مقاله آنالیز ساختار و عملکرد انواع سروو موتورها با تأکید بر کاربرد آنها در صنایع مادر تخصصی در word

 مقاله آنالیز ساختار و عملکرد انواع سروو موتورها با تأکید بر کاربرد آنها در صنایع مادر تخصصی در word دارای 89 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله آنالیز ساختار و عملکرد انواع سروو موتورها با تأکید بر کاربرد آنها در صنایع مادر تخصصی در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله آنالیز ساختار و عملکرد انواع سروو موتورها با تأکید بر کاربرد آنها در صنایع مادر تخصصی در word

چکیده  
فصل اول: مقدمه
فصل دوم: انواع سروو موتورها
2-1 انواع سروو موتورها  
2-2  عملکرد مداری  
2-3 سرو موتورهای DC :  
2-3-1 موتور سری  
2-3-2 موتور سری چاکدار  
2-3-3 موتور موازی  
2-3-4 موتور مغناطیس دائم  
2-4 سروموتورهای AC :  
2-4-1 موتور با قطب سایه دار  
2-4-2 موتور القایی با انشقاق فاز  
2-4-3 موتورهای انشقاق فاز  
2-4-4 موتورهای جریان متناوب با خازن راه‌انداز  
2-4-5 موتورهای خازنی با خازن ثابت  
2-4-6 موتور پولزیون  
2-5 مزایای سروموتور AC نسبت به سروموتور DC  
2-6کاربردهای سروموتور:  
2-6-1 تغذیه دستگاه پرس :  
2-6-2 پر کردن بطری در خط :  
2-6-3کارگذاری برچسب :  
2-7 پیکربندی یک سیستم سروو :  
2-7-1 سیم کشی قدرت  
2-7-2تنظیم پارامترها  
2-8 مقایسه سرو موتور وموتور پله ای  
2-8 مزایای سروو موتور  
2-9 نحوه کنترل سرو موتورها  
2-10  چگونگی اعمال پالس به سروو :  
فصل سوم: ساختمان کلی سرو موتورها
3-1 سرو موتورها  
3-2 مشخصات اصلی هر سروموتور  
3-3سرو موتورهای DC  
3-4 سرو موتورهای ac  
فصل چهارم: اجزای سروو موتور
4-1روش درایو:  
4-2 نحوه ایجاد سیگنال فرمان:  
4-3 کاربرد ها :  
4-4 انکودر  
4-5 انکودر از نوع اثر هال  
4-6کنترل چهار ربعی  
4-8 آمپلی فایر تمام دیجیتال  
4-9  مدولاسیون پهنای پالس  
4-11 آمپلی فایر موج سینوسی(سروو های AC)  
4-12 سروو موتورهای خطی  
4-13 رمز گیری دینامیکی  
فصل پنجم: کاربرد سرو موتورها در رباتها
5-1 نیازها  
5-2 مشخصات  
5-3 سرو موتورهای DC  
5-4 سروموتورهای AC  
5-5- سیم دوم :GND  
5-6 عملکرد مداری  
5-6-1 موتور های DC  
5-6-2 درایور موتور DC  
5-7 تشریح پایه های درایور موتور  
5-8 سیستم های هیدرولیک و پنوماتیک (نیوماتیک)  
5-9 مزایای سیستمهای هیدرولیک یا نیوماتیک  
5-10  سیستم هیدرولیک ( روغنی (Hydraulic System)  
5-11 موتورهای هیدرولیکی  
5-12 تقسیم بندی براساس جهت مسیر انتقال مایع  
5-13 تقسیم بندی ماشینهای انتقال در جهت محوری  
5-14 نکاتی در مورد ماشین های چرخدنده ای  
5-14 پنوماتیک یا سیستم بادی ( Pneumatic system)  
5-15 اجزای تشکیل دهنده سیستم های نیوماتیکی  
5-16 خواص موتورهای پنوماتیکی  
5-17 یک مقایسه کلی بین سیستم‌های هیدرولیک و نیوماتیک  
5-18 چند نمونه سرو موتور  
فصل ششم: سروموتورها در ذوب آهن
6-1 تاریخچه شرکت سهامی ذوب آهن  
6-2 تشریح روند کاردرخطوط تولید  
6-3 دستگاههای تراش کارگاه میانی  
6-4 عامل حرکتی محور های دستگاه CNC :  
نتیجه گیری  
منابع  

چکیده

کلمه سرو Servo از لغت یونانی Servant گرفته شده به معنای اینکه مانند یک خدمتگزار مطیع دستورات بوده و آنها را با دقت و سرعت انجام می دهد

این موتورها در واقع نوعی از موتورهای dc معمولی می باشند که توسط مدارات کنترلی حرکت مداوم دورانی موتور را به حرکت محدود 180 درجه تبدیل کرده و نیز این قابلیت را به موتور dc می دهند که بتوان آن را در یک نقطه خاص قفل کرد .در اینگونه موتورها بر اساس باری که قرار است موتور تحمل کند و همچنین طول بازوی قرار گرفته بر روی شفت موتور و همچنین گشتاور مورد نیاز موتور dc معمولی یا گیر بکس دار استفاده کرد

اساس کار بدین صورت است که با متصل کردن شفت موتور به یک پتانسیومتر یا هر سنسور که بتواند مقدار چرخش شفت را اندازه گیری کند وبا استفاده از یک فید بک منفی واعمال دوباره آن به موتور موتور را در یک وضعیت خاص نگه داشت

این مدارات کنترلی یا بصورت از قبل طراحی شده در داخل ساختمان موتور قرار دارد و یا اینکه توسط کاربر و با توجه به نیاز، طراحی شده و به یک موتور dc مناسب از لحاظ مکانیکی متصل می شود لازم بذکر است که در ساختمان بعضی از سرو موتورها از میکروکنترلهای خاص استفاده شده که به اینگونه سرو موتورها، سرو موتورهای دیجیتال گفته می­شود این گونه سرو موتورها بر خلاف سرو موتورهای معمولی یا آنالوگ با اختلاف ولتاژ کنترل نمی­شوند و کنترل آنها با استفاده از یک پالس مربعی که فرکانس آن با توجه به محل قرار گیری موتور تغییر خواهد کرد کنترل می شوند

سروو موتورها از سه بخش تشکیل شده­اند: یک موتور DC ، جعبه دنده و مدار کنترل زاویه موتور

مدار داخل سروو، کنترل موتور را به این صورت انجام میدهد

یک پتانسیومتر متصل به محور خروجی سروو زاویه فعلی موتور را اندازه گیری کرده و این ولتاژ با آن چیزی که برای سروو به عنوان زاویه مقصد مشخص شده مقایسه می شود. بر اساس نتیجه مقایسه موتور در جهتی به حرکت در می­آید که اختلاف زاویه را از بین ببرد

به زبان ساده تر، شما به موتور یک زاویه مقصد می دهید و محور موتور به آن زاویه می­رسد

یک نکته: محور خروجی اکثر سروو ها نمی­توانند دور کامل بزنند بلکه فقط یک بازه 270 درجه ای یا 180 درجه­ای دارند

 

الف- سیستم سرو

سروو برگرفته از یک کلمه یونانی به نام  servus که به معنی خدمتکار است.این سیستم نیز که تحت این نام کار می کند را سیستم سروو می گویند.بدین دلیل که می توان گفت یکی از سیستم هایی است که مستقیما به فرامین پاسخ می دهد. سروو موتورها مدت طولانی در اطراف ما بوده اند و در بسیاری از برنامه های کاربردی مورد استفاده قرار گرفته است. آنها در اندازه های کوچک اما با انرژی بسیار کارآمد می باشند. به علت این ویژگی ها، می توان آنها را برای کنترل از راه دور و یا رادیو کنترل ماشین اسباب بازی، روبات ها و هواپیماها استفاده کرد. سروو موتورها همچنین در کاربردهای صنعتی، رباتیک، خط تولید، داروسازی و خدمات مواد غذایی استفاده می شود. (www.tavanshop.com)

سرو موتور ها نوع پیشرفته موتور ها است که در توانهای بالا و در مواردی که به موقعیت و سرعت دقیق نیاز هست استفاده میشود

سروها از دوبخش درایو  و موتور تشکیل شده . هر درایو به موتور مخصوص خودش متصل میشود

اتصالات بین موتور و درایو 1-کابل پاور  2-کابل انکودر است

امروزه سیستم های سرو بیشتر به سیستم­­های الکتریکی سرو اطلاق می شود که شامل

موتور: از نوع موتورهای مغناطیس دائم؛

انکودر :بیشتر از نوع افزایشی؛

مبدل قدرت شامل قطعات الکترونیک قدرت (IGBT-IGCT-MOSFET) ؛و بار می باشد

عوامل مهمی که باعث استفاده روز افزون از سیستم­های سرو در مقایسه با دیگر موتورها (القایی- جریان مستقیم(DC) می باشد عبارتند از

1-دقت بالا

2- سرعت انتقال بالای پالس

3-کاهش نویز شنیداری

4- دینامیک بالا

5-هوشمند بودن

6-کاهش حجم ماشین

7-کاهش تلفات و حرارت ماشین

8-امکان کنترل گشتاور و سرعت به صورت همزمان از صفر تا15 برابر مقدار نامی

9-کاهش مصرف انرژی

10-افزایش قابلیت اطمینان سیستم کنترلی

 بیشتر سیستم های سروی موجود در بازار جهانی از نوع سیستم های سروی AC می باشند. (servomotors.blogfa.com/tag)

ب- انواع سرو

سرو سیستم ها انواع مختلفی دارند و بنا بر نوع دسته بندی آنها تعداد متنوعی از سرو سیستم ها را می توان نام برد.اگر نوع خروجی مد نظر باشد سروهای کنترل سرعت و کنترل مکان را می­توان نام برد.اگر نوع فرامین ورودی تعیین کننده باشد می توان از سروهای کنترل شده با سطح ولتاژ یا عرض پالس و یا تعداد پالس نام برد

باید توجه داشت فراخور نیاز می­توان سرویی طراحی کرد ولی برای پایین آمدن هزینه و مچینگ بهتر سیستم و نیز میتننس بهتر و آموزش پذیری بهتر و دلایلی دیگر از سروهای استاندارد استفاده می شود

ج- چند مثال از انواع سرو

1-سیستم کنترل سطح آب در مخازن کولرهای آبی

2-سیستم ریلی بکار رفته در پرینتر ها

3-سیستم کورس کنترل در اتومبیل

4-بازوهای صنعتی

5-سیستم فوکوس خودکار در دوربینها

6-سیستم فن های خنک کننده با دور متغییر

7- اکچوایتورها در هواپیما برای کنترل فلپ ها

8- سیستم کنترل سرعت موتور های الکتریکی زیر بار

و;

در تمامی سیستم­های فوق سیستم دائما در حال نمونه گیری از خروجی و جبران سازی احتمالی آن می­باشد تا مطلوب که همان کمیت نظیر درخواست ورودی می باشد حاصل شود

د- مکانیزم مکان یابی

سیستم سرو را نمی­توان تنها عنصری دانست که کارش کنترل سرعت و یا موقعیت تجهیزات مکانیکی است.علاوه بر عناصر ساده مکانیکی سیستم سرو موتور هم اکنون تبدیل شده است به یک سیستم کنترل کننده اصلی برای موقعیت یابی و کنترل سرعت

هـ : اجزای سرو موتور

برای اینکه به طور کامل درک کنید سروو چگونه کار می کند، نیاز است که نگاهی به داخل موتور بیاندازید . در داخل مجموعه بسیار ساده: پتانسیومتر، یک موتور DC کوچک، و یک مدار کنترل وجود دارد. این موتور توسط چرخ دنده به چرخ کنترل وصل شده است. همانطور که  موتور می چرخد، مقاومت پتانسیومتر تغییر می کند ، بنابراین مدار کنترل می تواند با دقت درست تنظیم کند که چقدر جنبش وجود دارد و در کدام جهت است

سرو موتور یک دستگاه کوچکی است که یک محور خروجی دارد. این محور قادر است تا در یک موقعیت و زاویه ای خاص با ارسال سیگنال قرار گیرد. در واقع چگونگی حرکت و موقعیت های زاویه ای این محور خروجی توسط دسته ای از سیگنالها که برای سیم کنترل آن تعریف می شود کنترل می شود. برای طول مدت زمانیکه یک سیگنال فعال بوده و یک پالس بر روی خط ورودی آن قرار دارد این محور خروجی در موقعیت خاص زاویه ای که مختص آن سیگنال است قرار می گیرد و با تغییر سیگنال موقعیت زاویه ای تغییر می کند.( servomotors.blogfa.com/tag)

و-کنترل سرو موتور

سیستم سروو را نمی توان تنها عنصری دانست که کارش کنترل سرعت و یا موقعیت تجهیزات مکانیکی است. علاوه بر عناصر ساده مکانیکی سیستم سروو هم اکنون به یک کنترل کننده اصلی برای موقعیت یابی و کنترل سرعت تبدیل شده است.سیستم سروو پالسهایی مثبت را با مقادیر قابل توجهی از این پالسها ارسال می نماید که این پالسها را در اصطلاح پالس فرمان می گویند

 

2-1- انواع سروو موتورها

دو نوع سرو موتور وجود دارد – AC و DC. سروو AC بیشتر برای سرعت بالا مناسب است و همچنین زمان پاسخگویی سریعتر و دارای کنترل شتاب و کاهش آن است و در ماشین آلات صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.سرووهای DC برای سرعت های بالا طراحی نشده و معمولا برای برنامه های کاربردی کوچک مناسب است. به طور کلی، موتور DC ارزان­تر از همتای خود AC است. این سرو موتور که به طور خاص برای چرخش مداوم ساخته شده است، و یک راه آسان برای به حرکت درآوردن رباتتان می باشد

 2-2-  عملکرد مداری

هر servo از چند مدار الکترونیکی کنترلی – یک مقاومت متغیر(پتانسیو متر) – تعدادی چرخدنده (برای ایجاد امکان حرکت) – یکshaft خروجی تشکیل شده است. در بخشی از این مدار که به آن pot اطلاق می شود امکان دیدن سیگنالی که موتور تحت تاثیر آن از خود عکس العمل نشان می دهد وجود دارد. مدار داخل سروو، کنترل موتور را به این صورت انجام میده

یک پتانسیومتر متصل به محور خروجی سروو زاویه فعلی موتور را اندازه گیری می نماید و این ولتاژ با آن ولتاژی که برای سروو به عنوان زاویه مقصد مشخص شده است مقایسه می شود. بر اساس نتیجه مقایسه موتور در جهتی به حرکت در می اید که اختلاف زاویه را از بین ببرد.(www.eshtehard.net)

 2-3- سرو موتورهای DC 

سروموتورهای dc موتور های DC با تحریک مجزا یا موتور های dc با آهنربای دائم هستند.اصول اساسی عملکرد آنها مشابه موتور هایDC معمولی است

سروموتورهای dc معمولا توسط ولتاژ آرمیچر کنترل می شوند آرمیچر طوری طراحی می شود که مقاومت زیادی داشته باشد.این کار باعث می شود تا مشخصه های گشتاور-سرعت خطی شده و شیب منفی بزرگی داشته باشد.شیب منفی میرایی لازم برای سیستم محرک سرو را تامین می کند

توجه کنید که mmf آرمیچر و mmf میدان تحریک در ماشین DC بر هم عمود هستند. این خاصیت باعث پاسخ سریع گشتاور می شود زیرا گشتاور و شار از یکدیگر جدا شده اند . بنابراین تغییر پله در ولتاژ (یا جریان) آرمیچر باعث تغییر سریع موقعیت یا سرعت رتور خواهد شد

در بین سرو موتورهای DC مختلف ، موتورهای سـری ، موتورهای سری چــاکدار ، موتور کنترل موازی ، و موتور موازی مغناطیس دائم ( تحریک ثابت ) قرار دارند . این واحدها توان خروجی بالایی نسبت به اندازه آنها تحویل می دهند و در مورد موتــور موازی با تحریک کنترل شده ، توان کنترلی کمی مورد نیاز است (iranautomat.ir)

2-3-1- موتور سری

موتور سری دارای گشتــاور راه اندازی بالایی است و جریان زیادی می کشد و تنظیم سرعت کمی دارد . کارکرد معکوس می تـواند با معکـوس کــردن پلاریتـه ولتاژ میدان با سیم پیچ میدان سری ( یعنی یک سیم پیچ برای هرجهت چرخش ) به دست آید . مــــورد اخیـــر بازده موتور را کاهش می­دهد . .(www.eshtehard.net)

2-3-2- موتور سری چاکدار

موتور سری چاکدار می تواند به عنوان یک موتور تحریک مستقل با میدان کنترل شده به کار گرفته شود ، آنچنانکه در شکل زیر نشان داده شده است . آرمیچر باید از یک منبع جریان ثابت تغذیه شود

یک منحنی گشتاور سرعت نوعی ، گشتاور ایستای بالا و کاهش سریع گشتاور با افزایش سرعت را نشان می دهد  این امر میرایی خوب و خطای سرعت بالا را نتیجه می دهد

2-3-3- موتور موازی

نوع موازی سروموتور DC از سایر موتورهای موازی برای کارکرد عمــومی متفاوت نیست . این موتور دو سیم پیچی مجزا – سیم پیچی میدان که روی استاتور قرار داده شده و سیم پیچی آرمیچر که روی روتور قرار داده شده – دارد

هر دو سیم پیچی به یک منبع تغذیه DC متصل شده اند . در یک موتور DC موازی معـمولی ، دو سیم پیچی به صورت موازی به تغذیهDC اصلی متصل شده اند . اما در یک کارکرد سرو ،در این موتور ، میدان با سیگنال تقویت شده خطا تحریک شده و سیم پیچی آرمیچر از یک منبع جریان ثابت نیـرو می گیرد. گشتاور تحویلی تا اشباع متنـاسب با جریان میدان است

جهـت چرخـش موتـور اگر پلاریـته میـدان معـکوس شود عکس می شود.آرمیچر موتور با سیگنال تقویت شده خطا ومیدان از یک منبع جریان ثابت تغذیه می شوند

میدان این موتور عموما بالاتر از زانوی مشخصه اشباع کار میکند (جهت حفظ گشتاور با حساسیت کمتر نسبت به تغییرات جزیی در جریان میدان). همـچنین چگـالی شـار میـدان بالا، حســاسیت گشتـاور موتـور را افزایـش می­دهد، زیـــرا برای تغییـرات کوچـک در جـریان آرمیچر، گشتاور با حاصلضرب جریان در شار متناسب است

پاسخ دینامیکی درموتور نوع کنترل شده میدان سریعتر است ، زیرا مـدار آرمیچـر لزومـا یک مـدار مقاومتی است وثابـت زمانی کوتاهـتری دارد. اگر پلاریـته سیگنـال خطا معـکوس گردد، موتور در جهت معکوس می­چرخد

2-3-4- موتور مغناطیس دائم

موتور مغنـاطیس دائـم یک موتور تحریک ثابت موازی است که میـــدان، با یک مغناطیس دائم تغذیه می­شود. کارکرد شبیه به موتور با مـیدان ثابت و آرمیچر کنترل شده است

2-4- سروموتورهای AC 

سروو موتور جریان متناوب دارای یک روتور قفسی است و سیم‌پیچ آن شامل دو قسمت است: 1) سیم پیچ اصلی 2) سیم پیچ کمکی که از آن برای به وجود آوردن میدان دوار استفاده می‌شود. در این موتورها مقاومت روتور بالا است و بنابراین منحنی گشتاور-دور این موتورها تقریباً خطی است. به طور کلی این موتورها، موتورهایی پر سرعت و با گشتاور پایین هستند و معمولاً قبل از وصل به بار سرعت آنها به وسیله وصل به چرخ‌دنده‌ها کاهش می‌یابد

2-4-1- موتور با قطب سایه دار

برخی موتورهای جریان متناوب، دارای قطب سایه‌دار (چاکدار) هستند. از این قطب برای ایجاد گشتاور راه‌اندازی در موتور استفاده می‌شود. نمونه این موتورها در فن‌های الکتریکی کوچک و برخی پمپ‌های کوچک و برخی دیگر از موتورهای توان پایین دیده می‌شود. در این موتورها از یک سیم پیچ کوچک و با سطح مقطع پایین با نام سیم‌پیچ سایه‌ای استفاده می‌شود به این صورت که قسمتی از هر قطب به وسیله این سیم‌پیچ پوشیده شده‌است. طرز کار این موتورها به این صورت است که با القای الکتریکی در سیم‌پیچ‌ها به علت خاصیت سلفی سیم‌پیچ‌های سایه‌ای، این سیم‌پیچ‌ها با تغییرات جریان مخالفت می‌کنند (قانون لنز) و بنابراین یک اختلاف اندک بین جریان در سیم پیچ اصلی و سیم‌پیچ سایه‌ای ایجاد می‌شود که موجب چرخش موتور شده و از قفل شدن موتور در لحظه راه‌اندازی جلوگیری می‌کند. با افزایش سرعت روتور نیاز به وجود قطب‌های کمکی از بین می‌رود چراکه به دلیل وجود اینرسی موتور به چرخش ادامه می‌دهد

2-4-2- موتور القایی با انشقاق فاز

یکی دیگر از انواع موتورهای تک فاز القایی، موتور با انشقاق فاز است که نسبت به موتور با قطب سایه‌دار کاربردهای مهم‌تری دارد. از جمله کاربردهای این موتورها می‌توان به موتورهای مورد استفاده قرار گرفته در ماشین‌های لباسشویی و خشک‌کن‌ها اشاره کرد. در مقایسه با موتورهای با قطب سایه‌دار این موتورها گشتاور راه‌اندازی خیلی بیشتری دارند و این به دلیل استفاده از سیم‌پیچ راه انداز است. این سیم‌پیچ راه‌انداز معمولاً پس از راه‌اندازی کامل موتور به وسیله یک کلید گریز از مرکز از مدار خارج می‌شود

2-4-3- موتورهای انشقاق فاز

در موتورهای انشقاق فاز، سیم‌پیچ راه انداز همیشه با مقاومت بیشتری نسبت به سیم‌پیچ اصلی ساخته می‌شود و به این ترتیب نسبت المان‌های سلفی و مقاومتی در هر سیم پیچ متفاوت است، همچنین تعداد دور سیم‌پیچ کمکی کمتر از سیم‌پیچ اصلی است که این موجب کاهش خاصیت سلفی این سیم‌پیچ می‌شود. بنابراین این سیم‌پیچ نسبت به سیم‌پیچ اصلی دارای مقاومت بیشتر و اندوکتانس کمتر است. کمتر بودن نسبت L به R موجب به وجود آمدن اختلاف فاز در دو سیم‌پیچ می‌شود که معمولاً بیشتر از 30درجه نیست. این اختلاف فاز موجب چرخش موتور در لحظه راه‌اندازی می‌شود. پس از راه‌اندازی به علت وجود اینرسی موتور به چرخش خود ادامه می‌دهد و به این ترتیب نیازی به سیم‌پیچ کمکی نخواهد بود به همین دلیل سیم‌پیچ کمکی به وسیله کلید گریز از مرکز از مدار خارج می‌شود و به این ترتیب از ایجاد تلفات اضافی به وسیله سیم‌پیچ کمکی جلوگیری می‌شود

2-4-4- موتورهای جریان متناوب با خازن راه‌انداز

در موتورهایی که از خازن برای راه اندازی استفاده می‌کنند از یک خازن که با سیم‌پیچ کمکی سری شده استفاده می‌شود. این خازن در واقع وظیفه ایجاد اختلاف فاز بین سیم‌پیچ‌ها را بر عهده دارد. اختلاف فاز ایجاد شده توسط خازن‌ها در لحظه راه‌اندازی خیلی بیشتر از نوع قبلی است و بنابراین میزان گشتاور راه‌اندازی این موتورها نیز بیشتر است و البته هزینه این موتورها نیز بیشتر است

2-4-5- موتورهای خازنی با خازن ثابت

نوع دیگری از موتورهای جریان متناوب موتورها با خازن ثابت یا موتورهای PSC هستند. این موتورها دقیقاً مانند موتورهای خازنی که در بالا توضیح داده شد عمل می‌کنند با این تفاوت که فاقد کلید گریز از مرکز بوده و بنابراین خازن در این موتورها همواره در مدار است. موتورهای با خازن ثابت به طور گسترده‌ای در فن‌ها، دمنده‌ها و سیستم‌هایی که تغییر سرعت برای آنها مطلوب است استفاده می‌شوند. در برخی موارد که نیاز به استفاده از یک موتور سه فاز به صورت تک فاز است با اتصال یک خازن به یکی از فازها و سری کردن دوفاز دیگر می‌توان از موتور سه فاز به صورت تک فاز استفاده کرد که البته در این حالت گشتاور موتور کاهش می‌یابد

 2-4-6- موتور پولزیون

موتور پولزیون یا موتور دفع کننده نوعی موتور تک فاز جریان متناوب است. روتور این موتورها سیم‌پیچی شده و تا حدودی شبیه موتورهای یونیورسال هستند. در گذشته تعدادی از این موتورها ساخته می‌شد اما استفاده از موتورهای RS-IR (راه‌انداز دفع کننده-حرکت القایی) به نسبت رایج تر بود. موتورهای RS-IR دارای یک کلید گریز از مرکز هستند که پس از رسیدن به سرعت نامی‌تمام کلکتورها را به هم وصل کرده و روتور را به صورت یک روتور قفسی در می‌آورد بنابر این موتور در هنگام کار مانند یک موتور روتور قفسی عمل می‌کند. از موتورهای RS-IR در مواردی استفاده می‌شده که نیاز به وجود گشتاور راه‌اندازی بالا در دمای پایین و تنظیم ولتاژ اندک بوده. امروزه این نوع موتورها ساخته نمی‌شوند

الف- انواع موتور الکتریکی

باید در ابتدا به یاد داشته باشید که موتورهای الکتریکی از طریق تعامل شار مغناطیسی و جریان الکتریکی، یا شارش بار کار می کنند. این جریان ها نیرو تولید می کنند زیرا جریان در حال حرکت در یک میدان مغناطیسی نیرویی تولید می کند که قائم بر حرکت جریان در میدان مغناطیسی  است. ماشین های الکتریکی در صورتی که هادی جریان، در میدان مغناطیسی  حرکت کند ولتاژ تولید می کنند. توجیه تعامل در یک موتور الکتریکی نیاز به هر دو پدیده دارد، زیرا تبدیل انرژی که توسط میزان گشتاور سرعت چرخش مشخص شده است باید توسط میزان ولتاژ عقب نیز مشخص گردد.  موتور ها بطور گسترده به دو دسته طبقه بندی می شوند: AC  ، DC. این طبقه بندی ها خود به دسته­های دیگر تقسیم بندی می شوند. به تازگی، با توسعه قدرت اقتصادی و اجزای الکترونیکی قابل اطمینان، یک طبقه بندی دقیق تر و انواع دیگری از موتورها ظاهر شده اند. با این حال، بهتر است با طبقه بندی های موجود از موتورها بحث را آغاز کنیم

الف- موتورهای DC

موتور DC همانطور که از نامش پیداست، با ولتاژ ترمینال و جریان “مستقیم”، و یا ثابت کار می­کند
در موتورهای DC  از یک سوئیچ مکانیکی و یا کموتاتوربرای تبدیل جریان ترمینال، که ثابت یا DC است، به جریان متناوب در آرماتور ماشین استفاده می­شود

موتورهای DC معمولا در دو نوع گسترده مورد استفاده قرار می­گیرند

یکی از این مجموعه ها مربوط به زمانی می شود که منبع قدرت DC  است. به همین دلیل است که موتورها در اتومبیل ها، همه DC هستند، از موتوری که فن خنک کننده موتور را به حرکت در می­آورد ومحفظه تهویه گرفته تا استارتر موتور

دلیل دوم برای استفاده از موتورهای DC آن است که مشخصه سرعت گشتاور آن ها ساده تر و مناسب تر از موتورهای ac است.  به همین دلیل اکثر موتورهای کشش و سروو ،ماشین های DC  بوده اند. به عنوان مثال، موتورهایی که وسایل نقلیه ریلی را به حرکت در می آورند، تا همین اواخر، منحصرا از نوع DC بوده اند
کموتاتور مکانیکی و جاروبک های مرتبط با آن به چند دلیل مشکل آفرین هستند، و به همین دلیل، ظهور نیمه هادی های پر قدرت ارزان تر منجر به استفاده از ماشین های AC شده است. به عنوان مثال، موتورهای القایی در حال حاضر کاربرد مخصوصی در راه آهن پیدا کرده اند

دسته­ای از دستگاه­ها که به عنوان  بدون جاروبک شناخته شده است در واقع دسته­ای از ماشین­های سنکرون است که با مجموعه ای از سوئیچ های نیمه هادی تحت کنترل موقعیت روتور همراه  می­باشد. این ماشین­ها دارای ویژگی­های شبیه به ماشین­های کموتاتور هستند

ب- موتورهای AC

موتورهای الکتریکی که برای کار  با جریان متناوب (AC)  طراحی شده­اند  بطور گسترده به دو دسته طبقه بندی میشوند: سنکرون و آسنکرون

موتورهای AC با ایجاد یک میدان مغناطیسی که سیم پیچی های استاتور آن را می­سازد و سپس القای این نیرو به رتور و چرخش رتور حول میدان مغناطیسی کار می کند. ماشین های سنکرون معمولا دارای یک میدان مغناطیسی­اند که نسبت  به روتور ثابت است، در نتیجه با همان سرعت میدان مغناطیسی استاتور می­چرخند. میدان مغناطیسی در موتورهای القایی ، همانگونه که از نام پیداست، ناشی از حرکت روتور در میدان مغناطیسی استاتور است

امروزه موتورهای القایی صرفه اقتصادی زیادی داشته و در تعداد زیاد مورد استفاده قرار می گیرند
ماشین های القایی ساده ،  با دوام و معمولا  برای تولید ارزان هستند

سطح انتقال قدرت آنها ازچند صد وات گرفته تا صدها اسب بخار (شاید نیم مگاواتی) می رسد
موتورهای سنکرون هیچوقت به عنوان ماشین های القایی مورد استفاده قرار نمی گیرند، زیرا روتور  آن ها پیچیده تر است و نیاز به راه اندازی دارد

با این حال، موتورهای سنکرون در برنامه­های بزرگ صنعتی کاربردارند. به طور کلی از موتورهای سنکرون در شرایطی استفاده می­شود که نیاز به  ارائه ضریب قدرت پیشفاز و کمک به پایداری ولتاژ برای بهبود ضریب قدرت باشد. همچنین در توان­های بالا نسبت به چند صد اسب بخار، ماشینهای سنکرون نسبت به ماشین­های القایی اغلب کارآمدتر هستند و به طور گسترده آن ها را به جای ماشین های القایی انتخاب می کنند
درحالیکه موتور سنکرون  و القایی در مقابل فرکانس منبع AC ثابت کار می کنند، هر دو (تقریبا) سرعت ثابتی دارند. با این حال، زمانی که منبع AC با فرکانس قابل تنظیم به آن وصل شود، هر دو موتور می توانند درایوهایی با سرعت قابل تنظیم تشکیل دهند.  تفاوت های مهمی بر اساس روش کنترل بین این دو وجود دارد

2-5- مزایای سروموتور AC نسبت به سروموتور DC

سروموتورهای AC همانطـور که قبلا ذکر شد انتخاب مناسبی برای کاربـــردهای با توان پایین هستند و به همین دلیل است که موتورهای AC  همیشه به موتورهای DC ترجیح­ داده ­می­شوند.مزایای روموتورهای  AC به سروموتورهایDC شامل موارد زیر است

1- روتورهای قفس سنجابی ساده هستند و در مقایسه با سیم پیچی آرمیچر ماشینهای DC از نظر ساختاری ، محکمتر هستند

2- سروموتورهای AC دارای جاروبک برای کموتاسیـون نیستنـد و نیاز به تعمیر ونگهداری دائم ندارند

3- هیچ عایقی در اطراف هادی آرمیچر آنچنان که در موتور DC وجود دارد نیست پـس آرمیـچر می تواند بسیار بهتر گرما را پخش کند

4- بدلیل اینکه آرمیـچر، سیـم پیچی های عایـق دار پیچـیده ای ندارد ، قطر آن می توانـد برای کاهش اینرسی روتور بسیار کاهش یابد . این امر به جلوگیری از Over Shoot در مکـانیسم سـرو کمک می کند. یک سروموتور AC اصولا یک موتور دوفاز القایی است به جز در مورد جنبه‌های خـاص طراحی آن

توان مکانیکی خروجی یک سروموتور AC از 2 وات تا چند صد وات تغییر می کند . مــوتورهای بزرگتر از این توان بسیار کم بازده اند واگربامشـخصات گشتـاورسرعت مطلوب ساخته شده باشند برای استفاده در کاربردهای سرو بسیار مشکل ساز خواهند شد . سرو موتورهای دقیق درکامپیوترها ابزارهای سرو و شماری ازکاربردها که به دقت بالایی نیاز است بکار می روند

2-6-کاربردهای سروموتور

 

مقاله خواجه نصیرالدین طوسی در word

 مقاله خواجه نصیرالدین طوسی در word دارای 44 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله خواجه نصیرالدین طوسی در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله خواجه نصیرالدین طوسی در word

1-1- زندگی و مذهب خواجه  
1-1-1- نام و لقب و زادگاه و اجداد خواجه نصیر:  
خواجه نصیرالدین سه پسر داشت به نامهای:  
1-1-2- مذهب و وفات خواجه نصیر:  
1-2- گشت و گزار خواجه در جغرافیای تاریخی و اجتماعی و سیاسی:  
1-3- دوران تحصیل خواجه:  
1-3-1- استادان خواجه نصیر:  
اما اساتید خواجه:  
و از مشایخ روایت خواجه:  
1-3-2- فضلای معاصر خواجه نصیر:  
1-4- شاگردان خواجه:  
1-5- شخصیت علمی خواجه:  
1-5-1- تألیفات خواجه نصیر:  
1-5-2- بنای رصدخانه:  
1-6- شخصیت سیاسی و اخلاقی خواجه:  
1-6-1- دینداری و سیاستمداری خواجه نصیر:  
1-6-2- اخلاق خواجه نصیر:  
1-7- داوری تاریخ درباره خواجه:  
منابع و مآخذ :  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله خواجه نصیرالدین طوسی در word

[1] – مجتبی مینوی، اخلاق ناصری، ج 10

3 – ر.ک: مدرسی زنجانی، محمد، سرگذشت و عقاید فلسفی خواجه

4 – تصحیح و توضیح اخلاق ناصری

5 – الکتبی، ابن شاکر، فوات الوفیات

6 -  احوال و آثار خواجه

7 – تاریخ فلاسفه ایرانی

 

1-1- زندگی و مذهب خواجه

1-1-1- نام و لقب و زادگاه و اجداد خواجه نصیر

اسم او را محمد گذاشتند و کینه ابوجعفر و لقب نصیرالدین هم بعدها بر نام و نام پدر و جدش افزوده شد، و بدین جهت در کتب به نام ابوجعفر نصیرالدین محدبن محمدبن حسن طوسی، یا مختصراً خواجه نصیرالدین طوسی مذکور است.[1]

 دسته‎ای از دانشوران او را خاتم فلاسفه و گروهی او را عقل حادی عشر و گروهی دیگر او را استاد البشر نام نهاده‎اند.[2]

خانواده نصیرالدین طوسی، برحسب اقوال عده‎ای از مورخین اصلاً از جهرود بوده‎اند، که آن زمان از توابع ساوه حصوب می‎شد، اما امروزه جزء ناحیه قم است. این خانواده در طوس سکنی گرفته بودند و نیرالدین در طوس بدنیا آمده و آنجا بزرگ شده و بدین سبب مشهور به طوسی[3] گردیده است.[4]

اغلب مورخان عقیده دارند، که خواجه طوسی در روز شنبه، یازدهم جمادی‎الاول سال 597 هـ.ق، مطابق 1250 میلادی هنگام  طلوع آفتاب متولد شده است.[5]

پدرش محمدبن حسن نام داشته و از مردم تحصیل کرده و تربیت شده آن عهد بوده و اهل علم و تدریس و روایت و درایت بوده است.[6]

خواجه نصیرالدین سه پسر داشت به نامهای

صدرالدین علی، اصیل‎الدین حسن، فخرالدین احمد. صدرالدین علی که بزرگترین اولاد خواجه بود، مردی دانشمند و در زمان حیات پدر متولی امور رصدخانه  مراغه بوده و در علم نجوم دست داشته، و پس از مرگ خواجه بیشتر کارها و مناسب پدر را به دست آورده بود و متصی آن مشاغل گردیده[7] و تا مدتی بعد از خواجه ریاست رصدخانه مراغه را داشته است

صدرالدین علی دختر عمادالدین ابوالفداء قهستانی (متوفی 666) پادشاه قهستانی را، که به «قهستانیه» معروف بود، به ازدواج درآورده بود

 تاریخ وفات صدرالدین علی بدست نیامده ولیکن معلوم است که او زودتر از برادران خود درگذشته است.[8]

اصیل‎الدین ابومحمد حسن، پسر دومی خواجه است و هنگام توقف خواجه در الموت و میمون دژ در خدمت پدرش بوده و پس از تسلیم خود شاه با پدر و موفق الدوله و رئیس الدوله و چند نفر از بزرگان از قلعه به زیر آمده و به اردوی هلاکو پیوسته بود

وی مانند پدرش در سیاست و اداره امور حکومت دخیل و در زمان حیات پدر و بعد از مرگ او متصدی مشاغل مهمه بوده است

پایان زندگی او را مورخان مختلف نوشته‎اند: در دره‎الاخبار ذکر شده که در نیکونامی جهان را وداع گفت.[9]

ابوالقاسم فخرالدین  احمد کوچکترین اولاد خواجه، اصلش از طوس و مولدش مراغه بوده است. وی فا ضی حکیم و منجی بی‎نظیر و متولی موقوفات بوده. مردی نیک‎سیرت و خوش سیما و سخی و شیرین گفتار و نیکو اخلاق بوده است.[10]

فخرالدین در زمان وزارت پدر مرتبه و حرمت و قدرت زایدالوصفی یافته بود. او مردی بسار فطن و داهی بوده است، در تاریخ وفات فخرالدین احمد مانند برادرش اصیل‎الدین اختلافست. مؤیداین گفته قول ابن الفوطی در تلخیص مجمع‎الآداب است که در شرح حال فخرالدین گوید: «او در سیواس از بلاد روم در روز یکشنبه 21 ذیحجه سال (700) به قتل رسیده و نعش او به مراغه نقل و نزدیک گور برادرش دفن گردیده است.»

ولیکن بعضی دیگر واقعه قتل او را در سال 729 نوشته‎اند و ابن الفوطی هم در چند جای دیگر از همان کتاب ضمن شرح حال اشخاصی استرداد گفته که خواجه فخرالدین احمد در رمضان 719 وارد بغداد شده است

پس وی تا این تاریخ در قید حیات بوده و با آنکه این تاریخ را ابن‎الفوطی چند مرتبه در چند جای از کتاب خود تکرار کرده، چون این قول با تصریح خود او در ترجمه حال فخر‎الدین احمد که گفته در سال 700 به قتل رسیده مخالف است ظاهراً اشتباه است.[11]

1-1-2- مذهب و وفات خواجه نصیر

دانشمندان و اصحاب تاریخ شک ندارند در این که،‌ خواجه شیعی مذهب بوده است و بیشتر بر این‎اند که دروازه امامی بوده، و در اغلب کتابهای کلامی خود به دروازه امام و وجوب عصمت آنها اشارت دارد.[12]

با آنکه خواجه در ترویج آئین شیعه کوشش می‎کرده و به زبان و قلم در پیشرفت مذهب امامیه سعی می‎نموده، باز، با کلیه‌فرق اسلامی به مهر و محبت رفتار می‎کرده، و به قدری که در قدرت داشت از پیش‎آمدها و سختی‎ها که متوجه عمومی مسلمین می‎شده جلوگیری می‎نموده، و پیوسته از تعصبهای خشک مذهبی دوری می‎کرده و همیشه پیرو حق و حقیقت بوده، و علمای شیعه همگی او را به دیانت و ترویج مذهب و  وتاقت در نقل حدیث توصیف کرده و با تجلیل بسیار از او نام برده و رئیس اسلام و مسلمینش خوانده‎اند، و هیچ کس از اسماعیلی بودن او و یا تأیید آئین باطنیه کردن را در تألیفاتش سخنی نرانده و همه او را امامی مذهب و از زعمای شیعه اثنی عشیریه دانسته‎اند.[13]

بالاخره خواجه بزرگوار پس از یک عمر پرماجرا و زندگی سراسر حادثه و در عین حال بسیار درخشان و زحمات طاقت‎فرسای خارق‎العاده، در راه نگهبانی میراث اسلامی و معارف بشری و خدمات برجسته و صادقانه به ملت و اسلام و عموماً و ایرانیان، خصوصاً دانشمندان و حامیان و ناقلان علوم و فنون عقلی و نقلی و تألیف و تصنیف و ترجمه و تحریر 168 کتاب بزرگ و متوسط و کوچک در تمامی رشته‎های علمی و فنی و به خصوص تأسیس نخست آکادمی علوم انسانی و معارف بشری؛ سرانجام در سال 672 هـ.ق که برای سومین بار وارد بغداد شده بود که در سن 75 سالگی در روز دوشنبه هیجدهم ذیحجه برابر سال 643 یزدجردی و مطابق ژون سال 1274 میلادی جهان فانی را وداع گفته و در حرم کاظمین علیها‎السلام مدفون گردیده است.[14]

در جامع‎التواریخ رشیدی آمده است که: «خواجه نصیر طوسی وصیت فرمود که او را در جوار مزار فیض آثار امام بزرگوار موسی الکاظم علیه‎السلام دفن کنند، و در پایان مرقد عطر نشان جهت  او آغاز قبر کندن نمودند،‌ناگاه سردابه‎ای، کاشی کاری پیدا شد و بعد از تجسس و جستجو معلوم شد که آن گور را ناصر بالله خلیفه‌ عباسی برای خود ساخته بوده،‌ و پسرش به خلاف امر پدر او را در رصافه دفن کرده و آنجا خالی مانده بود. از غرایب اتفاقات آنکه تاریخ تمام شدن سردابه را در روی سنگی کنده یافتند که روز یازدهم جمادی‎الاولی سال 597 همان روز تولد خواجه بوده‌».[15]

و حمدالله مستوفی در تاریخ گزیده این قطعه را در تاریخ فوت وی آورده است

نصیر ملت و دیـن پــادشاه کشور فضـــل

یگانــه‎ای کــه چنــو مادر زمانــه نــزاد

به سال ششصد و هفتاد و دو به ذی‎الحجه

به روز هیجــدهم درگـذشت در بغــداد[16]

 و در جلوی لوح مزارش این آیه را نقش کرده‎اند که

«و کلبهم باسط ذراعیه بالوصید». «سوره الکهف:‌18/18»‌

«و سگشان دو دست خویش بر درگاه گشاده است».[17]

1-2- گشت و گزار خواجه در جغرافیای تاریخی و اجتماعی و سیاسی

در سال 618 هـ.ق هنگامی که خواجه در نیشابور اقامت داشت، این شهر مورد هجوم وحشیانه مغولان قرار گرفت

خواجه بعد از طی دوره سطح عالی در نیشابور، به محضر فریدالدین داماد نیشابوری رسید و کتاب اشارات ابن سینا را از او استماع کرد. وی پس از استفاده از حوزه‌درس نخبگان علم در آن سازمان، به شهر ری مسافرت می‎کند،‌و در مدت اقامت موقت خود در ری با دانشمندان بزرگی به نام برهان‎الدین محمدبن محمدبن علی قزوینی، که در ری سکونت داشت، آشنا می‎شود، آشنایی با این دانشمند بزرگ افقهای نوینی در برابر دیدگان او قرا رداده و بیش از پیش موجبات شکوفایی استعدادهای شگرف این محقق نامی را فراهم می‎سازد

بعد از شهر ری قصد سفر به اصفهان را داشت که در بین راه با فرزانه‎ای دیگر به نام (میثم بن علی بن میثم بحرانی) آشنا شد، و ابن میثم خواجه را به شهر قم دعوت کرد،‌و از وی خواست از درس ابوالسادات اسعدبن عبدالقادر استفاده نماید

خواجه بعد از شهر قم راهی اصفهان شد،‌لیکن در اصفهان استادی که بتواند از او استفاده نماید نیافت، بعد از اندک مدتی به عراق مهاجرت نمود،‌ در آنجا علم فقه را از محضر (معین‎الدین سالم) فرا گرفت، و در سال 619 هـ. موفق به اخذ درجه اجتهاد و اجازه روایت از معین‎الدین گشت

خواجه در عراق در درس اصول فقه علامه حلی حاضر شد، وی نیز متقابلاً در درس حکمت خواجه شرکت می‎نمود

سپس در موصل به محضر (کمال‎دلدین موصلی) حاضر شده و نجوم و ریاضی را از او می‎آموزد. به این ترتیب خواجه نصیر دوران تحصیل خود را پشت سر می‎گذارد

خواجه در عراق بود که اخبار تأسف‎آور حمله قوم وحشی مغول به ایران را دریافت می‎کند، ‌شنیدن این اخبار دردناک که قلب هر مسلمانی را آکنده از غم و اندوه می‎کرد، این دانشمند بزرگ را نیز آرام نگذاشته تا اینکه تصمیم به بازگشت به وطن را گرفت زیرا نمی‎توانست تحمل کند که خود در محیط آرام به سر برد،‌ ولی هموطنان و خانواده‎اش در محیط پر از آشوب و خطر باشند.[18]

خواجه در بین راه بازگشت به وطن، از شهرهای مختلف عبور کرد، تا این که به نیشابور رسید، نیشابور در آن زمان چند بار مورد هجوم قرار گرفته بود و شهر در دست مغولان بود. اما هنوز به تمامی ویران نشده بود، اکثر سکنه، شهر را ترک کرده بودند. درختان نیم سوخته و خانه‎های فرو ریخته، دل هر آزاده‎ای را به درد می‎آورد

خواجه بعد از نیشابور به طرف طوس زادگاه خویش ادامه مسیر می‎دهد، و در آنجا خانواده خود را نمی‎یابد،  خواجه خود را به قاین می‎رساند، در آنجا بعد از سالها به دیدار مادر و خواهرش موفق می‎شود. مدتی در قاین اقامت کرده و به مسایل دینی مردم رسیدگی می‎کند و اطلاعاتی نیز درباره قوم مغول بدست می‎آورد

خواجه به سال 628 هـ.ق در شهر قاین با نگرش خانم دختر فخرالدین نقاش، پیمان زناشویی می‎بندد، ‌به این ترتیب، دوره‎ای دیگر از زندگی پرنشیب و فراز خواجه آغاز می‎گردد

خواجه نصیرالدین بعد از چند ماه سکونت در شهر تاین و ازدواج در آنجا از طرف محتشم قهستان به نام ناصرالدین که مردی فاضل و کریم و دوستدار فلاسفه بود دعوت به قلعه شد. او به اتفاق همسرش به قلعه اسماعیلیان رهسپار گردید.[19]

در این مدت که خواجه نصیر در قلعه قهستان به سر می‎برد، بسیار مورد احترام و تکریم قرار می‎گرفت و آزادانه به شهر قاین رفت و آمد داشته و به امور مردم رسیدگی می‎نمود،‌ که به درخواست  میزبان کتاب تکذیب الاخلاق و حلاره الاعراق ابن مسکویه[20] رازی را از عربی به فارسی ترجمه کرده بر آن نیز مطالبی افزود و آن را اخلاق ناصری به اسم ناصرالدین نهاد. تاریخ تألیف این کتاب در حدود سال 630 تا 632 بوده است.[21]

نیز رساله معینیه را به درخواست پسر ناصرالدین محتشم در علم هیأت تحریر نمود

بعدها به عللی که یکی از آنها را مکاتبه او با خلیفه عباسی و وزیرش ابن علقمی ذکر می‎کنند، مورد قهر و سخط ناصرالدین محتشم قرار گرفت و زندانی شد، و بعداً به همراه ناصرالدین به المت و میمون دژ، نزد علاءالدین محمد، بزرگ اسماعیلیان رفت، دوران زندگی خواجه نصیرالدین در میمون دژ دوران پرباری بوده است، زیرا شرح اشارات و اساس الاقتباس و بیشتر تحریرات ریاضی او در این دوران نوشته و تصنیف شده است

خواجه حدود 26 سال در قلعه‎های اسماعیلیه به سر برد، در این دوره از زندگانی پرماجرای خویش از کتابخانه‎های غنی، اسماعیلیان بهره‎ها برد، و به علت نبوغ فکری و دانش شگرفش معروف و سرشناس گشت

در آن زمان خواجه در قلعه اسماعیلیه (قلعه الموت) پیش رکن‎الدین خورشاه، آخرین پادشاه اسماعیلی اقامت داشت تا آنکه هلاکوخان مغول در سال 645 هـ. قلاع اسماعیلی را فتح کرد و خورشاه تسلیم او شد

به نظر می‎آید که خواجه در قلاع اسماعیلیان، همچون زندانی سیاسی نگاهداری  می‎شده است

در ضمن خواجه در تسیم شدن خورشاه و جلوگیری از قتل عام علمای بزرگ اهل سنت توسط هلاکوخان، نقش به سزایی داشت.[22]

اهداف هلاکو نخست، ‌از بین بردن قدرت اسماعیلیان و تخریب قلاع آنان و سپس فتح بغداد و براندازی خلافت عباسیان بود،‌علاوه بر آن تسخیر و شام به تحریک همسر وی، آزاد ساختن مرقد مقدس مسیح از دست مسلمانان در برنامه وی منظور شده بود.[23]

در سال 655 هـ. سپاهیان مغول، بغداد را محاصره کردند و پس از نبرد کوچکی وارد شهر شدند. به این ترتیب حکومت 524 ساله عباسیان با قتل خلیفه وقت «مستعصم» در چهارم صفر 656 هـ. پایان یافت

هلاکو مدافه را به پایتختی خود برگزید و خواجه نصیرالدین طوسی را مأمور بنای رصدخانه‎ای در مراغه نود. وی که ملقب به «سلطان‎المحققین» بود. برای اداره امور رصدخانه افرادی را از نقاط گوناگون: دمشق، قزوین و موصل، برای همکاری فراخواند.[24]

در موقعی که بغداد به دست لشگریان تاتار مفتوح گردید،‌ عده‌ بسیار زیادی از عامه مردم تلف شدند و بسیاری از خواص دستگاه خلافت از امرا و اعیان نیز به قتل رسیدند. در این فتحها و چپاولها و سوختنها و کشتنها چون چند نفر فاضل و اهل علم در دستگاه سلطان مغول بودند، علاوه بر این که عده‎ای از اهل فضل و ادب را از قتل و آزار مصون داشتند، مبلغ هنگفتی از کتب را هم زا تلف شدن و سوختن نجات دادند. مثلاً در موقع فتح قلعه الموت عطاملک جوینی از هلاکو اجازه خواست که کتابخانه مشهور آن قلعه را ببیند و کتابهایی را که ربطی به دین و مذهب باطنیها ندارد جدا کرده نگاه بدارد،‌ و او هر چه از آلات رصد و اسباب نجومی و کتابهای علمی و ادبی وتاریخی آنجا یافت از قلعه بیرون آورد؛ و در فتح بغداد، بعدها در رصدخانه مراغه کتابخانه‎ای بنا کرد، که به قول مورخین، مشتمل بر چهارصد هزار مجلد بوده است.[25]

می‎توان نتیجه گرفت: خواجه زندگی را در سه مرحله سپری نموده است:‌مرحله اول،‌زندی خود را در خراسان و نیشابور و مراکز مهم علمی آن زمان به کسب علوم و معارف گذراند

و مرحله دوم زندگی او، از حمله مغول و پناه بردن او در قلاع اسماعیلیان آغاز گردید

و مرحله سوم، از زمانی آغاز شد، که از قلعه الموت بیرون آمد، و قبول سمت وزارت هلاکو را نمود و در این مرحله بود،‌ که او توانست از خطر هجوم مغول و ویرانی آن بکاهد و حتی از آنان در جهت آبادانی و بلاد اسلامی بهره گیرد

1-3- دوران تحصیل خواجه

[1] – مجتبی مینوی، اخلاق ناصری، مقدمه چاپ، ص 15؛ ر.ک: الامین محسن، اعیان الشیعه، ج 10، ص 136، ر.ک: احمد جوادی ‎- کامران فانی‎- بهاءالدین خرمشاهی،‌ دایره‎المعارف تشیع، ج 10، ص 527 مدرس رضوی محمدتقی، احوال و آثار خواجه، ص 3؛ ابوالحسن شعرانی، کشف‎المراد، مقدمه چاپ، ص 14 طوسی محمدبن حسن، جبر و اختیار،‌ مقدمه چاپ، ص 3

[3] – قبل از آنکه مشهد بوجود آید و رونق و شهرتی حاصل کند، طوس مرکز و شهری مهم بود. فاصله این شهر از نیشابور ده فرسخ بود، از شهر طوس امروزه جز قدری از دیوار و چند برج جذاب و دو قریه کوچک چیزی بجا نمانده است؛ (مجتبی، مینوی، اخلاق ناصری، ص 15)

[4] – همان، ص 15؛ ر.ک: احوال و آثار خواجه، ص 4

[5] – ر.ک: مدرسی زنجانی، محمد، سرگذشت و عقاید فلسفی خواجه، ص 23؛ جرفادقانی، علمای بزرگ شیعه از کلینی تا خمینی، ص 61؛ حلبی علی اصغر، تاریخ فلاسفه ایرانی، ص 417

[6] – تصحیح و توضیح اخلاق ناصری، ص 15

[7] – الکتبی، ابن شاکر، فوات الوفیات،ج 2، ص 150؛ ر.ک: سرگذشت و عقاید فلسفی، ص 78

[8] – احوال و آثار خواجه، ص 68؛ ر.ک: سرگذشت و عقاید فلسفی، ص 78

[9] – ر.ک: همان،‌ص 73-69؛ برای ترجمه حال اصیل‎الدین ر.ک: به،‌ فوات‎الوفیات، ج 3، صص 252-246 سرگذشت و عقاید فلسفی، صص 79-78

[10] – همان، ص 73؛ ر.ک: سرگذشت و عقاید فلسفی، ص 80

[11] – ر.ک: احوال و آثار خواجه، صص 75-74

[12] – تاریخ فلاسفه ایرانی،‌ص 424

[13] – احوال و آ‌ثار خواجه، ص 88

[14] – مستوفی حمدالله، تاریخ گزیده،‌ص 705؛ ر.ک: احوال و آثار خواجه،‌ص 59 فوات‎الوفیات، ج 2، ص 150؛ شوشتری، نورالله، مجالس‎المومنین

[15] – احوال و آثار خواجه، صص 60-59؛ رشیدی، جامع‎التواریخ، 240، ص 558

[16] – تاریخ گزیده، ص 715

[17] – مجالس‎المؤمنین، ص 184

[20] – ابوعلی احمدبن محمدبن یعقوب الخازن مشهور به مسکویه اصلا ایرانی‌ و منذهب زردشت داشته و بعد مسلمان شده است. وی از حکما و فلاسفه و دارای تألیفات و تصنیفات مهمی است؛‌ و در صفر سال 421 هـ. در گذشته است

[21] – احوال و آثار خواجه، صص 9-8

[23] – ر.ک: نیکپور، اردشیر، یواخیم بارگها وزن (امپراطوری زرد چنگیزخان و فرزندانش)، ص 189

[24] -  ر.ک: برگزیده اخلاق ناصری، مقدمه چاپ، ص 7؛ احوال و آثار خواجه، ص 23

 

مقاله خیام نیشابوری در word

 مقاله خیام نیشابوری در word دارای 30 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله خیام نیشابوری در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله خیام نیشابوری در word

مقدمه :  
((پیشگفتار))  
ارزیابی شهرت جهانی خیام :  
شهرت خیام در ایران :  
عمر خیام :  
حدیث نسخه های اقدم :  
دیدگاه فلسفی خیام :  
چند نمونه از رباعیات منسوب به خیام :  
گذری بر رسالات فلسفی خیام :  
رباعیات خیام میان فلسفه و کلام :  
نقد خارجی و داخلی رباعیات خیام :  
بخش پایانی  
منابع :  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله خیام نیشابوری در word

1)عمر خیام نیشابوری ، تالیف علیرضا ذکاوتی قراگز لو

2) خیامی یا خیام؟ تاسف محیط طباطبایی

3) نگاهی به عمر خیام

4) رباعیات حکیم عمر خیام ، تالیف محمد علی فروغی و دکتر غنی

مقدمه

 ابوالفتح عمربن ابراهیم نیشابوری،معروف به خیام ، از چهره های تابناک علوم ریاضی و نجوم وحکمت جهان در قرون وسطی است. معدودی از رباعی های نغز و حکممت آمیز او به جای مانده ، نام خیام را در دفتر ادبیات جهانی نیز ، ویژه در برون مرز ایران ثبت نموده است

این بحر وجود امده بیرون زنهفت       کس نیت که این گوهر تحقیق سبقت

هرکس سخنی از سر سودا گفتند       زان روی که هست کس نمی داندگفت

خیام چنانکه از رباعیات او بر نمی آید، عالمی کمی گر است، به مسائل بنیادی توجه ویژه دارد ومسائل بنیادی را با دید ژرف ریاضی وفلسفی تجزیه و تحلیل می کند. هر رباعی خیام محتوای ژرف ودقیق وماندگار دارد، شعر ناب فارسی است.خیام بی آنکه درس مکتبی بدهد.پند وموعظه درمیان بیاورد خواننده را آگاهی و هشیاری می بخشد. چیزهائی را که فیلسوفان در الفاظ پیچیده و نامانوس دور و دراز می پوشانند، او به سادگی و زیبائی و کوتاهی می آفریند و جلوه گر می کند

درباره رباعیات خیام چند هزار مقاله در فهرست های غربی دیده می شود. اما شعارمقالات پژوهشی درباره کارهای علمی به خیام به چند درصد این رقم هم نمی رسد .کشفیات علمی کهنه می شوند ولی لطایف شعر ناب دیرپاست

خیام هزارو چهارصد سال بعد ازاقلیدس با همان هندسه واستدلالهای اقلیدسی سرو کار داشتند وعمرخیام درفاصله زمانی نیمه راه میان ابوعلی سینا و خواجه نصیر طوسی قراردارد

((پیشگفتار))

حکیم عمر خیام ، ریاضی دان و منجم ایرانی و سراینده رباعیات نغز را همه می شناسند. چند هزار مقاله و کتاب درباره او به زبانهای مختلف در جهان به چاپ رسیده که بیش از نود و پنج درصد آنها با رباعیات وی پیوند می یابد

انبوه کتاب ها و مقالاتی که غربیها درباره ی عمر خیام نوشته اند ، غالبا در گرد محور ((می نوش))و(( خوش نوش)) دور می زند ، که در نگاه اول بعضی از رباعیات منسوب بر او به چشم می خورد، ولی از مقام والای علمی خیام کتب سخن به میان می آورند

سیمای خیام چنین بنظر می یاید

دانشمندی متفکر،اهل حساب وتیزبین به دوراز مسائل خرد، مکتبی و اجتماعی، قهرمان هماوردی با دشواریهای بنیادی فلسفی و ریاضی مانند چگونگی حدها و امکانات عقلی در برابر معالات ، اندیشمندی دلیر که از سیطره امپراطوری گسترده هزار و پانصد ساله هندسه اقلیدسی بدر می رود و پرچم استقلال بر میافرازد، آزاد اندیشی بی پروا که مدعیان علم و داوریهای جزمی را به چیزی نمی گیرد. ولی آنگاه که با مردم معمولی سخن می گوید، عصاره تفکرات بلند فلسفی خود را بی   و پیچیدگی،درقالب چهارپاره های زیبا برایشان بیان می کند

خیام مانند دانشوران مکتبی به مراجع ونامها پناه نمی برد، نمی گوید اگر کتاب های ارسطو افلاطون،ابن سینا ومانند آن ها را دریابی،جهان را خواهی شناخت و دیگر مشکلی در این زمینه نخواهی داشت. نه،می گوید مطلب ژرفتر از اینهاست

((سرسری برپا نگشته است این سرای پرشکوه ))

آنانکه محیط فضل و آداب شدند        در جمع کمال شمع اصحاب شدند

ره زین شب تاریک نبردند برون       گفتند فسانه ای و در خواب شدند

                                                                                (منسوب و خیام )

دانشمند نامدار خراسان با دگراندیشان نمی ستیزد، همینقدر با یک ریشخند ژرف بی آزارانه با جرم اندیشان همه دان روبرو می شود و در همه حال به عارف وعامی وکافر ومسلمان ومبتدی و استاد، به زبان خوش دری می گوید: چند روزی بیش دراین سرای دو در نخواهید ماند، وقت را غنیمت بشمار، فرصت ها را از دست مده ، شادو سرخوش بزی

گر یکی نفست به زندگانی گذرد           مگذار که جز به شادمانی گذرد

هشدار که سرمایه ی سودای جهان     عمر است چنان کش گذرانی گذرد

برچشم تو عالم ارچه می آرایند           مگرای بدان که عاقلان نگرانید

بسیار چه تو روند و بسیار آیند        بر بای نصیب خویش کت بربایند

در بسیاری از رباعیات که به خیام نسبت می دهند، تشتت آراء ، تناقضهای منطقی ، ناهمخوانی افکار ، یا تاکید بر می خوارگی دیده می شود که ناگزیر از احتمال انتساب آنها به یک دانشمد بلند پایه می کاهد.ژرف نگری،کلان بینی، کوتاهی و برندگی سخن و درخشش جهان در سروده های خیام می باید از همان دست باشد که در کارهای ریاضی او جلوه گر است

با اینکه این نمونه ها از کتاب های ممتاز(محمد علی فروغی – قاسم غنی ، صادق هدایت و علی دشتی) برگرفته شده در اصالت برخی از آنها شک باقی است. دانشوران نامبرده هم مدعی نبوده اند که بطور یقین هم این رباعیات از خیام می باشد. تطبیق نسخه های معروف رباعیات خیام و بحث در جست و جوی صحیحترین آنها مورد نظر نگارنده نبوده است

ارزیابی شهرت جهانی خیام

نخستین ترجمه کارهای خیام به زبان فرانسوی در سال 1851 ، یعنی فقط چند سالی پیش از شهر ترجمه رباعیات فیترجرالد صورت گرفته است –ناگزیر باید پذیرفت که شهرت جهانی نام خیام در نیمه دوم قرن نوزدهم بر اساس کارهای او نبوده است.شهرت عمرخیام درمیان مردم اروپاوآمریکا، بیشتر مرهون ترجمه رباعیات معدود اوست که سرشار از زیبایی و تفکر بنیادی حکیمانه و شاعرانه است .شاعر انگلیسی ادوارد فیتنرجرالد این گردنبند مرصع شرقی را از گوهرای فکری عمرخیام چنان به رشته کشیده است ، که عروس ادبیات جاودانه بدان می نازد

شهرت خیام در برون مرز بیشتر مرهون ترجمه رباعیات فیتز جرالد است . که بر اثر آن اینک عمر خیام را در برون مرز ایران معروفترین شاعر فارسی زبان می انگارند. ترجمه های شاهنامه و گلستان و حافظ و مولانا هنوز به آن اندازه شهرت دست پیدا نکرده اند

شهرت خیام در ایران

قدیمی ترین نسخه های رباعیات خیام بزبان فارسی ، نسخه ایست که کسی بنام شارتعالی در 64 صفحه در کلکته بسال 1836 میلادی مطابق با 1252 هجری قمری بچاپ رسانیده است

نخستین نسخه چاپی رباعیات خیام در ایران از سال 1272 قمری یعنی چند سال پیش از چاپ ترجمه انگلیسی فیتز جرالد است. بدیهی است که نسخه های چاپی فارسی رباعیات در آن زمان ها بدست مردم نمی رسید و حتی خواص هم بندرت از آن مطلع می شدند

عمر خیام

ولادت و وفات عمرخیام در حدود 409 هجری – قمری 509 هجری – قمری) بوده است مناسب است یادآور شوم که هر چهار ریاضی دان بزرگ نامبرده : عمر خیام ، نصیر الدین طوسی ، پاسکال نیوتن ، طبع شعر داشتند و به ندرت شعرسروده اند،ولی هیچ یک را نباید به شاعری شناخت . به قول ناصرخسرو

شاعرم مشعار اگرچه شاعرم

ریاضی دانان نقش آخرین در جست و جوی زیباترین نقش شناساندن حقایق انتزاعی هستند

زیبایی اشعاری که نگرش فلسفی و عارفانه دارند در هنر کلامی گویندگان آنهاست که پرسش های ساده ذهن مردم معمولی را هوشمندانه به صحنه می آورند

آنچه که باعث تعجب می شود کلان بینی خیام است که از مسائل ناشناخته کوچک درمی گذرد و یا مسائل بنیادی کلان هماورد می شود . این همان جهان بینی است.که در رباعیات او دیده می شود:‌

از زبان رباعی سرای معروف خراسان ، این شعری عارفانه حافظ را می باید شنید: شراب تلخ می خواهم که مرد افکن بود زورش که تا یکدم بیاسایم ز دنیا و شر و شورش

حدیث نسخه های اقدم

در دایره که آمدن و رفتن ماست             اورانه برایت نه نهایت پیداست

کس می نزند دمی در این معنی راست   کاین آمدن از کجا و رفتن به کجاست

بیهقی در   صوان الحکمه می گوید

((مظفر را بلند مرتبه  وارجمندی در علوم بوده و با امام عمر خیام مناظرات و مباحثات داشته ولیکن مرتبه خیام از او برتر بوده است. ))

سید حسن تقی زاده که در تاریخ گاه شماری ایرانی صاحب نظر بود، عقیده داشت که خیام در سالهای اول سلطنت ملکشاه بسیار جوان بوده و بعید به نظر می رسد که درتدوین تقویم جلالی چندان موثر بوده باشد. وی معتقد بود که در این اواخر شهرت و رواجی که رباعیات خیام در دنیا پیدا کرده موجب شده که در سهم خیام در این باب مبالغه کنند

دیدگاه فلسفی خیام

 

مقاله عرفان و انتظار بشر از دین در word

 مقاله عرفان و انتظار بشر از دین در word دارای 26 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله عرفان و انتظار بشر از دین در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله عرفان و انتظار بشر از دین در word

چکیده‌ :  
مقدمه  
پی‌نوشت‌ها:  

چکیده‌ :

انتظار بشر از دین‌ از مباحث‌ زیربنایی‌ است‌ که‌ در سال‌های‌ اخیر مورد توجه‌ اندیشه‌وران‌ قرار گرفته، و نگارنده‌ درصدد است‌ تا این‌ مسأله‌ را از منظر عارفان‌ و عرفان‌ نظری‌ بررسی‌ کند؛ البته‌ عنوان‌ انتظار بشر از دین، در منابع‌ عرفانی‌ یافت‌ نمی‌شود؛ ولی‌ مفاهیمی‌ مانند شریعت، طریقت، حقیقت، رسالت، نبوت، ولایت‌ و انسان‌ کامل‌ می‌توانند دیدگاه‌ معینی‌ را در این‌ حوزه‌ به‌ ارمغان‌ آورند. مهم‌ترین‌ نیاز بشر به‌ دین‌ در عرفان‌ اسلامی، معرفت‌ ذات‌ حق‌ تعالی، اسما، صفات، احکام، اخلاق، تعلیم‌ به‌ حکمت‌ و قیام‌ به‌ سیاست‌ است.در ادامه‌ مقاله، دیدگاه‌ عارفانی‌ چون‌ محیی‌الدین‌ بن‌ عربی، حمزه‌ فناری، عزیزا نسفی، عبدالصمد همدانی، سیدحیدر آملی‌ درباره‌ انتظار بشر از دین‌ مطرح، و در پایان‌ به‌ مقایسه‌ دین‌ اسلام‌ و عرفان‌ نظری‌ اشاره، و عدم‌ مطابقت‌ کلی‌ این‌ دو حوزه‌ تبیین‌ شده‌ است؛ گرچه‌ اهداف‌ عرفان‌ که‌ سیر و سلوک‌ و قرب‌ الاهی‌ است، از دین‌ اسلام‌ ظهور می‌یابد

مقدمه

عارفان‌ اسلامی‌ در منابع‌ عرفانی‌ خود، مسأله‌ یا بحثی‌ را با عنوان‌ نیاز انسان‌ به‌ دین‌ یا انتظار بشر از دین‌ نگشوده‌اند؛ ولی‌ ذیل‌ عناوینی‌ چون‌ شریعت، طریقت، حقیقت‌ یا رسالت، نبوت‌ و ولایت‌ و نیز انسان‌ کامل‌ و حقیقت‌ محمدیه، مطالب‌ ارزنده‌ای‌ نگاشته‌اند که‌ به‌ مباحث‌ ما ارتباط‌ محکمی‌ دارد. در این‌ نوشتار، افزون‌ بر تبیین‌ پاره‌ای‌ از مفاهیم‌ عرفانی، به‌ اختصار، دیدگاه‌های‌ برخی‌ از چهره‌های‌ برجسته‌ عرفان‌ اسلامی‌ را بیان‌ خواهیم‌ کرد.مقام‌ نبوت، خبر و اطلاع‌دادن‌ از حقایق‌ الاهیه‌ و معارف‌ ربانی‌ از حیث‌ ذات، صفت‌ و اسم‌ است. این‌ مقام، بر دو قسم‌ نبوت‌ تعریف‌ و نبوت‌ تشریع‌ منشعب‌ شده‌ است. نبوت‌ تعریف، معرفت‌ ذات، صفات، اسما و افعال، و نبوت‌ تشریع، نبوت‌ تعریف‌ افزون‌ بر تبلیغ‌ احکام، تأدیب‌ به‌ اخلاق، تعلیم‌ به‌ حکمت‌ و قیام‌ به‌ سیاست‌ است، و این‌ قسم‌ از نبوت‌ را رسالت‌ نیز می‌گویند.2 مقصود از نبی، انسان‌ کاملی‌ است‌ که‌ از جانب‌ خداوند مبعوث‌ شده‌ تا بندگان‌ او را به‌ نیازمندی‌های‌ آنان‌ آگاه، و از گناه‌ دور کند؛ چنان‌که‌ حق‌تعالی‌ می‌فرماید

لقد من‌ا علی‌ المؤ‌منین‌ اذ بعث‌ فیهم‌ رسولاً‌ یتلوا علیهم‌ آیاته‌ و یزکیهم‌ و

یعلمهم‌ ; لفی‌ ضلال‌ مبین

نیز می‌فرماید

ولولا فضل‌ا علیکم‌ و رحمته؛4‌ ‌ اگر [به‌ واسطه‌ بعثت‌ انبیا و فرستادن‌ کتاب‌های‌ آسمانی‌ و ادای‌ تکالیف] فضل‌ و رحمت‌ خداوند بر شما نمی‌بود، هرگز هیچ‌ یک‌ از شما پاک‌ نمی‌شدید

ما زکی‌ منکم‌ من‌ احد ابداً؛

‌ ‌یعنی‌ در غیر این‌ صورت، هیچ‌ یک‌ از شما از تاریکی‌ و گمراهی‌ و بدبختی‌ دنیا و آخرت‌ رهایی‌ نمی‌یافتید

عارفان‌ اسلامی‌ در تقسیم‌بندی‌ دیگری، نبوت‌ را به‌ دو قسم‌ «نبوت‌ مطلقه» و «نبوت‌ مقیده» تقسیم‌ کرده‌اند. نبوت‌ مطلقه، عبارت‌ از آگاهی‌ بر حقایق‌ الاهی‌ و دقایق‌ ربانی‌ است؛ آن‌گونه‌ که‌ تحقق‌ دارند؛ بنابراین، نبوت، مستلزم‌ آگاهی‌ از حقایق‌ ممکنات، اعم‌ از موجود و غیرموجود و ماهیات‌ معدومه‌ و اعیان‌ ثابته‌ است‌ و نبوت‌ مقیده، اخبار از حقایق‌ الاهی‌ یعنی‌ معرفت‌ ذات‌ حق‌تعالی، اسما، صفات‌ و احکام‌ الاهی‌ است. نبوت‌ مطلقه‌ و مقیده، برای‌ هیچ‌ کس‌ جز کسی‌ که‌ مستحق‌ و سزاوار خلافت‌ الاهی‌ باشد، میسر نخواهد شد و چنین‌ کسی‌ باید بالفعل‌ و در عمل، خلیفه‌ باشد؛ بنابراین، نبوت‌ مطلقه‌ و مقیده، به‌ حقیقت‌ محمدیه‌ باز می‌گردند

انبیا، علوم‌ الاهی‌ را فقط‌ از وحی‌ خاص‌ الاهی‌ دریافت‌ می‌کنند؛ زیرا بر قصور و ناتوانی‌ عقل‌ از ادراک‌ آن‌ امور عالمند.6 نتیجه‌ سخن‌ آن‌ که‌ از این‌ بحث‌ مختصر در باب‌ نبوت‌شناسی‌ روشن‌ شد که‌ انتظار بشر از دین‌ از دیدگاه‌ عارفان‌ اسلامی، آگاهی‌ از معرفت‌ ذات، صفات، اسما، افعال، احکام، اخلاق، تعلیم‌ به‌ حکمت‌ و قیام‌ به‌ سیاست‌ است.درباره‌ ولایت‌ نیز مطالب‌ عمیقی‌ در عرفان‌ نظری‌ مطرح‌ شده‌ است‌ که‌ در حد‌ ارتباط‌ با این‌ مسأله‌ بدان‌ خواهیم‌ پرداخت

ولایت‌ از حیث‌ اولیا، به‌ سه‌ قسم‌ ولایت‌ الاهی، بشری، و ملکی‌ تقسیم‌ می‌شود.ولایت‌ بشری‌ نیز به‌ دو قسم‌ ولایت‌ عامه‌ و خاصه‌ یا مطلقه‌ و مقیده‌ انشعاب‌ می‌یابد. ولایت‌ عامه، در عرفان‌ به‌ سه‌ معنا به‌کار رفته‌ است: نخست‌ به‌معنای‌ تولی‌ و تصد‌ی‌ بعضی‌ از مردم‌ بر بعضی‌ دیگر، و معنای‌ دوم، یعنی‌ ولایت‌ عموم‌ مؤ‌منان‌ صالح‌ بر حسب‌ مراتبشان، و سومین‌ معنای‌ ولایت‌ عامه‌ بشری، ولایت‌ مطلقه‌ است؛ اما ولایت‌ خاصه، مقامی‌ است‌ که‌ عارفان‌ در اثر سیر و سلوک‌ معنوی‌ و گذراندن‌ سفر از خلق‌ به‌ حق‌ به‌ مقام‌ فنای‌ در حق‌ رسیده، جهات‌ بشری‌ را کنار می‌گذارند و حق‌تعالی‌ به‌ صفات‌ و تعینات‌ ربانی‌ در آنان‌ تجلی‌ می‌کند و صحیفه‌ دل‌ را از رذایل‌ و خبائث‌ نفسانی‌ تطهیر می‌سازند و به‌ جناب‌ حق‌ توجه‌ کامل‌ می‌یابند. از اغیار بریده، دل‌ به‌ آستان‌ دوست‌ آرمیده، به‌ میزان‌ تقربشان‌ به‌ حق، از حقایق‌ حضوری‌ شهودی‌ و علوم‌ غیبی‌ اطلاع‌ می‌یابند. در این‌ مرحله، ولی‌ا با الهام‌ و ارشاد غیبی‌ و وحی‌ الاهی‌ با حق‌تعالی‌ پیوند شدیدی‌ برقرار ساخته، صاحب‌ کرامت‌ و خرق‌ عادت، و مبدأ افعال‌ الاهی‌ می‌شود و حق‌تعالی‌ با چشم‌ او می‌بیند و با گوش‌ او می‌شنود و با دست‌ او انجام‌ می‌دهد و این، همان‌ وصول‌ به‌ مقام‌ قرب‌النوافل‌ است‌ که‌ هیچ‌ گاه‌ منقطع‌ نمی‌شود و همیشه‌ دوام‌ می‌یابد؛

زیرا ولایت، باطن‌ نبوت، و نبوت، ظاهر ولایت، و ولایت، فوق‌ نبوت‌ و رسالت‌ است‌ و مقصود از ختم‌ ولایت‌ عامه‌ و خاصه‌ نیز ختم‌ زمانی‌ نیست؛ بلکه‌ ختم‌ احاطه‌ای‌ است؛ یعنی‌ خاتم‌ اولیا از حیث‌ اطلاق‌ و احاطه، بر جمیع‌ ولایات‌ احاطه‌ دارد و نزدیک‌ترین‌ سالکان‌ به‌ حق‌ تعالی‌ است، نه‌ این‌که‌ ولی‌ دیگری‌ تحقق‌ نیابد. نزد شیعه، خاتم‌ ولایت‌ مطلقه، حضرت‌ علی7 و خاتم‌ ولایت‌ خاصه، حضرت‌ مهدی‌ – عجل‌ا تعالی‌ فرجه‌ – است.7 سیدحیدر آملی‌ در تفسیر «ولی» می‌گوید:مقصود از ولی‌ کسی‌ است‌ که‌ خدای‌ سبحان، متولی‌ امر او شده‌ و از عصیان، محافظتش‌ کند و او را به‌ نفس‌ خود وانگذارد. چنین‌ کسی‌ از حیث‌ کمال، به‌ مقام‌ رجال‌ و مردان‌ حق‌ نائل‌ شده‌ است. خدای‌ متعالی‌ درباره‌ اینان‌ می‌فرماید

 و هو یتولی‌ الصالحین، و در جای‌ دیگر می‌فرماید: رجال‌ لاتلهیهم‌ تجاره‌ و لابیع‌ عن‌ ذکر ا

;؛ ولی‌ از جهتی‌ محبوب‌ است‌ و از جهتی‌ محب. چنان‌چه‌ در مقام‌ محبوبی‌ باشد، ولایت‌ او کسبی‌ و موقوف‌ به‌ چیز دیگری‌ نیست؛ بلکه‌ ازلی، ذاتی، وهبی‌ و الاهی‌ است؛ اما اگر ولی، در مقام‌ محبی‌ باشد، ناگزیر از آن‌ است‌ که‌ به‌ صفات‌ الاهی، متصف، و به‌ اخلاق‌ ربوبی، متخلق‌ باشد تا عنوان‌ ولی‌ بر او صدق‌ کند و گرنه‌ ولی‌ نخواهد بود

تفاوت‌ نبی‌ و رسول‌ و ولی‌ این‌ است‌ که‌ نبی‌ و رسول، دارای‌ تصرف‌ در خلق‌ بر حسب‌ ظاهر و شریعت‌ هستند؛ اما ولی‌ بر حسب‌ باطن‌ و حقیقت‌ در آنان‌ تصرف‌ می‌کند؛ به‌ همین‌ جهت، ولایت، از نبوت‌ بزرگ‌تر است.9 جمله‌ عارفان، نائل‌ شدن‌ به‌ مقام‌ ولایت‌ خاصه‌ را بهره‌مندی‌ از شریعت‌ و دین‌ معرفی‌ کرده‌اند که‌ رسیدن‌ به‌ مقام‌ قربِ‌ نوافل‌ و تعینات‌ ربانی‌ و تطهیر نفس‌ از خبائث، فقط‌ از طریق‌ دین‌ و دینداری‌ و سیر و سلوک‌ برگرفته‌ از شریعت‌ میسر است؛ بنابراین، یکی‌ از

انتظارات‌ عارفان‌ از دین، کسب‌ مقام‌ ولایت‌ خاصه‌ است.عنوان‌ دیگری‌ که‌ شناخت‌ آن‌ در مسأله‌ انتظار بشر از دین‌ ضرورت‌ دارد، عنوان‌ شریعت‌ است. عارفان‌ اسلامی‌ به‌ اتفاق‌ آرا به‌ لزوم‌ و ضرورت‌ شریعت‌ فتوا داده‌ و بیان‌ شریعت‌ را از مهم‌ترین‌ انتظارات‌ منطقی‌ عارفان‌ از دین‌ شمرده‌ و بر این‌ اساس‌ فرموده‌اند

ان‌ الشرع‌ وضع‌ الهی‌ و ترتیب‌ ربانی‌ واجب‌ علی‌ الانبیأ و الاولیأ: القیام‌ به‌ والامر باقامته‌ اعنی‌ واجب‌ علیهم‌ تکمیل‌ مراتبه‌ الثلاثه‌ الجامعه‌ لجمیع‌ المراتب،

‌ ‌و طریق‌ رسیدن‌ به‌ مقام‌ محبت‌ و معرفت‌ را همانا شریعت‌ می‌دانند:واعلم‌ ان‌ الطریق‌ الحق‌ الذی‌ طلب‌ ا سبحانه‌ بمثل‌ قوله‌ «اجبت‌ او اردت‌ ان‌ اعرف‌ فخلقت‌ الخلق» ان‌ یعرفوه‌ به‌ هو ماجأت‌ به‌ السنه‌ التشریع‌ المنزله‌ علی‌ الرسل‌ صلوات‌ ا علیهم‌ اجمعین؛11‌ ‌بنابراین‌ هر گاه‌ که‌ اقامت‌ دین‌ کنی‌ به‌ انقیاد اوامر و احکام‌ او که‌ عبارت‌ از شرع‌ است، کمال‌ تو حاصل‌ گردد و از سُعدا باشی،12 و اما منصب‌ تشریع‌ و قانونگذاری‌ و نیز نسخ‌ پاره‌ای‌ از احکام‌ شریعتی‌ که‌ پیش‌تر وضع‌ شده‌اند فقط‌ به‌ وسیله‌ رسول‌ و نبی‌ انجام‌ می‌پذیرد،13 و سر‌ این‌که‌ نبوت‌ تشریع‌ و رسالت‌ در نبی‌ اکرم6 انقطاع‌ پذیرفته، این‌ نکته‌ است‌ که‌ رسول‌ اکرم‌ صاحب‌ مقام‌ جمعی‌ است‌ و مجالی‌ برای‌ تشریع‌ هیچ‌ یک‌ از آفریدگان‌ پس‌ از او باقی‌ نمی‌ماند؛ به‌ همین‌ جهت‌ شریعت‌ او جاودان‌ و حاکم‌ بر دیگر شرایع‌ است14 و همچنین‌ صاحب‌ شریعت‌ اسلامی، جامع‌ تمام‌ کلمات‌ الاهی‌ است؛ به‌ همین‌ دلیل، شریعت‌ اسلام‌ کامل‌ترین‌ شرایع‌ به‌ شمار می‌رود؛15 زیرا حکمت‌ أخذ شریعت، کمال‌ انبیا و غایت‌ صفای‌ بواطن‌ و ظهور تجلی‌ حق‌ بر آن‌ها است‌ که‌ توان‌ درک‌ فرشته‌ و احکام‌ الاهی‌ و کشف‌ اعیان‌ ثابته‌ را می‌یابند.16 شایان‌ ذکر است‌ که‌ گر چه‌ شریعت‌ و رسالت‌ ختم‌ شده، باب‌ کسب‌ معارف‌ و حقایق‌ الاهی‌ بدون‌ تشریع‌ بر بندگان‌ صالح‌ باز است؛ چنان‌که‌ باب‌ اجتهاد در احکام‌ فرعی‌ نیز بسته‌ نشده‌ است؛17 به‌ همین‌ دلیل، نبوت‌ و رسالت‌ نزد عارفان‌ به‌ دو قسم‌ منشعب‌ شده‌ است: قسمی‌ که‌ به‌ تشریع‌ تعلق‌ دارد و قسمی‌ که‌ به‌ اخبار از حقایق‌ الاهی‌ و اسرار غیوب‌ و ارشاد باطنی‌ عباد مرتبط‌ است‌ و آن‌چه‌ انقطاع‌ می‌یابد، قسم‌ نخست‌ از نبوت‌ و رسالت‌ است.18 محیی‌الدین‌ بن‌ عربی‌ علت‌ اختصاص‌ شریعت‌ به‌ انبیا را غیراکتسابی‌ خواندن‌ و وهبیه‌ دانستن‌ نبوات‌ و شرایع‌ دانسته‌ است.19 او در تبیین‌ گستره‌ شریعت، به‌ ارشاد انسان‌ جهت‌ اصلاح‌ قلوبشان‌ و تفریق‌ خواطر محموده‌ و مذمومه‌ و بیان‌ مقاصد شرع‌ اشاره‌ می‌کند20 و ضمن‌ پذیرش‌ حُسن‌ و قبح، و ذاتی‌ بودن‌ آن‌ دو برای‌ اشیای‌ حَسَن‌ و قبیح، به‌ توانایی‌ ادراک‌ انسانی‌ برای‌ پاره‌ای‌ از حُسن‌ و قُبح‌ها از حیث‌ کمال‌ و نقص‌ یا غرض‌ یا ملائمت‌ و منافرت‌ با طبع، و عدم‌ توانایی‌ ادراک‌ پاره‌ دیگری‌ از حسن‌ و قبح‌ها اعتراف‌ می‌کند و برای‌ شناخت‌ دسته‌ دوم‌ از حسن‌ و قبح‌ها، شریعت‌ را لازم‌ و ضرور می‌داند.21 ابن‌ عربی، افزون‌ بر ضرورت‌ شریعت‌ در مقام‌ ثبوت، به‌ لزوم‌ شریعت‌ در مقام‌ اثبات‌ نیز پرداخته، تصریح‌ می‌کند که‌ شریعتِ‌ اسلام، کافی‌ و غنی‌ است‌ و انسان‌ها در شناخت‌ آن‌ به‌ فقیهان‌ و عالمان‌ شرع‌ نیازمندند و اگر انسانی‌ بمیرد و اصطلاحات‌ مربوط‌ به‌ جوهر و عرض‌ و جسم‌ و جسمانی‌ و روح‌ و روحانی‌ را نداند، حق‌ تعالی‌ از او پرس‌وجو نمی‌کند؛ اما از تکالیف‌ شرعی‌ او خواهد پرسید.22 بر این‌ اساس، اطاعت‌ و پذیرش‌ عقل‌ از احکام‌ شرعی، لازم‌ و ضرور است.23اصطلاح‌ دیگری‌ که‌ در بحث‌ انتظار بشر از دین‌ کارگشا است‌ و عارفان‌ بدان‌ پرداخته‌اند، انسان‌ کامل‌ است. انسان‌ کامل‌ نزد عارفان، کَون‌ جامعی‌ است‌ که‌ بر مراحل‌ دو گانه‌ فیض‌ مقدس‌ (عالم‌ ارواح، عالم‌ مثال، عالم‌ اجسام) و فیض‌ اقدس‌ (تعین‌ اول‌ و تعین‌ دوم) مشتمل‌ است. انسان‌ کامل‌ نزد اهل‌ معرفت‌ از جهت‌ حق‌ در دایره‌ حضرت‌ عمائیه‌ یافت‌ می‌شود و جامع‌ بین‌ مظهریت‌ مطلقه‌ و مظهریت‌ اسما، صفات‌ و افعال‌ است؛ چنان‌که‌ جامع‌ بین‌ حقایق‌ وجوبیه‌ و امکانیه‌ و نِسَب‌ اسمای‌ الاهیه‌ و صفات‌ خلقیه‌ شمرده‌ می‌شود. انسان‌ کامل‌ مقامی‌ دارد که‌ هیچ‌ موجودی‌ از موجودات‌ جهانِ‌ امکان، هموزن‌ او نیست‌ و هیچ‌ امری‌ از کائنات‌ در ردیف‌ او قرار ندارد؛ چنان‌که‌ امام‌ رضا7 می‌فرماید

الامام‌ واحد دهره‌ لایداینه‌ احد و لایعادله‌ عالم‌ و لا یوجد بدل‌ و لا له‌ مثل‌ و هو بحیث‌ النجم‌ من‌ ایدی‌ المتناولین‌ این‌ العقول‌ من‌ هذا و این‌ الاختیار من‌ هذا.انسان‌ کامل، قطبی‌ است‌ که‌ افلاک‌ وجود از آغاز تا انجام، برگِرد او در حال‌ دورانند

به‌ طور کلی، انسان‌ کامل، نسخه‌ جامعی‌ است‌ از آن‌چه‌ در عالم‌ کبیر و حضرت‌ الاهی‌ وجوددارد؛بنابراین‌ هم‌ حادث‌ و هم‌ قدیم، هم‌ حق‌ و هم‌ خلق، و کَون‌ جامع‌ و اکمل‌ مجالی‌ خداوند و مظهرِ‌ اسم‌ اعظم‌ است؛ البته‌ به‌ لحاظ‌ بدن‌ عنصری‌ از بسیاری‌ موجودات‌ و جمیع‌ انبیا متأخر است؛ اما به‌ لحاظ‌ وجود کلی‌ سِعی‌ و انبساطی‌اش‌ بر همه‌ مقدم‌ بوده، همه‌ انبیا در شریعت‌ و ولایت‌ خود وارث‌ اویند. انسان‌ کامل، خلیفه‌ حق‌ است‌ که‌ تمام‌ حقایق‌ در او ظهور می‌کنند؛ به‌ همین‌ دلیل، عین‌ ثابت‌ او، نخستین‌ ظهور در نشئه‌ اعیان‌ ثابته‌ است.عارفان، مبحث‌ انسان‌ کامل‌ را در عرفان‌ نظری‌ و در بحث‌ انواع‌ مظاهر و ظهورات‌ و مبحث‌ اسما و تجلی‌ و اعیان‌ ثابته‌ و حضرات‌ خمس‌ پیگیری‌ کرده؛ همان‌گونه‌ که‌ در عرفان‌ عملی‌ نیز بدان‌ پرداخته‌اند. اهل‌ معرفت‌ در عرفان‌ نظری، نیازمندی‌ بشر و عالم‌ تکوین‌ به‌ انسان‌ کامل‌ را تکوینی‌ دانسته‌اند؛ زیرا تجلی‌ و ظهورحقیقتِ‌ وجود مطلق، ضرورت‌ دارد و تجلیات‌ نیز بر اساس‌ استعدادهای‌ موجودات‌ در اعیان‌ ثابته‌ تفاوت، و به‌ صورت‌ مراتب‌ تشکیکی‌ تحقق‌ می‌یابند و برای‌ تکمیل‌ حلقات‌ این‌ سلسله، حلقه‌ و مرتبه‌ انسان‌ کامل‌ که‌ عبارت‌ از جمع‌ جمیع‌ مراتب‌ الاهیه‌ و کونیه‌ اعم‌ از عقول، نفوس‌ کلیه، جزئیه‌ و مراتب‌ طبیعیه‌ است، ضرورت‌ دارد؛ پس‌ نه‌ تنها دیگر انسان‌ها، بلکه‌ تمام‌ مراتب‌ تجلیات‌ هستی، نیاز تکوینی‌ به‌ انسان‌ کامل‌ دارند

در عرفان‌ عملی‌ نیز نیازمندی‌ انسان‌های‌ سالک‌ به‌ انسان‌ کامل‌ مشهود است؛ زیرا انسان‌ برای‌ حرکت‌ به‌ سوی‌ کمال‌ باید مراحل‌ و منازل‌ و مقاماتی‌ را بپیماید و در این‌ سیر و سلوک، به‌ ابزار و راهنمایان‌ و مددکارانی‌ نیاز دارد که‌ انسان‌ کامل، مرتبه‌ اعلای‌ این‌ راهنمایان‌ است؛ چنان‌که‌ دانستن‌ قطب‌الاقطاب‌ و ختم‌

ولایت‌ و انسان‌ کامل، از مهم‌ترین‌ وظایف‌ اهل‌ سلوک‌ شمرده‌ می‌شود؛25 البته‌ از نظر محیی‌الدین‌ در کتاب‌ عقله‌المستوفز، مقام‌ انسان‌ کامل‌ و خلافت‌ الاهی‌ در

انحصار مردان‌ نیست؛ بلکه‌ زنان‌ نیز می‌توانند به‌ این‌ مقام‌ برسند؛ زیرا معیار کمال، انسانیت‌ است‌ نه‌ حیوانیت‌ و ذکوریت؛ بنابراین‌ همان‌طور که‌ کمال‌ در مردان‌ ظهور می‌یابد، در زنان‌ نیز ظاهر می‌شود؛26 البته‌ در سعه‌ و ضیق‌ دایره‌ خلافت‌ در عالم‌ ملک‌ باید به‌ احاطه‌ خلیفه‌ به‌ اسمای‌ حاکمه‌ توجه‌ داشت‌ و سر‌ اختلاف‌ انبیا در خلافت‌ و نبوت‌ نیز در این‌ احاطه‌ روشن‌ می‌شود.27 با توجه‌ به‌ نیازمندی‌ نظری‌ و عملی‌ بشر به‌ انسان‌ کامل، نیازی‌ به‌ طرح‌ مسأله‌ حقیقت‌ محمدیه‌ نیست؛ زیرا مرتبه‌ حقیقت‌ محمدیه‌ نیز همان‌ مرتبه‌ انسان‌ کامل‌ است‌ که‌ به‌ تمام‌ اسمای‌ الاهی‌ احاطه، و مراتب‌ کلیه‌ را در بر دارد؛ بنابراین‌ یکی‌ دیگر از نیازمندی‌های‌ بشر به‌ دین‌ در اثر نیاز انسان‌ها به‌ انسان‌ کامل‌ که‌ از ارکان‌ دین‌ است، روشن‌ می‌شود.مطلب‌ دیگری‌ که‌ عارفان‌ در عرفان‌ نظری‌ و عملی‌ بدان‌ پرداخته‌اند، مسأله‌ علم‌ است‌ که‌ دانستن‌ آن‌ نیز نیاز به‌ شریعت‌ را تبیین‌ می‌کند. اهل‌ معرفت، علم‌ را به‌ دراست‌ و وراثت‌ تقسیم‌ کرده‌اند. علم‌ دراست، علمی‌ است‌ که‌ تا ابتدا آن‌ را نخوانند و ندانند، عمل‌ کردن‌ بدان‌ میسر نباشد و علم‌ وراثت، علمی‌ است‌ که‌ تا ابتدا بر مقتضای‌ علم‌ دراست، عمل‌ نکنند، آن‌ را ندانند و نیابند و این‌ معنا از این‌ حیث‌ شریف، مستفاد است‌ که‌ من‌ عمل‌ بما علم‌ ورثه‌ ا علم‌ ما لم‌ یعلم، و آیه‌ شریفه‌ هو الذی‌ بعث‌ فی‌ الامیین‌ رسولاً‌ منهم‌ یتلوا علیهم‌ آیاته‌ و یزکیهم‌ و یعلمهم‌ الکتاب‌ و الحکمه‌ نیز مطابق‌ این‌ معنا است؛ بنابراین، ازدواج‌ علم‌ و عمل، منتج‌ علم‌ وراثت‌ است. پاره‌ای‌ از عارفان‌ با تفکیک‌ علم‌ و عقل‌ گفته‌اند که‌ مقصود از علم، نوری‌ مقتبس‌ از مشکلات‌ نبوت‌ در دل‌ بندگان‌ مؤ‌من، ولی‌ عقل، نوری‌ فطری‌ است‌ که‌ بدان‌ صلاح‌ از فساد، و خیر از شر متمیز می‌شود. حال‌ اگر عقل، تمییز دهنده‌ صلاح‌ و فساد امور دنیایی‌ باشد، در کافر و مؤ‌من‌ مشترک‌ است؛ ولی‌ عقلی‌ که‌ تمییز دهنده‌ صلاح‌ و فساد امور آخرتی‌ است، به‌ مؤ‌منان‌ اختصاص‌ دارد؛ به‌ همین‌ جهت، این‌ عقل‌ به‌ کحل‌ شریعت، مکحل‌ می‌شود. بر این‌ اساس، اهل‌ ایمان‌ و طالبان‌ حق، عقل‌ معاش‌ را تابع‌ و مطابق‌ عقل‌ هدایت‌ قرار می‌دهند و هر جا عقل‌ معاش‌ با هدایت‌ مخالفت‌ کند، از اعتبار می‌افتد؛ زیراضعف‌ عقل، از درک‌ حقیقت‌ ناتوان‌ است؛28 بنابراین‌ در تحصیل‌ علم‌ به‌ ویژه‌ علم‌ وراثت‌ نیز به‌ شریعت‌ نیازمندیم.در این‌ بخش‌ لازم‌ است‌ به‌ دیدگاه‌ برخی‌ از عارفان‌ اسلامی‌ درباره‌ علم‌ ادیان‌ و نیاز انسان‌ به‌ دین‌ اشاره‌ کنیم

 

مقاله فروغ فرخزاد در word

 مقاله فروغ فرخزاد در word دارای 50 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله فروغ فرخزاد در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله فروغ فرخزاد در word

کودکی  
نوجوانی و ازدواج  
جدایی  
مسافرت به اروپا  
بازگشت به ایران و وانتشار مجموعه اشعار« دیوار»  
انتشار« عصیان»  
همکاری با ابراهیم گلستان  
انتشار« تولدی دیگر»  
اقدام به خودکشی  
فروغ در آستانه فصلی سرد  
خاک پذیرنده اشارتی است به آرامش  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله فروغ فرخزاد در word

1-    سهراب سپهری -  هشت کتاب – حجم سبز شعر«دوست» که مرثیه‌ای است در سوک فروغ

2-    حرفهایی با فروغ فرخزاد ( تهران – انتشارات مروارید ، 1356 ) ص

3-    سخنان پوران فرخزاد در مصاحبه با روزنامه‌ی کیهان ، 21 بهمن

4-    همانجا

5-    پوران فرخزاد، هفته نامه‌ی بامشاد آبان

6-     فروغ فرخزاد خاطرات سفر اروپا. مجله‌ی فردوسی سال نهم

7-    همانجا

8-    ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد( تهران: انتشارات مروارید، 1354 ) شعر« بعد از تو» ص 46 و

9- تولدی دیگر( تهران : انتشارات مروارید: 1356)شعر « آن روزها» ص 12-

10 و 11- سخنان پوران فرخزاد در مصاحبه با روزنامه کیهان، 21 بهمن

12- سخنان پدر فروغ در مصاحبه با کیهان، 24 بهمن

13- حرفهایی با فروغ ص 27 و

14- مجله زن روز اسفند

15- پوران فرخزاد – هفته نامه بامشاد شهریور

16- همانجا

17- سخنان پوران فرخزاد در مصاحبه با کیهان 24 بهمن

18- سخنان پدر فروغ در مصاحبه با کیهان 24 بهمن

19- طوسی حایری . هفته‌نامه بامشاد 12 شهریور

20- همانجا

21- پوران فرخزاد . هفته‌نامه بامشاد 26 شهریور

22- طوسی حایری ، هفته‌نامه بامشاد 12 شهریور

23 – سخنان پدر فروغ در مصاحبه با کیهان 24 بهمن

24- پوران فرخزاد هفته‌نامه بامشاد 26 شهریور

25- حرفهایی با فروغ ص 27-

26- حرفهایی با فروغ ص

27- همانجا

28 – حرفهایی با فروغ ص

29 – همانجا ص 7-

30- همانجا ص

31- فروغ فرخزاد خاطرات سفر اروپا مجله‌ی فردوسی سال نهم

32- همانجا

33 – همانجا

34- طوسی حایری هفته نامه‌ی بامشاد 12 شهریور

35- مصاحبه‌ی صدرالدین الهی با فروغ – مجله ی سپیدو سیاه اسفند

36- حرفهایی با فروغ ص

37- همانجا، ص 25-

38- همانجا، ص

39- همانجا، ص

40- همانجا، ص

41- نامه‌ی فروغ مجله‌ی خوشه، نوروز

42- نامه‌ی فروغ، مجله‌ی فرودسی ، 27 مرداد

43- حرفهایی با فروغ ص

44- م، آزاد، هفته‌نامه‌ی بامشاد 19 شهریور

45- ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد ص 92-

46- مصاحبه با فروغ مجله‌ی روشنفکر ، سال 11، اسفند

47- به نقل از مجله زن روز 16 اسفند ماه 1345 و حمید شجاعی: نام‌آوران سینما در ایران ( تهران ‌بینا، 1356)

48- نامه‌ی فروغ، آرش شماره‌ی 13 اسفند

49- نامه‌ی ت-فرخزاد مجله‌ی روشنفکر 20 آبان

50- هفته‌نامه بامشاد 30 مهر

51- حرفهایی با فروغ : ص 39-

52- مصاحبه‌ی با اصغر ضرابی با احمد شاملو مجله‌ی فرودسی فروردین

53- نامه‌ی فروغ دفترهای زمانه بهمن 1346 ص

54- مصاحبه‌ی صدرالدین الهی با فروغ. مجله‌ی سپید وسیاه اسفند

55- حرفهایی با فروغ ص 21-

56- همانجا ، صفحات : 8،57،47،48

57- مجله‌ی فردوسی 27 مرداد

58- تولدی دیگر، شعر« گذران» ص

59- همانجا ص

60- پوران فرخزاد،هفته‌نامه بامشاد، آبان

61- نامه‌ی فروغ، آرش، ش 13، اسفند

62- نامه‌ی فروغ مجله‌ی فردوسی 27 مرداد

63- نامه‌ی فروغ.مجله‌ی فرودسی 27 مرداد

64- ف- فرخزاد مجله‌ی فرودسی بهمن

65- سخنان امیرمسعود فرخزاد در مصاحبه با کیهان 24 بهمن

66- سخنان ف. فرخزاد در مصاحبه با کیهان 24 بهمن

67- م. آزاد،هفته‌نامه‌ی بامشاد 19شهریور

68- مجله زن روز 16 اسفند

69- نامه‌ی فروغ مجله‌ی خوشه نوروز

70- تولدی دیگر شعر « آن روزها» ص 15،

71- ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد، شعر« ایمان بیاوریم…» ص

72- نامه‌ی فروغ، آرش، ش 13 ،ا سفند

73- تولدی دیگر، شعر« وهم سبز» ص 121و 122

74- ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد، « ایمان بیاوریم…» ص 28 و 29

75- نامه‌ی فروغ، مجله‌ی روشنفکر 20 آبان

76- نامه‌ی فروغ مجله‌ی فرودسی 27 مرداد

77- همانجا

78- سخنان محمد فرخزاد در مصاحبه با کیهان 24 بهمن

79- خاطرات سفر اروپا. مجله‌ی فردوسی، سال نهم

80- دختر شورانگیز شعر، نوشته‌ی مسعود بهنود مجله‌ی روشنفکر اسفند

81- تولدی دیگر شعر« وهم سبز» ص

82- پرویز لوشانی،مجله‌ی سپیدوسیاه اسفند

83- ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد، شعر« ایمان بیاوریم … » ، ص 42

کودکی

بزرگ بود

و از اهالی امروز بود

و با تمام افق‌های باز نسبت داشت

و لحن آب و زمین را چه خوب می‌فهمید.(1)

هرچند فروغ گفته است:« حرف‌زدن در این مورد] شرح حال، زندگی شخصی[ به نظر من یک کار خیلی خسته‌کننده و بی‌فایده است. این واقعیت است که هر آدم که بدنیا می‌آید و بالاخره یک تاریخ تولدی دارد، اهل شهر یا دهی است، توی مدرسه‌ای درس خوانده، یک مشت اتفاقات خیلی معمولی و قراردادی توی زندگیش اتفاق افتاده که بالاخره برای همه می‌افتد، مثل توی حوض افتادن دوره‌ی بچگی یا مثلاً تقلب‌کردن دوره‌ی مدرسه، عاشق شدن دوره‌ی نوجوانی، عروسی‌کردن و از این جور چیزها.»(2) اما شناخت فراز و نشیب زندگانی هر شاعر، امر لازمی است. مخصوصاً شاعر امروز که در اشعارش جای پای لحظات زندگی شخصی‌اش کم نیست بلکه در یک چشم‌انداز بسیار زیاد هم هست. شاعر امروز روای صادق لحظات زندگانی خود و جامعه‌ای است که در آن زندگی می‌کند. بدی‌ها، خوبیها، زشتیها، و زیبائیها را همچون نقاش زبردستی در اشعار خود به تصویر می‌کشد و چنین است که شعر امروز برخلاف شعر دیروز ما آئینه‌ای از روحیات شاعر و انسانهای عصر اوست. از این رو شناخت لحظه‌لحظه‌ی زندگی شاعر امروز مخصوصاً شاعری چون فروغ که در همه‌ی لحظات زندگیش شاعر بود- بسیار لازم می‌نماید

فروغ فرخزاد در 15 دیماه 1313 در تهران چشم به جهانی گشود که دنیای او نبود، دنیای دیگرانی بود که سرنوشت او همروزگاران او را رقم می‌زنند. دوران کودکی‌اش در خانواده‌ای گذشت که شغل نظامی‌گری پدر، رنگی از خشونت و حاکمیت مطلق به آن بخشیده بود:« چهره‌ی پدر همیشه از یک خشونت عجیب مردانه پر بود. او تلخ‌تلخ، سردسرد، و خشن‌خشن بود. یک سرباز واقعی با یک چهره‌ی قراردادی یا بهتر بگوئیم با یک ماسک فراردهنده؛ وهمیشه همینطور بود. یادم می‌آید به محض اینکه صدای مهمیز چکمه‌هایش بلند می‌شد همه‌ی ما از حالی که بودیم بیرون می‌آمدیم و خودمان را از دیررس و دسترس او دور می‌کردیم. ولی همین پدر خشنی که ما را حتی با صدای پاهایش فراری می‌داد گاه‌گاهی که به خود می‌آمد و ماسک از چهره‌اش فرو افتاده‌باشد برترین احساسات ما را در آغوش می گرفت و زیباترین اشکها از گوشه‌ی چشمش سرازیر می‌شد. پدر عاشق شعر بود و هست. پدر جر مطالعه هیچ سرگرمی دیگری نداشت و ندارد. پدر همه‌ی عمر بدنبال کشف وتحقیق بود و هست. تمام خانه را به کتابخانه تبدیل کرده‌بود و هنوز هم تعدادی از آن کتابها با نظمی در اتاق خاک گرفته‌اش انباشته شده‌است.»(3) مادر فروغ زنی ساده‌دل بود و از نظر زمانی در گذشته‌ها می‌زیست، گذشته‌هایی لبریز از خوبی‌ها، زیبائی‌ها و سنتهای مقدس:« مادر یک« زن» به تمام معنی بود. زنی ساده‌دل، کودک‌وار، و خوش باور، زنی که قدرت شناخت بدیها را نداشت و همه‌ی دنیا و آدم‌هایش را در قالب خوب و خوبی‌ می‌دید زنی آویخته به تمام سنتها و قراردادها.»(4) فروغ برادرانی به ناممهای امیرمسعود، مهرداد، مهران، وفریدون داشت وخواهرانی به نامهای پوران، گلوریا، فروغ چهارمین فرزند این خانواده است

کودکی فروغ در دنیای قصه‌ها گذشت:« در کودکی عاشق قصه بود. پدربزرگمان قصه‌های قشنگی می‌دانست و فروغ یک لحظع پدربزرگ را آرام نمی‌گذاشت. به قصه‌ها که گوش می‌داد دچار احوال  مالیخولیایی خاصی می‌شد.»(5) نور و عروسک، نسیم و پرنده و روشنی و آب، لحظه‌های کودکی او را سرشار می‌کردند بگونه‌ای که بعدها در لابلای لباسها و دفترهای کودکانه‌اش در جستجوی زمان گمشده‌ی کودکی بود:« برای من هنوز هم که دوران کودکی و حتی نوجوانی( از نظر روحی) را پشت سر گذاشتم و از بسیاری از احساساتی که دیگران معتقد بودند عامل بروزش تنها کودکی و نپختگی است تهی شده‌ام خیلی چیزها وجود دارد که با وجود جنبه‌ی خنده‌آور ظاهرش مرا به شدت تکان می‌داد. هنوز که هنوز است وقتی اوائل پائیز هر سال مادرم لباسهای زمستانی بچه‌ها را از صندوقها بیرون می‌آورد تا به قول معروف آفتاب بدهد، دیدن لباسهای کودکی‌ام که مادرم به حفظ آنها علاقه‌ای بسیار دارد، جستجو در جیبهای آنها و پیداکردن نخودچی کشمش گندیده‌ای غالباً در ته جیبها وجود دارد در من حالت عجیبی ایجاد می‌کند ناگهان خود را همانقدر کوچک و ومعصوم و بی‌خیال می‌بینم و چند دانه گندم و شاهدانه که با کرکهای ته جیب مخلوط شده‌ مرا به گذشته‌ی خیلی دور میبرد و آن احساسات لطیف و شاد و کودکانه را در من بیدار می‌کند. هنوز دفترچه مشق کلاس دوم و سوم ابتدایی را دارم. تمام ثروت مرا کاغذهای باطله‌ای تشکیل می‌دهد که در طول سالها جمع کرده‌ام و به هر جا که می‌روم همراه می‌برم. کاغذهای که دست دوستانم روزی بر آنها نشانه‌ای نقش کرده‌، خطی کشیده و یا تصویری طرح کرده‌است. از دیدن هر یک از آنها به یاد یکی از روزهای از دست‌رفته زندگیم می‌افتم مثل این است که همه چیز برایم دوباره تجدید می‌شود.»(6)

پدر فروغ – سرهنگ محمود فرخزاد – به اقتضای شغل خود روش خاصی را در تربیت فرزندان خود اجرا می‌کرد. او علاقه‌‌ی بسیاری داشت تا آنها را همچون سربازان ارتش به سختی عادت دهد:« پدرم ما را از کودکی به آنچه که سختی نام دارد عادت داده‌است. ما در پتوهای سربازی خوابیده و بزرگ شده‌ایم در حالیکه در خانه‌ی ما پتوهای نرم و  اعلاهم یافت می‌شدند و می‌شوند. پدرم ما را با روش خاصی که در تربیت فرزندانش اتخاذ کرده‌بود پرورش داده. من یادم هست وقتی که به دبستان می‌رفتم تمام تعطیلات تابستان را با برادرانم در خانه می‌نشستیم و کتابهای قدیمی و بی‌مصرف و روزنامه‌های باطله را تبدیل به پاکت می‌کردیم و نوکرها پاکتها را به مغازه‌ها می‌فروخت و هر چقدر پول از این راه درمی‌آوردیم به غیر از پول توجیبی که پدرم به ما می‌داد اجازه نداشتیم که به هر مصرفی که دلمان می‌خواهد برسانیم. پدرم به این ترتیب می‌خواست به ما بفهماند که: کار عیب نیست و کسی که بتواند از بازوی خودش نان بخورد حق دارد که آقای خودش باشد و همیشه سرش را بلند نگه دارد در حالیکه ما هیچ احتیاجی به کارکردن نداشتیم و تا آنجا که به یاد دارم او همیشه وسایل زندگی و تحصیل ما را به نحو شایسته فراهم می‌کرد و من اگر در نظر اطرافیانم متکی به نفس و سرسخت هستم این را مدیون نوع تربیت پدرم می‌دانم.»(7)

لحظه‌های خوش کودکی به پایان رسید، فروغ به مدرسه رفت و درس خواندن را آغاز کرد. این روگاران برخلاف گذشته در مسیری از نور و عروسک نسیم و پرنده و روشنی آب جریان نداشت

ای هفت سالگی

ای لحظه‌ی شگفت عزیمت

بعد از تو هر چه رفت در انبوهی از جنون و جهالت رفت

بعد از تو پنجره که رابطه‌ای بود سخت زنده و روشن

میان ما و پرنده

میان ما و نسیم

شکست، شکست، شکست

بعد از تو آن عروسک خالی

که هیچ چیز نمی‌گفت، هیچ چیز بجز آب، آب، آب

در آب غرق شود.(8)

دوران تابستان را اندک‌اندک پشت سرگذاشت دورانی که لحظه‌هایش از عزیمت به اسارت بود و خاطره‌انگیز و حسرتبار؛

آن روزها رفتند

آن روزهای بدنی خاموش

کز پشت شیشه، در اتاق گرم،

هردم به بیرون، خیره می‌گشتم

پاکیزه بدن من. چو کرکی نرم،

آرام می‌بارید

گرمای کرسی خواب‌آور بود

من تند و بی‌پروا

دور از نگاه مادرم خطاهای باطل را

از مشق‌های کهنه‌ی خود پاک می‌کردم

چون برف می‌خوابید

در باغچه می‌گشتم افسرده

در پای گلدانهای خشک یاس

گنجشک‌های مرده‌ام را خاک می‌کردم.(9)

در این دوران فروغ حالات متفاوتی داشت یک چهره‌اش دختر شیطانی که از درودیوار بالا می‌رفت مثل پسره روی نوک درختها می‌نشست و مثل شیطانک با کارهایش دیگران را به خنده می انداخت.(10) برچهره‌ی دیگرش دختر« غمزده، بهانه‌گیر، لجوج، و حساسی که با کمترین بهانه ساعتها با صدای بلند گریه می‌کرد.»(11)

نوجوانی و ازدواج

سرانجام فروغ دوران دبستان را به پایان رساند و پا به دبیرستان گذاشت. دبیرستان خسروخاور. او به سبب آنکه پدرش دوستدار شعر و ادب بود کم‌کم به خواندن شعر رغبت پیدا کرده‌بود. اما در این زمان خواندن شعر را با سرعت و حجمی بیشتر ادامه داد و کم‌کم لحظه‌های سرودن به سراغش آمدند. هیچ فراموش نمی‌کنم وقتی را که فروغ برای اولین بار شعر کوچکی گفت و آنرا به من نشان داد. من هنوز آن شعر را با خط فروغ که به سبک نو بود و با مصرع« دور از اینجا، دور از اینجا» شروع می‌شد آن موقع فروغ به دبیرستان می‌رفت.»(12) خود فروغ در این باره گفته‌است:« من وقتی 13 یا 14 ساله بودم خیلی غزل می‌ساختم و هیچوقت چاپ نکردم. به هر حال یک وقتی شعر می‌گفتم همین‌طوری غریزی در من می‌جوشید روزی دو سه تا توی آشپزخانه، پشت چرخ خیاطی، خلاصه همینطور می‌گفتم. خیلی عامی بودم. همینطور می‌گفتم چون همینطور دیوان بود که پشت سر دیوان می‌خواندم و پر می‌شدم و به هر حال استعداد کمی هم داشتم ناچار یک جوری پس می‌دادم نمی‌دانم اینجا شعر بود یا نه فقط می‌دانم که خیلی« من» آنروزها بودند، صمیمانه بودند و می‌دانم که خیلی هم آسان بودند. من هنوز ساخته نشده‌بودم زبان و شکل خودم را و دنیای فکری خودم را پیدا نکرده‌بودم.»(13)

در کنار سرودن فروغ در عرصه‌ی نثر هم پیشرفتی چشمگیر داشت بنحوی که معلم انشاء او باورش نمی‌شد که نوشته‌هایی را که فروغ در سر کلاس می خواند از خود اوست:« یکی از همکلاسی‌های فروغ می‌گفت: زنگهای انشاء برای فروغ بدترین ساعات درس بود، همیشه می‌گفت: من از انشاء متنفرم، بیزارم، برای اینکه خیلی خوب انشاء می‌نوشت و معلم او را توبیخ می‌کرد و می‌گفت: فروغ تو اینها را از کتابها می‌دزدی!»(14)

در این هنگام که در دبیرستان درس می‌خواند( سال 1329) و 16 سال بیش نداشت ناگهان ازدواج کرد:« فروغ در کلاس هفتم درس می‌خواند که به ازدواج پرویز شاپور درآمد. پرویز، نوه ی خاله‌ی مادرم است آنوقتها زیاد به خانه‌ی ما می‌آمد. او مجلس آراست و طنز قوی دارد. بچه ها را دورش می‌نشاند و قصه‌های غصه‌دار می‌گفت و فروغ با یک چشم‌خیره به ذهن پرویز می‌نگریست و یک روز وقتی فهمیدم که آنها عاشق یکدیگرند همه‌مان دچار تعجب شدیم چون فروغ کلاس هفتم بود و شاپور دانشگاه را تمام کرده‌بود. او 15 سال از فروغ بزرگتر بود. وقتی زمزمه‌ی ازدواج بلند شد خانواده‌ی ما مخالفت کردند به یاد دارم که شاپور لباس عروسی هم نتوانست برایش بخرد. چیزی نداشت و این اسباب مخالفت فامیل شد که فروغ اعتصاب غذا کرد، قهر کرد که من جشن عروسی نمی‌خوام، لباس و جواهر نمی‌خوام، هیچ چیز نمی‌خوام، و اینطور بود که عروسی آنها بسیار ساده بدون تشریفاتی برگزار شد.»(15) علت این ازدواج شتابزده و زودرس مسائل خانوادگی‌ای بود که خانواده‌ی فروغ با آن درگیر بودند.« پدرم عاشق زنی دیگر بود و می‌خواست با آن زن ازدواج کند ظاهراً ما بچه‌ها را مزاحم می‌دانست. این بود که مرا در 15 سالگی شوهر داد و یا ازدواج فروغ و شاپور نیز با آنکه این ازدواج را به علت اختلاف سن و وضع مالی شاپور که آنوقت هنوز چیزی نداشت نامناسب می‌دانستند. پدرم مخالفتی نکرد زیرا می‌خواست ما را از سر باز کند. این ازدواج پدرم با زن دومش همه‌ی زندگی ما را از هم پاشید و هرکدام ما را به گوشه‌ای انداخت و پدرم بخاطر آن زن با ما سرگران و عبوس و نامهربان بود. فروغ اگر عاشق شاپور شد برای آن بود که بیش از هرچیز به جستجوی مهربانی و محبت بود و در خانه‌ی ما پدرمان جز خشونت و سردی چیزی نمی‌داند.»(16)

فروغ از بعد از اتمام کلاس سوم دبیرستان و پایان‌گرفتن دوره‌ی اول متوسطه به هنرستان بانوان رفت و در آنجا خیاطی و نقاشی را فرا گرفت. چند زمانی نیز در کلاسهای نقاشی استاد علی‌اصغر پتگر حاضر می‌شد  شیوه‌های نقاشی را فرا گرفت. انتشار اولین مجموعه اشعار بنام اسیر

 در سال 1331 در حالیکه فروغ بیش از 17 سال نداشت اولین مجموعه اشعارش با نام« اسیر» منتشر شد. این مجموعه بعداً‌ در سال 1334 با دگرگونی‌هایی تجدید چاپ شد

در این زمان شعری از فروغ در یکی از مجلات چاپ شد و به دامن‌زدن شایعاتی درباره‌ی او کمک کرد

« وقتی شعر گنه کردم گناهی پر ز لذت» سرمجله‌ای چاپ شد جنجالی عظیم در خانواده بلند شد فروغ چمدانش را برداشت و از خانه‌ی پدر رفت. یک اتاق پشت دبیرستان فیروزکوهی اجاره کرد تا زندگی کند. در آن موقع او حتی یک بالش نداشت.  من از خانه‌ی شوهرم کمی اسباب برای او بردم. وضع او را کاملاً می‌توان حدس زد: پول نداشت، کار نداشت، حقوق نداشت، و  در فشار مطلق بود. فروغ با بدترین شرایط شروع کرد.»(17) پدر فروغ در این مورد گفته‌است:« زندگی فروغ  2 مرحله داشت وقتی که شروع به شعرگفتن کرد تشویقش کردم اما وقتی شعرگفتن باعث بلند شدن جاروجنجال در اطرافش شد و داشت زندگی خانواد‌گی‌اش را مختل می‌کرد ناراحت شده‌بودم چون قکر می‌کردم این اقدام او و راهی که انتخاب کرده باعث از بین‌رفتن  زندگی خانوادگی‌اش می‌شود.»(18) دورشدن فروغ ار خانواده‌ی خود به درازا کشید. از فروغ خواهش می‌کنم تا اجازه دهد که با پدرش حرف بزنم و آشتی‌شان بدهم که فروغ بتواند به خانه برگردد، ولی آن روزها فروغ نسبت به پدرش خیلی بدبین بود. پدر و مادرش متارکه کرده‌بودند پدر زنی دیگر گرفته بود.»(19)اما وساطت‌ها سرانجام ثمربخش شد:« به پدر فروغ گفتم: شما اتاقی در خانه تان به فروغ بدهید خودش اتاق را درست خواهد کرد. پدرش موافقت کرد و اتاق خالی در خانه‌اش در اختیار فروغ گذاشت…  فروغ وقتی به خانه‌ی پدر بازگشت زیلویی برای اتاقش خرید و دوستان هرکدام چیزی برایش هدیه آوردند که با آنها اتاقش را آراست و یادم می‌آید که دوسه‌بار در همان اتاق مهمانی داد.»(20)

جدایی

 

مقاله کشت گندم در word

 مقاله کشت گندم در word دارای 104 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله کشت گندم در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله کشت گندم در word

1-1-مقدمه:  
گندم از چندین لحاظ یک گیاه ویژه است:  
2-1- هدف:  
3-1- سابقه کاشت گندم: (T aestivum L.)  
4-1- کشورهای مهم تولید کننده گندم در جهان  
5-1- میزان سطح زیر کشت گندم در جهان  
6-1- ویژگیهای گیاه شناسی گندم:  
7-1- تقسیم بندی انواع گندم بر حسب نیاز به سرما:  
8-1- عومل رشد و نمو گندم:  
9-1- دانه گندم  
10-1- ساقه ( سوفار):  
11-1- مراحل رشدی گندم  
12-1- اکولوژی گندم:  
13-1- املاح یا نمک ها:  
1-13-1- شوری خاک:  
2-13-1- خاک شور:  
14-1- معیارهای تشیخص خطرات آبیاری با آب شور :  
15-1- یونهای شور کننده آب و خاک :  
18-1- عوامل مؤثر بر رسانایی الکتریکی(EC) :  
19-1- منابع و علل شور شدن خاک :  
20-1- وسعت و توزیع اراضی شور در سطح دنیا :  
21-1- اثر سوء سدیم تبادلی:  
22-1- مکانیسم اثر نمک :  
23-1- آب آبیاری با کمی شوری :  
1-23-1- آب لب شور:  
2-23-1- آب شور  :  
3-23-1- آب نمک یا شور :  
24-1- تعریف تنش یا استرس:  
25-1- مراحل متوالی تنش گیاه:  
26-1- ارزیابی میزان تنش:  
27-1- مواجهه گیاه با تنش شوری خاک :  
28-1- اثرات سوء شوری بر گیاهان:  
29-1- اثر شوری روی جوانه زنی گندم:  
30-1- راههای کاهش اثرات شوری در زراعت گندم :  
پیش تیمار کردن آشنایی گیاه با مقداری نمک  
31-1- خاک سدیمی:  
32-1- اندازه گیری شوری :  
1-32-1- روش های  اندازه گیری شوری:  
33-1- رابطه شوری با سنتز پروتئین:  
34-1- تحمل گیاهان به هدایت الکتریکی:  
2-1- بررسی منابع  
1-3- مواد و روش‌ها  
5-3- محلول هوگلند به عنوان ماده زمینه آزمایش  
6-3- آزمایش جوانه زنی:  
2-6-3- صفات مورد بررسی در تحقیق آزمایشگاهی :  
4-6-3- تهیه تیمارها از غلظت شاهد (S0) تا (S4) در مرحله ‌آزمایشگاهی :  
5-6-3- نتایج به دست آمده از آزمایش اولیه :  
6-6-3- منحنی های درصد جوانه زنی در زمانهای متوالی نمونه برداری  
مرحله دوم : تحقیق گلخانه‌ای :  
8-3- آزمایش مرحله رشد اولیه ( در گلخانه)  
9-3- مرحله نهایی آزمایش:  
2-4- تفسیر آماری تنش شوری در مرحله اول آزمایش:  
6-4- اثر تیمارهای شوری بر ظهور ساقه چه ژنوتیپ های گندم:  
14-4- مرحله رویش اولیه  
17-4- اثر تیمارهای شوری بر عملکرد ماده خشک ریشه:  
19-4- اثر تیمار های شوری بر عملکرد ماده خشک اندام های هوایی ژنوتیپ های گندم  
21-4- تأثیر تیمارهای شوری بر طول ساقه:  
مقایسه میانگین تأثیر تیمارهای شوری بر سطح برگ:  
نتیجه گیری و پیشنهادات1-5- نتیجه گیری :  
نتایح تحقیقات موجود نشان داد :  
2-5- پیشنهادات  

1-1-مقدمه

جمعیت کره زمین پیوسته در حال افزایش است این جمعیت که در سال 1930 میلادی تنها 2 میلیارد نفر بود در سال 1990 به 3/5 میلیارد نفر رسید و در سال 2000 میلادی از 6 میلیارد نفر تجاوز کرد و پیش بینی می شود که در سال 2025 میلادی به 5/8 میلیارد نفر برسد. بیش از    جمعیت جهان در کشورهای در حال توسعه بسر می برند و متاسفانه سهم عمدای افزایش جمعیت مربوط به این کشورها می باشد، که امروزه با مشکل گرسنگی و سوء تغذیه دست به گریبان هستند به گونه ای که 20 درصد جمعیت این کشورها هم اکنون با سوء تغذیه دست و پنجه نرم می کنند

گندم مهمترین گیاه زراعی روی زمین است. معروف است که در هر روز در نقطه ای از کره زمین کاشت و در همان روز در نقطه ای دیگر برداشت می شود. این امر حاکی از توانایی سازش بسیار زیاد این گیاه با اقلیم های گوناگون است. به گونه ای که گندم را از فنلاند در نیم کره شمالی تا آرژانتین در نیم کره جنوبی کشت می کنند. در سطح جهانی نزدیک به 52 در صد زمین های قابل کشت دنیا(معادل 707 میلیون هکتار) به کشت غلات اختصاص دارد که    این مقدار( نزدیک به 232 میلیون هکتار) زیر کشت گندم است. تولید جهانی غلات دانه ای درسالهای نخستین هزاره سوم میلادی درحدود 2000 میلیون تُن بوده که حدود 600 میلیون تُن آن گندم بوده است

  اهمیت غلات حتی در تکامل و شهرنشینی انسان هم، مهم است گندم به عنوان محصول استراتژیک می تواند کشورهای بسیاری را مستعمره کند. اهمیت گندم تا به آنجاست که بسیاری از کشورهای سلطه گر آن را به عنوان حربه ای در دست گرفته اند و علاوه بر اینکه تقدس و ارزش معنوی زیادی دارد و به عنوان یک محصول استراتژیک به حساب می آید. خود کفایی در تولید گندم برای هر کشوری از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است کمتر کسی در جهان است که ادعا کند یکی از فرآورده های گندم در سبد غذایی روزانه وی جایی ندارد. گندم به صور گوناگون در تغذیه انسانها نقش دارد. پخت انواع نانها، انواع کیک ها و شیرینی جات، انواع غذاها، به عنوان تعلیف دام، مصارف صنعتی و صدها شاید هم بیشتر مورد استفاده دارد. مبدأ گندم را آسیای غربی (سوریه، فلسطین، ایران و هند) می دانند. احتمالاً 6700 سال قبل از میلاد شناخته شد. از نظر ژنتیکی هگزا پلوئید (6لای) است و تعداد کروموزم های آن  42 =n 2 است. بیشتر گندم های زراعی از نوع  هگزا پلوئید و تترا پلوئید هستند

گندم از چندین لحاظ یک گیاه ویژه است

1-    احتمالاً اولین گیاه است که 15 تا 20 هزار سال قبل اهلی شده است

2-   سطح کشت آن حدود 240 میلیون هکتار است که از سطح زیر کشت سایر گیاهان به مراتب بیشتر است. گندم تقریباً 22 درصد سطح زیر کشت غلات به خود اختصاص داده است.

3-   گندم در مقایسه با سایر گیاهان زراعی بیشترین کالری و پروتئین را برای تغذیه انسان دارد

4-   تجارت جهانی گندم بیش از تجارت مجموع سایر غلات است.

5-   نان گندم به خاطر وجود پروتئین الاستیکی به نام گلوتن حجم زیادی پیدا می کند.

6-   گندم به دلیل امکان کشت در فصول مختلف سال و نیز قدرت تطابق با شرایط اقلیمی متفاوت در سرتاسر کره زمین، سطح وسیعی از زراعت های آبی و دیم را به خود اختصاص داده است.

2-1- هدف

ارقام گندم نسبت به دیگر غلات از تعداد بالایی برخوردار است و روز به روز پژوهشگران علم اصلاح ارقام جدید با خصوصیاتی عمومی و بعضی خصوصیات خاص منطقه مورد کشت به کشاورزان عرضه می کنند. این خصوصیات ممکن است عمومی شامل مقاومت به ورس، مقاومت در مقابل امراض و بیماریها به خصوص انواع زنگها و زودرَسی باشد و یا اختصاصی مانند آب و هوای خاص منطقه مورد کشت باشد. لازم به توضیح است ارقام جدیدتر با هدف افزایش عملکرد و رسیدن به میزان مطلوب محصول است. تعدادی از این ارقام عبارتند از

  1- هامون  2- کارچیا یا کارشیا  3- زرّین  4- الوند 5- بک کراس روشن بهاره  6- توس          7- بک کراس روشن زمستانه  8 – شاه پسند  9 – آذر 2   10- کاسپارد   11- C-75-5   12- پیشتاز  13- شعله  14 – روشن  15- سرخ تخم  16- کاسکوژن  17- سرداری   18- شوری9    19- مارون  20-کویر 21- هیرمند 22- شهریار 23- شوری4  24- فرونتانا 25- N-78-14   26- سومای3    27- نیک نژاد  28- مهدوی  29- شوری6  30- شیرو دی    31- M-79-7   32- M-74-

3-1- سابقه کاشت گندم: (T aestivum L.)

   سابقه کاشت گندم به 10 تا 15 هزار سال پیش از میلاد می رسد اجداد وحشی گندم در منطق خاورمیانه ، غرب ایران، شرق ترکیه و شمال عراق پیدا شده و هم اکنون هم در این مناطق وجود دارند. بسیاری از پژوهشگران منشأ گندم را منطقه هلال حاصلخیز دانستند

گندم های کنونی ازگندم وحشی تک بذری(منو کوکوم) منشأ گرفته اند. برای تبدیل گندم از حالت وحشی به صورت کنونی راه تکاملی طولانی پیموده شده و تلاقی های زیادی صورت گرفته است. گرچه گندم دارای گونه های متعددی است، ولی بیشترین سطح زیر کشت (90درصد) وبیشترین میزان تولید (94درصدتولیدجهانی)مربوط به گونه aestivum یا گندم نان می باشد. دوگونه (durum,compactum) نیز دارای ارزش تجاری هستند. در جریان اهلی شدن گندم، مساحت برگها افزایش یافته، انداز دانه ها درشت تر شده و شمار دانه در سنبله زیادتر گردیده است. گرچه بیشینه ی سرعت فتوسنتز در برگها کاهش یافته و این موضوع در ارتباط با افزایش سطح برگ می باشد. شاخص برداشت ( درصد ماده خشک تولیدی اختصاص یافته به دانه) در گندم های اهلی ( نزدیک به50 درصد) در مقایسه با اجداد وحشی آنها ( نزدیک 30 درصد) بسیار زیادتر است. شاخص برداشت گندم های کنونی ممکن است بیش از 65 درصد افزایش یابد

4-1- کشورهای مهم تولید کننده گندم در جهان

بنا بر آمار سازمان خواربار و کشاورزی جهان  (FAO)عمده ترین شورهای تولید کننده گندم، چین، هندوستان و آمریکا بوده اند. تولید جهانی گندم در سال 1995 معادل 545 میلیون تُن و در سال 2003 معادل 3/556 میلیون تُن بوده است البته نزدیک به 7 درصد گندم تولیدی در سطح جهان به مصرف بذر در سال بعد می رسد. براین اساس سالانه به بیش از 40 میلیون تُن گندم بذری برای کاش در سطح جهان نیاز است سه کشور آمریکا، هندوستان و کانادا بر روی هم 25 درصد گندم دنیا را تولید می کنند و شوروی سابق و چین بر روی هم 30 درصد واردات جهانی گندم را به خود اختصاص داده اند. در دهه ی گذشته عمده ترین صادرکنندگان گندم را کشورهای آمریکا، اتحادیه اروپا، استرالیا و آرژانتین تشکیل داده اند

5-1- میزان سطح زیر کشت گندم در جهان

بنا بر آمار FAO سازمان خواربار جهانی در سال 2003 میلادی، سطح زیر کشت گندم 7/208 میلیون هکتار و میزان تولید جهانی 3/556 میلیون تُن بوده است در آغاز سده بیستم میلادی (سال1900) سطح زیر کشت جهانی گندم تنها 90 میلیون هکتارو تولید جهانی نزدیک به 90 میلیون تن بوده است. بخش عمده ی این افزایش تولید در  50 سال نخست قرن بیستم (سالهای 1950-1900) به دلیل افزایش سطح زیر کشت گندم بوده است، ولی از سال 1950 به بعد بخش عمده ی افزایش تولید به دلیل افزایش عملکرد در واحد سطح بوده است. در خلال 50 سال دوم سده گذشته  میلادی (1950تا2000) آهنگ جهانی افزایش سطح زیر کشت نزدیک به 3/1 میلیون هکتار در سال بوده که بیشترین سهم (69 درصد) مربوط به قاره آسیا بوده است، که این آهنگ جهانی در واحد سطح نزدیک به 38 کیلوگرم در هکتار در سال بوده است. رویهم رفته تولید جهانی گندم از سال 1960 به بعد تقریباً هر 10 سال حدود 100 میلیون تُن افزایش داشته است.

6-1- ویژگیهای گیاه شناسی گندم

گندم از تیره گند میان ( Gramineae )، از زیر تیرهPooideae، از طایفه Triticeae، از زیر طایفه Triticeae و از جنس Triticum می باشد. گندم گیاهی یکساله، روز بلند و سه کربنه(C₃ ) است و مراحل رشد و نمو آن عبارتند از

الف-  مرحله جوانه زدن: در این مرحله دانه چند روز پس از کاشت در اثر جذب آب متورم گشته و فعل و انفعالاتی در داخل بذر صورت می گیرد در نتیجه غلاف ریشه چه طویل گشته وبه صورت میله سفید رنگی از شکاف پوسته ها خارج می گردد و ریشه های اولیه که تعداد آنها در گندم 3 الی 8 عدد می باشند از آن خارج می گردند. مدتی بعد غلاف جوانه اولیه (coleoptile ) که درون آن جوانه اولیه ژمول قرار گرفته است پوسته میوه را پاره می کند و سر از خاک بیرون می آورد

مرحله جوانه زدن گندم بستگی زیادی به آب ، دما و تازگی بذر دارد. چون دانه بدون آب قادر به جوانه زدن نمی باشد و دانه باید برای جوانه زدن دمای دلخواه خود را داشته باشد که حداقل این درجه دما برای گندم 1تا 2 درجه سانتی گراد می باشد

ب- مرحله پنجه زدن: این مرحله به پیدایش ساقه های جانبی معروف است چون در طوقه ساقه برگدار که ساقه اولیه نیز نامیده می شود در عمق 1الی 2 سانتی متری زیرزمین 4 الی 7 گره کوچک وجود دارد که از گره آخر به سمت زمین ساقه های جانبی (دومی) و ریشه های تاجی منشعب می گردند به همین ترتیب در طوقه ساقه های دومی خارج شده نیز گره هایی وجود دارد و از این گره ها ساقه های سومی بیرون می آید. پس از مدتی ریشه های اولیه از بین می روند و ریشه های تاجی عهده دار تأمین آب ومواد غذایی گیاه می شوند. بنابراین گندم دارای ریشه اصلی نمی باشد و ریشه افشان دارد. ریشه های تاجی معمولاً در عمق 20 سانتی متری زمین قرار دارند ولی گاهی اینگونه ریشه ها در زمینهای پست (سبک و دارای عمق زیاد) تا عمق 2 متری نیز دیده می شود

پ) مرحله ساقه رفتن: ازدیاد فاصله های گره های طوقهِ ساقه را که منجر به طویل شدن ساقه می گردد به اصطلاح عملی ساقه رفتن گیاه می نامند. برای اجرای این مرحله آب وارد سلولهای گیاه می گردد و سلولها متورم می شوند و حباب های آنها بزرگ می گردند و تقسیمات سلولی انجام می گیرد

ت) مرحله سنبله رفتن: هر ساقه از یک سنبله تشکیل شده است مرحله سنبله رفتن گندم بستگی زیادی به حرارت دارد و سرمای ناگهانی در این مرحله سبب عقب افتادن تکامل سنبله ها می گردد

ث) مرحله گل دادن: گندم گیاهی یکپایه است یعنی گلهای نر و ماده در روی یک بوته قرار دارند و هر سنبل چه شامل 3 الی 5 گل می باشد که پس از عمل لقاح معمولاً 2 گل در هر سنبلچه بارور و تبدیل به دانه می شوند. هر گل گندم از سه پرچم و یک تخمدان با دو کلاله پرمانند تشکیل شده است که بساک هر پرچم به شکل X می باشد

ج) مرحله رسیدن دانه: این مرحله شامل پنج مرحله زیر می باشد

1- حالت شیری و یا سبز شدن دانه  2- حالت خمیری یا زردی دانه3- حالت نیمه سخت       4- حالت سخت 5 -  حالت رسیدن اجباری

7-1- تقسیم بندی انواع گندم بر حسب نیاز به سرما

1- گندم های پاییزه: این گونه گندم ها درفصل پاییز کاشته می شوند و برای ساقه رفتن احتیاج به سرمای زیر 4 درجه سانتی گراد برای مدت معینی دارند تا در فصل بهار به ساقه بروند. مانند رقم امید

2- گندم های بهاره: اینگونه گندم ها برای ساقه رفتن احتیاج کمی به سرما دارند معمولاً این گندم ها در فصل بهار کاشته می شوند. مانند رقم طبسی

3- گندم های دو فصله( نیمه بهاره و نیمه پاییزه) : اینگونه گندم ها حساسیت کمتری به سرما دارند تا به ساقه بروند مانند رقم آذر که معمولاً به صوت دیم کاشته می شود

در هر صورت عامل سرما برای ساقه رفتن گندم های پاییزه بسیار مهم است که نزدیک به صفر تا دو درجه سانتی گراد می باشد. آزمایشها نشان داده که اگر گندم پاییزه در فصل بهار کاشته شود، مدتی طول می کشد تا بذر جوانه و پنجه بزند، در نتیجه دیرتر به ساقه و به گل می رود و محصول خوبی نمی دهد

8-1- عومل رشد و نمو گندم

الف) حرارت: دما یکی از مهمترین عوامل رشد و نمو گندم است و گندم از موقع جوانه زدن تا رشد کامل احتیاج به دماهای گوناگونی دارد.  میزان حرارت موثر برای پنجه زنی گندم پاییزه حدود   GDD 500 می باشد. از پنجه زنی تا گل دهی GDD 850 (درجه روز) و از گل دهی تا رسیدن به GDD 800 حرارت نیاز است. نیاز حرارتی ارقام بهاره کمتر از زمستان است

ب) نور: نور خورشید بزرگترین منبع انرژی برای تولید محصول می باشد نور زیاد باعث بهتر پنجه زدن ( پیدایش ساقه های جانبی)، گل دادن، دانه دادن، بهتر شدن رنگ برگ و دانه، ازدیاد قند و نشاسته و افزایش وزن هزار دانه، استحکام شدن گیاه و افزایش محصول می شود

گندم گیاهی روز بلند است لذا برای گل دادن احتیاج زیادی به نور دارد بنابراین اگر گندم در منطقه ای کاشته شود، که طول روز آن منطقه در موقع گل دادن کمتر از 12 الی 14 ساعت باشد، رشد رویش گندم  زیادتر می شود و رشد زایش آن کم می شود در نتیجه گیاه محصول کمتری می دهد

پ) آب: آب در همه اندامهای گندم یافت می شود مقدار آب از زمان کاشت تا برداشت گندم در حدود 4 تا 8 هزار متر مکعب در هر هکتار است و گندم به ویژه نوع پاییزه، برای ساختن یک واحد خشک نیاز به 513 واحد آب دارد و در نقاطی که میزان بارندگی سالیانه کمتر از 400 میلی متر باشد آبیاری انجام می گیرد

ت) زمین: گندم در زمینهایی  محصول خوبی می دهد که نفوذ پذیری آب آن زمینها کم و مواد غذایی کافی باشد. کاشت گندم در زمینهای سبک (شنی) که دارای مقدار کمی مواد غذایی و آب باشند باعث اُفت محصول می شود

9-1- دانه گندم

در قسمت فوقانی دانه گندم کرکهایی وجود دارد که بیشتر به وسیله چشم دیده می شوند. قسمت تحتانی دانه گندم گرد و کروی می باشد و قسمت شکم دانه شیاری وجود دارد که از طول و عمق آن می توان گندم های دیم و آبی را از همدیگر تشخیص داد. شیار شکمی گندم های دیم تنگ تر از گندم های آبی می باشد و یکی از وظایف اصلاح کنند گان این نبات این است که شیار شکمی دانه گندم برای بدست آوردن آرد بیشتر، زیاد عمیق نباشد. شکل، اندازه و وزن هزار دانه در گندم بسیار متفاوت می باشد و بستگی به نوع بذر، زمان کاشت، روش آبیاری، جنس خاک، کود و آب و هوای منطقه دارد. شکل دانه ها گرد، بیضی، تخم مرغی و بیضی دراز است. درشتی و ریزی دانه گندم بسیار متفاوت است و وزن هر دانه به طور متوسط 32 میلی گرم وزن هزار دانه آن 35 تا50 گرم می باشد که این بستگی به نوع بذر، زمان کاشت، آبیاری و کودهاینیتروژنه دارد و گندم های دیم ریز تر از گندم های آبی است

هر چقدر دانه بزرگتر و وزن هزار دانه بیشتر باشد مقدار آرد بدست آمده نیز بیشتر خواهد بود. بیشتر دانه های گندم بعد از رسیدن کامل نیاز به یک دوره استراحت دارندکه این بستگی به رطوبت، حرارت و نوع بذر دارد و در بعضی از ارقام چند روز و در بعضی چندین هفته بلکه ماه می باشد. رنگ دانه گندم سفید، زرد، قرمز، سبز و قهوه ای تیره می باشد. دانه گندم پس از برداشت در حدود 83 تا86 درصد ماده خشک، 14تا17 درصد آب دارد. ماده خشک دانه گندم تقریباً از 68 درصد هیدراتهای کربن (نشاسته، دکسترین، سلولز، پکتین، لیگین، فروکتوزان، تری فرو کتوزان، همی سلولز، پنتوزها، پنتوزانها، گلوگز، فروکتوز، ساکارز، مالتوز، رافینوز)، 10تا12 درصد پروتئین، 2 درصد چربی، 9/1 درصد املاح کانی و ویتامین های B₁،C، D و E تشکیل شده است

ریشه: افشان بوده تفاوتی بین ریشه اصلی و فرعی وجود ندارد و عمقی رشد نمی کند ولی حجم زیاد دارد. ریشه سطحی است . گندم معمولاً 3 تا 5 عدد ریشه اولیه تولید می کند که امروزه معلوم شده، که از بین نمی روند. این ریشه ها باید به عمق cm10 خاک برسند چون درجه حرارت به کمتر از  c °3+ نمی رسد حتی در یخ بندان، پس ریشه فعالیت می کند و در طول زمستان    رشد نهایی خود را به دست می آورد. ریشه گندم گسترش کمتری نسبت به ریشه جو دارد پس در مقابل خشکی حساس تر است نور باعث رشد رویشی می شود ولی افزایش بیش از حد نور تناسب ساقه به ریشه را به هم می زند

10-1- ساقه ( سوفار)

 یک سوم طول میان گره از پایین به طرف بالا ضخیم شده در انتها نازک می شود. ساقه تو خالی بوده  (این حالت تا حدی به استحکام ساقه کمک می کند) گره ها پرهستند ساقه باید هم حالت ارتجاعی خود را حفظ کند و هم مقاوم به شکستن باشد. اولین گره ساقه در گندم مهمترین است وتمام فشار بوته را تحمل می کند و معمولاً زیر خاک است. البته این گره ربطی به ورس ندارد این گره بسیارحساس بوده، بطوریکه اگر در زمستان یخ بزند به احتمال زیاد جوانه های دیگر را نخواهیم داشت.پس درمناطق سرد عمق کاشت رابیشترمی گیریم اگرگیاه متراکم کاشته شود نور به ساقه نرسیده موادقندی تولید نمی شود و بافت اسکلرانشیم هم کم تولید می شود و خطر ورس زیاد تر می گردد

برگ: هر عاملی که باعث صدمه به برگ شود مضر است گوشوارک و زبانک دو زایده ای هستند که در شناسایی گیاه موثراند. اِستیپول دور گره را می پوشاند و در گندم کوچک و کرک دار است. گندم گیاهی خود گشن است زیرا پوشینه گندم بسته است و عمل لقاح در داخل آن انجام می شود و دگر گشنی 5/0 – تا 04/0 است. میزان تشکیل برگ در زمان گل دهی به حداکثر خود می رسد و پس از آن کاهش می یابد . هر ساقه گندم 7 الی 8 برگ دارد. اهمیت برگهای انتهای گندم که جوانتر هستند از نظر فتو سنتز و ذخیره کربوهیدراتها فوق العاده بیشتر است و دیرتر هم به وجود می آیند

11-1- مراحل رشدی گندم

1- جوانه زدن: گندم باید 35 تا 50 درصد حجم خود آب جذب کند و بعد شروع به جوانه زدن نماید. ضعف قوه نامید، درجه حرارت پایین از عوامل کاهش جوانه زدن است

2-پنجه زدن: دانه گندم را در هر عمقی ( تا یک حد معین) بکاریم ساقه ای در خاک تولید می کند که وقتی به سطح خاک رسید گره ای تولید می کند که از آن ریشه بوجود می آید. تعداد پنجه بستگی به نوع رقم دارد و از 2 الی 80 پنجه متغیر است. دیگر شرایط محیطی، نوع خاک، مواد غذایی، فاصله بین بوته ای، رقابت و ; روی تعداد پنجه مؤثرند. معمولاً برای گندم بهاره 2 پنجه و برای گندم پاییزه 3 الی 5 پنجه کافی و مناسب است. ارقامی که ساقه نازک دارد پنجه بیشتری تولید می کنند

3- ساقه دهی: از مراحل بسیار حساس است که طول زمان آن محدود است. مثلاً در چهارده روز عمل ساقه دهی انجام می شود و دمای بین 14 تا c16 مناسب است. ساقه دهی با افزایش حجم گیاه همراه است. در این مرحله ارتفاع گندم افزایش می یابد. آب و مواد غذایی اگر کافی باشد تمامی پنجه ها ساقه تولید می کند. تعداد پنجه هر چقدر کمتر باشد بهتر است. زیرا تعداد ساقه های بزرگ و در نتیجه سنبله بزرگ، بیشتر است

4- سنبل دهی: در انتهای ساقه، برگی ایستاده وجود دارد که برگ تاجی یا برگ پرچم تأمین می شود زمانیکه این برگ به وجود می آید شروع مرحله سنبل دهی است. سنبل دهی و گل دهی به دنبال هم انجام می شوند. یکی از مراحل حساس است که بر روی میزان محصول دانه اثر مستقیم دارد.گل دهی در مزرعه طی ده 10 روز انجام می شود که 7 روز به ظهور سنبل و 3 روز بقیه بردی سنبلچه می باشد. آب و مواد غذایی باید به اندازه کافی باشد تا گلهای به وجود آمده تلقیح شوند. گل دهی معمولاً بین ساعت 8 تا  صبح10 اوج می گیرد. قبل از عمل لقاح قابلیت دانه گرده برای تلقیح وجود دارد یعنی زودتر از مادگی می رسد. پس از تشکیل گل، پنجه زنی متوقف و برعکس، ساقه ها سریع طویل می شوند. اگر شرایط محیطی گرم و خشک و آفتابی باشد پوشینه ها قبل از تلقیح باز می شوند و امکان دگر گشنی بالا می رود

5- مرحله رسیدن که خود چند مرحله است: مرحله شیری، خمیری، نیمه سخت و سخت. ریزش دانه ها در مناطق گرم و خشک به مراتب بیشتر از مناطق مرطوب است. در گندم که تلقیح از قسمت وسط سنبله شروع می شود دانه های وسط سنبله بزرگتر و سنگین تر می باشد

12-1- اکولوژی گندم

-        درجه حرارت: دمای مناسب برای گندم جهت جوانه زدن 10درجه سانتی گراد(c10 الی c20) است و در دمای بالاتر مشکل پیدا می کند

-        نور: گندم گیاهی نور پسند است. باید طوری کاشته شود تا از نور کافی برخوردار گردد یعنی تراکم بوته مناسب باشد

رطوبت: گندم بین 5 تا 8 هزار متر مکعب آب در هکتار نیاز دارد. در زمان سنبل دهی 35 الی mm40 آب، کافی است و در یک هفته بعد از گل دهی 40 الی mm50 بارندگی کافی است. گندم اصولاً به خشکی خیلی مقاوم نیست ولی از راه کاهش سلولهای خود می تواند به خشکی سازگار شود

 اسیدیته ی خاک: گندم خاکهای دارای pH 6 تا 5/7 را که در آن عناصری مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم زیاد است ترجیح می دهد

13-1- املاح یا نمک ها

1- نیتراتها 2- سولفات ها 3- کلرید ها 4- کربنات ها 5- بی کربنات ها

کاتیونها و آنیونهایی که موجب شوری می شوند

الف- کاتیونهای که موجب شوری می شوند شامل همه کاتیونهای قلیایی و قلیایی خاکی   Ca⁺⁺,Mg⁺⁺,Na⁺,K⁺) (  می باشند

ب- آنیونهایی که سبب شوری می شوند:                       NO^-₃- HCO^-₃- CO^2-₃-SO^2-₄Cl ^-

1-13-1- شوری خاک

هر چند گندم نسبت به شوری تا حدی مقاوم است ولی مقاومت گندم در همه مراحل رشد و نمو یکسان نیست. حساسترین مرحله زندگی گندم به شوری مرحله جوانه زنی است. چنانچه هدایت الکتریک عصاره ی اشباع خاک بیشتر از چهار دسی زیمنس بر سانتی متر باشد بذر گندم به شدت آسیب می بیند. به صورت فراگیر، بیشینه ی شوری قابل تحمل برای گندم بدون وارد شدن آسیب محسوس به عملکرد، نزدیک به6 دسی زمینس بر  سانتی متر یا 3840 میلی گرم برلیتر( 38/0 درصد) می باشد

شوری بیش از این مقدار سبب کاهش عملکرد دانه می شود و در شوری 10000 میلی گرم در لیتر(1درصد) عملکرد دانه کاهش شدیدی می یابد. در خاکهای شور سرعت نفوذ آب در خاک بسیار کم است در حالی که در سطح خاک رطوبت بسیار زیادی وجود دارد، رطوبت لایه های عمقی خاک به قدری کم است که گیاه با خشکی فیزیولوژیک روبه رو می شود

هوازدگی وتخریب مداوم کانیهای خاک منجربه آزاد شدن املاح کلسیم، منیزیم، سدیم، بی کربناتها، سولفاتها و کلرورها می گردد. این املاح در خاکهای نواحی مرطوب به علت بارندگی شُسته و از خاک خارج می گردد اما در خاکهای نواحی خشک باقی مانده و تجمع می یابند.به غیراز هوازدگی و تخریب مداوم کانی های خاک، عوامل دیگری نیز منبع نمک خاک به شمار می روند. مهمترین عوامل موثر بر افزایش نمک خاک عبارتند از: 1- آب آبیاری 2- آب زهکشی اراضی بالادست 3- آب تحت الارض 4- باران و برف 5- مصرف زیاد و بی رویه کود

همچنان که گفته شدگندم گیاهی نیمه مقاوم درمقابل شوریست.حتی گیاهان مقاوم به شوری نیز در مرحله جوانه زنی تا اوایل رشد نسبت به شوری خاک حساس می باشند. ارقام مختلف گندم حساسیت متفاوتی نسبت به غلظت نمک ازخود نشان می دهند.گندم معمولاً میزان بالاتری از نمک را در خاکهای رُس نسبت به خاک های شنی تحمل می کند

اثرات سوء نمک درخاک: اثرات نامطلوب نمک در خاک به شرایط فیزیکی – شیمیایی خاک بستگی داشته و از خاکی به خاک دیگر تغییر می کند. به طور کلی اثرات نمک را می توان به شرح زیر گروه بندی نمود

(1)pH   بالای این خاکها بر فعالیت میکروارگانیسم ها ومیزان محلول بودن وجذب عناصر اثر می گذارد

(2) معمولاًخاکهای شوردچارکمبودفسفر،آهن،منگنز،روی،مس وبُر می باشند

(3) غلظت زیادنمک باعث کاهش پتانسیل اسمزی محلول خاک شده واین امر میزان آب قابل استفاده گیاه را نقصان می دهد

(4) زیادی کلسیم ویا سدیم درخاک می توانددرجذب سایر عناصر و یا متابولیسم گیاه ایجاد اختلال نماید

(5) وجود مقدارزیادی سدیم باعث خرابی ساختمان خاک شده و نفوذپذیری خاک را نسبت به آب وهوا به شدت کاهش می دهد و سله بستن خاک راتشدید می نماید

(6) زیادی نمک در خاک باعث عقب افتادگی رشدگیاه ،کوچکی برگهاوبوته ها،سوختگی برگها و بالاخره عدم تولید مثل گیاه می گردد

2-13-1- خاک شور[1]

 خاک غیر سدیمی است که دارای نمک‌های محلول، تا حدی که مانع رشد بیشتر گیاه گردد. در شرایط عادی حد پایین هدایت الکتریکی اشباع در چنین خاکی برابر ds/m 4 است. در
c ) 25ْ( این حد برای گیاهان حساس به شوری، برابر نصف این مقدار و در گیاهان مقاوم به شوری حدود دو برابر این مقدار می‌رسد

14-1- معیارهای تشیخص خطرات آبیاری با آب شور

شوری

سدیم و دشواری نفوذ آب در خاک و عملیات خاک ورزی (Soil infiltration and tilth)
اختلاف تغذیه‌ای (Nutritional imbalance)
یون‌های سمی
عناصر کمیاب و سنگین
مسائل متفرقه و سایر ملاحظات

15-1- یونهای شور کننده آب و خاک^[2]

 آب اقیانوسها نیز مرکب از شش یون شامل : Ca⁺² ،Mg⁺² ، Na⁺ ،  HCO^-₃، Cl^- ، So^–₄  می‌باشد که عموماً در خاکهای شور نیز به حد وفور دیده می‌شود. این یونها از نظر تفصیلی در درجه اول به شمار می‌آیند. یونهای دیگر شامل (Na) و (K⁺) می‌باشند در آبهای خیلی شور یونهای سمی نظیر بور (B) و عناصر کم مصرف دیگر نظیر (Se), (Al), (Cu), (Mo), (Mn), (Fe), (Zn) یافت می شود. گاهی عناصر جزئی نظیر La و As و بعضی دیگر نیز تشخیص داده می شود

16-1- علائم ظاهری شوری و سدیمی بودن خاک :

 1- پودر شدن سطح خاک و مشاهده بلورهای نمک در قسمتهای برآمده مزرعه، شیب دیواره جویها و غیره

 2- مشاهده حالت مرطوب بودن و چربی شکل در سطح خاک

 3- پیدایش منافذ رشته‌ای شکل توخالی با دیواره سفید در داخل خاک

 4- ایجاد سله در سطح خاک

 5- پیدایش یک لایه سیاه رنگ در سطح خاک

17-1- خصوصیات خاکهای شور:

خاکهای شور خاکهایی هستند که زیادی نمکهای محلول در آنها به حدی است که رشد گیاه را تحت تأثیر قرار می دهند. بیشتر این نمک‌ها را کاتیونهای سدیم، کلسیم، منیزیم همراه با آنیونهای کلراید، سولفات و بی‌کربنات تشکیل می‌دهند. ولی عمده تأثیر پذیری گیاهان به خصوص گیاهان زراعی از نمک‌های سدیم و کلسیم (Ca:Na) همراه با کلراید می‌باشد. برای مقایسه حلالیت نمک‌ها، حلالیت سولفات کلسیم یا گچ به عنوان استاندارد به کار می رود

کلرید کلسیم به ندرت در خاک موجود است زیرا واکنش این نمک با سولفات سدیم و کربنات سدیم به آسانی باعث تشکیل سولفات کلسیم و کربنات سدیم شده و از محلول خارج می‌شود

CaCl₂+ Na₂SO₄ 2NaCl+ CaSO₄

CaCl₂= Na₂CO₃ 2NaCl+ CaCO₃

بنابراین تنها زمانی نمک کلرید سدیم تشکیل می‌شود که شوری بسیار بالایی وجود داشته باشد. کلرید کلسیم همراه با سولفات منیزیم و سدیم از معمول‌ترین و فراوان‌ترین املاح آبهای شور و خاک می‌باشند. انحلال پذیری و سمیت این نمک استثنایی است. به طوری که حتی با وجود 1/0‌درصد از این نمک، گیاه دچار مشکل شده و رشد آن کاهش می یابد. در برخی از خاکهای شور بین 2 تا 5 درصد از این نمک وجود دارد که زمین را به شوره زار تبدیل می‌کند

18-1- عوامل مؤثر بر رسانایی الکتریکی[3](EC)

 مقدار EC نسبت به دما حساس می‌باشد یعنی هدایت الکتریکی هر محلول نمکی با شوری تقریباً معادل 2% در هر درجه سانتیگراد باید استاندارد شود، علاوه بر درجه حرارت، عوامل دیگری نیز وجود دارند که در میزان هدایت الکتریکی مؤثر می‌باشند از جمله وجود برخی از یونهاست که هادی بهتر جریان الکتریسیته هستند. قابلیت الکتریکی آب خالص بسیار کم است. هنگامی که جسم الکترولیتی در آب حل شود قسمتی از آن جسم در اثر تجزیه الکترولیت‌ها به یونهای مثبت و منفی که هادی جریان الکتریسیته هستند تجزیه شده و در نتیجه آن جسم هادی جریان الکتریسیته در محلول خواهد گردید. این هدایت الکتریکی تقریباً نسبت مستقیمی با مقدار جسم حل شده خواهد داشت از این رومی‌توان گفت با اندازه گیری هدایت الکتریکی آب یا عصاره خاک و یا محلول می‌توان به غلظت تقریبی املاح حل شده پی برد

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله کشت گندم در word

تحقیقاتی که اخیراً توسط مؤسسه تحقیقات خاک و آب بر روی وسعت و پراکنش جغرافیایی خاکهای مبتلا به شوری و خاکهای گچی در ایران انجام شده است نشان می‌دهد که وسعت خاکهای شور و پتانسیل تجمع نمک در خاک بیش از آن است که تصور می‌شد. از آنجایی که پدیده شوری معمولاً در بیشتر اراضی و دشت‌های تحت کشت صورت گرفته است و همواره تمایل به گسترش بیشتر دارد کنترل و پیشگیری از گسترش آن بسیار حائز اهمیت است. اطلاعات در مورد منشأ نمک‌ها می‌تواند به پیشگیری از به وجود آمدن مشکل شوری کمک نماید. مومنی[4] و همکاران (1999) منشأ نمک تجمع یافته در خاکهای ایران را به شرح زیر مورد بحث قرار داده‌اند و عللی را بیان نموده اند که عبارتند از

- شوری طبیعی: الف) ترکیب معدنی مواد مادری خاکها   ب) شوری جویباری
ج) شوری با منشأ باد  د) شوری در اثر پیشروی آب دریا

- شوری در اثر دخالت انسان : الف) سوء مدیریت خاک و آب   ب) استخراج آبهای زیرزمینی       ج) چرای بی‌رویه

20-1- وسعت و توزیع اراضی شور در سطح دنیا

توزیع اراضی شور درسطح جهان یکنواخت نمی باشد. در برخی کشورها نظیر ایران، پاکستان و هندوستان نسبت بیشتری از اراضی، تحت شوری قرار دارند. از بررسی5/343 میلیون هکتار از خاکهای شور دردنیا، آسیا دارای بیشترین مساحت اراضی شور شامل7/91 میلیون هکتار درشمال و مرکز آسیا،3/83  میلیون هکتار در آسیای جنوبی و20 میلیون هکتار در آسیای جنوب شرقی و از بقیه4/69 میلیون هکتار درآمریکای جنوبی،96/1 میلیون هکتار در مکزیک و آمریکای مرکزی و2/6 میلیون هکتار در آمریکای شمالی وجود دارد

حدود 12 درصدازکل مساحت کشور ایران (یعنی 19 میلیون هکتار) بصورت کشت و آیش و به منظور تولیدات کشاورزی استفاده می شود. گفته می شود که نزدیک به 50 درصد این سطح زیر کشت به درجات مختلف با مشکل شوری، قلیایی بودن و غرقابی بودن روبرو می باشد. پیش بینی می شود این میزان تا 75 درصد کل اراضی فاریاب کشور پیشروی کند. بخشهای وسیعی ازکشور مانند دشت های حاصلخیز قزوین و مغان، گرگان و گنبد، آزادگان، و رامین تا گرمسار، سیستان و فارس تا نوار حاشیه ای جنوب کشور و اراضی  حاصلخیز اطراف زاینده رود به نحوی متاثر از تنش شوری هستند وبه تدریج از دسترس خارج می شوند.چنانچه اقدامات سریعی انجام نشود به زمین های لم یزرع تبدیل خواهند شد

21-1- اثر سوء سدیم تبادلی

در بررسی اثر سدیم قابل تبادل در تغذیه گیاه، نظر عمومی برآن است که غلظت سدیم و وجود یون هیدروکسیل عامل اثراتی سوء هستند. زیادی یون سدیم در محلول خاک باعث کاهش شدید جذب کلسیم و منیزیم بوسیله گیاه می شود این یونها در محلول خاک به اندازه کافی محلول اند و به نظر می رسد که علت کاهش جذب آنها وجود رقابت شدید با یونهای سدیم باشد. وقتی گیاهان مناطق معتدل و مرطوب در مقابل سمیت سدیم قرار گیرند به شدت علایم کمبود نشان می دهند

22-1- مکانیسم اثر نمک

مهمترین واکنش گیاه به شوری آب آبیاری کاهش رشد است. شوری آب آبیاری از راههایی چند بر فعالیت‌های فیزیولوژیک گیاه تأثیر می‌گذارد ولی نشانه‌های آسیب دیدگی ناشی از وجود شوری معمولاً هنگامی در گیاه آشکار می‌شود که غلظت املاح محلول در آب آبیاری و خاک بسیار بالا باشد. گیاهان مبتلا به شوری اغلب ظاهری معمولی دارند ولی عموماً کوتاهتر بوده، برگ آنها ضخیم‌تر، پرآب‌تر، و به رنگ سبز تیره هستند

23-1- آب آبیاری با کمی شوری[5]

[1] Saline soil

[2] . Salinity constitueuts

1. Electrical conductivity

[4] Momeni

[5] Marginal water

 

مقاله گیاه Caraway در word

 مقاله گیاه Caraway در word دارای 36 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله گیاه Caraway در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله گیاه Caraway در word

خصوصیات گیاه شناسی :  
اقلیم مورد نیاز گیاه :  
روش کاشت : بصورت مستقیم  
مشخصات گیاه  
نیازهای اکولوژیکی  
تناوب کاشت  
مواد و عناصر مورد نیاز  
آماده سازی خاک  
تاریخ فواصل کاشت  
روش کاشت  
مراقبت و نگهداری  
مصرف زیر سیاه  
عوارض جانبی  
بررسی تیماره سرما برخی سیستوکینها در رفع خواب بذرهای زیره سیاه :  
علایم بیماری زرد شدن :  
دلایل بیمارهای زرد شدن  
چرخ بیماری  
کنترل بیماری های زرد شدن :  
آفت درخت زیره و مدیریت بیماری  
مدیریت آفت  
حشرات :  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله گیاه Caraway در word

- کتاب تولید فرآوری گیاهان دارویی دکتر رضا امید بیگی

- کتاب گیاهان دارویی نوشته ژان والاگ وژیرای ستودولا ترجمه ( ساعد زمانی )

 

خصوصیات گیاه شناسی

گیاهی است علفی و دو ساله با ارتفاع 5/1 -1 متر با برگهای دانه دار و گل آذین چتر مرکب که در سال دوم تشکیل می شود، گلهای آن به رنگ سفید یا صورتی با گل آذین چتر می باشند

اقلیم مورد نیاز گیاه

نوع خودروی آن اغلب در چمنزارها، چراگاه ها، علفزارها و کنار جاده ها در مناطق مرطوب می روید و احتمالاً بومی شمال اروپاست

مناطق پیشنهادی جهت کاشت گیاه در کشور : اقلیمهای CS-1,CS-

نحوه تکثیر:بذر

وزن هزار دانه : 4-3 گرم

مقدار بذر مورد نیاز برای یک هکتار زمین:در صورت کاشت مکانیزه 5/7 -5 کیلو گرم در هکتار و در صورت کاشت دستی 12-10 کیلو گرم  در هکتار

فواصل کاشت (برحسب سانتی متر ):ردیفهای 30-

سیستم کاشت (آبیاری) :فارو

دور آبیاری : تقریباً به آب فراوان (سالانه 650-600 میلی متر ) نیاز دارد

نیازهای اصلی غذایی : گیاه به کود دامی حدود 20 تن در هکتار ، ازت 120-80 کیلو گرم ، فسفر 120-80 کیلو گرم و پتاس 150 – 120 کیلوگرم در هکتار نیاز دارد

روش کاشت : بصورت مستقیم

زمان مناسب برای کاشت مستقیم :اوایل تا اواسط پائیز (بر حسب نوع اقلیم)

طول مدت جوانه زنی بذر: 20-15 روز

بافت خاک مناسب برای رشد گیاه :لومی و لومی – شنی با زهکشی مناسب

PH اپتیمم مورد نیاز :4/

اندام مورد استفاده :میوه ( بذر)رسیده

 زمان برداشت :تیر و مرداد سال دوم ، وقتی که 75 درصد بذرها قهوه ای شدند و درهنگام صبح برداشت می شود

عملیات پس از برداشت :خشک کردن بذور در هوای آزاد یا توسط خشک کن های الکتریکی در دمای 40 درجه سانتی گراد ، تمیز کردن و بسته بندی آنها

دقت لازم در عملیات برداشت : برداشت دیر هنگام موجب ریزش بذور و افت عملکرد می شود

مراقبت های ویژه در زمان داشت :مبارزه با علفهای هرز و آفات و بیماریها (سفیدک سطحی و داخلی ) کود اوره در چند نوبت باید داده شود

 عملکرد:1500 -700 کیلولگرم در هکتار بذر ولی در شرایط ایده آل به 3-5/2 در هکتار نیز می رسد

 خواص درمانی : زیره سیاه دارای اثرات ضد نفخ ، ضداسپاسم ، ضدمیکروب و قابض بوده در درمان اختلالات گوارشی بویژه در قولنج نفخی کودکان و همچنین التهابات دستگاه تنفسی کاربرد دارد . مصرف عمده آن به عنوان عطر و طعم دهنده در صنایع غذایی می باشد

مشخصات گیاه

تاکنون ، بیش از 20 گونه از جنس کاروم مورد شناسایی قرار گرفته است که عملکرد بعضی از آنها کم و برخی دیگر بسیار زیاد است . گونه های مختلف زیره ی سیاه گیاهانیهستند یکساله ، دو ساله و یا چند ساله که عملکرد گیاهان دوساله بیش از گیاهان یک ساله است و به صورت گسترده ای در جهان کشت می شود

گیاهان دو ساله دارای ریشه ای مخروطی به ضخامت یک بند انگشت هستند که به طور مستقیم در زمین فرو می رود . این ریشه کم و بیش گوشتی و سطح خارجی آن به رنگ قهوه ای تیره بوده و قسمت داخلی آن سفید است . گیاه در سال دوم رویش به ساقه می رود . ساقه به طور مستقیم رشد می کند . ارتفاع آن 1 تا 5/1 متر است و از بخش تحتانی آن شاخه های متعدّدی خارج می شود . در سال اول رویش ، برگهای طوقه ای که دمبرگ بلندی به طول 20 سانتی متر دارند ، به وجود می آیند . برگهای انتهای ساقه فاقد دمبرگند و مستقیماً به ساقه متصل می باشند

برگها دارای بریدگیهای عمیق هستند . برگهای پایین ساقه با برگهای بالایی تا حدودی تفاوت دارند . به طوری که برگهای پایینی ( قسمت تحتانی ) از بریدگی بیشتری نسبت به برگهای بالایی برخوردار بوده و رشته مانند به نظر می رسند

ارتفاع گیاهان یک ساله متفاوت و بین 50 تا 70 سانتی متر است . برگهای گیاهان یک ساله نسبت به برگهای گیاهان دو ساله ، روشن تر و به رنگ سبز روشن هستند

هر دو نوع گیاه ( اعم از یک ساله و دو ساله ) دارای گلهای سفید یا صورتی هستند که روی چترهای مرکب از 5 تا 10 شعاع قرار گرفته اند . گلها یک پایه ( دارای اندامهای نر و ماده ) هستند . میوه بیضوی ، فندقه ( شیزوکارپ ) و رنگ آن قهوه ای روشن است . در طول میوه ، خطوط باریکی که تعداد آنها اغلب پنج عدد می باشد ، دیده می شود . میوه ی زیره ی سیاه بوی مطبوعی دارد که ناشی از وجود اسانس در آنهاست . اسانس پس از ساخته شدن در حفره های مخصوص ( از نوع شیزوژن ) ذخیره می شود

بذرهای گیاهان دوساله 3 تا 7 % اسانس است ، در حالی که دربذرهای گیاهان یک ساله ، مقدار آن به 2 تا 3% می رسد . پس از استخراج اسانس ، کنجاله حاوی 20% پروتئین و 14 تا 22% چربی است که غذایی مناسب برای طیور می باشد

اسانس این گیاه از ترکیبات مختلف ترپنی و ترپنوئیدی تشکیل شده است . عمده ترین آنها (( کارون )) (50 تا70% ) و (( دی هیدروکارئول)) نام برد

اندامهای دیگر این گیاه مانند ریشه ، ساقه ، برگها ، گلها و چترها نیز محتوی اسانس می باشند . ولی قسمت عمده ی اسانس در میوه ها ( بذرها) ساخته و ذخیره می گردد که این اسانس از بهترین کیفیت نیز برخوردار است

اسانس از بدو تشکیل میوه بتدریج ساخته می شود و مقدار آن در این مرحله ( در آغاز تشکیل میوه) کم است . میوه ها در مرحله ای که هنوز کاملاً نرسیده و به رنگ سبز ( در مرحله ی شیری) هستند ، دارای حداکثر مقدار اسانس می باشند ( در این مرحله مقدار ((کارون)) برخوردار است )

بذرها به مدت 2 تا 3 سال قوه ی رویشی مناسبی دارند و در شرایط اقلیمی مناسب پس از 18 تا 25 روز سبز می شوند . رشد اولیه ی گیاه بسیار کند و آهسته است ، به طوری که 11 تا 14 روز پس از سبز شدن بذر ، برگهای اصلی به وجود می آیند . این برگها به رویش خود ادامه می دهند و در فصل پاییز به اندازه ی نهایی خود می رسند . تعداد این برگها ، بین 7 تا 18 عدد است

در سال دوم ، رشد گیاهان از اوایل بهار ( اوایل فروردین ) آغاز می شود . در این سال ، گیاهان رشد سریعی دارند ، به طوری که گلها پس از 30 تا 37 روز( اواخر فروردین – اوایل اردیبهشت ) ظاهر می شوند . چنانچه گیاهان در سال اول رشد و نمّو مناسب و طبیعی نداشته باشند ( به علت خشکی ، وجود سایه و فقدان مواد و عناصر غذایی مناسب در خاک ) ، در سال بعد ، از قطر منطقه ی یقه ی گیاه به مقدار 5/0 سانتی متر کاسته می شود و رویش آن در سال سوم نیز انجام می گیرد و گیاهان در این سال به میوه می نشنند . در این صورت ، عملکرد در سال دوم و همچنین سوم ، بسیار کم خواهد بود

گیاهان دو ساله در اردیبهشت ماه سال دوم به گل می نشینند و 25 تا 30 روز را در مرحله ی گلدهی می گذرانند . 40 تا 50 روز پس از تشکیل گلها ، میوه ها ظاهر می شوند . میوه ها به طور غیر یکنواخت می رسند و پس از رسیدن ، با کوچکترین ضربه ای به اطراف پراکنده می گردند . دوره ی رشد گیاهان دو ساله ( از بدو کاشت تا رسیدن و کامل شدن میوه ها ) متفاوت است و به شرایطی اقلیمی محل رویش گیاه بستگی دارد . این دوره برای گیاهان یک ساله 140 تا 160 روز می باشد . تحقیقات انجام شده در ایران ، نشان می دهد که گیاهان یک ساله پس از کاشت به سرعت رشد می کنند . گیاهان در اواخر اردیبهشت به ساقه می روند . اولین گلها اواسط خرداد ظاهر می شوند و گلدهی 20 تا 25 روز ادامه می یابد . میوه ها از اوایل مرداد بتدریج می رسند

 نیازهای اکولوژیکی

زیر سیاه اغلب به طور وحشی در نواحی مرتفع و مرطوب می روید . بذرها  در دمای 7 تا 9 درجه سانتیگراد شروع به رویش میکنند . این گیاه در طول رشد و نمو ، به درجه حرارت زیاد نیاز ندارد. درجه حرارت مطلوب برای گلدهی و تشکیل میوه ، بین 16 تا 20درجه سانتی گراد است. اگر چه گیاهان دو ساله در سال اول رویش به نور زیاد نیاز ندارند، تحقیقات نشان میدهد . چنانچه این گیاهان برای مدت زیادی در سایه قرار می گیرند (زیر درخت سایه انداز ) در سال دوم ، عملکرد به شدت کا هش می یابد

زیر سیاه در طول رویش به آب فراوان نیاز دارد. چنانچه آب کافی به آن نرسد ، در سال دوم  رویش ، محصولی عاید نخواهد شد. بیشترین نیاز گیاه به آب ، در مرحل ساقه دهی و تشکیل گل می باشد. مقداربارندگی مطلوب ، سالانه 600 تا 650 میلی متر ذکر شده است

زیر سیاه را تقریباً در هر نوع خاکی می توان کشت کرد. امـّا برای تولید انبوه این گیاه به مقادیر فراوان مواد و عناصر غذایی ، ضخامت زیاد سطح خاک و رطوبت کافی نیاز دارد . خاکهای اسیدی و همچنین خاکهای بسیار نرم شنی که قادر به حفظ آب نیستند ، برای کشت این گیاه مناسب نیستند . خاکهای با بافت متوسط ( رسی – شنی ) ، برای تولید انبوه این گیاه توصیه می شود

گیاهان یکساله در مقایسه با گیاهان دو ساله ، با تأخیر به محصول می نشینند. همچنین ، گیاهان یک ساله به گرما و آب بیشتری نسبت به گیاهان دو ساله نیازدارد

“پی اچ” خاک برای زیر سیاه   ، 8/4 تا 8/7 ، مناسب است(17)

تناوب کاشت

 

مقاله گیاهان دریایی و آبزی در word

 مقاله گیاهان دریایی و آبزی در word دارای 20 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله گیاهان دریایی و آبزی در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله گیاهان دریایی و آبزی در word

گیاهان دریایی و کنترل گازهای گلخانه ای  
گیاهان آبزی  
گیاه آویشن شیرازی خاصیت قارچ زدایی از آبزیان را دارد  
اهمیت و کاربرد جلبک ها در زندگی بشر  
اهمیت و کاربرد جلبک ها در زندگی بشر  
2- اهمیت جلبک ها به عنوان غذای انسان  
استفاده از ریزجلبک ها در آبزی پروری  
کاربر ریزجلبکها در پرورش دو کفه‌ای هاپ  
کاربرد جلبک ها در تغذیه سخت پوستان  
دیاتومیت (Diatomite)  
فهرست منابع  

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله گیاهان دریایی و آبزی در word

1 کیانمهر، هرمزدیار – 1381 – مبانی جلبک شناسی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد

2Barsanti, L.,& Gualtieri, P,.2006. Algae : anatomy, biochemistry, and biotechnology. Taylor & Francis Group 3.Noda K, Ohno N, Tanaka K,. A water-soluble antitumor glycoprotein from Chlorella vulgaris. Planta Med. 1996; 62:423-

4.Sano T, Kumanoto Y, Kamiya N, et al. Effect of lipophilic extract of Chlorella vulgaris on alimentary hyperlipidemia in cholesterol-fed rats. Artery. 1988; 15:217-

.5.Sano T, Tanaka Y. Effect of dried, powdered Chlorella vulgaris on experimental atherosclerosis and alimentary hypercholesterolemia in cholesterol-fed rabbits. Artery. 1987; 76-

6.Tanaka K, Koga T, Konishi F,. Augmentation of host defense by unicellular green alga, Chlorella vulgaris, to Escherichia coli infection. Infect Immun. 1986; 53:267-

7.Tanaka K, Yamada A, Noda K, et al. Oral administration of a unicellular green algae, Chlorella vulgaris, prevents stress-induced ulcer. Planta Med. 1997; 63:465-

گیاهان دریایی و کنترل گازهای گلخانه ای

اندونزی- بالی: همه ما حداقل به طور نسبی با جلبک ها و خزه های دریایی آشنایی داریم، ولی شاید ندانیم که این گیاهان سبز رنگ و لغزنده که به سختی قابل رویتند، با فروتنی تمام به جذب کربن محیط زندگی ما مشغول هستند

    گروهی ازدانشمندان که در همایش در بالی گردهم آمده بودند، می گویند که این گیاهان همچنین قادرند از طریق مکش دی اکسید کربن مضر جو به صورت سلاحی موثر در مقابل گرم شدن جهانی کره زمین به کار روند. قدرت گیاهان دریایی در این عمل قابل مقایسه با قدرت انبوه ترین جنگل هاست

    “چانگ- ایک- کیر” دانشمندی اهل کره جنوبی می گوید: نقش اقیانوسها در این کار نادیده گرفته شده چرا که ما نمی توانیم نشو و نمای گیاهی درون آب را مشاهده کنیم. اما واقعیت این است که درون دریاها خزه ها و جلبک های زیادی وجود دارد که دی اکسید کربن را جذب می کند

    تحقیق بر گیاهان دریایی که توسط دانشمندان ایرانی از 12 کشور آسیایی دنبال می شود، بخشی از تحقیق عظیمی است که سعی در اندازه گیری کربن جذب شده توسط گیاهان و افزایش این مقدار از طریق درختکاری و دیگر طرق ممکن دارد

    این جاذب های کربن در کنترل گازهای گلخانه ای نقش حیاتی دارند. گازهای گلخانه ای موجب تجمع گرما در جو شده و بدین شکل عاملی موثر در افزایش دمای کره زمین به حساب می آیند

    همایش بالی به منظور شروع مذاکراتی دوساله در جهت ایجاد معاهده ای جدید در مورد گرم شدن کره زمین تشکیل شده است. قرار است این معاهده در سال 2012، یعنی زمان انقضای پروتکل کیوتو، جایگزین آن شود. یکی از موضوعات اصلی بحث در این معاهده، استفاده از منابع طبیعی زمین در جهت از بین بردن کربن هواست

    در حالی که تاکنون جنگل ها بزرگترین جاذب های کربن محیطی به حساب می آمده اند دانشمندان متخصص در زمینه گیاهان دریایی معتقدند که باید به اقیانوس ها توجه بیشتری مبذول نمود، این در حالی است که سالانه هشت میلیون تن جلبک و خزه دریایی کشت می شود

    چین تاکنون بزرگترین تولیدکننده گیاهان دریایی بوده است و کره جنوبی و ژاپن در رده های بعدی قراردارند. در مجموع حدود هشتاد درصد خزه و جلبک دریایی جهان، در دریاهای مرتبط با اقیانوس آرام کشت می شود. مردم کشورهای حاشیه این دریاها، از خزه و جلبک در غذای روزانه خود استفاده می کنند

    طرفداران استفاده از گیاهان دریایی درکاهش کربن محیط می گویند که سرعت سریع فتوسنتز در جلبک ها، روند تولید دی اکسید کربن و نور خورشید به انرژی و اکسیژن، گیاهان دریایی را تبدیل به گزینه ای مهم و برجسته برای جذب کربن محیط می کند

    برخی گونه های خزه های دریایی می توانند در عرض سه ماه حدود 9 تا 12 فوت رشد کنند. “لی- جا-یونگ” نماینده وزارت شیلات کره جنوبی اظهار کرد که بعضی انواع گیاهان دریایی قادرند تا پنج برابر بیش از گیاهان زمینی دی اکسید کربن را جذب کنند. “جان بردال” نیز اعلام داشت که اقیانوس ها 50 درصد کل فتوسنتز کره زمین را بر عهده دارند. او ادامه داد: گیاهان دریایی اکوسیستم های بسیار فعالی هستند. آنها کربن زیادی را در خود جذب می کنند

    کره جنوبی و ژاپن نظارت بر این تحقیق را بر عهده دارند. سئول در سال گذشته یک و نیم میلیون دلار را به تحقیق در مورد قابلیت های دریاها در جذب کربن محیط اختصاص داده بود. دولت ژاپن و چند شرکت نیز درصدد ایجاد یک منطقه زراعتی بزرگ دریایی در ساحل غربی این کشور هستند

    “بردال” در یک سخنرانی در همایش بالی استدلال نمود که روش های موثرتر کشت گیاهان دریایی می تواند تولید رادر کشورهای دارای زمین های ساحلی وسیع به نحو بارزی افزایش دهد
دانشمندان مکان مشخصی را برای کشت خزه و جلبک مشخص نکرده اند، البته بردال تخمین زد که فیلیپین می تواند با استفاده از تکنیک های پیشرفته تولید، بازده خود را در این زمینه تا صد برابر افزایش دهد

    گیاهان دریایی علاوه بر جذب و ذخیره سازی کربن می بایست در تولید سوخت های زیست محیطی سالم به کار برده شوند چرا که در این صورت می توان اطمینان حاصل کرد که دی اکسید کربن جذب شده به راحتی به چرخه طبیعی خود باز نخواهد گشت

    در هر صورت این مسئله مشکلاتی نیز با خود به همراه دارد. مخالفان این نظریه می گویند که درختان به دلیل عمر چندین ساله خود در ذخیره و جذب کربن بسیار موثرتر از گیاهان دریایی هستند که طول زندگی آنها تنها به چند ماه می رسد. این بدان معنی است که اندازه گیری و کنترل جذب کربن از طریق خزه ها و جلبک ها کار مشکلی خواهد بود

    “نیومان سوریا دیپدترا” می گوید: جذب کربن توسط گیاهان دریایی به زمان نگهداری این گیاهان بستگی دارد. چرا که اگر این گیاهان به هر دلیلی در طول یک ماه از بین بروند، دی اکسید کربن دوباره به جو باز خواهد گشت

    موانع دیگری نیز وجود دارد. برخی منتقدان می گویند که ممکن است گرفتن آب گیاهان دریایی به میزان زیادی انرژی نیاز داشته باشد، بنابراین برای محیط زیست مفید نخواهد بود. طرفداران استفاده از گیاهان دریایی می گویند که خشک کردن به وسیله خورشید می تواند گزینه مناسبی باشد، اما این روش نیز وقتی در مقیاس بزرگ از آن استفاده می شود، روش سختی خواهد بود. در ضمن اثرات محیطی کشت سریع گیاهان دریایی نیز در نظر گرفته نشده است. چانگ تصدیق نمود که این نظریه هنوز در دوران جنینی خود به سر می برد

گیاهان آبزی

گیاهان آبزی در جلوگیری از فرسایش خاک پیرامون در یاچه ها و برکه ها بوسیله پوشش دادن خط ساحلی  در برابر امواج , جریانات شدید آبی و اثرات باد و همچنین در تثبیت کردن رسوبات کمک شایان توجهی می نمایند . علاوه بر موارد گفته شده این گیاهان قادر به افزایش شفافیت آب و کاهش میزان آلودگی وارد شده در مسیرهای دریایی از میان فرسایش رسوبات  نیز می باشند . این گیاهان یک بخش حیاتی  از مسیر گردش شیمیایی در دریاچه ها و برکه ها می باشند . آنها می توانند مواد مغذی موجود در آب را که تمایل دارند در آب تجمع یابند را جذب نموده که این امر می تواند باعث افزایش مقدار اکسیژن محلول در آب شده و یک زیستگاه سالم را برای سکونت ماهیان ایجاد نماید . گیاهان آبزی  مناسب می توانند یک محیط آبی و یک محل مناسب را جهت ماهیگیری بوجود آورند . سئوالی که اینجا مطرح می شود این است که اگر گیاهان آبزی اینقدر مهم و شگفت انگیز برای اکوسیستم های آبی هستند , چرا آنها را به عنوان یک مشکل در نظر می گیرند؟

بیشترین مشکلات با گیاهان آبزی برخاسته از زمانی می شود که  این گیاهان در حال رشد بیش از حد انبوه خود باشند . رشد انبوه گیاه می تواند به مناطق مورد استفاده برای فعالیتهای تفریحی از قبیل : شنا و ماهیگیری هجوم بیاورد . میزان رشد انبوه و غیر طبیعی گیاه معمولا  بوسیله سطوح بالای مواد مغذی موجود در آب  در نظر گرفته می شود . این مواد مغذی از میان رواناب حاصل از کودها, پسماند کشاورزی  و ضعف در دفع مواد حاصل از سیستم های مواد عفونی آلوده  وارد آبها می شوند . مواد مغذی در آب سبب تسریع در رشد گیاه می شوند . مشکل دیگر می تواند ناشی از ورود گیاهان آبزی غیر بومی به یک دریاچه یا برکه باشد . گیاهی که از مکان اصلی خود به مکان دیگرمنتقل شده و  در میان یک محیط زیست جدید  قرار گیرد را یک گیاه خارجی (غیر بومی ) می نامند . گیاهان غیر بومی از اقلیم های دیگر مانند : آفریقا, جنوب آمریکاو آسیا منشاء گرفته اند .  گیاهی که در محل اصلی اش زندگی و رویش می کند یک گیاه بومی نامیده می شود . گیاهان بومی بدلیل اینکه در محل سکونت  طبیعی شان   قرار گرفته اند بنابراین بدون هیچ  عامل بازدارنده ای قادر به رشد  می باشند . اما گیاهان غیر بومی اغلب به مناطق رشد این گیاهان هجوم آورده و باعث جابجایی گیاهان بومی شده اند . به همین دلیل گیاهان غیر بومی برای اکوسیستم های آبی سودمند نیستند . مثالی که برای این گیاهان می توان زد گیاه آزولا می باشد . این گیاه توسط شخصی از کشور چین به ایران آورده شده است  که البته گیاه آزولا بومی آمریکا می باشد . این گیاه که یک گیاه شناور روی سطح آب می باشد دارای رشد بسیار سریعی می باشد بطوریکه در مدت کوتاهی سطح وسیعی از تالاب انزلی را پوشانده است . حیات وحش بومی یک منطقه بدلیل وابستگی به گََیاهان آبزی بومی همان منطقه فقط از گیاهان بومی به عنوان غذا و پناهگاه استفاده می کنند . زمانی که گیاهان غیر بومی با گیاهان بومی جابجا شوند , جانورانی که وابسته به گیاهان بومی هستند یا به محیط خارج تغییر مکان خواهند داد و یا هلاک خواهند شد

گیاه آویشن شیرازی خاصیت قارچ زدایی از آبزیان را دارد

رییس موسسه مرکز تحقیقات شیلات ایران گفت: عصاره گیاه آویشن شیرازی خاصیت دارویی و قارچ زدایی برای انواع گونه آبزیان را دارد

دکتر عباسعلی مطلبی روز یکشنبه درگفت و گوباخبرنگار علمی ایرناافزود

آبزیان موجودات زنده ظریفی هستند که شدیدا تحت تاثیر عوامل بیماری زا قرار می گیرند و بیماری های متفاوت با عوامل قارچی و ویروسی زیادی به سراغشان می آید

وی اظهار داشت: برای جلوگیری از عوامل باکتریایی قارچی یا ویروسی بین ماهیان و آبزیان از مواد شیمیایی استفاده می شود و امروزه هم همچنان ادامه دارد

مطلبی گفت: اما بعد از انجام تحقیقات متعدد بر روی این مواد مشخص شد این مواد به عنوان باقیمانده سم و دارو در بدن آبزیان باقی می ماند و این محصول مورد تغذیه انسان قرار می گیرد که می تواند برای سلامتی انسان مضرباشد

به گفته رییس موسسه مرکز تحقیقات شیلات ایران، ماده ضدعفونی کننده “ماراشیتگرین یا ماراشیت سبز” یکی از این مواد ضد عفونی کننده شیمیایی است که استفاده آن در مراکز پرورش آبزیان ممنوع شده است

وی ادامه داد: موسسه تحقیقات شیلات برای رسیدن به محصولی دارویی برای از بین بردن عوامل قارچی و ویروسی آبزیان که هیچ گونه ماندگاری و عوارض نداشته باشد، استفاده از داروهای گیاهی را مورد توجه قرار داد

مطلبی افزود: در پی این امر موسسه تحقیقات شیلات مطالعه برروی چند گیاه با خصوصیات دارویی را آغاز کرد که خوشبختانه بعد از انجام تحقیقات متوالی به عصاره گیاه آویشن شیرازی دست یافت که می توان از آن به عنوان داروی ضد عفونی کننده واز بین برنده قارچ و ویروس بیماری در آبزیان استفاده کرد

رییس مرکز تحقیقات شیلات ایران اظهار داشت: عصاره این گیاه در مزارع ماهیان سردابی، خاویاری و میگو کاربرد دارد

وی اضافه کرد: عصاره گیاه آویشن بعد از تزریق به ماهیان مورد تست و آزمایش قرار گرفت و مشخص شد که قارچ و عوامل باکتری زا را به میزان بسیار قابل قبول حتی بیشتر مواد ضدعفونی کننده شیمیایی از بین می برد

وی تصریح کرد: این تحقیق به عنوان پروژه ملی در سطح کشور تعریف شده و در برخی از مراکز پرورش آبزیان استفاده می شود و به زودی به تولید انبوه خواهد رسید

مطلبی گفت: موسسه تحقیقات شیلات ایران همچنین در حال تحقیق بر روی انواع گونه گیاهی دیگر از جمله گل میخک و شمعدانی در خصوص خاصیت دارویی آنان است

اهمیت و کاربرد جلبک ها در زندگی بشر

شناسایی دریاها موجب شده است که فرآورده های بسیاری برای انسان حاصل شود، یکی از این فرآورده ها جلبک ها هستند که به زندگی روزانه بشر فواید بسیاری می رسانند. بررسی تکنولوژی و جنبه‌های اقتصادی تولید جلبک‌ها نشان می‌دهد که از آن‌ها در جنبه‌های مختلف تولید مواد می‌توان استفاده کرد . از جمله کاربرد جلبک‌ها درصنایع غذایی، تغذیه، تولید دارو، رنگ دانه، مواد شیمیایی و سوخت می‌باشد (Sano T et al, 1988)

1- اهمیت جلبک ها به عنوان تولید کننده در اکوسیستم های آبی

جلبکها موجودات فتواتوتروف هستند و تولید کنندگان اصلی مواد آلی در محیطهای آبی می باشند. در اکوسیستمهای آبی جلبکها و فیتو پلانکتونها بخش مهمی از زنجیره غذایی موجودات آبزی و ماهیها را تشکیل می دهند و لذا بخش عمده ای ا زتولیدات آبزیان مستقیماً‌ وابسته به وجود آنها است همچنین جلبکها به واسطه عمل فتوسنتز و متصاعد نمودن اکسیژن، محیط اطراف خود را اکسیژنه نموده و برای حیات آبزیان مساعد می نمایند جلبک هایی نظیر Chlorella نیز به هوادهی آب در گرفتن دی اکسید کربن کمک کرده که در نتیجه سبب ذخیره سازی اکسیژن و انجام پروسه فتوسنتز می گردد و این پدیده برای ماهیان بسیار با ارزش و سودمند خواهد بود ( Tanaka K et al,1997)

اهمیت و کاربرد جلبک ها در زندگی بشر

 

مقاله گیاه شناسی برنج در word

 مقاله گیاه شناسی برنج در word دارای 40 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله گیاه شناسی برنج در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله گیاه شناسی برنج در word

مقدمه  
ویژگیهای گیاه شناسی برنج  
پیشینه برنج در ایران  
کشت برنج در ایران  
ترکیب و خواص غذایی برنج  
گونه های برنج  
صفات کیفی تعدادی از ارقام صادراتی ایران  
انواع برنج اکرانی  
تجارت جهانی برنج  
قیمت های جهانی  
چکیده :  
مقدمه  
2-1-3 دهک اول ودهم شهری  
2-3 تحلیل عملکرد تغذیه ای برنج در جوامع روستایی  
1-2-3- فرد شاخص روستایی  
2-2-3 دهک اول و دهم روستایی  
بررسی شکاف مصرف برنج و مقادیر توصیه شده در جوامع شهری و روستایی  
جمع بندی و ملاحظات  
نتیجه‌گیری  
فهرست  منابع  

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله گیاه شناسی برنج در word

 1      – خواجه پور ، محمد ر ضا ، 1380 ، اصول و مبانی زر اعت ، انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی اصفهان

2       – محلاتی ، مرعشی ، خیر آبادی ، 1376، اصلاح گیاهان زراعی ،انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد

3       – خدابنده ، ناصر ، 1374، زراعت گیاهان صعتی ، انتشارات  سپهر

4       – کریمی ، هادی ، 1369، زراعت و اصلاح گیاهان علوفه ای ، انتشارات دانشگاه تهران

5       – کوچکی عوض  خلقانی ، جواد ، 1374، شناخت مبانی تولید محصولات زراعی ، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد

6       – کوچکی عوض ، نصیری محلاتی ، مهدی ، 1373، اکولوژیکی گیاهان زراعی جلد اول ، انتشارات جهاد  دانشگاهی مشهد

7       – مهندس سلطنت خویی، 1371  ، اصول تغذیه مرکبات ، انتشارات سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

8       –ترجمه، رضایی، عبد المجید ، سلطنتی ، افشین ، 1375، زراعت سیب زمینی ، اتشارات جهاد دانشگاهی مشهد

9       – خدابنده ، ناصر ، 1368 ، زراعت غلات ، انتشارات نشر سپهر تهران

مقدمه

واژه شلتوک از کلمه هندی چلتو (chalto ) گرفته شده و در زبان انگلیسی به شلتوک ( دانه برنج همراه با پوست ان ) Rice Paddy   گفته می شود . نام برنج از زبان هندی گرفته شده که به آن Ariai   می گویند

در زبان انگلیسی به برنج Rice  گفته می شود که همان نام عمومی برنج است . در زبان فرانسه  Riz  ، در زبان ایتالیایی Rizo  ، روسی Ris  و در زبان المانی Ries  می گویند . نام علمی آن Oryza  Satival  می باشد . در استان گیلان به برنج « بج» ( Bej ) به خوشه ان « ورزه » ( Vorze  ) و به شلتوک آن « جو» گفته می شود .         (1)

ویژگیهای گیاه شناسی برنج

برنج گیاهی یک ساله علمی با ساقه تو خالی و دارای 8 تا 12 گره در طول ساقه می باشد این گیاه از تیره گندمبان ( Gramineae ) از جنس Oryza  دراسیا و Glabrima در افریقا است . برنج دارای دو جنس یاد شده و چندین رقم (واریته ) می باشد که در بیش از 140 میلیون هکتار از اراضی قاره آسیا و دیگر مناطق جهان کشت می شود

گلهای برنج دارای 6 پرچم است ، دانه های صفید رنگش را زبانچه گل ، کاملاُ فراگرفته که « شلتوک»

نامیده می شود . ساقه این گیاه مانند ساقه های گندم بند بند است و ارتفاع آن تا حدود 5/1 متر       می رسد .     (2)

پیشینه کشت برنج در ایران

موطن اصلی برنج اسیای جنوب شرقی است به عقیده ب . م ژوکوفسکی ، هند وچین و اندونزی موطن اصلی برنج است

شلتوک از هند و برمه ( میانمار ) به تدریج به سایر نقاط جهان راه یافته است کشت برنج که امروزه جزء لاینفک حیات میلیونها مردم در سراسر جهان است ، در چین وهند سابقه ای هفت هزار ساله دارد و پس ازان کشورهای تایلند ، فیلیپین ، ژاپن ، ویتنام ، کره شمالی و جنوبی ، مالزی و تایوان نیز در اسیای جنوب شرقی به این مجموعه اضافه شده اند در حال حاضر 90% برنج دنیا در چین ، هندوستان ، ژاپن ، کره ، جنوب شرقی اسیا و جزایر مجاوراقیانوس ارام ( قاره آسیا ) و 10% بقیه در دیگر قاره ها کشت      می شود کشت برنج در آسیای مرکزی در حدود قرن هفتم پیش از میلاد رواج داشته است . برنج کاری از کشورهای جنوبی تر آسیا که در آنها زراعت غلات رواج داشته از حدود هزاره ششم تا پنجم قبل از میلاد شروع و سپس به آسیای مرکزی آمد

در نیمه دوم هزاره سوم و ابتدای هزاره دوم سطح زیر کشت برنج افزایشی چشم گیر یافت . باستان شناسان معتقدند که در این دوره در اثر ادغام دو فرهنگ تمدنی شهر نشین در جنوب آسیای مرکزی بوجود آمد این دو فرهنگ شامل سومر و ایلام ( عیلام ) در غرب و تمدنهای باستانی دشت رود سند در جنوب بودند  بدون شک پیوند با هند به زراعت برنج ابی در آسیای مرکزی کمک کرد برای تعیین تاریخ دقیق این دوره هنوز شواهد باستان شناختی کافی بدست نیامده است با ایجاد کانالها در دوره سلسله هخامنشی ( قرن ششم تا چهارم قبل از میلاد ) که بر بخش وسیعی از آسیای مرکزی تسلط داشت . توسعه کشاورزی تسریع شد و گندم و جو ارزن و محصولات متعدد دیگری از جمله انگور و احتمالا‎‏ برنج تولید می شده است و در زمان پیشروی اسکندر به سوی هند ( 327 ق . م ) برنجکاری در باکتریا ( بلخ ) رواج داشت کشت برنج در خاورمیانه بابل و سوریه در قرن سوم تا دوم پیش از میلاد و در مصر و اسپانیا در قرن هشتم میلادی صورت گرفته است اگر چه آقای نقی بهرامی عقیده دارد که « شلتوک برای اولین بار در د.ره پادشاهی خسرو انوشیروان ( 531 تا 579 میلادی ) ازهندوستان به ایران آورده شده است » لیکن ای،پ ، پتروشفسکی مورخ شهیر روسی در بحث از تاریخ برنج معتقد است که « تاریخ کشت و گسترش برنج در ایران به طور کامل معین نشده است اما کشت برنج در مقیاس محدود در پایان دوره ساسانیان ( 236 تا 651 میلادی ) و گسترش وسیع آن از قرن ده میلادی به بعد صورت گرفته است ) (3)

پیشینه برنج در ایران

بر اساس نظر لائوفر کشت برنج در ایران پس از تسلط اعراب به ایران رونق گرفته است به نظر وی در دوره ساسانیان برنجکاری وجود نداشته است م . و . پیگولیوسکایا با توجه به اسناد مکتوب کشت برنج در ایران را به دوره ساسانیان منتصب می داند پورفسور ام- جی میسون نیز در بحث از تاریخ گسترش شلتوک در کشورهای خاورمیانه می نویسد که کشت برنج در ایران از اوایل قرن اول میلادی شروع شده است اگر چه شلتوک در ایران اوایل قرن اول میلادی کشت می شد لیکن کشت وگسترش اندر سطح وسیع به احتمال زیاد از قرن شش تا هفت میلادی آغاز شده است .          (3)

کشت برنج در ایران

بیشترین کشت برنج در ایران در سه استان شمالی کشور ، گیلان ، مازندران و گلستان که اطراف دریای خزر قرار دارند با 71% سطح زیر کشت از کل کشور انجام می گیرد ، و از مراکز عمده کشت و تولید برنج به حساب می آیند تنوع ارقام محلی و اصلاح شده آنها در این استانها بسیار زیاد است و کلیه ارقام در شش گروه تقسیم شده اند برنج دانه بلند مرغوب ، دانه بلند پر محصول ، دانه متوسط مرغوب ، دانه متوسط پر محصول ، دانه کوتاه مرغوب و دانه کوتاه پر محصول

به جز نواحی نیمه بیابانی کوهپایه ای جنوب البرز،نواحی شرقی یرمان ،حوزه اصفهان،سیرجان ونواحی بیابانی داخلی وکناره جنوب،درسایرنواحی کشورنیز کشت برنج انجام می گیرد.بنابراین علاوه براستانهای

گیلان.مازندران وگلستان درسه استان خوزستان . فارس واصفهان نیز برنج کشت می شود که کثرت ارقام محلی واصلاح شده نیزدراین سه استان زیاداست.پساز این شش استان،یازده استان دیگر کشورنیز به کشت برنج اشتغال دارند.که جمعا 7/6 درصد از سطح زیر کشت کل کشور را به خود اختصاص داده اند ولی تنوع ارقام در این استانها قابل توجه نیست و بیشتر از یک یا دو رقم در آنجا کشت نمی شود در ایران حدود 30 تا 40 سال قبل ، برنج در بین خانوارهای متوسطو کم در آمد ، به عنوان غذایی گرانقیمت محسوب و بیشتر در میهمانیها و عید ها مصرف می شد اما امزوزه با تغییر فرهنگ غذایی برنج نقش اساسی در تامین غذای مردم کشور داشته و به عذایی همگانی و ملی تبدیل شده است تهیه انواع پلوها همراه با خورشت . پلوهای مخلوط ، شیرینی های برنجی ،فرنی ، نان برنجی ، رشته خوشکار ، آرد برنج ، شیر برنج ، نوعی آش کدو ، حلوای برنجی ، کوفته برنجی ، شله زرد و غیره بیان از مصرف متنوع برنج در کشور دارد .   (3)

ترکیب و خواص غذایی برنج

در برنج 70 تا 73 % نشاسته ، 2 تا 3 درصد قند ، 1 تا 2 درصد مواد ازته ، 1 تا 3 درصد چربی ، 4 تا 5 درصد سلولز و همی سلولز ، 7 تا 8 درصد پروتئین و انواع ویتامینهایB1 ، B2، B3  و مواد معدنی شامل ، پتاس ، منیزیم ، آهن و اسید فسفریک وجود دارد

در ترکیب برنج چربی ،کربوهیدراتها ، فیبر ولزاتی همچون آهن و موادی مانند کلسیم موجود است ، جدول زیر بیانگر عناصر موجود در انواع برنج است که با استفاده از نتایج آزمایشگاهی بدست آمده است

گونه های برنج

تنوع ژنتیکی و توان سازگاری زیادی است .گونه زراعی مهم برنج    است که دارای 24=     n2 کروموزوم می باشد .یک گونه زراعی Oryza glaberrma st       وجود دارد . که در جنوب آفریقا کشت می شود .        نسبت به گونه قبلی دارای قدمت و تنوع ژنتیکی کمتری است

      زیادی از جنس Oryza در جهان مشاهده شده که تتراپلوئید و کروموزوم می باشند . ارقام و گونه های O. nivara O.rufipogon .shrm   ازخویشاوندان نزدیک برنج زراعی می باشند. O.rufipogon .shrm برنج وحشی دائمی و O. nivara برنج      می باشد

های مهم برنج است که درقاره های اسیا،اروپا،امریکا،کاشته       زراعی ایران از این نوع اند.این گونه دارای انواع مختلف به      شد

Indica

       برنج است که درمقابل خشکی،بیماری و افت مقاوم بوده      از نظر زمان رویش است.این نوع، شامل برنج های    بلند می باشند که در برابر ریزش دانه حساس هستندودوستان،سری لانکا،تایلندومالزی کشت می شوند

Japonica

  بوده و در مقابل سرما مقاوم است . این نوع شامل برنجهای        و دانه گرد بوده و در کشورهای چین ، کره ، ژاپن ، کالیفرنیا و     کشت می شود

Javanica

واسط برنج است.این نوع برنج در کشور های چین،کره،ژاپن،کالیفرنیاو      کشت می شود

          برنج

واسط برنج است.این نوع برنج درکشورهای اندونزی،فیلیپین، کشت می شود

      مختلف برنج از سوی سازمان خوار بار وکشاورزی جهانی ( FAO )       طبقه بندی می شود که از نظر طول دانه به چهار گروه زیر اند: خیلی طویل که اندازه دانه آنها بیش از 7 میلی متر هستند

            که بین 6 تا 7 میلیمتر طول دارند . متوسط که طول آنها بین 5 تا 99/5 میلی متر است . کوتاه که طول آنها کمتر از 5 میلی متر است . را بر اساس طول دانه به سه نوع دانه بلند ، دانه متوسط ، و دانه     نموده اند .به برنجهایی که ول دانه آنها بین 61/6 تا 0/7         بلند گفته می شود و از مرغوبترین نوع برنج محسوب می شود که طول آنها بین 51/5 تا 6/6 میلیمتر است دانه متوسط و به      آنها از 5/5 میلی متر کمتر باشد دانه کوتاه گفته می شود . از نظر تجاری ارزش کمی دارند .                   (4)

گروه صدری

برنجهای محلی هستند . این گروه دارای شلتوک بلند و باریک     نسبتا بلندی دارند طول دانه بیش از 7 میلی متر است این گروه از 150 تا 160 روز متغر بوده و در مقابل آفات و     بسیارحساس می باشند . مقاومت این برنجها سبت به       بوده و عملکردشان نسبت به انواع دیگر کمتر است

 انواع زودرس و دیر رس می باشند . طول دوره رشد برنجهای      120 تا 130 روز و طول دانه بیشتر است سازگاری برنجهای گروه چمپ و بیماریها و کم آبینسبت به گروه صدری بیشتر است

گروه  گرده

  بیشتزی نسبت به صدری و چمپ داشته ولی ارزش   پخت و طعم کمتری دارد ارقام گرده دارای مقاومت آفات و کم آبی می باشند پژوهشگران اصلاح نبات برنج کشور سالهای نسبتازیادی تهیه ارقام برنج که از کمیت و کیفیت خوبی برحوردار در برابر حمله آفات و بیماریهای مختلف قارچی مقاومت        باشند و در برابر ورس و سرما نیز کاملا مقاوم باشند         در نتیجه واریته های اصلاح شده ای تهیه گردیده اند        دیر رس و زود رس جای می گیرند هواشناسی کشاورزی رشت واقع در موسسه تحقیقات استان گیلان با مشخصات عرض جغرافیایی 12/37 درجه جغرافیایی 38/49 درجه شرقی و ارتفاع 7/36 متر از سطح و میزان متوسط بارندگی سالیانه 1400 میلیمتر ، شرایط        3 واریته خزر و سپید رود و بی نام اصلاح شده را تحت     قرار داده است

عملکرد 7800 تن شلتوک برنج در هکتار در طبقه دیر رس     این واریته دارای بوته های بلند بوده و در مقابل آفات و غیره بیشتری دارد اگر چه کیفیت پخت آن نسبت به واریته    پایین می باشد

   نیز با عملکرد حدود 5 تن شلتوک برنج در هکتار جزء     است که در طبقه بندی دیر رس قرار گرفته است . از نظر ارزش غذایی پایین بوده ولی در مقابل آفات و بیماریها دارای     است

ارقام میان رس است این واریته در مقایسه با خزر و سپید آفات و بیماریها مقاومت کمتری دارد ولی کیفیت پخت و     بیشتر می باشد . از ارقام زود رس به واریته حسنی می توان

چشم انداز وضغیت جهانی محصول برنج در سال

میزان تولید جهانی شلتوک در سال 2002 ، 582 میلیون تن برابر 389 میلیون تن برنج پوست کنده برآورد می شود که به این ترتیب حدود 16 میلیون تن نسبت به سال گذشته کاهش می یابد

به این ترتیب میزان تولید جهانی برنج به پایین ترین سطح از سال 1998 می رسد ، در حالی که فصل برداشت 2003 در نیم کره جنوبی آغاز شده ، پیش بینی می شود گسترش پدیده ال نینو در ماه های آینده بر آب و هوای چندین کشور تولید کننده تاثیر گذاشته و احتمالا عواقب نامطلوبی بر میزان تولید سال 2003 بر جای گذارد

آسیا

طبق آخرین بر اورد فانو میزان تولید شلتوک درآسیا طی سال 2003 کاهش می یابد این امر به دلیل کاهش قابل توجه تولید به ویژه در دو کشور عمده تولیدکننده جهانی برنج ، چین و هندوستان و همچنین کامبوج و جمهوری کره و تایلند است اثرات سوئاین آفت و تولید جهانی به واسطه تولد مناسب در کشورهایی مانند اندونزی ، فیلیپین ، ایران و ویتنام جبران می شود

افریقا

براورد می شود میزان تولید برنح در قاره آفریقا طی سال گذشته تا حدود 4 درصد افزایش یافته که دلیل عمده آن به افزایش تولید در مصرف مرتبط است . فصل برداشت در سال 2003 در کشورهای موزامبیک و ماداگاسکارا شروع شده است . در سال 2002 به دلیل کاهش در میزان تولید کشورها ی عمده تولید کننده در آمریکای مرکزی و جنوبی با کاهش نسبی تولید برنج مواجه بودند برای دوره تولیدی در سال 2003 در چندین کشور عمده تولید کننده برنج در قسمتهای جنوبی قاره پیش بینی تولید مطلوب و بیشتری می شود در ایالات متحده امریکا برآورد تولید برنح طی سال 2003 ،6/9 میلیون تن است که تا حدودی نسبت به سال گذشته کاهش گرفت در اتحادیه اروپایی EU میزان تولید کمی تغییر پیدا کرده است . در عوض پدیده ال نینو در استرالیا منجر به کمبود شدید آب شد و تولید شلتوک را با کاهش بی سابقه ای طی 30 سال اخیر مواجه کرد وضعیت تولید برنج در استرالیا به دلیل عامه وضعیت خشکسالی نامطلوب باقی می ماند

 تجارت جهانی برنج

تحقیق ماهی تخمیری در word

 تحقیق ماهی تخمیری در word دارای 34 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق ماهی تخمیری در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق ماهی تخمیری در word

فصل اول:  
فلور میکروبی یک نوع ماهی تخمیری ( Momoni )  
ماهی تخمیر شده Som-fak:  
فصل دوم:  
مواد و روشها:  
تولید plaa-som :  
آنالیز شیمیایی:  
آنالیز میکروبی:  
فنوتیپ (ویژگیهای ظاهری) باکتریهای اسید لاکتیک و  مخمرها:  
31آنالیز شیمیایی:  
تغییرات میکروبی:  
.توصیف فنوتیپی و ژنوتیپی باکتریهای اسید لاکتیک:  
32 . شناسایی و تعیین مخمرها :  
فصل سوم:  
شاخص های کنترل ایمنی برای یک محصول ماهی تخمیر شده تایلندی :  
مقدمه :  
تغییرات شیمیایی در طی تخمیر:  
تغییرات میکروبیولوژیکی در طی تخمیر  
فصل چهارم:  
نقش آمین های بیوژنیک در ایمنی غذا و سلامتی انسان  
فهرست منابع و مراجع:  

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق ماهی تخمیری در word

 [1] A.I. Sanni, Microflora and chemical composition of momoni, a Ghanaian fermented fish condiment, Journal of Food Composition and Analysis 15 (2002) 577–583

 [2] C. Paludan-Muller , H.H. Huss, L. Gram, Characterization of lactic acid bacteria isolated from a Thai low-salt fermented fish product and the role of garlic as substrate for fermentation, International Journal of Food Microbiology 46 (1999) 219–229

 [3] C. Paludan-Muller, M. Madsen, P, Sophanodora, L. Gram, P.L. Moller, Fermentation and microf lora of plaa-som, a Thai fermented fish product prepared with different salt concentrations, International Journal of Food Microbiology 73 (2002) 61-

 [4] J-H. Mah, H-K. Han, Y-J. Oh, M-G. Kim, H-J. Hwang, Biogenic amines in Jeotkals, Korean salted and fermented fish products, Food Chemistry 79 (2002) 239-

 [5] M.J.R. Nout, Fermented foods and food safety, Food Research International 27 (1994) 291-

  [6] O. Fagbenro, K. Jauncey, Chemical and nutritional quality of stored fermented fish (Tilapia) silage, Bioresource Technology 46 (1993) 207-

 [7] Ph. Kopermsub, S. Yunchalard, Safety control indices for Plaa-som, a Thai fermented fish product, African Journal of Microbiology Research (2008) Vol(2) pp. 018-

 [8] Y-H. Tsai, C-Y. Lin, L-T. Chien, T-M. Lee, C-I. Wei, D-F. Hwang, Histamine contents of fermented fish products in Taiwan and isolation of histamine-forming bacteria, Food Chemistry 98 (2006) 64-

فصل اول

فلور میکروبی یک نوع ماهی تخمیری ( Momoni )

 ادویه های تخمیر شده به عنوان عوامل طعم دهنده در سوپ و سس ها در آفریقا مورد استفاده قرار می گیرند. بر عکس در کشورهای آسیـایی محصولات ماهی تخمیر شده معمولاً بخشی از رژیم غذایی سنتی مردم نیستند. در غنا یکی از محصولات ماهی تخمیر شده بنام momoni عموماً به عنوان چاشنی برای تهیه سس ها مورد استفاده قرار می گیرد

تخمیر میکروبی ماهی در تولید سس ها و خمیر های مختلف ماهی رخ می­دهد. سس ها و خمیرهای ماهی غلظت بالایی از نمک دارند ( 15-25 درصد وزنی/ وزنی) و بنابراین ارزش غذایی آنها به خاطر اینکه نمی توانند درمقادیر زیاد مصرف شوند محدود است

Terasi هم یک غذای تخمیری بومی است که در اندونزی از خمیر ماهی یا میگو با تخمیر طبیعی در حضور غلظت بالای نمک تهیه می شود. برای تهیه  momoniانواع مختلفی از ماهیها به کار برده می شود. ماهیها تمیزشده و امحاء و احشاء آنها بیرون آورده شده و بوسیله آب به خوبی شسته می شوند سپس نمک زنی انجام می شود که مقدار آن 310-294 گرم به ازای هر کیلو گرم ماهی می باشد. نواحی روده و شکم ماهی شدیدتر نمک زده می شوند. ماهی ها در سبدهایی که روی آن با سینی های آلومینیومی پوشانده شده و یا سبدهایی از جنس کنف قرار می گیرند و اجازه می دهند در طول5-1 روز تخمیر اتفاق بیفتد. قبل از فروش ماهیهای تخمیر شده در آب نمک شسته می شوند و با نمک مالیده شده و به قطعات کوچک بریده می شوند، این قطعات کوچک در آفتاب در سینی های چوبی و در هوای آزاد برای چند ساعت خشک می شوند

ایزوله کردن میکرو ارگانیسم های momoni

با 10گرم از نمونه و 90 میلی لیتر آب پیتونه ی 1 دهم درصد سوسپانسیون تهیه می کنیم و بعد از هموژنیزاسیون  رقت سازی انجام می شود

محیط کشت های زیر برای میکروارگانیسم های مختلف این نمونه به کار برده شده است

- PCA برای  شمارش میکروبی کل

–MRS  آگار با 5/5 =PH برای باکتریهای اسید لاکتیک

-MEA  برای مخمرها

– PDA با 5/3 : PH برای کپک ها

-  VRBDبرای اینترو باکتریاسه وNA برای دیگر گونه های میکروبی و میکرو ارگانیسم های مقاوم به نمک

زمان ها و دمای گرمخانه گذاری به ترتیب مورد: 48 ساعت در 30 درجه سانتیگراد- 72 ساعت در 30 درجه سانتیگراد-72 ساعت در 30 درجه سانتیگراد-  دو مورد آخر 48 ساعت در 30 درجه سانتیگراد. کلونی های بدست آمده به طور تصادفی برداشته شده و در محیط کشت واسطه به روش خطی کشت داده می شوند. در پایان کار برای تائید شناسایی میکرو ارگانیسم با استاندارد مقایسه می شود

67 گونه میکروبی از momoni ایزوله شده است. این­ها از 9 جنس باسیلوس- لاکتوباسیلوس- سودوموناس- پدیوکوکوس- استافیلوکوکوس- کلبسیلا- دباریومایسس هانسولا و آسپرژیلوس می باشند. باسیلوس با 7/37 درصد غالب بوده و کلبسیلا و مخمرها با 4 درصد کمترین مقدار را داشته اند. بار میکروبی نمونه  cfu/g  گزارش شده است

ماهی تخمیر شده Som-fak

محصولات ماهی تخمیر شده نمک­زده شده سنتی  در جنوب شرقی آسیا گستردگی زیادی دارد. این ها معمولاً از گونه های مختلف ماهی- نمک ( 7-2 درصد) – منبع کربوهیدراتی ( برنج پخته – ارزن- قند یا میوه)- ادویه ( سیر- فلفل- زنجبیل) تشکیل شده­اند

Som-fak یک غذای تایوانی است که از ترکیب فیله ی ماهی- نمک (5-2 درصد)- برنج (12-2درصد) و سیر ( 4 درصد) تهیه می شود. این مخلوط در برگهای موز پیچیده شده و برای 5-2 روز دردمای 30 درجه برای تخمیر رها می شود. در این غذا رشد سریع باکتریهای اسید لاکتیک باعث کاهش PH  تا 5/4 می شود به این ترتیب در مقابل فساد محافظت  می شود. محصولات ماهی تخمیری که بطور  سبک نمک زده می شوند همیشه محتوی یک منبع کربو هیدراتی هستند که سوبسترایی برای تخمیر بوسیله باکتریهای اسید لاکتیک محسوب می شوند. افزایش درصد برنج در این محصول از5 درصد تا 20 درصد باعث کاهش زیاد PH می شود. نقش برنج کاهش سریع PH است. سیر در این محصول علاوه بر طعم دهندگی از 2 راه به روی فلور میکروبی اثر می گذارد

1-                با عمل به عنوان یک عامل ضد میکروبی خصوصاٌ در مقابل باکتریهای گرم منفی

2-                با تحریک رشد باکتریهای اسید لاکتیک

باکتریهای زیر از این محصول ایزوله شده اند: لاکتوکوکوس لاکتیس زیر گونه­ی لاکتیس و لوکونوستوک سیتروم- لا کتوباسیلوس پاراکازئی- لاکتو باسیلوس پلانتاروم و پدیوکوکوس

فصل دوم

تخمیرو فلورمیکروبی Plaa-som، یک فرآورده ماهی تخمیری تایوانی تهیه شده با مقادیر مختلف نمک

Plaa-som یک فرآورده ماهی تخمیری تهیه­شده از ماهی کله ماریSnakehead fish ، نمک، شیره پالم و گاهی برنج بو داده شده می­باشد. اثرات غلظت­های گوناگون نمک در کاهش PH و اثر آن بر روی ترکیب فلور میکروبی در طی تخمیر مورد بررسی قرار گرفته است. دو بچ کم نمک که حاوی 6% و 7% وزنی/وزنی نمک بودند و به همین شکل دو بچ پر نمک که حاوی 9% و 11% نمک بودند، تهیه گردیدند. در بچ­های کم نمک، PH به سرعت از 6 به 45 کاهش یافت در حالی که در بچ­های پر نمک، کاهش PH کند بود یا اصلاً کاهشی مشاهده نگردید. باکتری­های اسید لاکتیک (LAB) و مخمرها به عنوان میکروارگانیسم­های غالب تخمیر، ایزوله گردیدند. در همه بچ­ها تعداد باکتری­های اسید لاکتیک به میزان  Cfu/gr10⁹- 10⁸ و تعداد مخمرها به میزان   Cfu/gr 10⁷*5-10⁷ گزارش گردید، به استثنای بچ 11% نمک که تعداد باکتری­ها 2-1 log کمتر بود

تست­های فنوتیپی، ITS-PCR، تخمیر کربوهیدرات و ژن SrRNA16 منجر به تعیین     باکتری­های اسید لاکتیک ایزوله شده از جمله پدیوکوکوس پنتوزاسوس، لاکتوباسیلوس آلمنتاریوس/ فارسیمینس، ویسلا کانفوسا، لاکتوباسیلوس پلانتاروم و لاکتوکوکوس گارویا گردید. گونه­های آخری فقط از بچ­های پرنمک ایزوله گردید

مشخصات ظاهری، ITS-PCR و جذب کربوهیدرات نشان داد که 95% مخمرهای موجود زیگوساکاروماسیس رئوکسی می­باشند. نتیجه به دست آمد که تخمیر plaa-som در غلظت 9% نمک به علت اثر مهارکنندگی برروی رشد باکتریهای اسید لاکتیکی به تاخیر می­افتد. رشد زیگوساکاروماسیس رئوکسی اثری برروی شدت تخمیر ندارد اما ممکن است اثر مثبتی بر ظهور طعم فرآورده داشته باشد

فرآورده­ های ماهی تخمیری تایلندی اغلب بر طبق سنن خانوادگی و سلایق جغرافیایی و محلی تولید می­شوند. بنابراین تفاوت­های عمده­ای در روش­های تولید، مصرف و نسبت­های مواد خام و در  نام­های به کار رفته برای مواد غذایی مختلف وجود دارد. فرآورده­ ماهی تخمیری plaa-som به طور خاص تشکیل گردیده است از ماهی آب شیرین، نمک، برنج پخته و سیر و عمدتا” در نواحی مرکزی و شمال شرقی تایلند تولید می­گردد. اگرچه در استان Songkhla در جنوب تایلند، یک نوع محلی plaa-som تولید می­شود که در آن به جای برنج پخته و سیر از شربت پالم و گاهی اوقات برنج بوداده استفاده می­گردد. مشابه با این، plaa-som، یک نوع دیگری از ماهی تخمیر شده تایلندی یافت می­گردند. نقش اصلی و اولیه باکتری­های اسید لاکتیک،تخمیر کربوهیدرات موجود و کاهش PH است. تلفیق فاکتورهای PH پایین و اسیدهای آلی (عمدتا” اسید لاکتیک) عامل اصلی نگهداری فرآورده­های تخمیری است

به طور کلی PH می­بایست به کمتر از 5-45 کاهش یابد تا باکتری­های پاتوژن و مولد فساد را مهار کند. به علاوه نمک و ادویه جات (مثل سیر، فلفل یا زنجبیل) ممکن است به منظور تامین ایمنی به محصولات اضافه گردند. همچنین در برخی محصولات ممکن است سیر به عنوان منبع کربوهیدرات برای عملیات تخمیر مورد استفاده قرار گیرد

مخمرها به مقادیر زیادی از فرآورده­های ماهی تخمیری گوناگونی ایزوله شده­اند، البته خصوصا” در محصولاتی که استارتر کالچرکپکی یا مخمری (angkak یا khao-mark) بکار رفته است. اگرچه هنوز نقش مخمرها در فرآیند تخمیر روشن نشده­است. در sam-fak که یک فرآورده ماهی تخمیری تایلندی است، رشد مخمرها نشانه فساد است

غلظت نمک در محدوده 1 تا 10% وزنی/وزنی در انواع و بچ­های مختلف ماهی تخمیری قراردارد. احتمالا نمک دارای اثر آشکاری بر روی رشد میکروبی و نرخ تخمیر و در نتیجه برروی کیفیت چشایی و ایمنی محصول اثر دارد. بنابراین لازم است که غلظت بهینه نمک تعیین گردد.، که این غلظت بهینه موجب مهار رشد میکروارگانیسم­های تخمیر شده نمی­گردد و از طرفی اثر مثبتی در طعم­دهی و بر روی بافت فرآورده دارد

باکتری­های اسید لاکتیک و فلور مخمری plaa-som تولیدی در Songkhla در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفته­اند. مقادیر نمک در plaa-som در محدوده تقریبی 11-6% نمک محلول در فاز آبی در نظر گرفته شد. هدف این تحقیق، تعیین گونه­های میکروبی غالب و ارزیابی اثر و مقادیر نمک بر روی ترکیب فلورمیکروبی و نرخ تخمیر بوده است

مواد و روش­ها