پایان نامه بررسی رابطه بین بهداشت روانی و عزت نفس دانش آموزان در word دارای 162 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پایان نامه بررسی رابطه بین بهداشت روانی و عزت نفس دانش آموزان در word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه بررسی رابطه بین بهداشت روانی و عزت نفس دانش آموزان در word
چکیده
فصل اول
مقدمه
بیان مساله
اهمیت پژوهش
اهداف تحقیق
فرضیه های تحقیق
تعاریف اصطلاحات و مفاهیم
فصل دوم
مقدمه
نظریه ها و دیدگاه های مرتبط با بهداشت روانی
بهداشت روانی و سه سطح پیشگیری
هدف بهداشت روانی
عوامل خطرآفرین و پیشگیری کننده دربهداشت روانی
درمان
راهبردهای کاهش استرس و حفظ بهداشت روانی
نظریه ها و دیدگاههای مرتبط با افسردگی
طبقه بندی افسردگی
تفاوتهای جنسی درافسردگی
سن وافسردگی
سبب شناسی افسردگی
نظریه ها ودیدگاه ها ی مرتبط با اضطراب
علائم اضطراب
انواع اضطراب
کنترل اضطراب
روشهای کاهش اضطراب
نظریه ودیدگاههای مرتبط با فوبی
علائم فوبی
عوامل ونتایج بین فردی فوبی
نظریه ها ودیدگاههای مرتبط باوسواس
شیوع وطول دوره وسواس
درمان وسواس
نتایج مطالعات درمانهای شناختی ورفتاری
دیدگاه های مرتبط باپرخاشگری
علت های احتمالی اختلال های سلوک
درمان اختلال های سلوک
پرخاشگری و عزت نفس
نظریه و دیدگاه های مرتبط با پارانویید
شیوع پارانویید
تشخیص و ویژگی های بالینی پارانویید
درمان پارانویید
نظریه ها و دیدگاه های مرتبط با عزت نفس
آیا با اعتماد به نفس متولد می شویم؟
تحقیقات خارجی
تحقیقات داخلی
فصل سوم
روش تحقیق
روش
جامعه آماری
نمونه آماری
تعیین حجم نمونه
ابزارهای پژوهش
طریقه اجرای پژوهش
روش های آماری پژوهش
فصل چهارم
تحلیل داده ها
آمار توصیفی
آمار استنباطی
فصل پنجم`
بحث و نتیجه گیری
خلاصه تحقیق
بحث و نتیجه گیری
پیشنهادها
محدودیت های تحقیق
پیوستها و ضمائم
منابع
بخشی از منابع و مراجع پروژه پایان نامه بررسی رابطه بین بهداشت روانی و عزت نفس دانش آموزان در word
- اخوت، ولی الله، 1362، افسردگی، تهران انتشارات رز
- آزاد ، حسین، 1384، آسیب شناسی روانی، تهران انتشارات بعثت، جلد
- بیابانگرد، اسماعیل، 1382، روشهای پیشگیری از افت تحصیلی، تهران انتشارات انجمن اولیا و مربیان
- بائر، لی، 1382، غلبه بر وسواس ، ترجمه ی مسعود محمدی، لیلا کوهی،محمد دهکانپور، تهران، انتشارات رشد
- پروچسکا، جیمزاو، نورکلاس، جان سی، 1381، نظریه های روان درمانی، ترجمه ی یحیی سید محمدی، تهران انتشارات رشد
- دلاور، علی، 1380، روشهای آماری در روان شناسی و علوم تربیتی، انشارات دانشگاه پیام نور
- دادستان،پریرخ،1376، روان شناسی مرضی تحولی، تهران انشارات سمت
- ریو،جان مارشال، 1381، انگیزش و هیجان، ترجمه ی یحیی سید محمدی، تهران انتشارات ویرایش
- روزنهان، سلیگمن، دیوید آل، مارتین ای پی، 1382، آسیب شناسی روانی، ترجمه ی یحیی سید محمدی، تهران انتشارات ارسباران، جلد 1 و
- ساراسون، ایرون جی، باربارا آر، 1381، روان شناسی مرضی، ترجمه ی بهمن نجاریان محمد علی اصغری مقدم، محسن دهقانی، تهران انتشارات رشد،جلد 1 و
- شفیع آبادی، عبدالله، 1371، نظریه های مشاوره و روان درمانی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران
- شفیع آبادی، عبدالله، 1372، راهنمایی و مشاوره، تهران انتشارات سمت
- شیهان، آیلین، 1383، عزت نفس، ترجمه ی مهدی گنجی، تهران انتشارات نشر ویرایش
- شاملو، سعید، 1383، بهداشت روانی، تهران انتشارات رشد
- کاپلان، سادوک، 1378، خلاصه روان پزشکی، ترجمه ی حسن رفیعی، تهران انتشارات ارجمند، جلد
- کاپلان، 1378، خلاصه روان پزشکی، ترجمه ی نصرت الله پورافکاری، تهران انتشارات شهر آب، جلد
-کنرلی ملن، 1382، اختلالات اضطرابی، ترجمه ی سیروس مبینی، تهران انتشارات رشد
- گراث، مارنات، گری1384 راهنمایی سنجش روانی، ترجمه ی حسن پاشا شریفی، محمدرضا نیکخو، تهران انتشارات رشد، جلد
- گریسون، فوآ، استکتی، 1382، وسواس، ترجمه ی امیر هوشنگ مهریار، تهران انتشارات رشد
- گنجی، حمزه، 1384، بهداشت روانی ، تهران انتشارات ارسباران
- لیهی،هالند،رابرت لی، استفان جی، 1385، راهنمای گام به گام درمان اختلالات اضطراب، ترجمه ی اکرم دهقانی، اراک ، انتشارات نوای دانش
- لیندن فیلد، گیل، 1382، اعتماد به نفس برتر، ترجمه ی حمید و نگار اصغری پور تهران انتشارات جوانه رشد
- میلانی فر، بهروز، 1382، بهداشت روانی، تهران انتشارات قومس
- ماسن، کیگان، هوستون، 1380، رشد و شخصیت کودک، ترجمه ی مهشید یاسایی، تهران، انتشارات مرکز
منابع لاتین
-Athinson; Rital (1993) Introduction to psychology; USA
-Powney ; Janet .and Miks watts (1987) Interviewing in Educational research . routledge and kegan pualltd
-Turchenkev B and etal (1978) the ussR; educations science and cmlfure progress publishers
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی رابطه بین بهداشت روانی و عزت نفس دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان حاج تقوی شهر اراک صورت گرفته است . جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان مشغول تحصیل در مقطع سوم نظری در شهر اراک می باشد. حجم نمونه انتخاب شده در این مطالعه 200 نفر از دانش آموزان بوده است که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله انتخاب گردیده است ابزار جمع آوری اطلاعات در تحقیق حاضر آزمون بهداشت روانی SCL90 و آزمون عزت نفس کوپراسمیت است
روش پژوهش در این تحقیق ترکیبی از روش اسنادی و پیمایشی و روش آماری در سطح توصیف شاخص های آماری و در سطح استنباطی ضریب همبستگی پیرسون است که نتایج زیر حاکی از آن می باشد
1 – بین میزان افسردگی و عزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری رابطه ی معکوس وجود دارد بدین معنی که هر چه میزان افسردگی افزایش یابد از میزان عزت نفس کاسته می شود و میزان ضریب همبستگی نمرات افسردگی و عزت نفس دانش آموزان 556-% می باشد و از نظر آماری در سطح 05/0 معنی دار است
2 – بین میزان اضطراب و عزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری رابطه ی معکوس وجود دارد بدین معنی که هر چه میزان اضطراب افزایش یابد از میزان عزت نفس کاسته می شود و میزان ضریب همبستگی بین نمرات -476% می باشد و از نظر آماری در سطح 05/0 معنی دار است
3 – بین میزان وسواس و عزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری رابطه ی معکوس جود دارد بدین معنی که هر چه میزان وسواس افزایش یابد از میزان عزت نفس کاسته می شود و میزان ضریب همبستگی نمرات وسواس وعزت نفس 488%- می باشد و از نظر آماری در سطح05/0 معنی دار است
4 - بین میزان فوبی وعزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری
رابطه ی معکوس وجود دارد بدین معنی که هر چه میزان فوبی افزایش یابد از میزان عزت نفس کاسته می شود و میزان ضریب همبستگی نمرات فوبی وعزت نفس 372-% می باشد و از نظر آماری در سطح05/0 معنی دار است
5- بین میزان پرخاشگری وعزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری رابطه ی معکوس جود دارد بدین معنی که هر چه میزان پرخاشگری افزایش یابد از میزان عزت نفس کاسته می شود و میزان ضریب همبستگی نمرات پرخاشگری وعزت نفس دانش آموزان -470% می باشد و از نظر آماری در سطح05/0 معنی دار است
6 - بین میزان پارانویا و عزت نفس در دانش آموزان دخترمقطع متوسطه نظری رابطه ی معکوس جود دارد بدین معنی که هر چه میزان پارانویا افزایش یابد از میزان عزت نفس کاسته می شود و میزان ضریب همبستگی بین نمرات پارانویا و عزت نفس دانش آموزان 448-% می باشد و از نظر آماری در سطح05/0 معنا دار می باشد
مقدمه
رفتار بشر نتیجه ی موقعیت ها و عوامل متعددی است مهمترین آنها خانواده و مدرسه و اجتماع می باشد هنگام طفولیت و کودکی این سه عامل اساس شخصیت فرد را پی ریزی می کنند و پایه ی رفتارهای بعدی او او را استوار می سازند اگر خانواده، مدرسه و اجتماع هر یک وظایف خود را به خوبی انجام دهند شانس موفقیت کودک در زمان بلوغ و بزرگسالی افزایش خواهد یافت و بالعکس چنانچه این سه عامل از وظایف خود به طریق قصور ورزند سازگاری فرد در دوران جوانی و بزرگسالی بسیار دشوار، گاه نیزغیرممکن خواهد شد. تاثیر خانواده در رفتار کودک بیشتر در دوران قبل از مدرسه است و پس از آن مسئولیت مدرسه در تربیت کودک سنگین تر خواهد بود. برآوردن احتیاجات جسمانی و اجتماعی و روانی کودک که قسمت عمده ای از تربیت او را شامل می شود ازعوامل بسیار مهم پرورش کودک است اگر چه تربیت جسمانی کودک در مدارس از سالها پیش مقرر شده است ولی موضوع سلامت فکر اطفال و نوجوانان هنوز به نحو صحیح مورد توجه و قبول مدرسه قرار نگرفته و بر اساس این غفلت درباره ی بهداشت روانی کودک، مدرسه به طور مستقیم در پیشرفت و ازدیاد اختلالات روانی کودکان موثر واقع شده است(شاملو 1383)
مدرسه از اساس با خانواده فرق دارد زیرا از نظر عاطفی خنثی است کودک تنها فردی نیست که مورد توجه بزرگسالان قرار می گیرد او نیز مثل 30 تا 40 کودک دیگر است و باید با واقعیتهای مختلف سازگار شود کودک باید جای خود را در این محل پیدا کند او بر اساس پیشرفتی که نشان می دهد مورد توجه و محبت قرار می گیرد همچنین او بر اساس این که چقدر با هنجار و ارزشهای معلم سازگار شود توجه و محبت می بیند او باید نشان دهد که به دستورالعملها گردن می نهد با انتظارها سازگار می شود دیگران را می فهمد و خود را به دیگران می فهماند و مدرسه محیطی است که کودک در آنجا شایستگی ، شکست، موفقیت، محبوبیت، انزوا، طرد و غیره را تجربه می کند. او می فهمد که برای ارزش داشتن باید موفق شود و کودک به کمک موفقیتهای خود اعتماد به نفس پیدا می کند و برعکس دراثر شکستهای خود احساس حقارت و خود کم بینی احساس می کند و کودک به مرور متوجه می شود که مدرسه تنها جای درس خواندن نیست بلکه مقررات دیگری نیز در آنجا وجود دارد که باید رعایت شود. تعداد رویدادهایی که در مدرسه و خصوصاً در کلاس اتفاق می افتد و هر کودک آنها را می بیند و تجربه کسب می کند زیاد است خلاصه اینکه انواع رویدادهایی که در اجتماع و در زندگی واقعی بزرگترها پیش می آید در مقیاس کوچکتر در مدرسه اتفاق می افتد بنابراین با توجه به طولانی بودن دوران تحصیل و با توجه به حساس بودن کودکی و نوجوانی باید انتظار داشت که مدرسه بتواند در تضمین بهداشت روانی دانش آموزان یا ایجاد دشواریهای رفتاری برای آنها نقش داشته باشد.(گنجی 1380)
از طرف دیگر موضوع اعتماد به نفس در دانش آموزان نیز اهمیت زیادی دارد مدرسه محیطی است که باید کودکان و نوجوانان به درجات بیشتری از رشد اجتماعی و خودباوری دست پیدا کنند و لذا قبل از همه معلمان ما باید از سطح قابل قبولی ازعزت نفس برخوردار باشند به این ترتیب لازم است که نگرشی نو به شیوه های انتخاب، تربیت، آموزش و آماده سازی معلمان داشته باشیم زیرا آموزگارانی که که از اعتماد به نفس لازم برخوردار نباشند نمی توانند این صفت مهم را به دانش آموزان خود انتقال دهند و اصولاً موضوع پرورش اعتماد به نفس کودکان و نوجوانان برای آنها از اهمیت لازم برخوردار نخواهد شد. مطالعات نشان می دهند معلمانی که از اعتماد به نفس کافی محرومند برای کنترل دانش آموزان، اداره کلاس و انتقال مفاهیم از روشهای نامعقول توام با سخت گیری های بی جا و شیوه های تنبیهی، بیشتر سود می جویند. مطلب دیگر آن است که در محیط تعلیم و تربیت رفتارها، برخوردها و تعامل افراد باید به گونه ای باشد که عزت نفس دانش آموزان را بیشتر از هر چیز مورد توجه قرار دهد و محتوای درس ها و برنامه های آموزش و پرورش طرح ریزی شده برای آنها در راستای افزایش توانایی ابراز وجود و اعتماد به نفس آنها باشد تا نسل آینده جوانان جویا، پرسشگر، فعال و مسئولیت پذیر بار آیند.( لیندن فیلد[1]، ترجمه اصغری پور 1382)
در سالهای اخیر روان شناسان اهمیت زیادی به مسایلی که مربوط به تشکیل خودپنداری است داده اند این موضوع برای متخصصان بهداشت روانی هم اهمیت خاصی دارد زیرا پندار فرد از شخصیت خود تا اندازه ی زیادی تصور او را درباره ی محیطش تعیین می کند و این دو عامل نوع رفتارهای او را طرح می ریزد اگر تصور از خود مثبت و نسبتاً متعادل است شخص دارای سلامت روانی است و اگر به عکس خودپنداری شخص منفی و نامتعادل باشد او از لحاظ روانی ناسالم شناخته می شود.(بیابانگرد 1382)بیشتر مردم نیز قبول دارند که داشتن عزت نفس پایین می تواند بر توانایی، شاد و موفق بودن در زندگی اثر عمیقی بگذارد به طور اختصاصی سطح عزت نفس می تواند بر ماهیت روابط دیگران و سلامت روانی ما نفوذی خوب داشته باشد.(شیهان[2]، ترجمه ی گنجی 1383) بی تردید نشاط و شادابی و روحیه ی انگیزش تحصیلی در دانش آموزان منوط به داشتن عزت نفس متعادل برای طی کردن مراحل یادگیری در محیط آموزش می باشد این پژوهش نیز به توضیح به این مساله می پردازد و رابطه بین بهداشت روانی و عزت نفس در دانش آموزان را مورد بررسی قرار می دهد
بیان مساله
بلوغ را می توان یکی از مهم ترین دوره های زندگی و یک روند منحصر به فرد دانست این دوره عبارت از یک زمان بحرانی رشد و نمو است که از نظر فیزیولوژیکی، فیزیکی و روانی تحولات بسیار عمیقی در فرد ایجاد می کند و باعث می شود که نظم جسمانی و روانی نوجوان برهم بخورد
نوجوان در این دوره از نظر جسمانی در حال رشد، از لحاظ عاطفی نارس، از لحاظ تجربه محدود و از لحاظ فرهنگ اجتماعی بسیار شکننده و تحت تاثیر است از نظر بهداشت روانی شناخت این تحولات به خصوص در آن قسمتها که تغییرات چشمگیر در رفتار و کردار نوجوان آشکار می گردد، بسیار پراهمیت بوده و آموزش بهداشت روانی و آشنا ساختن نوجوان، پدران، مادران با مسائل و مشکلات مربوط به این دوره از زندگی امری است که مورد قبول همه ی روان پزشکان و روان شناسان قرار گرفته است. آنا فروید[3] ناهماهنگی در ساختمان روانی را یک واقعیت اساسی دوره ی نوجوانی می دانست. آشوب درونی، واکنشهای انطباقی بیگانگی، بحرانهای هویت از خصوصیات شایع این دوره از زندگی است. اضطراب، افسردگی، ترسهای اجتماعی، امتناع از رفتن به مدرسه به خصوص در سالهای تحصیلات دبیرستان حاج تقویی اکثراً همراه با اختلالات روانی و اختلالات شخصیتی به صورتهای مختلف در این دوره ها شایع هستند. پدر و مادر اغلب از نیروی انگیزه ها و محرکهای نوجوانان خود بیمناک می شوند و سعی بر آن دارند که فرزندانشان آن چیزی که آنان می خواهند حتی خوشبخت تر، موفقتر، مرفه تر و با معلومات تر بشوند. عدم آشنایی و بی توجهی به تغییرات روانی در این دوره ممکن است منجر به بروز مناقشات خانوادگی و اجتماعی شده و منشا بسیاری از انحرافات اخلاقی، پناه به اعتیاد، دزدی و انواع تبهکاری در نوجوانان گردد معمولاً اکثر پزشکان وقتی پسر یا دختری را مورد معاینه قرار می دهند فقط به سلامت جسمی او توجه می کنند مراقبت از رشد روانی نوجوانان از نظر پزشک و آموزگار امری ضروری است باید رفتارهای غیر طبیعی به موقع تشخیص داده شود تا از بروز ناراحتی روانی جلوگیری به عمل آید. برای درک دنیای روانی نوجوانان و مشکلات آنان توجه به دو نکته اساسی زیر لازم است
-طرز فکر نوجوان نسبت به خود، همکلاسیها، همبازیها، افراد بزرگتر، افراد کوچکتر، برادران، خواهران و پدر و مادر
-طرز تفکر او راجع به کار و هدفهای دیگر(میلانی فر 1382)
روان شناسان رشد معتقدند که اولین ارتباط کودک برای روابط بعدی او با دیگران الگو قرار می گیرد آنها اهمیت رشد عاطفی سالم در تضمین بهداشت روانی در بزرگسالی را مورد تاکید قرار می دهند نظریه ی پویایی فروید[4] ، مخصوصاً نظریه ی او درباره ی ساختمانهای شخصیت(نهاد من، من برتر) بیشتر از نظریه های دیگر شناخته شده است فروید معتقد است بهداشت روانی فرد در گرو هماهنگی بین این سه ساخت است اریکسون[5] برخلاف فروید معتقد است که رشد شخصیت در طول زندگی ادامه می یابد. او معتقد است انسان در هر دوره می تواند به سلامت روانی و توانایی های خود برسد به نظر اریکسون نوجوان به خاطر تغییراتی که از نظر جسمی، روانی و اجتماعی پیدا می کند باید هویت خود را بسازد به اعتقاد پیاژه[6] بی اطلاعی از رشد شناختی کودک و انتظارهای بی مورد می تواند اعتماد به نفس، عزت نفس، هویت و خویشتن پنداری کودک را تضعیف کند و بهداشت روانی او را از حد هنجار پایین تر بیاورد.(گنجی، 1384)
اهمیت عزت نفس از آنجا روشن می شود که نگرش های خود کم بینی که ممکن است مقدمه ی ناراحتی های روانی باشد در افراد وجود دارد و دلیل عمده در ارتباط با این مساله تاکید اکثر والدین به پیشرفت فرد در کلیه ی زمینه های زندگی بدون توجه به توانایی های نوجوان می باشد. از عوامل بیرونی که در تقویت عزت نفس کودکان و نوجوانان تاثیر فراوانی دارد ارتباط با گروه و تعامل با افرادی است که از اهمیت بیشتری نزد کودکان و نوجوانان برخوردارند بنابراین اعطای فرصت های لازم به کودکان و نوجوانان برای رشد در کنار گروه همسال و استفاده از فرصت های موجود در اجتماع و در اختیار قرار دادن الگوهای مناسب و گذران اوقات فراغت به نحوی سازنده و برخورداری از رسانه های جمعی که نیازهای این طبقه را به نحو مناسب پاسخگو باشد از دیگر ابزارهای اجتماعی رشد اعتماد به نفس محسوب می شود اما در عین حال که موارد ذکر شده در ساخت و افزایش اعتماد به نفس ما نقش اساسی دارند نباید فراموش کرد که تاثیر انگیزه های درونی مهم تر از اینهاست هرگز نباید خللی در اعتماد به نفس ما ایجاد کنند کودکان و نوجوانان باید درک کنند که در مقابل بسیاری ازعوامل بیرونی نقش اتخاب کننده دارند و بهداشت روانی آنها در گرو ظرفیت و توان روانی است که در مقابله با حوادث از خود نشان می دهند(لیندن فیلد، ترجمه ی اصغری پور 1382)
اجتناب از برقراری ارتباط موجب از دست دادن فرصت های یادگیری و ناکامی تحصیلی و متعاقب آن از دست رفتن خود پنداری و بروز بیماری روانی خواهد شد دانش آموزان همواره می بایست بکوشند تا با تسلط بر خویشتن ضمن برقراری ارتباط، بر تقویت عزت نفس و خود پنداری و باور این که می توانند مشکلات را از پیش پای خود بردارند کوشش نمایند. در این زمینه تحقیقات متنوعی انجام شده است که وقتی خودپنداری دانش آموز از دست می رود مشکلات روانی بروز می کند
پرکی[7] دانشجویان سال اول دانشگاه را درباره ی پنداشتی که از خودشان داشتند مورد مطالعه قرار داد و ارتباط معنی داری بین خود پنداری و موفقیت تحصیلی پیدا کرد او به این نتیجه رسید که نه تنها ادراک مثبت از خود به عنوان یک فرد در مورد کوشش برای پیشرفت، تمایل به مطالعه و رفتن به دانشگاه مهم است بلکه یک عامل عمده و مرکزی برای رسیدن به کمال مطلوب در امر تحصیل نیز می باشد.(پرکی 1378)در تحقیقی روی دانش آموزان سیاه پوست کالپین[8] دریافت که دانش آموزانی که اعتماد به نفس بیشتری از خود بروز می دهند موفقیت تحصیلی بالاتری دارند چنین به نظر می رسد که خودپنداری از نظر نژادی نیز مرز نمی شناسد دانش آموزانی که احساس خوبی درباره ی توانایی خود ندارند بدون توجه به نژاد و رنگ به ندرت در کار مدرسه موفق هستند.(کالپین 1966)
بالاخره گیل[9] الگوهایی از موفقیت را که به طور معنی داری با خود ادراک شده و اعتماد به نفس دانش آموزان عمومی مدارس همبستگی داشت پیدا کرد او در نوشته هایش با این بیان چنین نتیجه گرفت که نتایج این تحقیق در تایید خودپنداره است و باید به اهمیت مساله ی خودپنداری و اعتماد به نفس در فرآیندهای تحصیلی بیش از آنچه هست توجه گردد.(گیل 1969)
افرادی که عزت نفس کمی دارند دچار اضطراب زیاد می شوند برخی معتقدند که مهم ترین فایده ی عزت نفس زیاد این است که از خود در برابر اضطراب محافظت می کند.(گرین برگ[10] و همکاران 1992)در تحقیق دیگری که توسط لوینسون[11] و همکارانش انجام شده است نشان می دهد که افرادی که افسرده هستند یک دید منفی از کارآمدی خود(عزت نفس) در برخورد با موقعیتها دارند این اصطلاح به قضاوت شخص در مورد توانایی انجام رشته اعمال ویژه اشاره دارد.(بندورا[12] 1977) با توجه به نتایج تحقیقات ذکر شده سلامت روانی رابطه نزدیک با خود پنداری مثبت دارد و خودپنداری مثبت با احساس تعلق و هویت فردی و اجتماعی و انگیزه ی بیشتر پیشرفت ارتباط دارد.(ویس[13] 1995)تحقیقی که به وسیله ی روان شناسان آمریکایی انجام گرفته و در آن زندگی روزانه ی نوجوانان مطالعه شد ویژگیهای زیر را نشان می دهد.[14] تغییرات خلقی یکی از ویژگیهای بهنجار زندگی نوجوانی است نه اینکه مستلزم مسائل روانی ریشه دار است، جوانانی که بیشترین وقت خود را با خانواده می گذرانند و کمترین آن را به دیگران اختصاص می دهند بهترین نتایج تحصیلی را به دست می آورند، اختلاف و تعارض با برادر و خواهر مثل اختلاف با پدر و مادر برای نوجوان ناراحتی ایجاد می کند، تنهایی یکی از ویژگیهای زندگی نوجوانی است و نشانه ی نابهنجاری یا بیماری نیست، نوجوانان دوست دارند بیشترین وقت خود را به فعالیتهای سرگرم کننده صرف کنند در مجموع این مطالعه نشان می دهد که نوجوانان برای دگرگونی های مهم خلقی آمادگی دارند لازم است والدین و مربیان این ویژگیها را بشناسند و متناسب با آن ها با نوجوانان برخورد داشته باشند آنها باید بدانند که نوجوانان برای آنکه خود تصمیم بگیرند سعی می کنند از قید قدرتی که بزرگترها ی خانواده، مدرسه و اجتماع اعمال می کنند رها شوند آنها در پی این هستند هویت خود را نشان دهند. اگر دوره ی نوجوانی بدون مشکل سپری شود نوجوان به بزرگسال سالمی تبدیل خواهد شد ونقش بزرگسالی خود را خوب ایفا خواهد کرد اما اگر در این گذر دشواریهایی به وجود آید بهداشت روانی نوجوان از جاده ی اصلی منحرف و به بیراهه کشیده خواهد شد. به نظر می رسد که برای تضمین بهداشت روانی ، کسب هویت و استقلال، سالمترین راه این است که روابط نوجوانان با والدین صمیمی باشد نوجوانانی که والدین خودرا همیشه حاضر در صحنه می بینند و احساس می کنند که می توانند بر آنها متکی باشند بهتر رشد می یابند و روان سالمتری نیز دارند. (گنجی 1384)
اهمیت پژوهش
عدم سازش وجود اختلالات رفتار در جوامع انسانی بسیار مشهود و فراوان است در هر طبقه و صنفی و در گروه و جمعی اشخاص نامتعادل زندگی می کنند بنابراین در مورد همه ی افراد خطر ابتلا به ناراحتی های روانی و بهداشت روانی تنها منحصر به تشریع علل اختلالات رفتار نیست بلکه هدف اصلی آن پیشگیری از وقوع ناراحتی هاست در سالهای اخیر در کشور ایران نیز مانند سایر کشورهای جهان توجه ویژه ای هم از سوی مقامات دولتی و هم از جانب مردم به امربهداشت روانی نشان داده شده است بر اساس آمارهای منتشره از سوی کشورهای مختلف معلوم شده است که تعداد بیماران روانی به طور مداوم رو به ازدیاد است بعضی از تحقیقات ابتدایی در ایران نیز رشد روزافزون بیماریهای روانی را تایید می کند در ایران نیز بنابر تحقیقی که در یکی از بیمارستانهای روانی به عمل آمد بودجه سال 1363 شمسی برای نگهداری و درمان بیماران بستری دویست و بیست میلیون ریال پیش بینی شد و در سال 1378 این مبلغ به چهار میلیارد ریال افزایش یافت و این در مقابل هزینه روزی 3 تومان که در سال 1344 گزارش شده است پیشرفت فوق العاده ای است.(شاملو 1383)
پژوهشهای اخیر در دنیا و نیز در ایران نشان داده اند که حدود 10تا 15 درصد جمعیت این اجتماعات به بیماریهای روانی مبتلا می شوند البته اگر روشهای بهداشتی رایج شود از افزایش بیماران روانی جلوگیری خواهد کرد و یکی از شرایط اصولی بهداشت روانی احترام شخص به خود است و این که خود را دوست بدارد و در مقابل یکی از علائم بارز غیرعادی بودن تنفر از خویشتن است(شاملو 1383)
اکثر صاحب نظران برخورداری از عزت نفس را به عنوان عامل مرکزی و اساس سازگاری عاطفی – اجتماعی افراد می دانند از آنجا که عزت نفس در انسان زمینه ساز و اساس ادراک فرد از تجارب زندگی را فراهم می سازد دارای ارزش ویژه ای است و شایستگی عاطفی – اجتماعی که از خودارزیابی مثبت منتج می گردد می تواند به عنوان سپری با نیرو در مقابل مشکلات خطیر آینده به فرد کمک کند شاهد این مدعا راهنمای تشخیصی و آماری بیماریهای روانی D.S.MIIR است که از عزت نفس پایین به عنوان نشانگان عرضی چند اختلال مهم روانی نام می برد.(بیابانگر، 1382)
اهمیت عزت نفس از آنجا شروع می شود که نگرشهای خودکم بینی مقدمه ی ناراحتی های روانی می باشد تحقیق نشان می دهد که حتی افزایش موقتی اعتماد به نفس اضطراب ناشی از موقعیتهای استرس زا را کاهش می دهد می تواند به هنگام گرفتاری به فرد کمک کند همان طور که فعالیت و پیروزی افراد در موقعیتهای دشوار و ظاهراً غیر ممکن موجب تقویت روحیه و در کل بهداشت روانی فرد می شود بنابراین امروزه جوامع مختلف بسیج شده اند تا سیاستهای مربوط به بهداشت روانی و پیش بینی بیماریهای روانی را سازمان دهند این سیاستها که می توانند ارزشهای انسانی و اقتصادی بسیار بالایی داشته باشند ایجاب می کنند که بیش از هر چیز نیازهای بهداشت روانی شناخته شود منظور از نیازهای بهداشت روانی این است که عوامل تضمین کننده ی آن مخصوصاً در مورد کودکان و نوجوانان را بشناسیم و به علتهای اختلال ژن آن پی ببریم و با چگونگی درمان بیماریهای روانی آشنا شویم.( گنجی،1384)
با توجه به نکات فوق حدود و زیانبخشی بیماریهای روانی را می توان به صورت زیر خلاصه کرد
1- زیانهای فرهنگی
2- زیانهای عاطفی
3- زیانهای سیاسی
4- زیانهای فردی و اجتماعی
5- زیانهای اقتصادی
6- زیانهای خانوادگی و انسانی به طور کلی باید گفت وجود یک بیمار روانی به کار عادی و اقتصاد خانواده لطمه شدید وارد می کند و درآمد سرانه را کاهش می دهد. مراقبت و نگهداری بیمار روانی زندگی خانواده را مختل و نشاط و رفاه فردی را از اعضای خانوده سلب می کند و برای سازمانهای درمانی، آموزشی، سیاسی، اقتصادی و انتظامی مساله ی بزرگ و پیچیده ای را ایجاد می کند در تخریب و ضایع کردن نیروی انسانی و در اقتصاد اجتماع تاثیر عمیق می گذارد و به پیشرفت کشاورزی، صنعت و آموزش و پرورش لطمه سنگینی می زند به همین دلیل بهداشت روانی در بعضی از کشورها در راس برنامه های ملی و بهداشت همگانی قرار داده شده است و مساله ی افزایش بیماریهای روانی موضوع روز بوده و رابطه ی مستقیم با سیر صعودی رشد جمعیت و افزایش فشارهای عاطفی و هیجانی دارد. در ایران فقط 10% تختهای بیمارستانی به بیماران روانی اختصاص داده شده است.(میلانی فر، 1382)
بی توجهی به بهداشت روانی موجب بروز خسارتهای جبران ناپذیری خواهد شد بنابراین انجام چنین مطالعاتی ضمن اینکه اطلاعات جدیدی از وضعیت روحی و روانی و در کل بهداشت روانی دانش آموزان را ارائه می دهد به صورت کاربردی نیز قابل استفاده است
اهداف تحقیق
هدف کلی
هدف کلی این تحقیق بررسی وضعیت بهداشت روانی و رابطه ی آن با میزان عزت نفس دانش آموزان دختر در مقطع متوسطه نظری شهر اراک می باشد
هدف جزئی
بررسی رابطه ی افسردگی با عزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری شهر اراک
بررسی رابطه ی اضطراب با عزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری شهر اراک
بررسی رابطه ی وسواس با عزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری شهر اراک
بررسی رابطه ی پارانویا با عزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری شهر اراک
بررسی رابطه ی پرخاشگری با عزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری شهر اراک
بررسی رابطه ی فوبیا با عزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری شهر اراک
فرضیه های تحقیق
بین میزان افسردگی و عزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری شهر اراک رابطه وجود دارد
بین میزان اضطراب و عزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری شهر اراک رابطه وجود دارد
بین میزان وسواس و عزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری شهر اراک رابطه وجود دارد
بین میزان پارانویا و عزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری شهر اراک رابطه وجود دارد
بین میزان پرخاشگری و عزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری شهر اراک را وجود دارد
بین میزان فوبیا و عزت نفس در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نظری شهر اراک رابطه وجود دارد
تعاریف اصطلاحات و مفاهیم
الف) تعاریف نظری
بهداشت روانی علمی است برای بهزیستی و رفاه اجتماعی که تمام زوایای زندگی از محیط خانه گرفته تا مدرسه، دانشگاه، محیط کار و نظایر آن را در بر می گیرد در بهداشت روانی آنچه بیش از از همه مورد نظر است احترام به شخصیت و حیثیت انسانی است تا هنگامی که حیثیت و شخصیت فرد برقرار نشود سلامت فکر و تعادل روان و بهبود روابط انسانی معنی و مفهومی نخواهد داشت روی این اصل بهاشت روانی را دانش یا هنری می دانند که به افراد کمک می کند که با ایجاد روشهای صحیح روانی و عاطفی بتوانند با محیط خود سازگاری حاصل نموده و برای حل مشکلات از راههای مطلوب اقدام نمایند در بهداشت روانی تنها نداشتن علائم بیماری کافی نیست، بهداشت مناسب باید افراد را قادر سازد تا توانایی های جسمی و روانی خود را به حداکثر رسانیده از استرسهای ناشی از برخوردهای بین افراد جلوگیری کرده، زندگی اجتماعی – اقتصادی بارور و هماهنگ با محیط داشته باشند.(میلانی فر، 1382)
فرهنگ بزرگ روان شناسی لاروس، بهداشت روانی را چنین تعریف می کند”استعداد روان برای هماهنگ، خوشایند و موثر کار کردن برای موقعیتهای دشوار انعطاف پذیر بودن و برای بازیابی تعادل خود، توانایی داشتن” در سالهای اخیر انجمن بهداشت روانی کانادا بهداشت روانی را در سه قسمت تعریف کرده است: قسمت اول نگرشهای مربوط به خود، قسمت دوم نگرشهای مربوط به دیگران(با دیگران راحت بودن)، و قسمت سوم، نگرشهای مربوط به زندگی(رویارویی با الزامهای زندگی) این انجمن، بهداشت روانی را در ارتباط با سازگاری با محیط و نگرشهای مربوط به خود و دیگران تعریف می کند، اما به مفاهیم بیماری، آسیب شناسی و ناسازگاری ارجاع نمی دهد.(گنجی، 1384)
بهداشت روانی: تعریف سازمان جهانی بهداشت از بهداشت روانی این گونه است: “بهداشت روانی در درون مفهوم کلی بهداشت قرار دارد و بهداشت یعنی توانایی کامل برای ایفای نقش های روانی و جسمی، بهداشت به معنای نبود بیماری یا عقب ماندگی نیست”
افسردگی” به نظر بک[15] افسردگی به بهترین نحو می تواند به عنوان مثلث شناختی از افکار منفی در مورد خود و موقعیت و آینده توصیف شود(بک، 1979)زیگموند فروید[16] و کارل آبراهام[17] هر دو افسردگی را واکنش پیچیده در قبال از دست دادن چیزی توصیف کردند.(آزاد، 1384)
افسردگی از قدیمی ترین بیماریای شناخته شده و از متداولترین انواع اختلالات روانی در همه زمانها و مکانهاست و هر کسی ممکن است بدان گرفتار شود تعاریف متعددی درباره ی افسردگی از دیدگاههای مختلف ارائه شده است.(شفیع آبادی، 1372)
اخوت: افسردگی را شاید بتوان حالتی توصیف کرد که با تغییرات اساسی اولیه در خلق شروع شده و با مداومت احساس غم و اندوه به درجات مختلف مشخس می گردد
لیختن برگ[18]: افسردگی را به احساس نومیدی در ذیل به اهداف مشخص تعریف کرده است ولی نومیدی را بیشتر معلول کمبودهای شخص شناخته است در تعریف او سه نکته مورد توجه است الف) احساس نومیدی ب) احساس مسئول بودن برای نومیدی پ) زمینه های رفتاری مرتبط با این احساس(منصور، 1356)
افسردگی از دیدگاه پزشکی، عبارت است از کاهش نیروها و فعالیت های جسمانی و روانی بر اثر ناراحتی و اندوه. از دیدگاه روان شناسی حالت غم انگیز و اندوهگین است که با احساساتی حاکی از تهدید ، گناه، خصومت، ناامیدی، اندوه، ناکامی و نیز رکود کنش ها همراه است. اختلال افسردگی اساسی را غالباً اختلال عاطفی می نامند معهذا پاتولوژی مهم در این اختلال مربوط به خلق(mood) است، حالت هیجانی درونی مستمر مشخص نه، عاطفه(affect)، تظاهر برونی محتوی هیجانی موجود، بیمارانی که فقط به دوره های افسردگی مبتلا هستند گفته می شود مبتلا به اختلال افسردگی اساسی هستند که گاهی افسردگی یک قطبی نامیده می شود.(کاپلان[19]، ترجمه ی پورافکاری، 1378)
اضطراب: تعارض بین فرآیندهای گوناگون شخصیت معمولاً موجب نوعی عذاب روانی می شود که فروید آن را اضطراب نامید.(روزنهان[20]، سلیگمن[21]، ترجمه ی سید محمدی، 1382) طبق نظرDSM.IV مشخصات اساسی اختلال و اضطراب منتشر عبارتند از: اضطراب وعلائم جسمانی وحشتناک از قبیل بی قراری، خستگی، مشکلاتی در ارتباط با توجه تحریک پذیری، کشیدگی و سفتی عضله و یا بی خوابی است(انجمن روان پزشکی آمریکا 1994) وجه تمایزGAD یا اختلال اضطراب منتشر از سایر اختلالات اضطرابی در این است که در این نوع اختلال شخص نگران وقایع متعددی می باشد در صورتی که در سایر اختلالات اضطراب، نگرانی منحصر به محرک با موضوعات ویژه ای می باشد.(لیهی[22]، هالند[23]، ترجمه ی دهقانی، 1385)
فوبی: ترسی است دائمی از بعضی از اشیاء یا موقعیتها که هیچ خطر واقعی برای شخص نداشته و بی تناسب با جدی بودن واقعی بودن آنها اغراق آمیز شده است و فوبی از واژه ی یونانی فوبوس(نام خدای ترس یونان) گرفته شده است که با نقاب به صورت و زره بر تن برای ترساندن دشمنان در صحنه ظاهر می شد که در DSMIII-R سه طبقه عمده ی فوبی ذکر شده که عبارت از
[1]. Linden Field
[2]. Sheehan
A . Freud.[3]
4 . Freud
5 . Ericson
6 . piagey
7 .W.Perke
8 . Calpin
9 . Gael
10. Greenberg
11 . Levinson
12 . Bandora
13 . Wiss
14 . Mihaly csikszentmihalyi & Reed iarsoh
15 . Beck
16 . Freud
17 . carl Abraham
18 . Lightenberg
19 . Caplan
20 . Rosenhan
21 . Seligman
22 . Leahy
23 . Holland