مقاله مدیریت مجموعه در محیط الکترونیکی در word

 مقاله مدیریت مجموعه در محیط الکترونیکی در word دارای 26 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مدیریت مجموعه در محیط الکترونیکی در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله مدیریت مجموعه در محیط الکترونیکی در word

چکیده:  
مقدمه:  
گسترش مدیریت حافظه مجازی:  
عوامل موثر بر مدیریت مجموعه:  
خط مشی مدیریت مجموعه و نیاز برای تغییرات:  
قالبهای الکترونیکی و ارزیابی آنها:  
خدمات جستجوی پیوسته[8]:  
معیار انتخاب:  
دیسک فشرده[13]:  
منابع اینترنتی:  
معیار انتخاب:  
مشکلات استفاده از منابع اینترنتی:  
معیار انتخاب سایتها ی وب:  
جستجوی موضوعی روی اینترنت:  
مهمترین معیارهای دروازه های موضوعی:  
معیار انتخاب بین قالبهای الکترونیکی:  
ساختار قیمت قالبهای متفاوت:  
نتیجه گیری :  
پانوشتها:  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله مدیریت مجموعه در محیط الکترونیکی در word

Bertha, E., 1998, “Comparison of pricing structures of information on various electronic media”, Aslib Proceedings, 50, 2, 32-
Bradley, P., 1999, The Advanced Internet Searcher’s Handbook, Library Association Publishing, London
Branin, J.J., 1994, “Fighting back once again: from collection management to knowledge management”, Johnson, P., MacEwan, B., Collection Management and Development: Issues in an Electronic Era, American Library Association, Chicago, IL, xi-xvii
Branin, J.J., 1998, “Shifting boundaries: managing research library collections at the beginning of the twenty-first century”, Collection Management, 23, 4, 1-
Chapman, L., 2001, Managing Acquisitions in Library and Information Services, 2nd ed., Library Association Publishing, London
Chowdhury, G.G., 1999, Introduction to Modern Information Retrieval, Library Association Publishing, London
Davis, T.L., 1997, “The evolution of selection activities for electronic resources”, Library Trends, 45, 3, 391-
Forrester, W.H., Rowlands, J.L., 1998, The Online Searcher’s Workbook, Library Association Publishing, London
Friend, F.J., 2000, “Policy: politics, power and people”, Gorman, G.E., International Yearbook of Library and Information Management 2000/2001, Scarecrow Press, Lanham, 45-
Harloe, B., Budd, J.M., 1994, “Collection development and scholarly communication in the era of electronic access”, Journal of Academic Librarianship, 20, 2, 83-
LaGuardia, C.M., Huber, C., 1992, “Digital dreams: a CD-ROM user’s wish list”, Library Journal, 117, 2, 40-
Mambretti, C., 1998, CD-ROM Technology: A Manual for Librarians and Educators, McFarland, NC
Nisonger, T.E., 2000, “Introduction”, Library Trends, 48, 4, 639-
Pratt, G.F., Flannery, P., Perkins, C.L.D., 1996, “Guidelines for Internet resource selection”, College & Research Libraries News, 57, 3, 134-
Rowley, J., Slack, F., 1997, “The evaluation of interface design on CDROMs”, Online & CDROM Review, 21, 1, 3-
Rowley, J.E., 1998, The Electronic Library, 4th ed., Library Association Publishing, London
Singh, S.P., 2003, “Evaluation of electronic reference sources”, DESIDOC Bulletin of Information Technology, 23, 2, 43-
Spiller, D., 2000, Providing Materials for Library Users, 6th ed., Library Association Publishing, London
Sweetland, J.H., 2000, “Reviewing the World Wide Web – theory versus reality”, Library Trends, 48, 4, 748-

Singh, S.P. Collection management in the electronic environment
Managing Library Finances. Volume 17 Number 2 2004 pp. 55-60, Copyright © MCB University Press ISSN 0888-045x

 چکیده:

در این مقاله به طور خلاصه تاثیر تکنولوژی اطلاعات بر مدیریت مجموعه در کتابخانه ها و همچنین روی نقش کتابداران شرح داده می شود. عوامل موثر مدیریت مجموعه در کتابخانه ها و تاکید بر این نکته که ما نیاز به تغییر سیاست مدیریت مجموعه داریم بحث خواهد شد. در این مقاله سعی شده پیرامون  فراهم کردن اطلاعات و دسترس پذیری قالبهای الکترونیکی مختلف مثل منابع پیوسته ، دیسک فشرده ، منابع اینترنتی و وب سایتها همراه با معیارهای ارزیابی آنها و همینطور در مورد سودمندی دروازه های موضوعی و مقایسه ساختار هزینه منابع الکترونیکی متفاوت بحث شود

مقدمه:

تغییرات ،  قانون طبیعت است، همانگونه که هم اکنون در کتابخانه ها شاهد آن هستیم کتابخانه ها نیز  معاف از تغییرات نیستند. این نوشته محاسبه ای است از سرعت گسترش فناوریهای اطلاعات که تقریبا روی تمام فعالیتهای کتابخانه ها موثر هستند . چند دهه قبل ، موقعی که لنکاستر در مورد “جامعه بدون استفاده از کاغذ”[1]  صحبت کرد این عقیده مسخره به نظر می رسید. ما یک قدم به طرف جامعه بدون کاغذ می رویم جامعه ای که بیشتر کتابخانه های بزرگ خصوصاً کتابخانه های تخصصی بودجه جداگانه ای جهت گسترش مجموعه الکترونیکی اختصاص می دهند. این مسیر پیموده شده آغاز جایابی یک مجموعه بزرگ با پستهای گسترده ، دارای اهمیت بزرگی برای کتابخانه هااست. در این زمان چنین کتابخانه هایی می توانند نیازهای کاربران را با مجموعه خود برآورده کنند. اما امروزه در یک محیط الکترونیکی جایگاه فیزیکی اطلاعات نسبت به دسترسی به اطلاعات دارای اهمیت کمتر است  (1994 , Harloe and Budd)

گسترش مدیریت حافظه مجازی:

گسترش مجموعه و مدیریت مجموعه  دو واژه ای که اگر چه با هم متفاوتند ولیکن تقریبا مترادف مورد استفاده قرار می گیرند.  گسترش مجموعه ، انتخاب و فراهم آوری مواد  کتابخانه  با توجه به نیازهای جاری و احتیاجات آینده   ، اما مدیریت مجموعه چیزی فراتر از ساختن مجموعه به تنهایی است . مدیریت مجموعه  شامل مدیریت استفاده از مجموعه ، ذخیره سازی ، سازماندهی ، و در دسترس پذیر ساختن آن برای کاربران است. نمونه و الگوی کتابداری به طور واضح تغییر پیدا کرده و نقش کتابداران ،  گوناگون و متفاوت شده است. در حال حاضر کتابداران بیشتر علاقه مند به مدیریت مجموعه اند تا گسترش مجموعه . آنها بیشتر به عنوان یک مفسر اطلاعات عمل میکنند تا یک گزینشگر. آنها به منظور اداره کردن میان برشی سیستم چاپی و سیستم اطلاعاتی الکترونیکی به وسیله به کاربردن مهارتهای برنامه ریزی ، انتخاب ، تحلیل و همکاری مجموعه ، تمایل دارند به جای “مدیران مجموعه”[2] ، “مدیران دانش”[3] باشند.  (1994, Branin)

آگر چه جانشینی “دانش” برای “مجموعه” باعث شده تا توجه و فکوس روی مدیریت چاپی محلی دورتر شود ، با این وجود کتابداران هنوز هم مسئول بررسی تمامی منابع اطلاعاتی جامعه ( چاپی و الکترونیکی) و سپس انتخاب ، سازماندهی ، و نگهداری منابع تشکیل دهنده مجموعه دانش هستند. (Branin , 1994)

 عوامل موثر بر مدیریت مجموعه:

اخیراً فرایند مدیریت مجموعه چالش انگیز و پیچیده شده است. عواملی مثل تحقیقات میان رشته ای درون حوزه یا میان حوزه ای[4] ، گوناگونی و تغییر نیاز های کاربران ، کثرت قالبهای مواد که ناشی از پیشرفت تکنولوژیکی و محدودیت های بودجه ای است ، وظایف را مشکل ساخته است.اساس فعالیتهای مدیریت مجموعه شامل تحلیل نیاز کاربران ، ارتباطات بین کتابخانه ای یا درون کتابخانه ای[5] ، گسترش خط مشی ، بودجه ریزی و تخصیص منابع ، گفتگو و مذاکرات قراردادها ، کلان ارزیابی مجموعه ، ریز ارزیابی انتخاب ، نگهداری یا وجین مجموعه ، و ارزیابی سیستم می باشد.(Friend, 2000)  . مجموعه این فعالیتها پیشرفت خواهد کرد همانطور که محصولات ارتباطی و اطلاعاتی جدید امکان دسترسی به اطلاعات ارتباطی را افزایش می دهد

گلندا تورنتون مدیر کتابخانه دانشگاه دولتی کلولاند مطالبی در مورد تاثیر منابع الکترونیکی بر مجموعه سازی ، گزینش موضوعی ، و اشتراک دارد. او افزایش مجموعه منابع الکترونیکی را پیش ینی می کند و پیشگویی میکند که اهمیت اشتراک به علت تفاوت منابع الکترونیکی نسبت به منابع سنتی افزایش پیدا خواهد کرد. زیرا منابع الکترونیکی به آسانی می توانند تقسیم شوند. (2000, Nisonger). او اضافه میکند که نقش گزینشگران به شدت تغییر پیدا خواهد کرد. که این ناشی از کاهش بودجه محلی تحت کنترل و این واقعیت که انتخاب منابع الکترونیکی گرایش پیدا میکند به یک فعالیت گروهی نسبت به یک فعالیت شخصی

 خط مشی مدیریت مجموعه و نیاز برای تغییرات:

 کلمه “خط مشی”[6]  یعنی مجموعه ای از رهنمودهای در نظر گرفته شده و رشد یافته برای مقاصد خاص.  خط مشی به شکل فرمول در آوردن و تنظیم کردن بیانیه ماموریت سازمانی و برنامه استراتژیک در ذهن است. خط مشی مدیریت مجموعه باید پیوند نزدیکی با برنامه های عام  و خاص سازمان داشته باشد. یک خط مشی خوب میتواند در مورد هماهنگی نزدیک میان نگهداری کامند و خدمت که این دو به عنوان وسایل برنامه ریزی برای مدیریت هستند ، اطمینان حاصل کند. و لازم است اولویتی برای سازندگان خط مشی و مجریان آن در نظر گرفته شود. کتابخانه ها وارد عصر الکترونیک میشوند در نتیجه نیاز به خط مشی دسترسی یکپارچه به اطلاعات دارند. به هر حال یک خط مشی دسترسی الکترونیکی باید به منظور بیمه کردن نگهداری اطلاعات و دسترسی همیشگی برای جستجوکنندگان اطلاعات ، یک خط مشی بایگانی هم داشته باشد

  قالبهای الکترونیکی و ارزیابی آنها:

 هم اکنون تعداد زیادی قالبهای الکترونیکی که ناشی از ظهور فناوریهای جدید است در دسترس هستند . دیسک فشرده ، مجله الکترونیکی ، کتاب الکترونیکی و شبکه جهانی وب جزء پیشرفتهای اخیر هستند. در واقع قطع بودجه ها و افزایش هزینه مواد باعث شده که منابع الکترونیکی و شبکه ها برای کتابداران جذاب تر شود و آنها نیز بیشتر به سیستم پیوسته ، بانک اطلاعاتی الکترونیکی و کارگزاران تجاری اعتماد و تکیه کنند. پیشرفتهای الکترونیکی آنقدر با سرعت زیاد اتفاق می افتد که نمی توانیم تعیین کنیم که چه قالبی باید خریداری شود ، چه ابزاری هزینه – کارایی[7]  بیشتری جهت استفاده دارد و  چه قالبی هزینه –کارایی بیشتری برای استفاده آینده خواهد داشت

 خدمات جستجوی پیوسته[8]:

 اولین شکل ابزار اطلاعاتی الکترونیکی که در دهه 1960 وارد بازار شد ، خدمات جسنجو و اطلاع رسانی پیوسته بود که توسط میزبانانی مثل دایالوگ ، بی آر اس ، اس دی اس   فراهم شد. با استفاده از این امکان ، انکهای اطلاعاتی روی سیستم کامپیوتر میزبان نصب شده و بدین وسیله امکان جستجو برای کاربران شخصی یا کتابخانه به طور رایگان ارائه می شد. کاربران با استفاده از ارتباط تعاملی[9]  و با استفاده از کامپیوتر و کانالهای ارتباطی به وسیله سیستم رایانه میزبان جستجو میکردند. امکان جستجوی پیوسته در ابتدا خیلی گران و هزینه بر بود اما به تدریج از لحاظ هزینه- کارایی و کاربر پسند بودن[10] رشد پیدا کرد. در نتیجه کاربر نهایی به راحتی قادر به جستجو در پایگاه داده ها های پیوسته می شود. خدمات جستجوی پیوسته به دلیل جامعیت اطلاعات که در دسترس قرار دارند خیلی محبوب شدند. بعضی از مشهورترین این خدمات مثل DialogeWeb، OCLC FirstSearch ، STN Easy ، Ovid online and LexisNexis می باشند

معیار انتخاب:

 بر اساس نظر فوستر (Forrester)و رونالدز( Rowlands) و رولی( Rowley)

Forrester and Rowlands (1998) and Rowley (1998)

نکات مهم زیر باید هنگام انتخاب یک سرویس جستجوی پیشرفته مورد توجه قرار گیرد

 شمار بانکهای اطلاعاتی عرضه شده
امکانات جستجو و بازیابی
رابط جستجو[11] ( رابط کاربر ساده و پیشرفته)
ساختار بانک اطلاعاتی و قالب پیشینه
هزینه
زمان لازم جهت گسترش امکانات جستجو
امکان جستجو بین بانکهای اطلاعاتی
وسایل ارتباطی
خدمات پشتیبانی
امکانات اضافی مثل خدمات آگاهی رسانی جاری[12]

 موقع دسترسی به این خدمات کاربر نیاز به آشنایی با رابط جستجو و حق انتخاب انواع جستجو دارد.کاربران باید در ایجاد راهبرد جستجو مهارت داشته باشند. و توانایی موشکافی یک راهبرد جستجو را در حالیکه از این خدمات استفاده می کنند داشته باشند. راندمان و کارایی ، نکته مهمی است .زیرا اگر کاربری برای مدت طولانی از خدمات پیوسته استفاده کند ، مسلما هزینه خدمات بالا خواهد رفت. اگر چه ، قیمت خدمات جستجوی پیشرفته در حال پایین آمدن است. و حتی بعضی بانکها که جهت ارائه خدمات خود حق الزحمه ای دریافت میکردند هم اکنون خدمات خود را بدون هزینه ارائه می کنند

 دیسک فشرده[13]:

 

مقاله مدیریت مشارکت جو در word

 مقاله مدیریت مشارکت جو در word دارای 26 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مدیریت مشارکت جو در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله مدیریت مشارکت جو در word

مقدمه  
آسیب های وارده به نظام مدیریت مشارکت جو  
1- پیش فرض های نادرست درباره مشارکت کارکنان:  
الف) دو نوع سازمان وجود دارد:  
ب) مشارکت و دموکراسی سازمانی سریع و به سادگی قابل حصول است.  
ج) مدیران اقتدارگرا و خود محور تنها دلیل فقدان مشارکتند.  
د) کارکنان عمیقاً به مشارکت علاقه مندند و به آن اعتقاد دارند.  
هـ) مشارکت بیشتر به معنای آزادی بیشتر است  
و) مشارکت و نظم  
2- عدم مشارکت کارکنان در سازمان ها  
الف) احساس عدم تعلق و وابستگی کارکنان به سازمان ها  
ب) مغایر بودن اهداف فرد و سازمان  
ج) فقدان انگیزش  
د) احساس بیم و خطر از مشارکت  
هـ) نبود خصلت های کار گروهی در میان کارکنان  
و) عدم ایجاد یک بستر فرهنگی  
ز) کمبود آموزش های لازم  
ح) نبود زمان و فرصت کافی  
ط) محرمان بودن بعضی از طرح ها  
ی) وجود سبک های مختلف مدیریتی  
ک) ضعف مدیریت  
3- موانع فرهنگی مشارکت  
اهم این راه بندها عبارتند از:  
4- موانع سازمانی مشارکت  
نتیجه گیری:  
منابع:  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله مدیریت مشارکت جو در word

1-            ابوالعلایی، بهزاد. موانع مشارکت موثر کارکنان، همایش ملی نظام پیشناهادها دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، (1376)

2-                        اسدی، علی. سخنرانی در دانشگاه ابوعلی سینا همدان، (1370)

3-                        بنی اسدی، محمد حسین. درآمدی بر مهندسی مشارکت در سازمان ها، تدبیر، شماره 54، (1374)

4-            طوسی، محمد عی. مدیریت و مشارکت کارکنان، چاپ دوم، (تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی، 1379)

5-                        نژاد حاجی، فرهاد. ایرانی، علی. بررس دلایل عدم مشارکت کارکنان، تدبیر، شماره 66، (1375)

6-                        هرسی، بلانچارد. مدیریت رفتار سازمانی، مترجم دکتر کبیری (تهران، جهاددانشگاهی، ( 1375)

7-                        برومند، نادر. تدبیر شی 115 شهریور 1380

مقدمه

امروزه به منظور نیل به پیشرفت روز افزون سازمان ها از جنبه های مدیریت و نیروی انسانی، افزایش کارآیی و کاهش ضایعات، پیروزی در میدان رقابت و مواردی از این گونه مشارکت صحیح و موفقیت آمیز کارکنان در
تصمیم گیری ها و امور سازمان امری ضروری به نظر می رسد

بنابراین، ضمن اینکه مشارکت زیردستان از رسالت های مدیر است، باید به این مضوع توجه کرد که اجرای این نظام بدون بستر سازی های مورد لزوم سازمانی و ایجاد زمینه های فکری صحیح در مدیریت و کارکنان و همچنین بدون دقت کافی هنگام اجرای مشارکت، عدم موفقیت در رسیدن به اهداف مشارکت و ایجاد هرج و مرج در فضای  سازمان را همراه خواهد داشت که این مسئله خود باعث بروز نگرش منفی به نظام مدیریت مشارکت جو خواهد شد

لذا توجه به موانع اجرای صحیح نظام مشارکت در سازمان ها از ضروریات است. در این مقاله به توضیح و نقد پیرامون عواملی پرداخته که از اجرای مشارکت و یا از مشارکت موفقیت آمیز کارکنان در تصمیم گیری ها و امور سازمن جلوگیری می کنند و سبب دستیابی به نتایج نامطلوب از اجرای نظام مشارکت می گردند

این مقاله، ضمن مشخص کردن عوامل آسیب زننده به بدنه نظام مدیریت مشارکت جو، راهگشای اجرای صحیح و موفقیت آمیز این نظام پویان و پیشرفت طلب است

آسیب های وارده به نظام مدیریت مشارکت جو

می توان این آسیب ها را معلول موارد زیر دانست

1-                        پیش فرض های نادرست در مورد مشارکت کنارکنان؛

2-                        عدم مشارکت کارکنان در سازمان ها؛

3-                        موانع و راه بندهای فرهنگی مشارکت؛

4-                        موانع و راه بندهای سازمانی مشارکت

1- پیش فرض های نادرست درباره مشارکت کارکنان

این پیش فرض ها تلاشی مستمر و اصولی در آماده سازی جبنه های مختلف و نیز اجرای صحیح نظان مشارکت را بی اثر می سازند

الف) دو نوع سازمان وجود دارد

 1- مشارکت آمیز و دموکراتیک  2- ضد مشارکت و استبدادی

طبق این نگرش هر امری خوب باید است و حالات میانی وجود ندارد. اوضاع یا کاملاً سیاه و یأس آور است یا برعکس کاملاً سفید و مطلوب

ولی واقعیت به صورت طیفی وجود دارد که فقط نقاط ابتدا و انتهای آن ها به صورت خوب و بد است و در بین دو نقطه مذکور بی نهایت نقطه وجود دارد که نه خودب مطلق و نه بد مطلق هستند. سازمان ها نیز بین دو حد مشارکت و ضد مشارکت کامل قراردارند. هر چند مدیریت سازمان ها را می توان به دو دسته مشارکت آمیز و ضد مشارکت تقسیم کرد ولی مشارکت نیز دارای درجاتی است و هر سازمانی متناسب با شرایط خود روی طیف مشارکت استبداد قرار می گیرد. آنچه مطلوب است حرکت منظم به طرف مشارکت بیشتر مدیران و کارکنان و سایر گروه های ذیربط در اداره و توسعه سازمان است

ب) مشارکت و دموکراسی سازمانی سریع و به سادگی قابل حصول است

این پیش فرض به این معنی است که مشارکت و دموکراسی سازمانی هدف هایی هستند که به طور کامل و در یک زمان محدود قابل دسترسی هستند و نیازمند مقدمات قبلی نیستند. در صورتی که علی رغم طرح ها و کوشش های صورت گرفته برای اجرای روش های مشارکت آمیز در سازمانها، کمتر سازمانی را سراغ داریم که با این شیوه اداره شود

باید دانست مشارکت کامل و جامع سازمانی امری ساده نیست و از اهداف بلندی است که تحقق کامل آن به سختی میسر است. ولی پیشرفت به سوی آن میسر است. چنانچه مدیریت با کسب تجارب مفید و آموختن نحوه صحیح بیان مسائل و خواست ها و تحمل نظرات دیگران و یادگیری گوش دادن به مخالفان و ; می تواند مرزهای مشارکت سازمانی را گسترش دهد

در مورد این موضوع باید گفت بسیاری از مدیران خواهان رسیدن به نتیجه در کوتاه ترین مدت و در زمان اندک هستند که می توان گفت این پیش فرض نیز از همین خواست آنها نشأت می گیرد در صورتی که مدیران باید توقعات خود را از نتایج فوری مشارکت، به ویژه در مراحل استقرار آن کاهش دهند

ج) مدیران اقتدارگرا و خود محور تنها دلیل فقدان مشارکتند

بررسی سازمان هایی که به ندرت مشارکت فراگیر کارکنان در برنامه ریزی و رشد و توسعه سازمانی داشته اند، مشخص می کند که تماماً دارای مدیران خود محور نیستند. بنابراین چنانچه مدیر اقتدارگرا و خود محور نباشد شراط کافی برای ایجاد مشارکت در یک سازمان مهیا نیست بلکه باید دیگر زمینه های آن نیز فراهم آید و با دقت و مراقبت کافی این نظام به اجرا درآید

د) کارکنان عمیقاً به مشارکت علاقه مندند و به آن اعتقاد دارند

در شرایط پرتلاطم و سخت اقتصادی و اجتماعی، مردم عمدتاً برای پاسخ به نیازهای اولیه حیاتی و اقتصادی خود در تلاش هستند و نیازهای متعالی تر فرصت ظهور نمی یابند. بنابراین هنگامی که فقر و تورم امنیت خانواده ای را تهدید کند، به ندرت محلی برای مطرح شدن نیازهای متعالی انسانی مانند مشارکت و آزادی و تعالی نفس باقی می ماند

همچنین در سازمان هایی که فرهنگ استبدادی حاکم است، حتی در صورتی که نیازهای زیستی و اقتصادی اعضای آن برآورده گردد نیازهای آنان به مشارکت، به راحتی و سادگی آشکار نمی شود. بلکه در ین سازمان ها با افزایش آموزش و آگاهی اعضاء زمینه های لازم برای علاقه مندی و اعتقاد عمیق به مشارکت سازمانی فراهم خواهد آمد

هـ) مشارکت بیشتر به معنای آزادی بیشتر است

کارکنان در مشارکت سازمانی باید محدودیت هایی را طبق ضوابط و معیارهای قانونی رعایت کنند وعدول از این ضوابط موجب هرج و مرج در سازمان می گردد. شرط مشارکت سازمانی محدود بودن آزادی مسئولان و کارکنان است. در سازمان های بورکراتیک و غیر مشارکت آمیز به دلایل عدم طرح باز مسائل و کشف نشدن انحراف ها و عدم ارزیابی مسئولان و کارکنان است. در سازمان های بورکراتیک و غیر مشارکت آمیز به دلایل عدم طرح باز مسائل و کشف شندن انحراف ها و عدم ارزیابی مسئولان و کارکنان و پاسخگو نبودن مسئولان در مقابل جممع، اعمال و اقدامات خارج از محدوده قانون و مقررات بیشتر صورت می گیرد. حتی کارکنان عادی چون می دانند ضوابط و مقررات نقض می گردد، برای مقررات قداستی قائل نشده و هرجا بتوانند این ضوابط را رعایت نخواهند کرد. سازمانی که با مشارکت مسئولان و کارکنان اداره می شود؛ مسائل، کاستی ها، انحرافات به طور منظم طرح و مورد انتقاد و اصلاح قرار می گیرند و سازمان به سوی خیر و صلاح حرکت می کند

و) مشارکت و نظم

بعضی از دلائلی که مدیران از مشارکت کارکنان استقبال نمی کنند به شرح زیر است

مشارکت کارکنان باعث بی نظمی و هرج و مرج می شود؛
مشارکت کارکنان می تواند باعث اشتباهات بزرگ شود؛
هنوز کارکنان و سازمان ها آمادگی برای مشارکت ندارند؛
اظهار نظر مخالف کارکنان، بی حرمتی به اقتدار مدر یا رئیس است؛
کارمند باید دستورات رئیس خود را بدون درنگ و مقاومت اجرا کند

باید توجه داشت که اصولاً مشارکت و نظم در یک سازمان، متضاد نستند و الزاماً افزایش مشارکت کارکنان همراه با اشتباه، بی نظمی و هرج و مرج نخواهد بود. بلکه بر عکس در صورت افزایش صحیح و برنامه ریزی شده مشارکت کارکنان نتایحمطالعات نشان می دهد که در سطح فرد و سازمانی کارایی و نظم افزایش یافته است

 

2- عدم مشارکت کارکنان در سازمان ها

 

مقاله مدیریت موفق در word

 مقاله مدیریت موفق در word دارای 32 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مدیریت موفق در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله مدیریت موفق در word

مقدمه :  
ویژگی های مدیران کارآمد  
الف ) مهارتهای مدیریتی  
تجزیه و تحلیل مسائل :  
قضاوت :  
توانایی سازمانی :  
مصمم بودن :  
ب ) مهارتهای بین فردی  
رهبری :  
حساسیت :  
تحمل فشار :  
ج ) ارتباط  
د ) سایر جنبه های مهارتی  
نفوذ شخصی :  
اعتماد به نفس و خودپنداری مثبت :  
قابل اطمینان و اعتماد زیردستان بودن :  
داشتن فلسفه روشن و اهداف بزرگ :  
بصیرت و قدرت پیش بینی کنندگی :  
قوه ابتکار و خلاقیت :  
قدرت تصمیم گیری و حل مسئله :  
اراده ، پشتکار و جدیت :  
صبر و بردباری :  
شجاعت :  
وقت شناسی ، نظم و سازماندهی :  
لیاقت و شجاعت  
نقش نخبگان در توسعه کشور  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله مدیریت موفق در word

رهبری و مدیریت آموزشی ، سید محمد میر کمالی ،

مشارکت به چه معنی است ؟ ، محمد علی طوسی ، مجله مدیریت دولتی ، تابستان

 

مقدمه

تاکنون برای مدیران وظایف گوناگونی شناخته شده است و هر یک از صاحبنظران رشته‌های مدیریت و علوم رفتاری نیز نسبت به دسته ‌ای از این وظایف توجه بیشتری نشان داده‌اند. در علوم مدیریت نسبت به وظایف خاص مدیران در زمینه برنامه‌ ریزی و سازماندهی تأکید می‌شود و در مباحث روان شناسی مدیریت ابعاد انسانی مورد توجه قرار می ‌گیرد. سازمانی را در نظر بگیرید که هر چند مدیر آن به همه وظایف خود عمل کرده، اما کارکنان سازمان افسرده، ناراضی و کم تحرک هستند . در این صورت آیا می ‌توان گفت مدیر بخش به وظایف اساسی خود عمل کرده است و این حالت های کارکنان مشکل دیگری است که باید در جای دیگری حل شود؟

از مشخصات یک سازمان سالم آن است که سلامتی جسمی و روانی به همان اندازه مورد توجه مدیر قرار گیرد که تولید و بهره‌وری مورد تأکید است. در یک جامعه سالم مسئولیت سازمان ها منحصر به ارائه خدمات سودآوری از سوی کارکنان آن سازمان نیست و مدیریت اثربخش نیز بدون توجه و اعتقاد به سلامت روانی کارکنان حاصل نمی‌ شود. جامعه ‌ای را در نظر بگیرید که هر چند سازمان های آن با اتخاذ شیوه‌های گوناگون و با فراموش کردن ابعاد انسانی محیط کار به سطح تولید مورد نظر رسیده‌اند، اما کارکنان این سازمان ها عصبی ، مغموم ، ناراضی ، پرخاشگر ، بدبین و در انتظار فرصتی هستند تا پریشانی های روانی خود را با کم کاری ، ترور شخصیت یکدیگر ، ایجاد سوانح و حوادث به شیوه‌ای مخرب نشان دهند

ویژگی های مدیران کارآمد

هر مدیر باید دارای ویژگی هایی باشد که اورا در خور و شایسته رهبری محیط آموزشی گرداند. . این توانمندی ها که به توانمندیهای رهبری موسوم است فرد را در بین سایر افراد متمایز نموده و او را قابل مراجعه ، اعتماد و اطمینان سازد

مک موری (Mc Murray  ) ده ویژگی را برای یک رهبر موفق بر می شمرد که می تواند الگویی برای تمرین مدیریت و رهبری آموزشی به حساب آید

1-    استقلال فکر

2-    اتکای به نفس

3-    قضاوت درست

4-    ابتکار

5-    جامعیت فکر

6-     پیش بینی احتمالات

7-    داشتن نظم

8-    منصف بودن

9-    قاطعیت

10- رعایت اصول اخلاقی

صاحب نظران ویژگی های دیگری نیز برای مدیر آموزشی بر شمرده اند که در چهار موضوع مهارتهای مدیریتی ، مهارتهای بین فردی ، ارتباط و سایر جنبه های مهارتی در این مقاله مورد بررسی قرار می دهیم

الف ) مهارتهای مدیریتی

تجزیه و تحلیل مسائل

 این توانایی به جمع آوری داده ها و تجزیه اطلاعات پیچیده برای عناصر هم یک مسئله بر می گردد .به عبارت دیگر ، مدیر باید بتواند به جستجوی اطلاعات برای هدف معین بپردازد و از آن اطلاعات برای حل مسئله و تصمیم گیری استفاده کند

قضاوت

توانایی رسیدن به نتیجه گیری های منطقی و اتخاذ تصمیمات پر کیفیت بر پایه اطلاعات موجود ، داشتن مهارت در تشخیص نیازهای آموزشی و تعیین اولویت بین آنها ، دارا بودن توان ارزشیابی انتقادی از ارتباطات کتبی

بر این اساس ،  یک مدیر آموزشی خوب کسی است که بتواند نیازهای آموزشی جامعه و مدرسه را مشخص کرده و با رعایت الویت ها ، به تصمیم گیری درباره حل و تأمین آن نیازها بپردازد

توانایی سازمانی

توانایی برنامه ریزی ، زمان بندی و کنترل کار دیگران و داشتن مهارت در استفاده بهینه نیروها و توانایی برخورد درست با درخواست های دیگران در یک زمان . بدین ترتیب ، مدیر آموزشی کسی است که بتواند از زمان و نیرو بطور بهینه و صرفه جویانه در حل مشکلات و تأمین درخواست ها یا نیازها استفاده کند

مصمم بودن

توانایی در تشخیص اینکه بدون توجه به کیفیت تصمیم ، چه زمانی نیاز به اتخاذ تصمیم است . درک درست و بموقع زمان تصمیم گیری یکی از ویژگی های مهم رهبری آموزشی است

ب ) مهارتهای بین فردی

رهبری

توانایی در درگیر کردن و مشارکت دادن سایرین در حل مشکلات و مسائل سازمان و تشخیص این که چه زمانی گروه نیاز به هدایت دارد و تعامل گروه با گروه برای راهنمایی آنها در انجام و تکمیل کارها از ویژگی های رهبر آموزشی است

حساسیت

یک مدیر آموزشی موفق نسبت به نیازها ، خواسته ها و مشکلات شخصی اعضای سازمان دارد . او می تواند تعارضات را حل کند و با افرادی که زمینه ها و سوابق متفاوتی دارند رفتار و برخوردی مناسب داشته باشد . او می داند که چگونه با مسائل عاطفی برخورد کند و از چه نوع اطلاعاتی با هر کس استفاده کند

تحمل فشار

توانایی کار کردن در شرایط تحت فشار و در زمانی که مخالفین ( نیروهای مخالف ) در حال فعالیت هستند و همچنین توانایی فکر کردن در زمان وقوع مشکلات از ویژگی های مدیر آموزشی خوب است

ج ) ارتباط

-       ارتباط شفاهی

مدیر آموزشی موفق است که بتواند درباره ایده ها و وقایع سخنرانی روشنی داشته باشد

-       ارتباط کتبی

مدیر آموزشی باید بتواند ایده ها و افکار خود را کتباً به روش درست با مخاطبین مختلف مانند دانش آموزان، معلمان و اولیا و دیگران در میان بگذارد

د ) سایر جنبه های مهارتی

-       علائق مختلف

یک مدیر آموزشی خوب باید توانایی و علاقه مندی لازم جهت شرکت در موضوعات و وقایع مختلف را داشته باشد

-       انگیزه شخصی

یک مدیر آموزشی موفق کسی است که در در تمام فعالیت هایش نوعی نیاز به کسب موفقیت وجود داشته باشد . باید شواهدی مبنی بر اهمیت کار برای ارضاء نیازهای شخصی او مشاهده شود

-       ارزش های آموزشی

داشتن فلسفه آموزش و پرورش کاملاً مستدل و روشن و توان پذیرش ایده های جدید و تغییرات از ویژگی های مدیران آموزشی خوب است

با توجه به اصول مدیریت اسلامی و مدیریت در ایران ویژگی های دیگری برای مدیران کارآمد بیان شده است که مورد بررسی قرار می دهیم

نفوذ شخصی

مدیر رهبر باید بتواند افراد زیادی را جذب کند و در هنگام لزوم افرادی را دفع نماید . آنچه مسلم است که قوه جاذبه مدیر باید از نیروی دافعه او بیشتر باشد . کسانی که به دلایل مختلف مثل سردی و تندی رفتار ، عدم سازش و ناتوانی کنترل احساسات خود ، باعث دلسردی و پراکندگی انسانها می شوند ، رهبران خوبی نیستند

در حالی که جذب افراد باید سهولت بیشتر انجام گیرد ، نباید افراد را به سادگی از دست داد

علی (ع) : اعجز الناس من عجز عن اکتساب الاخوان ، و اعجز منه من ضیع ظفر منهم

عاجز ترین فرد کسی است که دریافتن دوست ناتوان باشد و از او ناتوان تر کسی است که دوستان بدست آورده را از دست بدهد

البته باید توجه داشت که ملاک جذب و دفع ، حق است و هر رهبری که جاذبه زیادی داشته باشد ، الزاماً کارش حق نیست . از آنجا که مدیران آموزشی با معلمان که قشری شریف ، وظیفه شناس و زحمتکش می باشند  ، ارتباط دارند ، باید رفتاری همراه با محبت ، دوستی ، خیرخواهی ، رعایت حقوق ، دادن ارزش ، احترام و بالاخره جاذبه لازم باشد

مدیر رهبر باید از جهتی خونگرم و از جهت دیگر خونسرد باشد . خونگرمی به معنی خوب با مردم رابطه برقرار کردن با آنها جوشیدن و در میان آنها بودن است . خونگرمی حالت و جوّی خوش آیند و مساعد برای جذب افراد بیشتر فراهم می سازد . در مقابل ، مدیر باید در مواقع سختی و اضطرار ، بروز مشکلات و بحرانهای سخت خونسرد و خودنگهدار باشد . او باید قلبی بزرگ و روحی عظیم داشته باشد . هرچه اهداف انسان عالی تر و روحش بزرگتر باشد ، قدرت مقابله و توان سکون و آرامش او بیشتر می شود . اکثر مردان بزرگ جهان ، بزرگی خود را از روح بلند و همت عالی خود یافته اند و در همین راستا در حوادث بزرگ چون کوهی استوار و سربلند ، آرامش و وقار خود را حفظ کرده اند

نکته مهم این است که خونسردی قابل تمرین کردن و یادگرفتن است . دلیل روشن آن این است که معمولاً افرادی که تجربیات بیشتری دارند ، از جوانان و افراد کم تجربه در برخورد با وقایع و بحرانها خونسردترند . از جهت دیگر ، نگاهی به روش زندگی جوامع مختلف نشان می دهد که مردم فرهنگهایی متفاوت ، از نظر درجه خونسردی ، خوش مشربی و اجتماعی بودن با هم فرق می کنند . مدیر باید هنگام بروز دشواری ها به خود تلقین کند که اولین وظیفه او حفظ آرامش و داشتن برخوردی منطقی با مسئله است . گاهی اوقات ، برخوردها و تجربیات شغلی و شخصی موجب عادت به خونسردی است . مدیرانی که از مشکلات و سختی ها نمی هراسند و بعضاً به سراغ خطرها می روند ، معمولاً افرادی خونسرد هستند

بدون تردید ، سخن گفتن و شیوه سخنوری از عوامل عمده برقراری ارتباط و نفوذ در دیگران است و سبب موفقیت انسان در روابطش با زیر دستان و همکاران می شود

اعتماد به نفس و خودپنداری مثبت

اعتماد به نفس یعنی اینکه فرد نسبت به توانایی ها و نقاط مثبت خود اطمینان داشته باشد  . فردی که اعتماد به نفس دارد ، خود را در انجام کارها و وظایفش توانا می یابد و با اطمینان بیشتری قدم های بعدی را برای حصول نتیجه بر میدارد . خودپنداری نیز در راستای اعتماد به نفس قرار می گیرد . اگر به فردی که در موضوعی استعداد دارد گفته شود که استعداد ندارد و آن فرد چنین ادعایی را بپذیرد ، از نظر پیشرفت تحصیلی و موفقیت در کارها دچار اشکال خواهد شد

فردی که خود پنداری منفی دارد ، همواره زندگی و کارهایش با تردید ، دودلی و هیجان تؤام می شود که همه اینها محدود کننده توانایی های فرد و در نتیجه کند و یا متوقف کننده موفقیت است

مدیر باید به گفته ها ، افکار ، اعمال و موفقیت هایش اطمینان داشته باشد

قابل اطمینان و اعتماد زیردستان بودن

 

مقاله مدیریت آموزشی در word

 مقاله مدیریت آموزشی در word دارای 25 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مدیریت آموزشی در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله مدیریت آموزشی در word

پیشنیه مدیریت آموزشی  
تعریف مدیریت آموزشی  
وظایف مدیریت آموزشی:  
1-برنامه ریزی (planing)  
2-سازماندهی (organization)  
3-فرماندهی (precting)  
4-هماهنگی coordingating  
5-کنترل کردن (controling):  
ضرورت توجه به مدیریت آموزشی  
سبکهای مدیریت و رهبری  
سبک هنجار مدار:  
سبک فرد مدار:  
سبک موقعیت مدار :  
ویژگیهای مدیر موفق با توجه به سبک هنجار مدار؛  
مدیران پیرو سبک هنجار (سبک کلاسیک)  
ویژگیهای مدیر موفق با توجه به سبک فردمدار؛  
مدیران پیرو سبک فردمدار  
ویژگیهای مدیر موفق با توجه به سبک کار مدار  
مدیر سبک کار مدار:  
اثربخشی:  
فهرست منابع  

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله مدیریت آموزشی در word

1-مبانی نظری و اصول مدیریت آموزشی، علی علاقه بند

2-مدیریت آموزشی، وین ک، هوی و سیسیل، جلد اول، ترجمه سید عباس زاده چاپ اول، انتشارات دانشگاه ارومیه

3-مدیریت مطلوب در آموزش و پرورش، مدیریت در آموزش و پرورش، خدامراد شیالی، شماره

4-رهبری و مدیریت آموزشی، سید محمد دیرکمالی، چاپ اول، تهران، نشر رامین

5-مدیریت و رهبری آموزشی، کیمبل وایلز، ترجمه طوسی، چاپ سوم، تهران مرکز آموزش و مدیریت دوستی

6-مدیریت آموزشی، دکتر قرائی مقدم، چاپ اول، انتشارات ابجد پائیز

7-مدیریت آموزشی و اموزشگاهی، محمدرضا بهرنگی، چاپ اول تهران، انتشارات بهرنگی

پیشنیه مدیریت آموزشی

نهضیت مدیریت علمی و اصولی که تبلیغ می کرد مدیریت آموزشی را متأثر ساخته و توجه اندیشمندان و محققان آموزشی را به خود جلب نمود. هواداران مدیریت علمی در نظامهای آموزشی به کاربرد اصول آن همت گماشتند. آنها مدرسه را مشابه کارخانه تلقی می کردند که در آن دانش آموران مانند مودا خام، باید در فراگیری آموزش و پرورش، متناسب با کیفیات و مشخصات مورد انتظار جامعه تغییر و تحول پیدا کنند. بنابراین نظامهای آموزشی باید برای تحقق این هدف، کارکنان واجد صلاحیت، ابزارها و روشهای فنی ویژه مورد نیاز با معیارها و استانداردهای از پیش تعیین شده فراهم سازند

با تلاش و همت این افراد، در تاریخ مدیریت و رهبری آموزشی ایالات متحده دوره‌ای به وجود آمد که عصر پرستش کارآئی نام گرفت

طالبان اولیه مدیریت آموزشی، گرچه دقت نطر مهندسان انسان را نداشتند ولی همانند مدیران عملی تیلور رفتار سازمان آموزشی را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دادند، و سعی می کردند که اصول مدیریت علمی را در محیط های آموزشی پیاده کنند. و پیشنهادهایی در جهت انجام امور به حداکثر رساندن کارآیی اراده‌اند

تجزیه و تحلیل مدارس به سویله ریموند کالاهان در سالهای 1910 تا 1930 فعالیتهای غلمی متأثر اصول مدیریت علمی را به خوبی نشان می دهد. با این حال تا سال 1940 مدیریت آموزشی تحت تأثیر مطالعات هارتون قرار داشت. مدیریت دموکراتیک تصمیم‌گیری دموکراتیک و تدریس دموکراتیک شعار این دوره بود تا سال 1950 مدیریت آموزشی بیشتر تحت تأثیر فرضیه های تئوریک قرار داشت. ولی در سالهای 1950 تا 1960 رفتار گرایان پا به عرصه وجود گذاشتند و نهضتی جدی برای مطالعه و تدریس مدیریت آموزشی به وجود آوردند و از این طریق مفاهیم زیادی از دیگر رشته های علمی در مورد و مدیریت آموزشی گردآوری شد

در دهه 1970 بحرانهای اجتماعی و سیاسی مانند بحرانهای نفتی و رکور اقتصادی در غرب مطالعات تئوریک و عملی در مدیریت آموزشی را تحت تأثیر قرار داد و انتقاداتی نیز بر رویکرد علوم رفتاری مطرح گردید به طوری که «گریفتیز» مدیریت آموزشی را تا سال 979 به عنوان رشته ای در آشوب روشنفکری توصیف می کند

ولی در سال 1979 با انتشار مقاله ای از طرف وران ادمونرز که رهبری قوی داری در یکی از خصوصیات مدارسی که در زمینه تدریس، اثر بخش بودند معرفی کرد

این موضوع نقطه عاطفی شد که توجهی تجدد به مدیریت آموزشی را جلب نمود و در اواسط دهه 1980 منجر به ظهور رهبریت آموزشی تدریس گرا گردید که استاندارد آموزشی جدیدی برای مدیریت تعیین می کرد. در این الگو مدیر مهمترین منبع دانش برای رشد برنامه های آموزشی مدرسه تلقی می گردید. در ایالات متحده مراکز آموزشی ایجاد گردید که بتواند توانایی هایی از قبیل توانایی بهبود بخشیدن روشهای تدریس معلمین و ; داشتن انتظاراتی بیشتر از عملکرد معلمین و دانش آموزان سرپرستی نزدیک در کلاسهای درس، هماهنگی مواد درسی نظارت بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان را در مدیران پرورش دهند

به لحاظ ظهور متغیرهای محیطی جدید در دهه 1990، بطور کلی عقیده گروهی بر این است که نظام آموزش و پرورش دانش اموزان را به طور کارا و مؤثر برای ایفای نقششان در جامعه آینده آماده نمی کند، از این رو سیاستگذاران آموزشی بر آن شدند تا فرصتهای اساسی و زیربنای آموزشی و پرورش را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهند

پیشنهادهای این افراد بر این فرض استعداد است که نیاز بیشتری به روشهای پویا وجامع در تدریس و یادگیری وجود دارد، در نتیجه مواردی چون تفویض اختیار از نواحی آموزش و پرورش به ندارس در ارتباط با تصمیم گیریهای مرتبط با مواد درسی، افزایش نقش معلمین و والدین در فرآیند تصمیم گیری و تأکید بیشتر بر تدریس پویا و یادگیری فعالانه را پیشنهاد می کنند

اداره مراکز آموزشی از گذشته های دور یعنی از همان زمان که اولین آموزشگاه های بوجود آمده صورت می گرفته است. اما توجه بیش از حد به مدیریت آموزشی در واقع بعد از انقلاب صنعتی در قرن هجدهم و شروع آموزش و پرورش همگانی آلمان، انگلستان، فرانسه و آمریکا بود که به تربیت مدیران آموزشی همت گماردند

درکشور ما توجه به مسأله مدیریت آموزشی تقریباً از 35 سال پیش ابتدا از طریق ورودی و سپس ایجاد رشته های تحصیلی دانشگاهی آغاز گردید. اخیراً در پی گسترش روز افزون نظام آموزشی ضرورت بهسازی کیفیت نتایج آموزشی مسئله مدیریت و رهبری آموزشی در آموزش و پرورش بارندگی و رشد  توسعه اقتصادی و; توجه چندانی نداشته است. اکنون با تغییرات و تحولات جهانی و اجتماعی دریافته است که مدیریت آموزشی فعالیتی است پویا که باید همه وظایف مربوط به آن مانند:برنامه ریزی«تعیین هدفها»، سازماندهی، هماهنگی، هدایت، و رهبری، نوآوری و ایجاد انگیزه و ..و کاملاً در نظر گرفت

تعریف مدیریت آموزشی

مدیریت با توجه به آموزشهای حاکم بر جوامع و زیربنای اعتقادی و فلسفه اجتماعی آن تعریف می شود به زعم دکتر کمبل و این مدیریت آموزشی دارای معانی و مفاهیم مختلفی است و هرکس برحسب تجربیات و احتیاجات و مقاصد خود برای آن مفهومی را در نظر می گیرد

فرهنگ لغات بین المللی تعلیم و تربیت مدیریت آموزشی راه بکار بردن تکنیکها و روشهای اداره سازمان های تربیتی با در نظر گرفتن هدفها و سیاستهای کلی تعلیم و تربیت تعریف می کند

از نظر کنزویچ مدیر آموزشگاهی فرآیند اجتماعی مربوط به هویت دادن، نگهداشتن، برانگیختن کنترل کردن و وحدت بخشیدن تمام نیروهای رسمی و غیر رسمی انسانی و مادی سازمان یافته در یک نظام واحد و یکپارچه می باشد که برای دستیابی به هدفهای از پیش تعیین شده طراحی است

دکتر میر کمالی مدیریت آموزشی را«فرآیندی اجتماعی می داند که با بکارگیری و مهارتهای علمی، فنی و هنری کلیه نیروهای انسانی و مادی را سازماندهی و هماهنگ نموده و با فراهم آوردن زمینه های انگیزش رشد، با تأمین نیازهای منطقی فردی و گروهی معلمان، دانش آموزان و کارکنان به طور صرفه جویانه به هدفهای تعلیم وتربیت می رسد.»

دکتر واینر بر این اعتقاد است هر عملی که بتواند معلم را در امر آموزش یک قدم پیش‌تر ببرد مدیر و رهبر آموزی خوانده می شود»هدایت و رهبری آموزش در محیط مدرسه محدود به فردی که عنوان مدیر یا راهنما را دارد نمی شود. از نظر وی رئیس آموزش و پرورش، مدیر مدرسه، دبیران، متخصصین وسایل سمعی و بصری فیلم های آموزشی، کتابدار و حتی سرایدار مدرسه که بتواند قدم در امر آموزش بردارد رهبر و مدیر آموزش تلقی می گردد به این دلیل که هر یک از آنان به گونه های مختلف می‌توانند دبیرران و همکاران خودشان را در جهت آموزش دانش آموزان یاری کنند

دکتر علاقه بند در تعریف مدیریت آموزشی می گوید

مدیریت آموزشی عبارت است از فرآیند برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت، نظارت ارزشیابی و در مجموع اداره کردن کلیه امور و فعالیت های مربوط به اموزش و پرورش در کتاب رهبری و مدیریت آموزشی تألیف دکتر سید محمد میر مکالی مدیریت آموزشی اینچنین شده است

مدیریت آموزشی فرآیندی است اجتماعی که با استفاده از دانش مدیریت و تجربه عملی و با آگاهی و بهره گیری از علوم تربیتی، کلیه امکانات و منابع مادی و انسانی در جهت تقویت و یاری و بهبود تعلیم و تربیت هم سو و هماهنگ نموده و برای رسیدن به اهداف آموزشی محیط مساعد مناسب را فراهم می سازد

در کتاب مدیریت در آموزش و پرورش تألیف آقای دکتر صافی ص 9 مدیریت آموزشی اینچنین تعریف شده است: «مدیریت آموزشی عبارتست از کاربرد اصول، نظریه ها و روشهای مناسب مدیریت در سازمانهای آموزش و پرورش

همه متخصصین امور آموزشی، دستیابی به اهداف تعلیم و تربیت را خدف عمده و روشن مدیریت آموزشی می دانند . این در حالی است که بسیاری از مدیران آموزشی مدارس ما نظر روشن و قاطعی درباره اهداف سازمانهای آموزشی ندارند، جالب آنکه عده ای از این مدیران در حالیکه نمی دانند وظیفه و کار اصلی شان در مدرسه چیست فکر می کنند به اندازه کافی از مدرسه و اهداف آن اطلاع کافی دارند

معمولاً مدیران مدارس وظیفه اصلی خود را ثبت نام، تعیین کلاسها، تقسیم دانش آموزان، رسیدگی به حضور و غیاب، آماده ساختن به موقع کلاسها، حل مسائل روزمره و عادی، اجرای بخشنامه ای ارسالی اداره آموزش و پرورش، ثبت کارنامه ها و دفاتر امتحانی، اعلام به موقع نتایج می دانند

«و از آنجا که هدفهای آموزش و پرورش عمیقاً تجزیه و تحلیل نمی شود، مدیران به کارهای سطحی و روبنای سرگرم و از اهداف اصلی باز می مانند؟

وظایف مدیریت آموزشی

 

مقاله مدیریت بحران در بنادر در word

 مقاله مدیریت بحران در بنادر در word دارای 28 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مدیریت بحران در بنادر در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله مدیریت بحران در بنادر در word

پیش بینی سوانح وبحران ها در بنادر  
سوانح وبلایای جهان وایران  
سوانح وبلایای سال 2005  
2-1 سوانح وبلایای سال 2006 میلادی  
3-1 پیش بینی خطرات جهانی 2007  
خطرات اقتصادی  
4-1- سوانح وبلایای بزرگ در ایران  
2-سیر مدیریت بحران در ایران  
3-مدیریت بحران در بنادر  
2-3- وظایف مدیریت بحران در بنادر  
4-3- مدل فرآیندی بحران  
نتیجه گیری:  
حوادث ترافیکی  
پیشنهادات:  
جمع بندی پایانی  
منابع :  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله مدیریت بحران در بنادر در word

1- بررسی ،‌تجزیه وتحلیل آمار حوادث ناشی از کار درسال 83و84 دربنادر تابعه  سازمان بنادر وکشتیرانی – ارسلان شیرزادی ،‌مرجان مولائی (اداره ایمنی وبهداشت سازمان بنادر وکشتیرانی )

2- اداره استراتژی بین المللی کاهش بحرانها وسوانح سازمان ملل

3- مجمع جهانی اقتصاد –گزارش خطرات جهانی

پیش بینی سوانح وبحران ها در بنادر

باتوجه به توسعه مناطق ویژه اقتصادی در وزارت نفت وبرخورداری این مناطق از بنادر واسکله های اختصاصی همانند بندر پتروشیمی پارس درمنطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس و اسکله های منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی درماهشهر وهمچنین وجود اسکله ها وبنادر سایر شرکتهای تابعه وزارت نفت درکشور ،‌لزوم توجه واهتمام به موضوع مدیریت بحران دراین بنادر وپیش بینی سوانح وبحرانها به منظور آمادگی پیشگیری ومقابله با این سوانح  از جمله نکاتی است که این نوشتار تلاش می نماید بدان دست یابد

اماقبل از ورود به موضوع اصلی ،‌نگاهی گذرا به سوانح وبحران های جهانی وهمچنین سوانح بزرگ کشور کمک خواهدکرد تا سازمانها ومسئولین درگیربا مقوله بحران، در برنامه ریزیهای خود تأمل بیشتری مبذول نمایند

سوانح وبلایای جهان وایران

سوانح وبلایای سال

براساس گزارش منتشره از سوی ادراه استراتژی بین الملل کاهش بحرانها سازمان ملل آمار رسمی سوانح بزرگ جهان درسال 2005 میلادی به شرح ذیل بوده است

-                    جمع کل سوانح وبلایای طبیعی بزرگ 360  با ‌18% افزایش نسبت به سال

-                    افرادیکه درسال 2005 از این بلایا تأثیر پذیرفته اند 157 میلیون نفر، 7 میلیون نفر بیش از 2004 که البته علیرغم این افزایش ،‌تعداد افرادی که جان خود را از دست داده اند به نسبت سال 2004 کمی کاهش داشته است وبیشترین تلفات این سال مربوط به سونامی در آسیا و زلزله کشمیردر پاکستان بوده است

-                    خسارات مالی سوانح وبلایای سال 2005 حدود 159 میلیارد دلار بوده است که 125 میلیارد دلار آن مربوط به طوفان کاترینا بوده است

-                    هزینه ناشی از سوانح وبلایای طبیعی درسال2005 حدود 71% نسبت به سال 2004 که حدود 93 میلیارد دلار گزارش شده ،‌افزایش داشته است

2-1 سوانح وبلایای سال 2006 میلادی

براساس گزارش منتشره از سوی سازمان ملل ،‌سال 2006 کم هزینه ترین وهمچنین کمترین تلفات انسانی را درمقایسه با دو دهه گذشته داشته است وهزینه سوانح وبلایای طبیعی دراین سال ،‌به کمترین مقدار طی دو دهه گذشته یعنی به حدود 25 میلیارد دلار رسید

-                    بیشترین تلفات انسانی درسال 2006 مربوط به زلزله دراندونزی بوده است که بیش از 5778 کشته بر جای گذاشت

-                    سیل همچنان مهمترین عامل بحرانهای بزرگ دراین سال بوده است ومقدار سیل دراین سال حدود 40% افزایش داشته است

  – چین با 35 بحران بزرگ وآمریکا ، ‌اندونزی و فیلیپین به ترتیب 26،20 ،20 در دسته بندی سال 2006 قرار گرفته اند

3-1 پیش بینی خطرات جهانی

مجمع جهانی اقتصاد در گزارش ًپیش بینی خطرات جهانی 2007 ً به ارزیابی 23 خطر اساسی که دولتها وشرکتهای بزرگ در سطح جهانی با آن روبرو می باشند پرداخته وآنها را به شرح ذیل دسته بندی کرده است

خطرات اقتصادی

شوکهای قیمت نفت که منجر به اختلالات درعرضه انرژی خواهد شد

کسری موازنه تجاری آمریکا

بحرانهای مالی ناشی از جابجائی وانتقالات جمعیتی

رکود اقتصاد چین

شکسته شدن قیمت دارایی ها ومقروض شدن بیش از اندازه دولتهاوشرکتها

خطرات محیطی

طوفانهای ساحلی

زلزله

سیل

تغییرات آب وهوائی

کاهش  عرضه آب شیرین

خطرات ژئو پولیتکی

تروریسم بین المللی

تکثیر سلاحهای کشتار جمعی

جنگ بین دولتها وجنگهای داخلی

سقوط دولتها

فساد وتبهکاری بین المللی

هزینه های جهانی سازی

بی ثباتی در خاورمیانه

خطرات اجتماعی

اپیدمی ها

امراض مسری در دنیای درحال توسعه

امراض دایمی درکشورهای توسعه یافته

نظامهای مسئولیت مدنی

تکنولوژیک

نقص و خرابی زیر ساختهای مدنی  اطلاعاتی

خطرات درحال ظهور ناشی از نانو تکنولوژی

4-1- سوانح وبلایای بزرگ در ایران

براساس آمار بانک بین المللی اطلاعات سوانح درسال 2005 بیش از 23 سانحه بزرگ درکشور ما رخ داده است

همانطوریکه از آمارها مشاهده میگردد 9 سانحه طبیعی و 14 سانحه غیر طبیعی درکشور رخ داده است که سوانح حمل ونقل با 10 فقره بیشترین فراوانی سوانح بزرگ درایران را به خود اختصاص داده است

براساس همین گزارش تلفات انسانی سوانح درسال 2005 ایران به شرح ذیل بوده است

براساس همین آمار،‌حدود 130 هزار نفرنیز دراین سال مجروح و یا تحت تأثیر قرارگرفته اند که بیشترین آنها مربوط به سیل وزلزله بوده است ، متأسفانه ایران دراین سال نیز همچنان در ردیف پرسانحه ترین کشورهای جهان از نظر سوانح طبیعی وغیر طبیعی قرار داشته است

2-سیر مدیریت بحران در ایران

در جدول‌ذیل ما سیر تصویب قوانین مدیریت بحران درکشور را از سال 1348 تاکنون را آورده ایم تا به پیشینه بیش از 4 دهه آن توجه بیشتری نمائیم اما قبل از آن به تعریف  بحران درکشور اشاره می شود

درطرح جامع امداد ونجات کشور مصوب هیأت وزیران ، بحران اینگونه تعریف شده است حوادثی که در اثر رخدادها وعملکردهای طبیعی وانسانی به طور ناگهانی به وجود می آیدوسختی را به یک مجموعه یا جامعه انسانی تحمیل می کند وبرطرف کردن آن نیاز به اقدامات اضطراری ،‌فوری وفوق العاده دارد

همانطوریکه ملاحظه می شود قبل از انقلاب اسلامی تنها قانون مصوب مربوط به پیشگیری ومبارزه با خطرات سیل بوده است درحالیکه از انقلاب اسلامی وبروز بحران جنگ تحمیلی دشمن بعثی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران و وقوع بلایای طبیعی از قبیل سیل ،‌زلزله ، و ; حداقل 10 قانون وتصویب نامه ومجوز قانونی برای مقابله باسوانح وبلایای طبیعی وغیر طبیعی تدوین وبه تصویب رسیده است

3-مدیریت بحران در بنادر

 

مقاله مدیریت پایش محیط کار در word

 مقاله مدیریت پایش محیط کار در word دارای 27 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مدیریت پایش محیط کار در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله مدیریت پایش محیط کار در word

چکیده:  
مقدمه:  
تشریح مدیریت بر اساس گشت زنی در اطراف((Management By Walking Around:  
اهمیت بکارگیری روش مدیریت به سبک گشت زنی در محیط کار” MBWA”:  
محاسن،اثربخشی و دستاوردهای اجرای مدیریت به سبک قدم زدن در میان کارکنان و گفتگو با آنها”MBWA”     
نتایج حاصل از استقرار شیوه مدیریت به سبک MBWA :  
تجزیه و تحلیل روش :  
توصیه‌ها:  
منابع :  

 

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله مدیریت پایش محیط کار در word

مرکز اطلاعات فنی ایران
مجله تدبیر
مجموعه حکایات مدیریت
سایت مدیریت منابع انسانی
کتاب کلیدهای طلایی مدیریت منابع انسانی            ترجمه: غلامحسین خانقایی
مقاله کاهش استرس مدیران در محل کار                نویسنده: محمدرضا نوروزی
کتاب مدیر یک دقیقه ای                                   تالیف: دکتر کنت بلانچارد و دکتر اسپنسر جانسون
کتاب رهبری تحول                      نویسنده : جان پی.کاتر   مترجمان: دکتر مهدی ایران نژاد /موسسه تحقیقات و آموزش مدیریت

چکیده:

   یکی از عوامل عمده موفقیت سازمان‌ها، “حضور مدیریت” در کلیه فرآیندهای تعیین ارزش، ماموریت‌، چشم انداز وتعیین اهداف گسترده در سازمان می باشد. مدیریت و فرآیند مربوط به آن نیازمند الزامات و پیش نیازهایی است که از اصولی ترین آنها “مدیریت و ارتباط‌ با کارکنان” بوده که می تواند ارتقاء بهره وری را برای مدیریت یک سازمان به ارمغان آورد. آنچه که در این اصل اهمیت دارد حضور فیزیکی مدیر در محیط کار کارکنان و برقراری ارتباط (عاطفی-شغلی) می باشد. مدیریت بر اساس گشت زنی در محیط کار(MBWA) کلیدی است برای مدیریت یک سازمان تا در محیط سازمان خود مشغول به چرخه شود و رفتارهایی را شناسایی کند که نیاز به بهبود دارند

شیوه مدیریت MBWA به شدت نیازمند ارتباط می باشد. زیر ساخت اطلاعات کلیدی و اصلی تمام جنبه‌های مدیریت، بکارگیری شیوه MBWA است. نیازهای اطلاعاتی در این سبک به یک زیر ساخت ارتباطی بستگی دارد که در برابر تغییرات درون سازمانی مقاومت نکند

بدلیل فاصله مکانی- سازمانی، مدیران قادر به تماس روزانه با کارمند خود نیستند و به همین دلیل ارزیابی‌ مدیریت از کارکنان و بالعکس بر اساس اطلاعات محدود صورت می گیرد. به همین منظور روش گشت زنی در محیط بر محور مدیر و کارکنان یکی از تجارب موفق مدیریت می باشد. این مقاله براساس تجارب بدست آمده از بکارگیری این روش در شرکت پالایش نفت بندرعباس، تهیه گردیده است

 

مقدمه:

امروزه شیوه‌های مدیریت و الگوسازی در جوامع دستخوش تغییر و تحولات عمیق شده است. تجارب و رهیافت‌های پیشین جای خود را به راهکارهای نوین داده و کارایی این روش‌ها و شیوه‌های مرسوم بنحو محسوسی کاهش یافته است. سبک‌ها و الگوهای جدید با تاثیرپذیری از زیرساختهای پیشین بسط یافته‌اند بطوریکه می توان با اندکی تامل در آثار و تحولات جدید، شکلهای نخستین و جلوه های پیشین آنرا کشف نمود

 MBWAیا مکانیسم مدیریت بر اساس گشت‌زنی در محیط اطراف، یک سبک مدیریتی است که با بهره‌گیری و مشارکت دو مشخصه           ” مدیریت و کارکنان” درحل موانع سازمان‌ها دارای اهمیت می باشد. این سبک به روشهای گوناگون و با توجه به فرهنگ و شرایط حاکم بر سازمان قابلیت اجرا را دارد. حضرت امیرالمومنین (ع) در خطبه‌های خود بارها این مسئله را خاطر نشان ساخته و به مدیران خود متذکرگردیده است که خود بیانگر آنست که چنین نگرشی در آن عصر و زمان که هنوز فرهنگ مدیریتی به صورت علمی مطرح نبوده، یک نکته برجسته و جستاری شگفت می‌نماید. آن حضرت در نامه 53 خطاب به دولتمردان خود می‌فرماید: ارتباطت را با کارکنانت برقرار کن و خدمات صادقانه آنان را به زبان بیاور (صریحاً‌ از آنها قدردانی نما) زیرا ارتباط با این شیوه تشویق، مردان شجاع را در راه نیکوکاری به هیجان می‌آورد و مسامحه‌کاران را به فعالیت و حرکت وا می‌دارد. در این روایت چند نکته اساسی از ارتباط مدیریت و کارکنان استنباط می‌گردد که می‌توان آنها را جزء همان راهبردهای اساسی در مدیریت به سبک MBWA به شمار آورد

 1 ضرورت ارتباط بین مدیریت و کارکنان 2 نقش حیاتی کارکنان در پیشبرد مقاصد سازمان   3 ایجاد انگیزه در کارکنان= بهره وری

ارتباط سازمانی فرایندی است که مدیران را برای اخذ و تبادل اطلاعات با کلیه افراد سازمان توانا می‌سازد. انواع ارتباط سازمانی عبارتند از: 1ارتباطات عمودی در سازمان 2 ارتباطات رسمی 3 ارتباطات غیررسمی ارتباطات عمودی از بالا به پایین با اهداف هدایت، آموزش، اطلاع و ابلاغ دستورات مقامات مافوق به زیردستان می‌باشد. ارتباطات عمودی از پایین به بالا جهت ارائه گزارش، پیشنهاد، ارائه توضیحات و درخواست‌های گوناگون می‌باشد. در ارتباطات از پایین به بالا هر گاه کارکنان سطوح پایین تر دریابند مافوق نسبت به پاره‌ای اطلاعات واکنش منفی از خود نشان می‌دهد آن گاه در ارسال آن نوع اطلاعات امساک کرده یا آنها را تعدیل می‌کنند.در ارتباط از بالا به پایین هر گاه مدیران از دادن اطلاعات واقعی و کافی به زیردستان خودداری کنند آن گاه مرئوسان اعتماد خود را نسبت به آنان از دست داده و نمی‌توانند پاسخ‌های صحیح و درستی به پیام‌های ارتباطی آنها بدهند که این امر باعث تنش‌هایی در سازمان می‌شود. سبک MBWA، در بهبود ارتباطات عمودی سازمان که از اهداف مناسبی(هدایت، آموزش، اطلاع و ابلاغ، گزارش، پیشنهاد) برخوردارند بسیار مهم و ضروری بنظر می رسد.  

ارتباط رسمی در گروه‌های کوچک رسمی شامل شبکه‌های همه جانبه، چرخی و زنجیره‌ای هستند. درارتباط همه‌جانبه همه اعضا می‌توانند آزادانه با هم در ارتباط باشند. در شبکه چرخی رهبر به عنوان کانون و مرکز این ارتباطات فعالیت می‌کند و در شبکه زنجیره‌ای یک زنجیر فرماندهی رسمی وجود دارد. وجود هر یک از این سه شبکه به هدف گروه بستگی دارد. لیکن ارتباط رسمی همه جانبه به اهداف سبک    MBWA نزدیکتر است

 بهترین روش‌های صحیح ارتباط مدیریت با کارکنان در نظام سازمانی خصوصاً سازمان‌های کارآمد را می‌توان به شرح ذیل خلاصه کرد

1-  ایجاد ارتباط بین کارکنان و اعضای رده بالای سازمان

2-  جمع‌‌آوری اطلاعات در سازمان توسط کارکنان

3-  مشخص شدن نقش و نحوه ارزیابی مدیریت (مدیر می بایست از قضاوت کلی و سطحی بپرهیزد و دلایل توبیخ و تحسین خود را اعلام کند)

4-  پرهیز از طبقه‌بندی کارکنان

5-  خودداری مدیر از انتشار و محبت طعنه‌آمیز به کارکنان

6-  عدم ایجاد محیط رسمی و خفقان آور در هنگام طرح سؤال از کارکنان

7-  جلوگیری از تهدید و ارعاب و برخورد ناصحیح با کارکنان

8-  خودداری از قبضه نمودن و محصور کردن اطلاعاتی‌که می‌‌تواند برای کارکنان فایده داشته باشد

9-     خودداری از منحرف کردن موضوع برای مثال وقتی یکی از همکاران می‌خواهد راجع به موضوع شخصی صحبت کند برای شانه خالی کردن موضوع دیگری را مطرح نکرده و یا به کار دیگر مشغول نشود

در ارتباطات غیر رسمی افراد به محض ورود به سازمان بنا بر علل مختلف مانند علایق و سلیقه‌های مشترک، همفکری‌ها و همدلی ها، الفت و نزدیکی‌ها و غیره با هم رابطه برقرار می‌کنند. در صورتی که ارتباطات غیررسمی با اهداف سازمان در تعارض باشد در راه رسیدن به این اهداف اختلال ایجاد شده و در جو سازمان تنش پدید می‌آورد. هر گاه مدیر اینگونه روابط را در راستای اهداف سازمانی ببیند آنگاه باید از آنها بهره گیرد و هر گاه آنها را مخالف و بازدارنده ببیند آنگاه باید در توقف اینگونه روابط بکوشد تا بتواند تنش‌زدایی کند. در دنیای حاضر که عصر فن آوری اطلاعات می باشد در سازمانهای راهبر فن آوری، سبک MBWA می‌تواند از طریق شبکه‌های داخلی، ارسال پیامک، جلسات ویدیو کنفرانس و ; بین مدیران و کارکنان اجرا گردد

 البته قصد ما از معرفی این تجربه بر این نمی‌باشد که MBWA را بعنوان سبک مدیریتی موفق مطرح کنیم اما معتقدیم که بکارگیری این سبک حتی با نواقص و اشکالات وارد بر آن نقش چشمگیری در ایجاد و ارتقاء انگیزش در کارکنان، افزایش توان تصمیم‌گیری مدیر، بالا بردن کیفیت کار و بهره وری مستمر در یک سازمان دارد

پیاده سازی روش مدیریت براساس گشت زنی در اطراف با توجه به شرایط سازمان ها، فرهنگ سازمانی حاکم بر آنها و در دوره‌های زمانی مختلف متفاوت بوده است و با توجه به میزان کارایی و نحوه اجرای آن توسط مدیریت ممکن است به عناوین مختلف تعبیر گردیده و یا حتی در سازمانی این روش موفق و یا با شکست مواجه شود. استفاده از راهکارهای موجود در این سبک همگی تجربی و کاربردی هستند و با اجرای آزمایشی آن در سازمان می‌توان ضمن تعیین اثربخشی و تطابق آن با فرهنگ سازمانی، میزان دستیابی به بهره‌وری در آن مجموعه را نیز تخمین زند

تشریح مدیریت بر اساس گشت زنی در اطراف((Management By Walking Around

در یک دهه اقتصاد پررونق، روش مدیریت قدیم به نام MBWA بعنوان راهکار بسیار عالی برای دریافت انتقادها و پیشنهادات ارزشمند کارکنان مطرح ‌گردید و بیان نمود که چه عواملی می‌توانند بعنوان ورودی چرخه بهبود محصولات و خدمات مفید باشند. اما از مزایای مشتق شده از این سبک در یک اقتصاد کند، می توان تفاوت بین سود و زیان و یا حتی فروش متوسط را با توجه به نقش مدیر اجرایی شرکت نشان داد

تاریخچه”مدیریت با گشت‌زنی در محیط کار” مربوط به یک دوره طولانی می‌باشد. ردیابی ریشه‌های این سبک به سال 1940 برمی‌گردد که محققانی چون بیل هیولت، دیوید پاکارد و هیولت پاکارد آن را توسعه دادند. در سال 1980 پس از جستجو و تعالی پیرامون مسائل مدیریتی توسط توماس پیتز و رابرت این شیوه مدیریت تحت عنوان”تمرین مدیریت بازگشت به محبوبیت” مطرح گردید. با این حال در مقایسه با پیشرفتهای الکترونیکی مانند پست الکترونیکی، اینترنت و اینترانت و توسعه مدیریت تکنولوژی برتر، توجه به سبک MBWA دورنمای بیشتری دارد

پیاده سازی مدیریت بر پایه MBWA، زمان مناسبی را برای ایجاد محیط کار مناسب و تضمین بهره وری در شرکت فراهم می‌آورد

بمنظور اجرای مدیریت به شیوه گشت زنی در محیط کار(MBWA) در سازمان توجه به موارد زیر لازم و ضروری می باشد

 1 مدیریت بایستی آرامش خاطر خود را به کارکنان و محیط کار پیرامون آنها منتقل نماید.(انعکاس رفتار و احساسات مدیر برکارکنان تاثیر خواهد گذاشت)

2 زمینه‌های لازم جهت باز شدن باب پاسخگویی به پرسشها و نگرانی‌های باقیمانده فراهم آید

3 در هنگام بازدید اجازه داده شود، گوش سپردن و پاسخگویی به کارها دیده شود.(مدیریت پروری)

4 لازم نیست که بازدیدها حتماً طبق برنامه خاص اجرا شود. برای اخذ نتیجه بهتر، لازم است شرایط برای برخی بازدیدهای بدون برنامه‌ریزی و خودبخودی فراهم گردد

5 از کارکنان تقاضا شود تا جهت بهبود عملیات، تولید فرآورده، خدمات، خرید و فروش و غیره  مشارکت داشته و پیشنهاد ارائه دهند

6 در کلیه سطوح سازمان سعی شود به یک میزان مساوی زمان صرف گردد

7 به کارکنان موظف پاداش داده شده و شناسایی علنی آنها در دستور کار قرار گردد

8 از حضور در کنار کارکنان، تصویر یک مربی به آنان منتقل گردد نه یک بازرس

9  با تشویق کارکنانتان به خود و آنها نشان دهید که چگونه کار واقعی توسط نفرات شرکت انجام می‌شود.(اهمیت کار تیمی)

MBWA یکی از مهمترین روش ها برای ایجاد اعتماد و وفاداری دردرون یک شرکت است. مدیران واقعی از این شیوه بهره گرفته و درک می کنند که چگونه حضور آنان در محیط کار و انتقال اطلاعات به کارکنان در محیطهای طبیعی می تواند سودمند واقع شود. مدیرانی که شیوه MBWA را انتخاب می‌کنند مدیرانی هستند که سیستم اطلاعات مدیریت MIS را مکفی نمی‌دانند. درسیستم اطلاعات مدیریت (MIS) مدیران اطلاعات سیستماتیک، آموزنده و فنی را بصورت سیستم اطلاعات پلکانی یعنی با استناد به رعایت سلسله مراتب سازمانی دریافت می‌نمایند. اگرچه در هر دو مدیریت، اطلاع از وضعیت شرکت بر اساس اطلاعات محیط پیرامون، یافته‌ها، دیده‌ها وشنیده‌هاست اما در سیستم مدیریت MISاطلاعات(توسط رده میانی) به مدیر منتقل می‌شود در صورتیکه MBWA مدیران را به ناظران عالی و شنوندگان تصمیم گیرنده ارتقاء داده است

MBWA یک روش هوشمند در مدیریت محسوب می‌شود چراکه به مدیر کمک می‌کند تا از شنیده‌ها و دیده‌های خود برای ارائه یک ایده خوب و ایجاد تحولات نوین در سازمان بهره گیرد. در زمانیکه سازمان در موقعیت رقابت شدید و یا در معرض تغییرات سریع و اساسی قرار دارد رهبران نیاز به حفظ ارتباط نزدیک با کارکنان دارند که همین باعث وقوع تغییرات مثبت می شود

 قدرت واقعی سبک مدیریت بر اساس MBWA در ارتباطی است که مدیران با رده‌های پایین‌تر برقرار می نمایند. صرف نظر از مسئولیت مدیر بعنوان مدیریت یک مجموعه، گشت زنی در محیط کار برای کارکنانی که گزارش‌های مستقیم خود را در خصوص کار ارائه می‌دهند مهم و مفید بوده و زمینه‌ساز ایجاد تفکر مثبت در پیگیرهای مدیریت و کارکنان است. به بیان ساده مدیریت به سبک و شیوه MBWA حاوی این پیام مثبت به کارکنان است که منافع مشترک کارکنان و مدیران در حال برآورده شدن است

در صورتیکه مدیران از شیوه MBWAبمنظور تحقق اهداف سازمانی استفاده می‌نمایند لازم است موارد زیر بصورت یک برنامه آموزشی دنبال گردد

در قدم اول یک مدیر بایستی خود را برای شنیدن نظرات و دیدگاههای کارکنان آماده نماید چرا که ممکن است تمام شنیده‌ها موافق نظر مدیر نباشد. اگر هدف از اجرای این روش فقط این است که تنها باورها تقویت شود باید در تمام لحظات یافته‌ها ذخیره شده و غیر از آن انجام نگردد. اهداف مدیریت باید بتواند مشارکتهای صادقانه‌ را آشکار سازد
اغلب مدیران می‌تواند این روش را انجام دهد: MBWA فرستنده پیام مثبت به کارکنان است. این پیام حاوی آنست که منافع سازمان در وجود آنها و تصمیمات مدیریت نهفته است. این شیوه با زبانی به مدیران می‌گوید” تو به تنهایی مدیرخوبی نیستی و برای خوب شدن بایستی وقتت را با کارکنانت بگذرانی”. MBWA همچنین شما را قادر می سازد که بعنوان یک مدیر تفاوت آنچه را که در تماس و حضور یافتن در واحد/بخش بدست می‌آورید را با وقتی که در جای خود نشسته‌اید کاملاً درک نمایید. مدیر بایستی حداقل در هفته30دقیقه زمان برای گذراندن با کارکنان هر بخش قرار دهد
مدیر بایستی به سوی کارکنان برود: در اینجا معنی MBWA یعنی اینکه اگر شما به یک یک کارکنان به تنهایی مراجعه نمایید آنها تشویق می‌شوند و گفتگوی صادقانه شما را باور می نمایند. در ادامه، این گفتگو باب صحبتهای بلند مدت و دلنشینی بوده که باعث تعهد آنان به سازمان می‌شود
این روش حربه‌ای برای مدیران میانی نیست: برخی از کارکنان ممکن است حضور شما را بعنوان فرصتی جهت طرح شکایت از سرپرست‌ها که در واقع مدیران میانی شما هستند، استفاده نمایند. به آنان توصیه و این اطمینان داده شود که در اولین فرصت موضوع با سرپرست مطرح می‌گردد. اگر مدیریت فکر می‌کند که پاسخگویی به این سوال نیازمند قضاوت و نظرسنجی از سرپرست است به کارمند نشان داده نشود اما پیگیری خصوصی از سرپرستان انجام گیرد
مدیر باید تماشا نماید و گوش فرا دهد: همه چیز را سریع بگیرد. به کلمات و لحن کارکنان وقتی با مدیر و یا هرکس دیگری صحبت می کنند توجه کند. مدیر قادر است میزان انگیزه و سطح رضایت‌شان را دریابد. طبق نظریه یوگی Berra:”شما می‌توانید تنها با دیدن،‌خود سنجش‌کنید.”
رویاهای سازمان را با کارکنان تقسیم گردد: MBWA فرصت مناسبی را فراهم می کند تا اطمینان حاصل شود هنگامیکه مدیریت در یک مسیر جدید قرار می‌گیرد و سازمان را رهبری می‌نماید، کارکنان در پشت سر  مدیریت دچار لغزش نخواهند شد و سفر خود را در تلاش برای پیگیری حذف نخواهند کرد. مدیریت بایستی آنها را نسبت به چشم اندازهای سازمان و اداره آگاه نماید. آشکارا از اهداف و مقاصدی که مدیریت می‌خواهد از آنها برای رسیدن به آن کمک بگیرد و سخن بگوید. به عنوان یک تیم با یکدیگر از آنها درخواست شود تا در مورد چشم انداز، اهداف بحث و گفتگوی آزاد داشته باشند
بازخورد کار خود را امتحان نمایید: مدیریت با نشستن پشت کامپیوتر و گرفتن چرخه بدست،میزان پاسخگویی به یک فایل، پروژه و ; را بررسی و تجربه نماید. تنها یک نمونه از کاری که آنها انجام می‌دهند کافی است که نشان بدهد کارکنان چه شرایطی را در محیط کار تحمل می کنند و میزان علاقه و آگاهیشان در این راه چقدر است. از بزرگترین راهها که کارکنان را به خط جلویی هدایت می کند درک شرایط فعلی کارکنان در محیط کار روزانه که با آن سروکار دارند است
اخبار خوب سازمان منتشر گردد: اطلاع رسانی در ارتباط با موفقیتهای اخیر و یا اقدامات مثبت از شیوه های موثر سبک مدیریت براساس گشت زنی در اطراف است. اخبار خوب به کارکنان رسانیده شود. آنان از این طریق پی‌خواهند برد که مدیریت چشم اندازی واضح و روشن دارد بنابراین اعتماد به نفس خود را افزایش داده و اغلب در رده کارکنان مفید قرار خواهند گرفت
به کارکنانتان اطمینان داده شود که حق خود را در قبال انجام و پیشرفت کار می‌گیرند
در یک روند موفق عملیاتی از کلیه کارکنان قدردانی گردد. حتماً این موضوع مد نظر قرار گیرد که قدردانی از یکی از کارکنان در جلوی بقیه می تواند به از دست دادن کارکنان شایسته دیگر  و یا بی انگیزگی آنها منجر شود

اهمیت بکارگیری روش مدیریت به سبک گشت زنی در محیط کار” MBWA”

 

مقاله جرایم مبهم بزه های نامعین در word

 مقاله جرایم مبهم بزه های نامعین در word دارای 23 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله جرایم مبهم بزه های نامعین در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله جرایم مبهم بزه های نامعین در word

روش قضایی کنونی ما چگونه است ؟  
جرم مبهم چیست ؟  
تفاوتهای روش قضایی ایران با روشهای دیگر  
راه حل تعارض  
رویه های قضایی موجود در خصوص جرایم مبهم  
ثمره بحث  
منابع:  
منابع خارجی :  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله جرایم مبهم بزه های نامعین در word

سرچشمه های نگارش

1 ـ قرآن کریم

2 ـ تحریرالوسیله ، حضرت امام خمینی (ره)

3 ـ مبانی تکمله المنهاج ، مرحوم آیت الله العظمی خویی

4 ـ حقوق جنایی ، دکتر عبدالحسین علی آبادی ( جدول اول ) انتشارات فردوسی

5 ـ حقوق جزای عمومی ، دکتر محمد علی معتمد ( جلد اول )انتشارات دانشگاه تهران

6 ـ حقوق جزای عمومی ، دکتر پرویز صانعی ( جلد اول ) ، انتشارات گنج دانش

7 ـ تحلیل مبانی حقوق جزا ترجمه دکتر محمد رضا بیگدلی

9 ـ حقوق چین معاصر نوشته چنگ زائوتائو ، ترجمه دکتر علیرضا محمد زاده وادقانی

10 ـ فرهنگ اصطلاحات حقوقی لاتین فارسی ، تألیف محمد علی طالقانی

11 ـ آراء وحدت رویه هیأت عمومی دیوانعالی کشور

12 ـ قانون اساسی مشروطیت

13 ـ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

14 ـ قانون مجازات اسلامی

15 ـ قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب

16 ـ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 31/6/

17 ـ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 21/1/

18 ـ قانون تشکیل دادگاههای کیفری یک و دو و شعب دیوانعالی کشورمصوب 20/4/1368 کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی

19 ـ آیین نامه دادسراها و دادگاههای ویژه روحانیت

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله جرایم مبهم بزه های نامعین در word

forlawyers . 1_ latin words and phrases انتشارات نشر یلدا

the USSR and 2_ fundmentals of union republics . legislationof

lardson . 3_ Understanding criminal law . c . m . v . c

یک اصل مشهور در حقوق باستان می گوید

legeNullum crimensine یعنی هیچ عملی را بدون قانون نمی توان جرم دانست و اصلی دیگر مقرر می دارد : Nulla pena Sine lege بدین معنی که : اعمال هیچ کیفری بدون قانون مجاز نیست و بلاخره در حقوق رم باستان اصلی دیگر وجود دارد که می گوید : Nullum crimen sine poena یعنی : هیچ عملی جرم نیست مگر اینکه ( قانوناً ) کیفری برای آن تعیین شده باشد . مجموعه این اصول را در حقوق کنونی به اصل قانونی بودن جرم و مجازات تعبیر می نمایند

بدیهی است چنین اصلی منحصر به حقوق لاتین نبوده بلکه قرآن عظیم نیز در آیاتی بسیار عقوبت کردار ناپسند انسانها را منوط به آگاه نمودن قبلی او از مکافات عمل خویش می داند

مثلاً در آیه 104 از سوره مبارکه انعام می فرماید

(قد جائکم بصائر من ربکم فمن ابصر فلنفسه و من عمی فعلیها)

یعنی : آیات الهی ( کتب آسمانی ) که سبب بصیرت شماست از جانب خدا آمد پس هر کس بصیرت یافت سعادتمند شد و آنکه کور بماند به زیان افتاد . یا در آیه 2 از سوره مبارکه اعراف فرموده است

( کتاب انزل الیک فلا یکن فی صدرک حرج منه لتنذر به و ذکری للمومنین ) ای رسول گرامی کتابی بزرگ بر تو نازل شد پس دلتنگ ( از انگار آن ) مباش تا مردم را به آیات عذابش بترسانی و مؤمنان را به بشارتش یاد آور شوی . و سر انجام در آیه کریمه 15 از سوره مبارکه اسرا می فرماید

( و ما کنا معذبین حتی نبعث رسولا ) بدین مفهوم که ( و ما تا رسول نفرستیم و بر خلق اتمام حجت نکنیم ) هرگز کسی را عذاب نخواهیم کرد

در حدیث معروف رفع نیز پیامبر بزرگوار اسلام ( ص ) یکی از موارد رفع مسئولیت را ( بما لا یعلمون ) تعیین فرموده اند . از این آیات و روایات قاعده قبح عقاب بلا بیان حاصل می شود که بر اساس آن هیچکس را نمی توان بخاطر اعمالش مجازات نمود مگر آنکه قبلاً ممنوعیت آن عمل اعلام شده باشد

در مقابل این اصل روش های کیفری دیگری نیز وجود دارد که اصل مذکور را نپذیرفته و حتی با آن به مخالفت نیز پرداخته اند مثلاً در راهنمای حقوق کیفری جمهوری شوراها ( شوروی سابق ) که در تاریخ 12 دسامبر 1919 به تصویب رسیده است پدیده جرم چنین تعریف می شود

( هر عمل یا خودداری از عملی که از نظر اجتماعی مضر و خطرناک باشد ) و در مجموعه قوانین کیفری همان کشور مصوب سال 1926 آمده است ( اگر عملی که از نظر اجتماعی مضر و خطرناک است صراحتاً در این قانون پیش بینی نشده باشد مبنا و محدوده مسئولیت بر اساس مواد قانونی که ماهیتش به آن جرایم بیشتر نزدیک است معین می شود ) عمده ایرادات مخالفان اصل قانونی بودن جرم و مجازات آن است که مرتکبین بعض ازجرایم ممکن است برای ارتکاب بزه به وسایلی متشبث شوند که به ظاهر شکل قانونی داشته باشد و بدین ترتیب جامعه از نظر دفاع در قبال خطرات اعمال بزهکارانه مجرمین عاجز می ماند

به هر حال مبحث جرایم مبهم یا بزه های نا معین از همین جا آغاز می شود . مناقشه اصلی آن است که هر گاه هدف نهایی مجازات را حفظ نظم و امنیت عمومی بدانیم ناگزیرباید پذیرفت که جرم یا پدیده جزایی که از جوامع انسانی نشأت می گیرد می تواند به صورتی واقع شود که در هیچ یک از مواد قانونی نگنجد

نمونه بارز این گونه جرایم سوءاستفاده هایی است که از رایانه ها به عمل می آید . بدیهی است پیش از ابداع کامپیوتر موضوع سرقت اطلاعات رایانه ای و یا اخلال در وسایل کامپیوتری متصور نبود و اکنون نیز با پیشرفت تکنولوژی و ایجاد وسایلی جدید مانند شبکه های اینترنت امکان وقوع اقداماتی علیه اشخاص و اموال بوجود آمده است که در قوانین کشورها پیش بینی نشده است . به عبارت دیگر توسعه تکنولوژیک جرایم غیر قابل تصوری را ممکن ساخته است

هر چند در حقوق انگوساکسون جرایم به نحوی گسترده بیان شده اند اما رویه های قضایی نیز می تواند در صدور احکام کیفری نقش مؤثر داشته باشند به همین جهت در کامن لا از عنصر قانونی جرم کمتر بحث شده است و حتی در بعض نظریات آمده است که جرم از سه عنصر مادی Actusreus روانی mensrea و فقدان دفاع معتبر تشکیل می شود در حالیکه طبق نظریه ای دیگر جرم فقط از دو عنصر مادی و روانی تشکیل می گردد و عنصری دیگر برای آن متصور نیست

روش قضایی کنونی ما چگونه است ؟

از بدو پیروزی انقلاب مشروطه اصل قانونی بودن جرم و مجازات به صورتی مدون وارد روش قضایی ایران شد و محاکم ما آن را اساس رسیدگی های کیفری خویش قرار داده اند اصل دوازدهم قانون اساسی مشروطیت مقرر می داشت ( حکم و اجرای هیچ مجازاتی نمی شود مگر به موجب قانون ) به همین سبب در ماده 2 قانون مجازات عمومی سابق قید گردیده بود که ( هیچ امری را نمی توان جرم دانست مگر آنکه به موجب قانون برای آن مجازات یا اقدامات تأمینی و تربیتی تعیین شده باشد )

پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز اصل سی و دوم قانون اساسی جمهوری اسلامی چنین مقرر می دارد ( هیچکس را نمی توان دستگیر کرد مگر به حکم و ترتیبی که قانون معین می کند ) . در اصل سی و هفتم قانون اساسی نیز آمده است که ( اصل برائت است و هیچکس از نظر قانون مجرم شناخته نمی شود مگر اینکه جرم او در دادگاه صالح ثابت شود ) . اگر چه دو اصل اخیرالذکر صراحت اصل دوازدهم قانون اساسی زمان مشروطیت را ندارد اما به هر حال رسیدگی های قضایی را مقیدبه رعایت موازین قانونی آن هم دردادگاه صالح می نماید . این امر در اصل سی و ششم قانون اساسی به نحوی روشنتر بیان شده است ( حکم به مجازات و اجراء آن باید تنها از طریق دادگاه صالح و به موجب قانون باشد ) . بنا بر این صدور حکم به مجازات اشخاص بدون رعایت قانون خلاف اصول قانون اساسی خواهد بود . به همین جهت ماده اول قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1370 مقرر می دارد ( هر فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد جرم محسوب است ) با این وصف در روش کنونی اگر برای فعل یا ترک فعلی در قانون مجازاتی تعیین نشده باشد طبعاً نمی توان آن را جرم دانست

جرم مبهم چیست ؟

هر گاه جرمی در قانون پیش بینی شده و برای آن مجازاتی تعیین گردیده باشد آنرا به عنوان جرم معین می شناسیم ، اما اگر دادگاه بر اساس تشخیص خود و یا بر مبنای مقایسه با سایر جرایم معین عملی را جرم بداند و برای آن کیفری تعیین کند آن عمل را باید جرم نامعین یا مبهم تلقی نمود

بدین ترتیب جرم مبهم بزهی است که قانون صراحتاً آنرا بیان ننموده و مجازات آنرا نیز تعیین نکرده است و کیفر آن صرفاً بر اساس آراء محاکم تعیین می شود

هر چند قانون ما اصل قانونی بودن جرم و مجازات را می پذیرد اما در لابلای فصول قانونی مطالبی به چشم می خورد که می تواند به برداشتهای متفاوتی از قانون منجر شود نتیجتاً اینگونه مطالب از جهت استنباط مناقشاتی را در پی خواهد داشت مثلاً در اصل یکصدو شصت و هفتم قانون اساسی چنین آمده است ( قاضی موظف است کوشش کند حکم هر دعوا را در قوانین مدونه بیابد و اگر نیابد با استناد به منابع فقهی معتبر اسلامی یا فتوای معتبر حکم قضیه را صادر نماید و نمی تواند به بهانه سکوت یا نقص یا اجمال یا تعارض قوانین مدونه از رسیدگی به دعوا و صدور حکم امتناع ورزد ) . ممکن است گفته شود که این اصل به دعاوی حقوقی مربوط است و ربطی به دعاوی کیفری ندارد ، اما به موجب ماده 214 قانون آیین دادرسی کیفری دادگاههای عمومی و انقلاب این شبهه از میان می رود زیرا طبق این ماده ( رأی دادگاه باید مستدل و موجه بوده و مستند به مواد قانون و اصولی باشد که بر اساس آن صادر شده است دادگاه مکلف است حکم هر قضیه را در قوانین مدون بیابد و اگر قانونی در خصوص مورد نباشد با استناد به منابع فقهی معتبر و یا فتاوی معتبر حکم قضیه را صادر نماید دادگاه نمی تواند به بهانه سکوت یا نقص یا اجمال یا تعارض یا ابهام قوانین مدون از رسیدگی به شکایات و دعاوی و صدور حکم امتناع ورزند ) ملاحظه می شود که این ماده تصریح می نماید که هر گاه در امر کیفری قانون نارسا یا ساکت باشد باید از منابع فقهی معتبر برای رفع این نارسایی و سکوت استفاده شود

با این وصف در این گونه موارد برای صدور حکم دو منبع اصلی در اختیار قاضی قرار دارد

اول کتب معتبر فقهی : یعنی کتبی که از سوی معاریف و مشاهیر فقها تألیف و تدوین گردیده و مرجعی برای استناد اهل فن بوده وهست . کتابهای معتبری چون شرایع الاسلام ـ شرح لمعه ـ جواهر الکلام ـ مبسوط ـ عروه الوثقی ـ تحریر الوسیله و نظایر آنها در این گروه قرار دارند

دوم فتاوی معتبر : که منظور از آن آراء و نظریات فقهاء عظام و مراجع بزرگوار تقلید است در مسایل مختلف قضایی

اما تبصره ذیل ماده 18 آیین نامه دادسراها و دادگاههای ویژه روحانیت می گوید ( اعمالی که موجب هتک حیثیت روحانیت و انقلاب اسلامی باشد برای روحانیون جرم تلقی

می شود ) . در این تبصره نوع اعمال مذکور احصاء و تبیین نشده است . بعلاوه طبق ماده 18 همین آیین نامه جرم چنین تعریف می شود ( هر فعلی یا ترک فعلی که مطابق قوانین موضوعه یا احکام شرعیه قابل مجازات باشد و مستلزم اقدامات تأمینی و تربیتی باشد جرم محسوب می گردد ) . و بالاخره تبصره ذیل ماده 42 آیین نامه مزبور بدین شرح است ( در موارد استثنایی و مواردی که در شرع و قانون مجازات تعیین نگردیده حاکم می تواند مستدلا بر اساس نظر خود اقدام به صدور حکم نماید ) . ظاهرالفظ حاکم را در این تبصره باید محدود به مجتهد جامع الشرایط دانست و الا تشخیص موارد سابق الذکر می تواند جنبه نظری و سلیقه ای پیدا نماید . البته بنا به مطالبی که بیان خواهد شد فتاوی مجتهدین نیز در احکام قضایی فعلی دارای محدودیتهای قانونی است که این آیین نامه را نمی توان از شمول آن خارج دانست خصوصاً که طبق ماده 42 آیین نامه مزبور ( احکام دادگاهها باید مستدل و مستند به موازین شرع باشد چنانچه شرع نسبت به جرمی مجازات خاص را معین نکرده حکم دادگاه باید مستند به قوانین موضوعه باشد )

تفاوتهای روش قضایی ایران با روشهای دیگر

 

پایان نامه اتحاد و اختلاف افق ها در ثبوت رؤیت هلال در word

 پایان نامه اتحاد و اختلاف افق ها در ثبوت رؤیت هلال در word دارای 98 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پایان نامه اتحاد و اختلاف افق ها در ثبوت رؤیت هلال در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه اتحاد و اختلاف افق ها در ثبوت رؤیت هلال در word

اتحاد و اختلاف افقها در ثبوت رؤیت هلال  
معیار در اختلاف افق چیست؟  
پیشینه بحث  
نظریه مشهور  
نظر فقهاى عامه  
خلاصه دیدگاهها  
معیار در نزدیکى و دورى شهرها  
اختلاف در طلوع و غروب خورشید  
امکان رؤیت, با نبود مانع  
اختلاف اقالیم و تفاوت مناظر  
منزله و مرحله  
دلایل قائلان به عدم تعمیم  
1 ظاهر آیه شریفه:  
2 روایات:  
الف . روایات رؤیت هلال.  
ب . روایات شهادت به رؤیت  
3 قیاس رؤیت هلال به طلوع و غروب خورشید.  
4 عقل.  
5 سیره مسلمانان:  
6 اجماع  
7 شهرت:  
8 روایت کُرَیب:  
نتیجه دلایل قائلان به عدم تعمیم  
ادله قائلان به تعمیم ثبوت هلال  
وضعیت تکوینى ماه  
اختلاف حرکت ماه با خورشید  
وحدت خسوف (ماه گرفتگى)  
1 از ظاهر کتاب  
2 اطلاق روایات  
3 روایات خاصّه.  
4 رؤیت طریق است نه موضوع  
مؤیدات نظریه تعمیم  
1 وحدت لیله القدر  
2 وحدت عید فطر و قربان  
3 دعاى سمات  
4 سیره پیامبر (ص)  
5 علم  
6 مذاق شرع  
7 عدم معیار براى دورى ونزدیکى  
8 حرمت روزه در روز عید فطر و قربان  
9 پیامدها  
نتیجه:  
منابع  

اتحاد و اختلاف افقها در ثبوت رؤیت هلال

سیر طبیعى ماه و پیدایش شکلهاى گوناگون در جرم آن, سبب تقسیم زمان به برهه هاى کوچک و بزرگ مى گردد: ماه و سال. ماه, در حقیقت تقویمى است در صفحه طبیعت. خطوط برجسته این تقویم طبیعى, چنان خوانا و گویاست که هر کسى مى تواند آن را بنگرد و اعمال و افعال خویش را مطابق آن تنظیم نماید

(و قدرّه منازل لتعلموا عدد السنین والحساب …1)

بسیارى از تکالیف فردى و اجتماعى, چه واجب و چه مستحب, بستگى به رؤیت هلال ماه و ثبوت آغاز و پایان آن دارد: روزه ماه مبارک رمضان, عید فطر, وقوف به عرفات در روز نهم ذى حجه, وقوف در مشعر, در شب دهم ذى حجه, بیتوته در سرزمین منى2, در شبهاى یازدهم و دوازدهم ذى حجه, اعمال روز عید قربان و …

(قل هى مواقیت للناس والحج …3)

علاوه بر این, ماههاى قمرى, نقش بنیادى در تنظیم و تعیین امورى چون: مدت4 حمل, مدت شیردهى کودکان5, زمان یائسگى6 , عده زنان در طلاق7 و وفات8, اجراى حدود الهى9, آغاز بلوغ شرعى, زمان تعلق زکات10 و …11 دارند

همین نقش کار ساز و اساسى ماه در امور معاش و معاد12 و دین و دنیاى مردم, سبب گردیده مسأله رؤیت هلال, در حوزه تفکر اسلامى جایگاه ویژه اى بیابد. فقها, مسائل و فروعى را بر آن مترتب ساخته اند, راههایى را فرا روى مردم قرار داده اند و در کتابهاى صوم و حج و یا در رساله هاى مستقل, به کند و کاو در این باره پرداخته اند

بسیارى از اعمال و سنت هاى اسلامى, از جمله فریضه عظیم حج و روزه ماه رمضان, افزون بر جنبه عبادى, جنبه هاى سیاسى و اجتماعى نیز دارند. امت اسلامى, با برگزارى این عبادات, شکوه و اقتدار اسلام و نیز وحدت و همدلى و همگامى میلیونها انسان مسلمان خاضع در برابر اراده خداوند را به نمایش مى گذارند

ملیتهاى مختلف, با ویژگیهاى فرهنگى و قومى و نژادى و زبانى گونه گون, در زمان و مکان واحدى گرد مى آیند و عظمت و شکوه اسلام را به بهترین و زیباترین وجه مى نمایانند. ولى متأسفانه, گه گاهى, به خاطر ناهماهنگى در ثبوت رؤیت هلال, بر این مراسم ارزشمند و والا, خدشه وارد مى آید و آثار و پیامدهاى نامطلوبى در بین ملل اسلامى, به بار مى آورد و نوعى سر در گمى و بلاتکلیفى براى مسلمانان, به وجود مى آورد. مثلاً, در سال 1358 هـ . ق/1939 م. عید قربان در مصر, دوشنبه, در حجاز سه شنبه و در بمبئى, چهارشنبه (با فاصله سه روز اختلاف) برگزار شد

در سال 1391 هـ . ق/1971 م. یکى از مراجع بزرگ تقلید, روز جمعه را عید اعلام کرد و در همان سال, از سوى مراجع دیگر, روز شنبه, عید فطر اعلام شد13

همین گوناگونى رؤیتها و اعلامها, گه گاهى, در مراسم حج و عید قربان رخ مى دهد و مشکلات جبران ناپذیرى براى حج گزاران به وجود مى آورد14

اکنون باید به بررسى پرداخت و منشأ این ناهماهنگى را جُست. گوناگونى افقهاى شهرهاى اسلامى موجب این ناهماهنگیها شده اند, یا فاصله طولانى شهرهاى مسلمان نشین از یکدیگر؟

معیار در اختلاف افق چیست؟

مرز و حد کشورها, افقها را تقسیم و از یکدیگر ممتاز مى سازد, یا نزدیکى و دورى شهرهاى اسلامى؟ مثلاً: اگر در یکى از شهرهاى اسلامى, هلال ماه در رؤیت شد, آیا مردم دیگر شهرها و کشورهاى اسلامى, بویژه آنهایى, که در فاصله چند صد کیلومترى آن قرار دارند, حدود یک ساعت اختلاف افق در طلوع و غروب خورشید, مى توانند به ثبوت هلال ماه آن جا, استناد جویند و هماهنگ با مردمان آن کشور به وظایف عبادى خویش قیام نمایند؟ یا این که مردم هر منطقه و یا کشورى وظایف خاص خویش را دارند و ثبوت رویت در شهر و منطقه اى براى غیر اهالى آنها حجیت ندارد. (لکل بلد رؤیتهم15) پاسخ به این پرسشها, بررسیهاى عمیقى را مى طلبد که امید مى رود پژوهشگران و فقیهان به این مهم بپردازند. اینک ما, به مقدار توان خویش, در ادله و مبانى فقهى رؤیت هلال به کند و کاو مى پردازیم

پیشینه بحث

رؤیت هلال ماه, از راههاى ثبوت آغاز ماه, بلکه مهمترین و طبیعى ترین و ساده ترین راه است. مردم مسلمان, با هلال ماه رمضان روزه مى گیرند و چون هلال شوال را دیدند, روزه مى گشایند و نماز عید به پا مى دارند. ولى آیا ثبوت رؤیت هلال, در شهرى براى مردمان همان شهر حجّت است یا براى مسلمانان خارج شهر نیز, حجیت دارد؟ در صورت حجیّت, آیا براى همه مسلمانان, در هر شهر و مملکتى که باشند, چه دور و چه نزدیک, یا تنها براى شهرهاى مجاور و هم افق محل رؤیت کار ساز است؟

آیا در شهرهاى دور نیز, بین شهرهایى که در جانب شرقى محل رؤیت قرار دارند و شهرهایى که در جانب غربى, فرقى نیست, یا این که در شهرهاى غربى محل رؤیت, حکم به ثبوت هلال مى شود, ولى در شهرهاى شرقى آن ثابت نیست

در این مسأله, فقیهان اسلام, دیدگاههاى گوناگونى دارند. مشهور فقهاى عامه, به تعمیم حکم ثبوت هلال به همه بلاد اسلامى نظر داده اند. منتهى برخى از شافعیان و عکرمه, قاسم و اسحاق نظر گاهى غیر از این دارند. دیدگاه مشهور در بین فقهاى شیعه, اعتبار رؤیت هلال در شهرهاى نزدیک و شهرهاى هم افق محل رؤیت است و شهرهاى دور, باید به وظایف خاص خویش, در این باره عمل کنند. ولى برخى از فقیهان شیعه, از جمله: علامه حلى, شیخ یوسف بحرانى و مولى احمد نراقى رؤیت هلال را براى غیر از شهر و مکان محلّ رؤیت, چه دور و چه نزدیک, معتبر شمرده اند

نظریه مشهور

گفتیم: بیشتر فقها, رؤیت هلال ماه را در هر شهرى, تنها براى مردمان همان شهر و ساکنان روستاها و شهرهاى نزدیک به آن معتبر مى دانند

شیخ مفید (م: 336ـ 413 هـ . ق) مى نویسد

(و ربّما خفى لعارض اَو استتر عن اهل مصر لعله و ظهر لغیر ذلک المصر, ولکن الفرض انّما یتعلّق على العباد به, اذ هو العلم دون غیره16)

و چه بسا به جهت عارضه اى ماه از دیدگان مخفى بماند و یا بر اهل شهرى, به خاطر علتى (مانند: ابر و غبار) پوشیده گردد, ولى براى غیر آن شهر آشکار شود ولکن, وجوب روزه بر مردمان همان شهر است, زیرا به ثبوت هلال در همان شهر علم داریم و نسبت به شهرهاى دیگر چنین علمى نداریم

شیخ مفید, در این سخن تصریح مى کند که رؤیت هلال ماه در هر شهرى, تنها براى مردمان همان شهر حجیت دارد. زیرا قدر متیقن, ثبوت هلال ماه در همین شهر است. محقق حلى (م: 602ـ 676 هـ . ق) مى نویسد

(و اذا رؤى فى البلاد المتقاربه کالکوفه و بغداد, وجب الصوم على ساکنیهما اجمع, دون المتباعده کالعراق و خراسان, بل یلزم حیث رؤى17)

هرگاه هلال ماه در شهرهاى نزدیک به هم, مانند: کوفه و بغداد, دیده شود, بر ساکنان آن شهرها, روزه واجب است, ولى در شهرهاى دور, چون: خراسان و عراق, خیر. بلکه هنگامى که هلال ماه در آن جا دیده شد, باید روزه بگیرند

محقق, بر این نظر است که اگر براى مردمان شهرى, رؤیت هلال ثابت شود, براى مردمان شهرهاى مجاور, حجیت دارد و باید بر تکالیفى که به خاطر این ثبوت, برعهده آنان مى آید جامه عمل بپوشند, ولى در شهرهاى دور, نظر او, همچون شیخ مفید بر عدم تعمیم مى باشد

شیخ طوسى (م 460ـ 385 هـ . ق.) در مبسوط, بر همین نظر تصریح دارد. وى در علت این که چرا شهرهاى همجوار, یک حکم دارند, مى نگارد

(و متى لم یرالهلال فى البلد و رأى خارج البلد على ما بیّناه وجب العمل به اذا کان البلدان التى رأى فیه متقاربه بحیث لو کانت السماء مصحیّه, والموانع مرتفعه لرأى فى ذلک البلد ایضاً, لأتفاق عروضها و تقاربها مثل بغداد و واسط والکوفه و تکریت والموصل, فامّا اذا بعدت البلاد مثل بغداد و خراسان و بغداد و مصر, فانّ لکل بلد حکم نفسه, ولا یجب على اهل بلد العمل بما رآه أهل البلد الآخر18)

هنگامى که هلال ماه در داخل شهر دیده نشود و در بیرون شهر, مطابق آنچه قبلاً روشن ساختیم, رؤیت گردد, عمل بر طبق آن واجب است, در صورتى که شهرهایى که ماه در آنها رؤیت شده, نزدیک هم باشند, به گونه اى که اگر آسمان صاف و مانعى در کار نبود, قطعاً در آنها نیز دیده مى شد, زیرا عرض آنها یکى است و نزدیک به یکدیگرند مانند: بغداد و واسط و کوفه و تکریت و موصل. ولى اگر شهرها از یکدیگر دور باشند, مثل: خراسان و بغداد و مصر و بغداد, پس هر شهرى حکم خاص خویش را دارد و بر اهل شهر واجب نیست به آنچه دیگر شهرها دیده اند, عمل کنند

شیخ, در نهایه, از شهرهاى دور و نزدیک, سخنى به میان نمى آورد, ولى تصریح مى کند: اگر از خارج شهر, دو شاهد عادل, رؤیت هلال ماه را گواهى دهند, کفایت مى کند

(علامه الشهور رؤیته الهلال, … و متى کان فى السماء عله, و لم یر فى البلد الهلال اصلاً و رآه خارج البلد شاهدان عدلان, وجب ایضاً الصوم19)

علامت ماهها, دیدن هلال است و هرگاه به خاطر علتى در آسمان, هلال ماه اصلاً رؤیت نشود و دو شاهد عادل, در بیرون شهر آن را ببینند و بدان گواهى دهند, روزه واجب است

نظیر این سخن را قاضى ابن براج طرابلسى (م: 400ـ 481 هـ . ق) از معاصران شیخ طوسى دارد. وى, پس از اشاره به راههاى ثبوت هلال, رؤیت در خارج شهر و یا شهرهاى نزدیک و همجوار را در صورت شهادت دو شاهد عادل کافى مى داند و در مورد شهرهاى دور مى نویسد

(و امّا اذا کانت البلدان متباعده مثل طرابلس و بغداد و خراسان و مصر و بغداد و فلسطین و قیروان و ماجرى هذا المجرى, فان لکل بلد حکم سقعه و نفسه و لا یجب على اهل بلد مما ذکرناه العمل بما رآه اهل البلد الآخر20)

و امّا اگر شهرها دور از یکدیگر باشند, همچون: طرابلس و بغداد و خراسان و مصر و بغداد و فلسطین و قیروان21 و آنچه بر این ضابطه جارى است, هر کدام حکم خاص خویش را دارد و بر مردمان شهرهایى که یاد کردیم, عمل بر اساس رؤیت ماه در شهر دیگر واجب نیست

ابن براج, با ملاک دورى و نزدیکى و ذکر نمونه هایى از شهرهاى دور و نزدیک, بر این نکته تأکید مى ورزد که رؤیت هلال ماه, در هر شهرى, تنها براى مردمان همان شهر و شهرهاى نزدیک بدان کار ساز است و ساکنان شهرهاى دیگر نمى توانند بر این اساس عمل کنند

علاوه بر این, ابن حمزه22 از شاگردان شیخ طوسى, فخرالمعقفین23, (م: 682 ـ 771 هـ . ق.), محقق کرکى24 (م: 940 هـ .ق.), محقق اردبیلى25 (م: 993 هـ. ق.), صاحب مدارک26 (م: 1009 هـ . ق.), صاحب ذخیره27 و … بر همین نظرند

محقق در شرایع, بین شهرهاى مشرق و شهرهاى مغرب, به دور از یکدیگر فرق نگذاشته است, لکن از رساله (المسائل الطبریه) وى استفاده مى شود که: اگر هلال ماه در شهرهاى شرقى رؤیت شود, ثبوت آن براى شهرهاى غربى, هر چند دور از یکدیگر باشند, کافى خواهد بود

در این رساله, از محقق سؤال شده است

این که گفته مى شود: شهرهاى دور, هر کدام, حکم خاص خویش را دارد, اگر ماه در یکى از شهرهاى شرقى دیده شد و آن شهر از نظر طول و عرض جغرافیایى به گونه اى بود که غروب خورشید در آن نسبت به شهرهاى دور, در جانب غربى, با حدود یک ساعت اختلاف, به وقوع مى پیوندد, در این صورت به طور مسلّم, ماه به فاصله سى دقیقه و یا کمى بیشتر و کمتر, در جانب شرقى ظاهر مى شود, حال اگر ماه در شهر واقع در جانب شرقى دیده شد, قطعاً باید در شهر واقع در جانب غربى در صورت نبود مانع, دیده شود, پس چگونه مى توان گفت هر شهرى حکم خاص خویش را دارد: (فکیف أطلقوا القول بأنّ لکل بلد حکم نفسه.)

محقق حلى در پاسخ به این سؤال و در بیان رفع این اشکال مى نگارد

(لا نقول انّ لکل بلد حکم نفسه مطلقاً, و کیف والمروى عن الأئمه (ع)28 انّه یجب الصوم اذا شهد عدلان یدخلان و یخرجان من مصر 29)

ما نمى گوییم که به طور مطلق, هر شهرى حکم خاص خویش را دارد. چگونه و حال آن که از امامان (ع) روایت شده که هرگاه, دو نفر شاهد عادل به شهرى وارد و خارج مى گردند, اگر به رؤیت هلال ماه شهادت دهند, روزه واجب است

وى آن گاه با اشاره به سخنان شیخ طوسى, مى نویسد

(و هذا یدلک على انّ مع العلم بانّه متى أهلّ فى بلد یعلم انّه مع ارتفاع المانع یجب أن یرى فى الآخر, کانت الرؤیه فیه, رؤیه لذلک الآخر, ما اذا تباعدت البلدان تباعداً یزول معه هذا العلم فانّه لا یجب أن یحکم لها بحکم واحد فى الأهله, لأنّ تساوى عروضها لا یعلم الاّ من أصحاب الأرصاد و أرباب النجوم, و هو طریق غیر معلوم و لا یحصل به الوثوق, فلهذا لا یعمل به30)

از این سخن بر مى آید, اگر علم داشتیم به این که: هر گاه هلال ماه, در شهرى رؤیت شد و مانعى از رؤیت هم نبود, قطعاً, در شهرهاى دیگر هم رؤیت مى شود, در این صورت, رؤیت در آن شهر به منزله رؤیت در شهر دیگر هم هست. ولى اگر این دو شهر, دور از یکدیگر بودند, به گونه اى که دیگر علم به رؤیت نبود, بدیهى است که نمى توان حکم واحدى را در هر دو شهر جارى کرد; زیرا تساوى عرض جغرافیایى آنها جز از طریق رصد خانه و منجمان به دست نمى آید و این, طریق روشنى نیست و موجب حصول اطمینان نمى گردد و نمى توان بدان عمل کرد

از پاسخ محقق مى توان استفاده کرد که نظر مشهور فقهاى امامیه در مورد ثبوت رؤیت هلال, شهرهاى نزدیک و هم افق, بدان جهت بوده که به ثبوت آن در بیش از این مسافت, مطمئن نبوده اند و استفاده از ابزار نجومى و جداول و زیجها را هم علم آور نمى دانسته اند. ولى اگر این اطمینان حاصل شود, به نظر آنان, در شهرهاى دور از یکدیگر هم, مى توان مانند شهرهاى نزدیک به یکدیگر, حکم به ثبوت رؤیت هلال کرد

نظیر این سخن را شهید اول (م: 736ـ 786 هـ . ق.), بعد از نقل سخن شیخ, در مورد ثبوت حکم براى شهرهاى نزدیک, به صورت احتمال بیان مى کند

(والبلاد المقاربه کالبصره و بغداد متحده, لا کبغداد و مصر, قاله الشیخ31, و یحتمل ثبوت الهلال فى البلاد المغربیه برؤیته فى البلاد المشرقیه و ان تباعدت, للقطع بالرؤیه عند عدم المانع32)

شهرهاى نزدیک [از نظر رؤیت هلال] متحدند. مانند: بغداد و بصره. ولى شهرهاى دور, همچون بغداد و مصر, این گونه نیستند. این سخن شیخ است. و احتمال دارد ثبوت هلال در شهرهاى شرقى, براى شهرهاى غربى اگر چه دور باشند, کارساز باشد, زیرا در صورت نبود مانع از رؤیت, قطع به رؤیت پیدا مى شود

روشن است که این نظر, مبتنى بر جریان حرکت قمر از مغرب به مشرق و خروج اولین جزء نورانى ماه از محاق در طرف مغرب مى باشد که در ادامه بحث به آن اشاره خواهیم داشت. شیخ بهایى33, با اشاره به احتمال شهید در دروس34 آن را مبتنى بر کرویّت زمین دانسته است. به این گونه که از وجود هلال ماه در شهرهاى شرقى, علم پیدا مى شود که در شهرهاى غربى به طریق اولى, وجود دارد

علامه حلى (م: 648ـ 736 هـ . ق.) در برخى از آثار خود, نظریه تعمیم ثبوت رؤیت هلال را به همه شهرهاى اسلامى مطرح کرده و آن را به برخى علماى شیعه نسبت داده است

(اذا رئى الهلال اهل بلد و لم یره اهل بلد آخر, فان تقاربت البلدان کبغداد و الکوفه کان حکمها واحداً یجب الصوم علیها معاً, و کذا الأفطار و ان تباعدتا کبغداد و خراسان والحجاز والعراق فلکل بلد حکم نفسه, قاله الشیخ35 و هو المعتمد و به قال ابو حنیفه و هو قول بعض الشافعیه و مذهب القاسم و سالم و اسحاق و قال بعض الشافعیه, حکم البلاد کلها واحد, متى رؤى الهلال فى بلد و حکم بانّه اوّل الشهر کان ذلک الحکم ماضیاً فى جمیع اقطار الأرض سواء تباعدت البلاد او تقاربت اختلفت مطالعها اولا, و به قال احمد بن حنبل واللیث بن سعد و بعض علمائنا…36)

هرگاه مردم شهرى هلال ماه را ببینند و مردم شهر دیگر, آن را نبینند, اگر نزدیک به یکدیگر باشند, مانند بغداد و کوفه, حکم آنها یکى است و بر مسلمانان هر دو شهر, روزه واجب است و همین طور افطار [در روز اول شوال]. اگر دور از یکدیگر باشند, مانند: بغداد و خراسان و حجاز و عراق, هر شهرى حکم خاص خویش را دارد. این سخن شیخ است و مورد اعتماد. و ابوحنیفه و برخى شافعیان, قاسم, سالم و اسحاق نیز, بر این نظرند. برخى دیگر از شافعیان بر این عقیده اند حکم همه شهرها یکى است. هرگاه, هلال ماه در شهرى رؤیت و حکم به اول ماه شد, آن حکم براى همه نواحى معتبر و جارى است, چه دور باشند چه نزدیک, هم افق باشند, یا نباشند. احمد بن حنبل و لیث بن سعد و برخى از علماى ما نیز, همین رأى را دارند

در این سخن, علامه ضمن تصریح به تعمیم حکم رؤیت هلال به شهرهاى نزدیک و تأکید و تأیید نظر فقهاى پیشین, یادآور شده که عده اى از عالمان سنى و نیز برخى از فقیهان شیعى, به تعمیم نظر داده اند از دید آنان, هرگاه هلال ماه در یکى از شهرهاى دارالاسلام رؤیت شد, در دیگر شهرها, حکم به رؤیت هلال مى شود. در منتهى

(اذا رأى الهلال اهل بلد وجب الصوم على جمیع الناس, سواء تباعدت او تقاربت, و به قال احمد واللیث بن سعد و بعض اصحاب الشافعى37)

هرگاه اهل شهرى, هلال ماه رمضان را دیدند, بر همه مسلمانان واجب است روزه, چه شهرها, نزدیک به یکدیگر باشند چه دور. و بر همین نظرند, احمد بن حنبل و لیث بن سعد و گروهى از اصحاب شافعى

علامه در تحریر38 نیز این نظر را مطرح ساخته و به صراحت بدان فتوا داده است. در میان فقهاى امامیه, ظاهراً, علامه اولین فقیهى باشد که نظریه تعمیم را مطرح ساخته و به دفاع از آن برخاسته است. هر چند وى, در کتابهاى دیگر خود چون: (ارشاد الأذهان39) و (قواعدالأحکام40) خلاف آن را برگزیده و مطابق نظر مشهور فتوا داده است. در تذکره نیز آن را به عنوان رأى عده اى از فقهاى عامه مطرح ساخته و به برخى فقهاى شیعه نیز نسبت داده, ولى خود, آن را نپذیرفته است

منظور علامه از: (بعض علمائنا), بدرستى روشن نیست, ولى قدر مسلم, قبل از وى, در میان فقهاى شیعه, برخى بر تعمیم نظر داده اند

بعد از علامه, فقیهانى که سخن وى را نقل کرده اند نیز, مقصود وى از: (بعض علمائنا) را در نیافته اند و صرفاً به نقل از وى اکتفا کرده اند

علامه در منتهى, گرچه به صراحت (نظریه تعمیم) را مطرح ساخته و خود بدان فتوا داده, ولى در ذیل عبارت ابهامى وجود دارد که ظاهراً مخالف و ناهماهنگ با صدر عبارت مى نماد

(و بالجمله ان علم طلوعه فى بعض الصفایح و عدم طلوعه فى بعضها المتباعد عنه فکریه الأرض لم یتسا و حکما هما, امّا بدون ذلک فالتساوى هو الحق41)

خلاصه: اگر علم پیدا کردیم به طلوع ماه در برخى از شهرها و عدم آن در برخى از مناطق دوردست, از آن جا که زمین کروى است, حکم آن دو [از نظر رؤیت هلال] مساوى نخواهد بود ولى بدون آن, قول به تساوى, حق است

از ظاهر این جمله بر مى آید, علامه از نظر خود عدول کرده است. ولى برخى, در توجیه سخن وى گفته اند: حکم به عدم تساوى, در جایى است که علم به عدم طلوع ماه در بعضى قسمتها داشته باشیم, در صورت علم, از دایره بحث ما بیرون است42 به علاوه این که وى, در تحریر الأحکام, به تعمیم فتوا داده است و این مى تواند مؤید این نظر باشد. بویژه آن که کتاب تحریر وى, کتاب فتوایى و به منزله رساله عملیه اوست و بعید نیست بعد از منتهى و کتابهاى استدلالى دیگر وى نوشته شده باشد

در تحریر الأحکام مى نویسد

(اذا رأى الهلال اهل بلد وجب الصوم على اهل البلاد جمیع الناس سواء تباعدت البلاد اَوَ تقاربت, والشیخ رحمه اللّه جعل البلاد المتقاربه التى لا یختلف فى المطالع کبغداد والبصره کالبلد الواحد و المتباعده کبغداد و مصر لکل بلد حکم نفسه و فیه قوه…43)

هرگاه مردم شهرى, هلال ماه را ببینند, روزه بر مردمان همه شهرها واجب است, چه دور باشند و چه نزدیک. شیخ طوسى, شهرهاى نزدیک به یکدیگر را, که طلوع وغروب آنها مختلف نباشد, مانند: بغداد و بصره, در حکم یک شهر قرار داده و براى شهرهاى دورى همچون: بغداد و مصر, هر یک حکمى خاص. در این نظر قوتى است

علامه در این سخن, گرچه نظر شیخ را, که نظریه مشهور است, قوى مى داند, ولى خود, به صراحت به تعمیم فتوا داده است

پس از علامه, تقریباً از قرن هفتم به بعد, فقهاى شیعه, کم و بیش, نظر وى را در منتهى و تحریر, تقویت کرده اند. از جمله: نراقى44 (م: 1185ـ 1245 هـ . ق.) شیخ یوسف بحرانى45 (1186 هـ . ق.), فیض کاشانى46 و …47 و بسیارى از جمله: شیخ انصارى48(م: 1214ـ1281 هـ . ق.) و صاحب جواهر49 (م: 1200ـ 1262 هـ . ق.), محقق اردبیلى50 (م: 993 هـ . ق .) و …51 نظر مشهور را انتخاب کرده اند

مولى احمد نراقى, تعمیم ثبوت رؤیت هلال را به شهرهاى نزدیک مسلم گرفته و بر آن ادعاى اجماع هم کرده است. وى, پس از بررسى نظر علامه در منتهى و توضیحى درباره وضعیت ماه, مى نگارد

(ثم الحق الذى لا محیص عنه, عند الخبیر, کفایه الرؤیه فى احد البلدین البلد الآخر مطلقا, سواء کان البلدان متقاربین اومتباعدین کثیراً52)

پس سخن حقى که در نزد آگاهان, چاره اى جز قبول ان نیست, کفایت رؤیت هلال ماه در شهرى براى شهر دیگر است, خواه آن دو شهر به هم نزدیک باشند و یا بسیار دور

بر همین نظرند: شهید محمد باقر صدر53, آیت اللّه سیدعبدالاعلى سبزوارى54 و آیت الله خویى55 شیخ محمد حسن نجفى صاحب جواهر, اگر چه نظریه مشهور را برگزیده, ولى به تعمیم متمایل شده و آن را تقویت کرده است: (فالوجوب حینئذ على الجمیع مطلقاً قوى56)

شیخ انصارى, همچون صاحب مستند, ثبوت هلال را در شهرهاى نزدیک, مسلم مى داند, ولى نسبت به شهرهاى دور معتقد به عدم تعمیم حکم است

(و هل یثبت للبلاد المتباعده مطلقا کما عن موضع من المنتهى57 والتحیر58 و عن التذکره59 حکایته عن بعض علمائنا. اَو لا یثبت مطلقاً کما عن المحقق فى المعتبر60 والشرایع61 والمصنف62 هنا و فى القواعد63, و عن الجامع64 والمسالک65 و مجمع الفایده66 و حکى عن الشیخ67 و فى المناهل68, الظاهر انّه مذهب المعظم, اَو یثبت بشرط امکان تحققه فیها و عدم العلم بعدم وجدانه فیها, فان علم بعدم وجوده فى الأفاق المتباعده باعتبار اختلاف المطالع و کرویه الأرض, فلا یعمّهم حکم ثبوت الهلال و هو المحکى عن المصنف فى المنتهى69 والتحریر70 بعد اختیار القول الأول واستجوده فى المدارک71 کما حکى …)

و آیا اگر هلال ماه, در شهرى رؤیت شد, براى شهرهاى دوردست ثابت مى شود چنانکه از منتهى و تحریر و از برخى علماى ما, در تذکره حکایت شده است, یا ثابت نمى شود مطلقا, آن گونه که محقق در معتبر و شرایع و علامه در ارشاد و قواعد و محقق کرکى در جامع المقاصد و شهید در مسالک و محقق اردبیلى در مجمع الفایده گفته اند و از شیخ نقل شده است؟ و از ظاهر مناهل بر مى آید که بیشتر فقها بر این نظرند. یا آن که [براى شهرهاى دور] ثابت مى شود, به شرط امکان تحقق در آن شهرها واینکه علم به عدم وجود آن در آن شهرها نبوده باشد. پس اگر علم به نبود آن در شهرهاى دور, به سبب کرویت زمین و نیز گوناگونى آفاق, پیدا شد, حکم به ثبوت هلال, چنین شهرهایى را شامل نمى شود. این نظر از علامه, پس از گزیدن نظر اول, در منتهى و تحریر نقل شده و صاحب مدارک هم, آن را نیکو شمرده است

شیخ در این سخن, افزون بر نظر مشهور که همانا عدم تعمیم است و نظر علامه و برخى دیگر که معتقد به تعمیم حکم ثبوت به رؤیت هلال به همه بلاد اسلامى اند نظریه سومى را مطرح مى کند و آن تفصیل است بین جایى که علم به عدم رؤیت در شهرهاى دور وجود دارد و جایى که چنین علمى وجود ندارد. به نظر شیخ, با توجه به کرویت زمین و گوناگونى آفاق, عدم رؤیت آن در شهرهاى دوردست محرز است

مرحوم شیخ, از ذیل عبارت علامه, در تذکره و عبارت وى, در تحریر, این نکته را فهمیده, ولى همان طور که قبلاً اشاره کردیم, نمى توان این را تنزل علامه از نظر خویش تلقى کرد. بویژه در تحریر, پس از فتوا به تعمیم, به قول شیخ در مبسوط72 اشاره کرده و مى گوید: (و فیه قوه73). به علاوه, در صورتى که علم به عدم رؤیت داشته باشیم, از دایره بحث بیرون است. محقق خـوانسـارى نیز, نظر عـلامه را به بوته بررسى مى نهـد و نمى پذیرد و بر این نظر تأکید شرع بر اهمیت وحدت امت اسلامى و توصیه اکید پیشوایان دینى بر تعظیم شعائر الهى و برگزارى با شکوه و عظمت مراسم عبادى سیاسى, نشان مى دهد که شارع مقدس, راضى نیست مسلمانان در امر رؤیت هلال و برگزارى مراسم عید فطر و قربان اختلاف داشته باشند

است که قول به تعمیم, در میان شیعه قائل معروفى ندارد

(و بالجمله فالقول بالتساوى بین البلاد مطلقا لیس له قایل معروف منا74)

خلاصه, قول به تساوى ثبوت هلال ماه, در همه شهرهاى اسلامى, چه دور و چه نزدیک, در بین فقهاى امامیه قائل معروفى ندارد

نظر فقهاى عامه

فقهاى اهل سنت در تعمیم ثبوت رؤیت هلال به شهرهاى دور,اختلاف دیدگاه دارند

1 تعمیم

2 عدم تعمیم

آنان که به تعمیم عقیده دارند, فرقى بین شهرهاى دور و نزدیک نمى گذارند و ثبوت آن را براى همه شهرهاى اسلامى, حجت مى دانند. آنان که به عدم تعمیم باور دارند, همچون: عکرمه, قاسم, اسحاق و شافعیه, رؤیت را در شهرهاى نزدیک به هم, کار ساز مى دانند و در شهرهاى دور خیر

(اذا ثبت رؤیه الهلال بقطر من الأقطار, وجب الصوم على سایر الأقطار. لافرق بین القریب من جهه الثبوت والبعید, اذا بلغهم من طریق موجب للصوم, و لا عبره باختلاف مطلع الهلال مطلقا, عند ثلاثه من الأئمه … و خالف الشافعیه قالوا: اذا ثبت رویه الهلال فى جهه وجب على الجهه القریبه من کل ناحیه ان یصوموا بناءً على هذا الثبوت, اما اهل الجهه البعیده فلا یجب علیهم الصوم بهذه الرؤیه لإختلاف المطالع75)

وقتى هلال ماه در یکى از ممالک رؤیت شود, بر مردم سایر ممالک نیز, روزه واجب است. در این مسأله, فرقى بین شهرهاى نزدیک و دور نیست. در صورتى که از راههاى معتبر شرعى رؤیت هلال ماه در شهرى به اثبات رسد, براى آنان که در شهرهاى دور هستند نیز, حجیت دارد و موجب روزه است. اختلاف افق, در مسأله رؤیت هلال, بى هیچ وجه تأثیرى ندارد. این نظر سه نفر از ائمه اهل سنت است. ولى شافعیان با این نظر مخالفت کرده اند و گفته اند: هرگاه رؤیت هلال در جایى اثبات گردد, مردمان شهرهاى نزدیک وهم افق با آن باید روزه بگیرند, امّا این حکم, در مناطق دوردست جارى نیست, زیرا افق همه جا یکسان نیست

نظیر این سخن را ابن قدامه76, قرطبى77 ابن رشد78, عبدالرحمان الجزیرى79, ابن عابدین80 و …81 گفته اند. با این تفاوت که از عبارت ابن قدامه استفاده مى شود: ابوحنیفه نیز مانند شافعیان به عدم تعمیم نظر دارد. برخى, تعمیم را به برخى از شافعیان نسبت داده اند, نه همه آنان

از عبارت علامه در تذکره82, که در بخش قبل بدان اشاره شد, استفاده مى شود که ابوحنیفه و برخى شافعیان, با تعمیم مخالفند. قدر مسلم اهل سنت, در مسأله رؤیت هلال ماه و جواز تعمیم و یا عدم تعمیم آن به دیگر شهرهاى دور, رأى واحد ندارند83

تفاوتى که در این مسأله بین اینان و شیعه وجود دارد, این که: بیشترینشان بر این نظرند که وقتى رؤیت ماه در شهرى از شهرهاى حوزه اسلامى ثابت شد, دیگر شهرها را هم در بر مى گیرد چه, دور و چه نزدیک. امّا بیشتر فقهاى شیعه بر این دیدگاهند که خیر در بر نمى گیرد.شافعیان براى اثبات نظر خویش, به روایاتى, که مهمترین آنها روایت (کریب) است, استناد جسته اند

خلاصه دیدگاهها

1 هرگاه در شهرى از شهرهاى اسلامى رؤیت هلال به اثبات برسد, تکلیفى براى مردمان دیگر شهرها نیست. تنها بر عهده مردمان همان شهر تکلیف بار مى شود. این, از ظاهر عبارت مفید در مقنعه84 و برخى فقهاى عامه فهمیده مى شود85

2 اگر در شهرى رؤیت هلال ثابت شود, براى شهرهاى همجوار, نیز, کارساز خواهد بود. بر این نظرند, مشهور فقهاى شیعه

3 اگر هلال ماه در شهرى دیده شود و ثابت گردد, براى دیگر شهرها, چه دور و چه نزدیک, حجیت دارد. بر این نظرند علامه وعده اى از فقیهان شیعه و بیشتر فقهاى اهل سنت

4 شهرهاى غربى محل رؤیت هلال ماه, بسان شهرهایى هستند که ماه در آنها رویت شده است. و اگر در طرف شرقى باشند, در بر نمى گیرد. این نظر را شهید, به صورت احتمال آورده است

دیدگاه اول و دوم, یکى است, زیرا از سخن شیخ مفید فهمیده مى شود که چون قدر متیقن از ثبوت هلال ماه, شهر محل رؤیت مى باشد, و به بیش از آن علم نداریم, این نظر را ابراز کرده, ولى روشن است که شهرهاى همجوار و نزدیک, یکى هستند و نظریه مفید نیز شهرهاى نزدیک را شامل مى شود. افزون بر این تعبیر (اهل مصر86) در عبارت شیخ مفید, این مطلب را مى رساند, زیرا (مصر) علاوه بر شهر, به معناى ناحیه بزرگ و شهرستان هم آمده است و طبعاً شامل شهرهاى نزدیک هم مى شود

نظریه چهارم نیز که مرحوم شهید به صورت احتمال مى آورد و در زمانهاى بعد به صورت یک قول در آمد است و افرادى87 به آن فتوا داده اند . مخفى نماند که این نظر, بر اساس علم به ثبوت هلال ماه در بلاد غربى و مبتنى بر مسأله حرکت ماه از طرف مغرب به طرف مشرق است و مورد علم به ثبوت, از دایره بحث ما خارج است. بنابراین, عمده اختلاف در دو قول است, قول مشهور و قول علامه و دیگران

بر این اساس, اگر هلال ماه, در شهرى رؤیت شد, براى شهرهاى نزدیک کفایت مى کند,در این بحثى نیست و برخى بر آن ادعاى اجماع کرده اند88 ولى آیا در بیش از شهرهاى نزدیک هم حجت است و مى توان حکم به ثبوت را به شهرهاى دور هم گسترش داد, اختلاف است

اینک که با اقوال و آراى فقیهان شیعه و سنى آشنا شدیم و همچنین به سیر تاریخى مسأله, مى پردازیم به بیان ادّله آنان. لکن پیش از ورود به بحث, نکته اى را یادآور مى شویم, تا کمکى باشد به روشنى مطلب و آن نکته, بیان میزان و معیار دورى و نزدیکى است89 زیرا تعبیرهایى چون: (بلاد متقاربه), (بلاد متباعده) و نیز (بلاد متحدالأفق و مختلف الأفق) و مانند آن در عبارات فقها فراوان به کار رفته است و تا حدودى مدار بحث بر نزدیکى و دورى مى چرخد

معیار در نزدیکى و دورى شهرها

پیش از این دیدیم که فقها بر اساس نزدیکى و دورى شهرها, فتوا داده اند, ولى مقصود آنان از نزدیکى و دورى چیست, چندان روشن نیست و ملاک و معیار مشخصى که بتوان به کمک آن, شهرهاى نزدیک را از شهرهاى دور, جدا ساخت و نزدیکى و دورى سرزمینها را از یکدیگر متمایز نمود, ظاهراً وجود ندارد

روشن است که معیارهایى مانند تقسیم بندیهاى سیاسى کشورها که بر اساس منافع ملى و ویژگیهاى قومى, صورت گرفته است, مورد نظر نیست. بلکه مقصود معیارها و ملاکهایى است که شرع مى پذیرد. از کند و کاو, در کتابهاى فقهى شیعه و سنى و بررسى آراى فقیهان در این مسأله, به تعریفهاى پراکنده اى دست یافته ایم و تعریف مورد اتفاق را اینک عرضه مى داریم

اختلاف در طلوع و غروب خورشید

هر جا دو شهر از نظر طلوع و غروب خورشید متحد باشند و طلوع و غروب خورشید در هر دو شهر همزمان صورت گیرد, آنها را شهرهاى نزدیک به یکدیگر (بلاد متقاربه) مى گویند و هر جا که اختلاف در طلوع و غروب داشته باشند, به آنها شهرهاى دور از یکدیگر (بلاد متباعده) اطلاق مى کنند. این ملاک را فقهاى شیعه و سنى تأیید کرده اند. شیخ انصارى در این زمینه مى نویسد

(والمراد بالبلاد المتقاربه کما عن المسالک90 والمدارک91 والکفایه92, مالم تختلف مطالعها, کبغداد و کوفه و نحوهما93)

مقصود از شهرهاى نزدیک آن گونه که از مسالک شهید و مدارک عاملى و کفایه سبزوارى استفاده مى شود, شهرهایى است که اختلافى در طلوع و غروب خورشید نداشته باشند, مانند: بغداد و کوفه و امثال آن

علامه, ضمن تصریح به این که در ملاک دورى و نزدیکى و تعیین قاعده مشخص در این مورد, بین شافعیان اختلاف است, مى نویسد

(و بعضهم اعتبر ما قلناه وضبطوا التباعد بان یکون بحیث یختلف المطالع کالحجاز والعراق والتقارب بان لا یختلف کبغداد والکوفه94)

گروهى از آنان [شافعیان] همان میزانى را که ما پذیرفته ایم, پذیرفته اند: هر جا در طلوع خورشید اختلاف داشته باشند مانند: حجاز و عراق, شهرهاى دور به شمارند و هر جا از جهت افق با هم متحد باشند, مثل: بغداد و کوفه, شهرهاى نزدیک

شهید در مسالک95 نیز با تفصیل بیشترى همین معیار را بیان کرده است و کرویّت زمین و براهین اعتبارى را مبیّن آن دانسته است. بنابراین, در این که از جمله معیارهاى تشخیص شهرهاى نزدیک از دور, اتحاد و اختلاف افق آنهاست, بحثى نیست, ولى درخود این معیار و تعریف و تحدید آن نظرگاهها تفاوت دارد. به عبارت دیگر, کبراى مسأله روشن است که اختلاف طلوع و غروب معیار نزدیکى و دورى شهرهاست. لکن اختلاف و عدم آن را از چه راهى مى توان به دست آورد, بین اهل نظر اختلاف است. در این زمینه نیز, مطالبى را ابراز داشته اند که به برخى از آنها اشاره مى کنیم

1 فاصله هزار میل

برخى گفته اند اختلاف در طلوع و غروب خورشید, بر اساس فاصله یکهزار میل محاسبه مى گردد. هرگاه بین دو شهر, مسافت هزار میل (1848 کیلومتر) باشد, بین طلوع و غروب خورشید در آن دو شهر, به میزان یک ساعت اختلاف افق است. فخرالمحققین مى نویسد

(فکل بلد غربى بعد عن الشرقى بألف میل, یتأخر غروبه عن غروب الشرقى ساعه واحده, و انّما عرفنا ذلک بار صاد الکسوفات القمریه حیث بدئت فى ساعات اقل من ساعات بلدنا فى المساکن الغربیه و اکثر من ساعات بلدنا فى المساکن الشرقیه, …97)

پس هر شهر غربى, که مقدار یکهزار میل از شهر شرقى دور باشد, غروب خورشید در آن جا یک ساعت دیرتر رخ مى دهد. ما این مطلب را از رصد کردن ماه گرفتگى98 به دست آوردیم, که در شهرهاى غربى محل ما [حله در عراق] کمتر و در شهرهاى شرقى آن بیشتر است

نظیر این سخن را برخى از فقهاى دیگر نیز گفته اند99

2 تفاوت در عرض جغرافیایى بین دو شهر به میزان 15 درجه

این معیار را برخى از علماى عامه گفته اند. مقصود آن است که اگر فاصله بین دو شهر به قدرى باشد که اختلاف عرض جغرافیایى آن دو شهر به میزان پانزده درجه برسد, طلوع و غروب در آنها متفاوت است وگرنه, نه100

3 فاصله بین دو شهر به اندازه هشت فرسخ شرعى باشد, به طورى که اگر کمتر از این مقدار باشد, طلوع و غروب آن دو شهر فرقى نمى کند. اگر این مقدار و بیشتر باشد, اختلاف در طلوع و غروب خورشید, وجود دارد

این نظر برخى از شافعیان است

(و قال آخر من الشافعیه اذا کان الفصل بین البلدین بمقدار ثمانیه فراسخ یکون التفاوت بینهما فى الطلوع والغروب …101)

برخى از شافعیان گفته اند: هر وقت فاصله بین دو شهر به میزان هشت فرسخ باشد طلوع و غروب خورشید در آنها تفاوت مى کند

معیارهاى دیگرى را براى تشخیص طلوع و غروب و اختلاف آنها گفته اند از قبیل: تساوى و عدم تساوى خطوط طولى و عرضى102 و مقدار بیست و چهار فرسخ فاصله103, مسافت قصر هشتاد و نه کیلومتر (به عقیده برخى از عامه) و مانند آن, که به خاطر طولانى شدن از ذکر آنها خوددارى مى کنیم

بر این اساس, معیارهاى تشخیص شهرهاى نزدیک از دور, تشخیص اختلاف و اتحاد طلوع و غروب خورشید در آنهاست. هر چند در تشخیص این نیز, رأى واحدى وجود ندارد و فقها, بویژه فقهاى عامه, مطالب و راههاى گوناگونى را ارائه کرده اند

امکان رؤیت, با نبود مانع

برخى از فقیهان, ملاک نزدیکى و دورى را در این دانسته اند که هر جا امکان رؤیت, در صورت نبودن مانع, همچون: ابر و گرد و غبار و یا مه غلیظ, وجود داشته باشد, آن جا به حکم همان محل رؤیت هلال است و از شهرهاى نزدیک به شمار مى روند و هر کجا چنین نباشد, یعنى با فرض نبودن مانع, باز هم امکان رؤیت ماه نباشد, از شهرهاى دور به شمار مى آیند

(و متى لم یرالهلال فى البلد و رأى خارج البلد على ما بیّناه وجب العمل به اذا کان البلدان التى رأى فیها متقاربه بحیث لو کانت السماء مصحیه والموانع مرتفعه لرأى فى ذلک البلد ایضاً لإتفاق عروضها و تقاربها, مثل بغداد و واسط و بغداد و مصرفان لکل بلد حکم نفسه …104)

از این سخن بر مى آید, شهرهاى نزدیک آن جایى است که اگر آسمان روشن باشد و مانعى نباشد, در هر دو مورد ماه رؤیت مى شود, مانند: بغداد و واسط

بر اساس این تعریف, که شیخ در مبسوط ارائه کرده است, ملاک نزدیکى و دورى, امکان و یا عدم امکان رؤیت است و ملاکهایى همچون: مقدار فاصله, اختلاف طول و عرض, و مانند آن دخالتى ندارند

نظیر همین سخن را بعضى از فقهاى دیگر شیعه, از جمله صهرشتى105 گفته اند. شیخ انصارى, در این زمینه مى نویسد

(و ربما نسب الى المحقق انّه مع العلم بأنه متى رأى فى بلد یعلم انه مع ارتفاع الموانع یجب ان یرى فى البلد الآخر کانت الرؤیه لذلک الآخر و اما اذا تباعدت البلدان تباعداً یزول مع العلم فانه لا یجب ان یحکم لها بحکم واحد106)

به محقق حلى نسبت داده شده: در هرجا که ماه رؤیت بشود و بدانیم که در صورت نبودن مانع, در محل دیگر نیز قابل رؤیت است, این دو, در حکم یکسانند و اگر فاصله بین آن دو سرزمین, به گونه اى باشد که این علم حاصل نشود, در این فرض, حکم در آن دو یکسان نخواهد بود. [و مى توان قول به تعمیم را پذیرفت.] از فقهاى اهل سنت نیز, همین معنى نقل شده است

سرخسى مى نویسد

(یلزم کل بلد لا یتصور خفاؤه عنهم بلا عارض دون غیرهم107)

سرزمینى که در صورت عدم مانع, ماه را ببینند, با جایى که ماه رؤیت شده است, در حکم یکسانند

اختلاف اقالیم و تفاوت مناظر

برخى دیگر از فقها, ملاک نزدیک و دورى شهرها را در گوناگونى اقلیمى و اوضاع آب و هوایى جستجو کرده اند. اینان, بر این نظرند: اگر شهر, یا منطقه اى از نظر اوضاع طبیعى و آب و هوا و مانند آن, از قطعات دیگر زمین و منطقه هاى دیگر متمایز باشد, به آن اقلیم و یا مملکت و ولایت مى گویند. این مقدار فاصله, ملاک دورى و نزدیکى است. علامه در تذکره این نظر را از برخى از فقهاى عامه نقل مى کند

(و قال بعضهم [ان فعیه] الإعتبار بمسافه یظهر بمثلها تفاوته فى المناظر فقد یوجد التفاوت مع قصور المسافه … و بعضهم [الشافعیه] من اعتبر اتحاد الأقالیم108)

برخى از شافعیان, ملاک دورى و نزدیکى را مقدار مسافتى دانسته اند که باعث تفاوت مناظر طبیعى گردد. بنابراین معیار, گاهى سرزمینى که به حدّ مسافت شرعى برسد, دور است و گاهى کمتر از آن … و برخى از شافعیان, اختلاف و اتحاد اقلیم را ملاک گرفته اند

منزله و مرحله

 

مقاله جرم انگاری برخی از عنوانهای حقوقی در ایران و تاثیر ملاحظه های سیاسی و اجتماعی بر آن در word

 مقاله جرم انگاری برخی از عنوانهای حقوقی در ایران و تاثیر ملاحظه های سیاسی و اجتماعی بر آن در word دارای 46 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله جرم انگاری برخی از عنوانهای حقوقی در ایران و تاثیر ملاحظه های سیاسی و اجتماعی بر آن در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله جرم انگاری برخی از عنوانهای حقوقی در ایران و تاثیر ملاحظه های سیاسی و اجتماعی بر آن در word

چکیده:  
مقدمه  
اول- معامله فضولی و انتقال مال غیر  
معامله فضولی  
الف- تعریف و ارکان  
ب- قلمرو معامله فضولی  
ج- آثار حقوقی معامله فضولی  
انتقال مال غیر  
الف- رکن مادی جرم  
1- فعل مرتکب  
2- موضوع جرم  
3- تعلق مال به غیر  
4- نتیجه جرم  
ب- رکن معنوی  
ج- نتیجه : مقایسه و وجه تمایز  
دوم- غصب و عناوین مشابه کیفری  
الف- ارکان غصب  
1- استیلا  
2- عدوانی بودن استیلا  
3- مغصوب : حق غیر  
غصب و عناوین مشابه کیفری  
الف- غصب و سرقت  
2- عنصر معنوی  
3- نتیجه‌گیری  
ب- تصرف عدوانی و ایجاد آثار تصرف  
1- پیشینه و محل بحث  
2- ایجاد آثار تصرف در املاک غیر  
1-2- عنصر مادی جرم تهیه آثار تصرف در ملک غیر  
2-2- عنصر معنوی جرم  
3-2- نتیجه‌گیری و مقایسه  
3- تصرف عدوانی  
ج- خیانت در امانت  
1- عنصر مادی  
استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود کردن مال.  
موضوع جرم اعم از شئ و مال است و مال اعم از منقول و غیرمنقول.  
2- عنصر معنوی  
3- مقایسه غصب و خیانت در امانت  
د – اختلاس  
سایر عناوین مشابه مدنی و کیفری  
سوم- ارزیابی کلی جرم انگاری عناوین مدنی  
ب- حقوق جزا: مداخله مفید و لازم  
نتیجه‌گیری  
یادداشت‎ها:  
کتابنامه:  

کتابنامه

الف- کتب

1- اجتهادی، عباس (وهمکاران)، گزیده آرای محاکم حقوقی تهران، نشر میزان، چاپ اول، 1374

2- امامی،سیدحسن، حقوق مدنی، ج1، تهران، انتشارات اسلامیه، چاپ نهم 1371

3- انصاری، مرتضی(شیخ)، مکاسب

4- بازگیر، یدالله، قانون مدنی در آیینه آرای دیوانعالی کشور: سقوط تعهدات و ضمان قهری، تهران، انتشارات فردوسی،1379

5- بشیریه، حسین، جامعه مدنی و توسعه سیاسی در ایران، تهران، مؤسسه نشر علوم نوین، چاپ اول، 1378

6- جعفری لنگرودی، جعفر، ترمینولوژی حقوقی، تهران،گنج دانش، چاپ چهارم،1368

7- الجبعی العاملی، زین‌الدین، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، بیروت، دارالعالم الاسلامی، بی‌تا

8- شهری، غلامرضا؛ ستوده جهرمی، سروش، نظریات اداره حقوقی قوه قضائیه در زمینه مسایل کیفری، ج2، تهران روزنامه رسمی دادگستری، 1375

9- صمدی اهری، محمدهاشم، نظریات قضایی دادستان کل کشور در اجرای مواد 18 و 31 قانون تشکیل دادگاههای عمومی انقلاب، ج1، تهران، گنج دانش، چاپ اول، 1378

10- طباطبایی، محمدکاظم، حاشیه المکاسب، قم، چاپ سنگی، بی‌تا

11- طیرانیان، غلامرضا، دعاوی تصرف در دادسرا، تهران، روزنامه رسمی، بی‌تا

12- عاملی، سیدمحمودجواد، مفتاح الکرامه، ج4، مؤسسه آل البیت، بی‌تا

13- قمی (جیلانی)، میرزا ابوالقاسم، جمع اشتات، چاپ سنگی،1324 هـ.ق

14- کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، ج2، تهران، انتشارات بهنشر، چاپ اول، 1366

15- کاتوزیان، ناصر، ضمان قهری، مسئولیت مدنی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم،1370

16- مجموعه رویه قضایی کیهان سالهای 8-1347

17- محسنی، مرتضی؛کلانتریان، مرتضی، مجموعه نظریه‌های مشورتی اداره حقوقی دادگستری،تهران، روزنامه رسمی، بی‌تا

18- نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج22، بیروت، داراحیاء التراث العربی، الطبعه السابعه، 1981م

ب- مقالات

1- ضرابی، غلامرضا، «بحثی پیرامون ماده 134 قانون تعزیرات و قانون رفع تصرف عدوانی»، مجله کانون وکلا، ش 5 جدید- صص(5-154)، 1375

2- یاوری، فتح‌الله،« دعوی غصب: نقد و بررسی رأی وحدت رویه» مجله کانون وکلا، شماره 9-8 جدید، 4-

چکیده

یک رفتار همواره در حوزه یک نوع خاص کنترل اجتماعی باقی نمی‎ماند. برخی از عنوان‎های مدنی مانند معامله فضولی و غصب به حقوق کیفری نیز کشانده شدند تا شاید به پشتوانه ابزار مجازات کیفر در قالب یک نظام کنترلی شدیدتر، کمتر روی دهند و نظم اجتماعی و روابط افراد کمتر مخدوش و نقض شود

بررسی، نشان می‎دهد که هدف فوق، تنها مورد نظر قانونگذاران کیفری ایران نبوده است، در کنار هدف گفته شده در بالا، تواناتر کردن و تجهیز حکومت و قدرت سیاسی به ابزار مجازات کیفر در این گرایش دخالت داشته است

از منظر حقوقی، تمایزمهم و برجسته یک عنوان مدنی مشابه با عنوان کیفری در سوء نیتی است که قانون‌گذاربرای جرم به طور معمول در نظر می‌گیرد در حالی که در امور مدنی و حقوقی سوء نیت، عنصر تاثیر‌گذار به شمار نمی‌آید

اگر بتوانیم یک ارزیابی دقیقی از تأثیر این دو نوع ضمانت اجرا داشته باشیم، می‎توانیم نتیجه بگیریم که در برخی موارد امکان جرم‎زدایی از این عنوان‎ها و استفاده از سایر تدابیر جانشین وجود دارد

مقدمه

تنظیم روابط اجتماعی، تعیین یا اعلام حقوق و تکالیف آنان و سرانجام صیانت از نظم عمومی و حقوق و آزادی‌های فردی مهم‌ترین کارکرد و هدف حقوق است. در این راستا حقوق مدنی و حقوق کیفری بر حسب تعریف، ویژگیها و اهداف خاص خود، به طور متفاوت عمل می‌کنند. ماهیت دوگانه این دو شعبه حقوق، قانونگذاران را بر آن می‌دارد که از قواعد هر یک در موقع مناسب و با رعایت جمیع شرایط بهره جویند

تنظیم روابط اشخاص در جامعه و صیانت از آن در گام نخست هدف قواعد حقوق مدنی است که ضمانت اجرای آن، با ماهیت نظم بخشی مدنی آن سازگار است و تا آنجا که مقدور است همین ضمانت اجرای مدنی در تنظیم و تنسیق نظم و انضباط و نیز نسق بخشی به روابط شهروندان کافی است؛ ولی محدود نبودن روابط اجتماعی به روابط شهروندان و گسترش آن به روابط دولت و مردم و صاحبان اقتدار و حاکمیت با فرمانبران و نیز ناکارآمدی ضمانت اجرای مدنی و اداری به دلیل زیاد بودن رفتارهای ناقض هنجارهای اجتماعی و بر نتابیدن آنها توسط جامعه و عموم شهروندان و سرانجام تفاوت در نوع ساخت‌ها و ساختارهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه و دولت و نظریه‎های فلسفی، اجتماعی و سیاسی حاکم بر هر جامعه، دولت به عنوان صاحب اقتدار به مداخله مستقیم و قهرآمیز دست می‌زند

واکنش تند و سرکوبگر جامعه ـ دولت به چنین رفتارهایی در قواعد جزایی نمودار می‌شود؛ هر چند که ویژگی تمام واکنش‌های جزایی سرکوبگری نیست ولی ماهیت و اهداف آنها متفاوت از قواعد مدنی و اداری است

همین تفاوت ماهوی و هدفی و آثار زیانبار این نوع واکنش و پرهزینه بودن سازماندهی چنین پاسخی ایجاب می‌کند تا زمانی یک عمل جرم و مستوجب پاسخ کیفری شناخته شود که مداخله کیفری مفید و لازم باشد؛ یعنی هم آخرین حربه باشد و هم کاربرد چنین سلاحی مفید

این نوع ملاحظات سبب شده که قانونگذاران خردمند و خردگرا- صرفنظر از نوع قدرت سیاسی حاکم و مناسبات و ساختارهای اجتماعی، ترتیب منطقی و زمانی اعمال انواع واکنش‌ها و ضمانت اجراهای مدنی را رعایت کنند. به این جهت شایسته است ابتدا به تدوین قواعد و قوانین مدنی همت گماشته، آنگاه که ناکارآمدی قاعده‌ای در برآورده کردن اهداف موردنظر آشکار و یا در ابتدا براساس مطالعات و تحقیقات انجام شده ضرورت و فایده‌مندی قواعد جزایی احراز ‌شد، اقدام به جرم انگاری رفتاری خاص و تنظیم واکنش کیفری مناسب آن ‌کنند

مطالعه سیر جرم انگاری‎ها، به ویژه جرم‎انگاری عناوین مدنی، در حقوق ایران و مقایسه ارکان هر کدام، هم از حیث شناخت تاریخ تحولات حقوق ایران و هم از منظر مطالعات جامعه‌شناختی حقوقی و سیاسی و بالاخره از جهت مباحث فنی حقوقی سودمند است

انقلاب مشروطه سر آغاز تحولات قانونگذاری نوین در ایران است. این تحول با ایجاد دولت مطلقه و متمرکز در دوره پهلوی به ویژه پهلوی اول، شکل و ویژگی‌های خاصی پیدا کرد. تا پیش از این دوران روابط خصوصی مردم بر اساس قواعد و مقررات فقه شیعی تنظیم و به دعاوی ناشی از آن بر این اساس و بیش و کم در نزد محاکم شرع رسیدگی و اختلافات حل و فصل می‌شد. دولت نیز به جرایم و تخلفات، بدون آنکه تعریفی از آنها به دست دهد، به شیوه‌ای استبدادی و خودکامه رسیدگی و اعمال قدرت می‌کرد

پس از انقلاب مشروطه، مجالس شورای ملّی اقدام به تدوین قوانین و قانونگذاری در تمام عرصه‌ها کردند که این فعالیت در عصر پهلوی شتاب بیشتری گرفت. از منظر موضوع مورد بررسی در این تحقیق، و براساس سیر طبیعی تدوین قوانین، در ابتدای امر به نظر می‌رسد که قانون مدنی پیش از قانون جزا به تصویب قانونگذار مشروطه رسیده است، اما واقعیت چیز دیگری است. قانون مجازات عمومی در سال 1304 و در مجلس پنجم مشروطه اول تصویب شد و آنگاه قانون مدنی در 1307 و موادی از آن در سالهای پس از آن

علی رغم این سیر غیرمنطقی تدوین، به لحاظ ماهیتی، همان منطق پیش گفته رعایت شده است؛ چه اینکه قواعد مدنی به موجب فقه اسلامی در تمام این دوران و پیش از آن مورد عمل بود. پس، هرچند قانون مدنی پس از قانون جزا تصویب شد ولی به دلیل اجرای آن توسط فقها و محاکم شرعیه، مفاهیم عمومی آن شناخته شده و روشن بود. قانون جزا برخی از عنوان‎های مدنی را مجرمانه اعلام کرد و علاوه بر ضمانت اجرایی مدنی، کیفر نیز برای آنها در نظر گرفت، در هرحال قواعد جزایی با توجه به سابقه مدنی آن‌ها وضع شده است

نویسنده در این مقاله می‌کوشد عناوین مشابهی را از قانون مدنی و قوانین جزایی مورد بررسی و مقایسه قرار دهد و وجوه تشابه و افتراق حقوقی بخشی از این عناوین را بیان کند و در پایان نیز به یافته و به اختصار چرایی جرم انگاری و عوامل مؤثر بر آن بپردازد

اول- معامله فضولی و انتقال مال غیر

معامله فضولی

الف- تعریف و ارکان

ماده 247 قانون مدنی در فصل پنجم با عنوان «در معاملاتی که موضوع آن مال غیر است یا معاملاتی فضولی» بدون ارائه تعریفی مقرر می‎دارد

« معامله به مال غیر جز به عنوان ولایت یا وصایت یا وکالت نافذ نیست ولو اینکه صاحب مال باطناً راضی باشد. ولی اگر مالک یا قائم مقام او پس از وقوع معامله آن را اجازه نمود در این صورت معامله صحیح و نافذ می شود»

حقوقدانان تعاریف گوناگونی از معامله فضولی کرده‌اند. (جعفری لنگرودی، 1368، ش 4008 – 4005) و ( امامی، 1371، ج1، ص 298) با تأمل در مواد قانون مدنی و تعاریف مزبور می‌توان گفت: معامله فضولی، معامله به مال غیراست توسط غیرمالک (یا قائم مقام وی) و بدون اذن وی؛ دو رکن مهم معامله فضولی مال غیر بودن موضوع معامله و غیر مأذون بودن معامل فضول از طرف مالک یا قائم مقام قانونی وی است. رضایت باطنی مالک نسبت به معامله فضولی برای نفوذ آن کافی نیست (ماده 247ق.م.)

بنابراین معامله‌ای که دارای این دو رکن است فضولی تلقی می‌شود، خواه معامل فضول با علم به مستحق للغیر بودن آن را معامله کند یا با جهل به آن. و خواه با حسن نیت و برای صاحب مال و به مصلحت او انجام شود و خواه با سوءنیت و برای خود یا دیگری؛ انگیزه و قصد، مدخلیتی در تحقق یا عدم تحقق این نوع معامله ندارد. چه این ویژگی خاص حقوق مدنی است که قواعدش صرفاً بر عمل مادی فاعل مبتنی است

ب- قلمرو معامله فضولی

هر چند بیشتر دلایل نقلی مربوط به امکان اجازه معامله به مال غیر درباره بیع فضولی و نکاح است (نجفی، 1981 م، ص 277) ، اما در اینکه قلمرو این قاعده منحصر به آن دو نوع عقد است یا اینکه قاعده‌ای است در تمام معاملات ، اختلاف نظر است. برخی از فقیهان و حقوقدانان آن را از قواعد عمومی قراردادها می‌شمارند ( انصاری، مکاسب، ص124) و عده‌ای تنفیذ معامله فضولی را قاعده حاکم بر همه اعمال حقوقی می‌دانند، مگر اینکه به دلیل خاص بطلان آن احراز شود (قمی، 1324هـ ، ص 180). در مقابل، کسانی هم آن را حکمی استثنایی تلقی کرده‌اند (طباطبایی، بی‎تا، ج1، ص 250)

از ظاهر قانون مدنی که معامله فضولی را در شمار قواعد عمومی معاملات آورده است و مفاد مواد 304، 581، 674 و 1073 قانون مدنی به خوبی بر می‌آید که احکام مربوط به این معامله جزء قواعد عمومی است و در هر مورد که نیابت امکان داشته باشد بایستی رعایت شود (کاتوزیان، 1366، ج2، ص102)

همچنین عقد فضولی علاوه بر عقود تملیکی شامل عقد عهدی نیز می‌شود (امامی، 1371، صص 300-299) و (کاتوریان، 1366، ص 104)

ج- آثار حقوقی معامله فضولی

آن‎گونه که اشاره شد قصد انشای معامل فضول ساختار این معامله را ایجاد می‌کند. اما تکمیل آن منوط به پیوستن اجازه مالک به آن است. بنابراین در صورت اجازه مالک تنفیذ و در صورت ردّ، باطل می‌شود. در صورت نخست اثر تنفیذ به زمان وقوع عقد برمی‌گردد؛ یعنی اجازه کاشف است و کلیه آثار قانونی از آن زمان بر عقد مترتب می‌شود و در صورت ردّ نیز بطلان از حین عقد است. هر چند برخی از حقوقدانان در تشخیص ماهیت این تأثیر بین نظریه کشف و نقل، قول سومی را برگزیدند. (کاتوزیان، 1366، صص130-122) ولی، از جهت عملی تفاوتی با نظریه کشف ندارد. ماده 285 قانون مدنی به صراحت اثر اجازه یا رد را از روز عقد می داند

در کنار این ضمانت اجرای مدنی، اثر رد معامله فضولی این است که هرگاه خریدار حین عقد عالم بر فضولی بودن معامله بوده، چون احتمال رد و قبول آن را از طرف مالک می‌داده، اقدام به ضرر خود کرده و بنابراین کسی مسؤول و ضامن آن نیست و فقط حق رجوع برای ثمن را دارد. ولی در صورتی که اصیل جاهل به آن باشد غرامات وارده طبق ماده 263 قانون مدنی بر عهده معامل فضول است

با توجه به مواد قانون مدنی در خصوص این معامله فهمیده می‌شود که معامله فضولی مورد حمایت قانونگذار نیست و صحت آن منوط به اجازه مالک شده است. زیرا تنها مالک است که می‌تواند مالی را از اموال خود خارج یا وارد دارایی‌های خود کند. احترام به مالکیت افراد مقتضی چنین حکمی است

انتقال مال غیر

قانونگذار ایران پنج قانون کیفری در خصوص انتقال مال غیر تصویب کرده که دو قانون نسخ ضمنی شده و بقیه لازم الاجرایند. قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر مصوب فروردین 1308 یکی از قوانین لازم‌الاجرا است.[1]

صدور ماده 1 این قانون نوعی معامله‌ای فضولی را مورد حکم قرار داده و آن را در حکم کلاهبرداری تلقی کرده است

« کسی که مال غیر را با علم به اینکه مال غیر است به نحوی از انحا، عیناً یا منفعتاً بدون مجوز قانونی به دیگری منتقل کند کلاهبردار محسوب و مطابق ماده 238 قانون مجازات عمومی محکوم می‌شود…»

به موجب این ماده انتقال مال غیر جرم است و در کنار ضمانت اجرای مدنی راجع به معامله فضولی ، ضمانت اجرای کیفری نسبتاً سنگینی قرار گرفته است. برای تشخیص نسبت میان انتقال مال غیر- که عنوان مجرمانه است- معامله فضولی ، بیان و تحلیل عناصر این جرم ضروری است

الف- رکن مادی جرم

«انجام تشریفات قانونی انتقال مال غیر» که متضمن انتقال ظاهری مال است. عنصر مادی جرم انتقال مال غیر است. انتقال مال غیر به طرق گوناگونی قابل تحقق است. هر آنچه در قانون مدنی سبب انتقال مال است مانند بیع، هبه و معاوضه عنصر مادی جرم مذکور را می‌تواند تشکیل دهد. به این جهت در ماده 1 قانون مذکور آمده است که : به نحوی از انحاء…. منتقل کند…» بنابراین وسیله در تحقق این جرم نقشی ندارد

1- فعل مرتکب

فعل مرتکب انجام تشریفات قانونی است که عملی مثبت است. برای تحقق عنصر مادی این جرم لازم است مرتکب عملیاتی را که برای انتقال ظاهری مال غیرلازم است انجام دهد. این عملیات همان تشریفات قانونی است که مطابق مقررات جاری کشور برای انتقال مال لازم است. حسب اینکه نوع انتقال، شیوه آن چگونه و در قالب چه عقد یا معامله‌ای صورت می‌گیرد، تشریفات انتقال هم متفاوت می‌شود. آنگونه که از اطلاق ماده قانونی فهمیده می‌شود، انتقال به هر دو صورت رسمی و عادی، در قالب نوشته یا توافق شفاهی امکان پذیر است. بدیهی است برای تحقق این منظور مرتکب تشریفات متفاوتی را انجام می‌دهد؛ انتقال رسمی دارای تشریفاتی متفاوت از انتقال عادی است

2- موضوع جرم

 

مقاله هنر و تمدن اسلامی در دوران قاجار در word

 مقاله هنر و تمدن اسلامی در دوران قاجار در word دارای 29 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله هنر و تمدن اسلامی در دوران قاجار در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله هنر و تمدن اسلامی در دوران قاجار در word

مقدمه    
هنر نقاشی دوره قاجار و منیع‌الملک    
تعزیه‌    
علم‌ موسیقی‌    
نتیجه‌گیری    
منابع و ماخذ     

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله هنر و تمدن اسلامی در دوران قاجار در word

1ـ تاریخ نگارگری در ایران ـ سید عبدالمعید شریف‌زاده

2ـ مقاله هفت قلم آرایش ـ‌ لوازم آرایشی ایرانیان ـ ترجمه مژگان محمدیان نمینی

4ـ ایران عضو قاجار از نگاه لوئیجی فونتابونه ـ ‌دکتر محمد ستاری ـ استاد یار پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

5 ـ هنر نامه ـ فصلنامه تخصص دانشگاه هنر پاییز 1384 سال هفتم شماره

6-جولین رابی ترجمه محمد خلیلی  مجله هنرهای تجسمی شماره 23

7-دایره‌المعارف‌ تشیع‌؛ زیر نظر احمد صدر حاج‌ سیدجوادی‌، بهاءالدین‌ خرمشاهی‌، کامران‌ فانی‌؛ ج‌ 4؛ 1377؛ «تعزیه‌». (داوود حاتمی‌)؛ ص‌ 440

8-. صادق‌ همایونی‌؛ تعزیه‌ در ایران‌؛ شیراز؛ انتشارات‌ نوید؛ 1368؛ ص‌ 15ـ17

9-. همان‌؛ تعزیه‌ و تعزیه‌خوانی‌؛ بی‌جا: انتشارات‌ جشن‌ هنر؛ بی‌تا؛ ص‌ 14؛ به‌ نقل‌ از نشریه‌ شماره‌ 3 جشن‌ هنر شیراز؛ تخت‌ جمشید 46؛ ص‌ 5

10- نک‌: پتر جی‌. چلکووسکی‌؛ تعزیه‌: نیایش‌ و نمایش‌ در ایران‌؛ ترجمه‌ داوود حاتمی‌؛ تهران‌: شرکت‌ انتشارات‌ علمی‌ و فرهنگی‌؛ 1367

11- بهرام‌ بیضایی‌؛ نمایش‌ در ایران‌؛ تهران‌؛ 1344؛ ص‌ 132

12- دایره‌المعارف‌ تشیع‌؛ ج‌ 4؛ «تصوف‌» (علی‌ رفیعی‌)

13-نک‌: ابوالفرج‌ اصفهانی‌؛ الاغانی‌؛ ج‌ 5؛ قاهره‌؛ ص‌ 208 و ص‌ 230

14 نک‌: هنری‌ جورج‌ فارمر؛ میراث‌ اسلام‌؛ ص‌ 140

15 نک‌

H. G. Farmer; A History of Arabian Music to the XIIIth Century< London 1967; pp. 124-

16. جاحظ‌؛ کتاب‌ التاج‌؛ ص‌ 4ـ83 ایرانشهر، ج‌ 1؛ ص‌ 848 ابوالفرج‌ اصفهانی‌؛ پیشین‌؛ ج‌ 6؛ ص‌ 5ـ54، قاهره‌؛ 1948

17 نک‌: احصاءالعلوم‌، فصل‌ موسیقی‌. هنری‌ جورج‌ فارمر، همان‌، ص‌ 144 مهدی‌ برکشلی‌؛ «موسیقی‌»، ایرانشهر؛ کمیسیون‌ ملی‌ یونسکو در ایران‌؛ 1342 / 1963

Encyclopaedia of Islam, New Edition; S.V. “musiki”, (by O Wright)

18. مهدی‌ برکشلی‌؛ همان‌. دایره‌المعارف‌ بزرگ‌ اسلامی‌، ذیل‌ ابن‌سینا، IV . موسیقی‌ (تقی‌ بینش‌). هنری‌ جورج‌ فارمر؛ تاریخ‌ موسیقی‌ خاور زمین‌؛ ترجمه‌ بهزادباشی‌؛ تهران‌؛ 1366؛ ص‌ 368

19 نک‌: دایره‌المعارف‌ بزرگ‌ اسلامی‌؛ «اخوان‌ الصفا» تکمله‌؛ موسیقی‌ اخوان‌ الصفا (تقی‌ بینش‌)

20 نک‌: همان‌؛ ج‌ 9؛ الاغانی‌ (آذرتاش‌ آذرنوش‌)

21 نک‌: مشحون‌؛ پیشین‌؛ ص‌ 133

22- هنری‌ جورج‌ فارمر؛ مجله‌ روزگار نو؛ ش‌ 1؛ 1942

مقدمه

بدیهی است که اقوام وملل جهان در آشنایی با هنر و بهروری از آن تقدم وتاخر دارند.ایرانیان و رومیان،سده ها پیش از ظهور اسلام با هنر آشنا شده بودند وهر یک از این دو قوم،هم زمان با ظهور اسلام،سنتهای هنری چند صد ساله داشتند.وقتی سخن از هنر اسلامی در میان است،ایران وایرانی جایگاهی ویژه در رشد واعتلای آن دارد،از سده چهارم هجری تا آغاز سده دهم هجری که قیام صوفیان صفوی آغاز شد،ایران مهد هنر وهنرافرینی در جهان اسلام بود

عربستان پیش از اسلام،از نظر هنری به استثنای خط عربی که بالقوه آمادگی پذیرش زینتها را یافت،از درون مایه چندانی برخوردارنبود.شعر وسرود بیشترین هنر عرب بود تا آنکه فتوحات مسلمانان موجب شد تا آن چادرنشیان ناگهان دیده بر کاخهای با شکوه ایرانیان وکلیساها وپرسشگاههای یونانیان ورومیان بگشایند.به همین سبب،هنر صنعتگران ایرانی ویونانی ومصری وسوری

با هم پیوند خورد وزیر فرمان اسلام،به شیوه هایی مبدل شد که امروزه هنر اسلامی نامیده می شود

«یک ظرف نقره‌ای بسیار نفیس و زیبا ، به شکل یک الهه متعلق به دوران ساسانیان در موزه کرملین وجود دارد که صورت این الهه قسمت مدور ظرف را شکل می‌دهد و زیبایی آن بیانگر سلیقه‌ی سامانیان در پسندیدن زنان زیباست. جالب توجه آنکه، نزدیک بودن توصیفات زیبایی شناسانه از زن در اشعار دوره‌ی اسلامی به صورت الهه است چشم بادامی، لبهای سرخ، و ابروهای کمانی. همچنین فرم صورت همچون قرص ماه است صورت دختران ترک چنین شکلی داشته و شاهزادگان ساسانی با انگیزه‌های سیاسی با دختران ترک ازدواج می‌کردند و در زمان قاجاریه اکثر زنان علاقه‌مند به ابروهای پهن، بلند، پیوسته و مشکی بوند. مردان نیز معمولاً‌ ابرو و ریش خود را با حنا و وسمه رنگ می‌کردند تا درخشش بیشتری بیابد. عکسهای فتحعلی شاه با ریش بلند و براق نمونه مناسبی بر این ادعا است استفاده از وسمه تا ابتدای قرن 14 هجری (19 میلادی) متداول بود که با ورود مدهای غربی به دربار قاجار کم کم به فراموشی سپرده شد.»

«مردان نیز با چشمان درشت، ابروهای کمانی پیوسته، موهای تنک و کوتاه و بیشتر با ریش بلند و لباس و کلاه قاجاری، شبیه به هم تصویر شده‌اند و برای مثال در این نقاشیها فتحعلی شاه با ریش بلند خال گوشه لب و تاجی که بر روی سرش قرار دارد شناخته می‌شود نقاشیهای بزرگ روغنی قاجاری در دوره فتحعلی شاه بسیار مورد توجه بود و با دقت و حوصله زیاد پرداخته می‌شد و

اکثر تصاویر با سطوح بزرگ، دامن لباسی، پشتی و فرش با حاشیه‌های گوناگون، گلهای ریز و مروارید تماماً‌ تزئین می‌شدند

تزئینات تابلوهای نقاشی دوره محمد شاه نسبت به دور فتحعلی بسیار کاهش یافت و برای زینت سطوح بزرگ لباس و فرش و پشتی اغلب از چند حاشیه باریک بهره برده می‌شد. رنگها در دوره فتحعلی شاه شفاف بود و با دقت در خطوط مشخص از هم جدا می‌شد. رنگهای دوره محمد شاه کدرتر و استفاده از آنها آزادتر و در نتیجه در هم آمیخته و به تدریج محو می‌شد. تعداد شخصیتها در تصاویر دوره محمد شاه در مجموع بیشتر از نقاشیهای پیش از آن است در نقاشیهای دوره اول قاجار افزون بر تاثیرات     نقاشی غربی در نزدیکی شدن به واقعیت گاه مناظر و دورنما و گاهی نیز با لباسهای غربی را در این تصاویر می‌بینیم که به ویژه دوره محمد شاه بیشتر است. »

«عکس‌های مونتا بوته عضو هیئات ایتالیایی در ایران، سند تاریخی مسحورکننده‌ای است. وی عکس‌هایی از مناظر شهرها ابنیه تاریخی و کاخها بدست داده است که گرچه در این عکسها زنان دیده نمی‌شوند طبقات مختلف اجتماع؛ پادشاه شاهزادگان صاحب منصبان حکمرانان ایالات درباریان خواجگان حرمسرا و حتی مردم عادی آنها»

«عدم وجود سایه روشن و حجم‌نمایی و فقدان تناسب نوآوری و هم چنین تقلید و عدم اصالت از ویژگیهای دوره قاجار است. در واقع یکی از عوامل افول در نگارگری این دوره تمایل به تقلید است؛ تقلیدی صرف و مکرر در پرداخت نقشها به تبعیت از یکدیگر در بیش از چهار دهه به نحوی که این تقلید و موضوعات مورد استفاده رنگی تازه به خود گرفته تکنیک کار نقاشان بر محور مشخص نگارگری دربار فتحعلی شاه می‌گردد. در این دوره رنگهای بی‌جان، تزئین یکنواخت و نگارگران بدون ارائه تفکر، گرفتار نقش و رنگهای تکراری بودند

هنر نقاشی دوره قاجار و منیع‌الملک

برخی محققان ایران، دوران قاجار را سرزمین نقاشی‌ها نامیده‌اند چرا که در این دوران، نقاشی‌های دیواری و تابلوها در تمام نقاط کشور در منازل اعیانی تا قصرهای قاجاری پراکنده بودند چنان وسعتی که در هیچ زمان دیگری سابقه نداشته است از این رو می‌توان گفت نقاشیهایی با این وسعت و کثرت چه از نظر تعداد و چه از حیث ابعاد، در دیگر ادوار هنر ایران دیده نمی‌شوند در این دوره نقاشیها جزیی از بدنه ساختارهای درباری، دولتی و منازل اشرافی بوده‌اند که در گوشه و کنار کشور ساخته می‌شدند و موضوع آنها : «تاریخی ، ادبی، اساطیری، شکار، جنگ، پرتره و موضوعات مذهبی بوده که اغلب به اندازه طبیعی ترسیم می‌شدند گاه این اشتیاق ثبت تصاویر در کنار نقش برجسته‌های ساسانی جلوه‌گر شده است» و نکته برجسته اینکه، برای اولین بار نقاشی ایرانی در قید سنتیهای شرق دور، با چشم بادامی و صورتهای مدور آزاد شده و چهره‌ها کاملا‌ً ایرانی‌اند در تشریح این گذار سنن مکاتب قبلی به سبکی جدید که آن را می‌توان سبک دربار قاجار دانست، برخی محققان چنین تفسیر نموده‌اند که در دوران صفویه، هنرمندان درک می‌کردند که سبک متداول رضا عباسی و پیروان او مجالی به ابداع و تجرد نمی‌داد، همچون قرون گذشته، توجه هنرمندان برای الهام گرفتن به منابع خارجی معطوف شده با این تفاوت که در سده هفدهم (یازدهم هـ . ق ) منبع الهام اروپا بود نه چین بدین نمود در دوران قاجار و به خصوص در عهد فتحعلی شاه، نقاشی دیواری متعددی پدید آمدند که متاسفانه اکنون تعداد اندکی از این نقاشیها دیواری در مکان اصلی بر جا مانده‌اند از بسیاری نقاشیها تنها تنها عکسهایی پراکنده باقی مانده و برخی همچون نقاشیهای کاخ نگارستان جابه جا شده و قطعات آنهادر خزانه کاخ موزه گلستان نگهداری می‌شدند نقاشیهای کاخ سلیمانیه از جمله آثار معدود بر جا مانده در مکان اصلی خود است از جهاتی منحصر به فرد به شمار می‌آید. این نقاشیهای دیواری نمونه بارز و یگانه‌ای از نقاشی قاجاری‌اند. ترکیب‌بندی متقارن و ایست با عناصر افقی و عمودی و منحنی، سایه‌پردازی مختصر در چهره و جامعه، تلفیق نقشمایه‌های تزئینی و تصویری، رنگ تزئینی محدود با تسلط رنگهای گرم به خصوص قرمز