ترجمه براهنی،محمد نقی؛ شاملو،سعید؛ کریمی،یوسف،جلد دوم،انتشارات رشد،

6 ) احمدوند،محمد علی،« بهداشت روانی »،چاپ پنجم،  انتشارات پیام نور، 1382

7 ) افروز، غلامعلی،« بررسی علل افسردگی در نوجوانان »، مجله :پیوند،ارگان انجمن اولیا ومربیان،خردادماه،شماره 260، ازص21تا ص32، 1380

8 )ارجمند، فرشته،«بررسی رابطه بین اضطراب واسترس با رضایت شغلی دبیران زن شهرستان خواف »، درجه کارشناسی روانشناسی عمومی،دانشگاه پیام نور  تربت حیدریه،استاد راهنما سیدان،ابوالقاسم،

9 ) برنز، دیوید،« شناخت درمانی،روانشناسی افسردگی،فنون وشناخت شخصیت و تغییر آن »، ترجمه قراچه داغی،مهدی، چاپ دوم،نشر خاتون، 1367

10 ) برونو،فرانک،« فرهنگ توصیفی اصطلاحات روانشناسی »،ترجمه  یاسائی،مهشید؛طاهری،فرزانه،چاپ اول،نشر قیام،1373

11 ) بهرامی،غلامرضا؛ معنوی،عذالدین،« فرهنگ لغات و اصطلاحات چهارزبانه روان پزشکی »،چاپ و انتشارات دانشگا ه تهران،

  12 ) بیرامی،منصور،«خانواده و آسیب شناسی آن »، چاپ دوم،  انتشارات آیدین،تبریز، 1378

13 ) دبلیو سانتراک، جان،« زمینه روانشناسی سانتراک »،ترجمه  فیروز بخت،مهرداد،جلد  دوم، چاپ  اول، نشر رسا، تهران،

14 ) دلاور،علی،«  ر وشهای تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی »، چاپ هشتم،انتشارات دانشگاه پیام نور، 1376

   15 ) دهخدا،علی اکبر، « لغت نامه دهخدا »،جلد دوم، چاپ دوم،انتشارات دانشگاه تهران،  1377

16 )  رئیسی فرقانی، شهلا،« مشکلات رفتاری در کودکان ونوجوانان »، انتشارات تربیت،

17 ) زارعی،ابراهیم، «بررسی رابطه بین سلامت روانی و شیوهای مقابله با تنش‌های روانی دانش آموزان متوسطه شهرستان خواف »،درجه کارشناسی روان شناسی عمومی، دانشگاه پیام نور تربت حیدریه،استاد راهنما سیدان، ابوالقاسم،

18 ) ساردوئی،غلامرضا، « هنجاریابی پرسشنامه افسردگی بک »، درجه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی ،دانشگاه علامه طباطبائی،استاد راهنما  دلاور، علی،

19 ) سیف،علی اکبر، « سنجش و اندازه گیری درعلوم تربیتی » ، چاپ اول، انتشارات پیام نور،

20 ) شاملو،سعید، « بهداشت روانی » ،چاپ  پانزدهم،انتشارات رشد،تهران، 1381

21 ) شاملو،سعید، « آسیب شناسی روانی » ،چاپ هشتم،انتشارات رشد،تهران، 1383

22 ) شریفی پاشا، حسن، « اصول  روانسنجی وروان آزمائی»،چاپ  دوم، انتشارات رشد، 1373

23 ) ضیائی،نجمه، « بررسی عوامل خانوادگی وشخصیتی موثر بر فرار دختران 20_14 سال از منزل »،درجه کارشناسی روانشناسی عمومی،دانشگاه پیام نور تربت حیدریه،استاد راهنما  سیدان، ابوالقاسم،1383

24 ) علیزاده،مصطفی،«  افسردگی،اضطراب،وسواس» ،چاپ  دوم، انتشارات هیرمند،تهران،1373

25 ) علیزاده،مصطفی، « چگونه روانی سالم تری داشته باشیم  » ،چاپ سوم ، انتشارات هیرمند،تهران،1382

26 ) قاسمی، علی اکبر،« بهداشت روانی»، چاپ چهارم، سال دوم دبیرستان، 1375

27 )  کاپلان،هاروارد؛  سادوک ،بنیامین، « واژه نامه جامع روانپزشکی و روانشناسی»، ترجمه دهگانپور،محمد؛ بیگی،خشایار ؛ فیروزبخت،مهرداد ؛چاپ پنجم، انتشارات بدر، 1374

28 ) کاپلان،هاروارد ؛سادوک،بنیامین،« خلاصه روانپزشکی بالینی»،ترجمه  پورافکار، نصرت اله،جلد سوم، چاپ  اول، نشر آزاده، 1374

29 ) کاپلان،هاروارد ؛ سادوک،بنیامین،« خلاصه روانپزشکی بالینی »،ترجمه  پورافکار، نصرت اله، جلد چهارم،چاپ:ذوقی،تبریز،1380

30 ) کلایتون،پلاجی ؛ بارت،جیمز،ای، « درمان افسردگی،اختلاف نظرهای گذشته و نگرشهای جدید»،ترجمه  سلطانی فر، حسن، چاپ اول، انتشارات آستان قدس، 1369

31 ) کمرزرین،حمید، « تاثیر ویژگی‌های فردی و خانوادگی در میزان افسردگی کودکان »، همایش کودک و خانواده، 1377

32 ) گلدر، گراهام ؛ میو، مایکل؛ گدیس، جان، ریچارد، « روان پزشکی آکسفورد »، ترجمه  صادقی، مجید؛ سبحانیان، خسرو ؛ چاپ  اول، انتشارات ارجمند، تهران، 1381

33 ) گنجی، حمزه ؛ « روان سنجی »، چاپ اول، انتشارات دانشگاه پیام نور، 1370

34 )گنجی، حمزه ؛ « مبانی روان شناسی عمومی »، چاپ دوم،نشر روان، 1380

35 ) گنجی، حمزه ؛ « راهنمای عملی درمان افسردگی »، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران،1381

36 ) گنجی، حمزه و همکاران ؛ « روان شناسی سال سوم دبیرستان »، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، 1380

37 ) معانی،ایرج،« بیماری نامرئی افسردگی روانی »،چاپ سوم، انتشارات چاپبخش، 1371

38 ) منصور، محمود،« لغت نامه روانشناسی »،ترجمه دادستان،پریرخ ؛ راد، مینا ؛چاپ هنر، 1365

39 ) میلانی فر،بهروز،میلانی فر،بهروز « بهداشت روانی »،چاپ ششم،انتشارات قرموس،تهران، 1370

40 ) معین، محمد،«قرهنگ لغت »،جلد اول،چاپ دهم، انتشارات سپهر،تهران، 1375

41 ) وزیری، زهرا،« بررسی سطح استرس واضطراب در بیماران سرطان وافراد سالم »،درجه کارشناسی روانشناسی عمومی، دانشگاه پیام نور تربت حیدریه، استاد راهنما  سیدان،ابوالقاسم، 1382

42 ) وصال،نفیسه،« بررسی و مقایسه سلامت روانشناختی مادران دارای فرزند وفاقدفرزند »، کارشناسی روانشناسی عمومی، دانشگاه پیام نور تربت حیدریه، استادراهنما سیدان،ابوالقاسم، 1383

43 )‌هارینگتن، ریچارد،«روشهای درمان افسردگی در کودکان ونوجوانان »، ترجمه توزنده جانی،حسن ؛کمال پور،نسرین ؛جلد اول، چاپ دوم،  انتشارات پیک فرهنگ، تهران، 1380

44 ) هیلگارد،ارنست،همکاران،« درآمدی بر روانشناسی »، ترجمه براهنی وهمکاران،محمد نقی،چاپ سوم، انتشارات آزاده، 1368

مقدمه 

بدون شک نیروی انسانی از مهم ترین سرمایه‌های  جوامع است. سرمایه ای که امکان بهربرداری از منابع انرژی را فراهم می‌سازد و وجود کار آمدش رفاه و امنیت جامعه را تامین می‌کند. اهمیت نیروی انسانی تا جایی است که منابع مادی همواره یک پله پایین تر از آن قرار می‌گیرد این مساله باعث توجه بیش از بیش جوامع بشری به نیروی انسانی گردیده  و برنامه ریزی‌های گسترده ای در جهت حفظ و تربیت آن انجام گرفته تا میزان بهره وری از این سرمایه ی ناشناخته را  ( البته در برخی کشورها ) افزایش یابد

حفظ و تربیت نیروی انسانی علاوه بر این که از جهت جسمانی مورد توجه است از نظر روانی بسیار مهم است. چرا که هر گونه دگرگونی روحی، جسم را تحت تأثیر قرار داده و فرد را ناکارآمد می‌کند

اگر چه ضرب المثل « عقل سالم در بدن سالم است  » در بین مردم باب شده اما باید این ضرب المثل بدین گونه اصلاح گردد که : عقل سالم در بدن سالم و بدن سالم در سایه ی روح سالم است. بدیهی است روح و روان ناسالم جسم را پژمرده و تنبل ساخته و قدرت کار و فعالیت را از او می‌گیرد. کوتاه سخن این که تلاش‌های جوامع در جهت سلامت جامعه به خصوص در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که سلامت روحی و روانی افراد از اهمیت بیشتری نسبت به سلامت جسمانی برخوردار است.   وجود این گونه تحلیل و نظریه‌ها درباره ی نیروی انسانی باعث شده که جوامع کوچک و بزرگ از خانواده تا مدرسه و از سطح ملی تا سطح جهانی همه و همه توجه بیشتری به سلامت افراد نمایند و فرد را ابتدا از نظر روانی به خوبی بشناسند آن گاه با تدابیر مؤثر موانع رشد روحی او را مرتفع سازند تا در سایه روح سالم،جسم سالم پرورش یابد و افراد سالم سلامت جامعه را تامین و تضمین کنند. گستره ی بیماری‌های روحی و روانی که مانع رشد طبیعی و شکوفایی استعدادهای افراد می‌گردد، بسیار وسیع است اما در این میان افسردگی یکی از شایع ترین بیماری‌های سده ی اخیر است. درباره ی افسردگی که در تمام دوره‌های رشد ممکن است بروز دهد تحقیقات و مطالعات زیادی صورت گرفته و نتایج نشان می‌دهد که افسردگی در دوران نوجوانی که موم شخصیت فرد شکل مگیرد مهم و قابل تامل  است و اگر بدان توجه نگردد باعث بروز ناهنجاری‌های شخصیتی و شکوفا نشدن استعدادها می‌گردد

بیان مسئله

سلامت به معنی : «  بی گزند شدن، بی عیب شدن، رهایی یافتن، نجات یافتن، امنیت، عافیت، تندرستی، خلاص از بیماری، آرامش صلح، سالم، تندرست بودن می‌باشد  » (معین، 1375 ، ج5،  ص 778  )

مفهوم سلامت روانی به معنای  خود آگاهی حل تعارضات و کشمکش‌های درونی و شامل خود شکوفایی یعنی بالفعل ساختن توانایی‌های روان شناختی  ذاتی و درونی فرد است

سلامت شامل سلامت جسمی و روانی می‌باشد در سلامت روانی بنا به عقید آلفرد آدلر فرد برخوردار از سلامت روان شناختی توان با جرات عمل کردن را برای رسیدن به اهدافش دارد چنین فردی روابط سازنده ای با دیگران دارد. به اعتقاد او فرد سالم مطمئن و خوش بین است. عملکرد او مبتنی بر نیرنگ  نیست فرد سالم ضمن پذیرش مشکلاتش در حد توان به رفع آن‌ها اقدام می‌کند خلاصه اینکه سلامت روان یعنی داشتن اهداف شخصی در زندگی، روابط خانوادگی مطلوب، کنترل عواطف و احساسات و پذیرش اشتباه و کوشش برای حل آنها

 به نظر کارل راجرز نیز شخص سالم انسانی است بسیار  کارآمد که از تمام  توانایی‌هایش بهر می‌گیرد و به طور خلاصه انسان بر خوردار از سلامت روان شناختی دارای این خصوصیات است

1 ـ آمادگی کسب تجربه  2ـ زندگی هستی دار 3 ـ اعتماد به ارگانیزم خود 4 ـ احساس آزادی 5 ـ  خلاقیت و آفرینشگری انسان غیر سالم فردیست که مبتلا به اختلال روانشناختی باشد و ویژگی‌های فوق را نداشته باشد ( ارجمند، 1382 )

برای بیشتر مردم مفاهیم اختلال روانی خیلی گنگ بوده و تصورات آنها در این خصوص تحریف شده و رنگی از ترس و پیشداوری به خود گرفته است

اختلال روانی یک بیماری با تظاهرات روانشناختی یا رفتاری همراه با ناراحتی قابل ملاحظه و اختلال کارکرد ناشی از یک آشفتگی زیست شناختی،  اجتماعی،  روانشناختی، ژنتیک، فیزیک یا شیمیائی است. ارزیابی آن بر حسب انحراف از یک مفهوم هنجاری صورت می‌گیرد  (کاپلان، سادوک، 1380 )

   طبقه بندی اختلالات روانی بر اساس  DSM   IV  IR    به شرح زیر می‌باشد :     1_ اختلالاتی که نخستین بار در دوره شیرخوارگی، کودکی، یا نوجوانی آشکار می‌شود

2 ـ  دلیریوم، دمانس،  اختلالات شیدائی و سایر اختلالات شناختی

3 ـ اختلالات روانی ناشی از اختلال طبی عمومی

4 ـ اختلالات وابسته به مواد

5 ـ اسکیزوفرنی و سایر اختلالات پسیکوتیک

6 ـ اختلالات اضطرابی

7 ـ اختلالات شبه جسمی

8 ـ اختلالات ساختگی

9 ـ اختلالات تجزیه ای

10 ـ  اختلالات جنسی

11 ـ اختلالات خوردن

12 ـ اختلالات کنترل تکانه

13 ـ اختلالات انطباق

14 ـ اختلالات شخصیت

15 ـ  اختلالات خلقی : این اختلال در تمام سنین کودکی و نوجوانی روی می‌دهد و دو نوع اختلال را شامل می‌شود

الف ) اختلالات دو قطبی : مشخص با نوسان شدید خلق بین افسردگی و نشئه و بهبودهای موقت و عود

ب ) اختلالات افسردگی : اختلال افسردگی اساسی، خلق شدیداً افسرده، کندی روانی ـ حرکتی،  نگرانی، احساس ناراحتی، منگی وحیرت، بی تابی،  احساس گناه، افکارخود کشی  ومعمولا عود کننده

اختلال افسرده خوئی :  شکل حقیقت تر افسردگی معمولا ناشی از فقدان یا رویدادی مشخص (نوروز افسردگی هم نامیده می‌شود  )

افسردگی با الگوی فصلی ( اختلال عاطفی فصلی SAD هم نامیده می‌شود  ) بیشتر در ماه‌های زمستان مشاهده می‌شود  (سادوک،0 138 )

یکی از اختلالات مهمی که در طبقه بندی  اختلالات  روانی می‌گنجد اختلالات افسردگی می‌باشد. مفهوم افسردگی کودکان و نوجوانان موضوع قابل بحث و در خور توجهی است. در پانزده سال اخیر امکان بروز عارضه افسردگی در کودکان به همان شکل افسردگی در بزرگسالان وجود دارد، وعلائم ونشانه1یی شبیه به بزرگسالان  در آنها دیده می‌شود (‌هارینگتون، 1380 )

علائم و نشانه‌های افسردگی در نوجوانی از دیدگاه بک عبارتند از 

1 ـ  عوامل شناختی ای که باعث می‌شوند نوجوان، آینده را به صورت منفی ببیند

2 ـ عوامل عاطفی و هیجانی چون خشم و نبود تجربیات خوشایند و لذت بخش

3 ـ  عوامل انگیزشی که شامل دوری گزیدن از جامعه و تمایل به خودکشی می‌گردد

4 _ عوامل رفتاری و فیزیولوژیکی که بی فعالیتی،  نوسان در اشتها، آشفتگی در خواب و اظهار خستگی مفرط را شامل می‌شود(افروز، 1380 )

از عوامل مؤثر در افسردگی نوجوانان می‌توان از رفتارهای بزه کارانه در سطح خانواده و جامعه مانند پرخاشگری،  فرار از منزل، مشکلات مدرسه ای مانند عدم پیشرفت تحصیلی،  و همچنین مشکلات مربوط به برقراری رابطه با گروه همسن و سال ( مثل طرد شدن توسط آن‌ها ) را نام برد (افروز، 1380 )

داده‌هایی در مورد هنجارهای سن و جنس موجود است، تفاوت‌های سنی و جنسی اندک، اما مهمی آشکار شد : کودکان بسیار خردسال نسبت به کودکان بزرگ تر افسردگی کمتری نشان دادند، و دختران، به خصوص در گروههای سنی پایین تر،  افسردگی کمتری ابراز کردند (‌هارینکتون، 1380 )

از آنجایی که افسردگی در میان کودکان و نوجوانان در دهه‌های اخیر بسیار شایع شده است. و مشکلاتی از قبیل، تحصیلی، شخصیتی و اجتماعی در بین آنها بسیار دیده می‌شود. در نتیجه نیاز به تشخیص و درمان سریعتر آنها لازم می‌باشد.  به این منظور برای تشخیص افسردگی از ابزارها و روشهای متفاوتی از جمله، مصاحبه، مشاهده، پرسشنامه و آزمونها استفاده می‌کنند. که معروفترین وسیله اندازه گیری در بین این ابزارها همین آزمونها می‌باشد ( سیف، 1371 )

آزمون وسیله ای است که به طور علمی تهیه می‌شود و اندازه گیری عینی تواناییهای افراد را فراهم می‌آورد. آزمون وسیله ای است که به طور علمی تهیه می‌شود، منظور از علمی تهیه شدن یک آزمون این است که آزمون باید مثل هر وسیله اندازه گیری دیگر ویژگیهایی را برای خود داشته باشد. یک آزمون نیز در درجه اول باید دقت اندازگیری داشته باشد و در درجه دوم چیزی را اندازه بگیرد که برای اندازگیری آن تهیه شده است. دو ویژگی فوق را اصطلاحاً اعتبار و روایی می‌نامند. علاوه بر دو  ویژگی بالا، یک آزمون خوب ویژگی دیگری نیز دارد که به آن حساسیت یا قدرت طبقه بندی می‌گویند. منظور این است که یک آزمون باید بتواند آزمودنیها را طبقه بندی کند بدین معنا که بتواند تفاوتهای فردی آنها را به خوبی نشان دهد  ( گنجی، 1371 )

در آموزش و پرورش و روانشناسی، آزمونها به چند منظور عمده مورد استفاده قرار می‌گیرند

برای اندازه گیری تواناییهای شناختی و تواناییهای حرکتی و نیز برای اندازه گیری ویژگیهای شخصیت و ویژگیهای عاطفی. بنابراین، آزمونهای مختلف را می‌توان به دو دسته کلی آزمونهای توانایی و آزمونهای عاطفی تقسیم کرد

از آزمونها به عنوان یک روش نظامدار ( سیستماتیک ) برای اندازه گیری نمونه ای از رفتار فرد استفاده می‌شود، برای اینکه بتوان آن رفتار را با توجه به معیار یا هنجار ارزشیابی کرد  (سیف، 1371)

برای تشخیص افسردگی در کودکان از روشهای متنوعی از جمله مصاحبه، مشاهده، پرسشنامه و آزمون استفاده می‌شود. که از پرسشنامه‌ها و آزمونهای مهمی که در این زمینه ساخته شده و مورد استفاده قرار گرفته است، می‌توان از پرسشنامه افسردگی کودکان ‌«ماریا کواس » ( CDI )، پرسشنامه بک ( BDI )، مقیاس افسردگی اصلی برای مطالعات همه گیر شناسی  ( CES _ D )، مقیاس درجه بندی افسردگی ) DSRS (، مقیاس افسردگی کودکان  )   ( CDSنام برد  (‌هارینگتون، 1380 )

بدون شک ما در جامعه ای زندگی می‌کنیم که فشارهای روانی بر تمام زندگی ما اثر گذاشته و اجتناب از آنها امکان ناپذیر است. و این فشارهای روانی در سنین پایین مشکلات عدیده ای از جمله تحصیلی، شخصیتی، و اجتماعی بوجود می‌آورد نیاز به تشخیص این بیماری درسنین کودکی و نوجوانی بیشتر احساس می‌شود. برای اینکه بتوانیم افرادی را که دچار افسردگی شده از افراد سالم جدا کنیم نیاز به یک معیار اندازگیری دقیق داریم و لذا به دلیل نداشتن یک معیار دقیق از خود برای اندازگیری ناگزیریم که از ابزارهای دیگران برای جدا کردن افراد سالم از غیر سالم استفاده کنیم. ابزار ساخته شده توسط دیگران چون تحت تأثیر فرهنگ جامعه خود آنها قرار دارد، نمی توان آن را در فرهنگ‌های مختلف بکار برد، مگر که با آن فرهنگ انطباق دهیم و آنها را بر اساس فرم فرهنگی، جنسی و سنی فرهنگ خود هماهنگ کرد.  از این رودر این پژوهش به دنبال آن هستیم که مشخص سازیم که آیا پرسشنامه افسردگی کودکان  (ماریا کواس ) از اعتبار و روایی لازم برخوردار است و آیا نتایجی که از آن بدست

می آید دارای دقت و ثبات لازم برای جامعه مورد پژوهش می‌باشد

 اهمیت پژوهش

امروزه نیاز به احساس امنیت و آرامش روان از اساس ترین نیازهای فطری انسان است. احساس امنیت و بهره مندی از آرامش روان، ضروری ترین بستر پدید آیی خلاقیت‌ها، شکوفایی استعدادها، تعالی وجود و توسعه و تحول پایدار در عرصه‌های مختلف حیات فردی و اجتماعی است. ما در جامعه زندگی می‌کنیم که از تنش و فشار روانی بدور نیستیم، در نتیجه روز به روز به تعداد افرادی که دچار بیماریهای روانی بخصوص افسردگی می‌شوند افزوده می‌شود همین افزایش نرخ افسردگی دربین کودکان و نوجوانان توجه مسولان را به خود جلب کرده است. اما اولین جایگاه رشد شخصیت و تربیت نوجوانان، محیط خانواده می‌باشد. در خانواده است که او راه و رسم زندگی را می‌آموزد. چگونگی برخورد والدین با رویدادها و حوادث مختلف زندگی، در تربیت و بهداشت روانی فرزندانشان نقش بسزایی دارد. اما به دلیل ناآگاهی والدین در مورد بیماری روانی فرزندشان نیاز به این است که به والدین اطلاعاتی در مورد بیماری افسردگی داده شود و آنها را از علائم و نشانه‌های این بیماری آگاه کرده، توجیه و راهنمایی خانواده‌های جوانان افسرده تنها درباره نشانه‌های افسردگی، اغلب راهگشا و مفید واقع می‌شود و همچنین والدین جوانانی که احتمال خود کشی در آنها هست نیازمند توصیه‌هایی درباره شیوه‌های کاهش خطر هستند. از آنجایی که این بیماری روانی روز به روز در حال افزایش می‌باشد و به دلیل عوارض نامطلوبی که بر رشد شخصیتی و اجتماعی و همچنین تحصیلی کودکان و نوجوانان دارد نیاز به بررسی بیشتری دارد جوانان افسرده معمولا افکار خودکشی دارند و برخی از آنها اقدام به خودکشی می‌کنند. برای مثال رییان و همکاران ( 1987 ) دریافتند که حدود0 6 درصد کودکان و نوجوانان مبتلا به افسردگی شدید فکر خودکشی در سر دارند. به نظر می‌رسد در کودکان که گرایش به خودکشی داشته اند خطر افسردگی بیشتر بوده است. پنفر و همکاران ( 1991 ) دریافتند که جوانانی که اقدام به خودکشی کرده اند در دوره پیگیری 6 _ 7 سال بعد احتمالا ده بار بیشتر از جوانانی که چنین اقدامی نکرده بودند دارای اختلال خلق و خو بودند  (‌هارینگتون، 1380 )

افسردگی در کودکان و نوجوانان مورد توجه روز افزون مسؤولان بهداشت روانی در مدارس قرار گرفته است. به خصوص که ممکن است که کودکان « گوشه گیر و کم تحرک و ساکت » کمتر مورد توجه قرار گیرند، و احتمال ارجاع آنها برای آموزش ویژه نسبت به کودکانی که مشکلاتشان را برون فکنی می‌کنند کمتر باشد و معلمان، همانند والدین از افسردگی نوجوانان بی اطلاع اند و نیاز به آگاهی بیشتری در مورد این بیماری دارند (‌هارینگتون، 1380 )

یکی ازدلایل دیگری که انجام این پژوهش را ضروری می‌کند، عدم وجود یک معیار مناسب برای آزمونهای افسردگی کودکان ونوجوانان است، تا بتوان بوسیله این آزمونها کودکان افسرده را ازکودکان غیر افسرده و سالم جدا کرد. از آنجایی که تأثیرات مخربی، این بیماری بر روح و روان کودکان می‌گذارد نیاز به شناسایی زودرس آن احساس می‌شود. که این کار را تنها از طریق ابزارهای عینی و دقیق میشود، انجام داد و یا استفاده از آزمونها است که می‌شود کودکان افسرده را تشخیص داد و به درمان آنها پرداخت. از دیگر سوی با عنایت به عدم آگاهی مردم از شیوه‌های برخورد با بیماران روانی اجراء بکارگیری شیوه‌های نادرست برخورد با بیماران روانی، اجرای پژوهش حاضر ضرورت دارد، زیرا  می‌توان میزان وقوع اختلالات را در هر تیپ مشخص، و زمینه ارتباطی آموزش و پیشگیری از اختلالات را فراهم سازد. از دیگر عوامل ضرورت این پژوهش این است که افراد به بهداشت جسمی خود نسبت به بهداشت روانی جدی تر هستند، زیرا مراجعه به پزشک را برای مسائل روانی خود مایه شرمندگی تلقی نموده و در صورتی که وضع خود را شناختن در پی چاره برآمدن راهی اساسی برای کسب سلامت است و در نهایت درک بهتری از ماهیت انسان راهی را برای حل مشکلات ذکر شده در پیش قرار دهد. از آنجایی که در دوران نوجوانی، نوجوان رشد شخصیتی و جسمی خود را حس می‌کند و همچنین بخاطر بحرانی بودن این دوران، نوجوان به محیطی سالم و عاری از هر گونه ناامنی دارد. و هرگونه اختلال در این دوران باعث از بین رفتن استعدادها و تأثیر نامطلوب بر جسم و روان نوجوان می‌گذارد و تأثیرات بسیار مخربی دیگری بر روحیه آنها می‌گذارد.از دیگر سو به دلیل نداشتن یک معیار دقیق از خود برای اندازه گیری ناگزیریم از ابزارهای ساخته شده توسط دیگران استفاده کنیم از آنجا که این آزمونها در فرهنگ خود آنها هنجاریابی شده وقابل استفاده در جوامع دیگر نیست لذا نیاز به  انطباق باجوامع خودمان را دارد.و باید آنها را براساس نرم فرهنگی، جنسی و سنی فرهنگ خود هماهنگ کنیم. انجام این پژوهش را مهم می‌دانم.به طور کلی،هدف اصلی پژوهش حاضر،تعیین روایی و پایایی آزمون ماریا کواس توسط پژوهشگر ومشخص کردن میزان شیوع اختلالات افسردگی در نوجوانان شهرستان  تربت حیدریه خواهد بود.از اهداف فرعی  این پژوهش بررسی عوامل مؤثربر افسردگی نوجوانان وارتباط متغیرهایی همچون سن، جنس، تعداد اعضای خانواده، وضعیت تحصیلات پدران، وضعیت اشتغال متفاوت پدران ومادران،  شهر و روستا،جایگاههای متفاوت فرزندان، با افسردگی می‌باشد

امید است نتایج پژوهش حاضر بتواند برای والدین و متولیان امور آموزش وپرورش که ضامن تعلیم و تربیت نوجوانان می‌باشند مفید و همچنین بتوانیم، ازاین پرسشنامه به عنوان یک معیار  تشخیصی در تشخیص و درمان افسردگی نوجوانان در جامعه مورد پژوهش  استفاده کنیم

اهداف تحقیق

اهداف کلی

 الف ) ارائه جداول نرم و هنجار جهت آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس برای گروه مرجع نوجوانان دختر و پسر مدارس راهنمایی شهرستان تربت حیدریه

ب ) بررسی میزان روایی آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس برای گروه مرجع نوجوانان پسر و دختر مدارس راهنمایی شهرستان تربت حیدریه

ج ) بررسی میزان پایایی آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس برای گروه مرجع نوجوانان پسر و دختر مدارس راهنمایی شهرستان تربت حیدریه

اهداف جزئی

الف ) بررسی رابطه بین افسردگی در نوجوانان و تحصیلات پدر

ب ) بررسی رابطه بین افسردگی در نوجوانان و تعداد اعضای خانواده آنها

ج ) بررسی رابطه بین افسردگی در نوجوانان و مشاغل مختلف پدر و مادر

د ) بررسی میزان شیوع افسردگی در دختران و پسران و میزان تفاوت آنها

ه ) بررسی میزان شیوع افسردگی در دانش آموزان روستایی و شهری و تفاوت شدت آنها

ر ) بررسی میزان شیوع افسردگی و شدت آن در سنین مختلف

ز ) بررسی رابطه بین افسردگی نوجوانان و جایگاه فرزندی آنها 

تعاریف نظری  واژه‌ها و مفاهیم

اختلالات خلقی

« اختلالاتی که مهمترین ویژگی آنها، ناراحتی خلقی اولیه است، اختلالات افسردگی و اختلال دو قطبی که در آن نوسان خلق بین افسردگی عمیق و شنگولی و هیجان زدگی شدید است » ( دبلیو، 1383،ص 185 )

« در فرهنگ جامع لغات روانشناسی و روانپزشکی اختلالات خلقی به معنی : هر گروهی از حالات بالینی که با اختلال خلق ( حالت هیجانی درونی فرد ) فقدان احساس کنترل، احساس ذهنی، ناراحتی شدید مشخص است ؛ متشکل از افسردگی و مانی است و در DSMIII  اختلال عاطفی نامیده می‌شود » (کاپلان و سادوک، 1374، ص 25 )

در فرهنگ لغات اصطلاحات چهار زبانه روان پزشکی اختلالات خلقی اینگونه تعریف شده است : « احساس نامطلوب و ناخوشایند و ناراحتی ای را گویند که وضع خلقی بصورت رضامندی عمومی، بیقراری، ناراحتی افسردگی و اضطراب تظاهر می‌نماید » ( بهرامی و معنوی،0 137، ص 324(

افسردگی

در فرهنگ لغات معین افسردگی اینگونه تعریف شده است : « پژمردگی، اندوهگینی، انجماد، دلسردی، بی حال شدن است »  ( معین، 1376، ج : اول، ص 319 )

اختلال افسردگی عبارتست از « پاسخ طبیعی فرد به فشار‌های زندگی، این اختلال در برابر یک تعارض درونی در پاسخ به یک عامل تشخیص خارجی بروز می‌کند در افسردگی تغییر خلق و دگرگونی افکار برداشتها و عملکردهای فیزیولوژیک مشاهده می‌شود » ( گنجی و همکاران، 1376، ص 74 )

« حالت روانی مشخص با احساس نومیدی، غمگینی، تنهایی، درماندگی، احترام به نفس پایین و خودملامتگری، نشانه‌های همراه مشتملند بر کندی روانی ـ حرکتی یا گاه بگاهی تحریک، گریز از روابط بین فردی و علائم نباتی نظیر، بی خوابی و بی اشتهایی » ( کاپلان و سادوک، 1382،جلد اول، ص 89 )

افسردگی تک قطبی

« اختلال افسردگی تک قطبی زمانی رخ می‌دهد که افسردگی، بر خلق فرد غالب است، اما همه جنبه‌های زندگی او را در بر نمی گیرد علائمی مانند، کم خوری یا پرخوری، بی خوابی یا پرخوابی، کاهش سطح انرژی و تنبلی، عزت نفس پایین، کاهش سطح تمرکز »  ( افروز، 1380، ص 22 )

« افسردگی، احساس ناامیدی و بی ارزش بودن، بدبینی شدید، کند تفکر و عمل، بدبینی نسبت به چشم انداز آینده »  ( شریعتی، 1373، ص 397 )

افسردگی دو قطبی

« نوعی نابهنجاری خلقی است که وجه مشخصه آن نوسانات شدید بین افسردگی و شنگولی و به تناوب بهبودی و عود کردن بیماری می‌باشد »  ( شاملو، 1383، ص 116 )

« افسردگی دو قطبی زمانی رخ می‌دهد که افسردگی، همه جنبه‌های زندگی فرد را در بر می‌گیرد و ممکن است شامل یک دوره مانیا نیز بشود و نیاز به دارو درمانی و روان درمانی دارد »

( افروز، 1380، ص 22 )

در فرهنگ لغت افسردگی دو قطبی اینگونه تعریف شده است : « علائم بارز این بیماری عبارتند از : خوشحالی، افسردگی شدید و یا نوسان بین این دو، پرش افکار و هیجان زدگی، با حالت خوشحالی همراه است و کندی فقدان حرکت و فعالیت با حالت افسردگی توأم است »

(کاپلان و سادوک، 1374، جلد اول، ص 207 )

افسردگی عمده

« افسردگی بسیار شدید، عقب ماندگی ذهنی و حرکتی، نگرانی، ناآرامی، گیجی، عصبیت، احساس گناه، فکر خودکشی که تکرار می‌شود » ( شاملو، 1383، ص 178 )

« اختلال افسردگی اساس با یک یا چند دوره اساسی  ( یعنی حداقل دو هفته خلق افسرده یا از دست دادن علاقه، به اضافه حداقل چهار علامت دیگر از افسردگی مشخص می‌شود » ( یرامی،1378، ص 106 )

« حالت غمزدگی، فقدان علاقه تقریباً به تمام فعالیتها، تغییرات روانی حرکتی، فقدان انرژی اشکال در خواب رفتن، احساس گناه و خود ملامتگری، مسائل مربوط به تمرکز و افکار مکرر درباره مرگ یا خودکشی »  ( آزاد، 1378، ص 57 )

مانی یا شیدایی

در فرهنگ جامع لغات روانشناسی و روانپزشکی مانی به معنی « اختلال خلقی که با سر خوشی، بیقراری، بیش فعالی ، تحریک پذیری مفرط و تفکر و گفتار سریع ( پرش افکار ) مشخص می‌باشد ؛ مشخصه مرحله مینک اختلال دو قطبی است » کاپلان و سادوک 1374، ص 325 )

در فرهنگ لغت دهخدا درمانی یا شیدایی به معنی « نادر است که از ندرت است که بی همتا و بی مثل و یکه و تنها باشد و همچنین به معنی دیوانگی، به آشفتگی گرابیدن است »  ( دهخدا، 1377، جلد 3، ص 821  )

« در این حالت، رفتار شخص مبتلا به مانی شامل خوشحالی زیاد، سرحال بودن شدید، سرعت در تفکر، تکلم و حالت هیجانی توأم با حرکات زیاد جسمی »  ( شاملو، 1383، ص  113 )

هنجاریابی 

هنجاریابی آزمون یعنی « همسان کردن روش کار برای اجرا و نمره گذاری آزمون » ( آناستازی، 1379، ص 25 )

تبدیل کردن مجموعه ای از نمرات خام به صورتی که منجر به تشکیل توزیعی با شکل تقریبی نرمال شود ( ربر، 1378، ص 152 )

یکی از مراحل اصلی در استاندارد کردن آزمودنیها وابسته به فرهنگ است (سیف،1383،ص 392)

نرم یا هنجار

در لغت نامه روانشناسی هنجار به این معنی است که « آنچه باید به منزله انکار یا به منزله قاعده در نظر گرفته شود، استاندارد یا ارزش که معرف یک گروه است » ( دادستان، راد، 1365، ص 357 )

نرم یا هنجار عبارت است از « متوسط عملکرد گروه نمونه ای از آزمودنیها که به روش تصادفی از یک جامعه تعریف شده انتخاب می‌شود »  ( شریفی، 1373، ص 231 )

« میانگینهایی که از اجرای یک آزمون در گروههای بسیار وسیع بدست می‌آید » ( گنجی، 1377، ص 173 )

 روایی

«  روایی یعنی این که آزمون باید چیزی را اندازه بگیرد که برای اندازه گیری آن ساخته شده است»

 ( گنجی، 1377، ص 124 )

در تعریف سنتی گفته می‌شود روایی آزمون عبارت است از « میزان کارایی که برای اندازه گیری خصیصه ای که به منظور اندازگیری آن خصیصه ساخته شده است » ( شریفی، 1373، ص 211 )

« روایی اصطلاحی است که به هدفی که آزمون برای تحقق بخشیدن به آن درست شده است اشاره می‌کند »  ( سیف 1381، ص 251 )

پایایی یا اعتبار

« پایایی یک وسیله اندازگیری به دقت آن اشاره می‌کند. یک آزمون در صورتی دارای پایایی است که اگر آن را در یک فاصله زمانی کوتاه چندین بار به گروه واحدی از افراد بدهیم نمرات حاصل از این چندین بار اجرا نزدیک به هم باشند »  ( سیف، 1381، ص 272 )

« اعتبار به این معنی است که نتایج اجراهای متوالی آن، ثبات یا پایایی داشته باشند » ( گنجی، 1380، ص 94 )

« اعتبار آزمون به دقت اندازگیری و ثبات و پایایی آن مربوط می‌شود » ( شریفی، 1373، ص 185 )

تعاریف عملیاتی واژه‌ها و مفاهیم

افسردگی

 در این پژوهش منظور از افسردگی نمره ای است که فرد در آزمون افسردگی ماریاکواس بدست می‌آورد می‌باشد در صورتی که نمره اش بالاتر از 2 باشد فرد افسرد تلقی خواهد شد

روایی

 در این پژوهش منظور از روایی محاسبه میزان روایی آزمون افسردگی ماریاکواس از طریق روایی ملاک می‌باشد

پایایی

 در این پژوهش منظور از پایایی محاسبه میزان ثبات یا پایایی نمرات حاصل از اجرای آزمون افسردگی ماریاکواس از طریق روش دو نیمه کردن آزمون می‌باشد

سؤالات تحقیق 

1 ) آیا آزمون افسردگی ماریاکواس از روایی لازم برای اجرا در جامعه مرجع مورد نظر برخوردار می‌باشد؟

2 ) آیا آزمون افسردگی کودکان ماریاکواس از پایایی لازم برای اجرا در جامعه مرجع مورد نظر برخوردار می‌باشد ؟

فرضیه‌های تحقیق

 1 ) بین میزان افسردگی نوجوانان متعلق به خانواده‌های پرجمعیت و کم جمعیت تفاوت معنی دار وجود دارد

2 ) بین میزان افسردگی نوجوانان متلق به خانواده‌ها با تحصیلات پدر بالا و پایین تفاوت معنی دار وجود دارد

3 ) بین میزان افسردگی نوجوانان با مشاغل مختلف پدر تفاوت معنی دار وجود دارد

4 ) بین میزان افسردگی نوجوانان با جایگاههای مختلف فرزندی تفاوت معنی داری وجود دارد

5 ) بین میزان افسردگی نوجوانان پسر و دختر تفاوت معنی دار وجود دارد

6 ) بین میزان افسردگی نوجوانان شهری و روستایی تفاوت معنی دار وجود دارد

7 ) بین میزان افسردگی نوجوانان متعلق به گروههای سنی مختلف تفاوت معنی دار وجود دارد

8 )  بین میزان افسردگی نوجوانان دارای مادران شاغل و غیر شاغل بودن  تفاوت معنی دار وجود دارد

مقدمه

یکی از بزرگترین نعماتی که خداوند به انسان ارزانی داشته است، نعمت سلامتی می‌باشد. زمانی که از سلامتی صحبت می‌کنیم منظورمان تنها بهرمند بودن از جسمی سالم و تنومند و نداشتن بیماری جسمی نیست بلکه در واقع منظور و مقصودمان تعادلی است که بین ارگانیسم و محیط ایجاد می‌شود و در واقع بر یک مفهوم سازگاری استوار است  ( گنجی، 1374 )

مبحث سلامت و سلامت روانی و عوامل موثر در ایجاد سلامتی و سلامت روانی که در این فصل به بررسی آن می‌پردازیم به لحاظ اهمیتی که دارند یکی از مقوله‌های مهم در روانشناسی امروزی است. ما در این فصل یعنی پیشینه پژوهش در دو بخش نظری و عملی به بررسی و توصیف اختلالات روانی و تاریخچه بررسی این اختلالات و همچنین به انواع اختلالات روانی بر اساس طبقه بندی  DSM   پرداختیم اما قبل از این مبحث به بررسی و توصیف سلامت و سلامت روانی و عوامل مؤثر در سلامت و سلامت روانی می‌پردازیم و بعد از این مباحث به توصیف اختلالات خلقی و انواع آن و همچنین در مورد تاریخچه بررسی آن مروری داشته، و سپس به توصیف و تعریف یک طبقه از اختلالات خلقی به نام افسردگی پرداختیم و همچنین انواع آن و میزان شیوع آن در سنین مختلف و همچنین به بررسی این اختلال در میان دو جنس دختر و پسر پرداخته شده و سپس به آزمونهای که در این زمینه ساخته شده است و ویژگیهایی که یک آزمون خوب باید دارا باشد پرداختیم و هر کدام را بطور جداگانه تعریف کردیم و اما در پیشینه عملی این تحقیق به بررسی تحقیقاتی تمام کسانی که در زمینه هنجاریابی تحقیق انجام داده اند می‌پردازیم و نتایجی را که آنها از این هنجاریابی بدست آوردند مورد بررسی قرار دادیم

سلامتی و تعریف آن

« سلامت تن و روان و انبساط خاطر و در نهایت شادکامی و تن آرامی پدیده‌های هستند که در اتباط با محیط زیست انسانها تحقیق می‌پذیرد. کار کردهای نامناسب نهادها و نظامهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی در یک جامعه در ارتباط مستقیم با بهداشت روانی و جسمی مردم آن جامعه است و سلامت افراد را دچار مخاطره می‌کند » ( احمدوند، 1382، ص 2 )

سازمان جهانی بهداشت، سلامت را چنین تعریف می‌کند. « سلامت وضعیتی از تعادل کامل جسمی، روانی، و اجتماعی است و صرفاً عدم وجود بیماری یا ناتوانی نمی باشد » این تعریف در سالهای اخیر با گنجاندن « توانایی داشتن یک زندگی سالم از نظر اجتماعی و اقتصادی تقویت شده است » ( کاپلان و سادوک، 1382، ص 23 )

تعریف دیگری از سلامتی که « سلامتی را تعادلی که بین ارگانیسم و محیط ایجاد می‌شود و در واقع بر یک مفهوم سازگاری استوار است، تعریف کرده اند » ( گنجی، 1374، ص 145 )

در فرهنگ لغت معین سلامت اینگونه تعریف شده است  « سلامت به معنی آرامش رسیدن، بی گزند شدن، بی عیب شدن، نجات یافتن، تندرستی، امنیت، خلاصی از بیماری می‌باشد. » ( معین، 1376، جلد دوم، ص 1908 )

به طور کلی افراد سالم در خصوصیات زیر با هم مشترک هستند

1 ) واقعیت را آن طور که هست می‌بینند و با آن نمی جنگند. بنابراین پیش داوری و یا تعصب ندارد

2 ) خود شناس است و درک درستی از توانایی‌ها و ناتوانایی‌های خود دارد

3 ) مستقل است و روی پای خود می‌ایستد و از نیروی بدنی خوبی برخوردار است

4 ) تکامل جویند : به رشد معنوی خویش علاقمند هستند و در این زمینه پیوسته در تلاشند

5 ) سازگارند : با شرایط مختلف و نامطلوب خود را وفق می‌دهند

6 ) انتقاد پذیرند : از آنجا که به رشد و تکامل خود علاقه دارند، به انتقادات دیگران توجه می‌نمایند و انتقادات درست و سازنده را می‌پذیرند و به کار می‌بندند

7 ) شخصیتی یک پارچه و متعادل دارند : بین بخش‌های مختلف شخصیت آنان هماهنگی و تناسب برقرار است  ( علیزاده، 1382 )

در مجموع می‌توان گفت که : یک فرد سالم هم از سلامت روانی و هم از سلامت جسمی خوبی برخوردار است. و می‌تواند تمام مشکلات خود را حل کند و به شکوفایی در هر زمینه ای برسد

عوامل تأثیرگذار بر سلامت

 مجموعه عواملی را که می‌توان تحت عنوان عوامل تأثیرگذار بر سلامت نام برد شامل 3 عامل توان ساز، زمینه ساز، تقویت کننده می‌باشد. براساس نظرکرین هر کدام از این عوامل به نوعی می‌توانند بر سلامت تأثیر بگذارند. عوامل زمینه ساز، آن دسته از عواملی هستند که تصمیمات مربوط به انجام اعمال بهداشتی خاصی را بر می‌انگیزد این عوامل رایج تعلیم و تربیت نظیر آگاهی، درک، گرایشها و باورهای مربوط به رفتارهای خطر آفرین در سلامتی و رفتار بهبودی آفرین سلامتی را شامل می‌شود

عوامل توان ساز مؤثر در سلامتی آن دسته از مهارت‌هایی هستند که برای اقدام یک عمل چه آن عمل برانگیخته باشد یا خیر مورد نیاز است. مثال‌های مربوط به عوامل توان ساز شامل مهارتهای خود مراقبتی و توانایی انجام یک خود سنجی جسمانی می‌باشد

و در نهایت عوامل تقویت کننده که نقش اساسی مؤثر در سلامتی را دارد و شامل پاداشهایی است که فرد برای انجام رفتار بهداشتی مورد سؤال دریافت می‌کنند  ( گاجل و همکاران ، 1377 )

از دیگر عوامل که می‌تواند بر سلامت بگذارد وراثت و محیط می‌باشد. زیرا سلامت هر شخص تحت تأثیر محیط اجتماعی و عوامل ارثی وی  می‌باشد. همچنین می‌توان تغییرات موجود در شرایط اقتصادی از دست دادن شغل یا ارتقاء شغلی را از مواردی برشمرد که می‌تواند بر سلامت اثر بگذارد

( ترابی، 1381 )

مطالبی که بیان شد می‌تواند بعدهای تأثیر گذار بر سلامت باشد

انواع سلامتی

سلامتی را می‌توان از دو جنبه زیست شناختی و روان شناختی در نظر گرفت

سلامت زیست شناختی

« مفهوم زیست شناختی جدید سلامت و بیماری پیشرفت سریع علوم فیزیک و شیمی در دو قرن اخیر تأثیر منفی روی اعتقادات مربوط به علوم پزشکی گذاشته و سبب کاهش پیشرفت فن درمان و بهبود شده است در واقع مفهوم بیماری در قرن بیستم با مفهوم آن در روزگاران قدیم و دوره خرافات تفاوت زیادی نداشته است. اختلاف عمده در این است که ارواح خبیثه جای خود را با عوامل میکروبی که به انسان حمله می‌کنند عوض کرده است

ما معتقدیم بیماریها بدن‌های آسیب پذیر و کاملا طبیعی یا سالم در وضعیت مطلوب را مبتلا نمی کند در مورد بیماریها عقیده بر این است که آنها قابل انتقال و سرایت نیستند. مفهوم زیست شناختی پزشکی بر اساس واقعیت غیر قابل انکار فیزیولوژیکی استوار است که علت اولیه بیماری را باکتری یا ویروس نمی داند بلکه کاهش مقاومت بدن را در ایجاد زمینه مساعد بیماری و ایجاد اختلال در سلامت بدن موجود زنده و ناراحتی‌های جسمی و پیدایش فشارهای روانی مؤثر می‌شمارد باکتریها همواره در محیط زندگی انسان وجود دارند و در صورتیکه موجود زنده توانایی جسمی نداشته باشد نیروی مقاومت حیاتی کاهش می‌یابد و میکروبها قدم به جلو گذاشته و آماده ایجاد، اختلال در سلامت او می‌شوند » ( وصال، 1383، ص0 1  )

سلامت روان شناختی 

معنای دقیق سلامتی روانی به رضایت و واکنش‌های رفتاری مناسب فرد در گروه برمی گردد بنابراین سلامت روانی حالتی است که برای شخص این امکانات را فراهم می‌سازد تا با مشکلات زندگی آنگونه برخورد کند که برای او احساس رضایت بوجود آید و همینطور چنین فردی بشکل خوشبینانه ای با گروه اجتماعی تشریک مساعی داشته باشد ویژگیهای روحی یک فرد سالم عبارتند از : آرامش روانی، رهایی نسبی از تنشها و نگرانیها، احساس امنیت کردن، احساس مشخص کردن توانایی مقابله با واقعیت‌ها، لذت بردن از تماس با افراد دیگر، توانایی قبول محرومیت فعلی برای منافع بعدی، ویژگیهای مذکور از جمله خصوصیاتی است که فرد را قادر می‌سازد تا به طور شایسته با نیازهای اجتماعی رو برو شود با توجه به این مساله تصور می‌شود که سلامت روانی از طریق  سازگاریهای اجتماعی آشکار می‌گردد

( وصال، 1383 )

به بیانی دیگر سلامت شامل دو نوع سلامت ذهنی ( روحی )، و سلامت جسمی می‌باشد

سلامت روحی : توانایی جمع آوری، پردازش، به یاد آوردن و مبادله اطلاعات است

سلامت جسمی :مشمول عملکرد سیستم‌های عمده فیزیولوژیایی « از قبیل قلبی، عروقی، گوارش، تولید مثل و غیره میباشد »  ( زراعی، 1383 )

سلامت روانی و تعریف آن

 

مقاله آلودگی هوا در word

 مقاله آلودگی هوا در word دارای 134 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله آلودگی هوا در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله آلودگی هوا در word

مقدمه  
ترکیبات جو  
ارتفاع و ساختار جو  
تاثیر فعالیت های انسان بر وضعیت جو  
آلاینده های گازی شکل  
آئروسلها  
آیا هوا با کمبود اکسیژن مواجه خواهد شد؟  
آیا دمای کره زمین افزایش خواهد یافت  
آلودگی هوا  
هوای غیر آلوده  
منشاء و ماهیت آلاینده های هوا  
هوای آلوده  
آلودگی هوا  
کربن منوکسید  
اهمیت co ناشی از فعالیت های انسان  
شیمی تشکیل co  
غلظت و توزیع co  
اثرات co روی انسان  
اکسید های نیتروژن  
منابع اکسید های نیتروژن  
اکسید های نیتروژن به عنوان آلوده کننده ها  
شیمی تشکیل NOX  
چرخه نوری NO2  
اثرات NOX  
کنترل آلودگی NOX  
اندازه گیری NOX  
هیدروکربن ها و اکسیدان های فتو شیمیایی  
هیدروکربن ها  
منابع هیدروکربن ها  
تشکیل اکسیدانهای فتوشیمیایی  
غلظت هیدروکربن ها و اکسیدان ها فتوشیمیایی  
اکسیدهای سولفور  
منابع سولفور اکسیدها  
شیمی تشکیل soX  
ذرات معلق  
ترکیب شیمیایی ذرات معلق  
اثرات ذرات معلق بر روی مقدار کل اشعه خورشیدی  
کنترل انتشار ذرات معلق  
ذرات معلق آلی  
آلاینده های معدنی مختلف  
بوها  
تاثیر روی انسانها  
تاثیر روی حیوانات  
ثمر بخشی درختان در تقلیل میزان سرب  
اثر درختان روی سایر عوامل آلاینده  
آلودگی هوا بوسیله ایروسل ها  
استفاده از گیاهان به عنوان بیواندیکاتور  
اثر آلاینده های شیمیایی هوا روی گیاه  
آلاینده های هوا  
علائم قابل رویت  
تیپ های کلی صدمات  
مرگ سلول ها  و نکروتیک شدن برگها  
کلروز و سایر تغییر رنگها
رشد غیرطبیعی گیاهان
شناخت اثرات مواد آلاینده
اثرات غیر قابل رویت
1-رشد محصول
2- اثرات الاینده ها بر روی پروسه های بیوشیمیائی و فیزیولوژیکی
بازدهی محصول
اثرات آلاینده های هوا روی جمعیت های گیاهی وجوامع
بخش ترجمه

مقدمه:

ترکیبات جو

هوا مخلوطی از گازهای مختلف است. گرچه جو زمین ظاهراً به دلیل ماهیت گازی شکل خود بی وزن به نظر می رسد، اما دارای جرمی به مقدار 10¹⁴×6/5 تن می باشد. به استثنای بخار آب، نسبت اختلاط گازهای تشکیل دهنده هوا تا ارتفاع 60 کیلومتری نسبتاً ثابت است. حدود 99 درصد حجم هوای زمین را دو گاز ازت و اکسیژن تشکیل می دهد که ازت با 78 درصد، پیکره اصلی جو زمین است، بعد از آن اکسیژن قرار دارد، و سایر گازها فقط یک درصد را شامل می شوندو جدول  گازهای تشکیل دهنده جو را در یک هوای خشک (بدون بخار آب و آلاینده ها) به صورتهای حجمی و جرمی نشان می دهد که معمولاً تقسیم بندی حجمی آن متداولتر است. اگر سهم بخار آب موجود در جو را نیز در این تقسیم بندی دخالت دهیم، این نسبتها ثابت نخواهد بود زیرا دمای طبقات پایین جو همیشه در حال تغییر است و با رسیدن دما به نقطه میعان و تبدیل بخار به مایع، درصد حجمی بخارآب در جو تغییر خواهد کرد. گرچه وزن مولکولی بخار آب از وزن سایر عناصر تشکیل دهنده جو کمتر است، با این وجود بخار آب عمده در لایه های پایین جو متمرکز می باشد. بیشترین مقدار بخار آب در لایه مجاور سطح زمین است و با افزایش ارتفاع، به سرعت از میزان آن کاسته می شود. وجود بخار آب در نزدیکی سطح زمین: اولاً به دلیل وجود اقیانوسهاست که منبع اصلی تأمین آن است؛ و ثانیاً سرد بودن لایه های فوقانی جو که مانع از نفوذ بخار آب می شوند

جالب است بدانیم که مقدار دی اکسید کربن موجود در جو زمین در طول قرن گذشته افزایش پیدا کرده است. بخشی از این افزایش به دلیل مصرف زیاد سوختهای فسیلی است که نتیجه آن آزاد شدن گاز CO₂ است

علاوه بر ترکیبات دائمی جو که اشاره شد، جو زمین حاوی مواد معلق گوناگون مانند ذرات نمک، گرد و غبار و قطرات بسیار کوچک آب نیز می باشد که نباید آنها را جزء ترکیبات گازی جو به حساب آورد. اما نقش این مواد، بخصوص قطرات کوچک آب را نیز نمی توان نایده گرفت

ارتفاع و ساختار جو

جو زمین، پوشش عظیم گازی شکل است که اطراف کره زمین قرار گرفته و حتی در سطح آن نیز نفوذ نموده است. هر مقدار از سطح زمین دور شویم از غلظت هوا کاسته می شود. بطوری که غلظت هوا در لایه های انتهایی آنقدر کم می شود که بالاخره بطور غیر محسوسی با جو خورشید در هم می آمیزد. در ابتدا کاهش غلظت هوا بسیار سریع است بطوری که 50 درصد جرم هوا در ارتفاع کمتر از 5/5کیلومتری سطح زمین قرار دارد و نیمی از آنچه باقی می ماند نیز در 5/5 کیلومتر دوم متمرکز است. به عبارت دیگر سه چهارم جرم هوا در ارتفاع کمتر از 11 کیلومتری سطح زمین پراکنده است. افزایش غلظت هوا در نزدیک سطح زمین یکی به دلیل جاذبه و دیگری فشاروارده از سطوح بالاتر جو است

ساختارجو را میتوان از دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار داد. یکی از معیارهایی که بر اساس آن لایه های جو طبقه بندی می شوند دمای هوا است. طبقه بندی حرارتی از نظر تغییرات هوا و اثرات مستقیم گرما بسیار با اهمیت می باشد

با توجه به محدود بودن اطلاعات ما از خصوصیات جو در لایه های فوقانی و به این دلیل که سطوح بالایی هنوز تحت بررسی و تحقیق می باشد هیچ گونه تعریف و مشخصه جامعی از ساختار جو در این قسمت وجود ندارد. در شکل 1 ساختار لایه بندی جو از برخی جنبه های فیزیکی نشان داده شده است. پایینترین لایه جو که در برگیرنده بیشترین جرم هواست و همچنین بزرگترین ویژگی آن کاهش تدریجی دمای هوا نسبت به ارتفاع می باشد. لایه تروپوسفر نام دارد. بیشترین تغییرات جوی که کاهش دما نسبت به ارتفاع مهمترین آنهاست، در این لایه اتفاق می افتد. ضخامت متوسط لایه تروپوسفر حدود 11 کیلومتر است

روی لایه تروپوسفر طبقه استراتوسفر قرار دارد که ضخامت متوسط آن حدود 23 کیلومتر است. در 3 کیلومتر اول استراتوسفر، دمای هوا ثابت است اما در قسمتهایی بالاتر دمای هوا با ارتفاع افزایش می یابد لایه مزوسفر در بالای طبقه استراتوسفر واقع شده و به صورتی است که در آن دمای هوا نسبت به افزایش ارتفاع بطور سریع کاهش پیدا می کند. ترموسفر انتهاییترین لایه جو می باشد که در آن بار دیگر دمای هوا با ارتفاع به سرعت زیاد می شود. این لایه از ارتفاع تقریبی 80 کیلومتری شروع و تا 190 کیلومتری سطح زمین ادامه دارد. بدین ترتیب جو زمین از نظر حرارتی به چهار لایه متمایز: تروپوسفر، استراتوسفر، مزوسفر، و ترموسفر تقسیم می شود. مرز بین لایه های اول و دوم، تروپوپاز،مرز لایه های دوم و سوم استراتوپاز و مرز لایه های سوم و چهارم مزوپاز نام گرفته است. مزوپاز محلی است که پایینترین دما را دارا می باشد

تأثیر فعالیتهای انسان بر وضعیت جو

وقتی می شنویم که مثلاً مردم شهر لوس آنجلس در وضعیت مه دود (Smong) هوا با ماسک ضد گاز در خیابانها ظاهر می شوند، باید به خود آئیم که واقعاً چه بلایی بر سر جو زمین آورده ایم

مواد زایدی که در یک جامعه غیر صنعتی دور ریخته می شود نه تنها آلوده کننده به حساب نمی آیند بلکه این مواد در اصل بخشی از چرخه عناصر در طبیعت است. اما در جوامع صنعتی، توسعه فرایندهای انرژی، بیش از نیاز شخصی افراد آن جامعه بوده و به دو صورت بر جو زمین تأثیر می گذارد: یکی تغییر در ترکیب گازهای جو؛ و دیگری تغییردمای جو. از زمان انقلاب صنعتی تاکنون بشر همیشه بیش از توان طبیعت درپاک سازی جو، مواد آلاینده وارد آن کرده است. اثرات آلودگی هوا از چند نظر حائزاهمیت است: تأثیر اول آن، تغییراتی است که در ترکیب گازهای جوی ایجاد می شود و برای سلامتی انسان مضر است؛ دومین تأثیر، افزوده شدن ذرات معلق در هوا (Aerosols)؛ و سومین اثر، تغییر دمای جو زمین است

 

آلاینده های گازی شکل

بطوری که در جدول نشان داده شد، دی اکسید کربن فقط بخش بسیار کوچکی از گازهای جو را تشکیل می دهد؛ اما این مقدار ناچیز، همان طور که مشروحاً خواهیم دید، اهمیت زیادی دارد. CO₂ و بخار آب، جذب کننده اصلی انواع طول موجهای تابشهای حرارتی هستند که باعث گرم شدن هوا می شوند. هر چه میزان CO₂ در جو اضافه شود بر دمای هوای کره زمین افزوده می گردد. کارشناسان هواشناسی بر این عقیده اند که اگر افزایش CO₂ موجب افزایش دمای هوا     می گردد؛ برعکس، افزایش ذرات معلق در هوا با انعکاس و پراکنده کردن تابش خورشیدی باعث سرد شدن جو می شوند، و لذا تأثیر گاز CO₂ از این طریق خنثی می گردد

گاز دی اکسید کربن در اثر سوخت کامل کربن و مواد فسیلی، حاصل می گردد. گرچه CO₂ به مقدار بسیار زیادی توسط وسایل نقلیه، صنایع و سوختهای خانگی تولید می شود، اما تنفس آن مستقیماً بر سلامتی انسان اثر ندارد، و تنها تأثیر آن، گرم شدن جو زمین می باشد. در شکل 2 تغییرات گاز کربنیک هوا از سال 1860 تا 1970 و پیش بینی روند افزایشی آن تا سال 2000 نشان داده شده است

مونوکسیدکربن یا گاز CO2 که در اثر سوخت ناقص مواد کربن دار حاصل می شود بسیار خطرناک و سمی است. با تراکم این گاز به مقدار 100 قسمت در میلیون به فاصله چند ساعت سلامتی انسان به خطر می افتد. گازهای CO2 و اسید سولفوریک نیز به مقدار کمتری تولید می شوند، اما اثرات آنها بیشتر و کشنده تر است. هنگام تنفس، وقتی گاز اسیدسولفوریک وارد ریه ها می شود سلولها به طور دایم از بین می روند. گاز SH2 که بوی تخم مرغ گندیده می دهد از ضایعات کارخانجات حاصل شده و سمی بودن آن به مراتب خطرناکتر از دیگر گازها می باشد. این گاز موجب اغلب مرگ و میرها و بیماریهای ناشی از آلودگی هواست. در فرایندهای شیمیایی جو چندین نوع اکسید ازت تولید می شود که خطرناکترین آن اکسید نیتریک (NO2) است. تابش خورشید، اکسید ازت را به ازن که نوعی اکسیژن فعال و سمی است تجزیه می کند. بعضی از فرایندهای صنعتی موادی از جمله فلورید هیدروژن (HF) تولید می کند. این ماده شیمیایی بسیار خورنده است و با  تراکمی کمتر از یک قسمت در بیلیون می تواند خسارات زیادی به گیاهان وارد آورد. دی سولفید کربن نوع دیگری از گازهای سمی است که در صنایع کاغذسازی به مقدار زیاد تولید می شود

علاوه بر گازهای معدنی مذکور، ترکیباتی از نوع گازهای آلی و فرار که بسیار سمی هستند نیز وارد جو می گردد. این گازها عبارتنداز: اتیلین، فورمالدئید و تعدادی گازهای حلال. اتیلین، هیدروکربن مهمی است که در دود اتومبیلها، اتوبوسها و کامیونها وجود دارد. تراکم این گازها به مقدار یک قسمت در بیلیون به اغلب گیاهان زراعتی صدمه می زند. فورمالدئید، ماده شیمیایی از انواع گازهای آلوده کننده است. این ماده ترکیبی تحریک کننده دودی شکل بوده که در محل سوزانیدن زباله ها تولید می شود. حلالهای آلی در هوای نواحی صنعتی به وفور یافته می شود که اثرات آنها، از تحریکات ساده تا مسمومیتهای شدید می باشد

هنوز به خوبی اثرات واقعی گازهای رادیواکتیو روشن نشده و خطرات حاصله چه به لحاظ توارثی و چه به لحاظ پزشکی قابل توجه و تحت بررسی است

آئروسلها

هر چند بیشتر آئروسلها و ذرات معلق در هوا منشا طبیعی داشته و حاصل انفجارهای آتشفشانها ، گردو خاک حاصل از باد و یا ذرات نمک می باشند، با وجود این مقدار زیادی از مواد معلق همان طور که گفته شد، توسط انسان و فعالیتهای صنعتی وارد جو می شود. صرف نظر از این که ذرات مزبور چگونه تولید و در فضا پراکنده شده باشند. نقش مهمی در تغییر اب و هوای کره زمین دارند از حالت کلی دواثر متضاد مواد ملق در هوا ، این است که با انعکاس پرتوهای خورشیدی به خارج از جو باعث سرد شدن زمین می شوند، و یا ممکن است با جذب انرژی خورشید، موجب گرم شدن هوای کره زمین گردند

در حال حاضر ما شاهد افزایش مقدار آئروسلها در مناطق شهری هستیم ، ولی هنوز دلایلی که نشان دهد ذرات فوق در مقیاس جهانی تاثیر دارند به دست نیامده است. با این وجود بااطمینان می توان انظار داشت که با گسترش شهرها باز هم به مقدار ذرات معلق در هوا اضافه شود و اثرات جدی آن در زندگی بشر و تغییر آب و هوای زمین مشهود گردد

هر چند نقش انسان در آلوده کرده جو موثر است، اما طبیعت نیز گاهی اوقات با وارونگی دما نسبت به ارتفاع در تشدید موضوع دخالت دارد. زیرا هنگامی که این حالت اتفاق می افتد، هوای سرد و آلوده به دلیل سنگینی بیشتر در سطوح پایین، و هوای گرم در ارتفاع بالا قرار می گیرد ولذا جو حالت پایدار به خود گرفته و امکان مخلوط شدن و تهویه هوا وجود ندارد

آیا هوا با کمبود اکسیژن مواجه خواهد شد؟

مصرف سوختهای فسیلی بطور جدی و قابل ملاحظه ای اکسیژن موجود در هوا را از بین می برد. از طرف دیگر به دلیل آلودی دریاها و دریاچه ها و وارد شدن مواد سمی به داخل آنها رشد جلبکهای سبز-آبی را که یکی از منابع اصلی تامین اکسیژن هستند به مخاطره افکنده است. نظر به این که اکسیژن محصول جانبی فرایند فتوسنتز می باشد، کاهش گیاهان دریایی می باید تعادل تولید و مصرف اکسیژن را در هوا و اقیانوسها مختل سازد

مساله کم شدن اکسیژن در طبیعت مورد بررسی دقیق بسیاری از محققین قرار گرفته و تا به حال نتیجه این بوده است که خوشبختانه هیچ گونه کاهش جدی در مقدار اکسیژن دیده نمی شود و اکنون مقدار سالانه مصرف اکسیژن به صورت سوخت معادل مقدار تولید آن در فر؟آیندهای فتوسنتز می باشد. اگر انسان می توانست با فعالیت های صنعتی تمام سوخت های آلی را مصرف کند فقط کمتراز 3 درصد اکسیژن موجود در هوا مورد استفاده قرار می گرفت، در حالی که اکسیژن ذخیره در اقیانوسها به مراتب، بیشتر از این مقدار بوده و می تواند کمبود آن را جبران نماید

آیا دمای کره زمین افزایش خواهد یافت؟

در حال حاضر متوسط دمای کره زمین 15 درجه سانتی گراد تخمین زده شده است

در محاسبه این دما بیلان کل انرژی دریافتی از خورشید، مقدار انرژی ذخیره شده در جو و مقدار واتابی که به خارج از جو برگشت داده می شود، در نظر گرفته شده است. هر گونه تغییری که در اجزای بیلان انرژی کره زمین داده شود می تواند دمای فعلی زمین را تغییر دهد

همان طور که قبلا توضیح داده شد بخار آب و گاز دی اکسید کربن مهمترین جذب کننده های انرژی تابشی در جو می باشند که از این دو بخار آب از اهمیت بیشتری برخوردار است. هر نوع فرایندی که موجب افزایش مقدار co2  و بخار آب بشود در افزایش دمای هوا موثر خواهد بود. در یکصد سال گذشته مقدار دی اکسید کربن هوا به میزان 15% افزایش یافته است

یکی از مسائل غیر قابل پیش بینی در مورد آلودگی هوا پرواز هواپیماهای با سرعت مافوق صوت در سطوح فوقانی جو می باشد که با پراکنده کردن بخار آب و گاز co2 در لایه استراتوسفر مشکلاتی را ایجاد کرده است

هنوز معلوم نیست که آیا رها شدن این ذرات در قسمت تحتانی استراتوسفر باعث گرم تر شدن لایه های پایینی جو می شود و یا این که با تشکیل ابر وانعکاس تابش خورشید توسط این ابرها، جو زمین سردتر خواهد شد. نهایتا مشکل حرارتی جو زمین با تداخل اثرات گوناگون آلودگی هوا مساله ای پیچیده به نظر می رسد که محققین هنوز به نظریه ثابتی نرسیده اند. ذخیره حرارتی جو که با تابش مستقیم خورشید و بازتاب حرارتی زمین تنظیم می شود، تحت تاثیر حرارت مستقیم ایجاد شده توسط انسان قرار میگیرد. منابع حرارتی و سوخت مواد در کارخانجات و فعالیتهای صنعتی انسان، مستقیما حرارت را به جو منتقل می سازد

گرچه ما با دید مختصر و کوتاه به مساله دخالت انسان در آلوده کردن جو نگاه کردیم، اما همین نگاه مختصر نشان می دهد که تاثیر فعالیتهای انسانی به آلوده کردن جو تا چه اندازه حائز اهمیت است

آلودگی هوا

معنای اصطلاح آلودگی هوا چیست؟ یک مقایسه کلی ما بین آلودگی و عدم آلودگی هوا به این سوال پاسخ خواهد داد. این نقطه شروعی منطقی برای هر مطالعه ای در مورد آلودگی هوا می باشد

 هوای غیر آلوده:

هوا، بعنوان یک تعریف مصطلح برای توصیف مخلوطی از گازها که هر یک قشر نسبتا نازکی را در اطراف زمین به وجود می آورند به کار برده می شود. ترکیب این مخلوط از زمین به طرف بالا تا حدود 50 مایل به طور قابل ملاحظاه ای ثابت است

جدول 2 چگونگی ترکیب آلودگی هوای خشک را طبقه ای از طبقات پیرامون کره زمین به صورت درصد حجمی ارائه می دهد، در ضمن مجموع جرم نسبی هر جز در تمام اتمسفر نیز داده شده است

در جدول 2 مشخص شده نیتروژن واکسیژن از گازهای بسیار فراگیر اتمسفر و رویهم رفته 99% حجم را تشکیل می دهند

تقریبا مابقی اتمسفر از آرگون و کربن دی اکسید، درصد حجمی کل مجموع این چهار جز در هوای خشک تمیز 99/99 درصد است. جدول 2 شامل اجزا هوای خشک است بنابر این آب از قلم افتاده شده که یک جز اصلی پنجم از هوای تمیز می باشد. در جدول 2 آب وارد نشده زیرا بر خلاف سایر اجزا بخار اب به مقادیر متفاوتی در هوای تمیز یافت می شود. آب موجود در اتمسفر وابسته به دما و سرعت تبخیر آب از منابع موجود از 01/0 تا 5 درصد تغییر می کند و عموما مقدار آن ما بین 1 تا 3 درصد است. مشخص است که وجود بخار آب غلظت سایر اجزا اتمسفری را به زیر مقادیر داده شده در جدول 2 تغییر خواهد بود. هر چند تناسب نسبی سایر اجزاء اساسا ثابت باقی می ماند و وقتی که میزان رطوبت مشخص شود درصد سایر گازها می توانند از این ثابت تناسب محاسبه شوند. اجاز جزئی هوا بسیار متعددند و تعدادی از آنها از روندهای طبیعی متنوعی حاصل می شوند. هیدروژن سولفیدH2S سولفوردی اکسید so2 و کربن منوکسید co همگی توسط عمل آتشفشانها حاصل شده و در اتمسفر موجود هستند

پوسیدگی گیاهان و جانداران تحت شرایط فاقد اکسیژن (پوسیدگی غیر هوازی)

منشا و ماهیت آلاینده های هوا

به طور کلی، آلاینده چیست؟ هر گاه ماده ای با تراکمی بیشتر از تراکم متداولش در فضا- که غالبا مقدار بسیار ناچیزی است- یافت شود، به آن آلاینده گویند. موارد گاز کربونیک، اکسیدهای نیتروژن، اوزون، و امونیاک که از سازاهای عادی فضای غیر آلوده اند استثنا هستند. اما به متان، آمونیاک و هیدروژن سولفید را تولید می کند. اکسیدهای نیتروژن(N₂0,NO,NO₂) توسط تخلیه بارالکتریکی در طی رعد و برق تولید می شوند. و نیز چندین تن کربن منوکسید توسط آتش سوزی جنگلها به وجود می آید

هوای آلوده:

اضافه شدن هر ماده ای تا حدی خواص فیزیکی و شیمیایی هوای تمیز را تغییر می دهد. بنابر این چنین موادی به عنوان آلوده کننده هوا در نظر گرفته می شوند

آلوده کننده ها معمولا به عنوان موادی که باعث تاثیرات قابل توجهی برای بشر، حیوانات، نباتات یامواد بشوند طبقه بندی میگردند. بر این اساس تقریبا هر ماده طبیعی یامصنوعی که بتواند از هوا بدست آید به عنوان آلوده کننده طبقه بندی می شود. چنین موادی به صورت ذرات جامد قطرات مایع، گازها و یا مخلوطی از این اشکال هستند. اکثر مشکلات آلودگی هوا به تنوع انواع مختلف آلوده کنند ه ها در شکلهای گوناگون مربوط می گردد

آلودگی هوا

محض آنکه مثلا تراکم گاز کربونیک بیش از تراکم متداول آن که از لحاظ حجمی در حدود 300 قسمت در میلیون است، برسد می توان ان را به عنوان یک ماده آلوده تلقی کرد. آلاینده ها دارای سه منبع اصلی هستند که عبارتند از اجاقهای خانگی، کوره های صنعتی و مواد نشر یافته از آنها، و بالاخره گازهای خارج شده از لوله اگزوز وسایل نقلیه موتوری

تمام این منابع مواد متعددی پخش می کنند که از بین آنها تاکنون بالغ برصد ماده شناسایی شده و شامل مواد زیر است

-گازها و بخارات ترکیبات بسیار متنوع معدنی و آلی، مانند اکسید های گوگرد، نیتروژن، و غیره یا ئیدروکربورهای چرب (آلیفاتیک) و معطر(آروماتیک) اسیدها، بازها، فنول ها و غیره

ذرات جامد یا حبابهای مایع تشکیل شده از ائروسول هایی که ریزترین ذره آن دارای ابعاد حداقل 3% میکرو میلی متر است و می تواند به صورت ائروسول باقی بماند و به 20 میکرومیلی متر یا بیشتر هم (برای ذراتی که فورا روی زمین قرار می گیرند) برسد

پنج نوع از مواد که به عنوان آلوده کننده های عمده هوا شناخته شده اند و باعث بوجود آمدن بیش از 90% از عوامل آلودگی هوا می شوند عبارتند از

1-       کربن منواکسیدco

2-       اکسیدهای نیتروژن Nox

3-       هیدروکربن ها HC

4-       اکسیدهای سولفور Sox

5-        ذرات معلق )

کربن منوکسید carbon MoNoxide

کربن منوکسید یکی از فراوانترین و گسترده ترین آلوده کننده ها است که در اتمسفر پایین یافت می شود کربن منوکسید گازی است که در تمام دماهای بالاتر از نقطه جوشش (192- درجه سانتیگراد) بی رنگ بی بو و بی مزه است. چگالی آن 5/96 درصد هوا است و به طور قابل ملاحظه ای غیر قابل حل در آب می باشد. این گاز قابل اشتعال است و با شعله آبی می سوزد

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله آلودگی هوا در word

منابع طبیعی و مصنوعی (انسانی) هر دو در تشکیل co اتمسفر سهیم هستند. وجود co در اگزوز اتومبیلها و سایر مواد زائد که نتیجه سوخت ضعیف و ناقص می باشد، کاملا شناخته شده است، اثرات محیطی co از این منابع و سایر منابع مصنوعی مورد مطالعه قرار گرفته است. تشخیص اهمیت نقشی که به وسیله منابع طبیعی co ایفا می گردد اخیرا صورت گرفته است. اولن بار در سال 1949 مشخص گردید که co سازنده بخش بسیار کوچکی از اتمسفر است. این تشخیص زمانی بود که خطوط جذبی در سیستم طیف خورشیدی کشف شد. در نهایت این مشاهدات به تحقیقات مختصری در مورد منابع طبیعی co قبل از 1972 انجامید، ابتدا تصور می شد که سهم این منابع در مقایسه با نتایجی که از فعالیتهای انسان (مصنوعی) به دست آمده بسیارجزئی است. ولی مطالعات بعد از 1972 خلاف این مسئله رانشان داد. منابع طبیعی درتولید co نسبت به منابع مصنوعی سهم بیشتری دارند، همانطور که در شکل 3 نشان داده شده است

 تقریبا 10 برابر co وارد اتمسفر می شود از منابع طبیعی است. متان منبع بیش از 77 درصد co اتمسفری طبیعی است و معلوم شده است که در نتیجه تجزیه مواد آلی فرورفته در باتلاق ها کشترازهای برنج و مناطق گرمسیری جهان تجزیه مواد آلی فرورفته در باتلاق ها، کشترازهای برنج و مناطق گرمسیری جهان حاصل می شود. انتشار جهانی متان به مقدار حداقل 16 بیلیون تن در سال تخمین زده شده است. مسلم است که متان اتمسفری با رادیکالهای هیدروکسیل(OH) یا اکسیژن اتمی(O) برای تشکیل رادیکال های متیل(CH₃) عمل می کند. واکنش های عبارتند از

CH₄+OHèH₂O+CH₃

CH₄+OèOH+CH₃

رابطه بالا بیشتر انجام می شود، اما هر دو وظیفه یکسانی بعهده دارند که عبارتند از ویرانی دائمی CH₄  اتمسفری

CH₃ رادیکالی تولید شده بیشتر برای تولید CO نهائی عمل می کند

رادیکال های هیدروکسیل و اکسیژن محتاج اکسایش اولیه CH₄ هستند و طبق واکنش های زیرحاصل می شوند

نورخورشید

O₃èO₂+O

O+H₂0èOH+OH

بنابر این منبع اصلی co اتمسفری مرحله ای است که CO در اتمسفر تولید می گردد نسبت به مرحله ایکه در اتمسفر پخش می شود

اقیانوسها دومین منبع تولید co اتمسفری می باشند از انجا که سطح آبها در تماس با اتمسفر می باشند انتظار می رود که شامل co حل شده و جذب شده از اتمسفر باشند. هر چند که عملا مقدار co حل شده دراقیانوس ها از 10 تا 40 برابر بیش از مقداری است که ازچنین جذبی انتظار می رود. گیاهان پست دریائی و سایر منابع بیولوژیکی سهم قابل ملاحظه ای در تولید co موجود در آبها را دارند این co متعاقبا در اتمسفر آزاد می شود. این یک باور غلط عمومی است که تقریبا هر چیز موجود در اتمسفر زمین به جز نیتروژن، اکسیژن و مقدار کمی از گازهای نادر در نتیجه فعالیت های بشری به وجود می آید

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله آلودگی هوا در word

علیرغم سهم کوچک این منابع در مقام مقایسه با انتشار جهانی CO  (94 درصد از کل) تاثیر منابع مصنوعی نیز نباید نادیده گرفته شود. اطلاعات قبلی نمی توانند توجیه کننده این واقعیت مهم باشند که منابع طبیعی CO در سراسر جهان پخش شده اند در حالی که منابع مصنوعی در مناطق بسیار کوچک متمرکز شده اند. برای مثال 95 تا 98 درصد از CO اتمسفری در یک منطقه شهری ناشی از فعالیتهای انسانی حاصل می شود. این مقادیر CO بطور معمول 50 تا 100 برابر از مقادیر مشخص جهانی( 01 تا 05 PPM)  بالاتر است. اثر نابع مصنوعی در مشکلات آلودگی هوا به طور مقدماتی محصول دو خاصیت موقعیت و سرعت بالای انتشار هستند بنابر این باقیمانده بحث آلودگی CO روی منابع مصنوعی متمرکز خواهد بود

 

 شیمی تشکیل CO

تشکیل CO از منابع مصنوعی در فضا از یکی از فرایندهای شیمیائی زیر ناشی می گردد

1-   سوخت ناقص کربن یا محصولات حاوی کربن- زمانی که اکسیژن کافی جهت سوخت وجود نداشته باشد به وقوع می پیوندد و به جای کربن دی اکسید(co₂) تولید می گردد

2-   یک واکنش در حرارت بالا، بین CO₂ و مواد حاوی کربن صورت می پذیرد

3-   در حرارت بالا CO₂به co و o تجزیه می گردد

مطالعات جزئیات این فرایندها نقش آلودگی کربن منواکسید را مشخص می نماید

فرایند1- تشکیل اکسیدهای کربن، وقتی که کربن و اکسیژن خالص با هم ترکیب می گردند‏ ، فرایند ساده ایست. نظیر سوختن مواد حاوی کربن در هوا که شامل یک سری فعل و انفعالات می گردد. علیرغم پیچیدگی پاره ای اصول کلی در خصوص این واکنش ها شناخته شده، به عبارت ساده سوختن کربن در مواد سوختی به شکل مراحل زیر انجام می گیرد

2c+o₂è2co

2co+o₂è2co₂

واکنش اول تقریبا ده بار سریعتی از دومی انجام می شود. بنابر این co  در فعل وانفعال سوختن یک واسطه است  و اگر O₂ به اندازه کافی موجود نباشد به صورت محصول نهائی ظاهر خواهد شد. Co همچنین می تواند در به عنوان محصول نهائی ظاهر گردد. اگر مواد سوختی و هوا به خوبی مخلوط نشده باشند مخلوط ناقص موجب می گردد که در مناطقی از اختلاط هوا و مواد سوختی اکسیژن کافی وجود نداشته باشد. رابطه تولید co و وجود اکسیژن در شکل 4 نشان داده شده که در آن تولید co در سه موتور احتراق داخلی در مقابل نسبت هوا به مواد سوختی ترسیم گردیده است. تاثیر کمبود اکسیژن در تولید co کاملا مشهود است

 فرآیند2: واکنش مورد نظر در این فرآیند به صورت زیر می باشد

Co₂+cè2co

این واکنش به آسانی در حرارتهای بالا، که معمولا در بسیاری از تجهیزات صنعتی ماند کوره ها وجود دارند انجام می گیرد

Co تولید شده از این طریق در پاره ای موارد لازم و سودمند می باشد مثل کوره ها که به عنوان احیا کننده در تولید آهن از سنگ اکسید آهن عمل می کند. ولی بخشی از co ممکن است وارد اتمسفر شود و موجب آلودگی گردد

فرآیند 3: تحت شرائط خاصی واکنشی که در آن اکسیژن کافی برای سوختن کامل نیز وجود داشته باشد هنوز ممکن است به عنوان منبعی برای تولید co عمل کند. این به علت حرارت بالای ناشی از تجزیه co₂ به  o و co می باشد

در این وضعیت در حرارت بالا کربن دی اکسید و co درحال تعادل وجود خواهند داشت. طبق فرمول

 حرارت بالاتر به تولید co و o کمک می کند. برای مثال در حرارت 1745 درجه سانتیگراد یک درصد co₂  به o  و co تجزیه خواهد شد و در حرارت 1940 درجه سانتیگراد 5% آن تجزیه می گردد. اگر یک مخلوط در حال تعادل در حرارت بالا به طور ناگهانی سرد شود، co موجود در مخلوط سرد شده باقی می ماند

 

 غلظت و توزیع co:

از آنجا که اتومبیل به تنهایی تولید کننده بزرگترین منبع آلودگی co می باشد(6/65%) مناطق پرجمعیت شهری غلظت بالایی از co را نشان می دهند. در چنین مناطقی غلظت co بستگی به وضعیت فعالیتهای روزانه جمعیت دارد

غلظت روزانه co بستگی کامل به میزان ترافیک دارد

بالاترین میزان تراکم در محلهایی دیده می شود که بار سنگین ترافیک دارند و وضعیت روزانه جز در آخر هفته ها تفاوت چندانی با هم ندارند. تراکم در زوهای هفته بالاتر از روز جمعه می باشد

غلظت هوا از co در هر منطقه با سرعت ورود آن به اتمسفر سرعت پراکندگی و از بین رفتن آن مشخص می گردد. در مناطق شهری سرعت از بین رفتن خیلی پائین تر است لذا سرعت پراکندگی مستقیما به جهت سرعت باد تلاطم هوا و پایداری اتمسفر مربوط می گردد. شهرهای بزرگ اگر چه تلاطم به وسیله حرکت اتومبیلها و جریان هوا در بالا و اطراف ساختمانها ایجاد می گردد. ولی به طور موضعی دوره های طولانی از سکون هوا پیش می آید. که منجر به پراکندگی ناکافی و نتیجتا افزایش تراکم coدر هوای خواهد شد

اثرات co روی انسان:

مسلم است که اگر شخص در معرض co با غلظت زیاد قرار بگیرد خواهد مرد ولی تاثیر co بامیزان کم (100ppm و یا کمتر) اخیرا کشف شده است. این حد غلظت از آن نظر اهیمت دارد که معمولا میزان co در هوای آلوده از 100ppm کمتر می باشد. کربن منوکسید از آن نظر خطرناک است که قادر است با هموگلوبین خون ترکیب گردد. هموگلوبین معمولا به عنوان انتقال دهنده در خون عمل می کند و اکسیژن را به  شکل o₂Hb اکسی هموگلوبین از ششها به سلولهای بدن و co₂ را از سلولها به ششها می رساند (به شکل co₂Hb) علاوه بر این هموگلوبین می تواند ترکیبی با co به شکل (coHb) به وجود آورد. هنگامی که چنین ترکیبی ایجاد می شود قدرت خون جهت انتقال اکسیژن کم می شود. میل ترکیبی co با هموگلوبین 200 بار بیشتراز o₂ است. در نتیجه اگر هر دو امکان وجود داشته باشد coHb بیشتر از Hb o₂ تشکیل خواهد شد. اثرات co بر روی سلامتی موجودات عموما از نسبت در صد coHb در خون تعیین می شود. هنگامیکه غلظت coHb پایین تر از دو درصد باشد اثر چندانی بر روی سلامتی ندارد

پاره ای از شواهد گواه بر آنست که غلظت coHb به میزان دو تا پنج درصد تاثیر مخربی بر سلامتی دارد. شواهد مسلمی وجود دارد دال بر آنکه اشخاصی که مبتلا به امراض قلبی کرونرو آسم هستند مخصوصا در مقابل coHb بامیزان بیشتر از 5% آسیب پذیر می باشند

اکسیدهای نیتروژن

هشت نوع متفاوت اکسید ازت شناخته شده اند. ولی معمولا فقط سه نوع آنهادر اتمسفر یافت   می شوند. این سه نوع عبارت از: نیتروس اکسید N₂o نیتریک اکسید NO نیتروژن دی اکسید NO₂ است

نیتروس اکسید، گازی بیرنگ، غیر قابل اشتعال وغیر سمی بامزه و بوی نسبتا خوب است

نتریک اکسید نیز، بی رنگ و غیر قابل اشتعال ولی بی بو و سمی است

نیتروژن دی اکسید، گازی است با رنگ قرمز- قهوه ای غیر قابل اشتعال وبی بوی شدیدا     خفقان زا مشخص می شود

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله آلودگی هوا در word

منابع طبیعی و مصنوعی هر دو مسئول تولید آنها هستند. انتشار این منابع طبق اصول و برآوردهای جهانی همان الگوئی را که قبلا برای کربن منواکسیدذکر شد دنبال می کند. عمدتا منابع طبیعی از منابع مصنوعی در این مورد سهم بیشتری دارند. درصد انتشار از منابع طبیعی و منابع مصنوعی مشخصا در این سه نوع اکسید متفاوت است. NO اتمسفری به وسیله هر دو منبع طبیعی (80%) و مصنوعی (20%) تولید می شود در حالی که تقریبا تمام N₂O منتشر شده در اتمسفر از یک منبع مصنوعی به وجود می آید. عمل تخمیر به وسیله باکتریها در خاک به منظور تجزیه ترکیبات تشکیل دهنده ازت منبع عمده N₂O را تشکیل می دهد. مکانیسم دقیق شیمیائی این فرآیند هنوز قطعا مشخص نشده است. ولی تاثیر زیادی در انتشار سالانه که 592 میلیون تن N₂O برآورد شده است دارد. عمل تخمیر باکتریها همچنین مسئول یک تولید تخمینی سالانه 430 میلیون تن NO می باشد. اشعه های نوری باعث می شوند که ازت و اکسیژن اتمسفر به روشهای گوناگونی ترکیب شوند. NO.N₂o,No₂  مقدار کلی اکسیدهای ازت تولید شده ناچیز است. احتراق منبع اصلی تولید مصنوعی اکسید نیتروژن است در طی احتراق با دمای بالا ازت و اکسیژن هوا واکنش نشان می دهند که هم NO و NO₂ را تشکیل می دهند. مقدار نسبی NO و NO₂تولید شده به دمای احتراق و به نسبت ازت به اکسیژن موجود بستگی دارد. به هر حال NO₂اغلب به کمترین مقدار تشکیل می شود. بر طبق اصول جهانی فرآیندهای احتراق 106 میلیون تن در سال اکسید نیتروژن برآورد شده را که مانند NO محاسبه گردیده است منتشر می سازد. این مقدار در حدود 35 درصد پایین تر از 163 میلیون تن به دست آمده بر اساس NO₂ است. غالبا به صورت NO₂مورد استفاده قرار می گیرند زیرا که NO هنگامی که در اتمسفر است به NO₂­ تبدیل می شود. شکل 5 مقدار نسبی انتشار اکسید نیتروژن را از منابع مختلف نشان می دهد. درصدهای استفاده شده بر اساس حجم کل اکسیدهای نیتروژن انتشار یافته هستند. بنابر این 43% NO₂­ یعنی که هر 100 حجم از اکسیدهای نیتروژن تولید شده بر اساس مقیاس های جهانی 43 حجم از NO₂­ را در بر دارند

فرض بر این بود که تمام اکسیدهای نیتروژن از منابع سوختی، احتراق به شکل NO دارند. از قراین موجود چنین بر می آید که تقریبا 9 برابر اکسید ازت از منابع طبیعی و نه از منابع مصنوعی وارد اتمسفر می شود. یک چنین موقعیت مشابهی در موردی که قبلا برای CO ذکر کردیم وجود دارد. منابع طبیعی در کل دنیا گسترده هستند. در حالی که منابع مصنوعی در فضاهای کوچکی متمرکز می شوند

اکسیدهای نیتروژن به عنوان آلوده کننده ها:

آلودگی اکسید نیتروژن هوا علیرغم حضور مقادیر N₂o  در اتمسفر معمولا برحسب No₂ , NO  در نظر گرفته می شود. دلایل چنین عملی عبارتند از

1-    NO و NO₂ سمی هستند، در حالیکه N₂O چنین نیست

2-    NO و NO₂ در واکنش های فتوشیمیائی اتمسفر سهیم هستند ولی N₂O نیست

3-    NO و NO2 ­ منابع عمده مصنوعی دارند در حالی که N2O ندارد. علامت Nox اغلب مجموعه ای برای NO و NO2  دخیل در آلودگی هوا به  کار می رود

شیمی تشکیل No_x

 

پایان نامه بهره وری در word

 پایان نامه بهره وری در word دارای 132 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پایان نامه بهره وری در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه بهره وری در word

پیشگفتار  
1-1- بهره وری  
1-1-1- تعریف بهره وری  
1-1-2- مدلها و شاخصهای بهره وری  
1-1-3 – عوامل موثر بر بهره وری :  
1-2- مفهوم دستمزد  
1-3 – فناوری اطلاعات  
1-3-1- اهمیت فناوری اطلاعات  
1-3-2- تعریف واژه فناوری اطلاعات ( تکنولوژی اطلاعات )  
تکنولوژی چیست ؟  
اطلاعات چیست ؟  
1-3-3- تعریف فناوری اطلاعات  
1-3-4- تاریخچه فناوری اطلاعات   
1-3-5- کامپیوتر و اینترنت  
1-3-5-1- تاریخچه رایانه ( کامپیوتر ) و نسلهای آن :   
کامپیوتر های نسل اول :  
کامپیوترهای نسل دوم :  
کامپیوتر های نسل سوم :  
کامپیوتر های نسل چهارم :  
کامپیوترهای نسل پنجم :  
1-3-5-2 ظهور اینترنت :  
1-4-تصویری از وضعیت فناوری اطلاعات در ایران و جهان  
تعداد کاربران اینترانت به ازاء  
هر 10 هزار نفر جمعیت 2002  
نام کشور نام قاره  
2-1- پیشرفت تکنولوژی  
2-2 – حسابداری رشد   
2-2-1- پیشرفت فنی بی طرفی هیکس ( پیشرفت  فنی نامشخص و بی طرف )  
2-2-3- پیشرفت فنی مشخص در سرمایه   
2-3 نظریه های دستمزد  
دستمزد واقعی  
2-3-6- نظریه مارشال :  
2-3-6-1 تقاضا برای عوامل تولید :  
ب – تقاضا برای عوامل تولید با بیش از یک عامل تولیدی متغیر  
الف ) حالت اول – عوامل تولید ، مستقل از یکدیگر باشند .  
2-3-6-2- بازار عرضه کار  
منحنی عرضه نیروی کار برای یک نفر:  
نمودار (2-7 ) : منحنی عرضه نیروی کار  
منحنی عرضه بازار نیروی کار  
دلایل متفاوت بودن دستمزدها  
نمودار (2-8) : منحنی عرضه بازار نیروی کار  
3ـ1ـ مطالعه استروستیک و نگوین   
3ـ2ـ مطالعه نیکولاکریستی  
3ـ3ـ مطالعه گرینن و میرز  
3-4 – مطالعه کروگر   
3-5-مطالعه پریدخت وحیدی   
3-6- مطالعه  کوین جی استروب   
3-7 – مطالعه استرالیا  
3-8- مطالعه لی وکیم   
4-1- روش نمونه گیری  
4 – 2 – برآورد موجودی سرمایه  
4 – 2 – 1 – مروری بر روشهای برآورد موجودی سرمایه  
روش شهشهانی :  
روش حسن خوانساری :  
روش روند نمایی :  
روش هژبر  کیانی و بغزیان   
روش PIM   
روش دادخواه و زاهدی   
4 – 2 – 2 – محاسبه موجودی سرمایه  
5-1- توابع تولید  
5-1-1- تابع تولید کاب – داگلاس   
5-1-2- تابع تولید (CES )   
5-1-3- توابع تولید انعطاف پذیر  
5-2- متغیر های مجازی   
5-3- مدل نظری جهت بررسی های تجربی  
5-3-1- مدل نظری جهت بررسی تأثیر فناوری اطلاعا ت بر روی بهره وری نیروی کار  
5 ـ 3ـ 2 ـ مدل نظری جهت بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر روی دستمزد  
5-4- برآورد مدلها  
5-4-1- نتایج برآورد مدلها  
5-5- نتیجه گیری و پیشنهادات  
منابع فارسی  
منابع انگلیسی  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پایان نامه بهره وری در word

1)     اسلوین، جیمز؛ اینترنت و جامعه، ترجمه عباس گیلوری و علی رادباوره، تهران: نشر کتابدار،

2)     کلانتری، باقر و عرب مازار، عباس؛ برآورد موجودی سرمایه کشور (1338ـ1367)، مجله اقتصادی دانشگاه شهید بهشتی، سال اول، شماره یک، تابستان

3)     بالازاده، مسعود؛ بررسی و برآورد تابع تولید صنایع نساجی در ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی، بهمن

4)     برانسون، ویلیام، اچ؛ تئوری و سیاستهای اقتصاد کلان، ترجمه عباس شاکری، تهران: نشر نی، چاپ چهارم،

5)     تفضلی، فریدون؛ تاریخ عقاید اقتصادی،تهران: نشر نی، چاپ دوم،

6)     توکلی، اکبر؛ آذربایجانی، کریم و شهریار، علی؛ اندازه‌گیری و تجزیه و تحلیل بهره‌وری عوامل تولید در گروههای صنایع ایران (1351ـ1372)، مجله برنامه و بودجه ـ سال پنجم، شماره 52 و 52، مرداد و شهریور

7)     عبادی، جعفر؛ مباحثی در اقتصاد خرد (بازارها، تعامل عمومی و اقتصاد رفاه)، انتشارات سمت، چاپ چهارم، تابستان

8)     حسین زاده، علی؛ اندازه‌گیری شاخصهای بهره‌وری و تعیین عوامل موثر بر بهره‌وری در شرکت بافت آزادی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اداری، دانشگاه شهید بهشتی،

9)     حسن خوانساری، زهرا؛ برآورد موجودی سرمایه در اقتصاد کشور در سالهای 60ـ1338 و تفکیک آن بین سالهای 60ـ1338 و تفکیک آن بین بخشهای مختلف اقتصادی طی سالهای 60ـ1343، سازمان برنامه و بودجه،

10)داودی، پرویز؛ اقتصادخرد، نشر مؤسسه تحقیقات اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس،

11)رضائیان، علی؛ سیستم اطلاعات مدیریت (مدل‌سازی اطلاعات)، انتشارات سمت، چاپ اول،

12)سی‌لاودن، کنت و پی لاودن، جین؛ فناوری اطلاعات، ترجمه حمید محسنی، تهران: نشر کتابدار، چاپ اول، زمستان

13)شهشهانی، احمد؛ الگوی اقتصاد سنجی ایران و کاربرد آن، دانشگاه تهران،

14)شیرانی، پرویز؛ نظریه نمونه‌گیری، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول،

15)عابدین در کوش، سعید؛ جزوه اقتصاد کلان پشرفته کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی

16)عبدالعزیز، آبتین؛ بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر ارتباطات بین سازمانی (استانداری و فرمانداری‌های استان سیستان و بلوچستان)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اداری، دانشگاه شهید بهشتی،

17)قارون، معصومه؛ برآورد ذخیره موجودی سرمایه بخشهای اقتصادی ایران (1370 ـ 1352)، مجله روند،

18)کیت بهان و ناهولز؛ آشنایی با تکنولوژی اطلاعات، ترجمه مجید آذرخش و دیگران، تهران: انتشارات سمت،

19)لوین یانگ، مارگارت؛ راهنمای جامع اینترنت، ترجمه محمدحسین، مهدوری، تهران: خانه نشرهزاره،

20)لیارد، پی.آر.جی و والتر، ا.ا؛ تئوری اقتصادخرد، ترجمه عباس شاکری، نشر نی، چاپ اول،

21)مهدوی ، محمدنقی؛ تکنولوژی اطلاعات و فناوری اطلاعات، تهران: نشر چاپار، چاپ اول، تابستان

22)وحید، پریدخت؛ تأثیر علم و فناوری بر مزدهای واقعی ایران، مجله برنامه و بودجه، شماره 52 و 53،

23)هژبر کیانی، کامبیز، بغزیان، آلبرت؛ روشی برای برآورد موجودی سرمایه بخشهای عمده اقتصاد ایران، مجله اقتصادی دانشگاه شهید بهشتی، شماره 6، بهار

24)هژبر کیانی، کامبیز؛ اقتصاد سنجی و کاربرد آن، تهران: انتشارات ققنوس، چاپ دوم

بخشی از منابع و مراجع پروژه پایان نامه بهره وری در word

1)     Atrostic, B.K and Nguyen, Sang, Computer Networks and U.S. Manufacturing Plant Productivity: New Evidence from the CNUS Data, Center For Economic Studies U.S. Census Bureau, January

2)     Barro, Robert.J and Sala.i.Martin, Xavier, Economic Growth, New York: Mc Graw – Hill, Inc,

3)     Cristea, Nicola, An Econometrics Analysis of the Effects of Internet Use at work on Hourly wages, April,

4)     Greenan, Nathalic and Mairesse, Jacques, Computers and Productivity In France: Some Evidence, Working paper, 5836, November,

5)     Krueger, Alan.B, How Computers Have Change The Wage Structure: Evidence From Micro Data (1984-89), NBER, Working paper, No,

6)     Lee, Sang. Hyop and Kim, Jangh yuk, Have Internet Changed The Wage Structure too, Department of Economics, June

7)     Poon, S.k, Econometrics and Exploratory Approaches to Analysis The Information Technology Productivity Paradox, International conference on Information System, Seattle, December,

8)     Stirob, Keving.J, Reassesing The impact of IT in The Production Function: A Meta-Analysis, Federal Reserve Bank of New York, November, 19,

پیشگفتار

نیازهای بشر چیزی نیست که بتوان به راحتی از آن صرفنظر کرد . امروز با توجه به منابع کمیاب و نیازهای نامحدودی که وجود دارد ، استفاده درست و مناسب از منابع کمیاب و بر طرف کردن نیازهای نامحدود امری واجب و ضروری به شمار می رود وهمچنین با توجه به جهانی شدن اقتصاد و شکستن مرزهای جغرافیایی چه از لحاظ اقتصادی و چه از لحاظ فرهنگی ، اجتماعی و . . . . و افزایش رقابت ، دولتها و شرکتها را بر آن داشته تا برای از دست ندادن بازارهای داخلی و خارجی و خارج نشدن از گوی رقابت داخلی وجهانی ، کالاهایی با کیفیت بهتر و کمیت بیشتر و قیمت پائین تر به بازارهای داخلی و خارجی شان عرضه نمایند که این می تواند با استفاده بهتر و مناسب از منابع موجود صورت  گیرد. بنابراین ، این چیزی جزء بهره وری و کارایی بیشتر عوامل تولید نمی تواند باشد

بهره وری باعث صرفه جویی در استفاده ازمنابع کمیاب و افزایش قدرت رقابت و در مورد افراد ، مزایای بهره وری همچنین به صورت دستمزدهای بالا و کیفیت بهتر زندگی شغلی ظاهر می شود

بهره وری به عنوان یک ضرورت ، جهت ارتقاء سطح زندگی ، رفاه بیشتر و آرامش و آسایش انسانها می باشد ، که هدف اساسی برای همه کشورهای جهان محسوب می‌شود

وقتی که ، مسئله بهره وری و بحث استفاه بهینه از منابع به میان می آید ، نمی‌توان از مهمترین بخش آن یعنی بهره وری نیروی انسانی به سادگی گذشت. استفاده منطقی از منابع فکری و فیزیکی نیروی انسانی کمک  شایانی به بهره وری کرده و خواهد کرد و بکارگیری افراد ماهر و متخصص و دارای مهارت های مختلف در زمینه های متعدد ، می توان به کیفیت بهتر و کمیت بیشتر تولیدات بیانجامد . بدون اغراق می توان گفت که این ذهن و فکر و قدرت بدنی نیروی انسانی بوده است که چنین تحولات عظیمی در بکارگیری ماشین آلات ، مواد ، انرژی و.‌.‌.  ایجاد کرده است

بشر برای افزایش بهره وری از تمام  توان خود استفاده کرده است ، به طوریکه جمیع اختراعات و ابداعات بشری از ابتدائی ترین ابزار کار دراعصار گذشته گرفته تا پیچیده ترین تجهیزات مکانیکی و الکترونیکی در زمان حاضر ، متأثر از همین تمایل و اشتیاق به بهره وری افزون تر بوده است و خواهد بود. می توان گفت یکی از مهمترین دستاوردهای انسانی امروز ، دستیابی به  تکنولوژی الکترونیک و به دنبال آن دستیابی به ابزارهای محاسباتی قوی مانند کامپیوتر و وسائل ارتباطاتی که از مهمترین آنها اینترنت می باشد، بوده است که این هم خود در سایه استفاده صحیح و منطقی ازمنابع و امکانات موجود وجود محدودیتها تحقق یافته است

امروزه استفاده از کامپیوتر و اینترنت در تمام کارها وارد شده است و در اکثر کارها از این دو ابزار و فناوری استفاده می شود . که در کشور ما نیز استفاده از کامپیوتر به طور گسترده و استفاده از اینترنت به طور محدودتر در زندگی افراد راه پیدا کرده است

بدیهی است که تغییرات تکنولوژیکی علاوه بر اینکه روی بهره وری تأثیر می گذارد، باعث تغییر نوع شغلها ، مهارتها ، مسئولیتها و وظایف کارگران می شود و نیروی کار در بازار کار دارای مزیت خواهد بود . بنابراین ، جذب  نیروی  کار ماهر و متخصص در فعالیتهای مبتنی بر فنآوری اطلاعات ضروری است که این خود روی دستمزد نیروی کار تأثیر می گذارد

گسترش سریع این دو وسیله ، دولتها ، شرکتها ، صنعتگران و مدیران و . . .  را بر آن داشته است که برای بهبود کیفیت و کمیت تولیدات خود و افزایش بهره وری از فناوری اطلاعات به طور مطلوب استفاده کنند

قطعاً هر تکنولوژی و ابزار جدید که وارد زندگی بشر می شود پیامدها و نتایج مثبت و منفی را با خود به همراه خواهد داشت و سوء ظن ها مختلفی را ایجاد خواهد کرد که فناوری اطلاعات و استفاده از آن نیز از این سوء ظن های به دور نبوده است . تحقیقات گسترده ای در زمینه تأثیر فناوری اطلاعات بر روی متغیرهای اقتصادی ، فرهنگی ، اجتماعی و ورزشی صورت گرفته است

بنابراین ، با توجه به اهمیت فراوان این فناوری ها ، سوالی که مطرح می شود این است که آیا این فناوری ها روی بهره وری نیروی انسانی در صنایع ما موثر بوده اند ؟ آیا فناوری اطلاعات می تواند دستمزدها را تغییر دهد که این خودبه طور غیر مستقیم روی سطح زندگی شغلی و رفاه و آسایش مردم تأُثیر دارد . آیا کامپیوتر و اینترنت روی اشتغال تأثیر دارد؟ و سوال های مختلف دیگری که در مباحث اقتصادی می توان مطرح کرده هر کدام از این سوالات بحث جداگانه و گسترده ای را می طلبند ولی ما در این پایان نامه قصد بررسی دو سوال راداریم

1-       استفاده از فناوری اطلاعات ( کامپیوتر و اینترنت ) چه تأثیری روی بهره وری نیروی کار   در صنایع تولیدی دارد ؟

2-       استفاده از کامپیوتر و اینترنت چه تأثیری روی دستمزد نیروی کار دارد؟

 کاربرد فناوری اطلاعات را می توان از دو جنبه مورد بررسی قرار داد

1- تولید فناوری اطلاعات                   2- استفاده از فناوری اطلاعات

تولید فناوری اطلاعات مربوط به صنایعی می شود که فناوری اطلاعات را تولید می کنند و به عنوان یک کالای نهایی در این  صنایع به شمار می رود و استفاده از فناوری اطلاعات به عنوان کالای واسطه ای در صنایع دیگر کاربرد دارد که ما در تحقیق خود به مورد دوم می پردازیم

از سه منظر بنگاهها و صنایع استفاده کننده  از کامپیوتر و اینترنت ، می توانند افزایش بهره وری را  انتظار داشته باشند

1-    کاهش سریع در قیمت کامپیوتر ، محرکی برای سرمایه گذاری گسترده در فناوری اطلاعات است . این سرمایه گذاری مانند هر شکل دیگر از هزینه سرمایه ، توانایی بهره وری را افزایش می دهد

2-    فناوری اطلاعات به طور بالقوه به بنگاهها اجازه می دهد که در راه تجارت به تغییرات کارا و  افزایشی دست زنند که این دو اثر در معادله حسابداری رشد به عنوان یک شدت سرمایه[1] در ا ستفاده  بنگاهها از فناوری اطلاعات وارد شود و روی بهره وری تأثیر بگذارد

3-    حالت سومی نیز قابل تصور است که بنگاهها استفاده کنند از فناوری اطلاعات از نیروی کار ماهر و متخصص در این زمینه استفاده می کنند که این حالت نیز به صورت نیروی کار مؤثر وارد تابع  تولیدو معادله رشد می‌شود و یک افزایش در رشد بهره وری کل عوامل و نیروی کار را موجب می شود

با توجه به مباحث گفته شده در این پایان نامه به دنبال آزمون دو فرضیه زیر هستیم

1-       استفاده از کامپیوتر و اینترنت روی بهره وری نیروی کار تأثیر مثبت دارد

2-       استفاده از کامپیوتر و اینترنت روی دستمزد درمحل کار تأثیر مثبت دارد

این دو فرضیه در مورد صنایع استان تهران در سال 1381 مورد بررسی قرار می گیرد و جمع آوری آمار و اطلاعات به صورت میدانی صورت گرفته است

در فصل اول به ادبیات موضوعی می پردازیم که شامل تعاریف بهره وری و دستمزد و بررسی فناوری اطلاعات و تاریخچه کامپیوتر و اینترنت می باشد. در فصل دوم به بررسی مبانی تئوریک می پردازیم که فناوری اطلاعات چگونه می‌تواند روی بهره وری نیروی کار و دستمزد تأثیر بگذارد . در فصل سوم به مطالعاتی که در این زمینه صورت گرفته است را تجزیه و تحلیل می کنیم و فصل چهارم به بحث روش نمونه گیری و برآورد موجودی سرمایه اختصاص یافته است و در نهایت ، در فصل آخر ضمن برآورد مدل به نتیجه گیری و پیشنهادات می پردازیم

در فصل اول ادبیات موضوعی مورد بررسی قرار می گیرد که تعریف بهره وری و معرفی شاخصهای بهره وری در بخش (1-1) مورد بحث قرار گرفته است. در بخش (1-2) مفهوم دستمزد مورد بررسی قرار گرفته است. بخش (1-3 ) به اهمیت و مفاهیم فناوری اطلاعات و مسیر تحولات کامپیوتر و اینترنت اختصاص داده شده است و در انتها و بخش (1-4 ) به خلاصه ای از وضعیت فناوری اطلاعات در ایران وجهان پرداخته شده است

1-1- بهره وری

امروزه وجود رقابتهای جهانی و سیر پر شتاب تکنولوژی برای تسخیر بازار یک سو و محدودیت منابع طبیعی از سوی دیگر ، ضرورت توجه به بهره وری را برای همگان روشن ساخته است . اینک سیاستگذاران و مدیران « بهبود بهره‌وری » را گاه به عنوان ابزار و گاه به عنوان هدف مورد توجه قرار می‌دهند

جمیع اختراعات و ابداعات بشر ابتدائی ترین ابزار کار در اعصار بدوی گرفته تا پیچیده ترین تجهیزات مکانیکی و الکتریکی زمان حاضر، متأثر از همین تمایل و اشتیاق به بهره وری افزونتر بوده است.[2]

یکی از مهمترین اهداف بهر وری ، افزایش مطلوبیت زندگی ، رفاه بیشتر ،آرامش و آسایش انسانهاست که امروزه یکی از اهداف کشورها می باشد . همانطور که گفته شد ، امروزه در اقتصاد کلیه کشورها ، چه توسعه یافته و چه توسعه نیافته ، توجه به افزایش بهره وری امری ضروری تلقی می شود ، زیرا کشورها می توانند با استفاده بهینه از منابع کمیاب ، کالاهایی با کیفیت بالا و قدرت رقابتی بیشتر تولید کنند و این خود باعث رفاه و آسایش افراد جامعه می‌شود ، زیرا  کشورها می توانند با استفاده بهنیه از منابع کمیاب ، کالاهایی با کیفیت بالا و قدرت رقابتی بیشتر تولید کنند و این خود باعث رفاه و آسایش افراد جامعه می شود. به همین دلیل برخی  از کشورها ، سرمایه گذاری های عظیم و گسترده ای را برای ارتقاء و گسترش آن در تمام سطوح جامعه انجام داده و از این طریق به درجات بالایی از رشد و توسعه دست یافته‌اند

1-1-1- تعریف بهره وری

کلمه « بهره وری » معادل فارسی انتخاب شده برای لغت «productivity » می‌باشد. تعاریف متعددی برای بهره وری صورت گرفته است که  به مرور زمان دستخوش تغییرات شده است

اولین بار این واژه در آثار قدما ، بخصوص در اثری از آگریکولا (Agricola ) به نام (De-Re-Metadlical ) عنوان شده است . اما در قرن هیجدهم فیزیوکراتهایی همچون کوئیزنی (Quesnay ) در سال 1766 و لنیزه (Li-Littre )  در سال 1883 به این واژه مفهوم قدرت تولید کردن اطلاق کردند. [3]

در مباحث اقتصادی ، بخصوص بهره وری نیروی کار ، در نظریات « تقسیم کار » آدام اسمیت ، برای اولین به چشم می خورد . که اسمیت معتقد بود که با تقسیم کار می توان تولید نهایی نیروی کار را  را افزایش داد

- تعریف قدرت تقلید کردن در فرهنگ لاروس تاسال 1949 مشاهده شده است . اما از اوایل قرن بیستم اقتصاد دانان به این واژه مفهوم جدیدی را بخشیدند که عبارت است از « رابطه قابل سنجش بین تولید و عوامل تولید»[4]

- منوچهر فرهنگ ، در  فرهنگ لغت اقتصادی ، این کلمه را به قدرت تولید ، قابلیت تولید و مولویت و بهره وری ترجمه کرده است . و همچنین مرتضی قره باغیان در فرهنگ اقتصاد و بازرگانی ، بهره وری را « رابطه میان تولید کالا و خدمات با عوامل تولید مورد استفاده در تولید آن کالا و خدمات تعریف می کند» و می گوید که ، بهره وری هر عامل تولید معمولاً برابر است به نسبت تغییر در عامل تولید به تغییر در تولید با استفاده از شاخص عددی

در ساده ترین تعریفی که از بهره وری صورت گرفته است ، بهره وری را نسبت داده به ستانده تعریف کرده اند

    این تعریف در اکثر کتابهایی که در مورد بهره وری صحبت می کنند به کار گرفته شده است. تعاریف دیگری نیز از بهره وری صورت گرفته که به صورت زیر می توان بیان کرد:[5]

- در سال 1950 سازمان همکاری اقتصادی اروپایی[6] (OECD ) :« بهره وری را خارج قسمت بازده به یکی از عوامل تولید تعریف می کند. بدین ترتیب می توان از بهره وری سرمایه، بهره‌وری سرمایه‌گذاری،  بهره وری مواد خام ، بسته به اینکه بازده در ارتباط با سرمایه و  سرمایه گذاری ، یا مواد خام ، و غیره مورد بررسی قرار گیرد، نام برد »

-  اشتانیز (P.O.Stenier ) : «بهره وری را معیار عملکرد و یا قدرت و توان موجود در تولید کالا و خدمات تعریف می کند»

- سیگل (Sigle ) : « مجموعه نسبتهای بازده به داده »

- ماندن (Mundel ) : «بهره وری به مفهوم نسبت بین بازده تولید به واحد منابع مصرف شده است که با یک نسبت مشابه به  دوره پایه مقایسه می شود و به کار می رود. بهره وری برابر است با خارج قسمت خروجی ( میزان تولید) بریکی ( یا همه ) از عوامل تولید »

- دیویس (Davis ):«تغییر بدست آمده در شکل محصول درازاء منابع مصرف شده »

- فابریکانت (Fabricant ) : « یک نسبت همیشگی بین خروجی به ورودی »

- سومانت( Sumanth ): « یک نسبت بین خروجی ملموس و ورودی ملموس»

- ایسترفیلد (T.E.Eeasterfield) :« بهره وری را نسبت بازده سیستم تولیدی به مقداری که از یک یا چند عامل تولیدی به کار گرفته شد است را بیان می کند »

- ژان  فورایسته ( Fourastie) : او به مقوله انسانی واجتماعی بهره وری اهمیت می دهدو هدف اصلی از بالاتر بودن بهره وری را کم کردن قیمت فروش ، افزایش قدرت خرید مزد بگیران ، ارتقاء سطح زندگی و تسریع و پیشرفت اجتماعی می داند نه فقط بهبود موقعیت اقتصادی فنی بنگاههای تجاری و افزایش فاصله بین قیمت فروش و هزینه تولید و مالاً منافع بیشتر

- تعریف سازمان بین المللی کار[7](ILO) : سازمان بین المللی کار بهره وری را این طور بیان می کند که « معیار برای بخش بهره وری ، نسبت ترکیب عوامل اصلی تولید یعنی : زمین سرمایه ، نیروی کار و سازماندهی  بر محصولات است»

- مرکز بهره وری ژاپن [8] (JPC) : این مرکز بهره وری را به صورت زیر تعریف می کند : « به حداکثر رساندن استفاده از منابع ، نیروی انسانی ،تسهیلات و غیره به طریق علمی . کاهش هزینه های تولید ، گسترش بازارها ، افزایش اشتغال و کوشش برای افزایش دستمزدهای واقعی و بهبود معیارهای زندگی ،آنگونه که به سود کارگر ، مدیریت و عموم مصرف کنندگان باشد.»

- سازمان بهره وری آسیایی [9](APO) : « بهره‌وری یک رابطه با یک مقایسه ارزشی میان مقدار کالا و خدمات تولید شده و مقدار منابع به کاررفته جهت تولید کالاها می باشد که به صورت یک نسبت توضیح داده می شود.»

- آژانس بهره‌وری اروپا[10](EPA): این آژانس معتقد است که بهره وری عبارت است از

الف : بهره وری ، درجه استفاده مؤثر از هر یک از عوامل تولید است

ب : بهره وری دردرجه اول یک دیدگاه فکری است که همواره سعی دارد ، آنچه را که در حال حاضر موجود است بهبود بخشد. بهره وری مبتنی بر این ایده و نظر است که انسان می تواند فعالیتهایش را هر روز بهتر از پیش به انجام رساند. علاوه بر آن بهره وری مستلزم آن است که به طور پیوسته تلاشهایی در راه انطباق فعالیتهای اقتصادی با شرایط دائماً در حال تغییر و همچنین تلاشهایی برای به کار گیری نظریه و روشهای جدید انجام گیرد»

سازمان بهره وری ملی ایران [11](NIPO) :« بهره وری یک فرهنگ ، یک نگرش عقلانی به کار و زندگی است که هدف آن هوشمندانه تر کردن فعالیتها برای دستیابی به زندگی بهتر و متعالی است.»

      1-1-2- مدلها و شاخصهای بهره وری

لازمه تدوین یک استراتژی موفق برای بهبود بهره وری ، تنظیم روشی سیستماتیک برای اندازه گیری بهره وری هم در سطح کلان و هم در سطح خرد است . در این بخشها به مدلهای مختلف اندازه گیری اشاره می شود

بهره وری جزئی : بهره وری جزئی به صورت نسبت تولید به نهاده مورد نظر تعریف می شود

الف – بهره وری نیروی کار : [12]بهره وری نیروی کار یکی از شاخصهای مهم در استفاده بهینه از منابع است . بنابراین ، بهره وری نیروی کار مشخص کننده میزان تولیدی است که هر واحد نیروی کار در جریان تولید ایجاد می کند. در محاسبه بهره‌وری نیروی کار به دو پارامتر یعنی ارزش افزوده و متوسط ساعات کار صرف شده نیازمندیم و رشد بهره وری نیروی کار را می توان به صورت زیر محاسبه کرد

 که در آن

GLp : شاخص بهره وری نیروی کار      LP₀ : بهره وری نیروی کار در سال پایه

LP_t: بهره وری نیروی کار در زمان t      V_t : ارزش افزوده به قیمت ثابت

L : تعداد نیروی کار

ب – بهره وری سرمایه : بهره وری سرمایه یکی دیگر از شاخصهای بهره وری جزئی است که متوسط ارزش افزوده حاصل از هر واحد سرمایه را بیان می کند که به صورت زیر محاسبه می شود

 که در آن

Gcp : شاخص بهره وری سرمایه

CP_t : بهره وری سرمایه در زمان t          V_t: ارزش افزوده به قیمت ثابت

CP_o: بهره وری سرمایه در سال پایه   K_t: موجودی سرمایه به قیمت ثابت

 بهره وری کل : بهره وری کل نسبت کل ستاده به کل داده تعریف می شود. که شاخصها و روشهای متفاوتی برای اندازه گیری بهره وری کل وجود دارد که در زیر به مواردی از آنها اشاره خواهد شد

الف : شاخص ابتدائی : فرض را بر این می گذاریم که تنها دو عامل سرمایه و نیروی کار در فعالیتهای تولیدی به کار گرفته می شوند. بنابراین بهره وری   کل [13] (TFP) نسبت ارزش تولید به مجموع وزنی از ارزش عوامل تولید است که به صورت زیر محاسبه می شود

    TFP_t: شاخص ابتدائی بهره وری کل

: ارزش تولید                    W_t.L_t: ارزش نیروی کار به کار رفته در تولید

r_t.k_t: ارزش سرمایه به کار رفته در تولید

 : به ترتیب سهم نسبی (وزن ) عامل نیروی کار و عامل سرمایه از تولید می باشند

ب – شاخص سولو : شاخص سولویکی از شاخصهای معروفی است که بیشتر  در مباحث اقتصادی اندازه گیری بهره وری کاربرد دارد. تابع تولید از نوع کاب داگلاس  را کهQ ارزش تولید ، k سرمایه ، L نیروی کار و  و B به ترتیب کشش تولیدی نسبت به عامل سرمایه و نیروی کار را نشان می دهد و A ضریب تکنولوژی است ، در نظر بگیرید. با انجام ریاضی بر روی تابع تولید به رابطه زیر دست می‌یابیم که

   که در این رابطه  نرخ رشد بهره وری کل عوامل تولید را نشان می دهد. و  نرخ رشد نیروی کار و  نرخ رشد سرمایه و  نرخ رشد تولید را نشان می دهند

ج – شاخص مقدار دیویژیا : در این روش شاخص بهره وری کل از نسبت شاخص تولید به شاخص نهاده ها به دست می آید. شاخص نهاده ها به وسیله شاخص دیویژیا که  است ، اندازه گیری می شود. در این رابطه و B به ترتیب کشش تولید نسبت به سرمایه نیروی کار است که توسط تابع تولید کاب داگلاس تخمین زده می شوند. بدین ترتیب شاخص بهره وری کل عوامل تولید از رابطه زیر به دست می آید که در آن V  ارزش افزوده  به قیمت ثابت و D شاخص نهاده ها می باشد

د – شاخص کندریک : تابعی که کندریک برای تخمین تغییرات بهره وری کل در ایالت متحده امریکا مورد استفاده قرار داده است، از نوع تابع تولید ضمنی است . شاخص بهره وری کل در این روش ، بر اساس نسبت محصول واقعی به میانگین وزنی عوامل تولید کار و سرمایه ، به صورت زیر محاسبه می شود

که در آن ، w,r   به ترتیب سهم سرمایه و نیروی کار درآمد ایجاد شده ،  نیروی کار ، V_tارزش افزوده ، و K ارزش موجودی سرمایه بر اساس قیمتها ثابت می باشند

رشد بهره وری بر اساس شاخص کندریک ، به صورت زیر محاسبه می شود

 اگر نتیجه مثبت باشد ، نشان دهنده رشد بهره وری در صنعت مورد نظر خواهد بود.[14]

هـ – مدل فوراسیته[15]:  فوراسیته برای محاسبه بهره وری کل فرمول زیر ارائه می‌‌دهد

 که در آن

P : بهره وری کل                               DL: کار مستقیم

Q : حجم فیزیکی محصولIL                    : کار غیر مستقیم

O  : هزینه های سربار یا بالاسری

M : مواد و مصالح مصروفه               E : انرژی صرف شده

 و- مدل گریگ –هریس (Craig –Harris)

این مدل به صورت زیر تعریف می شود

که در آن

P_t: بهره وری کل       R : نهاده مواد خام و قطعات و کالاهای نیمه ساخته

L : نهاده نیروی کار O : سایر نهاده های مربوط به کالاو خدمات (هزینه های سرباز )

C : نهاده سرمایه      Q_t: ستاده کل

ستاده کل در این مدل از جمع کلیه کالاهای تولید شده به قیمت فروش به اضافه سود سهام و بهره اوراق قرضه یا دیگر منابع شبیه به آن بدست میآید و داده ها در این مدل بصورت زیر تعریف می شوند

×]نفر/ساعت کار انجام شده در هر گروه [= داده نیروی انسانی در سال جاری به قیمت سال پایه

]نرخ دستمزد سال پایه با میزان حقوق برای ان گروه خاص[

]قیمت مواد در سال پایه [×]کلیه واحدهای خریداری شده و میزان تغییر درموجودی انبار[ = داده مواد خام و قطعات خریداری شد به قیمت سال پایه

 داده های (هزینه های ) متفرقه شامل کلیه هزینه های انجام شده بجز داده های مربوطه به نیروی انسانی ، مواد و سرمایه می گردد

داده سرمایه شامل تجهیزات ، موجودی نقد ، اسناد دریافتی و حسابهای دریافتی ، موجودی

انبار و سایر دارائی های جاری می گردد که تمامی اینها به قیمت سال پایه محاسبه می شوند

 ز- مدل ماندل : (Mundel Medel)

ماندل در سال 1976 شاخص بهره وری را به شکل زیر ارائه داده است

 که در آن

PI : شاخص بهره وری

OMP : مجموع ستاده ها در دوره اندازه گیری شده

OBP: مجموع ستاده ها در دوره پایه

IMP: داده در دوره اندازه گیری شده

IBP: داده ها در سال پایه

ماندل معین نمی کند که دقیقاً چگونه داده ها و ستاده ها تجزیه و اندازه گیری میشوند

 ح-مدل تیلور – دیویس : (TyLor-Davis Model)

تیلورو دیویس معیار بهره وری کل عوامل برای یک بنگاه را به صورت زیر پیشنهاد می کنند

 که در آن

S  : فروش خالص تعدیل شده (فروش خالص که با استفاده از شاخص قیمت، اثر تورم از آن حذف شده است )

C : مجموع تغییرات موجودی انبار برای مواد خام و کالاهای تمام شده

MP : اقلام و خدماتی که از منابع خارجی قابل خرید هستند اما در داخل تولید می شوند برای مثال : تعمیر و نگهداری داخلی، ماشین آلات و تجهیزات که در داخل کارخانه تولید شده اند و تحقیق و توسعه و …

E : مواد خدماتی که از خارج بنگاه خریداری می شوند بعلاوه اجاره بها و استهلاک ماشین آلات ، ساختمانها و تجهیزات

W:  حقوق و دستمزد

B :سهم سود، تعطیلات بیماری ، تمامی مزایا از قبیل اضافه کاری ، پاداش، مالیات بازنشستگی ، تامین اجتماعی

:سرمایه در گردش که معادل با هزینه های پیش پرداخت بعلاوه موجودی های انبار ، اسکناسها ، و حسابهای دریافتی وجه نقد است

F_{b :} کمک سرمایه گذار که به صورت درصد بیان می شود

d_f : شاخص تعدیل کننده قیمت

1-1-3 - عوامل موثر بر بهره وری

عوامل متعددی روی بهره وری تاثیر می گذارند. ولی بطور کلی می توان گفت که مجموعه عواملی که روی مقدار تولید و نیروی کار و داده های دیگر تاثیر می گذارند روی بهره وری کل و بهره وری نیروی کار مؤثر واقع می شوند و در این قیمت به مهمترین آنها به صورت خلاصه اشاره می شود

1ـ روشهای مدیریتی : مدیریت وظیفه استفاده درست و منطقی از منابع موجود بر بنگاه یا سازمان را بر عهده دارد و به کارگیری روشهای منطقی و نوین در مدیریت می تواند در کمیت و کیفیت تولید تاثیر بسزایی بگذارد و بهره وری را دستخوش تغییر کند

2ـ ماشین آلات و تجهیزات : ماشین آلات و تجهیزات جدید ، تعمیرات خوب و به موقع آنها ، افزایش ظرفیت ماشین آلات ، بهره برداری مناسب و بجا با توجه به شرایط از این تجهیزات و … عوامل مهم بهره وری به شمار می رود

3ـ تکنولوژی : پیشرفت تکنولوژی یک عامل مهم در بهبود بهره وری می باشد ابداع شیوه های جدید در تولید کالا و خدمات و بهبود کیفیت از طریق اتوماسیون و تکنولوژی اطلاعات تولید کالا افزایش می یابد و زمان مورد نیاز برای تولید آنها کاهش می یابد و اینها باعث افزایش در بهره وری می شوند

4ـ مواد و انرژی : هر گونه صرفه جویی در مواد انرژی باعث می شود که هزینه پرداختی به آنها کاهش یابد که این کار به معنی این است که ارزش داده یا مقدار داده کاهش می یابد که این باعث افزایش بهره وری می شود

5ـ افراد (انسانها ) : افراد یا انسانها بصورت کارگر ، کارفرما، مهندس و … منبع اصلی بهبود بهره وری هستند زیرا به کارگیری افراد متخصص و دارای تجارب و انگیزه های بالا باعث کاهش در هزینه های پرداختی می شود که این خود باعث افزایش بهره وری می شود

6ـ روشهای کار : منظور از روشهای کاری ، جابه جایی و جانشینی نیروی انسانی ، ابزارهایی که به کارگرفته می‌شود، محیطهایی که تولید در آن صورت می گیرد ، ایمنی کار ، نوع ماشینها ، و. . . است که روی بهره وری تأثیر دارند

وهمچنین بسیاری از عوامل برونزا مانند تغییرات اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی و تغییرات ساختاری که درخارج بنگاه اتفاق می افتد، می تواند روی بهره وری کل و نیروی کار تأثیر بگذارد

      1-2- مفهوم دستمزد

بررسی وضعیت دستمزد و پرداختن به این مسئله چه در سطح کلان و چه در سطح خرد از جایگاه والایی برخوردار است . حقوق و دستمزد مناسب یکی از مهمترین مقوله های مورد بحث درهر دوره بوده است و خواهد بود . توجه به وضعیت حقوق و دستمزد از طرف دولتمردان ، سیاستمداران ، کارفرمایان و .. امری ضروری به حساب می آید ، زیرا حقوق و دستمزد در رفتار و سطح زندگی ، قدرت خرید و سلامت روحی – روانی افراد یک جامعه تأثیر فراوان دارد و نهایتاً باعث افزایش تولید و کارایی در جامعه می گردد ؛ حقوق و دستمزد غیر منصفانه باعث بحران اقتصادی ، کاهش کارایی ، رفتارهای ناهنجار و مفاسد اجتماعی می گردد . از این رو بدان توجه کافی مبذول می‌شود

با توجه به تعاریف متعدد از دستمزد در اینجا به یک تعریف که اکثر کتابها به آن اشاره می کنند اکتفا می کنیم

حقوق و دستمزد عبارت است از « وجه نقد و یا هرگونه مزایای نقدی که کارکنان در مقابل انجام کار ، از کارفرما دریافت می دارند »[16]

دستمزد را می توان از سه بعد اقتصادی ؛ حقوقی و اجتماعی مورد بررسی قرار داد که ما در این پایان نامه به بررسی بعد اقتصادی آن می پردازیم . همچنین ، نظریات اقتصادی در مورد چگونه تعیین سطح دستمزد و تغییرات آن در فصلهای بعدی ارائه شده است

1-3 – فناوری اطلاعات

1-3-1- اهمیت فناوری اطلاعات

سوالی  که اینجا مطرح می شود این است که لزوم توجه به فناوری اطلاعات چیست ؟ همانگونه که همگان می دانند انقلاب تکنولوژیک دانش اطلاعات ، پی آمدهای زیادی در زمینه  فرهنگی، اجتماعی ، اقتصادی و حتی سیاسی جامعه بشری به همراه داشته است و خواهد داشت . اصولاً گسترش و استفاده از فناوری اطلاعات از سه جهت می تواند مهم باشد

اول اینکه تکنولوژی اطلاعات ، خود یک صنعت استرتژیک است و یکی از سود آورترین صنایع به شمار می رود و دوم اینکه ، تکنولوژی اطلاعات ، یک تکنولوژی کلیدی است و در همه صنایع جهان و خدمات کاربرد دارد . و سوم اینکه ، تکنولوژی اطلاعات یک زیر بنای اساسی است که همه شرکتها و مؤسسات و واحدهای اقتصادی را قادر می سازد که در استفاده از دانش بشری و همچنین انتقال آن سهیم شوند.[17]

فناوری اطلاعات به عنوان یک تغییر تکنولوژی ، کلید رقابتهای صنعتی و رشد اقتصادی به شمار می رود و تاثیر زیادی در تغییرات اقتصادی جهان داشته است

واحدهای اقتصادی با به کارگیری فناوری اطلاعات و با قرار گرفتن در فضای اطلاعاتی مناسب، می توانند هزینه های خود را کاهش داده و بهره وری و کیفیت محصول خود را افزایش دهند. و کارایی خود را بهبود ببخشند. که این از طریق خودکارکردن فرآیندها و پروسه های تولید، ذخیره و ارزیابی دقیق اطلاعات ، طراحی و تولید به کمک کامپیوتر ، توانایی های سریع در ارتباطات صورت می گیرد. تکنولوژی اطلاعات در عین حال که از لحاظ زیست محیطی کم خطر است ، پتانسیلهای زیادی هم برای ایجاد اشتغال دارد . تکنولوژی اطلاعات در مقایسه باسایر صنایع خیلی سرمایه بر نیست و بیشتر به مهارتهای فنی نیروی انسانی متکی است و در صورت اجرای سیاستهای صحیح توسعه منابع انسانی اختلاف درآمدها را نیز کاهش خواهدداد

1-3-2- تعریف واژه فناوری اطلاعات ( تکنولوژی اطلاعات )

قبل از اینکه به تعریف فناوری اطلاعات ( تکنولوژی اطلاعات ) بپردازیم . به  بررسی مختصر واژگان تکنولوژی و اطلاعات می پردازیم

تکنولوژی چیست ؟

مرکز انتقال تکنولوژی آسیا و اقیانوسیه ، تکنولوژی را متشکل از چهار عنصر یا چهار جزء می داند. (1986 )

1ـ تکنولوژی افزار (Techno war ) : تکنولوژی افزار یا به عبارتی همان سخت افزار ، در حقیقت همان تکنولوژی متجسم در اشیاء است و شامل ماشین ، تجهیزات و  ابزار آنها و . . .غیره می شود که در اصل تسهیلات فیزیکی و تجهیزاتند

2ـ انسان افزار (Human ware ) : به معنی تکنولوژی متجسم در انسان است و شامل مهارتهای تولید ، نوآوری و خلاقیت می گردد که در حقیقت توانائیهای انسان ، مهارت ، تجربه و استعداد و هوش او را در بر می گیرد

3ـ اطلاعات افزار : (InFo war ) : این جزء از تکنولوژی به صورت دانشی است که در قالب تئوریها ، طرحها، دستنامه ها ، پایگاه داده های کامپیوتری و غیره تجلی می یابد

4ـ سازمان افزار (orga ware ) : عبارت است از تکنولوژی متجسم در سازمان مدیریت عامل ارتباط دهنده و هدایت کننده سایر اجزاء تکنولوژی است و عملیات تولید یا ارائه خدمت را رهبری و هماهنگ می کند.[18]

در نشریات وپیو 1977 و 1988 تکنولوژی  چنین تعریف شده است : « تکنولوژی دانش سیستماتیک ( نظام یافته ) برای ساخت یک تولید یا ارائه خدمات صنعتی ، کشاورزی ، تجاری است و یا اینکه دانش انعکاس یافته در یک اختراع ، یک ابتکار ، یک طرح صنعتی یا اطلاعات فنی در قالب اسناد و یا در مهارت و تجربه کارشناسان برای طراحی ، استقرار و عملیات و نگهداری کارخانه و یا  تجهیزات و یا برای مدیریت شرکت صنعتی ، تجاری و فعالیت آنهاست »[19]

اطلاعات چیست ؟

اطلاعات مرکب از داده هایی است که شکل و ساختار دارد . واژه «inFormation» به معنی اطلاع از فعل لاتین «informare » و«informo» به معنی شکل دادن به چیزی است . واژه
«inFormation» از نظر علم معانی، ساخت بخشیدن به توده یا ماده نامنظم را تداعی می کند . یا به گونه دیگر ، واژه « اطلاع » به معنی « داده های » ارزشیابی در ارتباط با مسأله ای معین ، برای تصمیم گیرنده مشخص در زمان تصمیم گیری و به منظور کسب هدف تعیین شده به کار می رود

حال این سوال مطرح می شود که « داده » چیست  واژه «data » به معنی « داده ها » از فعل لاتین « do» و« dave» به معنی « دادن » گرفته شده است . مناسبترین واژه ای است که به واقعیتهای شکل نیافته و بدون ساختار فراوان تولید شده از طریق رایانه اطلاق می شود .[20]

برای تولید اطلاعات مبتنی بر رایانه ، پنج عنصر « افراد » ، « رویه ها (حاصل اندیشه افراد ، روشها ) ، « داده ها » ، « نرم افزار »  و « سخت افزار» لازم می‌باشد. افراد و سخت افزار رایانه منشأ فعالیت بوده ، و نرم افزار و رویه ها مجموعه ای از دستورالعملها را تشکیل می دهند . و نرم افزار ها چگونگی تبدیل داده به اطلاعات را به سخت افزار دیکته می کند ورویه ها چگونگی تبدیل داده به اطلاعات را به افراد نشان می دهند.[21]

1-3-3- تعریف فناوری اطلاعات

1  – Capital Deepening

[2] – ابطحی ، حسن و کاظمی ، بابک ، (1376 ) ، ص

[3] – حسین زاده ، علی ، (1380) ، ص

[4] – همان ، ص

[5] -این مدلها و شاخصها از پایان نامه علی حسین زاده اقتباس شده است . صص16-

[6] – Organization for European Coopreation

1 - International Labor Organization

2 - Japan Productivity Center

3 – Asion Productivity Organization

4 – European Productivity Agency.

1- National Iran Productivity Organization

[12] –  توکلی، اکبر؛ آذربایجانی، کریم و شهریار، علی، (1379)، ص

1 -Total Foctor Productivity

[14]- مجله برنامه و بودجه ، شماره 4 و 5 ، مرداد و شهریور 1379، صص 95-

[15] – از این قسمت مدلهای بهره وری از پایان نامه کارشناسی ارشد حسین علی زاده صفحات 32-13 اقتباس شده است

[16] – ابطحی ، حسین ، 1377 ، ص

[17] مهدوی ، محمد نقی ،( 1379) ، ص

[18] -همان ، ص

[19] -همان ، ص

[20] – رضائیان ، علی ، (1381) ، صص 44-

[21] – همان ، ص

 

تحقیق علل مؤثر بر افزایش مشکلات ناشنوایان در word

 تحقیق علل مؤثر بر افزایش مشکلات ناشنوایان در word دارای 230 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق علل مؤثر بر افزایش مشکلات ناشنوایان در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق علل مؤثر بر افزایش مشکلات ناشنوایان در word

فصل اول : کلیات تحقیق
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت
اهداف پژوهش
واژه ها و اصطلاحات
فصل دوم : ادبیات تحقیق
مقدمه
I . آموزش کلی زبان دریافتی
VIII. زبان دریافتی پیشـرفته
IX . زبان بیــانی پیشـرفته
تاریخچ ارتباط
پیشگامان اولیه
ماهیت ارتباط
اولین معلم ناشنوایان در انگلستان
آموزشهای نخستین در آمریکا
احیاء روش شفاهی اروپایی
روش راچستر
گزارش لوئیس
وضعیت کنونی
لب خوانی
میزان کارآیی لب خوانی
لب خوانی و تفاوتهای فردی
صحبت با انگشتان(صحبت انگشتی)
الفباهای دستی
کارکرد زبانی صحبت با انگشتان
جای تصویر
اشارات
یادگیری زبان اشاره
اثرات کاربرد زودهنگام زبان اشاره
ارزیابی سطح هوش
آزمون توانایی ذهنی با نمره گذاری سریع اُتیس
ارزیابی سطح درکی – حرکتی
پیش بینی میزان پیشرفت خواندن در کودکان سالم
پیش بینی پیشرفت خواندن در کودکان ناشنوا
ارتباط در کلاس
مطالعات مشاهده ای در زمین ارتباط در ناشنوایان
ارتباط در کلاس
مطالعات مشاهده ای در زمین ارتباط در ناشنوایان
تحلیل رفتـاری
ارتباط کلامی
جدول مشاهده
روایی و پایایی طبقات ارتباط
انواع ارتباط
ارتباط دریافتی
شیوه های ارتباط بیانی
کودکان ناشنوا
اشاره ای به فونتیک ناشنوایان
ویژگی های ناشنوائی
علل و عوامل ناشنوائی
اختلال در گوش میانی
نقص در قسمتهای عصبی گوش میانی
روش آموزش و پرورش این گونه کودکان
کلید زبان
زبان مصور
علت ها – پرورش ها – روش استقرایی
پرورش حواس
حس چشائی در تجربه کودک
تمرینات جهت حس لامسه
تقویت حس بینائی
قوانین نقاشی کودکان عادی به ویژه ناشنوایان
چگونگی هماهنگی چشم با دست
رشد ابتکار و خلاقیت
تشخیص صدا
نوع داستان
شعر خوانی
زندگی نامه باغچه بان
آموزش کرولالها
زندگی نو دبستان کرولالها
تجدید حیات جمعیت حمایت کودکان کرولال
فصل سوم : نظریه پردازی و چهارچوب نظری
نقش فناوری اطلاعات درآموزش دانش آموزان کم شنوا
اشاره
مقدمه
تجربه‌گرایی و فطرت‌‌گرایی
ویژگی‌های یک خصیصه فطری
زبان‌آموزی فطری است یا اکتسابی
رشد زبان در کودکان طبیعی
نقش آموزش در زبان‌آموزی
زبان کریول (Creole)، نمونه‌ای از اختراع زبان توسط کودکان
زبان‌آموزی در کودکان ناشنوا
زبان‌آموزی در کودکان نابینا
دوره سرنوشت‌ساز برای آموزش زبان
زبان در افراد دارای آسیب‌های مغزی
بحث و نتیجه‌گیری
فصل چهارم : روش تحقیق
مقدمه
روش پژوهش
جامعه آماری
ابزار اندازه گیری، ویژگیهای پایایی آن
فرمول آزمون T تک نمونه ای
فصل پنجم : تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه
بخش اول : توصیف مشخصات پاسخگویان
بخش دوم : توصیف داده ها بر اساس سؤالات پژوهش
بخش سوم : آزمون فرضیات
فصل ششم : بحث و نتیجه گیری
نتیجه گیری پایانی
موانع و محدودیتها
پیشنهادات
نتایج آماری پژوهش
منابع
پرسشنامه

فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 1 . توصیف پاسخگویان بر اساس جنسیت
جدول 2 . توصیف پاسخگویان بر اساس سال تولد
جدول 3 . توصیف پاسخگویان بر اساس میزان تحصیلات
جدول 4 . توصیف پاسخگویان بر اساس وضعیت تأهل
جدول 5 . توصیف پاسخگویان بر اساس وضعیت اشتغال

فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار جنسیت پاسخگویان
نمودار گروه سنی پاسخگویان
نمودار میزان تحصیلات پاسخگویان
نمودار وضعیت تأهل پاسخگویان
نمودار وضعیت اشتغال پاسخگویان
هیستوگرام فرضیه
هیستوگرام فرضیه
هیستوگرام فرضیه
هیستوگرام فرضیه

مقــــدمه

هیچ یک از مطالعایت و یا بررسیهای مربوط به آن دسته از عوامل روانی که با مشکلات تحصیلی و ادراکی کودک ناشنوا مرتبط و یا در ایجاد آن دخیل است، نمی تواند کارکرد شناختی را نادیده بگیرد. ما می توانیم راجع به ماهیت و نقش این عوامل بحث کنیم اما شواهدی که بر اهمیت آنها دلالت دارد،گمراه کننده است. تحقیقات کنونی به کارکرد شنناختی در کودکان ناشنوا توجه داشته و سعی کرده است تا برخی مطالب نظری و نیز به همان نسبت برخی مشکلات عملی را در این زمینه روشن کند.علی رغم تحقیقات درازمدتی که در زمینه کارکرد هوشی کودک ناشنوا انجام گرفته،ساختار کارکرد هوشی و ارتباط آن با موفقیتهای تحصیلی و کسب صلاحیت در زبان ،مبهم باقی مانده است

در اکثر مطالعاتی که پیشرت راجع به کودکان ناشنوا و نیمه شنوا انجام گرفت،تأکید اصلی بر هوش عمومی بود-شکی نیست که در آن زمان که افزایش دامن اطلاعات محدود ضرورت داشت، این نوع برخورد منطقه بودو((g)) (یاعامل عمومی) اسپیرمن برصحنه مطالعات مربوط به هوش سلطه داشت. نخستین تحقیقاتی که در سالها 1920 بر روی توانائیهای هوشی و تحصیلی افراد دارای ضایعه شنوایی انجام گرفت،اکثراً نشان دادند که کودکان ناشنوا،بطور متوسط از لحاظ هوشی دوسال و از لحاظ تحصیلی 5 سال عقب هستند . این یافته ها ، بحثهای فراوانی را به دنبال داشت و شواهد به دست آمده از تحقیقات بعدی،بطور فزاینده ای دال بر این بوده است که چنین نتایجی نمی تواند دلایل کافی برای اثبات پائین بودن سطح هوش کودکان ارائه دهد. پینتر و سایر محققینی که راه او را دنبال کردند، به ضرورت استفاده از تکنیکهای مختلف برای ارزیابی کارکرد هوش در کودک و بزرگسال ناشنوا پی بردند،در نتیجه شناخت این ضرورتف مقیاسهای عملکرد غیرکلامی هوش گسترش یافت،اولین دسته از این نوع مقیاسها را پینتنر و پاترسون(1923) اختراع کردند.آنها با استفاده از آزمونهای جانشین رقمی-نمادی  یا نمادی- رقمی ، دریافتند که سطح متوسط عملکرد کودکان ناشنوا، در مقایسه با کودکان شنوا، دویاسه سال پائین تر است

بیان مسئله

ناشنوایان و کم شنوایان دسته ای از شهروندان در هر جامعه ای هستند که تنها در یکی از حواس خود دارای اختلالاتی هستند که ممکن است دامنه ای از کم شنوایی تا ناشنوایی مطلق را در برگیرد. لیکن آنچه اغلب مورد توجه عموم قرار نمی گیرد، سالم بودن مابقی اندامها، حواس و تفکر و اندیشه ناشنوایان است. نگرش منفی در جوامع نسبت به پدیده ناتوانی و معلولیت اغلب در مورد ناشنوایان که به لحاظ ظاهری قابل تشخیص هم نیستند، به نوعی بروز می نماید که بیشتر از سوی فرد دارای ناشنوایی اعمال می شود بدین صورت که بواسطه خجالت، ترس و … از حضور در مجامع دوری می گزیند ، نزد دوستان، اقوام و فامیل نمی رود و گوشه گیری و انزوا یکی از معضلات اساسی و پیش رو برای ایشان است. هر چند باید پذیرفت که اجتماع و مردم نیز معمولأ رفتار مناسبی را از خود نشان نداده اند که فرد مبتلا به اختلال شوایی اینگونه منزوی می شود

   امروزه با استفاده از روشهای پیشرفته – و اغلب ساده – امکان تشخیص کم شنوایی و ناشنوایی در دوران نوزادی امکان پذیر گردیده است و این امر از آن جهت اهمیت دارد که برنامه های درمانی و بویژه توانبخشی افراد مبتلا به اختلالات شنوایی باید در سنین پائین و بسیار سریع آغاز شود . از نظر متخصصین هر چه زمان تشخیص و آغاز برنامه های توانبخشی زودتر باشد ، امکان الحاق ، حضور در جامعه و ایفای نقش مؤثر در آن بشدت افرایش می یابد. حتی در برخی برنامه های درمانی از جمله کاشت حلزون بعد از گذشت از یک مرحه سنی اقدامی امکان پذیر نخواهد بود

    آموزش و پرورش کودکان ناشنوا و کم شنوا نیز دارای اهمیتی اساسی است. هر چند در چند سال اخیر قدمهای مؤثری توسط سازمان آموزش و پرورش استثنائی برای بهبود این امر صورت گرفته است ، لیکن هنوز تا وضعیت مناسب ، گامهای فراوانی باقی است. استفاده از کلاسهای تلفیقی در مدارس عادی می باید در یک برنامه میان مدت جای خود را به آموزش فراگیر و حضور کودکان کم شنوا در مدارس عادی بدهد و این امر میسر نمی گردد مگر آنکه نظام آموزش و پرورش عادی، بیش از پیش خود را در این امر سهیم نماید. از سوی دیگر برای ورود به دانشگاه ها نیز برگزاری آزمون با استفاده از رابط ناشنوایان و وقت اضافی منظور شده است که متأسفانه در مورد آزمونهای کارشناسی ارشد گویا هنوز سازمان سنجش اقدامی در این زمینه نداشته است که انتظار می رود

   در طول چند سال گذشته امکان استفاده از برنامه های تلویزیونی با استفاده از رابط ناشنوایان آغاز گردیده است که بسیاری از ناشنوایان را قادر ساخته است تا بعد از گذشته سالها که تنها از تلویزیون صامت استفاده می کردند بتوانند با محتوا و گفتار برنامه ها و فیلم ها – استفاده از رابط ناشنوایان در مورد فیلم ها وکارتونها برای اولین بار در ایران صورت گرفته است – استفاده نمایند. همه اینها نیازمند تعاملی چند جانبه بین انجمن ها و خانواده های ناشنوایان، سازمان بهزیستی، سازمان آموزش و پرورش استثنائی و سازمان صدا و سیما که امید است به نتیجه مطلوبی دست یابند

 

 

اهمیت و ضرورت: 

براساس آمارهای جهانی، نیم درصد مردم جوامع دچار اختلالات شنوایی خفیف، متوسط و عمیق هستند و برهمین اساس در کشور ما نیز350 هزار نفر از این اختلالات رنج می برند که 150 هزار نفر آنان دارای مشکلات شدید شنوایی بوده و نیازمند دریافت خدمات هستند. در حال حاضر یکی از مشکلاتی که ناشنوایان با آن مواجه هستند عدم توجه سایر اقشار جامعه به خواسته ها و نیازهای آنان است. متاسفانه سازمان بهزیستی به دلایل مختلف از جمله، عدم شناسایی ناشنوایانی که در نقاط دورافتاده و روستاها زندگی می کنند ، امکان خدمات دهی به تمامی آنها را ندارد و تنها 40 درصد از افراد دارای اختلال شنوایی از خدمات توانبخشی و پزشکی این سازمان بهره مند می شوند

کارشناسان معتقدند ، عدم برقراری ارتباط و تعامل با جامعه که البته این امر از سوی مردم نیز وجود دارد، توانبخشی حرفه ای و آموزشی ، اشتغال ، ازدواج و تحصیل و;از دیگر مشکلاتی است که افراد دارای اختلالات شنوایی با آنها مواجه هستنند

باید دید و نگرش جامعه نسبت به این افراد تغییر پیدا کند و هویت آنها به رسمیت شناخته شود چرا که ناشنوایان نیز مانند افراد دیگر جامعه از حق و حقوقی برخوردارند که نباید از آن محرومشان کرد و بلکه باید شرایط زندگی راحت و دور از دغدغه ای توسط دولت برای آنها فراهم شود. امروزه ناشنوایان در کشورهای پیشرفته بدلیل استفاده از تجهیزات و تکنولوژیهای مدرن با مشکلات کمتری دست به گریبان هستند بنابراین ما نیز باید در کشورمان با استفاده از این وسایل درجهت کاهش مشکلات آنان اقدام کنیم

مدیرکل دفتر توانبخشی معلولان جسمی، حرکتی و حسی سازمان بهزیستی در خصوص آمار ناشنوایان موجود در کشور، می گوید: به دلیل عدم دسترسی به تمامی مناطق روستایی، امکان ارائه آمار دقیق از آنان در کشور وجود ندارد اما براساس آمار جهانی درحدود 350 هزار ایرانی، دچار اختلالات شنوایی خفیف، متوسط و عمیق هستند. هم اکنون مراکز دولتی و خصوصی برای ارائه خدمات توانبخشی ، آموزشی و وسایل کمک شنوایی در سطح کشور وجود دارد که البته تعداد این مراکز باید افزایش پیدا کند. مشکل اصلی افراد دچار اختلال شنوایی ، آموزش آنهاست. بطوریکه آموزش و پرورش استثنایی کشور فقط در مدارس خاصی به ارائه آموزشهای لازم به این افراد می پردازد. افراد دارای اختلالات شنوایی به جز خدمات پزشکی به خدمات توانبخشی آموزشی ، حرفه ای ،  اجتماعی و; نیاز دارند و بهزیستی تلاش می کند تا بتواند در این زمینه نیز در جهت رفع مشکلات این افراد اقدامات لازم را انجام دهد

به طور کلی هنوز مفهوم اشتغال برای این افراد جای نیافتاده و بسیاری از کارفرمایان و صاحب کاران از پذیرفتن فردی که دچار مشکلات شنوایی است سر باز می زنند. در این رابطه باید نگرش و دید جامعه و کارفرمایان نسبت به افراد ناشنوا تغییر کند ، بررسی ها نشان داده در بسیاری از مشاغل مانند مونتاژ صنعتی ، ناشنوایان بهتر کارمی کنند وحضور آنان موثر تر از افراد شنوا است

بزرگترین مشکل ناشنوایان را عدم تعامل و ارتباطات اجتماعی و همچنین عدم آگاهی از حقوق خود است و در شرایط فعلی ، هنوز هم افراد ناشنوا تعامل لازم را با جامعه و اطرافیان ندارند و این مشکل هم به خود آنان و هم به اطرافیانشان باز می گردد. هنوز توانمندی‌های افراد ناشنوا در جامعه شناخته شده نیست و گاهی مردم ناشنوایان را به دلیل مشکل ناشنوایی دارای ضریب هوشی پایین می دانند. جامعه باید هویت و حقوق افراد ناشنوا را مانند دیگر اعضا به رسمیت بشناسد

بهزیستی به منظور آگاه سازی این افراد ، در جهت استفاده از فناوری و تکنولوژی های کمکی برای ناشنوایان اقداماتی انجام داده است. این تکنولوژیها ، تجهیزات و وسایل در زندگی روزمره ناشنوایان مورد استفاده قرار می گیرد و برای راحتی آنان در منزل نصب می شوند. باید در جهت معرفی و ارائه یک چهره خوب از ناشنوا در جامعه اقدام کنیم و توانمندیهایی این افراد را به تمامی مردم معرفی کنیم

اهداف پژوهش

الف ) اهداف کلی

بررسی علل موثر بر افزایش مشکلات ناشنوایان

ب ) اهداف جزئی

1- بررسی عوامل اقتصادی و تاثیر آن بر میزان مشکلات ناشنوایان

2- بررسی عوامل اجتماعی و تاثیر آن بر میزان مشکلات ناشنوایان

3- بررسی عوامل فرهنگی و تاثیر آن بر میران مشکلات ناشنوایان

4- بررسی عوامل روانی و تاثیر آن بر میزان مشکلات ناشنوایان 

 

واژه ها و اصطلاحات

 ناشنوا: (Deaf)

در هنگام تولد ، فاقد هر گونه قوه شنوایی می باشد و یا باقیمانده شنوایی اش قابل توجه نیست لذا فرهنگ (هویت) ناشنوایی را به طور کامل ، صد درصد از خود نشان میدهد

سخت شنوا (نیمه شنوا): Hard Of Hearing (HOH)I

در هنگام تولد ، صداها را به طور ضعیف و یا ناقص دریافت می کند ، یعنی دچار اختلالات شنوایی است و به مرور زمان ، دچار افت شنوایی می شود. به این ترتیب دارای نصف ، یعنی حدود پنجاه درصد از فرهنگ( هویت ) ناشنوایی می باشد

شنوا که بعدا ناشنوا می شود: Deafened

در هنگام تولد از نعمت شنوایی سالم و کامل برخوردار است و دوره زبان آموزی را گذرانده و در میان افراد شنوا بزرگ شده است ؛ تا این که بر اثر پیشامد های گوناگون مانند بیماری یا سقوط از بلندی ، تمام و یا بیشتر قوه شنوایی خود را به طور ناگهانی از دست می دهد و به مرور زمان که همراه با حالات افسردگی و کناره گیری از اجتماع است ، حدود بیست درصد از فرهنگ (هویت) ناشنوایی را از خود نشان می دهد

مقدمه :

فراگیری زبان توسط کودک ناشنوا فرآیندی مشکل و پیچیده است . کودکی که شنوایی طبیعی دارد،عموماً در بدو ورود به مدرسه آن قدر زبان می داند که معلم بتواند کار خود را با مطالب آموزشی آغاز کند. این مطلب در رابطه با کودک ناشنوا نمی تواند درست باشد. اُفت تحصیلی ناشنوایان را با تأکید روی رشد مهارتهای زبانی طی سالهای قبل از دبستانِ کودک، می توان به حداقل رسانید.بدین منظور جان تریسی از آغاز تأسیس در سال 1942 برنامه هایی را در ارتباط با تعلیم وتربیت والدین و آموزش کودکان ناشنوا تهیه کرده است

برنامه قبل از دبستانِ کلینیک جان تریسی بیش از چهار یا پنج سال طول می کشد.والدین و کودکان بعنوان یک واحد خانوادگی ثبت نام می کنندو برنامه به منظور پاسخگویی به نیازهای فردی با توصیه های مبتنی بر روانشناسی و تعلیم و تربیت می باشد. این برنامه تعلیم و تربیتی،والدین را با آموزش گام به گام مجهز می کند تا بتوانند فنون خاص و مهارتهای لازم را برای تسهیل در امر زبان آموزشی کودکشان گسترش دهند

زبان از طریق روش چند حسی [1]، یعنی لامسه، بینایی وشنوایی رشد می کند. هدف کلی این است که رشد هر حس( به شکل منفرد یا در ترکیب با حواس دیگر) را به حداکثر برسانیم تا در زمینه^ء  فراگیری زبان مورد استفاده قرار گیرد. کارآیی در دست یابی به این هدف به متغیرهایی مانند: میزان باقیمانده شنوائی[2]  ، سن بروز کمبود شنوایی، سن تشخیص کمبود شنوایی، سن شروع آموزش، تداوم و کیفیت آموزش، استفاده از تقویت کننده اصوات و تفاوتهای فردی و تواناییهای هر کودک بستگی دارد

در اینجا تعریف تعدادی از اصطلاحاتی که بارها در سراسر کتاب مورد استفاده قرار می گیرد،ممکن است مفید باشد

زبان[3] مجموعه ای است از کلمات و روشهای ترکیب کلمات که بوسیله تعداد قابل توجهی از افراد، فهمیده و بکار گرفته می شود[4]. ما مفید دیدیم که تفاوت بین زبان و گفتار، زبان دریافتی و بیانی را مشخص کنیم. از نظر ما

زبان دریافتی[5]مربوط به فراگیری و فهم زبان است. این ، جنب دریافتی[6] زبان است

زبان بیانی[7]مربوط به کاربرد زبان به طریقی معنی دار است.( آنچه می گوییم.)

گفتار[8]مربوط به روشی است که به وسیله آن زبان بیانی تولید می شود. ( چگونه می گوییم.)

اطلاعات موجود در متن صرفاً به روشها و فنون مورد استفاده در آموزش زبان دریافتی و زبان بیانی محدود می شود. با اینکه این اجزای زبان متکی بر هم و مرتبط با هم هستند ولی در این کتاب در بخشهای جداگانه مورد بحث قرار گرفته اند. این تقسیم بندی قراردادی الگویی برای سازماندهی آموزش زبان فراهم می کند

هرچند مطالب این کتاب در یک ترتیب نسبی تکمیل شده است ولی تنها بعنوان یک راهنمای آموزش ارائه می شود نه بعنوان یک دور تحصیلی یا برنامه درسی

بخش اول متن مربوط به زبان ((یافتی)) و بخش دوم مربوط به زبان((بیانی)) است. ضمیمه شامل نمودارهای مورد استفاده در کلینیک جان تریسی برای کمک به والدین و توضیحات مربوط به استفاده از حس لامسه، ترکیب حواس، آینه، کلمات نوشه شده[9]و الگوی زبان کلی – گفتار کلی می باشد

این فنون در خلال تمام دوره آموزش زبان درهم آمیخته شده است ولی برای وضوح بیشتر به طور مجزا توصیف شده اند. هیچ یک از مطالعات و یا بررسیهای مربوط به آن دسته از عوامل روانی که با مشکلات تحصیلی و ادراکی کودک ناشنوا مرتبط و یا در ایجاد آن دخیل است، نمی تواند کارکرد شناختی را نادیده بگیرد. ما می توانیم راجع به ماهیت و نقش این عوامل بحث کنیم اما شواهدی که بر اهمیت آنها دلالت دارد،گمراه کننده است. تحقیقات کنونی به کارکرد شناختی در کودکان ناشنوا توجه داشته و سعی کرده است تا برخی مطالب نظری و نیز به همان نسبت برخی مشکلات عملی را در این زمینه روشن کند.علی رغم تحقیقات درازمدتی که در زمینه کارکرد هوشی کودک ناشنوا انجام گرفته،ساختار کارکرد هوشی و ارتباط آن با موفقیتهای تحصیلی و کسب صلاحیت در زبان ،مبهم باقی مانده است

در اکثر مطالعاتی که پیشتر راجع به کودکان ناشنوا و نیمه شنوا انجام گرفت،تأکید اصلی بر هوش عمومی بود، شکی نیست که در آن زمان که افزایش دامن اطلاعات محدود ضرورت داشت، این نوع برخورد منطقی بود و((g)) (یاعامل عمومی[10]) اسپیرمنبرصحنه مطالعات مربوط به هوش سلطه داشت. نخستین تحقیقاتی که در سالها 1920 بر روی توانائیهای هوشی و تحصیلی افراد دارای ضایعه شنوایی انجام گرفت،اکثراً نشان دادند که کودکان ناشنوا،بطور متوسط از لحاظ هوشی دوسال و از لحاظ تحصیلی 5 سال عقب هستند . این یافته ها ، بحثهای فراوانی را به دنبال داشت و شواهد به دست آمده از تحقیقات بعدی،بطور فزاینده ای دال بر این بوده است که چنین نتایجی نمی تواند دلایل کافی برای اثبات پائین بودن سطح هوش کودکان ارائه دهد. پینتر و سایر محققینی که راه او را دنبال کردند، به ضرورت استفاده از تکنیکهای مختلف برای ارزیابی کارکرد هوش در کودک و بزرگسال ناشنوا پی بردند،در نتیجه شناخت این ضرورت مقیاسهای عملکرد غیرکلامی هوش گسترش یافت،اولین دسته از این نوع مقیاسها را پینتر و پاترسون(1923) اختراع کردند

آنها با استفاده از آزمونهای جانشین رقمی-نمادی[11] یا نمادی-رقمی، دریافتند که سطح متوسط عملکرد کودکان ناشنوا، در مقایسه با کودکان شنوا، دویاسه سال پائین تر است

زبان دریافتی در زیربنای تمام مراحل رشد زبان است. ما باید قبل از اینکه زبان را برای آموزش مورد استفاده قرار  دهیم، آن را بفهمیم

آموزش زبان دریافتی فرآیند دریافتی زبان آموزی است. در این مرحله از کودک پاسخی را انتظار نداریم و در جستجوی آن نیز نیستیم. کلمات همراه با اشیا یا اعمال به دفعات ارائه می شوند. تا جایی که کودک نشان دهد آنها را درک کرده است( رجوع کنید به زبان دریافتی – بخش 4) . فرآیند دریافتی ممکن است مستلزم صدها یا حتی هزاران بار تکرار باشد تا اینکه کودک مبتدی کلمه را درک کند. هرقدر کودک در آگاهی یافتن از زبان پیشرفت می کند برای ادامه کار به زمان کمتری نیاز داریم

فراگیری زبان دریافتی این اندیشه را به کودک منتقل مبتدی منتقل می کند که زبان وجود دارد، یعنی، اشیاء، موجودات، کنشها و کیفیتها برای خود نامها یا نمادهای کلامی[12] دارند که آنها را مشخص کرده و توضیح می دهد

در هر سطحی از رشد زبانی، کودک برای فهم گفته ها ( از طریق لب خوانی[13]) و به منظور ساختن گنجینه لغات، جملات و دستور زبان برای کاربردهای بعدی، به زبان دریافتی متکی است

زبان دریافتی در خلال آموزش کلی[14] و آموزش خاص[15] رشد پیدا می کند

1-               آموزش زبان دریافتی به روش کلی مکالماتی است که با یک کودک ناشنوا در طول ساعات بیداری اش انجام می شود

2-               آموزش خاص زبان دریافتی شامل تأکیدهای طراحی شده بر روی لغت یا لغات منتخب می باشد

I . آموزش کلی زبان دریافتی :

الف – فواید کلی در زبان دریافتی

1-                  فرصتهایی فراهم  می کند که کودک کلمات گوناگون و ترکیب کلمات را در ارتباط با معانی ببیند

2-       کلماتی را که بعد به شکل خاص تدریس می شود، ارائه می دهد.( این روشی قبل از تمرین است که یادگیری سریعتر در زبان دریافتی به روش خاص را تضمیمن می کند.)

3-               با استفاده از تجربیاتی که در زندگی روزمره رخ می دهد، رشد و گسترش مفاهیم را بر اساس کلمات شناخته شده ارتقا می دهد

4-       به کودک امکان می دهد که نسبت به مواد شناخته شده، پاسخ دهد تا تمرینِ گنجینه لغات و اصول فراگرفته شده زبان در آموزش خاص را تداوم بخشد

ب – روشهای کلی آموزش زبان دریافتی

1- هرگاه نگاه شما با نگاه کودک برخورد پیدا کرد با او صحبت کنید

    نباید کودک را با لمس کردن، کشیدن یا حرکات بدنی وادار به برقراری تماس بصری [16] کنید

    توجه کودک را با بهره گیری از تماس بصری خودانگیخته[17] رشد داده و تقویت کنید

مثال : کودکان خردسال  بدون آنکه برانگیخته شوند به دلایلی مانند اجازه گرفتن، جلب موافقت ،کمک گرفتن، اطمینان حاصل کردن، کسب اطلاعات و اجتماعی شدن، به بزرگسالان نگاه می کنند

شناخت نیازهای کودک و هماهنگ کردن زبان با آنها در هر زمانی که کودک به معلم یا والدین نگاه می کند، باعث می شود که کودک به نگاه کردن خود اهمیت دهد

2-هنگام صحبت کردن با یک کودک ناشنوا از هر حرکت به غیر از حرکت لبها خودداری کنید

3- بعد از صحبت کردن مکث کنید تا کودک فرصت یابد به آنچه گفته شده، پاسخ دهد.( رجوع شود به بخش 4، حصول شواهدی از فهم زبان دریافتی.)

4-دربار چیزهایی که کودک به آنها علاقه نشان می دهد، صحبت کنید

   آنچه او انجام می دهد

 آن چیزی را که او به آن نگاه می کند( اگر آن چیز شناخته شده است.)

   آنچه که فکر می کند

   آنچه که فرد دیگری انجام می دهد

   آنچه شما برای آینده نزدیک[18] انجام می دهید یا قصد دارید انجام دهید

5-برای کودک مبتدی از زبان ساده استفاده کنید

   به جای استفاده از یک اسم تنها، باید از عبارت کوتاه استفاده کنید

    مثال : باید به کودک گفت: (( پیراهنت را بردار)) نه اینکه بگوییم: (( پیراهن))

  در یک عبارت بر روی لغات اصلی یا کلیدی تأکید کنید

    مثال : بگویید (( پیراهنت را بردار)) ( باید صدا را هنگام گفتن کلمه(( پیراهن)) بالا ببرید و آن را کشیده تر بگویید). بجای اینکه بگوییم: (( پیراهنت را بردار)) ( یعنی صدا را نباید هنگام ادای هم لغات بالا برد و یا هم لغات را کشیده تر گفت بلکه همان طور که گفته شد لغت کلیدی که در اینجا(( پیراهن)) است باید بلندتر و کشیده تر تلفظ شود.)

   لغت کلیدی را در انتهای عبارت قرار دهید مگر آنکه این کار ساخت دستوری جمله را درهم بریزد

  اشیا را برای کودک مشخص کنید

مثال : وقتی که برای قدم زدن بیرون می روید، یکی از بچه ها می ایستد و برگی را برمی دارد، معلم یا والدین می توانند بگویند(( آنها برگ هستند)) ، (( برگها را ببین)) و غیره

کودکی  با یک استکان بازی می کند، معلم یا والدین می توانندبگویند (( تو استکانت را برداشتی. آن یک استکان است)) . و غیره

6-هنگام صحبت با یک کودک مبتدی شکلهای سؤالی را بکار نبرید مگر در موارد زیر

   شکل سؤالی((; می خوای؟)) می تواند به نحو معنی داری هنگام تعارف چیزی به کودک ارائه شود

مثال: وقتی بزرگسال یک شیرینی به بچه تعارف می کند و می پرسد: (( شیرینی می خوای؟)) این عبارت سؤالی را قبل از دادن شیرینی می گوید

     نکته : بزرگترها باید به کودک اجازه دهند تا شی ء پیشنهاد شده( مثلاً شیرینی) را قبول یا رد نماید وگرنه طرح چنین سؤالی بی معناست

     مثال: اگر کودکی نشان داد که شیرینی نمی خواهد باید شیرینی را کنار گذاشت

 فرم سؤالی (( ; کجاست؟)) وقتی مفهوم پیدا می کند که شی ء یا فرد مورد نظر را کودک بتواند بعد از یک جستجوی مختصر پیدا کند

مثال: از کودک می پرسیم (( پیراهنت کجاست؟)) و به او کمک می کنیم آن را پیدا کند. وقتی که پدر او در آن لحظه در دسترس نیست نباید از او بپرسیم: (( بابات کو؟))

نکته : شکل مختصر جملات در آموزش بکار می رود زیر آنها الگوهای طبیعی تر زبان را ایجاد می کند

7-سرنخ بحث را از علایق کودک به دست آورید و مقدار مکالمه درباره یک شی ء یا حادثه را افزایش دهید

مثال: کودکی پروانه ای پیدا می کند، بزرگسال مشخصات آن را به وی بگوید و در رابطه با رنگ، اینکه پروانه کرک دارد، اینکه پروانه حرکت می کند و بر روی بدن خالهایی دارد و از این قبیل تا جایی که کودک علاقه نشان می دهد، صحبت کند

8- هماهنگ با پیشرفت کودک در فهم و توجه، وقت بیشتری در آشکار ساختن معانی صرف کنید

مثال: کودکی در حالی که غذا می خورد به قاشقی علاقه نشان میدهد، با صرف چند ثانیه وقت، قاشق را با قاشهای دیگر یا با یک تصویر از قاشق مقایسه کنید

کودکی به زمان سنج اجاق گاز علاقه نشان می دهد، اسم صحیح و فرق آن را با ساعت دیواری، ساعت مچی ، رادیوی ساعت دار و غیره به او بگویید

9- همراه با پیشرفت و افزایش فهم کودک، پیچیدگی و طول عبارتها و جمله ها را افزایش دهید

10- شکلهای سؤالی دیگر و مفهوم زبانی انتزاعی تر را که با رشد کودک متناسب است ، ارائه دهید

 برای ارائه معانی انتزاعی تر، از اصول شناخته شده قبلی شروع کنید

مثال : کودک لغات: دختر، پسر، بزرگ و کوچک را می فهمد اگر می خواهید((مرد))یا((زن)) را آموزش باید به گنجینه لغات فراگرفته شده او مراجعه کنید

q دقت کنید که با ارائه هر مطلب جدید معنی آن را نیز ضمیمه کنید

مثال: اگر بزرگسال شکل سؤالی ((کجا؟)) را ارائه می دهد ممکن است بپرسد((مداد رنگیت کجاست؟)) و بعد کلمه ((کجا)) را هرچند بار که ممکن باشد در یک جستجوی آشکار تکرار می کند

11- در هر سطحی از رشد، ارائه مفاهیم و لغات جدید به کودک را ادامه دهید

12- با پذیرش و توقع داشتن پاسخی در سطح درک مطلب کودک، دایره لغاتی را که قبلاً یاد گرفته است با تمرین تثبیت کنید

VIII. زبان دریافتی پیشـرفته :

آموزش  زبان دریافتی پیشرفته بر روی فهم چند لغت در هر با تأکید و تمرین می کند. مرز قراردادی بین زبان دریافتی و زبان بیانی وضوح خود را به تدریج از دست می دهد. زیرا کودک خیلی از کلماتی را که در زبان دریافتی می فهمد،بیان می کند. کودک برخی از کلمات گنجین  لغات را بطور منفرد و برخی را در ترکیب با لغات دیگر بیان می کند. به خاطر داشته باشید که کودک نیازمند به زمان است تا الگوهای دریافتی جدید را فرا گیرد، او به تداوم در ساختن گنجینه لغات و مفاهیم و تداوم تمرین در دریافت اطلاعات از افراد دیگر توسط لب خوانی نیاز دارد

الف – آموزش کلی زبان دریافتی پیشرفته

1-        ساختـار  دستور زبانی و الگوهای دستوری  در آموزش کلی به شکل دریافتی ارائه می شوند تا شالود استفاده کودک از جملات دو ، سه و چهار لغتی را تشکیل دهد

2-                ساختار گنجینه لغات ادامه یابد

      q وقتی که کودک به مرحله رسید، یادگیری لغات جدید معمولاً با سرعت بیشتری صورت می گیرد

      q تعمیم و متمایز ساختن لغات فراگرفته شده، به کودک کمک می کند گنجینه لغات بیشتری را بیاموزد ومفاهیم بیشتری را از گنجینه لغات فراگرفته شده گسترش دهد

مثال:اگرکودکی لغت ((کفش))را می داند نام انواع مختلف کفشها یعنی((کفش پاشنه بلند)) ، ((گیوه)) ، ((چکمه)) وغیره را نیز باید به او یاد داد یا اگر کودکی معنی             (( ماشین)) را می داند نام انواع مختلف ماشین یعنی((وانت))،((مینی بوس))، ((پیکان))،((اتوبوس))،((ژیان)) را باید آموزش داد. اگر کودکی لغت ((پرنده)) را می داند باید((گنجشک))،((کلاغ))،((طوطی))،((قناری))وغیره را هم به او گفت. اگر کودکی لغات((سیب))،((خیار))،((هلو))و غیره را می داند باید به او لغت((میوه)) را یاد داد. اگر کودکی لغات((گربه))،((سگ))،((اسب))،((موش)) را می داند، لغت ((حیوان)) را یاد دهید

3-               توسعه مفاهیم  براساس گنجینه لغات فراگرفته شده ادامه می یابد

4-                تمرین دریافتی روی لغات گنجینه لغوی شناخته شده از طریق روشهای حصول شواهد ادامه می یابد

q از کودک باید خواست به بیش از یک لغت در جمله پاسخ دهد

(1)                 اجزای یک جمله را تجزیه کنید

مثال: بزرگسال می گوید((دفترچه ات رو بذار رو میز)) اگر کودک پاسخی نداد بزرگسال همان جمله را تکرار می کند تا به او فرصت پاسخ دادن بدهد. سپس بزرگسال می تواند بگوید(( دفترچه ات رو بمن نشون بده)) ( کودک بطور صحیح پاسخ می دهد) بزرگسال می پرسد(( میزکو؟)) کودک پاسخ می دهد . بزرگسال جمله اصلی را تکرار می کند (( دفترچه ات رو بذار رومیز)) و به کودک کمک می کند تا از این دستور پیروی

[1] – Mulisensory Approach

[2] – Residual Hearing

[3] – Language

[4] – Webster New Int. Dictiondry – ed. William Neilson

[5] – Receptive Language

[6] – Input

[7] – Expressive Language

[8] – Speech

[9] –  لطفاً به ضمیمه ب مراجعه کنید= Print

[10] – Spearman

[11] – Digit- Symbol

[12]  - نمادهای کلامی( Verbal Symbols) نمادهای نوشتاری،صوتی ، با حرکات و اشاراتی هستند که برای بیان مفهوم خاص در ارتباط بین انسانها بکار می روند

[13]  - لب خوانی(Lipreading) بعنوان یک اصطلاح ساده تر برای ادارک گفتار است که نه تنها اطلاعات به دست آمده از حرکات لب بلکه اطلاعات حاصله از بیان چهره ای را نیز شامل می شود

[14] – General Teaching

[15] – Specific Teaching

[16] – Eye Contact

[17] – Spontaneous

1[18] – مثلاً برنامه ریزی کنید که او به پارک برده ، سُرسُره بازی کنید و غیره

تحقیق علل مؤثر بر افزایش مشکلات ناشنوایان در word

 تحقیق علل مؤثر بر افزایش مشکلات ناشنوایان در word دارای 230 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق علل مؤثر بر افزایش مشکلات ناشنوایان در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق علل مؤثر بر افزایش مشکلات ناشنوایان در word

فصل اول : کلیات تحقیق
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت
اهداف پژوهش
واژه ها و اصطلاحات
فصل دوم : ادبیات تحقیق
مقدمه
I . آموزش کلی زبان دریافتی
VIII. زبان دریافتی پیشـرفته
IX . زبان بیــانی پیشـرفته
تاریخچ ارتباط
پیشگامان اولیه
ماهیت ارتباط
اولین معلم ناشنوایان در انگلستان
آموزشهای نخستین در آمریکا
احیاء روش شفاهی اروپایی
روش راچستر
گزارش لوئیس
وضعیت کنونی
لب خوانی
میزان کارآیی لب خوانی
لب خوانی و تفاوتهای فردی
صحبت با انگشتان(صحبت انگشتی)
الفباهای دستی
کارکرد زبانی صحبت با انگشتان
جای تصویر
اشارات
یادگیری زبان اشاره
اثرات کاربرد زودهنگام زبان اشاره
ارزیابی سطح هوش
آزمون توانایی ذهنی با نمره گذاری سریع اُتیس
ارزیابی سطح درکی – حرکتی
پیش بینی میزان پیشرفت خواندن در کودکان سالم
پیش بینی پیشرفت خواندن در کودکان ناشنوا
ارتباط در کلاس
مطالعات مشاهده ای در زمین ارتباط در ناشنوایان
ارتباط در کلاس
مطالعات مشاهده ای در زمین ارتباط در ناشنوایان
تحلیل رفتـاری
ارتباط کلامی
جدول مشاهده
روایی و پایایی طبقات ارتباط
انواع ارتباط
ارتباط دریافتی
شیوه های ارتباط بیانی
کودکان ناشنوا
اشاره ای به فونتیک ناشنوایان
ویژگی های ناشنوائی
علل و عوامل ناشنوائی
اختلال در گوش میانی
نقص در قسمتهای عصبی گوش میانی
روش آموزش و پرورش این گونه کودکان
کلید زبان
زبان مصور
علت ها – پرورش ها – روش استقرایی
پرورش حواس
حس چشائی در تجربه کودک
تمرینات جهت حس لامسه
تقویت حس بینائی
قوانین نقاشی کودکان عادی به ویژه ناشنوایان
چگونگی هماهنگی چشم با دست
رشد ابتکار و خلاقیت
تشخیص صدا
نوع داستان
شعر خوانی
زندگی نامه باغچه بان
آموزش کرولالها
زندگی نو دبستان کرولالها
تجدید حیات جمعیت حمایت کودکان کرولال
فصل سوم : نظریه پردازی و چهارچوب نظری
نقش فناوری اطلاعات درآموزش دانش آموزان کم شنوا
اشاره
مقدمه
تجربه‌گرایی و فطرت‌‌گرایی
ویژگی‌های یک خصیصه فطری
زبان‌آموزی فطری است یا اکتسابی
رشد زبان در کودکان طبیعی
نقش آموزش در زبان‌آموزی
زبان کریول (Creole)، نمونه‌ای از اختراع زبان توسط کودکان
زبان‌آموزی در کودکان ناشنوا
زبان‌آموزی در کودکان نابینا
دوره سرنوشت‌ساز برای آموزش زبان
زبان در افراد دارای آسیب‌های مغزی
بحث و نتیجه‌گیری
فصل چهارم : روش تحقیق
مقدمه
روش پژوهش
جامعه آماری
ابزار اندازه گیری، ویژگیهای پایایی آن
فرمول آزمون T تک نمونه ای
فصل پنجم : تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه
بخش اول : توصیف مشخصات پاسخگویان
بخش دوم : توصیف داده ها بر اساس سؤالات پژوهش
بخش سوم : آزمون فرضیات
فصل ششم : بحث و نتیجه گیری
نتیجه گیری پایانی
موانع و محدودیتها
پیشنهادات
نتایج آماری پژوهش
منابع
پرسشنامه

فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 1 . توصیف پاسخگویان بر اساس جنسیت
جدول 2 . توصیف پاسخگویان بر اساس سال تولد
جدول 3 . توصیف پاسخگویان بر اساس میزان تحصیلات
جدول 4 . توصیف پاسخگویان بر اساس وضعیت تأهل
جدول 5 . توصیف پاسخگویان بر اساس وضعیت اشتغال

فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار جنسیت پاسخگویان
نمودار گروه سنی پاسخگویان
نمودار میزان تحصیلات پاسخگویان
نمودار وضعیت تأهل پاسخگویان
نمودار وضعیت اشتغال پاسخگویان
هیستوگرام فرضیه
هیستوگرام فرضیه
هیستوگرام فرضیه
هیستوگرام فرضیه

مقــــدمه

هیچ یک از مطالعایت و یا بررسیهای مربوط به آن دسته از عوامل روانی که با مشکلات تحصیلی و ادراکی کودک ناشنوا مرتبط و یا در ایجاد آن دخیل است، نمی تواند کارکرد شناختی را نادیده بگیرد. ما می توانیم راجع به ماهیت و نقش این عوامل بحث کنیم اما شواهدی که بر اهمیت آنها دلالت دارد،گمراه کننده است. تحقیقات کنونی به کارکرد شنناختی در کودکان ناشنوا توجه داشته و سعی کرده است تا برخی مطالب نظری و نیز به همان نسبت برخی مشکلات عملی را در این زمینه روشن کند.علی رغم تحقیقات درازمدتی که در زمینه کارکرد هوشی کودک ناشنوا انجام گرفته،ساختار کارکرد هوشی و ارتباط آن با موفقیتهای تحصیلی و کسب صلاحیت در زبان ،مبهم باقی مانده است

در اکثر مطالعاتی که پیشرت راجع به کودکان ناشنوا و نیمه شنوا انجام گرفت،تأکید اصلی بر هوش عمومی بود-شکی نیست که در آن زمان که افزایش دامن اطلاعات محدود ضرورت داشت، این نوع برخورد منطقه بودو((g)) (یاعامل عمومی) اسپیرمن برصحنه مطالعات مربوط به هوش سلطه داشت. نخستین تحقیقاتی که در سالها 1920 بر روی توانائیهای هوشی و تحصیلی افراد دارای ضایعه شنوایی انجام گرفت،اکثراً نشان دادند که کودکان ناشنوا،بطور متوسط از لحاظ هوشی دوسال و از لحاظ تحصیلی 5 سال عقب هستند . این یافته ها ، بحثهای فراوانی را به دنبال داشت و شواهد به دست آمده از تحقیقات بعدی،بطور فزاینده ای دال بر این بوده است که چنین نتایجی نمی تواند دلایل کافی برای اثبات پائین بودن سطح هوش کودکان ارائه دهد. پینتر و سایر محققینی که راه او را دنبال کردند، به ضرورت استفاده از تکنیکهای مختلف برای ارزیابی کارکرد هوش در کودک و بزرگسال ناشنوا پی بردند،در نتیجه شناخت این ضرورتف مقیاسهای عملکرد غیرکلامی هوش گسترش یافت،اولین دسته از این نوع مقیاسها را پینتنر و پاترسون(1923) اختراع کردند.آنها با استفاده از آزمونهای جانشین رقمی-نمادی  یا نمادی- رقمی ، دریافتند که سطح متوسط عملکرد کودکان ناشنوا، در مقایسه با کودکان شنوا، دویاسه سال پائین تر است

بیان مسئله

ناشنوایان و کم شنوایان دسته ای از شهروندان در هر جامعه ای هستند که تنها در یکی از حواس خود دارای اختلالاتی هستند که ممکن است دامنه ای از کم شنوایی تا ناشنوایی مطلق را در برگیرد. لیکن آنچه اغلب مورد توجه عموم قرار نمی گیرد، سالم بودن مابقی اندامها، حواس و تفکر و اندیشه ناشنوایان است. نگرش منفی در جوامع نسبت به پدیده ناتوانی و معلولیت اغلب در مورد ناشنوایان که به لحاظ ظاهری قابل تشخیص هم نیستند، به نوعی بروز می نماید که بیشتر از سوی فرد دارای ناشنوایی اعمال می شود بدین صورت که بواسطه خجالت، ترس و … از حضور در مجامع دوری می گزیند ، نزد دوستان، اقوام و فامیل نمی رود و گوشه گیری و انزوا یکی از معضلات اساسی و پیش رو برای ایشان است. هر چند باید پذیرفت که اجتماع و مردم نیز معمولأ رفتار مناسبی را از خود نشان نداده اند که فرد مبتلا به اختلال شوایی اینگونه منزوی می شود

   امروزه با استفاده از روشهای پیشرفته – و اغلب ساده – امکان تشخیص کم شنوایی و ناشنوایی در دوران نوزادی امکان پذیر گردیده است و این امر از آن جهت اهمیت دارد که برنامه های درمانی و بویژه توانبخشی افراد مبتلا به اختلالات شنوایی باید در سنین پائین و بسیار سریع آغاز شود . از نظر متخصصین هر چه زمان تشخیص و آغاز برنامه های توانبخشی زودتر باشد ، امکان الحاق ، حضور در جامعه و ایفای نقش مؤثر در آن بشدت افرایش می یابد. حتی در برخی برنامه های درمانی از جمله کاشت حلزون بعد از گذشت از یک مرحه سنی اقدامی امکان پذیر نخواهد بود

    آموزش و پرورش کودکان ناشنوا و کم شنوا نیز دارای اهمیتی اساسی است. هر چند در چند سال اخیر قدمهای مؤثری توسط سازمان آموزش و پرورش استثنائی برای بهبود این امر صورت گرفته است ، لیکن هنوز تا وضعیت مناسب ، گامهای فراوانی باقی است. استفاده از کلاسهای تلفیقی در مدارس عادی می باید در یک برنامه میان مدت جای خود را به آموزش فراگیر و حضور کودکان کم شنوا در مدارس عادی بدهد و این امر میسر نمی گردد مگر آنکه نظام آموزش و پرورش عادی، بیش از پیش خود را در این امر سهیم نماید. از سوی دیگر برای ورود به دانشگاه ها نیز برگزاری آزمون با استفاده از رابط ناشنوایان و وقت اضافی منظور شده است که متأسفانه در مورد آزمونهای کارشناسی ارشد گویا هنوز سازمان سنجش اقدامی در این زمینه نداشته است که انتظار می رود

   در طول چند سال گذشته امکان استفاده از برنامه های تلویزیونی با استفاده از رابط ناشنوایان آغاز گردیده است که بسیاری از ناشنوایان را قادر ساخته است تا بعد از گذشته سالها که تنها از تلویزیون صامت استفاده می کردند بتوانند با محتوا و گفتار برنامه ها و فیلم ها – استفاده از رابط ناشنوایان در مورد فیلم ها وکارتونها برای اولین بار در ایران صورت گرفته است – استفاده نمایند. همه اینها نیازمند تعاملی چند جانبه بین انجمن ها و خانواده های ناشنوایان، سازمان بهزیستی، سازمان آموزش و پرورش استثنائی و سازمان صدا و سیما که امید است به نتیجه مطلوبی دست یابند

 

 

اهمیت و ضرورت: 

براساس آمارهای جهانی، نیم درصد مردم جوامع دچار اختلالات شنوایی خفیف، متوسط و عمیق هستند و برهمین اساس در کشور ما نیز350 هزار نفر از این اختلالات رنج می برند که 150 هزار نفر آنان دارای مشکلات شدید شنوایی بوده و نیازمند دریافت خدمات هستند. در حال حاضر یکی از مشکلاتی که ناشنوایان با آن مواجه هستند عدم توجه سایر اقشار جامعه به خواسته ها و نیازهای آنان است. متاسفانه سازمان بهزیستی به دلایل مختلف از جمله، عدم شناسایی ناشنوایانی که در نقاط دورافتاده و روستاها زندگی می کنند ، امکان خدمات دهی به تمامی آنها را ندارد و تنها 40 درصد از افراد دارای اختلال شنوایی از خدمات توانبخشی و پزشکی این سازمان بهره مند می شوند

کارشناسان معتقدند ، عدم برقراری ارتباط و تعامل با جامعه که البته این امر از سوی مردم نیز وجود دارد، توانبخشی حرفه ای و آموزشی ، اشتغال ، ازدواج و تحصیل و;از دیگر مشکلاتی است که افراد دارای اختلالات شنوایی با آنها مواجه هستنند

باید دید و نگرش جامعه نسبت به این افراد تغییر پیدا کند و هویت آنها به رسمیت شناخته شود چرا که ناشنوایان نیز مانند افراد دیگر جامعه از حق و حقوقی برخوردارند که نباید از آن محرومشان کرد و بلکه باید شرایط زندگی راحت و دور از دغدغه ای توسط دولت برای آنها فراهم شود. امروزه ناشنوایان در کشورهای پیشرفته بدلیل استفاده از تجهیزات و تکنولوژیهای مدرن با مشکلات کمتری دست به گریبان هستند بنابراین ما نیز باید در کشورمان با استفاده از این وسایل درجهت کاهش مشکلات آنان اقدام کنیم

مدیرکل دفتر توانبخشی معلولان جسمی، حرکتی و حسی سازمان بهزیستی در خصوص آمار ناشنوایان موجود در کشور، می گوید: به دلیل عدم دسترسی به تمامی مناطق روستایی، امکان ارائه آمار دقیق از آنان در کشور وجود ندارد اما براساس آمار جهانی درحدود 350 هزار ایرانی، دچار اختلالات شنوایی خفیف، متوسط و عمیق هستند. هم اکنون مراکز دولتی و خصوصی برای ارائه خدمات توانبخشی ، آموزشی و وسایل کمک شنوایی در سطح کشور وجود دارد که البته تعداد این مراکز باید افزایش پیدا کند. مشکل اصلی افراد دچار اختلال شنوایی ، آموزش آنهاست. بطوریکه آموزش و پرورش استثنایی کشور فقط در مدارس خاصی به ارائه آموزشهای لازم به این افراد می پردازد. افراد دارای اختلالات شنوایی به جز خدمات پزشکی به خدمات توانبخشی آموزشی ، حرفه ای ،  اجتماعی و; نیاز دارند و بهزیستی تلاش می کند تا بتواند در این زمینه نیز در جهت رفع مشکلات این افراد اقدامات لازم را انجام دهد

به طور کلی هنوز مفهوم اشتغال برای این افراد جای نیافتاده و بسیاری از کارفرمایان و صاحب کاران از پذیرفتن فردی که دچار مشکلات شنوایی است سر باز می زنند. در این رابطه باید نگرش و دید جامعه و کارفرمایان نسبت به افراد ناشنوا تغییر کند ، بررسی ها نشان داده در بسیاری از مشاغل مانند مونتاژ صنعتی ، ناشنوایان بهتر کارمی کنند وحضور آنان موثر تر از افراد شنوا است

بزرگترین مشکل ناشنوایان را عدم تعامل و ارتباطات اجتماعی و همچنین عدم آگاهی از حقوق خود است و در شرایط فعلی ، هنوز هم افراد ناشنوا تعامل لازم را با جامعه و اطرافیان ندارند و این مشکل هم به خود آنان و هم به اطرافیانشان باز می گردد. هنوز توانمندی‌های افراد ناشنوا در جامعه شناخته شده نیست و گاهی مردم ناشنوایان را به دلیل مشکل ناشنوایی دارای ضریب هوشی پایین می دانند. جامعه باید هویت و حقوق افراد ناشنوا را مانند دیگر اعضا به رسمیت بشناسد

بهزیستی به منظور آگاه سازی این افراد ، در جهت استفاده از فناوری و تکنولوژی های کمکی برای ناشنوایان اقداماتی انجام داده است. این تکنولوژیها ، تجهیزات و وسایل در زندگی روزمره ناشنوایان مورد استفاده قرار می گیرد و برای راحتی آنان در منزل نصب می شوند. باید در جهت معرفی و ارائه یک چهره خوب از ناشنوا در جامعه اقدام کنیم و توانمندیهایی این افراد را به تمامی مردم معرفی کنیم

اهداف پژوهش

الف ) اهداف کلی

بررسی علل موثر بر افزایش مشکلات ناشنوایان

ب ) اهداف جزئی

1- بررسی عوامل اقتصادی و تاثیر آن بر میزان مشکلات ناشنوایان

2- بررسی عوامل اجتماعی و تاثیر آن بر میزان مشکلات ناشنوایان

3- بررسی عوامل فرهنگی و تاثیر آن بر میران مشکلات ناشنوایان

4- بررسی عوامل روانی و تاثیر آن بر میزان مشکلات ناشنوایان 

 

واژه ها و اصطلاحات

 ناشنوا: (Deaf)

در هنگام تولد ، فاقد هر گونه قوه شنوایی می باشد و یا باقیمانده شنوایی اش قابل توجه نیست لذا فرهنگ (هویت) ناشنوایی را به طور کامل ، صد درصد از خود نشان میدهد

سخت شنوا (نیمه شنوا): Hard Of Hearing (HOH)I

در هنگام تولد ، صداها را به طور ضعیف و یا ناقص دریافت می کند ، یعنی دچار اختلالات شنوایی است و به مرور زمان ، دچار افت شنوایی می شود. به این ترتیب دارای نصف ، یعنی حدود پنجاه درصد از فرهنگ( هویت ) ناشنوایی می باشد

شنوا که بعدا ناشنوا می شود: Deafened

در هنگام تولد از نعمت شنوایی سالم و کامل برخوردار است و دوره زبان آموزی را گذرانده و در میان افراد شنوا بزرگ شده است ؛ تا این که بر اثر پیشامد های گوناگون مانند بیماری یا سقوط از بلندی ، تمام و یا بیشتر قوه شنوایی خود را به طور ناگهانی از دست می دهد و به مرور زمان که همراه با حالات افسردگی و کناره گیری از اجتماع است ، حدود بیست درصد از فرهنگ (هویت) ناشنوایی را از خود نشان می دهد

مقدمه :

فراگیری زبان توسط کودک ناشنوا فرآیندی مشکل و پیچیده است . کودکی که شنوایی طبیعی دارد،عموماً در بدو ورود به مدرسه آن قدر زبان می داند که معلم بتواند کار خود را با مطالب آموزشی آغاز کند. این مطلب در رابطه با کودک ناشنوا نمی تواند درست باشد. اُفت تحصیلی ناشنوایان را با تأکید روی رشد مهارتهای زبانی طی سالهای قبل از دبستانِ کودک، می توان به حداقل رسانید.بدین منظور جان تریسی از آغاز تأسیس در سال 1942 برنامه هایی را در ارتباط با تعلیم وتربیت والدین و آموزش کودکان ناشنوا تهیه کرده است

برنامه قبل از دبستانِ کلینیک جان تریسی بیش از چهار یا پنج سال طول می کشد.والدین و کودکان بعنوان یک واحد خانوادگی ثبت نام می کنندو برنامه به منظور پاسخگویی به نیازهای فردی با توصیه های مبتنی بر روانشناسی و تعلیم و تربیت می باشد. این برنامه تعلیم و تربیتی،والدین را با آموزش گام به گام مجهز می کند تا بتوانند فنون خاص و مهارتهای لازم را برای تسهیل در امر زبان آموزشی کودکشان گسترش دهند

زبان از طریق روش چند حسی [1]، یعنی لامسه، بینایی وشنوایی رشد می کند. هدف کلی این است که رشد هر حس( به شکل منفرد یا در ترکیب با حواس دیگر) را به حداکثر برسانیم تا در زمینه^ء  فراگیری زبان مورد استفاده قرار گیرد. کارآیی در دست یابی به این هدف به متغیرهایی مانند: میزان باقیمانده شنوائی[2]  ، سن بروز کمبود شنوایی، سن تشخیص کمبود شنوایی، سن شروع آموزش، تداوم و کیفیت آموزش، استفاده از تقویت کننده اصوات و تفاوتهای فردی و تواناییهای هر کودک بستگی دارد

در اینجا تعریف تعدادی از اصطلاحاتی که بارها در سراسر کتاب مورد استفاده قرار می گیرد،ممکن است مفید باشد

زبان[3] مجموعه ای است از کلمات و روشهای ترکیب کلمات که بوسیله تعداد قابل توجهی از افراد، فهمیده و بکار گرفته می شود[4]. ما مفید دیدیم که تفاوت بین زبان و گفتار، زبان دریافتی و بیانی را مشخص کنیم. از نظر ما

زبان دریافتی[5]مربوط به فراگیری و فهم زبان است. این ، جنب دریافتی[6] زبان است

زبان بیانی[7]مربوط به کاربرد زبان به طریقی معنی دار است.( آنچه می گوییم.)

گفتار[8]مربوط به روشی است که به وسیله آن زبان بیانی تولید می شود. ( چگونه می گوییم.)

اطلاعات موجود در متن صرفاً به روشها و فنون مورد استفاده در آموزش زبان دریافتی و زبان بیانی محدود می شود. با اینکه این اجزای زبان متکی بر هم و مرتبط با هم هستند ولی در این کتاب در بخشهای جداگانه مورد بحث قرار گرفته اند. این تقسیم بندی قراردادی الگویی برای سازماندهی آموزش زبان فراهم می کند

هرچند مطالب این کتاب در یک ترتیب نسبی تکمیل شده است ولی تنها بعنوان یک راهنمای آموزش ارائه می شود نه بعنوان یک دور تحصیلی یا برنامه درسی

بخش اول متن مربوط به زبان ((یافتی)) و بخش دوم مربوط به زبان((بیانی)) است. ضمیمه شامل نمودارهای مورد استفاده در کلینیک جان تریسی برای کمک به والدین و توضیحات مربوط به استفاده از حس لامسه، ترکیب حواس، آینه، کلمات نوشه شده[9]و الگوی زبان کلی – گفتار کلی می باشد

این فنون در خلال تمام دوره آموزش زبان درهم آمیخته شده است ولی برای وضوح بیشتر به طور مجزا توصیف شده اند. هیچ یک از مطالعات و یا بررسیهای مربوط به آن دسته از عوامل روانی که با مشکلات تحصیلی و ادراکی کودک ناشنوا مرتبط و یا در ایجاد آن دخیل است، نمی تواند کارکرد شناختی را نادیده بگیرد. ما می توانیم راجع به ماهیت و نقش این عوامل بحث کنیم اما شواهدی که بر اهمیت آنها دلالت دارد،گمراه کننده است. تحقیقات کنونی به کارکرد شناختی در کودکان ناشنوا توجه داشته و سعی کرده است تا برخی مطالب نظری و نیز به همان نسبت برخی مشکلات عملی را در این زمینه روشن کند.علی رغم تحقیقات درازمدتی که در زمینه کارکرد هوشی کودک ناشنوا انجام گرفته،ساختار کارکرد هوشی و ارتباط آن با موفقیتهای تحصیلی و کسب صلاحیت در زبان ،مبهم باقی مانده است

در اکثر مطالعاتی که پیشتر راجع به کودکان ناشنوا و نیمه شنوا انجام گرفت،تأکید اصلی بر هوش عمومی بود، شکی نیست که در آن زمان که افزایش دامن اطلاعات محدود ضرورت داشت، این نوع برخورد منطقی بود و((g)) (یاعامل عمومی[10]) اسپیرمنبرصحنه مطالعات مربوط به هوش سلطه داشت. نخستین تحقیقاتی که در سالها 1920 بر روی توانائیهای هوشی و تحصیلی افراد دارای ضایعه شنوایی انجام گرفت،اکثراً نشان دادند که کودکان ناشنوا،بطور متوسط از لحاظ هوشی دوسال و از لحاظ تحصیلی 5 سال عقب هستند . این یافته ها ، بحثهای فراوانی را به دنبال داشت و شواهد به دست آمده از تحقیقات بعدی،بطور فزاینده ای دال بر این بوده است که چنین نتایجی نمی تواند دلایل کافی برای اثبات پائین بودن سطح هوش کودکان ارائه دهد. پینتر و سایر محققینی که راه او را دنبال کردند، به ضرورت استفاده از تکنیکهای مختلف برای ارزیابی کارکرد هوش در کودک و بزرگسال ناشنوا پی بردند،در نتیجه شناخت این ضرورت مقیاسهای عملکرد غیرکلامی هوش گسترش یافت،اولین دسته از این نوع مقیاسها را پینتر و پاترسون(1923) اختراع کردند

آنها با استفاده از آزمونهای جانشین رقمی-نمادی[11] یا نمادی-رقمی، دریافتند که سطح متوسط عملکرد کودکان ناشنوا، در مقایسه با کودکان شنوا، دویاسه سال پائین تر است

زبان دریافتی در زیربنای تمام مراحل رشد زبان است. ما باید قبل از اینکه زبان را برای آموزش مورد استفاده قرار  دهیم، آن را بفهمیم

آموزش زبان دریافتی فرآیند دریافتی زبان آموزی است. در این مرحله از کودک پاسخی را انتظار نداریم و در جستجوی آن نیز نیستیم. کلمات همراه با اشیا یا اعمال به دفعات ارائه می شوند. تا جایی که کودک نشان دهد آنها را درک کرده است( رجوع کنید به زبان دریافتی – بخش 4) . فرآیند دریافتی ممکن است مستلزم صدها یا حتی هزاران بار تکرار باشد تا اینکه کودک مبتدی کلمه را درک کند. هرقدر کودک در آگاهی یافتن از زبان پیشرفت می کند برای ادامه کار به زمان کمتری نیاز داریم

فراگیری زبان دریافتی این اندیشه را به کودک منتقل مبتدی منتقل می کند که زبان وجود دارد، یعنی، اشیاء، موجودات، کنشها و کیفیتها برای خود نامها یا نمادهای کلامی[12] دارند که آنها را مشخص کرده و توضیح می دهد

در هر سطحی از رشد زبانی، کودک برای فهم گفته ها ( از طریق لب خوانی[13]) و به منظور ساختن گنجینه لغات، جملات و دستور زبان برای کاربردهای بعدی، به زبان دریافتی متکی است

زبان دریافتی در خلال آموزش کلی[14] و آموزش خاص[15] رشد پیدا می کند

1-               آموزش زبان دریافتی به روش کلی مکالماتی است که با یک کودک ناشنوا در طول ساعات بیداری اش انجام می شود

2-               آموزش خاص زبان دریافتی شامل تأکیدهای طراحی شده بر روی لغت یا لغات منتخب می باشد

I . آموزش کلی زبان دریافتی :

الف – فواید کلی در زبان دریافتی

1-                  فرصتهایی فراهم  می کند که کودک کلمات گوناگون و ترکیب کلمات را در ارتباط با معانی ببیند

2-       کلماتی را که بعد به شکل خاص تدریس می شود، ارائه می دهد.( این روشی قبل از تمرین است که یادگیری سریعتر در زبان دریافتی به روش خاص را تضمیمن می کند.)

3-               با استفاده از تجربیاتی که در زندگی روزمره رخ می دهد، رشد و گسترش مفاهیم را بر اساس کلمات شناخته شده ارتقا می دهد

4-       به کودک امکان می دهد که نسبت به مواد شناخته شده، پاسخ دهد تا تمرینِ گنجینه لغات و اصول فراگرفته شده زبان در آموزش خاص را تداوم بخشد

ب – روشهای کلی آموزش زبان دریافتی

1- هرگاه نگاه شما با نگاه کودک برخورد پیدا کرد با او صحبت کنید

    نباید کودک را با لمس کردن، کشیدن یا حرکات بدنی وادار به برقراری تماس بصری [16] کنید

    توجه کودک را با بهره گیری از تماس بصری خودانگیخته[17] رشد داده و تقویت کنید

مثال : کودکان خردسال  بدون آنکه برانگیخته شوند به دلایلی مانند اجازه گرفتن، جلب موافقت ،کمک گرفتن، اطمینان حاصل کردن، کسب اطلاعات و اجتماعی شدن، به بزرگسالان نگاه می کنند

شناخت نیازهای کودک و هماهنگ کردن زبان با آنها در هر زمانی که کودک به معلم یا والدین نگاه می کند، باعث می شود که کودک به نگاه کردن خود اهمیت دهد

2-هنگام صحبت کردن با یک کودک ناشنوا از هر حرکت به غیر از حرکت لبها خودداری کنید

3- بعد از صحبت کردن مکث کنید تا کودک فرصت یابد به آنچه گفته شده، پاسخ دهد.( رجوع شود به بخش 4، حصول شواهدی از فهم زبان دریافتی.)

4-دربار چیزهایی که کودک به آنها علاقه نشان می دهد، صحبت کنید

   آنچه او انجام می دهد

 آن چیزی را که او به آن نگاه می کند( اگر آن چیز شناخته شده است.)

   آنچه که فکر می کند

   آنچه که فرد دیگری انجام می دهد

   آنچه شما برای آینده نزدیک[18] انجام می دهید یا قصد دارید انجام دهید

5-برای کودک مبتدی از زبان ساده استفاده کنید

   به جای استفاده از یک اسم تنها، باید از عبارت کوتاه استفاده کنید

    مثال : باید به کودک گفت: (( پیراهنت را بردار)) نه اینکه بگوییم: (( پیراهن))

  در یک عبارت بر روی لغات اصلی یا کلیدی تأکید کنید

    مثال : بگویید (( پیراهنت را بردار)) ( باید صدا را هنگام گفتن کلمه(( پیراهن)) بالا ببرید و آن را کشیده تر بگویید). بجای اینکه بگوییم: (( پیراهنت را بردار)) ( یعنی صدا را نباید هنگام ادای هم لغات بالا برد و یا هم لغات را کشیده تر گفت بلکه همان طور که گفته شد لغت کلیدی که در اینجا(( پیراهن)) است باید بلندتر و کشیده تر تلفظ شود.)

   لغت کلیدی را در انتهای عبارت قرار دهید مگر آنکه این کار ساخت دستوری جمله را درهم بریزد

  اشیا را برای کودک مشخص کنید

مثال : وقتی که برای قدم زدن بیرون می روید، یکی از بچه ها می ایستد و برگی را برمی دارد، معلم یا والدین می توانند بگویند(( آنها برگ هستند)) ، (( برگها را ببین)) و غیره

کودکی  با یک استکان بازی می کند، معلم یا والدین می توانندبگویند (( تو استکانت را برداشتی. آن یک استکان است)) . و غیره

6-هنگام صحبت با یک کودک مبتدی شکلهای سؤالی را بکار نبرید مگر در موارد زیر

   شکل سؤالی((; می خوای؟)) می تواند به نحو معنی داری هنگام تعارف چیزی به کودک ارائه شود

مثال: وقتی بزرگسال یک شیرینی به بچه تعارف می کند و می پرسد: (( شیرینی می خوای؟)) این عبارت سؤالی را قبل از دادن شیرینی می گوید

     نکته : بزرگترها باید به کودک اجازه دهند تا شی ء پیشنهاد شده( مثلاً شیرینی) را قبول یا رد نماید وگرنه طرح چنین سؤالی بی معناست

     مثال: اگر کودکی نشان داد که شیرینی نمی خواهد باید شیرینی را کنار گذاشت

 فرم سؤالی (( ; کجاست؟)) وقتی مفهوم پیدا می کند که شی ء یا فرد مورد نظر را کودک بتواند بعد از یک جستجوی مختصر پیدا کند

مثال: از کودک می پرسیم (( پیراهنت کجاست؟)) و به او کمک می کنیم آن را پیدا کند. وقتی که پدر او در آن لحظه در دسترس نیست نباید از او بپرسیم: (( بابات کو؟))

نکته : شکل مختصر جملات در آموزش بکار می رود زیر آنها الگوهای طبیعی تر زبان را ایجاد می کند

7-سرنخ بحث را از علایق کودک به دست آورید و مقدار مکالمه درباره یک شی ء یا حادثه را افزایش دهید

مثال: کودکی پروانه ای پیدا می کند، بزرگسال مشخصات آن را به وی بگوید و در رابطه با رنگ، اینکه پروانه کرک دارد، اینکه پروانه حرکت می کند و بر روی بدن خالهایی دارد و از این قبیل تا جایی که کودک علاقه نشان می دهد، صحبت کند

8- هماهنگ با پیشرفت کودک در فهم و توجه، وقت بیشتری در آشکار ساختن معانی صرف کنید

مثال: کودکی در حالی که غذا می خورد به قاشقی علاقه نشان میدهد، با صرف چند ثانیه وقت، قاشق را با قاشهای دیگر یا با یک تصویر از قاشق مقایسه کنید

کودکی به زمان سنج اجاق گاز علاقه نشان می دهد، اسم صحیح و فرق آن را با ساعت دیواری، ساعت مچی ، رادیوی ساعت دار و غیره به او بگویید

9- همراه با پیشرفت و افزایش فهم کودک، پیچیدگی و طول عبارتها و جمله ها را افزایش دهید

10- شکلهای سؤالی دیگر و مفهوم زبانی انتزاعی تر را که با رشد کودک متناسب است ، ارائه دهید

 برای ارائه معانی انتزاعی تر، از اصول شناخته شده قبلی شروع کنید

مثال : کودک لغات: دختر، پسر، بزرگ و کوچک را می فهمد اگر می خواهید((مرد))یا((زن)) را آموزش باید به گنجینه لغات فراگرفته شده او مراجعه کنید

q دقت کنید که با ارائه هر مطلب جدید معنی آن را نیز ضمیمه کنید

مثال: اگر بزرگسال شکل سؤالی ((کجا؟)) را ارائه می دهد ممکن است بپرسد((مداد رنگیت کجاست؟)) و بعد کلمه ((کجا)) را هرچند بار که ممکن باشد در یک جستجوی آشکار تکرار می کند

11- در هر سطحی از رشد، ارائه مفاهیم و لغات جدید به کودک را ادامه دهید

12- با پذیرش و توقع داشتن پاسخی در سطح درک مطلب کودک، دایره لغاتی را که قبلاً یاد گرفته است با تمرین تثبیت کنید

VIII. زبان دریافتی پیشـرفته :

آموزش  زبان دریافتی پیشرفته بر روی فهم چند لغت در هر با تأکید و تمرین می کند. مرز قراردادی بین زبان دریافتی و زبان بیانی وضوح خود را به تدریج از دست می دهد. زیرا کودک خیلی از کلماتی را که در زبان دریافتی می فهمد،بیان می کند. کودک برخی از کلمات گنجین  لغات را بطور منفرد و برخی را در ترکیب با لغات دیگر بیان می کند. به خاطر داشته باشید که کودک نیازمند به زمان است تا الگوهای دریافتی جدید را فرا گیرد، او به تداوم در ساختن گنجینه لغات و مفاهیم و تداوم تمرین در دریافت اطلاعات از افراد دیگر توسط لب خوانی نیاز دارد

الف – آموزش کلی زبان دریافتی پیشرفته

1-        ساختـار  دستور زبانی و الگوهای دستوری  در آموزش کلی به شکل دریافتی ارائه می شوند تا شالود استفاده کودک از جملات دو ، سه و چهار لغتی را تشکیل دهد

2-                ساختار گنجینه لغات ادامه یابد

      q وقتی که کودک به مرحله رسید، یادگیری لغات جدید معمولاً با سرعت بیشتری صورت می گیرد

      q تعمیم و متمایز ساختن لغات فراگرفته شده، به کودک کمک می کند گنجینه لغات بیشتری را بیاموزد ومفاهیم بیشتری را از گنجینه لغات فراگرفته شده گسترش دهد

مثال:اگرکودکی لغت ((کفش))را می داند نام انواع مختلف کفشها یعنی((کفش پاشنه بلند)) ، ((گیوه)) ، ((چکمه)) وغیره را نیز باید به او یاد داد یا اگر کودکی معنی             (( ماشین)) را می داند نام انواع مختلف ماشین یعنی((وانت))،((مینی بوس))، ((پیکان))،((اتوبوس))،((ژیان)) را باید آموزش داد. اگر کودکی لغت ((پرنده)) را می داند باید((گنجشک))،((کلاغ))،((طوطی))،((قناری))وغیره را هم به او گفت. اگر کودکی لغات((سیب))،((خیار))،((هلو))و غیره را می داند باید به او لغت((میوه)) را یاد داد. اگر کودکی لغات((گربه))،((سگ))،((اسب))،((موش)) را می داند، لغت ((حیوان)) را یاد دهید

3-               توسعه مفاهیم  براساس گنجینه لغات فراگرفته شده ادامه می یابد

4-                تمرین دریافتی روی لغات گنجینه لغوی شناخته شده از طریق روشهای حصول شواهد ادامه می یابد

q از کودک باید خواست به بیش از یک لغت در جمله پاسخ دهد

(1)                 اجزای یک جمله را تجزیه کنید

مثال: بزرگسال می گوید((دفترچه ات رو بذار رو میز)) اگر کودک پاسخی نداد بزرگسال همان جمله را تکرار می کند تا به او فرصت پاسخ دادن بدهد. سپس بزرگسال می تواند بگوید(( دفترچه ات رو بمن نشون بده)) ( کودک بطور صحیح پاسخ می دهد) بزرگسال می پرسد(( میزکو؟)) کودک پاسخ می دهد . بزرگسال جمله اصلی را تکرار می کند (( دفترچه ات رو بذار رومیز)) و به کودک کمک می کند تا از این دستور پیروی

[1] – Mulisensory Approach

[2] – Residual Hearing

[3] – Language

[4] – Webster New Int. Dictiondry – ed. William Neilson

[5] – Receptive Language

[6] – Input

[7] – Expressive Language

[8] – Speech

[9] –  لطفاً به ضمیمه ب مراجعه کنید= Print

[10] – Spearman

[11] – Digit- Symbol

[12]  - نمادهای کلامی( Verbal Symbols) نمادهای نوشتاری،صوتی ، با حرکات و اشاراتی هستند که برای بیان مفهوم خاص در ارتباط بین انسانها بکار می روند

[13]  - لب خوانی(Lipreading) بعنوان یک اصطلاح ساده تر برای ادارک گفتار است که نه تنها اطلاعات به دست آمده از حرکات لب بلکه اطلاعات حاصله از بیان چهره ای را نیز شامل می شود

[14] – General Teaching

[15] – Specific Teaching

[16] – Eye Contact

[17] – Spontaneous

1[18] – مثلاً برنامه ریزی کنید که او به پارک برده ، سُرسُره بازی کنید و غیره

تحقیق علل مؤثر بر افزایش مشکلات ناشنوایان در word

 تحقیق علل مؤثر بر افزایش مشکلات ناشنوایان در word دارای 230 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق علل مؤثر بر افزایش مشکلات ناشنوایان در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق علل مؤثر بر افزایش مشکلات ناشنوایان در word

فصل اول : کلیات تحقیق
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت
اهداف پژوهش
واژه ها و اصطلاحات
فصل دوم : ادبیات تحقیق
مقدمه
I . آموزش کلی زبان دریافتی
VIII. زبان دریافتی پیشـرفته
IX . زبان بیــانی پیشـرفته
تاریخچ ارتباط
پیشگامان اولیه
ماهیت ارتباط
اولین معلم ناشنوایان در انگلستان
آموزشهای نخستین در آمریکا
احیاء روش شفاهی اروپایی
روش راچستر
گزارش لوئیس
وضعیت کنونی
لب خوانی
میزان کارآیی لب خوانی
لب خوانی و تفاوتهای فردی
صحبت با انگشتان(صحبت انگشتی)
الفباهای دستی
کارکرد زبانی صحبت با انگشتان
جای تصویر
اشارات
یادگیری زبان اشاره
اثرات کاربرد زودهنگام زبان اشاره
ارزیابی سطح هوش
آزمون توانایی ذهنی با نمره گذاری سریع اُتیس
ارزیابی سطح درکی – حرکتی
پیش بینی میزان پیشرفت خواندن در کودکان سالم
پیش بینی پیشرفت خواندن در کودکان ناشنوا
ارتباط در کلاس
مطالعات مشاهده ای در زمین ارتباط در ناشنوایان
ارتباط در کلاس
مطالعات مشاهده ای در زمین ارتباط در ناشنوایان
تحلیل رفتـاری
ارتباط کلامی
جدول مشاهده
روایی و پایایی طبقات ارتباط
انواع ارتباط
ارتباط دریافتی
شیوه های ارتباط بیانی
کودکان ناشنوا
اشاره ای به فونتیک ناشنوایان
ویژگی های ناشنوائی
علل و عوامل ناشنوائی
اختلال در گوش میانی
نقص در قسمتهای عصبی گوش میانی
روش آموزش و پرورش این گونه کودکان
کلید زبان
زبان مصور
علت ها – پرورش ها – روش استقرایی
پرورش حواس
حس چشائی در تجربه کودک
تمرینات جهت حس لامسه
تقویت حس بینائی
قوانین نقاشی کودکان عادی به ویژه ناشنوایان
چگونگی هماهنگی چشم با دست
رشد ابتکار و خلاقیت
تشخیص صدا
نوع داستان
شعر خوانی
زندگی نامه باغچه بان
آموزش کرولالها
زندگی نو دبستان کرولالها
تجدید حیات جمعیت حمایت کودکان کرولال
فصل سوم : نظریه پردازی و چهارچوب نظری
نقش فناوری اطلاعات درآموزش دانش آموزان کم شنوا
اشاره
مقدمه
تجربه‌گرایی و فطرت‌‌گرایی
ویژگی‌های یک خصیصه فطری
زبان‌آموزی فطری است یا اکتسابی
رشد زبان در کودکان طبیعی
نقش آموزش در زبان‌آموزی
زبان کریول (Creole)، نمونه‌ای از اختراع زبان توسط کودکان
زبان‌آموزی در کودکان ناشنوا
زبان‌آموزی در کودکان نابینا
دوره سرنوشت‌ساز برای آموزش زبان
زبان در افراد دارای آسیب‌های مغزی
بحث و نتیجه‌گیری
فصل چهارم : روش تحقیق
مقدمه
روش پژوهش
جامعه آماری
ابزار اندازه گیری، ویژگیهای پایایی آن
فرمول آزمون T تک نمونه ای
فصل پنجم : تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه
بخش اول : توصیف مشخصات پاسخگویان
بخش دوم : توصیف داده ها بر اساس سؤالات پژوهش
بخش سوم : آزمون فرضیات
فصل ششم : بحث و نتیجه گیری
نتیجه گیری پایانی
موانع و محدودیتها
پیشنهادات
نتایج آماری پژوهش
منابع
پرسشنامه

فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 1 . توصیف پاسخگویان بر اساس جنسیت
جدول 2 . توصیف پاسخگویان بر اساس سال تولد
جدول 3 . توصیف پاسخگویان بر اساس میزان تحصیلات
جدول 4 . توصیف پاسخگویان بر اساس وضعیت تأهل
جدول 5 . توصیف پاسخگویان بر اساس وضعیت اشتغال

فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار جنسیت پاسخگویان
نمودار گروه سنی پاسخگویان
نمودار میزان تحصیلات پاسخگویان
نمودار وضعیت تأهل پاسخگویان
نمودار وضعیت اشتغال پاسخگویان
هیستوگرام فرضیه
هیستوگرام فرضیه
هیستوگرام فرضیه
هیستوگرام فرضیه

مقــــدمه

هیچ یک از مطالعایت و یا بررسیهای مربوط به آن دسته از عوامل روانی که با مشکلات تحصیلی و ادراکی کودک ناشنوا مرتبط و یا در ایجاد آن دخیل است، نمی تواند کارکرد شناختی را نادیده بگیرد. ما می توانیم راجع به ماهیت و نقش این عوامل بحث کنیم اما شواهدی که بر اهمیت آنها دلالت دارد،گمراه کننده است. تحقیقات کنونی به کارکرد شنناختی در کودکان ناشنوا توجه داشته و سعی کرده است تا برخی مطالب نظری و نیز به همان نسبت برخی مشکلات عملی را در این زمینه روشن کند.علی رغم تحقیقات درازمدتی که در زمینه کارکرد هوشی کودک ناشنوا انجام گرفته،ساختار کارکرد هوشی و ارتباط آن با موفقیتهای تحصیلی و کسب صلاحیت در زبان ،مبهم باقی مانده است

در اکثر مطالعاتی که پیشرت راجع به کودکان ناشنوا و نیمه شنوا انجام گرفت،تأکید اصلی بر هوش عمومی بود-شکی نیست که در آن زمان که افزایش دامن اطلاعات محدود ضرورت داشت، این نوع برخورد منطقه بودو((g)) (یاعامل عمومی) اسپیرمن برصحنه مطالعات مربوط به هوش سلطه داشت. نخستین تحقیقاتی که در سالها 1920 بر روی توانائیهای هوشی و تحصیلی افراد دارای ضایعه شنوایی انجام گرفت،اکثراً نشان دادند که کودکان ناشنوا،بطور متوسط از لحاظ هوشی دوسال و از لحاظ تحصیلی 5 سال عقب هستند . این یافته ها ، بحثهای فراوانی را به دنبال داشت و شواهد به دست آمده از تحقیقات بعدی،بطور فزاینده ای دال بر این بوده است که چنین نتایجی نمی تواند دلایل کافی برای اثبات پائین بودن سطح هوش کودکان ارائه دهد. پینتر و سایر محققینی که راه او را دنبال کردند، به ضرورت استفاده از تکنیکهای مختلف برای ارزیابی کارکرد هوش در کودک و بزرگسال ناشنوا پی بردند،در نتیجه شناخت این ضرورتف مقیاسهای عملکرد غیرکلامی هوش گسترش یافت،اولین دسته از این نوع مقیاسها را پینتنر و پاترسون(1923) اختراع کردند.آنها با استفاده از آزمونهای جانشین رقمی-نمادی  یا نمادی- رقمی ، دریافتند که سطح متوسط عملکرد کودکان ناشنوا، در مقایسه با کودکان شنوا، دویاسه سال پائین تر است

بیان مسئله

ناشنوایان و کم شنوایان دسته ای از شهروندان در هر جامعه ای هستند که تنها در یکی از حواس خود دارای اختلالاتی هستند که ممکن است دامنه ای از کم شنوایی تا ناشنوایی مطلق را در برگیرد. لیکن آنچه اغلب مورد توجه عموم قرار نمی گیرد، سالم بودن مابقی اندامها، حواس و تفکر و اندیشه ناشنوایان است. نگرش منفی در جوامع نسبت به پدیده ناتوانی و معلولیت اغلب در مورد ناشنوایان که به لحاظ ظاهری قابل تشخیص هم نیستند، به نوعی بروز می نماید که بیشتر از سوی فرد دارای ناشنوایی اعمال می شود بدین صورت که بواسطه خجالت، ترس و … از حضور در مجامع دوری می گزیند ، نزد دوستان، اقوام و فامیل نمی رود و گوشه گیری و انزوا یکی از معضلات اساسی و پیش رو برای ایشان است. هر چند باید پذیرفت که اجتماع و مردم نیز معمولأ رفتار مناسبی را از خود نشان نداده اند که فرد مبتلا به اختلال شوایی اینگونه منزوی می شود

   امروزه با استفاده از روشهای پیشرفته – و اغلب ساده – امکان تشخیص کم شنوایی و ناشنوایی در دوران نوزادی امکان پذیر گردیده است و این امر از آن جهت اهمیت دارد که برنامه های درمانی و بویژه توانبخشی افراد مبتلا به اختلالات شنوایی باید در سنین پائین و بسیار سریع آغاز شود . از نظر متخصصین هر چه زمان تشخیص و آغاز برنامه های توانبخشی زودتر باشد ، امکان الحاق ، حضور در جامعه و ایفای نقش مؤثر در آن بشدت افرایش می یابد. حتی در برخی برنامه های درمانی از جمله کاشت حلزون بعد از گذشت از یک مرحه سنی اقدامی امکان پذیر نخواهد بود

    آموزش و پرورش کودکان ناشنوا و کم شنوا نیز دارای اهمیتی اساسی است. هر چند در چند سال اخیر قدمهای مؤثری توسط سازمان آموزش و پرورش استثنائی برای بهبود این امر صورت گرفته است ، لیکن هنوز تا وضعیت مناسب ، گامهای فراوانی باقی است. استفاده از کلاسهای تلفیقی در مدارس عادی می باید در یک برنامه میان مدت جای خود را به آموزش فراگیر و حضور کودکان کم شنوا در مدارس عادی بدهد و این امر میسر نمی گردد مگر آنکه نظام آموزش و پرورش عادی، بیش از پیش خود را در این امر سهیم نماید. از سوی دیگر برای ورود به دانشگاه ها نیز برگزاری آزمون با استفاده از رابط ناشنوایان و وقت اضافی منظور شده است که متأسفانه در مورد آزمونهای کارشناسی ارشد گویا هنوز سازمان سنجش اقدامی در این زمینه نداشته است که انتظار می رود

   در طول چند سال گذشته امکان استفاده از برنامه های تلویزیونی با استفاده از رابط ناشنوایان آغاز گردیده است که بسیاری از ناشنوایان را قادر ساخته است تا بعد از گذشته سالها که تنها از تلویزیون صامت استفاده می کردند بتوانند با محتوا و گفتار برنامه ها و فیلم ها – استفاده از رابط ناشنوایان در مورد فیلم ها وکارتونها برای اولین بار در ایران صورت گرفته است – استفاده نمایند. همه اینها نیازمند تعاملی چند جانبه بین انجمن ها و خانواده های ناشنوایان، سازمان بهزیستی، سازمان آموزش و پرورش استثنائی و سازمان صدا و سیما که امید است به نتیجه مطلوبی دست یابند

 

 

اهمیت و ضرورت: 

براساس آمارهای جهانی، نیم درصد مردم جوامع دچار اختلالات شنوایی خفیف، متوسط و عمیق هستند و برهمین اساس در کشور ما نیز350 هزار نفر از این اختلالات رنج می برند که 150 هزار نفر آنان دارای مشکلات شدید شنوایی بوده و نیازمند دریافت خدمات هستند. در حال حاضر یکی از مشکلاتی که ناشنوایان با آن مواجه هستند عدم توجه سایر اقشار جامعه به خواسته ها و نیازهای آنان است. متاسفانه سازمان بهزیستی به دلایل مختلف از جمله، عدم شناسایی ناشنوایانی که در نقاط دورافتاده و روستاها زندگی می کنند ، امکان خدمات دهی به تمامی آنها را ندارد و تنها 40 درصد از افراد دارای اختلال شنوایی از خدمات توانبخشی و پزشکی این سازمان بهره مند می شوند

کارشناسان معتقدند ، عدم برقراری ارتباط و تعامل با جامعه که البته این امر از سوی مردم نیز وجود دارد، توانبخشی حرفه ای و آموزشی ، اشتغال ، ازدواج و تحصیل و;از دیگر مشکلاتی است که افراد دارای اختلالات شنوایی با آنها مواجه هستنند

باید دید و نگرش جامعه نسبت به این افراد تغییر پیدا کند و هویت آنها به رسمیت شناخته شود چرا که ناشنوایان نیز مانند افراد دیگر جامعه از حق و حقوقی برخوردارند که نباید از آن محرومشان کرد و بلکه باید شرایط زندگی راحت و دور از دغدغه ای توسط دولت برای آنها فراهم شود. امروزه ناشنوایان در کشورهای پیشرفته بدلیل استفاده از تجهیزات و تکنولوژیهای مدرن با مشکلات کمتری دست به گریبان هستند بنابراین ما نیز باید در کشورمان با استفاده از این وسایل درجهت کاهش مشکلات آنان اقدام کنیم

مدیرکل دفتر توانبخشی معلولان جسمی، حرکتی و حسی سازمان بهزیستی در خصوص آمار ناشنوایان موجود در کشور، می گوید: به دلیل عدم دسترسی به تمامی مناطق روستایی، امکان ارائه آمار دقیق از آنان در کشور وجود ندارد اما براساس آمار جهانی درحدود 350 هزار ایرانی، دچار اختلالات شنوایی خفیف، متوسط و عمیق هستند. هم اکنون مراکز دولتی و خصوصی برای ارائه خدمات توانبخشی ، آموزشی و وسایل کمک شنوایی در سطح کشور وجود دارد که البته تعداد این مراکز باید افزایش پیدا کند. مشکل اصلی افراد دچار اختلال شنوایی ، آموزش آنهاست. بطوریکه آموزش و پرورش استثنایی کشور فقط در مدارس خاصی به ارائه آموزشهای لازم به این افراد می پردازد. افراد دارای اختلالات شنوایی به جز خدمات پزشکی به خدمات توانبخشی آموزشی ، حرفه ای ،  اجتماعی و; نیاز دارند و بهزیستی تلاش می کند تا بتواند در این زمینه نیز در جهت رفع مشکلات این افراد اقدامات لازم را انجام دهد

به طور کلی هنوز مفهوم اشتغال برای این افراد جای نیافتاده و بسیاری از کارفرمایان و صاحب کاران از پذیرفتن فردی که دچار مشکلات شنوایی است سر باز می زنند. در این رابطه باید نگرش و دید جامعه و کارفرمایان نسبت به افراد ناشنوا تغییر کند ، بررسی ها نشان داده در بسیاری از مشاغل مانند مونتاژ صنعتی ، ناشنوایان بهتر کارمی کنند وحضور آنان موثر تر از افراد شنوا است

بزرگترین مشکل ناشنوایان را عدم تعامل و ارتباطات اجتماعی و همچنین عدم آگاهی از حقوق خود است و در شرایط فعلی ، هنوز هم افراد ناشنوا تعامل لازم را با جامعه و اطرافیان ندارند و این مشکل هم به خود آنان و هم به اطرافیانشان باز می گردد. هنوز توانمندی‌های افراد ناشنوا در جامعه شناخته شده نیست و گاهی مردم ناشنوایان را به دلیل مشکل ناشنوایی دارای ضریب هوشی پایین می دانند. جامعه باید هویت و حقوق افراد ناشنوا را مانند دیگر اعضا به رسمیت بشناسد

بهزیستی به منظور آگاه سازی این افراد ، در جهت استفاده از فناوری و تکنولوژی های کمکی برای ناشنوایان اقداماتی انجام داده است. این تکنولوژیها ، تجهیزات و وسایل در زندگی روزمره ناشنوایان مورد استفاده قرار می گیرد و برای راحتی آنان در منزل نصب می شوند. باید در جهت معرفی و ارائه یک چهره خوب از ناشنوا در جامعه اقدام کنیم و توانمندیهایی این افراد را به تمامی مردم معرفی کنیم

اهداف پژوهش

الف ) اهداف کلی

بررسی علل موثر بر افزایش مشکلات ناشنوایان

ب ) اهداف جزئی

1- بررسی عوامل اقتصادی و تاثیر آن بر میزان مشکلات ناشنوایان

2- بررسی عوامل اجتماعی و تاثیر آن بر میزان مشکلات ناشنوایان

3- بررسی عوامل فرهنگی و تاثیر آن بر میران مشکلات ناشنوایان

4- بررسی عوامل روانی و تاثیر آن بر میزان مشکلات ناشنوایان 

 

واژه ها و اصطلاحات

 ناشنوا: (Deaf)

در هنگام تولد ، فاقد هر گونه قوه شنوایی می باشد و یا باقیمانده شنوایی اش قابل توجه نیست لذا فرهنگ (هویت) ناشنوایی را به طور کامل ، صد درصد از خود نشان میدهد

سخت شنوا (نیمه شنوا): Hard Of Hearing (HOH)I

در هنگام تولد ، صداها را به طور ضعیف و یا ناقص دریافت می کند ، یعنی دچار اختلالات شنوایی است و به مرور زمان ، دچار افت شنوایی می شود. به این ترتیب دارای نصف ، یعنی حدود پنجاه درصد از فرهنگ( هویت ) ناشنوایی می باشد

شنوا که بعدا ناشنوا می شود: Deafened

در هنگام تولد از نعمت شنوایی سالم و کامل برخوردار است و دوره زبان آموزی را گذرانده و در میان افراد شنوا بزرگ شده است ؛ تا این که بر اثر پیشامد های گوناگون مانند بیماری یا سقوط از بلندی ، تمام و یا بیشتر قوه شنوایی خود را به طور ناگهانی از دست می دهد و به مرور زمان که همراه با حالات افسردگی و کناره گیری از اجتماع است ، حدود بیست درصد از فرهنگ (هویت) ناشنوایی را از خود نشان می دهد

مقدمه :

فراگیری زبان توسط کودک ناشنوا فرآیندی مشکل و پیچیده است . کودکی که شنوایی طبیعی دارد،عموماً در بدو ورود به مدرسه آن قدر زبان می داند که معلم بتواند کار خود را با مطالب آموزشی آغاز کند. این مطلب در رابطه با کودک ناشنوا نمی تواند درست باشد. اُفت تحصیلی ناشنوایان را با تأکید روی رشد مهارتهای زبانی طی سالهای قبل از دبستانِ کودک، می توان به حداقل رسانید.بدین منظور جان تریسی از آغاز تأسیس در سال 1942 برنامه هایی را در ارتباط با تعلیم وتربیت والدین و آموزش کودکان ناشنوا تهیه کرده است

برنامه قبل از دبستانِ کلینیک جان تریسی بیش از چهار یا پنج سال طول می کشد.والدین و کودکان بعنوان یک واحد خانوادگی ثبت نام می کنندو برنامه به منظور پاسخگویی به نیازهای فردی با توصیه های مبتنی بر روانشناسی و تعلیم و تربیت می باشد. این برنامه تعلیم و تربیتی،والدین را با آموزش گام به گام مجهز می کند تا بتوانند فنون خاص و مهارتهای لازم را برای تسهیل در امر زبان آموزشی کودکشان گسترش دهند

زبان از طریق روش چند حسی [1]، یعنی لامسه، بینایی وشنوایی رشد می کند. هدف کلی این است که رشد هر حس( به شکل منفرد یا در ترکیب با حواس دیگر) را به حداکثر برسانیم تا در زمینه^ء  فراگیری زبان مورد استفاده قرار گیرد. کارآیی در دست یابی به این هدف به متغیرهایی مانند: میزان باقیمانده شنوائی[2]  ، سن بروز کمبود شنوایی، سن تشخیص کمبود شنوایی، سن شروع آموزش، تداوم و کیفیت آموزش، استفاده از تقویت کننده اصوات و تفاوتهای فردی و تواناییهای هر کودک بستگی دارد

در اینجا تعریف تعدادی از اصطلاحاتی که بارها در سراسر کتاب مورد استفاده قرار می گیرد،ممکن است مفید باشد

زبان[3] مجموعه ای است از کلمات و روشهای ترکیب کلمات که بوسیله تعداد قابل توجهی از افراد، فهمیده و بکار گرفته می شود[4]. ما مفید دیدیم که تفاوت بین زبان و گفتار، زبان دریافتی و بیانی را مشخص کنیم. از نظر ما

زبان دریافتی[5]مربوط به فراگیری و فهم زبان است. این ، جنب دریافتی[6] زبان است

زبان بیانی[7]مربوط به کاربرد زبان به طریقی معنی دار است.( آنچه می گوییم.)

گفتار[8]مربوط به روشی است که به وسیله آن زبان بیانی تولید می شود. ( چگونه می گوییم.)

اطلاعات موجود در متن صرفاً به روشها و فنون مورد استفاده در آموزش زبان دریافتی و زبان بیانی محدود می شود. با اینکه این اجزای زبان متکی بر هم و مرتبط با هم هستند ولی در این کتاب در بخشهای جداگانه مورد بحث قرار گرفته اند. این تقسیم بندی قراردادی الگویی برای سازماندهی آموزش زبان فراهم می کند

هرچند مطالب این کتاب در یک ترتیب نسبی تکمیل شده است ولی تنها بعنوان یک راهنمای آموزش ارائه می شود نه بعنوان یک دور تحصیلی یا برنامه درسی

بخش اول متن مربوط به زبان ((یافتی)) و بخش دوم مربوط به زبان((بیانی)) است. ضمیمه شامل نمودارهای مورد استفاده در کلینیک جان تریسی برای کمک به والدین و توضیحات مربوط به استفاده از حس لامسه، ترکیب حواس، آینه، کلمات نوشه شده[9]و الگوی زبان کلی – گفتار کلی می باشد

این فنون در خلال تمام دوره آموزش زبان درهم آمیخته شده است ولی برای وضوح بیشتر به طور مجزا توصیف شده اند. هیچ یک از مطالعات و یا بررسیهای مربوط به آن دسته از عوامل روانی که با مشکلات تحصیلی و ادراکی کودک ناشنوا مرتبط و یا در ایجاد آن دخیل است، نمی تواند کارکرد شناختی را نادیده بگیرد. ما می توانیم راجع به ماهیت و نقش این عوامل بحث کنیم اما شواهدی که بر اهمیت آنها دلالت دارد،گمراه کننده است. تحقیقات کنونی به کارکرد شناختی در کودکان ناشنوا توجه داشته و سعی کرده است تا برخی مطالب نظری و نیز به همان نسبت برخی مشکلات عملی را در این زمینه روشن کند.علی رغم تحقیقات درازمدتی که در زمینه کارکرد هوشی کودک ناشنوا انجام گرفته،ساختار کارکرد هوشی و ارتباط آن با موفقیتهای تحصیلی و کسب صلاحیت در زبان ،مبهم باقی مانده است

در اکثر مطالعاتی که پیشتر راجع به کودکان ناشنوا و نیمه شنوا انجام گرفت،تأکید اصلی بر هوش عمومی بود، شکی نیست که در آن زمان که افزایش دامن اطلاعات محدود ضرورت داشت، این نوع برخورد منطقی بود و((g)) (یاعامل عمومی[10]) اسپیرمنبرصحنه مطالعات مربوط به هوش سلطه داشت. نخستین تحقیقاتی که در سالها 1920 بر روی توانائیهای هوشی و تحصیلی افراد دارای ضایعه شنوایی انجام گرفت،اکثراً نشان دادند که کودکان ناشنوا،بطور متوسط از لحاظ هوشی دوسال و از لحاظ تحصیلی 5 سال عقب هستند . این یافته ها ، بحثهای فراوانی را به دنبال داشت و شواهد به دست آمده از تحقیقات بعدی،بطور فزاینده ای دال بر این بوده است که چنین نتایجی نمی تواند دلایل کافی برای اثبات پائین بودن سطح هوش کودکان ارائه دهد. پینتر و سایر محققینی که راه او را دنبال کردند، به ضرورت استفاده از تکنیکهای مختلف برای ارزیابی کارکرد هوش در کودک و بزرگسال ناشنوا پی بردند،در نتیجه شناخت این ضرورت مقیاسهای عملکرد غیرکلامی هوش گسترش یافت،اولین دسته از این نوع مقیاسها را پینتر و پاترسون(1923) اختراع کردند

آنها با استفاده از آزمونهای جانشین رقمی-نمادی[11] یا نمادی-رقمی، دریافتند که سطح متوسط عملکرد کودکان ناشنوا، در مقایسه با کودکان شنوا، دویاسه سال پائین تر است

زبان دریافتی در زیربنای تمام مراحل رشد زبان است. ما باید قبل از اینکه زبان را برای آموزش مورد استفاده قرار  دهیم، آن را بفهمیم

آموزش زبان دریافتی فرآیند دریافتی زبان آموزی است. در این مرحله از کودک پاسخی را انتظار نداریم و در جستجوی آن نیز نیستیم. کلمات همراه با اشیا یا اعمال به دفعات ارائه می شوند. تا جایی که کودک نشان دهد آنها را درک کرده است( رجوع کنید به زبان دریافتی – بخش 4) . فرآیند دریافتی ممکن است مستلزم صدها یا حتی هزاران بار تکرار باشد تا اینکه کودک مبتدی کلمه را درک کند. هرقدر کودک در آگاهی یافتن از زبان پیشرفت می کند برای ادامه کار به زمان کمتری نیاز داریم

فراگیری زبان دریافتی این اندیشه را به کودک منتقل مبتدی منتقل می کند که زبان وجود دارد، یعنی، اشیاء، موجودات، کنشها و کیفیتها برای خود نامها یا نمادهای کلامی[12] دارند که آنها را مشخص کرده و توضیح می دهد

در هر سطحی از رشد زبانی، کودک برای فهم گفته ها ( از طریق لب خوانی[13]) و به منظور ساختن گنجینه لغات، جملات و دستور زبان برای کاربردهای بعدی، به زبان دریافتی متکی است

زبان دریافتی در خلال آموزش کلی[14] و آموزش خاص[15] رشد پیدا می کند

1-               آموزش زبان دریافتی به روش کلی مکالماتی است که با یک کودک ناشنوا در طول ساعات بیداری اش انجام می شود

2-               آموزش خاص زبان دریافتی شامل تأکیدهای طراحی شده بر روی لغت یا لغات منتخب می باشد

I . آموزش کلی زبان دریافتی :

الف – فواید کلی در زبان دریافتی

1-                  فرصتهایی فراهم  می کند که کودک کلمات گوناگون و ترکیب کلمات را در ارتباط با معانی ببیند

2-       کلماتی را که بعد به شکل خاص تدریس می شود، ارائه می دهد.( این روشی قبل از تمرین است که یادگیری سریعتر در زبان دریافتی به روش خاص را تضمیمن می کند.)

3-               با استفاده از تجربیاتی که در زندگی روزمره رخ می دهد، رشد و گسترش مفاهیم را بر اساس کلمات شناخته شده ارتقا می دهد

4-       به کودک امکان می دهد که نسبت به مواد شناخته شده، پاسخ دهد تا تمرینِ گنجینه لغات و اصول فراگرفته شده زبان در آموزش خاص را تداوم بخشد

ب – روشهای کلی آموزش زبان دریافتی

1- هرگاه نگاه شما با نگاه کودک برخورد پیدا کرد با او صحبت کنید

    نباید کودک را با لمس کردن، کشیدن یا حرکات بدنی وادار به برقراری تماس بصری [16] کنید

    توجه کودک را با بهره گیری از تماس بصری خودانگیخته[17] رشد داده و تقویت کنید

مثال : کودکان خردسال  بدون آنکه برانگیخته شوند به دلایلی مانند اجازه گرفتن، جلب موافقت ،کمک گرفتن، اطمینان حاصل کردن، کسب اطلاعات و اجتماعی شدن، به بزرگسالان نگاه می کنند

شناخت نیازهای کودک و هماهنگ کردن زبان با آنها در هر زمانی که کودک به معلم یا والدین نگاه می کند، باعث می شود که کودک به نگاه کردن خود اهمیت دهد

2-هنگام صحبت کردن با یک کودک ناشنوا از هر حرکت به غیر از حرکت لبها خودداری کنید

3- بعد از صحبت کردن مکث کنید تا کودک فرصت یابد به آنچه گفته شده، پاسخ دهد.( رجوع شود به بخش 4، حصول شواهدی از فهم زبان دریافتی.)

4-دربار چیزهایی که کودک به آنها علاقه نشان می دهد، صحبت کنید

   آنچه او انجام می دهد

 آن چیزی را که او به آن نگاه می کند( اگر آن چیز شناخته شده است.)

   آنچه که فکر می کند

   آنچه که فرد دیگری انجام می دهد

   آنچه شما برای آینده نزدیک[18] انجام می دهید یا قصد دارید انجام دهید

5-برای کودک مبتدی از زبان ساده استفاده کنید

   به جای استفاده از یک اسم تنها، باید از عبارت کوتاه استفاده کنید

    مثال : باید به کودک گفت: (( پیراهنت را بردار)) نه اینکه بگوییم: (( پیراهن))

  در یک عبارت بر روی لغات اصلی یا کلیدی تأکید کنید

    مثال : بگویید (( پیراهنت را بردار)) ( باید صدا را هنگام گفتن کلمه(( پیراهن)) بالا ببرید و آن را کشیده تر بگویید). بجای اینکه بگوییم: (( پیراهنت را بردار)) ( یعنی صدا را نباید هنگام ادای هم لغات بالا برد و یا هم لغات را کشیده تر گفت بلکه همان طور که گفته شد لغت کلیدی که در اینجا(( پیراهن)) است باید بلندتر و کشیده تر تلفظ شود.)

   لغت کلیدی را در انتهای عبارت قرار دهید مگر آنکه این کار ساخت دستوری جمله را درهم بریزد

  اشیا را برای کودک مشخص کنید

مثال : وقتی که برای قدم زدن بیرون می روید، یکی از بچه ها می ایستد و برگی را برمی دارد، معلم یا والدین می توانند بگویند(( آنها برگ هستند)) ، (( برگها را ببین)) و غیره

کودکی  با یک استکان بازی می کند، معلم یا والدین می توانندبگویند (( تو استکانت را برداشتی. آن یک استکان است)) . و غیره

6-هنگام صحبت با یک کودک مبتدی شکلهای سؤالی را بکار نبرید مگر در موارد زیر

   شکل سؤالی((; می خوای؟)) می تواند به نحو معنی داری هنگام تعارف چیزی به کودک ارائه شود

مثال: وقتی بزرگسال یک شیرینی به بچه تعارف می کند و می پرسد: (( شیرینی می خوای؟)) این عبارت سؤالی را قبل از دادن شیرینی می گوید

     نکته : بزرگترها باید به کودک اجازه دهند تا شی ء پیشنهاد شده( مثلاً شیرینی) را قبول یا رد نماید وگرنه طرح چنین سؤالی بی معناست

     مثال: اگر کودکی نشان داد که شیرینی نمی خواهد باید شیرینی را کنار گذاشت

 فرم سؤالی (( ; کجاست؟)) وقتی مفهوم پیدا می کند که شی ء یا فرد مورد نظر را کودک بتواند بعد از یک جستجوی مختصر پیدا کند

مثال: از کودک می پرسیم (( پیراهنت کجاست؟)) و به او کمک می کنیم آن را پیدا کند. وقتی که پدر او در آن لحظه در دسترس نیست نباید از او بپرسیم: (( بابات کو؟))

نکته : شکل مختصر جملات در آموزش بکار می رود زیر آنها الگوهای طبیعی تر زبان را ایجاد می کند

7-سرنخ بحث را از علایق کودک به دست آورید و مقدار مکالمه درباره یک شی ء یا حادثه را افزایش دهید

مثال: کودکی پروانه ای پیدا می کند، بزرگسال مشخصات آن را به وی بگوید و در رابطه با رنگ، اینکه پروانه کرک دارد، اینکه پروانه حرکت می کند و بر روی بدن خالهایی دارد و از این قبیل تا جایی که کودک علاقه نشان می دهد، صحبت کند

8- هماهنگ با پیشرفت کودک در فهم و توجه، وقت بیشتری در آشکار ساختن معانی صرف کنید

مثال: کودکی در حالی که غذا می خورد به قاشقی علاقه نشان میدهد، با صرف چند ثانیه وقت، قاشق را با قاشهای دیگر یا با یک تصویر از قاشق مقایسه کنید

کودکی به زمان سنج اجاق گاز علاقه نشان می دهد، اسم صحیح و فرق آن را با ساعت دیواری، ساعت مچی ، رادیوی ساعت دار و غیره به او بگویید

9- همراه با پیشرفت و افزایش فهم کودک، پیچیدگی و طول عبارتها و جمله ها را افزایش دهید

10- شکلهای سؤالی دیگر و مفهوم زبانی انتزاعی تر را که با رشد کودک متناسب است ، ارائه دهید

 برای ارائه معانی انتزاعی تر، از اصول شناخته شده قبلی شروع کنید

مثال : کودک لغات: دختر، پسر، بزرگ و کوچک را می فهمد اگر می خواهید((مرد))یا((زن)) را آموزش باید به گنجینه لغات فراگرفته شده او مراجعه کنید

q دقت کنید که با ارائه هر مطلب جدید معنی آن را نیز ضمیمه کنید

مثال: اگر بزرگسال شکل سؤالی ((کجا؟)) را ارائه می دهد ممکن است بپرسد((مداد رنگیت کجاست؟)) و بعد کلمه ((کجا)) را هرچند بار که ممکن باشد در یک جستجوی آشکار تکرار می کند

11- در هر سطحی از رشد، ارائه مفاهیم و لغات جدید به کودک را ادامه دهید

12- با پذیرش و توقع داشتن پاسخی در سطح درک مطلب کودک، دایره لغاتی را که قبلاً یاد گرفته است با تمرین تثبیت کنید

VIII. زبان دریافتی پیشـرفته :

آموزش  زبان دریافتی پیشرفته بر روی فهم چند لغت در هر با تأکید و تمرین می کند. مرز قراردادی بین زبان دریافتی و زبان بیانی وضوح خود را به تدریج از دست می دهد. زیرا کودک خیلی از کلماتی را که در زبان دریافتی می فهمد،بیان می کند. کودک برخی از کلمات گنجین  لغات را بطور منفرد و برخی را در ترکیب با لغات دیگر بیان می کند. به خاطر داشته باشید که کودک نیازمند به زمان است تا الگوهای دریافتی جدید را فرا گیرد، او به تداوم در ساختن گنجینه لغات و مفاهیم و تداوم تمرین در دریافت اطلاعات از افراد دیگر توسط لب خوانی نیاز دارد

الف – آموزش کلی زبان دریافتی پیشرفته

1-        ساختـار  دستور زبانی و الگوهای دستوری  در آموزش کلی به شکل دریافتی ارائه می شوند تا شالود استفاده کودک از جملات دو ، سه و چهار لغتی را تشکیل دهد

2-                ساختار گنجینه لغات ادامه یابد

      q وقتی که کودک به مرحله رسید، یادگیری لغات جدید معمولاً با سرعت بیشتری صورت می گیرد

      q تعمیم و متمایز ساختن لغات فراگرفته شده، به کودک کمک می کند گنجینه لغات بیشتری را بیاموزد ومفاهیم بیشتری را از گنجینه لغات فراگرفته شده گسترش دهد

مثال:اگرکودکی لغت ((کفش))را می داند نام انواع مختلف کفشها یعنی((کفش پاشنه بلند)) ، ((گیوه)) ، ((چکمه)) وغیره را نیز باید به او یاد داد یا اگر کودکی معنی             (( ماشین)) را می داند نام انواع مختلف ماشین یعنی((وانت))،((مینی بوس))، ((پیکان))،((اتوبوس))،((ژیان)) را باید آموزش داد. اگر کودکی لغت ((پرنده)) را می داند باید((گنجشک))،((کلاغ))،((طوطی))،((قناری))وغیره را هم به او گفت. اگر کودکی لغات((سیب))،((خیار))،((هلو))و غیره را می داند باید به او لغت((میوه)) را یاد داد. اگر کودکی لغات((گربه))،((سگ))،((اسب))،((موش)) را می داند، لغت ((حیوان)) را یاد دهید

3-               توسعه مفاهیم  براساس گنجینه لغات فراگرفته شده ادامه می یابد

4-                تمرین دریافتی روی لغات گنجینه لغوی شناخته شده از طریق روشهای حصول شواهد ادامه می یابد

q از کودک باید خواست به بیش از یک لغت در جمله پاسخ دهد

(1)                 اجزای یک جمله را تجزیه کنید

مثال: بزرگسال می گوید((دفترچه ات رو بذار رو میز)) اگر کودک پاسخی نداد بزرگسال همان جمله را تکرار می کند تا به او فرصت پاسخ دادن بدهد. سپس بزرگسال می تواند بگوید(( دفترچه ات رو بمن نشون بده)) ( کودک بطور صحیح پاسخ می دهد) بزرگسال می پرسد(( میزکو؟)) کودک پاسخ می دهد . بزرگسال جمله اصلی را تکرار می کند (( دفترچه ات رو بذار رومیز)) و به کودک کمک می کند تا از این دستور پیروی

[1] – Mulisensory Approach

[2] – Residual Hearing

[3] – Language

[4] – Webster New Int. Dictiondry – ed. William Neilson

[5] – Receptive Language

[6] – Input

[7] – Expressive Language

[8] – Speech

[9] –  لطفاً به ضمیمه ب مراجعه کنید= Print

[10] – Spearman

[11] – Digit- Symbol

[12]  - نمادهای کلامی( Verbal Symbols) نمادهای نوشتاری،صوتی ، با حرکات و اشاراتی هستند که برای بیان مفهوم خاص در ارتباط بین انسانها بکار می روند

[13]  - لب خوانی(Lipreading) بعنوان یک اصطلاح ساده تر برای ادارک گفتار است که نه تنها اطلاعات به دست آمده از حرکات لب بلکه اطلاعات حاصله از بیان چهره ای را نیز شامل می شود

[14] – General Teaching

[15] – Specific Teaching

[16] – Eye Contact

[17] – Spontaneous

1[18] – مثلاً برنامه ریزی کنید که او به پارک برده ، سُرسُره بازی کنید و غیره

مقاله تحقیق در معنای توحید و شرک در word

 مقاله تحقیق در معنای توحید و شرک در word دارای 53 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله تحقیق در معنای توحید و شرک در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله تحقیق در معنای توحید و شرک در word

تحقیق در معنای توحید و شرک  
1 – اقسام توحید  
2 – فرق توحید ربوبی و الوهی:  
3 – لفظ جلاله به معنی عام  
4 – شرک عرب جاهلی، شرک ربوبی نیز بود  
5 – تحدید عبادت  
پاسخ شگفت آور  
پی‏نوشت‏ها:  
کارهایی که به عنوان دین صورت می‏گیرد،بر سه نوع است:  
باز هم سخنی پیرامون جشنهای میلاد  
تقسیم بدعت به نیک و بد  
منابع:  

تحقیق در معنای توحید و شرک

 با یک تعریف منطقی برای عبادت میتوان بر بسیاری از اختلافات وهابیان پایان بخشید

 اساسی‏ترین مسائل قرآنی و کلامی، مساله توحید و شرک است و علماء و دانشمندانی که درباره توحید و شرک سخن گفته‏اند، به اقسام گوناگون آن دو اشاره کرده‏اند، توحید همانند شرک، برای خود انواع و اقسامی دارد که در کتابهای عقیدتی و احیانا تفسیری پیرامون آنها بحث و گفتگو شده است. برای اینکه خوانندگان گرامی از مجموع اقسام آن به صورت فشرده آگاه باشند، فهرست آن را در اینجا می‏آوریم، سپس درباره یک قسم که همان توحید و شرک در عبادت است، به طور گسترده سخن می‏گوییم، زیرا محور بحث ابن تیمیه و پیرو او محمد بن عبد الوهاب، همین مساله است. آنان مسلمانان را به شرک در عبادت، متهم می‏کنند و در دیگر اقسام، همه را با خود همآهنگ می‏دانند، و آنچه که بیش از همه در کتابهای آنها به چشم می‏خورد، مساله شرک است. و نازلترین بدگوئی آنان درباره یک نفر، متهم کردن او به‏«شرک‏»است، از آنجا که برای‏«توحید در عبادت‏»اند، غالبا در تشخیص مصادیق آن دچار اشتباه شده و چیزهائی که ارتباطی به عبادت و پرستش ندارد، از مصادیق آن می‏انگارند

 اصولا کلید مناظره با وهابیان و حل عقده‏ها و گرههائی که از جمود آنان مایه می‏گیرد تفسیر صحیح از«عبادت‏»است که در نتیجه، موارد آن روشن شود، و انسان عبادت و پرستش را از احترام و ارج گذاری و دیگر مفاهیم جدا سازد، و تا این گره گشوده نشود و عبادت و پرستش به شکل دقیق، تفسیر نگردد، هر نوع بحث و مذاکره با این گروه سودی نداشته و طرفین به نتیجه نمی‏رسند

 مثلا پیروان محمد بن عبد الوهاب می‏گویند:توسل به پیامبران و صالحان، استغاثه به آنان و استمداد از اولیاء عبادت آنهاست، و از آنجا که عبادت، مخصوص خداست، طبعا چنین اعمالی پرستش غیر خدا به شمار می‏رود و پرستشگر غیر او مشرک و محکوم به قتل است

 در حالی که گروه‏های دیگر می‏گویند توسل به صالحان، از مقوله توسل به اسباب است استغاثه و استمداد از ارواح صالحان، پرستش آنها نیست‏بلکه توسل به وسائل غیبی است که در شرائطی مؤثر می‏باشند

 و ما صریحا این مساله را اعلام میکنیم که نقطه مرکزی اختلاف وهابیان با دیگر مسلمانان، مساله تحدید معنای عبادت و پرستش و در نتیجه جدا سازی مصادیق آن، از مصادیق دیگر مفاهیم، مانند احترام و بزرگداشت‏یا توسل به اسباب و وسائل، است و به کلیه مناظران و نویسندگان با هدف توصیه می‏کنیم که پیش از هر چیز، این مشکل را حل کنند و مناظر را وادار سازند که از«عبادت‏»یک تعریف جامع و مانع ارائه دهد

 مایه تاسف اینکه در این سه قرن که کتابهای وهابیان، در اکثر مناطق منتشر شده و همه مسلمانان را به جز گروه خود متهم به شرک می‏کنند، فصلی و یا بابی برای تعریف عبادت، اختصاص نداده‏اند، و غیر از کلی گویی کار دیگری نکرده‏اند. و چون این بحث جنبه کلیدی دارد، اگر اندکی سخن به درازا کشد و از حالت فشرده بیرون آید، از خواننده گرامی پوزش می‏خواهیم و برای اینکه این راه را به صورت روشن و ساده بپیماییم، یک رشته مسائل اساسی را تحت عناوینی جداگانه می‏آوریم

1 – اقسام توحید

 همانطور که یادآور شدیم توحید برای خود و قهرا شرک نیز در برابر آن اقسامی دارد که فقط عناوین آنها را با یک تفسیر اجمالی می‏آوریم

 الف – توحید ذاتی – خدای واجب الوجود، یگانه است و برای او نظیر و مانندی نیست، و نیز او بسیط است و ذات او از ترکیب پیراسته است

 ب – توحید صفاتی – صفات ثبوتی خدا همگی عین ذات او هستند. البته نه به این معنا که خدا فقط ذاتی دارد و از صفاتی مانند علم و قدرت در وجود او خبری نیست (1) بلکه ذات از نظر کمال به پایه‏ای رسیده است که علم، جدا از ذات و قدرت جدا از واقعیت او نیست، و واقعیت وجود او این کمالات را تشکیل می‏دهد. البته این نوع از توحید از آن عدلیه است که معتزله و امامیه در پوشش آن قرار گرفته‏اند ولی اهل حدیث، با این اصل مخالفت نموده و صفات او را زائد بر ذات او می‏انگارند و اشاعره، نیز در این مساله پیرو احمد بن حنبل هستند

 ج - توحید در خالقیت – در جهان آفرینش، خالق واقعی و حقیقی و مستقلی جز خدا نیست و تاثیر دیگر موجودات، از فرشته و انسان و علل طبیعی، همه و همه، جنبه ظلی و تبعی دارند و به اذن و مشیت او کار، انجام می‏دهند. این همان معنای صحیح‏«توحید در خالقیت‏»است که بحثهای دقیق علمی و قرآنی، ما را به آن رهبری نموده است، در حالی که اشاعره و اهل حدیث توحید در خالقیت را به گونه ناروایی تفسیر کرده‏اند که امروز دستاویز ملحدان و منکران مذهب، واقع شده است، و آن اینکه در جهان، یک مؤثر (اعم از اصلی و تبعی) بیش نیست، و خدای جهان مستقیما بدون تاثیر گذاری علل و اسباب، پدید آرنده اشیاء و آثار است، و در حقیقت، خدا در حال تقارن علل و اسباب طبیعی و امکانی، مستقیما اثر بخش است، و موقعیت علل، جز موقعیت مقارنت و نمایش چیزی نیست

 این نوع تفسیر نارسا از توحید در خالقیت، سبب شده است که مارکسیستها، خدا شناسان را متهم به نفی قانون علیت و معلولیت نموده و بگویند آنان معتقدند خدای جهان، جانشین تمام علل و اسباب است، و این خداست که مستقیما تب مالاریا را در وجود انسان پدید می‏آورد و میکرب، نقشی در آن بیماری ندارد آنگاه به صورت صحیح و نا صحیح بر مذاهب بتازند و آنانرا ضد علم و دانش معرفی کنند، در حالی که نمی‏دانند، گفتار مورد نظر آنان، مربوط گروه خاصی است

 فلاسفه و محققان اسلامی از این نظریه کاملا بیزارند و گروه عدلیه و پیروان اهل بیت، در تفسیر توحید در خالقیت، تفسیر دوم را ناروا دانسته، و همگی به تفسیر نخست معتقدند، و آیه(هل من خالق غیر الله) (فاطر/3)را به شکل یاد شده در بالا تفسیر می‏کنند

 د – توحید در ربوبیت – ربوبیت، مشتق از«رب‏»به معنای صاحب است، عرب هر موقع بگوید: رب البیت، رب الدابه، رب الضیعه، مقصود صاحبان خانه و اسب و مزرعه است. ولی از آنجا که تدبیر و کارگردانی هر چیزی بر عهده صاحب آن است، طبعا مقصود از توحید در ربوبیت، همان توحید در تدبیر و کارگردانی است‏یعنی خدا جهان را آفرید (توحید در خالقیت) و تدبیر و کارگردانی آن نیز بر عهده اوست آنچان نیست که اصل خلقت از آن خدا باشد و کارگردانی آن را بر عهده فرشتگان، پریان و انبیاء و اولیاء بگذارد. بلکه او هم خالق است و هم مدبر و جهان یک خالق و یک مدبر اصیل بیش ندارد البته اعتراف بوجود یک مدبر اصیل و مستقل، مانع از آن نیست که جهان آفرینش توده‏ای از علل و اسباب باشد که روی یکدیگر اثر نهاده و جهان آفرینش به صورت زنجیره‏ای از علل و معلومات پیش برود

 همان طور که در توحید در خالقیت‏یاد آور شدیم، اعتقاد به چنین توحیدی به معنی نفی دیگر علل چه از نظر آفرینندگی و چه از نظر تاثیر در یکدیگر، نیست، بلکه مقصود این است که خالق اصیل و مدبر مستقل خداست، و خالقیت و آفرینندگی موجودات امکانی، همه و همه به اذن و مشیت و سرپرستی اوست، همچنین توحید در تدبیر، مانع از اعتراف به مدبران ظلی و تبعی نیست که تحت فرمان او، انجام وظیفه می‏کنند، چنانکه می‏فرماید: (فالمدبرات امرا) (سوره نازعات/آیه 5) (سوگند به کارگردانان امر آفرینش)

 ه – توحید در حاکمیت و ولایت – مقصود از چنین توحید این است که بر بندگان خدا فقط خدا حق حکومت دارد، و هیچ انسانی بر هیچ انسانی حق حکومت ندارد چنانکه می‏فرماید: (ان الحکم الا الله) (یوسف/40) در همین جا نیز سخن یاد شده در توحید در خالقیت و ربوبیت، تکرار می‏شود. و آن اینکه حصر حق حاکمیت‏به خدا مانع از آن نیست که گروهی به فرمان او حکومت کنند و تحت‏برنامه دقیق الهی به اداره اجتماع انسانی بپردازند

 و – توحید در اطاعت و فرمانبرداری – حق اطاعت از شؤون حکومت است و چون حاکمیت اصیل از آن خداست طبعا حق اطاعت از آن اوست و هیچ فردی نسبت‏به فردی واجد چنین حقی نیست، ولی انحصار چنین حقی به خدا، مانع از آن نیست که گروهی به صورت نمایندگی از جانب خدا لازم الطاعه باشند و طاعت آنان در حقیقت اطاعت‏خدا باشد چنانکه می‏فرماید: (من یطع الرسول فقد اطاع الله) (نساء/80) «هر کس از پیامبر فرمان برد، در حقیقت از خدا فرمان برده است. »

 ز – توحید در تشریع و قانونگذاری – مقصود از آن، این است که قانونگذاری، حق خاص خداست و هیچ فردی نمی‏تواند برای کسی جعل قانون کند و خداست که با فرستادن پیامبران و کتابهای آسمانی، بشر را به قوانین سعادت بخش، آشنا می‏سازد، البته قانونگذاری از آن خداست، ولی برنامه ریزی مربوط به خود جامعه است که در پرتو آن قوانین کلی، برای اداره کشور برنامه ریزی می‏کند و اما کار مجتهدان، همان شناسایی قوانین الهی و معرفی آنهاست که کارشناسان این قسمت‏به شمار می‏روند

 ح – توحید در عبادت – یعنی عبادت مخصوص خداست و جز او نباید کسی را به هیچ عنوانی پرستید. اگر برخی از مراتب توحید (مانند توحید صفات) مورد اختلاف است، در این مساله که‏«عبادت از آن خداست و جز او نباید کسی را عبادت کرد»اختلافی وجود ندارد اصولا نمیتوان فردی را موحد یا مسلمان خواند مگر آنکه اصل (ایاک نعبد و ایاک نستعین) را بپذیرد یعنی (تنها تو را می‏پرستیم و تنها از تو یاری می‏جوییم)

 هدف اساسی از اعزام پیامبران، گسترش این اصل است، زیرا مردم به مرور زمان از توحید فطری منحرف شده و به جای خدای واقعی، خدا نماها را پرستش میکردند خدا پیامبران را فرستاد تا مردم را به همان توحید فطری باز گردانند چنانکه می‏فرماید

 (کان الناس امه واحده فبعث الله النبیین مبشرین و منذرین و انزل معهم الکتاب بالحق لیحکم بین الناس فیما اختلفوا فیه. . . ) (بقره/213)

 (مردم همه یک امت‏بودند، تا اینکه خدا پیامبران نوید بخش و بیم دهنده را بر انگیخت و به همراه آنها کتاب را به حق فرو فرستاد تا درباره آنچه مردم بر سر آن اختلاف کرده بودند داوری کنند)

 آیات قرآن صریح در این است که توحید در پرستش، اصل مشترک در میان تمام پیامبران می‏باشد، چنانکه می‏فرماید

 (و لقد بعثنا فی کل امه رسولا ان اعبدوا الله و اجتنبوا الطاغوت. . . ) (نحل/36)

 «در میان هر امتی پیامبری فرستادیم که:خدا را بپرستید و از پرستش بتها بپرهیزید. »

 بنابراین، اصل کلی مورد اختلاف نیست و همه میگویند که عبادت از آن خداست و هر نوع شرک و دو گانه پرستی و انحراف از خط توحید محکوم است و باید از آن دوری جست، و اگر اختلافی در کار است فقط و فقط در تشخیص جزئیات است که آیا مثلا توسل به انسان پاکدامن، مصداق پرستش اوست، یا از جزئیات توسل به اسباب است. اینجاست که لازم است عبادت به صورت منطقی تحدید شود، تا با در دست داشتن مقیاس و ضابطه صحیح، درباره موضوعات مورد نزاع به داوری بپردازیم

2 – فرق توحید ربوبی و الوهی

 در کتابهای وهابیان به پیروی از بنیانگذار این مکتب، از دو نوع توحید نام می‏برند و می‏گویند:«توحید ربوبی‏»و«توحید الوهی‏»

 توحید نخست را به توحید در خالقیت و توحید دوم را به توحید در عبادت و پرستش تفسیر میکنند، و یاد آور می‏شوند که همه فرق اسلامی، توحید در خالقیت را پذیرفته‏اند و خالقی جز خدا قائل نیستند ولی آنان در الوهیت گرفتار شرک شده‏اند، زیرا کارهای آنان مانند توسل به پیامبران و صالحان، و یا استغاثه و استمداد از آنان و یا طلب شفاعت از پیامبران، همه و همه پرستش انبیاء و پیامبران است و از این هت‏با مشرکان عصر رسالت، یکسان و همگام هستند، و اگر توحید، در ربوبیت، برای نجات از عذاب کافی بود، همه مشرکان عصر رسالت، اهل نجات بودند (2)

 در اینجا دو نکته را یادآور می‏شویم

 1 – تفسیر ربوبیت‏به خالقیت، و الوهیت‏به پرستش از اشتباهات رائج وهابیان است که هرگز در آن تجدید نظر نکرده‏اند و خلف از سلف این اصطلاح را گرفته و پیوسته می‏تازند، زیرا همانطور که یادآور شدیم، ربوبیت از کلمه‏«رب‏»به معنای صاحب گرفته شده است، و صاحب و مالک بودن یک جاندار و یا یک مزرعه تناسب با خالقیت و آفرینندگی ندارد، بلکه مناسب با مقام کارگردانی و تدبیر آنهاست. صاحب یک اسب، به خاطر بهره‏گیری از آن، سرپرستی زندگی او را بر عهده می‏گیرد و با دادن آب و علوفه، وسیله ادامه حیات او را فراهم می‏سازد، چنانکه صاحب یک مزرعه برای پرورش گیاهان و درختان برنامه‏ریزی کرده و کارگردانی آنجا را بعهده میگیرد. بنابراین لازم و شایسته است که به جای توحید در ربوبیت همان اصطلاح معروف‏«توحید در خالقیت‏»را بیاورند. و از اصطلاح خود قرآن پیروی کنند

 نظیر چنین اشتباهی در کلمه الوهیت رخ داده است، ولی تحقیق این است که‏«اله‏»به معنی‏«معبود»نیست و اگر هم احیانا در آن به کار رود، اصطلاح جدیدی است که هرگز قرآن بر آن اصطلاح سخن نمی‏گوید. بلکه لفظ الله و اله یک معنا بیش ندارد. چیزی که هست، اولی‏«علم‏»و اسم خاص است و دومی کلی و اسم عام. در حقیقت هر دو به معنای‏«خدا»هستند ولی در زبان عربی بر خلاف زبان فارسی، خدا دو نوع اسم دارد. خاص و عام، خاص، تنها بر خدای واجب الوجود اطلاق می‏شود و بس، در حالی که عام، هم او را شامل است و هم دیگر خدایان پنداری را که بت‏پرستان آنها را خدا می‏انگارند، هر چند از خدایی جز اسم، نصیب دیگری ندارند و به تعبیر قرآن

 (ما تعبدون من دونه الا اسماء سمیتموها انتم و آباؤکم ما انزل الله بها من سلطان. . . ) (یوسف/40)

 «شما جز خدا، تنها بتهایی را می‏پرستید که خودتان و پدرانتان، نام خدا بر آن نهاده‏اید هرگز خدا بر خدایی آنان، دلیل و برهانی نفرستاده است‏»

 در زبان انگلیسی عین همین اختلاف هست. مثلا در زبان انگلیسی که به و اسم عام را به صورت [ god ] می‏نویسند و از این طریق اسم خاص را از عام جدا می‏کنند

 از دقت در آیات قرآنی میتوان این معنی را استفاده کرد که‏«اله‏»در قرآن به معنی خداست، البته به صورت معنای عام، نه به معنی معبود، زیرا در غیر این صورت، تفسیر قسمتی از آیات دچار اشکال می‏شود، اینک در آیات یاد شده در زیر دقت‏بفرمائید

 1 – (لو کان فیهما الهه الا الله لفسدتا) (انبیاء/22)

 «هر گاه در آسمانها و زمین خدایان دیگری جز الله وجود داشتند، نظام آفرینش دچار فساد و تباهی می‏شد

 مضمون آیه و برهانی که آیه یاد آور می‏شود در صورتی صحیح است که‏«اله‏»را به معنی خدا بگیریم نه به معنی معبود و در غیر این صورت، استدلال ناتمام خواهد بود، و مقصود این است اگر در جهان خدایانی، همانند، واجب الوجود بود، دستگاه آفرینش دچار فساد و تباهی می‏شد، زیرا خدایان دیگر، بسان خدای واقعی دارای علم و قدرت، خلقت و آفرینش (و لا اقل) تصرف و تدبیر در آسمانها و زمین هستند، و تعدد مدبر، جز تباهی کار نتیجه‏ای ندارد، ولی اگر بگوئیم:مقصود این است که اگر معبودهایی جز خدا بودند، جهان دچار تباهی می‏شد، طبعا استدلال نارسا خواهد بود زیرا:در جهان، معبودانی به حق و یا باطل جز خدا هستند ولی نظام بر پاست

 و لذا وقتی گروهی که اله را به معنی معبود می‏گیرند، با چنین اشکالی روبرو می‏شوند، ناچار می‏شوند کلمه‏«بحق‏»در خود آیه مقدر کنند و بگویند قل لو کان فیهما آلهه (بحق) یعنی اگر معبودان بحقی جز خدا بودند، دستگاه آفرینش دچار تباهی می‏شد، طبعا معبودان به حق باید مانند«الله‏»دارای خلقت و تصرف باشند در این صورت، تالی فاسدی را که آیه متذکر شده به دنبال خواهد داشت

 ناگفته پیداست، چنین تصرفی در کلام فصیح و بلیغ بسیار نارواست و تا دلیلی در کار نباشد، تقدیر، باطل خواهد بود، عین همین گفتار در آیه دیگر نیز حاکم است. یعنی استدلال در صورتی صحیح است که اله در آن به معنی خدا (به صورت عام) باشد نه به معنی معبود، و گرنه استدلال ناتمام بوده و برای تکمیل آن ناچاریم کلمه بر حق را تقدیر بگیریم

 2 – (و ما کان معه من اله اذا لذهب کل اله بما خلق و لعلا بعضهم علی بعض سبحان الله عما یصفون) (مؤمنون/91)

 «بگو اگر با او خدای دیگری بود (نه معبود دیگر) در این صورت، هر خدایی به سوی تدبیر مخلوق خود می‏رفت، و برخی بر برخی برتری می‏جستند. »

 آنچه می‏تواند این برهان را روشن سازد این است که در کنار خدا، خدای دیگری باشد که به گونه‏ای در جهان متصرف باشد، نه معبود دیگر، و گرنه اعتقاد به معبودهای ناتوان و بیچاره که از تصرف و تدبیر دور باشند چنین تالی فاسدی را به دنبال ندارد

 3 – (قل لو کان معه آلهه کما یقولون اذا لابتغوا الی ذی العرش سبیلا) (اسراء/42)

 «اگر با او خدایانی بود، هر یک از آنان سعی می‏کردند که به سوی خدای صاحب عرش راهی پیدا کند. »

 مضمون آیه این است که تعدد«اله‏»مایه اینست که آن اله پنداری، به خدای واقعی راه پیدا کند و این در صورتی است که مقصود از اله همان خدا باشد که خلقت و تصرف در آفرینش از شؤون اوست، و گرنه تعدد معبود منهای این دو صفت، ملازم با هم رتبه بودن با خدا نیست، تا به سوی او راه پیدا کند

 4 – (انکم و ما تعبدون من دون الله حصب جهنم انتم لها واردون لو کان هؤلاء آلهه ما وردوها. . . ) (انبیاء/98 – 99)

 «شما و آنچه را که جز او می‏پرستید هیزم جهنم خواهید بود و همگی بر آن وارد می‏شوید. اگر آنچه می‏پرستید، خدا بودند، قطعا وارد دوزخ نمی‏شدند)

 برهانی که این آیه اقامه می‏کند در صورتی نتیجه می‏بخشد که آلهه به معنی خدایان باشد، زیرا خدایی خداست که مانع از ورود او به دوزخ می‏شود نه معبود بودن او

 خلاصه در این آیات چهارگانه که قرآن براهین عقلی دقیق بر یکتایی خدا، اقامه می‏کند، ناچاریم که اله و آلهه را به همان معنای خدا به معنای عام بگیریم نه به معنی معبود و در غیر این صورت براهین مورد نظر، بی نتیجه خواهند بود، زیرا تعدد خداست که مایه فساد دستگاه آفرینش می‏شود نه تعدد معبود (مضمون دو آیه اول و دوم) و دوگانگی خداست که سبب می‏شود هر خدایی به خدای واقعی راه پیدا کند نه دو گانگی معبود (مضمون آیه سوم) خدا بودن است که مانع از آن می‏شود که هیزم دوزخ گردد نه مجرد معبود بودن ولی اگر لفظ اله در این آیات به معنی معبود گرفته شود، ناچاریم برای تصحیح معنی آیات، کلمه(بحق)را مقدر بگیریم

3 – لفظ جلاله به معنی عام

 گاهی لفظ جلاله معنی علمیت و جزئیت را از دست می‏دهد و حالت کلی به خود می‏گیرد یعنی از لفظ جلاله (الله) ، اله اراده می‏گردد، و در دو آیه یاد شده در زیر جریان از این قبیل است

 (هو الله الذی لا اله الا هو الملک القدوس السلام المؤمن المهیمن العزیز الجبار المتکبر سبحان الله عما یشرکون) (حشر/23)

 (هو الله الخالق الباری‏ء المصور له الاسماء الحسنی یسبح له ما فی السموات و الارض و هو العزیز الحکیم) (حشر/24)

 «در این دو آیه، لفظ جلاله حالت علمی و جزئی بودن را از دست داده و به جای اله به کار رفته است، تو گویی در آیه نخست چنین می‏گوید:او خدایی است که چنین اوصافی را دارد:پادشاه است، منزه از نقایص است و. . . »

 و در آیه دوم چنین می‏گوید:«او آن خدایی است آفریننده و صورتگر، برای او نامهای زیباست این تنها دو آیه یاد شده نیست که لفظ جلاله در آنها معنی کلی پیدا کرده و با اوصاف بعدی از کلیت آن کاسته شده است، بلکه در بعضی آیات دیگر نیز جریان چنین است چنانکه می‏فرماید

 (و هو الله فی السموات و فی الارض یعلم سرکم و جهرکم و یعلم ما تکسبون) (انعام/3)

 «اوست‏خدا در آسمانها و زمین، پنهان و آشکار شما را می‏داند و از کردار شما آگاه است. »

 این آیه بسان آیه یاد شده در زیر است که در آن به جای لفظ جلاله، لفظ اله به کار رفته است

 (و هو الذی فی السماء اله و فی الارض اله و هو الحکیم العلیم) (زخرف/84)

 «اوست‏خدا در آسمانها و اوست‏خدا در زمین و او حکیم و داناست‏»

 سرانجام این بحث را با ذکر آیه‏ای دیگر به پایان می‏رسانیم

 (و لا تقولوا ثلاثه انتهوا خیرا لکم انما الله اله واحد سبحانه ان یکون له ولد) (النساء/171)

 «نگویید خدا سه تاست. از این گفتار باز ایستید که برای شما نیک است، جز این نیست که خدا، خدای یگانه است، پیراسته است از این که فرزندی داشته باشد. »

 این آیه به روشنی می‏رساند که الله و اله مفهوم واحدی دارند، جز اینکه یکی از سعه و گستردگی برخوردار است، و لذا یکی بر دیگری حمل می‏شود

 دقت در مفاد این آیه، و آیات پیشین ما را به یک اصل کلی رهبری می‏کند، و آن اینکه اله و الوهیت، به معنی خدایی و خداوندگاری است نه معنی معبودیت و عبادت، و این اصطلاح معروف در کتابهای وهابیان، که از توحید در عبادت به توحید در الوهیت تعبیر می‏آورند، کاملا بی پایه است، و از اینکه ما در اینجا به صورت گسترده سخن گفتیم، پوزش می‏طلبیم

4 – شرک عرب جاهلی، شرک ربوبی نیز بود

 در بسیاری از کتابهای وهابیان و احیانا دیگران، دیده می‏شود که شرک عرب جاهلی را منحصر به شرک در عبادت نموده و اینکه آنان، بتها را شفیعان درگاه الهی می‏دانستند و می‏پرستیدند و پیوسته می‏گفتند

 (ما نعبدهم الا لیقربونا الی الله زلفی) (زمر/3)

 «آنان را نمی‏پرستیم مگر برای اینکه ما را به خدا نزدیک سازند»

 و (و یعبدون من دون الله ما لا یضرهم و لا ینفعهم و یقولون هؤلاء شفعاؤنا عند الله) (یونس/18)

 «جز خدا چیزهایی را می‏پرستند که نه به آنها ضرر می‏رساند نه سود و می‏گویند اینها نزد خدا شفیعان ما هستند»

 با این دو آیه یاد آور می‏شوند که شرک عرب جاهلی تنها شرک در عبادت بود، در حالی که این دو آیه، ناظر به گروهی از اعراب جاهلی است، در حالی که گروههای دیگر از بت‏پرستان، در مساله تدبیر و کارگردانی جهان، نیز مشرک بودند، و در میان آنها گروهی فرشتگان و پریان و یا آفتاب و ستارگان را می‏پرستیدند، قرآن درباره مردم یمن (قوم سبا) یادآور می‏شود که هدهد سفیر سلیمان به او گزارش کرد که

 (. . . وجدتها و قومها یسجدون للشمس من دون الله. . . ) (نمل/24)

 «ملکه و قوم او را دیدم که آفتاب را می‏پرستیدند»

 اصولا ورود بت پرستی به مکه از طریق شرک در ربوبیت‏بود، یعنی خدایانی را کردگار جهان شمرده و اوضاع جوی را از نظر نزول باران و غیره مربوط به آنان می‏دانستند. تاریخ نگاران یادآوری می‏شوند:عمرو بن‏«لحی‏»امیر مکه در سفر خود به بلقاء شام گروهی را دید که بتهایی را می‏پرستیدند، از آنان پرسید:چرا اینها را می‏پرستید؟ در پاسخ گفتند:ما اینها را می‏پرستیم و از آنها باران می‏طلبیم. آنها باران می‏فرستند، کمک می‏جوییم ما را کمک می‏کنند. امیر مکه، تحت تاثیر تبلیغات آنان قرار گرفت. بتی به نام هبل را همراه خود آورد و بر سطح کعبه نهاد و مردم را به پرستش آن دعوت کرد (3)

 حتی در صلح حدیبیه اندیشه چنین شرکی در مغز برخی از صحابه وجود داشت، و پیامبر، آن را عقیده‏ای شرک آمیز دانست و گفت:«هرگز نگویید باران، به وسیله طلوع و غروب ستارگان به ما می‏رسد»البته نه به این معنا که طلوع و غروب ستاره‏ای را در شرق و غرب نشانه نزول باران یا حکومت‏خشکی میاندیشیدند، بلکه آنها را مؤثر مستقل در ریزش باران یا قبض آن می‏دانستند (4) البته، در اینکه قاطبه عرب جاهلی در مساله خالقیت، موحد بودند، جای تردید نیست و آیاتی بر این مساله گواهی می‏دهد، مانند

 (و لئن سالتهم من خلق السماوات و الارض لیقولن خلقهن العزیز العلیم) (زخرف/9) (5)

 «اگر از آنان بپرسید که:آسمانها و زمین را چه کسی آفریده است؟می‏گویند خدا»

 البته شرک جهان مسیحیت و یا شرک یونانیان و رومیان برای خود سرگذشت دیگری دارد که فعلا وارد آن نمی‏شویم و در شرک آنان مساله توحید در خالقیت دچار آسیب شده بود

5 – تحدید عبادت

 

مقاله تذکر لسانی در word

 مقاله تذکر لسانی در word دارای 21 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله تذکر لسانی در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله تذکر لسانی در word

مقدمه  
تذکر لسانی  
از زبان امام راحل قدس سره  
نظریه اسلام در مورد تذکر لسانی  
تأثیر زبان و گفتن  
فعلاً مرحله زبانی  
تذکر ‌لسانی؛ راهگشای دستور قرآن در امربه‌معروف و نهی‌از‌منکر  
روایات  
نتیجه  
منابع:  

مقدمه

تذکر لسانی شیوه‌ای است که می‌تواند فریضه امر به معروف و نهی از منکر را به شکل جامع در کشور احیا و در کاهش معضلات اجتماعی موثر واقع شود

امر به معروف و نهی از منکر یک فراخوان عمومی است و استفاده از تذکر لسانی در احیای این فریضه مهم نقش چشم‌گیر و راه‌گشایی دارد

اگر فریضه امر به معروف و نهی از منکر از طریق تذکر لسانی در جامعه ترویج داده شود می‌توان گفت جامعه با استفاده از یک روش ساده به یک فرهنگ غنی و سالم دست پیدا کرده است

دعاگو درباره‌ی راه دست‌یابی به جایگاه والای تذکر لسانی گفت: فراخوان عمومی به معروفات از طریق تذکر ‌لسانی یا رسانه‌های گروهی باید صورت گیرد و افراد خانواده نیز باید این موضوع را رو‌دررو، سپس خانواده به خانواده و خانواده به جامعه بشری انتقال دهند و اگر همین امر به صورت مدام انجام شود این فریضه به جایگاه والای خود دست پیدا می‌کند

جلوگیری از بروز گناه یکی از مهم‌ترین آثار استفاده از تذکر ‌لسانی است و بکار‌گیری از این شیوه می‌تواند کارایی امر به معروف و نهی از منکر را به صورت شاخص نمایان کند

با گسترش امر به معروف و نهی از منکر به واسطه تذکر ‌لسانی هم جلوی گناه گرفته می‌شود و هم این دو واجب شرعی بدون درگیری و فشار و برخوردهای اجتماعی انجام شده است

تذکر لسانی

اگر 10نفر به کسی که خلافی را مرتکب شده فقط به صورت لسانی بگویند کاری که انجام می‌دهد خلاف است مطمئناً آن فرد خود را اصلاح خواهد کرد

معاون ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر گفت: البته در چهار وجه امر به‌معروف و نهی از منکر وجوبش ساقط می‌شود؛ یکی این‌که طرف عناد کند و زیربار نرود، دوم اگر کسی که اصرار بر گناه دارد و بدانیم نمی‌دانسته و از روی جهل انجام داده، سوم جایی که احساس خطر جانی کنیم و چهارم فرد تذکر دهنده عملی را که می‌خواهد تذکر دهد باید نسبت به آن عالم باشد

استفاده از تذکر ‌لسانی برای دور کردن افراد خاطی از اجرای منکرات و هدایت آنان به سوی معروفات کاری بس دشوار است که عزمی راسخ و روحیه‌ای پولادین می‌طلبد تا بتوان این فریضه قرآنی را که همه امامان معصوم(ع) و به ویژه قرآن به آن سفارش مستقیم کرده است در جامعه احیا کنیم

تذکر ‌لسانی مناسب‌ترین روش برای احیای این فریضه به شمار می‌رود اما متأسفانه به علت دید غلط جامعه نسبت به احیای امر به معروف و نهی از منکر هیچ‌گاه تذکر ‌لسانی به طور شاخص در کشور اعمال نشده است

آنچه از صحبت‌های این دو مسوول برمی‌آید این است که پس از بررسی دشواری‌های اجرای این فریضه، برنامه‌ریزی برای احیای مناسب آن کاری بس ضروری و غیر قابل انکار است. برنامه‌ریزی برای کارهای بزرگ نیازمند پژوهش‌های زیادی است که مسئولان احیای این امر باید به آن توجه خاص داشته باشند

ستادهای امر به معروف و نهی از منکر باید با برنامه‌ریزی مستمر بین دلسوزان و غیردلسوزان ملت و انقلاب تفاوت بگذارند و هر کس به سهم خود باید تلاش خود را ابتدا از خود و خانواده و سپس محیط کار آغاز کند

امر به معروف و نهی از منکر از جمله دستورات قرآنی است که طبق شرایطی از سوی خدا در قرآن مورد توجه قرار گرفته و با توجه به اینکه خداوند در قرآن سوره‌ی نحل جز‌‌‌‌ء 14 می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِیتَاءِ ذِی الْقُرْبَی‏ وَیَنْهَی‏ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنکَرِ وَالْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ»؛ «در حقیقت، خدا به دادگرى و نیکوکارى و بخشش به خویشاوندان فرمان مى‌دهد و انسان را از کار زشت و ناپسند و ستم باز مى‌دارد و یقینا یکی از راه‌‌های تحقق این امر تذکرلسانی است» لازم است که برای رسیدن به یک جامعه بدون منکرات اجرای تذکر‌لسانی را کار آمدتر کنیم

شیوه تذکر لسانی باید با فرهنگ‌سازی در بین مردم احیا شود و هیچ کس از بیان انتقادات نسبت به دیگری ترس نداشته و تذکر‌لسانی را وظیفه خود بداند

تذکر ‌لسانی در یک اداره بین همکار با همکار می‌تواند بحث دوستانه‌ای را به خود بگیرد و حتی تذکر دادن یک کارمند به مافوق خود می‌تواند در ادارات نیز عملی شود، ما نباید ملزم به این باشیم که به افراد هم سطح یا پایین‌تر از خودمان تذکر بدهیم حتی یک کارمند جزء هم می‌تواند این عملکرد یعنی تذکر لسانی را داشته باشد

مهم آن است که این موضوع در میان افراد جامعه به یک « فرهنگ » تبدیل شود فرهنگ عمومی ! کار ستاد احیاء امر به معروف و نهی از منکر نه اقدام عملی بلکه احیای این فریضه و جریان سازی در جامعه است تا هر کس خود را مسئول بشناسد و بی تفاوت نباشد و فرهنگ « به من چه » رخت بربندد. برادران و خواهران عزیز و با ایمانی که در این مسیر برای این هدف مقدس می کوشند به تعبیر مقام معظم رهبری در محدوده «تذکر لسانی »‌وظیفه دارند و باید بکوشند تا این مرحله را به سطح جامعه و عموم افراد بکشانند و از غربت و انزوا در آورند

رهبر عزیز و بزرگوارمان بارها و بارها در جلسات و دیدارهای خصوصی یا سخنرانیهای عمومی بر این مسئله تأکید فرموده اند و به جد از ما خواسته اند که این مرحله از امر به معروف و نهی از منکر را که وظیفه ی همگانی است و بر همه هم لازم است و هم ممکن رواج دهند و به فرهنگ عمومی تبدیل کنند و از برخورد فیزیکی و حتی درگیری لفظی هم بپرهیزند فقط تذکر دهند و بگذرند

آنچه می خوانید گلچین و گزیده هایی از توصیه های مقام ولایت است تا نسبت به این وظیفه شرعی و انقلابی جدی تر بنگریم و با حضور کارساز و اثرگذار در این میدان به تکلیف خود عمل کنیم

از زبان امام راحل قدس سره

1-اگر کلام از زبان شخص خاصی اثر دارد و نه دیگران ، امر به معروف و نهی از منکر نسبت به آن شخص واجب عینی است

2-اگر با اشاره خلافکار دست از خلاف بر می دارد برخورد شدید و بیش از این که توهین به او باشد جایز نیست

3-اگر نهی ما از حجم گناه می کاهد ولی گناه را ریشه کن نمی کند باز هم واجب است در امر به معروف و نهی از منکر . لازم نیست که صد در صد به نتیجه برسیم حتی اگر یک درصد اثر داشت واجب است

4-اگر به خاطر نهی ما دست از گناه بزرگ بر می دارد ولی گناه کوچک انجام می دهد باز هم واجب است

5-اگر نهی منکر مؤثر است تکرار واجب است

6-اگر امر و نهی دسته جمعی مؤثر است به صورت دسته جمعی واجب است

7-اگر سکوت ما سبب جرأت بیشتر گناهکاران می شود سکوت حرام است

8-اگر امر و نهی ما در خلافکار اثری ندارد ولی در دیگران مؤثر است امر و نهی واجب است

9-اگر سکوت ما سبب وهن اسلام ،‌یا ضعف عقاید مسلمانان شود سکوت حرام است

10-اگر رفت و آمد با گناهکار از مقدار گناه می کاهد این رفت و آمد واجب است

11-اگر رفت و آمد با گناهکار بر بعضی افراد خانه اثر موقت می گذارد این رفت و آمد واجب است

12-اگر قطع رابطه با گناهکار او را از گناه باز می دارد این قطع رابطه واجب است

13-اگر رفت و آمد با کسی او را در گناه جسورتر می کند این رفت و آمد حرام است

نظریه اسلام در مورد تذکر لسانی

 

مقاله شهرستان تربت جام در word

 مقاله شهرستان تربت جام در word دارای 24 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله شهرستان تربت جام در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله شهرستان تربت جام در word

موقعیت جغرافیایی و پیشینه تربت جام  
شهرستان تربت جام  
موقعیت جغرافیایی  
وسعت  
ناهمواری ها  
آب و هوا  
منابع آب  
ویژگی های جمعیتی  
موقعیت و حدود شهرستان تربت جام:  
تربت جام در بستر تاریخ:  
شرح زندگانی شیخ الاسلام احمد جامی:  
چگونگی شکل گیری شهر جام و مجموعه معماری مزار:  
مزار شیخ الاسلام احمد جامی:  
رباط جام:  
مسجد و مقبره خواجه عزیزا… :  
آرامگاه قاسم انوار:  
رباط سمنگان:  
مقبره میر غیات الدین:  
مسجد نور:  
حمامها، آب انبارها و قلعه ها  
منابع:  

موقعیت جغرافیایی و پیشینه تربت جام

تربت جام ، کهن دریا عرفان، واقع در شمال شرقی گستره پهناور ایران زمین به مانند شهرها و مناطق دیگر آن با حوادث و فراز و نشیب های تاریخی و روند شکل تدریجی مواجه بوده است. دورانی که این شهر، روستایی کوچک به نام معدآباد نامیده می شد و رونق چندانی نداشت ، مردی بیدار دل به نام احمد در سکوت آرام کوهسار بزد با ریاضات شائقه خود را برای امری مهم آماده می ساخت. پس از کسب اجازه ارشاد، پای به معدآباد نهاد

با عزیمت وی به این مکان به یکباره روح تازه ای به این روستا دمیده شد و خانقاهی که بنا نمود قلب تپنده ای برای مریدانش گردید. نسیمی که وزیدن گرفت و این منطقه را تحت تاثیر افکار عرفانی خویش قرار داد. شیخ احمد بر تعالیم و جهان بینی اطرافیانش دیدگاهی نوبخشید مشرب و پیرانی خاص از خود به یادگار گذاشت و مریدان بسیاری یافت به نحوی که سلاطین و زمامداران زمانه اراتمندانه او و خاندان گردیدند و در محل خاکسپاری وی بناهائی را ایجاد نمودند. در آن روزگار که بوز جان شهر بزرگی نزدیک معد آباد بود تاب مقاومت در برابر این افکار تو جهات را نیاورد

سرانجام شهری با آن وسعت آن که زادبوم دانشمندانی چون ابولوفای بوزجانی بود متروک گردید و به تدریج معد آباد گام به سوی شهر نشینی نهاد

شهرستان تربت جام با وسعت 8879 کیلومتر مربع واقع در شرق خراسان از شمال به شهرستان سرخس، از غرب به فریمان و تربت حیدریه، از جنوب تایباد، از شرق به رودخانه هریر رود و مرز دو کشور افغانستان و ترکمنستان منتهی می گردد

مرکز این شهرستان، شهر تربت جام است که در موقعیت 60 درجه و 15 دقیقه تا 60 درجه و 30 دقیقه عرض شمالی و 34 درجه و 35 دقیقه تا 35 درجه و 47 دقیقه طول شرقی قرار دارد

ارتفاع ناحیه جام ار سطح دریا 928 متر است. جمعیت این شهرستان بر اساس سر شماری سال 1375 شمسی 210349 نفر برآورده شده و بر اساس آخرین تقسیمات کشوری سال 1382 دارای 5 بخش صالح آباد، مرکزی، نصرآباد، پایین جام و بوژگان، سه شهر ، 13 دهستان و 416 آبادی دارای سکنه است

تربت جام به لحاظ آب و هوایی در منطقه نیمه بیابانی با تابستانهای گرم و خشک و زمستانهای سرد قرار دارد . بافت اقلیمی شهرستان در بخش شمالی کوهستانی است که از مهمترین ارتفاعات آن میتوان به «کوه شاه نشین» با بلندی 2117 متر و عرض 48 کیلومتر با وضعیت شمال غربی – جنوب شرقی اشاره نمود. شاه نشین پر آب ترین کوه منطقه جام با جنگلهای طبیعی پسته است

در جنوب و مغرب این ناحیه کوههای باخرز و بزد قرار گرفته است. دشت جام که جزئی از حومه آبریز «قره قوم» محسوب می شود دارای رودخانه جام و هریررود است که روخانه هریررود از افغانستان سر چشمه می گیرد اما دشت جام به سبب وجود رسوبات جام رود بسیار حاصلخیز است. محصولات عمده این شهرستان گندم، چغندر قند، جو، پنبه، خربزه، هندوانه، زیره محصولات باغی است

بر اساس مطالعات و بررسیهای باستانشناسی، این ناحیه از هزاران سال پیش زیستگاه اقوام باستانی بوده و کرانه های هریررود، کشف رود و جام رود آثاری از گذرگاه سکونت اقوام مهاجر و مهاجم را در خود محفوظ نگه داشته است، به نحوی که این مطالعات موید سکونت پنج هزار ساله در منطقه است

بنا به اعتقاد گریشمن، باستان شناس فرانوسوی شاخه ای از آریاییها دراوایل هزاره دوم پیش از میلاد از تنگه شمالی کشف رود و گذرگاه جنوبی به کناره جام رود منتهی می گردد عبور نموده و بتدریج در سراسر سرزمین باستانی ایران پراکنده شده اند، زیرا دیواره بلند واقع در بستر هریر رود در مشرق دره ای عمیق که دو رشته کوه بینالود در غرب و هندو کش در شرق را از یکدیگر جدا می کند، تردد انسان را از این نقطه غیر ممکن ساخته است، به استناد شواهد موجود احتمالاً کناره هریر رود یکی از گذرگاههای مهاجرت اقوامی بوده که دراواخر هزاره سوم و اوایل هزاره دوم پیش از میلاد از شمال شرقی به داخل ایران آمده اند

از زیستگاههای باستانی مهم این منطقه می توان به شورقلعه، قشه توت و مخار اشاره نمود که سفالهی تپه قشه توت از نظر تنوع نقش و فرم با سفالهای تپه انو درنزدیکی عشق آباد، شهر سوخته در سیستان، کویته در پاسکتان و نمازگاه در ترکمنستان قابل مقایسه می باشد. یقیناً کاوشهای باستان شناسی و بررسی بیشتر در این ناحیه اطلاعات زیادی را در باره آن به دست خواهد داد

در آغاز دورام تاریخی بخشهای شمال شرقی ایران مکان استقرار«باختری ه» بوده و کناره شرقی دریای خزر نیز زیستگاه «ماساژته» به شمار می آمد، هونها قبایلی بودند که بیشتر شرق و شمال شرقی ایران را در دوران هخامنشی مورد تجاوز قرار می دادند. پس از پیروزی اسکندر مقدونی و با مرگ داریوش علاوه بر نواحی گوناگون، مشرق ایران از جمله ماورالنهر، هرات، باختر و اسکانیان بساط حکومت سلوکیه و جانشینان اسکندر را برچید و سلسله نوینی را بنیان نهاد که ایالت پهناور خراسان قرار گاه حکمرانان این دوره بود. در دوره ساسانیان بساط فئودالیته برچیده شد و خراسان باستانی یا ساتراپی پارت به صورت یکی از استانهای مهم ایانشهر در آمد. در این زمان خراسان به چهار بخش تقسیم شده بود که هر کدام مرزبان جداگانه ای داشت الف) مروشاهگان ب)بلخ یا باختر ج) تخارستان، هرات،فوشتج،و سمستان د) سرزمین ورزرود یا فرارود

سرانجام طغیانها و استبداد و خوشگذرانیهای پادشاهان ساسانی عامل نارضایتی مردم گردید و با آشنا شدن آنها با دین مبین اسلام که همانند خورشیدی بر جهان پرتوافکن گردید اعراب را به داخل ایران سوق داد و بدین سان نخست طبس به دست اعراب قتح گردید. در سال 31 هجری «عبد الله بن عامر» به «ابر شهر»،«سرخس» و «توس» لشکر کشی نمود، پس از آن و اسبراین فتح گردید. بهاستناد متون کهن جام در بستر حوادث تاریخی بعنوان چهارراهی یاد شده که نقطه تلاقی شاه راههای تجاری و نظامی شرق و غرب شمال و جنوب بوده است، زیرا جام از طرفی بر سر راه ری، قومس،نیشابور،هرات و خاور دور و از سوی دیگر بر راه زرنج و قهستان به سرخس، باختر، نسا،مرو و بخارا قرار داشته و از نظر ارتباطی در طول تاریخ از رونق و اهمیت خاصی برخوردار بوده است

به هر حال در متون جغرافیایی ـ تاریخی تا هور اسلام نام و نشانی از جام مشاهده نمی شود. در سده های نخستین اسلامی جام به صورت «زام» منطقه وسیعی به هیئت یک شهر از قصبه ایرانشهر معرفی شده که این قصبه به عنوان ربع نیشابور و جرئی از اقلیم چهارم محسوب می گردید. برای نخستین بار تاریخ نگار عرب «احمد بن یحیی البلاذری» در سده سوم هجری در اثر ارزشمندی خود «فتوح البلدان» از زام یاد کرده و فانح انرا «عبدالله بن عامر بن کریز» به سال 28 یا 29 هجری در زمان خلیفه سوم ذکر کرده است. پس از وی «محمد بن جریر طبی» ذیل وقایع سال 116 هجری به قلعه ای مستحکم به نام «باذکر» اشاره می کند که «هیثم» به عنوان حاکم در آن قلعه حکمرانی می کرده است

گویا در سال 253 ه.ق. «زام» توسط حاکم صفاری «یعقوب لیث» در نزاع با امرای ظاهری فتح می گردد، وی علاوه بر این ناحیه مناطقی چون بادغیس ، فوشنج و باخزر را به تصرف خویش در آورده. منطقه جام در سال 287 تا 390 ه.ق جزئی از قلمرو حکمرانان سامانی قرار داشت. از عهد سامانیان تا اواخر زمامداری سلطان محمود غزنوی به دلیل وجود یک دولت نیرومند در بخارا و غزنه، در نتیجه وجود آرامشی نسبی به خراسان و پیرشفت فرهنگی این ناحیه شخصیتهای بزرگ علمی مانند ابوالوفا بوزجانی ریاضیدان معروف، شیخ ابوذر بوزجانی، ابو جعفر زامی و ; پای به عرصه علم و ادب این سرزمین نهادند. ظاهراً اوج رونق جام به مرکزیت «بوزجان» سده چهارم هجری بوده و به نحوی که در متون به یکصد و هشتاد آبادی در ان ناحیه اشاره شده است

مؤلف ناعملوم «حدود العام» در کتاب خود که به سال 372 ه.ق آن را نگاشته از شهرکی به نام «بوژگان» در نزدیکی تربت جام فعلی هم پایه بامناطقی چون سلومه، سنگان و زوزن نام می برد. «ابوعبدالله محمد بن احمد مقدسی» منطقه «زام» را به عنوان ناحیه ای وسیع بر شمرده و شهر آنرا بوزجان نامیده است، گویا بوزجان یا «بوژگان» در این زمان به مرتبه ای رسیده بود که «مقدسی» از آن به مانند قصری در برابر خانه ای یاد کرده است

از رویدادهای بسیار مهم سده پنجم هجری در منطقه زام عزیمت شیخ احمد از نامق ترشیز «کاشمر» به این ناحیه بود، وی علاوه بر مشرب عرفانی خود که ملهم و بر گرفه از تعالیم اسلام بود پیروان خاصی را نیز با خود همراه نمود، این عارف نامدار در سال 536 ه.ق دعوت حق را لبیک گفت و در همان ناحیه به خاک سپرده شد و به برکت مزار وی روستای معدآباد رونق یافت و به تربت جام معروف گردید. مقارن با سالهای 608 تا 612 ه.ق به تصرف در آمد. در جریان حمله مغول «بوزجان» تحت سیطه آن قوم درآمد، اما «جام» مانند دیگر متصرفات مغول آسیبی ندید و حتی پناهگاهی برای خانه باختگان هراتی، فوشنجی و بوزجانی گردید و بنا به گفته بوزجانی در روضه الریاحین اهالی جام در این هنگان به کوه بزد پناهنده شدند. گویا حکمرانان مغول تحت تاثیر عظمت و مقام عرفانی شیخ و اعقاب وی از ویران نمودن جام منصرف می گردند. دراین باره آمده است

چون لشکر مغول از آب جیحون گذشت و امدن ایشان جزم شد، مردمان روی به کوه بزد نهادند، شیخ شهاب الدین فزند ذکور شیخ احمد جام در حیات بود ; چون لشکر مغول به معدآباد رسید، مسلمانان به زیارت شیخ الاسلام شهاب الدین آمدند و اکرام بسیار نمودند و معدآباد را ضیافت کردند از آن لشکر ضرر نرسید

این بطوطه در اواسط سده هفتم هجری جام را دیده و از ان به عنوان شهری متوسط و زیبا یاد می کند که باغها و اشجار فراوانی داشته و حریر آن زبانزد خاص و عام است،یاقوت حموی نیز مقارن با نیمه اول سده هفتم هجری جام را از توابع نیشابور و بوزجان را قصبه آن معرفی کرده است. پس از روی کار آمدن «منگوقاآن» ناحیه جام جزء مناطقی بود که به «ملک شمس الدین کرت» «643-676» ه.ق .واگذار گردید و بدین نحو تاریخ منطقه تربت جام و مناطق همجوار آت در سده هفتم هجری با سلسله آل کرت عجین گشت

در سال 717 ه.ق «یسور» شاهزاده جغنایی در جام به خدمت الاسلام خواجه شهاب الدین رفت، تربت مظهر شیخ احمد را زیارت کرد و چون از شهاب الدین نافرمانی دید پس از تصرف حواشی جام، در تصرف حصارهای شهر «جام» ناکام ماند

ارادت «تیمور لنگ» به عرفاً و متصوفه سبب گردید، وی در سال 782 ه.ق به زیارت مزار پیر جم بشتابد. پس از تیمور شاهرخ بر مسند حکومت تکیه نمود و در سال 809 ه.ق به زیارت مقبره شیخ احمد امد و «جلال الدین فیروز شاه» از امرای وی مدرسه و مسجد جامعی بر سر مزارش بنا نمود. در سال 935 ه.ق شاه طهماسب صفوی در حوالی تربت جام شکست تلخی بر عبدالله ازبک وارد ساخت و پس از مدتی سرخس و زورآباد را به حکومت مستقلی تبدیل نمود

از حوادث مهم تاریخی دیگر شکست «نصیر الدین محمد همایون» پادشاه هندوستان از «شیر خان افغن» در سال 949 ه.ق و رهسپار شدن به سوی ایران برای استعانت از حکومت وقت بود. این پادشاه که از سوی شاه طهماسب صفوی مورد توجه قرار کرفت، پس از زیارت مرقد شیخ جام بر محجر سنگی پیرامون مزار با مرکب دو بیت به تاریخ 951 ه.ق نگاشت «این قطعه از محجر سنگی امروز در بنای گنبد خانه نگهداری می شود»

شاه صفوی در دوران حکومت توسعه طلبانه خود در خراسان با تدابیری خاص، مالیات هفت جماعت از مردم جام را تخفیف دا که این فرمان در سال 1046 ه.ق صادر گردید. این کتیبه پیش از این در ایوان بنای مزار شاه قاسم انوار نصب بوده و سپس برای نگهداری بیشتر به رباط جام منتقل گردیده است. در دوران قاجار بخصوص دوره حکومت ناصری «جام» به عنوان سپری در برابر متجاوزین مرزهای شرقی چون اقوام تاتار، ازبک و ترکمن محسوب می شد

شهرستان تربت جام

 

مقاله تأثیر حاشیه نشینی در وقوع جرم در word

 مقاله تأثیر حاشیه نشینی در وقوع جرم در word دارای 39 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله تأثیر حاشیه نشینی در وقوع جرم در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله تأثیر حاشیه نشینی در وقوع جرم در word

حاشیه نشینی :  
مقدمه  
مبحث اول :  
مفهوم حاشیه نشینی  
مبحث دوم :  
تاریخچه حاشیه نشینی  
مبحث سوم :  
علل حاشیه نشینی  
مبحث چهارم :  
اوصاف عمومی مناطق حاشیه نشینی  
1ـ سیمای نامطلوب :  
2ـ پایین بودن سطح بهداشت عمومی و سلامتی :  
3ـ فقدان شغل رسمی و در آمد کافی :  
4ـ وجود خرده فرهنگهای خاص مناطق کوچک :  
5ـ تراکم جمعیت :  
6ـ فقدان یا کم بودن امکانات آموزشی و رفاهی و پایین بودن سطح سواد و تحصیلات :  
7ـ اعتیاد :  
8 ـ منبع و مرکز انحرافات و کجرویهای اجتماعی :  
مبحث پنجم :  
1 – تئوری دورکیم :  
2 – مکتب محیط اجتماعی و فرهنگی :  
3 – تئوری ادوین ساترلند :  
4 – نظریه مرتن :  
5 – تحقیقات مرکز جرم شناسی وکرسون پاریس :  
جهات تاثیر گذار محیط زندگی بر ارتکاب جرایم :  
الف – مسکن و نقش جرم زایی آن :  
ب – ساکنان مسکن و نقش جرم زایی آنها :  
ج – ارزش مسکن ، به بیان دیگر کیفیت مسکن و نقش جرم زایی آن :  
د – همسایگان و نقش جرم زایی آنان :  
مبحث هفتم :  
اعمال مجرمانه یا بزهکارانه در مناطق حاشیه نشینی  
الف – اعمال مجرمانه یا بزهکارانه قبل یا در حین شکل گیری حاشیه نشینی  
1 – تغییر کاربری اراضی :  
2 – تصرف عدوانی :  
3 – فروش مال غیر :  
4 – ساخت و سازهای غیرمجاز :  
ب – اعمال مجرمانه یا بزهکارانه در بعد از شکل گیری حاشیه نشینی :  
1 – سرقت :  
2 – قتل عمد :  
3 – نزاعهای دسته جمعی :  
4 – تهدید علیه بهداست عمومی و آلودگی محیط زیست :  
5 – اعتیاد و خرید و فروش مواد مخدر و مشروبات الکلی :  
6 – جرایم تصرف عدوانی ، مزاحمت و ممانعت از حق :  
مبحث هشتم :  
نتیجه گیری :  
پی نوشت ها :  
منابع و مآخذ :  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله تأثیر حاشیه نشینی در وقوع جرم در word

1)   آسیب شناسی اجتماعی ایران « جامعه شناسی انحرافات » ، دکتر مجید مساواتی آذر ، انتشارات نوبل ، فروردین

2)   دانشنامه جرم شناسی ، دکتر علی حسین نجفی ابرند آبادی ، مجید هاشم بیگی ، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی

3)      جرم شناسی نظری ، ریموند گسن ، ترجمه مهدی کی نیا ، انتشارات مجد ، اردیبهشت

4)      مبانی جرم شناسی ، جلد اول ، دکتر مهدی کی نیا ، انتشارات دانشگاه تهران ، زمستان

5)      اعتیاد یا مرگ تدریجی دفتر امور اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه استان مازندران ، بهار

6)      آسیب شناسی اجتماعی ( جامعه شناسی انحرافات ) ، هدایت اله ستوده ، انتشارات آواری نور ،

7)      مجرم کیست و جرم شناسی چیست ، دکتر تاج زمان دانش ، انتشارات کیهان ، سال

8)      روانپزشکی کیفری ، دکتر سعید حکمت ، انتشارات گوتنبرگ ، تابستان

حاشیه نشینی

جامعه شناسان در تعریف افرادی که در حریم شهرها سکونت دارند چنین می گویند : معمولا حاشیه نشینان را کسانی تشکیل می دهند که در شهرها زندگی می کنند اما به عنوان یک شهروند از امکانات و خدمات شهری بهره نمی برند. این افراد با وجودی که در دل یا حاشیه شهرها جای دارند اما فرهنگ روستایی را هم چنان حفظ کرده اند ولی در عین حال خود را شهری  می دانند

همچنین در انسان شناسی نیز حاشیه نشین به فرد یا گروهی گفته می شود که فرهنگ اولیه خود را بدون اینکه فرهنگ ثانویه را جایگزین نماید از دست داده است یا در عالم برخ قرار می گیرد

یک جامعه شناس  در خصوص حاشیه نشینی افراد مهاجر می گوید : ” انسان حاشیه نشین شخصیتی است که از برخورد یا پیوند دو نظام فرهنگی متفاوت یا متخاصم به وجود می آید. چنین موجود دو رگه ای در آن واحد نسبت به دو فرهنگ احساس دلبستگی دارد اما از طرف دیگر خود را کاملا به هیچ کدام متعلق نمی داند

توسعه حاشیه نشینی در ایران به سالهای 1330 برمی گردد اما شدت آن در دهه های 40 و 50 رقم خورده است. براساس مطالعات انجام شده حاشیه نشینی در حاشیه شهرها ابتدا از تهران شروع شده است. پیدایش اولین اجتماعات آلونک نشین در تهران به سال 1311 برمی گردد اما رشد و گسترش اجتماعات آلونک نشین به بعد از کودتای 28 مرداد به خصوص از سال 1335 به این طرف برمی گردد. اولین اجتماعات حاشیه نشین در جنوب شهر تهران تمرکز یافتند . تهران تا شهریور سال 1359 نزدیک به ده هزار و 450 خانوار و چهار هزار و 500 آلونک را در خود جای داده است. پدیده حاشیه نشینی در ایران نیز همانند اکثر کشورهای در حال توسعه تا حدود زیادی ریشه در مهاجرت و عوامل دافعه  و جاذبه روستایی- شهری دارد. فقدان و کمبود امکانات رفاهی و خدماتی در مناطق روستایی و شهرهای کوچک فرآیند مهاجرت را تشدید کرد و حاشیه نشینی  پدیدار گشت و به این ترتیب یکی از بارزترین نمودهای مهاجرت در ایران مانند بسیاری از کشورهای درحال توسعه شکل گرفت

در فرهنگ شهر و شهرنشینی ، حاشیه نشینی تا حدود زیادی مترادف با مفاهیمی چون زاغه نشینی و آلونک نشینی به کار برده شده است. از لحاظ فرهنگی ، انزوا طلبی، احساس غریبه بودن و بیگانگی ؛ از لحاظ روانی، پریشانی و تقدیرگرایی؛ از لحاظ اقتصادی، فقر، اشتغال در بخش غیر رسمی ، بی ثباتی شغلی؛ از لحاظ بهداشتی، فقدان یا نارسایی سیستم خدمات بهداشتی- درمانی ، آب شرب و از لحاظ اجتماعی هویت قومی ، پایبندی به سنت ها و ارزش ها ، خانواده گسترده و فقدان تخصص، بی سوادی و کم سوادی ، درآمد پایین و به خصوص فرهنگ مستقل حاشیه نشینی از ویژگی های اجتماعات حاشیه نشینان است که در مناطق مختلف دیده می شود

مقدمه

احساس ناامنی در محله ، تنها به دلیل جرایم خشونت آمیز نیست بلکه نابهنجاریها و رفتارهای اخلالگرانه چون اعتیاد ، ولگردی ، تکدی گری و سرقت گذشته از اینکه عامل اصلی ترس و احساس ناامنی عمومی اند به نوبه خود قطعا زمینه رواج گسترده جرایم را نیز فراهم می‌نمایند. همانطوریکه اگر پنجره ای از ساختمان بشکند و همچنان تعمیر نشده رهاگردد به زودی کل ساختمان منهدم خواهد شد . برای پیشگیری از انهدام اجتماع نیز باید به محض شکسته شدن اولین هنجار فورا با هنجار شکن برخورد کرد . موضوع حاشیه نشینی یکی از معضلات شهری است که از حیث بستر قرار گرفتن برای ارتکاب جرایم مورد توجه کارشناسان خقوقی وقضایی و جرم شناسان بوده . اینکه جرایم در مناطق حاشیه ای بسیار بیشتر از سایر مناطق اتفاق می افتد مورد پذیرش همه است و آمارهای اخذ شده از پرونده های مطروحه در دادگستری نیز حکایت از این واقعیت دارد

در این مقاله هدف نشان دادن تاثیر حاشیه نشینی بر وقوع جرم می باشد و همچنین می خواهیم اعلام کنیم که درصد بالایی از پرونده های قضایی از همین مناطق حاشیه نشین تشکیل شده است و مبارزه با شکل گیری حاشیه ای جدید و ساماندهی مناطق حاشیه ای موجود بسیار ضروری و حایز اهمیت است و مبارزه و ساماندهی با این هنجار شکنی میسر نمی شود مگر با همکاری کلیه دستگاههای مسئول و اگر چنین استراتژی واحد و مشترک از ناحیه مسئولان صورت پذیرد شاهد کاهش چشم گیر جرایم نیز خواهیم بود . بدوا در این مقاله تصویر و چهره ای از حاشیه نشینی و علل شکل گیری آن را ترسیم می کنیم سپس جرایمی که در این مناطق معمولا اتفاق می افتد و نقش دستگاههای عمومی و دولتی در شکل گیری حاشیه و وقوع جرایم و نیز توصیه هایی جهت پیشگیری از وقوع جرم در این مناطق را بیان خواهیم کرد . امید آنکه مورد قبول واقع شود

مبحث اول

مفهوم حاشیه نشینی

صاحب نظران و کارشناسان مسائل شهری تعاریف متعددی از حاشیه نشینی ارائه کرده اند برخی عقیده دارند حاشیه نشینان کسانی هستند که در محدوده اقتصادی شهر زندگی می کنند ولی جذب نظام اقتصادی و اجتماعی نشده اند

چارلز آبرامز حاشیه را به عنوان فرایند تصرف نواحی شهری به قصد تهیه مسکن دانسته است. و نیز حاشیه نشینی را در معنای عام شامل تمام کسانی می دانند که در محدوده اقتصادی شهر ساکن هستند ولی جذب اقتصاد شهری نشده اند . جاذبه شهر نشینی و رفاه شهری این افراد را از زادگاه خویش کنده و به سوی قطبهای صنعتی و بازارهای کار می کشاند و اکثر آنها مهاجرین روستایی هستند که به منظور گذراندن بهتر زندگی راهی شهرها می شوند¹

و تعبیری که از حاشیه نشینی ارائه شده است ، ساختمان یا بخشی از شهر که در آن ویرانی ، نارسایی عرضه خدمات درمانی تراکم زیاد جمعیت در واحدهای مسکونی ، فقدان آسایش لازم و خطرات ناشی از عوامل طبیعی نظیر سیل دیده می شود². البته به نظر می رسد که به تعبیر یاد شده باید اوصافی چون عدم امنیت ، جرم زا بودن و نیز مامن و پناهگاه امن برای بزهکاران را اضافه نمود

مارشال کلینارد می گوید : حاشیه نشینی مساله و عارضه ای شهری است و منشاء عمده بزهکاری و جرم می باشد و دارای اشکال مختلفی است

بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که حاشیه نشین فردی است مهاجر یا غیر مهاجر که به دلیل فقدان ریاست و تخصص صنفی و نبود بنیانهای مالی توانمند و طبقه و فرهنگ اجتماعی متناسب با طبقات و فرهنگ متعارف و لازم شهری در حاشیه واقع شده است . این افراد بیشتر به علت عوامل رانش زادگاه خود و کمتر به دلیل عوامل جاذب شهری ، زادگاه خویش را ترک کرده و به شهر ها روی می آورند . انها به دلیل عدم تطبیق با محیط شهری از یک سوو بر اثر عوامل پس ران شهری از سوی دیگر از محیط شهری پس زده می شوند و به تدریج به کانونهای به هم پیوسته و یا جدا از یکدیگر در قسمتهایی از شهر سکنی می گزینند به صورتی که محل سکونت و نوع مسکن آنها با محل سکونت متعارف شهری مغایر بوده و مالکیت آنها غالبا غصبی است و همچنین این افراد از نظر وضعیت فرهنگی و اقتصادی نیز با جمعیت شهری تمایز دارند³

مبحث دوم

تاریخچه حاشیه نشینی

حاشیه نشینی یک پدیده اجتماعی است و این پدیده اختصاص به عصر فعلی نداشته و ریشه در ادوار و اعصار گذشته دارد و این پدیده هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه وجود داشته ودارد . و تنها تفاوت آن در کشورهای توسعه یافته با کشورهای در حال توسعه ، از حیث ریشه های تاریخی بوجود آورنده آن و رفتار کالبدی و اجتماعی آن می باشد

کشور ایران و از جمله شهر تبریز نیز از این پدیده مصون نمانده منتهی شرایط حادی که در برخی از کشورها از جمله برزیل ، هندوستان و پرو و برخی کشورهای آفریقایی وجود دارد در کشور ما ، حاکم نیست ولی از حیث قدمت مشابه سایر کشورها می باشد در ایران پیش از آغاز دهه چهل شهر نشینی رشد کندی داشت و در آستانه دهه چهل حدود 33 درصد از جمعیت کشور در شهر ها زندگی می کردند . با اجرای طرح اصلاحات ارضی در آن دهه و افزایش در آمدهای نفتی در دهه پنجاه ، رشد شهر نشینی شتاب بیشتری گرفت و این رشد چنان سرعت یافت که در سال 1357 جمعیت شهر نشین کشور به 64 درصد رسید و در وضعیت فعلی مطمئنا این نسبت به سود شهر نشینی افزایش یافته است . و چون قشر عظیمی از این حاشیه نشینان مهاجرین از روستاها یا شهر های کوچک هستند مشکل فرا روی انها این است که کجا سکونت گزینند ؟ آنها در پی تهیه زمین جهت احداث مسکن ، به لحاظ ارزانی حاشیه و اطراف شهر به این مناطق روی می آورند و مناطقی را تشکیل می دهند که رفته رفته خود این مناطق خود تبدیل به شهری می شود با حاشیه های مملو از سکونتگاههای غیر رسمی و اسلام شهر تهران که در گذشته شادی شهر نامیده می شد نمونه بارز آن است و این چنین است که حاشیه نشینی شکل گرفته

مبحث سوم

علل حاشیه نشینی

در خصوص ایجاد پدیده حاشیه نشینی علل مختلفی می تواند موثر باشد از جمله

1ـ کمی در آمد روسای خانوار و بالا بودن بهای زمین و هزینه ساخت و ساز رسمی و گرانی اجاره بها

نتایجی که از تحقیقات و پژوهشهای انجام شده در بندر عباس حاصل شده نشانگر این امر است که 60 در صد از روءسای خانوارهای حاشیه نشین به علت گرانی اجاره بها کپرنشین شده اند⁵ و همین نتیجه در خصوص حاشیه نشینان همدان و کرمانشاه نیز بدست آمده و همچنین تفاوت قیمت تمام شده مسکن غیر رسمی با مسکن رسمی از دیگر علل شکل گیری حاشیه نشینی است . حسب اعلام مرکز مطالعات و تحقیقات شهر سازی و معماری در سال 1373 در مجموع قیمت تمام شده مسکن ساخته شده بصورت غیر رسمی حدود ₆/¹ مسکن رسمی با ابعاد مشابه می باشد

2ـ دافعه های مبدا ( مثل بی چیزی ، نداشتن زمین ) موجب گریز ساکنین آن از زادگاههای خویش و سرازیر شدن آنها بسوی شهر ها می شود و هزینه بالای زندگی شهری موجب پدید آمدن کانونهای حاشیه نشینی می شود⁶

3 ـ عامل دیگر قطعه بندیهای بزرگ زمین است که موجب افزایش قیمت زمین شده و امکان خرید زمین توسط افراد کم در آمد و کم بضاعت گرفته می شود و بناچار به مناطق حاشیه نشینی پناه می برند⁷

4 ـ فقدان منطقه بندی و کاربری نا مناسب زمین . اگر شهرها بصورت مناسب منطقه بندی و توسعه نیابند زمینه برای ساخت و ساز های غیر مجاز فراهم شده و محلات زاغه نشینی بوجود خواهد آمد . همچنین چنانچه زمینهای مناسب برای خانه سازی به کاربری صنایع و یا دیگر موارد کاربری اختصاص یابد ممکن است محلات فقر نشین شکل بگیرند⁸

5 ـ مهاجرت ، از عوامل موثر در شکل گیری حاشیه نشینی است مهاجرت اعم از مهاجرت افراد از روستاها و شهر های کوچک به شهر های بزرگ و نیز مهاجرت افراد از هسته داخلی شهر به حواشی آن می باشد

6ـ در شکل گیری مناطق حاشیه نشینی حداقل در گسترش آن نقش و تاثیر عملکرد ادارات و دستگاههای دولتی و عمومی را نباید نادیده گرفت

برخی از اراضی داخل یا خارج شهر ها متعلق به سازمانها و ادارات دولتی و عمومی از جمله شهر داریها ، سازمان مسکن و شهرسازی ، جهاد کشاورزی و منابع طبیعی می باشد . شناسایی حدود اربعه آن و حفاظت از آن حائز اهمیت است در پاره ای موارد در پرونده های مطرحه در دادگاهها مشاهده می شود که اراضی دولتی مورد تصرف و تعرض افرادی سود جو واقع شده و حتی بکرات و بصورت متعدد مورد خرید و فروش واقع شده و همچنین در مواقعی مورد ساخت و ساز قرار گرفته ولی ادارات یا نهاد های یاد شده اطلاعی از چنین اقداماتی حاصل نمی نمایند . و به تبع آن در تعقیب عامل یا عاملین جرم بر نمی آیند ویا مواقعی اقدام می نمایند که اراضی آنها طی ایادی متعددی منتقل شده و در زمان طرح شکایت به لحاظ پیچیدگی موضوع و نقل و انتقالات متعدد و سپری شدن مدت طولانی از زمان تصرفات اراضی دولتی رسیدگی قضایی مستلزم صبر و حوصله و دقت بیشتر و زمان نسبتا طولانی می باشد . و چه بسا این تصرفات و تعارضات به اراضی دولتی موجب تجزیه آن و رواج ساخت و ساز های غیر مجاز و نتیجتاً شکل گیری حاشیه نشینی می شود

ماده 100 قانون شهر داری مقرر داشته است «شهر داری می تواند از عملیات ساختمانی ساختمانهای بدون پروانه یا مخالف مفاد پروانه بوسیله مامورین خود اعم از آنکه ساختمان در زمین محصور یا غیر محصور واقع شده باشد جلوگیری نماید » حال اگر شهر داری ها در اعمال مقررات این ماده تعلل یا مسامحه نمایند و در خشت اول جلوی ساخت و ساز غیر مجاز را نگیرد به طبع در مناطقی که مستعد برای شکل گیری حاشیه نشینی است هر صبح شاهد روییدن ساختمانهای غیر رسمی در آن مناطق خواهیم بود که به مرور زمان تبدیل به یک منطقه حاشیه نشینی می شوند کاری که در ضلع جنوبی اتوبان شهید کسایی تبریز در شرف وقوع بود که با تدبیر مسئولین شهرداری و کمسیونهای ماده 100 جلوی آن گرفته شد