مقاله سنجش تکوینی ( ارزشیابی مستمر ) در word

 مقاله سنجش تکوینی ( ارزشیابی مستمر ) در word دارای 35 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله سنجش تکوینی ( ارزشیابی مستمر ) در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله سنجش تکوینی ( ارزشیابی مستمر ) در word

سنجش پرونده ای
پرونده اختصاصی
سنجش پرونده ای و تدریس مبتنی بر زمینه
تعریف ارزشیابی
ارزشیابی تکوینی
خود سنجی یا ارزشیابی از خود
فرم درجه بندی شخصی
گزارش شخصی
نمونه فرم خود سنجی
مواد آموزش شخصی
باز خورد حاصل از ضبط صدا و ضبط تصویر
محاسن و معایب روش خود سنجی
منابع

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله سنجش تکوینی ( ارزشیابی مستمر ) در word

1- اندازه گیری ، سنجش و ارزشیابی آموزشی – دکتر علی اکبر سیف ( ویرایش سوم )

2- سنجش و اندازه گیری د ر علوم تربیتی و روانشناسی – دکتر حسین لطف آبادی

3- ارزشیابی در مدارس از علیرضا محمدمیرزایی -مجموعه رویه های سنجش وارزشیابی از اداره کل سنجش
4- خلاصه مقالات همایش ارزشیابی در خدمت تعلیم وتربیت به اهتمام دفتر ارزشیابی تحصیلی وتربیتی
5- پژوهش نامه آموزشی شماره 11 از پژوهشکده تعلیم وتربیت – مجموعه جزوات آموزشی سنجش وارزشیابی
6- شماره 1 از معاونت آموزش وپرورش عمومی استان فارس -تجارب ومطالعات مولف پیرامون سنجش وارزشیابی

« سنجش پرونده ای  »

معلمان عموماً بر این باورند که پرونده ای که آنان از دانش آموزان خود تهیه می کنند ابزار مهمی برای سنجش پیشرفت شاگرد و دارای چنان قابلیت انعطافی است که زمینه ساز رویکردهای گوناگون تدریس است . این پرونده سنجشی که حاوی اطلاعات فراوان و مستمر راجع به وضعیت پیشرفتهای دانش آموز است . برای قضاوت درباره شاگرد و مقایسه او با سایر دانش آموزان ، تصمیم گیر ی درباره جایدهی دانش آموز ، یه بکار گیر ی شیوه های متناسب تدریس ، و بررسی ثمر بخشی فعالیتهای معلم به کار می آید . این روش را برخی از محققان به عنوان یک شیوه مستقل و متفاوت سنجش به حساب می آورند که فرصتهای مناسبی را در اختیار معلم قرار می دهد تا سنجش دانش آموزان را به تدریس کلاس مربو ط نماید

(آشباخر[1] ، 1991 ؛ فرید من[2] ، 1993 )

پرونده ای اختصاصی که برای دانش آموزان تهیه می شود . اگر چه معمولاً محتوای متفاوتی دارند و هدفهای کما بیش مختلفی را دنبال می کنند . عموماً نموداری از فعالیتهای دانش آموزان و حاوی پیشرفت کار ، انگیزه و علاقمند یو ، خود سنجیهای شاگرد هستند ( هرمان[3] و همکاران ، 1993 ؛ آرتر[4] و اسپاندل[5] ، والنسیا[6] و کالفی[7] ، 1991 ؛ پاولسون[8] و همکاران ، 1991 )

این پرونده ا گاهی توسط معلم ، گاهی با همکاری معلم و شاگرد و گاهی توسط یک ارزشیابی کننده خارج از کلاس درس تهیه می شود . چگونگی ارزشیابی این پرونده ها نیز با یکدیگر متفاوت است . این کار گاهی به رو ش نمره گذاری کلی یا تفضیلی ، و گاهی از طریق توصیف وضعیت دانش آموز صورت می گیرد

 رزنیک[9] و رزنیک کارکرد سنجش یا آزمون در دوره کنونی را در سه مقوله اصلی توضیح داده و گفته اند که سنجش پرونده ای ابزار کار آمدی در هر سه مورد ( یعنی در اجرای تدریس ، گزینش و گواهی دادن به دانش آموز ، و ارزشیابی ثمر بخشی برنامه ها ) است . آنها  می گویند برای هر نوع از سنجش موضوعات گوناگون و روابط متفاوت بین نتایج آزمون و برنامه درسی و تدریس وجود دارد

آن نوع از سنجش که به اجرای تدریس مربوط است باید با برنامه درسی ارتباط داشته باشد . هدف از این سنجش آن است که به معلّم و شاگرد کمک کند تا در مورد میزان دانش شاگرد ( یعنی آنچه می داند و آنچه نمی داند ) و سطح مهارت های او اطّلاعات لازم را به دست آورند و این اطّلاعات را راهنمای تدریس قرار دهند . وصول به این هدف مستلزم سنجش مداوم ، بازخورد دادنِ سریع به دانش آموز ، و دستیابی به اطّلاعات دقیق راجع به او است

نوع دیگری از سنجش که برای گزینش و پذیرش و یا گواهی دادن به دانش آموز به کار      می رود باید همراه با دریافت اطّلاعات دقیق راجع به وی باشد . این نوع سنجش که معمولاً در آموزش ویژه به کار گرفته می شود وسیله ای برای پیش بینی عملکردهای آتی دانش آموز است و نیازی ندارد که به برنامه درسی ارتباط داشته باشد . همچنین ، به نظر رِزنیک و رِزنیک ، این آزمون ها می تواند حالت غیر مستمرّ داشته باشد و نیازی به بازخورد سریع نیز ندارد . به نوشته آنها « در سنجشی که برای گزینش صورت می گیرد مهمّ این است که بتوانیم ، با کمک یک استاندارد مشترک ، دانش آموزان خود را با شاگردان سایر مدارس مقایسه کنیم

در نوع سوم سنجش ، یعنی ارزشیابی میزان ثمر بخشی عمومی برنامه ها هدف این است که اطّلاعاتی راجع به عملکرد کلّی مدرسه به دست آوریم و  به همین جهت به اطّلاعات دقیق راجع به یکایک دانش آموزان و مهارت های آنها نیازی نداریم . همچنین ،‌ به بازخورد سریع و آزمون مستمرّ نیز احتیاجی نیست

برخی دیگر از محقّقان ،‌ علاوه بر ثمر بخشی عمومی آزمون ها که مورد توجّه معلّمان و مسؤولان آموزشی و دیگر نهادهای دولتی است ، به ضرورت پاسخگویی آزمون ها به نیازهای خود دانش آموزان و والدین آنها توجّه کرده و آن را یک ضرورت اخلاقی و وظیفه اختصاصی سنجش شاگرد دانسته اند ( نگاه کنید به بِرگس[10] ،1992 ، و فار[11] ، 1994 ) . آنها این « پاسخگویی به شاگرد یا مُراجع » را تا حدّ پاسخگویی به والدین و سرپرستان نیز فرا می برند و معتقدند که معلّم باید نتایج سنجش و تدریس را نه تنها با شاگرد در میان گذارد بلکه والدین و افراد ذیصلاح خارج از کلاس درس را نیز در جریان امر قرار دهد . نوع اطّلاعاتی که به هر یک از این افراد ارائه می شود ممکن است با دیگری متفاوت باشد . اطّلاعات مورد نیاز معلّم و شاگرد این است که پیشرفت شاگرد را مشخّص کنند و به این وسیله برنامه تدریس را تدارک ببینند . امّا عموم مردم نیازمند آنند که بدانند کارآیی مدرسه تا چه حدّی است . فار ( 1994 ) معتقد است که والدین به هر دو نوع اطّلاعات مذکور نیازمندند

با چنین ادراکی از سنجش است که سنجش پرونده ای می تواند پاسخگوی نیازهای معلّم و شاگرد و والدین و یا افراد دیگری در خارج از کلاس درس باشد . این روش سنجش ، حتّی اگر شیوه ای مستقلّ و یا معادل با شیوه های روان سنجی به حساب نیاید ، کمک ارزشمندی برای معلّم و تدریس است و پرونده‌ ارزشیابی[12] و پرونده مستند[13] دانش آموز و معلّم نیز به حساب می آید . در این نوع سنجش ، همان طور که پاولسون و همکاران( 1991 ) می نویسند : « دانش آموز به جای آن که موضوع سنجش باشد ، شریک سنجش است . » آرتر و اسپاندل ( 1992 ) براساس اظهار نظرهای تعدادی از متخصّصان تعلیم و تربیت در انجمن ارزشیابی شمال غرب[14] ( NWEA ) تعریف زیر را از سنجش پرونده ای ارائه نموده اند

« پرونده دانش آموز یک مجموعه هدفدار از فعالیت های او است که شرح حال تلاشها ، پیشرفتها ، و دستیابی های شاگرد در یک حوزه معیّن را ارائه می دهد . این مجموعه باید در برگیرنده سهم دانش آموز در انتخاب محتوای پرونده ، دستورالعمل های گزینش و پذیرش ، معیارهای قضاوت درباره شایستگیها ، و شواهد مربوط به واکنش های شخصی دانش آموز باشد »

برخی از متخصّصان پا را از این نیز فراتر گذاشته و تأکید می کنند که « واکنش های شخصی دانش آموز ، ارزشیابی وی از خود ، و انتخاب شخصی او ، اولویّت برتری از معیارهای استاندارد دارد »

آنچه مسلّم است این است که آزمون های سنّتی ، و از جمله آزمون های استاندارد چند گزینه ای ، تناسب لازم را با نگرش ها و پیشرفت های تدریس و یادگیری ندارد . مشکل اساسی این آزمون های سنّتی همان پیش فرض های فلسفی رفتارگرایی و به خصوص جدا کردن موضوع مطالعه از زمینه طبیعی آن[15] و نادیده گرفتن روابط عنصر مورد مطالعه با سایر اجزاء[16] است

در مورد پیش فرض اوّل ، یعنی جدا کردن موضوع مطالعه از زمینه طبیعی آن ، چنین پنداشته می شود که گویا هر جزء از یک مهارت ، مقوله ثابتی است و در هر جا و هر موقعیّتی شکل یکسان و همانندی به خود می گیرد . به همین جهت نتایج حاصل از آزمون در فضای روان سنجی را ، که معمولاً متفاوت از فضای طبیعی ـ مثلاً محیط کلاس درس ـ است ،‌به محیط های طبیعی تعمیم می دهند . امّا واقعیّت این است که ،‌ به قول رزنیک و رزنیک ( 1992 ) « ما نمی توانیم سنجش معتبری از شایستگی فرد در یک وضعیّت کاملاً متفاوت از محیط طبیعی عملکرد او انجام دهیم

در مورد پیش بینی فرض دوم ، یعنی نادیده گرفتن روابط جزء مورد مطالعه با سایر اجزاء ، چنین اندیشیده می شود که کارآیی در یک مهارت پیچیده از طریق یادگیری خرده مهارت ها یا اجزای آن مهارت به دست می آید و سنجش این خُرده مهارت ها مبیّن و معیار پیشرفت در آن معیار پیچیده است . پژوهش های اخیر در روان شناسی شناختی حاکی از آن است که « پیچیدگی مهارتهای ترکیبی در همان ترکیب و تأثیر و تأثر متقابل اجزاء آنها است » که باید در جریان بررسیهای همه جانبه و پویا کشف شود

آزمون های سنّتی که اندازه گیری های غیر مستقیم را اساس کار خود قرار می دهند ، نمی توانند این پیچیدگی و پویایی را در متغیّر معیار خود به درستی منعکس کنند .   همچنین ، از آنجا که اندازه های غیر مستقیم حاصل از آزمون ها با هدف های مستقیم مورد نظر ِ همخوانی ندارد نوعی از محدود نگری در برنامه های درسی را به همراه می آورد . استفاده از آزمون های سنّتی به عنوان سنجش های تحمیلی خارجی[17] مورد انتقاد بسیاری از متخصّصان قرار گرفته است . به برلاک[18] ، 1992 ؛ موس[19] و همکاران ، 1992 ؛ موس ، 1992 ) . به نظر  این گونه سنجش ها توجّه خود را بر استاندارد بودن آزمون از بابت اینکه « چه چیزی را و چگونه اندازه می گیرد ، و تکالیف و شرایط اجرا و اقدامات نمره گذاری کدام است » قرار می دهد تا « قابلیّت مقایسه تکلیفی را با تکلیف دیگر ، نمره ای را با نمره دیگر ، و موضوعی را با موضوع دیگر » افزایش دهد (کلیفت[20] ،‌1994 ، صفحه 9 ) . این آزمون ها توجّه خود را بر افزایش پایایی[21] ، قابلیّت تکرار[22] ، و قابلیّت تعمیم[23] ، معطوف می دارند و به معیارهای معلّم و شاگرد و واقیعت های تدریس و یادگیری در سنجش ، اهمیّت نمی دهند

جدایی بین فعالیّت های روزمرّه در کلاس درس و آزمون های تحمیلی خارجی ،‌ باعث جدا کردن معلّم و شاگرد از یکدیگر و موجب تأثیر منفی در تدریس و در پیشرفت دانش آموز   می شود . این آزمون ها در واقع یک الگوی اداری ( بوروکراتیک ) را در برخورد با شاگرد به کار می گیرند و در صدد آن هستند که تبعیّت شاگرد از خط مشی ها و برنامه های درسی سنّتی را بسنجند . روش های جدید سنجش ، برعکس این آزمون ها ، در پی شواهدی است که تصمیم گیری مبتنی بر دانش را به منظور « پاسخگویی به نیازهای شخص دانش آموز » میسّر می سازد ( نگاه کنید به اثری از گملین[24] و فلمینگ[25] با همین عنوان « پاسخگویی به نیازهای شخصی دانش آموز » ، 1985 )

نگرش های جدید سنجش ، و از جمله سنجش پرونده ای که مخصوصاً در سواد آموزی و سطوح گوناگون نوشتن و نویسندگی کاربردهای وسیعی یافته است . فرصت های ارزشمندی را برای سنجش تکالیف پیچیده در اختیار ما قرار می دهد . با این روش می توان آنچه را که آموخته شده و چگونگی این آموختن را مورد سنجش قرار داد و از این طریق یادگیری و تدریس را هدایت کرد و اصلاحات لازم را در آنها به عمل آورد . سنجش پرونده ای می تواند تا سطح سنجش در مقیاس بزرگ[26] و ارزشیابی پرونده ای کشانده شود . « سنجش پرونده ای را می توان برای مقاصد مختلف ارزشیابی ، و از جمله سنجش صلاحیّت ها و پیشرفت ، مورد استفاده قرار داد . » ( مورفای[27] ، 1994  ). این نوع سنجش به کمک اطّلاعات گوناگونی که توسّط معلّم درباره عملکردها و پیشرفت دانش آموز  جمع آوری شده و خود دانش آموز نیز نقش مهمّی در تهیّه این اطّلاعات دارد به عمل آید . نمونه کارهای شاگرد ، مشاهدات و اظهار نظرهای معلّم ، آزمون های کلاس درس ، نتایج آزمون های استاندارد ، چک لیست ها ، یادداشتهای مربوط به وقایع اتّفاقی ، و امثال آن از جمله اطّلاعاتی است که در این پرونده جمع آوری می شود . این اطّلاعات معمولاً بی آنکه با معیارهای استاندارد و از پیش تعیین شده سنجیده شود ، به عنوان شواهد عملکرد و پیشرفت دانش آموز و راهنمای تدریس ، مورد ارزشیابی قرار می گیرد . در آموزش ویژه نیز سنجش پرونده ای به عنوان سند پیشرفت دانش آموز مورد استفاده قرار گرفته است ( نگاه کنید به بیچر[28] ، 1990 ؛ دادلی ـ مارلینگ[29] ،‌ 1988 ؛ لیپسون[30] و ویکسون[31] ، 1991 )

معلمان آموزش ویژه با استفاده از فنون گوناگون سنجش ، اطّلاعات حاصل از اندازه گیری ها و اسناد دیگر مربوط به زمینه های مختلف را در پرونده شاگرد نگهداری می کنند و با تحلیل محتوای پرونده ، تصمیم های لازم را برای تدریس اتّخاذ می کنند و گزارش های لازم برای ارائه به والدین و افراد ذیصلاح را آماده می کنند . در تحلیل محتوای پرونده ، یک چارچوب تفسیری و فهرستی از خصوصّیات مربوط به هر درس یا تکلیف با توجّه به وضعیّت هر دانش آموز مورد استفاده قرار می گیرد . مسؤولیّت این اقدامات بر عهده معلّم متخصّص است و روایی تحلیل و تفسیر وی از محتوای پرونده به وسیله کمیته تخصّصی آموزشی ویژه در مدرسه مورد ارزشیابی قرار می گیرد و چه بسا اطّلاعات تازه ای را برای تکمیل پرونده ،‌ و حتّی تغییراتی را در چارچوب تفسیری مورد نظر ، لازم بداند و به این طریق راه را به سوی سنجش و ارزشیابی مستمرّ و پویا بگشاید

«سنجش پرونده ای و تدریس مبتنی بر زمینه »

از آنجا که سنجش پرونده ای نشان دهنده چیزهایی است که دانش آموز در طیفی از شرایط گوناگون انجام می دهد ،‌ تصویری گسترده تر و دقیق تر از عملکردها و مهارت ها و استراتژیهای مورد استفاده او را به ما می دهد . همین طور ،‌ با این روش می توانیم بدانیم که در مدّت زمانهای مختلف و با مقدار کمک های متفاوتی که دانش آموز در آزمون های گوناگون در اختیار داشته است چه ویژگی هایی را در کار خود بروز داده است . معلّمان و حتّی اساتید دانشگاه ها معمولاً عادت دارند که منابع و سر فصل های معیّنی از درس را به شاگردان خود تدریس کنند و در پایان کار امتحانی نیز در یک زمان محدود از آنان به عمل آورند و نمره ای به هر یک بدهند

هم آن گونه تدریس سنّتی و هم این شیوه عجولانه آزمون دارای نقیصه های بسیار است و به خصوص در مورد گروه های فرهنگی و زبانی آسیب دیده و آسیب پذیر روایی ندارد . روش های جدید سنجش و تدریس به ما کمک می کند تا به کشف این حقیقت برسیم که یادگیری و آزمون بر حسب شرایط و افراد مختلف باید تنوّع و تناسب بسیار پیچیده تر و سنجیده تری داشته باشد . همچنین ، چگونگی تدریس و آزمون بنا بر هدف های مختلفی که از آموزش یک درس به افراد مختلف داریم باید تنوّع و تناسب بسیار بیشتری داشته باشد

کتب درسی و شیوه های تدریس و سنجش در مدارس و حتّی در دانشگاه های ما غالباً موضوع کار خود را جدا از شرایط و زمینه هایی نگاه می دارد که می باید بر آنها استوار باشد . توصیف و تحلیل تفصیلی این مهم خارج از چارچوب بحث کنونی ما است امّا اگر بخواهیم به اندکی اکتفا کنیم کافی است که منبع یکی از دروس مدارس یا دانشگاه ها و محتوا و سر فصلها و و شیوه های مرسوم تدریس و سنجش آن را به دید انتقاد علمی بنگریم تا دریابیم که چگونه در تدریس و سنجش بسیاری از دروس ، هم موضوع مطالعه را از زمینه طبیعی آن جدا می کنیم و هم روابط جزء مورد مطالعه را با سایر اجزاء نادیده می گیریم

این شیوه های سنّتی و نامناسب تدریس و سنجش حتّی در عالی ترین سطوح دانشگاهی ما به چشم می خورد . به عنوان مثال ، ما به دانشجویان خود هم در دوره لیسانس و هم در برخی از دوره های فوق لیسانس « زبان فارسی 1» ، « زبان فارسی 2 » و « زبان فارسی پیشرفته » می آموزیم و از آنان امتحان به عمل می آوریم بی آن که به دو مشکل اساسی مذکور ( یعنی موضوع مطالعه را از زمینه طبیعی آن جدا کردن[32] ، و روابط عنصر مورد مطالعه را با سایر اجزاء نادیده گرفتن[33] )توجّه کافی داشته باشیم . دانشجویان ما در رشته علوم تربیتی نیز همین درس را می گذرانند ولی ما از خود نمی پرسیم که هدفمان از تدریس فارسی به دانشجویان دوره لیسانس علوم تربیتی و دوره فوق لیسانس علوم تربیتی ( مثلاً در « تربیت مدرّس » )‌چیست ؟ محتوای درس باید چه چیزی باشد ؟ کدام سرفصل ها را باید انتخاب کنیم ؟ به چه شیوه ای باید تدریس کنیم ؟ و چه نوع سنجشی از تدریس به عمل آوریم که متناسب با اهداف تدریس زبان فارسی به دانشجویان علوم تربیتی باشد ؟

[1] – Ashbacher

[2] – Freedman

[3] – Herman

[4] – Arter

[5] – Spandel

[6] – Valencia

[7] – Calfee

[8] – Paulson

[9] – Resnick

[10] – Burgess

[11] – Farr

[12] – Evaluation Portfolio

[13] – Documentation Portfolio

[14] – North West Evaluation Association

[15] – decontextualization

[16] – decomposability

[17] – externally imposed assessment

[18] – Berlak

[19] – Moss

[20] – Clift

[21] – Reliability

[22] – Replicability

[23] – Generalizability

[24] – Gamlin

[25] – Fleming

[26] – Large – Scale assessment

[27] – Murphy

[28] – Bachor

[29] – Dudley – Marling

[30] – Lipson

[31] – Wixson

[32] – decontextualization

[33] – decomposability

مقاله اشتباه در خود موضوع معامله در word

 مقاله اشتباه در خود موضوع معامله در word دارای 35 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله اشتباه در خود موضوع معامله در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله اشتباه در خود موضوع معامله در word

مقدمه  
تعریف واژه اشتباه  
الف ) بررسی لغوی واژه اشتباه :  
ب) اشتباه در اصطلاح علم حقوق :  
تفاوت اشتباه با واژه های مشابه  
الف ) تفاوت اشتباه با سهو :  
ب- تفاوت اشتباه با خطا  
ج- تفاوت اشتباه با جهل:  
تعریف موضوع معامله  
پیشینه تاریخی اشتباه در موضوع معامله  
حقوق رم و فرانسه   
الف ) حقوق رم  
ب ) سابقه اشتباه در خود موضوع معامله در حقوق رم  
ج) بررسی تحول حقوق رم :  
د) حقوق قدیم فرانسه :  
فقه امامیه  
مبنای اشتباه در موضوع معامله   
اشتباه ناشی از پندار غلط خود شخص  
اشتباه ناشی از تدلیس غیر  
اشتباه موضوعی و حکمی  
اشتباه حکمی :  
مفهوم اشتباه در خود معامله  
حقوق فرانسه  
نظریه نوعی  
نظریه شخصی :  
نظریه مختلط  
اثر اشتباه در خود موضوع معامله در حقوق فرانسه  
اشتباه در خود موضوع معامله در حقوق ایران  
نتیجه :  
پی نوشتها:  
منابع   

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله اشتباه در خود موضوع معامله در word

 -1دکتر رضا نور بها، زمینه حقوق جزای عمومی ، چ1، تهران: انتشارات کانون وکلا، 1369،

-2 دکتر ناصر کاتوزیان ، قواعد عمومی قراردادها، ج1، چ3، تهران: شرکت سهامی انتشار

-3 کیهانی منصور، حقوق رم تعهدات، ج1، تهران: چاپ تابان،

-4 دکتر کاتوزیان، قواعد عمومی قراردادها

-5 دکتر عبدالمجید امیری قائم مقامی، حقوق تعهدات، ج2، تهران: انتشارات دانشگاه تهران

-6 دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی، ترمینولوژی حقوق

-7صفایی ، دکتر سید حسین ، حقوق مدنی و تطبیقی ، چ1، تهران ،انتشارات میزان

-8 درودیان ، دکتر حسنعلی ، تقریرات درس حقوق مدنی (3)

مقدمه

تلاش برای حل مسائل حقوقی مدنی بدون در نظر گرفتن سابقه حقوقی ایران راه بجایی نخواهد برد . قانون مدنی ایران مبتنی بر فقه امامیه و شرع انور اسلام است و حل مشکلات قانون مدنی باید بر مبنای فقه امامیه باشد تا هم از نظر قانونگذار ، که خو د در تدوین قانون مدنی از این منبع الهام گرفته است تأمین شود ، و هم از غنای فقه که در واقع تاریخ حقوق ایران را تشکیل می دهد بی بهره نباشیم . قانون مدنی ایران در قسمت قواعد عمومی قراردادها بیشتر ملهم از حقوق فرانسه است

و حتی بعضی از مواد آن ترجمه مواد ق . م فرانسه می باشد

نویسندگان قانون مدنی که دو دسته بودند ؛ عده ای فقیه و عده ای حقوقدانان تحصیل کرده غرب ، سعی داشتند که مطالب قانون مدنی فرانسه را تا آنجا که با فقه امامیه سازگار است در قانون ایران وارد کنند . در این تلاش نیز هر چند شایسته ستایش است ولی نقاط ابهام و اجمالی وجود دارد که ناشی از تعارضات بین فقه امامیه و حقوق فرانسه است که با نگاهی دقیق به قانون مدنی میتوان آن را دریافت ؛ از جمله ، موادی که محل اختلاف بین حقوق دانان ایران بوده و در مورد آن تشتت آراء وجود دارد ، ماده (2000) قانون مدنی ایران می باشد . در این مقاله سعی شده است که ماده ( 200) ق .م که راجع به اشتباه در خود موضوع معامله است با توجه به سابقه امر در فقه و حقوق فرانسه ، بررسی شده و از میان نظریات فقها و حقوق دانان فرانسه و نظریات اساتید حقوق ایران ، راه حلی برای اعمال این ماده به دست داده شود

فصل اول : کلیات

مبحث اول : تعاریف

گفتار اول : تعریف واژه اشتباه

در فرهنگهای مختلف ، تعاریف گوناگونی از واژه اشتباه به عمل آمده است. علاوه بر آ ن ، تعریف اشتباه در علم حقوق با تعریف اشتباه در لغت متفاوت است . در اینجا ابتدا به تعریف اشتباه و سپس به تعریف آن در علم حقوق خواهیم پرداخت

الف ) بررسی لغوی واژه اشتباه

“اشتباه “ مصدر باب افتعال و از ریشه “شبه “ می باشد . و در لغت به معنای پوشیده شدن و نهفته ماندن می باشد ، (1) هم چنانکه گفته اند : ( اشتباه تصور خلاف واقعی است از چیزی ، مادی باشد یا معنوی (2) ، عده ای دیگر از حقوقدانان نیز در تعریف اشتباه آورده اند. ( اشتباه ، پندار نادرستی است که انسان از واقعیت پیدا می کند و به بیان دیگر ، اشتباه ، نمایش نادرست واقعیت در ذهن است و در شمار پدیده های روانی می آید . در حقوق نیز اشتباه معنای خاصی ندارد و به اعتبار موضوع آن در زمره مسائل این علم قرار میگیرد . (3)

ب) اشتباه در اصطلاح علم حقوق

درست است که بعضی از حقوقدانان ـ هم چنانکه در بالا ذکر شد – گفته اند : ( اشتباه معنای خاصی در حقوق ندارد ) ، (4) ولی باید گفت د رعلم حقوق ، اعمال حقوقی در صورتی اعتبار دارد که با اراده موجد آن مطابق باشد ، چرا که نفوذ خود را از آن کسب می کند و اراده شخصی ، محصول تصور فرداز واقعیت می باشد . پس اگر این تصور اشتباه باشد اراده معیوب می گردد و عمل حقوقی ناشی از آن اراده اثر عادی خود را نخواهد داشت

گفتار دوم : تفاوت اشتباه با واژه های مشابه

الف ) تفاوت اشتباه با سهو

“سهو“ در لغت به معنی فراموش کردن ، خطاکردن و خبط کردن آمده است و در فقه به معنی فراموش کردن جزئی از اجزای نماز ( رکن یا جز و رکنی ) است در جای خود . (5) و در تعریف سهو گفته اند : ( زوال صور علمی است از نفس به نحوی که بدون زحمت اکتساب جدید با توجه به مختصری مجددا“ در ذهن حاضر شود ، و آن حالت متوسط میان ادراک و نسیان است ، زیرا در نیسان ، صور علمی از خزانه مربوط هم برطرف می شود ولی در مورد سهو چنین نیست ، یعنی صور علمی در خزانه مربوط باقی می ماند منتهی از صحنه روشن ذهن پنهان می شود . و هم چنین گفته اند : ( غفلت قلب از چیزی به طوری که با کوچکترین یاد آوری متنبه گردد بنابراین هر سهوی اشتباه است و هر اشتباهی سهو نیست

( یعنی از لحاظ منطقی رابطه عموم و خصوص مطلق میان این دو مفهموم حکمفرماست ) زیرا اشتباه ، تصور خلاف واقع از چیزی است خواه به کوچکترین یاد آوری متنبه گردد خواه نه ، بنابراین ذکر کلمه اشتباه بعداز سهو در ماده ( 569) آیین دادرسی مدنی سابق و ماده (3:9) ق . آ. م لاحق از باب ذکر عام بعد از خاص است نه از باب ذکر مترادفات ) (6)

ب- تفاوت اشتباه با خطا

گفتیم که اشتباه عبارت است ا زپندار نادرست از واقعیت . و خطا مقابل عمد است و آن عبارت است از وصف عملی که فاعل آن دارای قوه تمییز بوده و به علت غفلت یا نیسان یا جهل یا بی مبالاتی و عدم احتیاط ، عملی که مخالف موازین اخلاق ( خطای اخلاقی ) یا قانون است ، مرتکب شده است . (7)

بنابر انچه گفته شد خطا محصول اشتباه است و یکی از علتهای خطا، اشتباه میباشد

ج- تفاوت اشتباه با جهل

“جهل “ در لغت به معنای “ نادانی “ و نادان بودن است (8) . غالبا“ در کتب حقوقی ، اشتباه را با جهل مرادف می گیرند و به یک قاعده حقوقی که جهل به قانون رفع مسئوولیت نمی کند ، اشاره می نماید . بدیهی است که بین جهل و اشتباه ، هم از نظری لغوی وهم از نظر مفهوم فاصله بسیار است ، (9) و از روی تسامح در معنای مترادف استعمال می شوند و چون اشتباه ، تصور نادرست از واقعیت است و جهل ، نادانی ونادان بودن است ؛ میتوان گفت که جهل ، موجد اشتباه است

گفتار سوم : تعریف موضوع معامله

“موضوع “ عبارت است از چیزی که امری به آن اسناد شود ، و در اصطلاح حقوق ، موضوع معامله به دو معنا به کار می رود . در معنای اول : ( موضوع معامله عبارت است ا ز مبادله دومال یا ایجاد تعهد و به طور کلی اعمالی است که برای تحقق یافتن آن تراضی میشود )

به این تعریف ایرادی وارد است و آن این که عنصر سازنده عقد ، قصد انشاء است چرا که ( عقد محقق می شود به قصد انشاء به شرط مقرون بودن به جیزی که دلالت بر قصد کند ) ، (11) در حالی که این تعریف با این ماده قانونی سازگار نمی باشد و تحقق عقد را منوط به تراضی طرفین دانسته است . بهتر بود که چنین گفته می شد : ( موضوع معامله عبارت است از مبادله دو مال یا ایجاد تعهد و به طور کلی اعمالی است که برای تحقق یافتن آن توافق ( تقاصد) می شود ) . در این معنا اگر مقصود از معامله تملیک منفعت در ازای عوض معلوم درمدت معین باشد ، موضوع معامله ، اجاره است و اگر تملیک عین به عوض معلوم باشد موضوع معامله ، بیع خواهد بود

درمعنای دوم ، موضوع معامله عبارتست ا ز: ( مال یا عملی که ممکن است مورد تملیک قرار گرفته یا تعهد به تسلیم یا انجام آن شده باشد ) . و منظور از موضوع معامله در ماده ( 200) ق .م ، مال موضوع تملیک یا تعهد است که احتمال دارد در ان اشتباه رخ دهد ، و منظور ما از موضوع معامله در این مقاله همین معنای دو م آن است

مبحث دوم : پیشینه تاریخی اشتباه در موضوع معامله

برای بررسی اشتباه در موضوع معامله باید پیشینه تاریخی آن را نیز بررسی کرد ، و از آنجا که حقوق ایران از حقوق فرانسه گرفته شده است ، ناگزیر از بررسی پیشینه تاریخی حقوق فرانسه می باشیم و چون حقوق فرانسه نیز به نوبه خود ملهم از حقوق رم می باشد ، تا حد امکان به بررسی حقوق رم نیز می پردازیم

گفتار اول : حقوق رم و فرانسه

الف ) حقوق رم

در حقوق اولیه رم ، کلیه معاملات تشریفاتی و تعداد آنها کم بود . تشریفات چنان اهمیت داشت که خود مولد تعهد تلقی می شد . گر چه می توان گفت : ( منظور از تشریفات چیزی جز این نبود که با وارد کردن اراده در قالب مخصوص ، اظهار اراده را مشخص و قابل اثبات نماید ولی بعداز دوره حقوق اولیه یعنی پس از آنکه از اهمیت تشریفات کاسته شد ، توافق بیشتر مورد توجه قرارگرفت ) . (12)

در حقوق اولیه رم که تشریفات وجود داشت ، ظهور اراده تنها در قالب و شکل مخصوص باعث اعتبار عقدبود ؛ به همین جهت ، اشتباه و اکراه و تدلیس مورد نظر واقع نمی شد ولی در اثر ازدیاد معاملات و علل دیگر ، نقیصه مزبور اشکار گردید و برای حمایت شخصی که به واسطه اکراه یا تدلیس راضی به واقع ساختن معامله گردیده وسایلی پیش بینی شد . راجع به اشتباه هم تشریفات اجازه نمی داد که آن را مورد توجه قرار دهند ولی کم کم دراثر انصاف ، اشتباه در نظر گرفته شد . در حقوق رم ، اشتباه در موضوع هنگامی اتقاق می افتد که یکی از طرفین ، زمینی موسوم به “ الف “ را می فروشد ولی دیگری گمان می کند زمین موسوم به “ب “ را می خرد . ) (13)

ب ) سابقه اشتباه در خود موضوع معامله در حقوق رم

اشتباه در ماهیت شی ء( L error in Corpore ) ، مثلا“ موضوع معامله یک شمعدان مسی است ولی یک طرف تصور می کند که شمعدان مزبور طلاست . درحقوق اولیه رم ، این قسم اشتباه ، توافق طرفین را از بین نمی برد و عقد معتبر بود ؛ اما این راه حل در عقود با حسن نیت یا اقلا“ در بیع ، بی انصافانه به نظر می آمدند

این نوع اشتباه مانند اشتباه درموضوع تلقی شد و باعث عدم وجود عقد گردید . ) (14)

ج) بررسی تحول حقوق رم

 گفتیم که در حقوق رم عقود تشریفاتی بود و اشتباه تأثیری در اعتبار عقد نداشت ، اما مدتی بعداز پیدایش عقد غیر تشریفاتی و با حسن نیت ، اشتباه درماهیت شی ء مورد بحث قرار گرفت واین بحث مربوط به حقیقت فلسفی اشیابود . مشائیون معتقدند که وجود ، عبارت است از : ماده و صورت . و می گویند حقیقت هر چیز صورت اوست و ماده را در درجه دوم قرار می دهند . مارسلوس ، که یکی از علمای حقوق رم و تابع این عقیده بود ، توافق طرفین را در باره صورت موضوع معامله کافی می دانست ؛ لذا اشتباه در ماهیت شی ء همیشه بی اثر بود . پس در بیعی که موضوع آن شمعدانی مسی است ولی خریدار شمعدانی مزبور را از طلا تصور میکند چون توافق طرفین روی صورت خارجی موضوع معامله حاصل است لذا عقد معتبر میباشد . بر خلاف آن ، رواقیون معتقدند که حقیقت وجود ، ماده است که صورت ، فقط بعضی صفات عرضی را بدان می افزاید ، و ماده است که اشیارا از هم متمایز می کند . در مثال ما ، یک طرف تصور ، شمعدانی از طلاست در صورتی که شمعدان از مس است و چون عامل اصلی طبق این عقیده ماده است پس مثل این است که دو موضوع وجود دارد ، لذا اشتباه روی موضوع معامله واقع می شوداز این رو ، معامله باطل است . (15)

پس در اواخر دوره جمهوری بود که فکر احترام به اراده رونق گرفت و قاعده ای مرسوم شد که به موجب آن ، اراده کسی که در اشتباه است ارزش ندارد و با وجود این ، در هیچ دوره ای از حقوق رم ، اراده درونی اشخاص مورد تجزیه و تحلیل قرار نمی گرفت و تنها به اشتباهی توجه می شد که در بیان و اعلام اراده رخ می داد . (16)

د) حقوق قدیم فرانسه

پایان نامه بررسی مکاتب حقوقی در سیستم های حقوقی رومیدرژرمنیدرکامن لا و حقوق اسلامی در word

 پایان نامه بررسی مکاتب حقوقی در سیستم های حقوقی رومیدرژرمنیدرکامن لا و حقوق اسلامی در word دارای 140 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پایان نامه بررسی مکاتب حقوقی در سیستم های حقوقی رومیدرژرمنیدرکامن لا و حقوق اسلامی در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه بررسی مکاتب حقوقی در سیستم های حقوقی رومیدرژرمنیدرکامن لا و حقوق اسلامی در word

مقدمه         
فصل اول
دسته بندی نظامهای حقوقی در خانواده های بزرگ حقوقی        
گفتار اول: معیار و ملاک دسته بندی نظامهای حقوقی    
گفتار دوم: تعداد نظام های حقوقی    
گفتار سوم: نظام های مختلط       
فصل دوم
تاریخچه تشکیل نظام حقوقی رومی-ژرمنی       
مبحث اول-حقوق مشترک دانشگاهها    
مبحث دوم-نظام های حقوقی ملی و منطقه ای       
گفتار دوم: دوره ی حقوق قانونی(مبتنی بر قانون)    
گفتار اول:شکل گیری نظام حقوق نوشته و تحولات تاریخی آن      
گفتار سوم: نقش حقوقدانان       
مبحث دوم: حقوق فرانسه       
گفتار اول:  تاریخچه شکل گیری حقوقی مدرن       
گفتار دوم: قانون مدنی فرانسه       
گفتار سوم:ساختار حکومت       
گفتار چهارم: آموزش حقوق و فعالیتهای حرفه ای آن    
مبحث سوم: حقوق آلمان       
گفتار اول: تاریخچه شکل گیری حقوق مدرن       
گفتار دوم : تدوین قانون در آلمان    
گفتار چهارم: ساختار حکومت       
فصل سوم:نظام حقوقی کامن لو    
گفتار سوم: منابع حقوق انگلیس    
مبحث اول: آرای قضایی       
بند اول: سازمان قضایی انگلیس    
بند دوم: قاعده سابقه   
مبحث سوم : عرف و عادت       
مبحث چهارم: دکترین و عقل       
مبحث پنجم: سازمان های قضایی در حقوق انگلیس    
بند اول: دادگاه های بالا یا مافوق SUPERIOR COURTS  
نمودار سازمانهای قضائی در حقوق انگلیس       
دوم :دادگاه عالی جزائی CROWN COURT     
سوم : دادگاه استیناف COURT OF APPEAL     
الف: دادگاه های بخش COUNTY COURTS     
ب: دادگاه صلح COURT  OF PEACE  
ج: دادگاه اطفال و نوجوانان JUVENILE COURTS        
فصل چهارم: حقوق اسلامی       
گفتار اول: اساس تغییر ناپذیر حقوق اسلامی       
گفتار دوم: انطباق حقوق اسلامی با دنیای جدید    
نتیجه گیری      
منابع و ماخذ       

بخشی از منابع و مراجع پروژه پایان نامه بررسی مکاتب حقوقی در سیستم های حقوقی رومیدرژرمنیدرکامن لا و حقوق اسلامی در word

1-استون ، فردیناند اف ؛ نهادهای اساسی حقوق ایالات متحده امریکا؛ ترجمه سید حسن صفایی؛ تهران : شرکت سهامی کتابهای جیبی ،

2-افشار ، حسن ؛ کلیات حقوق تطبیقی ؛ تهران : چاپخانه کیهان ، 1346

3-الماسی ، نجاد علی ؛ تعارض قوانین ؛ چاپ اول ، تهران : مرکز نشر دانشگاهی ،

4-« اهمیت حقوق تطبیقی در آموزش حقوقی » ، ترجمه سید حسن صفایی ؛ نشریه موسسه حقوق تطبیقی ؛ سال اول ، شماره اول ،

5-پولانرانس ، ن . آر.؛ واقعیت و حقوق ؛ ترجمه نجاد علی الماسی ؛ تهران : انتشارات دانشگاه ملی ایران

6-جعفری لنگرودی ، محمد جعفر ؛ مکتب های حقوقی در مکتب اسلام ؛ چاپ اول ، تهران : گنج دانش ،

7-                 ؛ مقدمه عمومی علم حقوق ؛ چاپ دوم ، تهران : گنج دانش ، 1369

8-صانعی ، پرویز ؛ حقوق و اجتماع ؛ جلد اول ، چاپ دوم ،تهران : انتشارات دانشگاه ملی ایران ،

9-کمیسیون اقتصادی اروپا ؛ قرار دادهای بین المللی بای بک ؛ ترجمه حمید رضا اشراف زاده ؛ تهران : موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی ،

10-موسسه بین المللی وحدت حقوق خصوصی رم ؛ اصول قراردادهای بازرگانی بین المللی ؛ ترجمه محمد نوری ؛ تهران : گنج دانش ،

دسته بندی نظامهای حقوقی در خانواده های بزرگ حقوقی

مشابهت نظامهای حقوقی به یکدیگر امر انکار ناپذیری است و قوانین و مقررات در کشورهای گوناگون شباهت فراوانی به یکدیگر دارند . کسانی که به خارج از مسافرت و در آنجا به خرید ، فروش ، اجاره هتل ، کرایه ماشین ، استفاده از اتوبوس و امثال آن مبادرت می کنند ، تفاوت ماهوی بین این قراردادها و قراردادهای منعقده در کشورهای خود نمی بینند . همین طور مسافران مزبور می دانند که در کشور خارجی نیز دزدی جرم است ، عبور از چراغ قرمز تخلف است ، کسب مال از طریق کلاهبرداری و حیله موجب مسئولیت می شود و از بین بردن اموال عمومی مجاز نیست . با وجود این ، همانندی و مشابهت بین برخی از نظامهای حقوقی به اندازه ای روشن و شفاف است که می توان این نظامها را متعلق به یک خانواده حقوقی بزرگ تر دانست

طبقه بندی نظامهای حقوقی در خانواده های حقوقی بزرگ تر یک فعالیت علمی و نظری برای مقاصد آموزشی و ایجاد نظم و انضباط در مطالعات حقوق  تطبیقی است . در علوم ، طبقه بندی امر رایجی بوده و فواید آن انکاناپذیر است . برای نمونه ، دانشمندان علوم طبیعی  گیاهان یا جانوران را طبقه بندی می کنند و این طبیقه بندی به دانش آموزان کمک می کند تا راحت تر بتوانند گونه های گوناگون گیاهی یا حیوانی را شناسایی و نسبت به مشخصه های عمومی آنها اطلاع پیدا کنند

در این صورت با آگاهی از اینکه یک گیاه یا یک حیوان متعلق به کدام طبقه است ، می توان نسبت به خصوصیات کلی آن اطلاع یافت . مثلاً با دانستن اینکه کانگورو جزء پستانداران است ، می توانیم به خصوصیات کلی آن حیوان پی ببریم بدون آنکه به طور مشخص آن را مورد مطالعه قرار دهیم

در حقوق  نیز طبقه بندی نظامهای حقوقی متفاوت به دانستن پژوهان حقوقی کمک می کند که نسبت به نظامهای حقوقی متفاوت و متنوع آگاهی کلی بیابند . مثلاً وقتی اطلاع حاصل می شود که کشور برزیل جزء کشورهای متعلق به خانواده روی – ژرمنی است ، فرد بدون مطالعه حقوق  برزیل می تواند نسبت به ساختار ، اصول حاکم ، نهادها و مفاهیم حقوقی ، منابع حقوقی ، سلسله مراتب منابع و امثال آن ، آگاهی کلی بیابد ، زیرا فرض این است که نظامهای حقوقی متعلق به یک خانواده پیشینه تاریخی مشترک و نهادها و ساختارهای مشابهی دارند . این آگاهی عمومی به درک جزئیات مسائل حقوقی آن کشور و به حقوقدان کمک می کند که بداند با چه دیدگاهی با قوانین و مقررات آن کشور برخورد کند و چه انتظاری از آنها داشته باشد

طبقه بندی نظامهای حقوقی گوناگون در خانواده های بزرگ تر مفید ولی با محدودیتها و مشکلاتی مواجه است ، زیرا این امر مستلزم تعیین معیارها و ملاکهایی است که براساس آن بتوان کشوری را در یک خانواده به خصوصی قرار داد. تعیین تعداد خانواده های بزرگ حقوقی نیز به سادگی ممکن نیست و در نهایت برخی از کشورها نظام  مختلط دارند و گنجاندن آنها در یک طبقه دقیق نیست. این مشکلات در سه گفتار به شرح ذیل بررسی می شود

گفتار اول : معیار و ملاک دسته بندی نظامهای حقوقی

اولین مشکل  در طبقه بندی نظامهای حقوقی یافتن معیارها و ملاکهایی است که بتوان  به استناد آن یک نظام حقوقی را در یک خانواده بزرگ حقوقی قرار داد. در ابتدا بسیاری از دانشمندان حقوق  تطبیقی می کوشیدند که یک عامل مثل پیشینه تاریخی یا نظام اقتصادی را ملاک قرار داده و بر اساس آن به تقسیم بندی نظامای حقوقی مبادرت کنند . در حال حاضر گرایش کلی به این سمت است که یک عامل به تنهایی کفایت نمی کند و ترکیبی از عوامل گوناگون باید در تقسیم ملاک عمل باشد. برخی از نویسندگان از یک عامل واحد صحبت کرده اند ، ولی ملاک واحد آنان در واقع حاوی ملاکها و معیارهای متفاوتی است ( مثلاً اِسوایگِرات [1] معیار واحدی را با عنوان «سبک»[2] مطرح می کند ، ولی متذکر می شود که تعیین سبک یک نظام حقوقی به در نظر گرفتن پیشینه تاریخی ، منطق حقوقی حاکم حقوقی مفاهیم و نهادهای حقوقی خاص حقوقی منابع حقوقی و سلسله مراتب آنها و ایدئولوژی حاکم بر آن نظام حقوقی منوط است

 رنه داوید برای طبقه بندی نظامهای حقوقی دو معیار را مطرح کرده است اولین معیار که جنبه فنی دارد این است که حقوقدانی که در یک نظام حقوقی آموزش دیده است می تواند بدون مشکل زیاد در نظام دیگر فعالیت کند . چنانچه پاسخ به این سوال مثبت باشد ، این فرض مطرح می شود که منطق حقوقی حاکم و نهاد و مفاهیم حقوقی مشترکی وجود دارد و احتمالاً این دو  به یک خانواده متعلق هستند . معیار دوم مشابهت در فلسفه و ایدئولوژی حاکم بر نظامهای حقوقی و مشارکت در اصول اقتصادی و سیاسی است که مبنای تقسیم بندی خواهد بود . به نظر رنه داوید ترکیب این دو معیار مبنای قابل قبولی را برای دسته بندی نظامهای حقوقی در خانواده های بزرگ تر فراهم می سازد.[3]

ساختار حقوق  یکی دیگر از ملاکهایی است که مبنای طبقه بندی نظامهای حقوقی قرار می گیرد . از دیدگاه رنه داوید ، موارد سه گانه ذیل ساختار حقوق  را تشکیل می دهد

n     مفاهیمی که در پرتو آن مفاهیم قواعد آن نظام شرح و تفسیر می شود ؛

n     نقسیماتی که در چهارچوب آن تقسیمات قواعد آن نظام دسته بندی می گردد ؛

n     طرز فکر رایج نسبت به قاعده حقوقی .[4]

در هر حال ، ترکیبی از عوال ذیل به عنوان معیاری برای طبقه بندی مورد توجه قرار می گیرد

1-سابقه تاریخی

یکی از عوامل مهم در طبقه بندی نظامهای حقوقی در نظر گرفتن سابقه تاریخی مشترک در شکل گیری ساختار ، نهادها ، مفاهیم و منابع حقوقی است . مثلاً کشورهای کامن لو  سابقه حقوقی مشترکی دارند که این سابقه تاریخی آنها را به یکدیگر پیوند می زند

2- منطق حقوقی حاکم

در کلیه نظامهای حقوقی برای رسیدن به حکم یک موضوع مشخص از منطق حقوقی استفاده می شود . این منطق حقوقی ممکن است براساس برهان باشد که ازیک قضیه کلی (هر کس به دیگری خساترت وارد  کند باید آن را جبران کند) و یک قضیه جزئی (حسن به حسین خسارت وارد کرده است )  و نتیجه ( بنابراین حسن باید خسارت وارده به حسین را جبران کند ) تشکیل می شود . این منطق حقوقی ممکن است براساس قیاس باشد که از یک قضیه جزئی ( حسن شیشه منزل حسین را شکست و به تعویض شیشه محکوم شد) و یک قضیه جزئی مشابه ( احمد با ماشین خود به دیوار خانه تقی زد و آن را خرابکرد)  و یک نتیجه ( احمد باید دیوار خانه را بازسازی کند) تشکیل می شود . برخی از نظامهای حقوقی مثل کشورهای متعلق به نظام رومی – ژرمنی از روش اول و کشورهای متعلق به نظام کامن لو از روش دوم استفاده می کنند

3-نهادهای حقوقی ویژه

برخی  از نهادهای حقوقی اختصاصی به یک نظام حقوقی معین دارند و وجود چنین نهادهایی در یک نظام حقوقی مبنایی برای طبقه بندی آن نظام حقوقی تلقی می شود . مثلاً نهاد وقف مختص نظام حقوقی اسلامی است و وجود این نهاد در یک نظام حقوقی مبنای منطقی برای قرار دادن آن نظام در نظام حقوقی اسلامی تلقی می شود . همچنین وجود نهاد « عوض یا معوض»[5] در حقوق قرار دادها مختص به نظام کامن لوست و وجود این نهاد در حقوق یک کشور مبنایی برای قرار دادن آن کشور در نظام حقوقی کامن لو تلقی می گردد

4-     منابع حقوق  و جایگاه آن

اشتراک منابع حقوقی ، سلسله مراتب آن منابع و نحوه تفسیرشان از دیگر عوامل مهم طبقه بندی نظام های حقوقی محسوب می شود . در حقوق  کامن لو رویه قضایی اهمیت و جایگاه ویژه ای دارد و در صدر منابع حقوقی قرار می گیرد ؛ در صورتی که در حقوق  نوشته ، قانون در صدر قرار دارد . همچنین در حقوق  کامن لو اصولاً قوانین به صورت لفظی و ادبی و در نتیجه به صورت مضیق تفسیر می شود ، در صورتی که در حقوق  نوشته اصولاً قانون به صورت منطقی و با در نظر گرفتن قصد قانون گذار تفسیر می گردد

 5- ایدئولوژی حاکم

زندگی اجتماعی ، اقتصادی و حقوقی در کشوری تحت تاثیر ایدئولوژی حاکم قرار دارد . این ایدئولوژی ممکن است مذهب ، اعتقادات ملی ی گرایشهای سیاسی باشد . مثلاً نظامهای متعلق به نظام های اسلامی ، هندو سوسیالیستی از جمله طبقه بندیهایی هستند که براساس ایدئولوژی شکل گرفته اند

گفتار دوم : تعداد نظام های حقوقی

با توجه  به اختلاف در معیارها و ملاکهای مربوط به طبقه بندی نظام های حقوقی نسبت به تعداد آنها نیز توافق وجود ندارد . برخی از نویسندگان متعلق به بلوک شرق ( کشورهای کمونیستی و سوسیالیستی ) معتقد بودند که فقط دو نظام بزرگ حقوقی وجود دارد : یکی سوسیالیستی و دیگری سرمایه داری و بورژ وازی . بنابراین نظام های کامن لو و حقوق  نوشته ( رومی – ژرمنی) تقسیمات فرعی در داخل نظام حقوقی  بورژوازی تلقی می شوند نَپ[6] ، حقوقدان اهل چک ، خانواده های حقوقی را به سه گروه تقسیم می کند : حقوق  آمریکایی – انگلیسی ( کامن لو)  حقوق  نوشته ( رومی – ژرمنی) و حقوق  اسلامی . رنه داوید در کتاب نظام های بزرگ حقوقی معاصر این حقوقی ها را به چهار گروه تقسیم کرده است : حقوقی رومی – ژرمنی ، کامن لو ، سوسیالیتی و متکی به مذهب  یا سنت . تحت پوشش دسته چهارم ، نظام های متعددی مثل حقوق  اسلامی ، حقوق  افریقایی و حقوق  کشورهای خاور دور مطرح شده است که بین آنها تفاوتهای اساسی وجود دارد . این نوع تقسیم بندی این برداشت را به وجود می آورد که این نظام ها اهمیت زیادی ندارند و ذکر آنها صرفاً برای اجتناب از انتقاداتی است که ممکن است بیان شود : چرا این نظام ها مطرح نشده است؟

نظام های حقوقی ممکن است در یکی از نظام های بزرگ حقوقی ذیل طبقه بندی شوند

n     حقوق  کامن لو ( انگلیسی – امریکایی )

n     حقوق  نوشته (رومی – ژرمنی)

n     حقوق  اسلامی

n     حقوق  سوسیالیستی

n     حقوق  آفریقایی

n     حقوق  خاور دور

گفتار سوم : نظام های مختلط

 یکی از مشکلات مربوط به طبقه بندی نظام های حقوقی این است که نمی توان به سادگی برخی از آنها را در طبقه ی خاصی قرار داد. مثلاً ایالت کبک در کانادا یا ایالت لوئیزیانا[7] در آمریکا از جمله نظام هایی هستند که ترکیبی از نظام حقوق  نوشته و حقوق  کامن لو می باشند .  در بسیاری از کشورهای در حال توسعه ، بخشی از نظام حقوقی متأثر از حقوق  مذهبی یا سنتی داخلی و بخشی متأثر از حقوق  خارجی است . مثلاً پاکستان از نظر حقوق  قراردادها و مسائل تجاری به نظام کامن لو و از نظر حقوق  خانواده به نظام اسلامی تعلق دارد

کشورهای متعلق به یک نظام حقوقی از نظر مشابهت و داشتن اصول و خصیصه های مشترک در یک سطح نیستند و در واقع طیفی را تشکیل می دهند که از بخش پر رنگ شروع و به بخش کم رنگ  منتهی می شود . بنابراین اگر فرض کنیم که یک نظام حقوقی مثل دایره ای است که از طرف مرکز به سمت محیط کم رنگتر می شود ، می توان مطرح کرد که برخی از کشورها در مرکز قرار دارند و برخی به تناسب به بخشهای کم رنگ تر تمایل می یابند . در بخشهای کم رنگ تلاقی دو نظام بزرگ حقوقی متصور است . مثلاً  بسیاری از کشورهای اسلامی متأثر از حقوق  نوشته و حقوق  اسلامی اند

 تاریخچه تشکیل نظام حقوقى رومى-ژرمنى

دوره حقوق عرفى

1- انحطاط اندیشه ی حقوق. نمودار حقوق  اروپایی پیش از قرن سیزدهم چیست؟ عناصری که وجود دارد و نظام حقوقی با استمداد از آن امکان استقرار می یابد ، در این دوره اساساً دارای جنبه عرفی است . امپراطوری روم تمدّن درخشانی داشت و بلوغ روی یک نظام حقوقی پدید آورد که در جهان بی سابقه بود . لیکن امپراطوری رم ، از قرنها پیش دیگر موجودیت خود را در غرب از دست داده بود . یورشهای ملل گوناگون ، به ویژه ژرمن ها ، در قرن پنجم ، این امپراطوری  را منقرض کرد . به دنبال این یورشها ، ملتهای تابع امپراطوری رم از یک سو و بربرها از سوی دیگر ، در کنار هم زندگی کردند  و هر دسته پیرو قانون خاص خود بود . با وجود این ، به مرور ایام ، شیوه های زندگی به هم نزدیک شدند ، گروههای مختلف نژادی با هم در آمیختند  و عرفهای سرزمینی ، با پیدایی فئودالیته ، حاکم بر روابط مردم شدند و اصل نخستین شخصی بودن قوانین[8]    را طرد کردند

البته پارهای مدارک و اسناد هست که می توان برای شناخت حقوق  رم یا حقوق  بربر به آنها  رجوع کرد . مجموعه های ژوستینین ( شامل سه مجموعه به نام کد[9] ، دیژست[10] و اینستیتوت[11] که از سال 529 تا 534 میلادی منتشر و با یک سلسله قوانین جدید (نوول)[12] تکمیل شد در شرق و تا حدی در ایتالیا و مجموعه ی معروف به «قانون رومی ویزیگوت ها»[13] یا کتاب آلاریک[14]( مصوب 506 میلادی ) در فرانسه و ایتالیا از لحاظ نظری معرف حقوق  رم بود . قوانین بربر از قرن ششم به بعد برای اغلب قبایل ژرمنی نوشته شد . این جریان تا قرن دوازدهم برای قوانین قبایل مختلف شمال اروپا یا اسلام  ادامه یافت .[15]

مع هذا ، این اسناد و مدارک حقوقی را که در واقع در اروپای قرن دوازدهم اجرا می شد به خوبی معرفی نمی کنند . «قوانین بربر» فقط بخشی غالباً کم اهمیت از روابط اجتماعی را ، که امروزه تابع حقوق  می دانیم ، تنظیم می کرد وانگهی ، مجموعه های قوانین رم ، حتی متون ساده شده آن از سوی آلاریک ، به سرعت به شکل مجموعه های بسیار عالمانه و پیچیده درآمدند . حقوق  عالمانه ی این مجموعه ها ، در عمل دگرگون شد و خود به خود از سوی مردم به صورت حقوق  عامیانه به اجرا در آمد . هیچ کس در اندیشه ی آن نبود که قواعد این حقوق  را ، که فقط ارزش محلی داشت ، از طریق نوشته تثبیت کند. در ایتالیا ( با فرمان تئودوریک[16] ، سال 500) و در اسپانیا ( با فوئر و خوز گو[17] ، 654 – 694) ، سلاطین اوستروگوت[18] و ویزیگوت[19] کوشیدند قواعد قابل اجرا در مورد اتباع خود را ، چه از اصل ژرمنی باشند و چه از ریشه ی لاتینی ، در مجموعه ی حقوقی واحدی تنظیم کنند ؛ ولی کاری که بدین سان آغاز شده بود با هجوم لمباردها [20] به ایتالیا (565 ) و حمله ی اعراب به اسپانیا (711) از میان رفت . گذشته از این اقدامات ، مقامات دولتی به دخالت در موضوعاتی  که عموماً به حقوق  عمومی بیشتر مربوط بود تا به حقوق  خصوصی ( مانند فرمانهای فرانک ها مرسوم به کاپیتولر) [21] آن هم در موارد خاص ، اکتفا کردند . ابتکارات خصوصی هم عدم اق دام آنان را جبران نکرد

اگر موفقیت طرف دعوی بسته به ادله ای از قبیل داوری الهی ، سوگند اصحاب دعوی یا سوگند جمعی (تزکیه)[22]  یا آزمایش اردالی[23] باشد ، شناخت و تبیین قواعد حقوقی چه فایده ای دارد ؟ اگر هیچ مقام صاحب قدرتی ملزم و آماده نباشد که نیروی خود را در اختیار محکوم له بگذارد ، چه فایده که حکمی به نفع وی صادر شود ؟  در تاریکیهای  اوائل قرون وسطی ، جامعه به وضعی ابتدایی تر از بیش بازگشت . ممکن بود هنوز حقوقی باقی باشد : نهادهایی که برای بیان حقوق  ایجاد شدند ( مانند راشیمبورگ[24] مربوط به فرانک ها ، لاگمن[25] مربوط به اسکاندیناوها ، ائوزاگاری[26] مربوط به آیسلندیها ، برهون[27] مربوط به ایرلندیها ، ویتن [28] مربوط به آنگلوسا کسون ها ) ، همچنین نوشتن قوانین بربر ، می توانست ما را به وجود آن معتقد کند ؛ ولی حکومت قانون دیگر به پایان رسید . هم در میان افراد و هم در بین گروههای اجتماعی ، دعاوی با قانون طرق قویتریا قدرت خود کامه یک رئیس حل و فصل شدند . بهترین نهاد در این زمان داوری بر مبنای حفظ همبستگی گروه و تأمین همزیستی مسالمت آمیز بین گروههای مخالف و برقراری صلح بود ، نه بنابر آنچه عدالت اقتضا می کرد . حتی آرمان جامعه ای که باید حقوق  هر کس را تضمین کند رها شد : مگر یک جامعه ی مسیحی نباید بیشتر سعی کند که بر پایه ی افکار برادری و احسان بنا شود ، پولس قدیس [29]  در نخستین نامه ی خود به اهالی کرنت[30] احسان را به جای عدالت می ستود و به مومنان توصیه می کرد که به جای مراجعه به دادگاهها ، به داوری رهبران مذهبی و برادران خود متوسل شوند . اوگوستن قدیس[31] هم از همین نظریه دفاع می کرد

در قرن شانزدهم هنوز یک ضرب المثل آلمانی رواج داشت که می کفت :« حقوقدانان ، مسیحیان بد»[32] ؛ اگر چه این عبارت را مرجحاً درباره ی علمای حقوق  رم به کار می بردند ، اما همه ی حقوقدانان را شامل می شد و در نتیجه حقوق  هم خود چیز بدی بود

2- تجدید حیات اندیشه ی حقوقی : ایجاد خانواده ی حقوق  رومی – ژرمنی در ارتباط با تجدید حیاتی بود که در قرنهای دوازدهم  و سیزدهم در اروپای غربی پدید آمد . این تجدید حیات بود که در همه ی زمینه ها ظهور کرد و یکی از جنبه های مهم آن جنبه ی حقوقی بود

جامعه ، با تجدید حیات شهرها و تجارت به این فکر رسید که تنها حقوق  می تواند نظم و امنیت و در نتیجه ، امکان پیشرفت را تامین کند . آرمان ایجاد  جامعه ای مسیحی مبتنی بر احسان کنار گذاشته شد ؛ از بوجود آوردن شهر خدا بر روی زمین صرف نظر شد . کلیسا هم ، یا وضوح بیشتر ، جامعه ی مذهبی مؤمنان را از جامعه ی غیر مذهبی و جهان درون را از جهان برون تفکیک کرد و در این دوره یک حقوق  خصوصی مسیحی تدوین کرد.[33] دیگر مذهب و اخلاق از نظام مدنی و حقوق  تمیز داده شدند ؛ برای حقوق  وظیفه ای خاص و نوعی استقلال ( نسبت به مذهب و اخلاق) در نظر گرفتند که از آن پس ویژه ی طرز فکر و تمدّن غربی شد

این فکر که حقوق   باید حاکم بر جامعه باشد فکر تازه ای نبود و لااقل ، در مورد روابط افراد با یکدیگر ، از طرف رومیان پذیرفته شده بود . لیکن ، بازگشت به این فکر در قرن دوازدهم  یک انقلاب بود . فلاسفه و حقوقدانان می خواستند که    روابط اجتماعی بر پایه ی حقوق  برگردد و به هرج و مرج و خودسری که از قرنها پیش حاکم بوده است پایان داده شود . آنان خواهان حقوق  جدیدی بر پایه ی عدالت بودند که به یاری عقل می شد آن را به دست آورد ؛ آنان به خاطر روابط مدنی ( اجتماعی – م.) توسل له ماوراء الطبیعه  را رها کردند . جنبشی که در قرنهای دواردهم و سیزدهم پدید آمد به همان اندازه انقلابی بود که جنبش قرن هجدهم  برای برقراری دموکراسی به جای قانون قدرت شخصی  ، یا جنبش   قرن بیستم برای برقراری دموکراسی  به جای قانون قدرت شخصی ، یا جنبش قرن بیستم برای برقراری سازمان اجتماعی مارکسیستی به جای هرج و مرج نظام سرمایه داری

جامعه ی مدنی باید مبتنی بر حقوق  باشد : حقوق  باید نظم و پیشرفت را در جامعه ی مدنی محقق کند . این افکار در اروپای غربی قرنهای دوازدهم و سیزدهم ، به صورت افکاری عمده درآمدند و تا امروز به نحو غیر قابل انکاری حکومت کرده اند

ظهور نظام رومی – ژرمنی در قرون دوازدهم و سیزدهم به هیچ رو ناشی از تثبیت یک قدرت سیاسی یا مرکزیت  پدید آمده از سوی یک فرمانروا نیست . نظام رومی – ژرمنی به همین دلیل با حقوق   انگلیس تفاوت پیدا می کند ، چه گسترش کامن لا به پیشرفت قدرت شاهی و وجود دادگاههای سلطنتی بسیار متمرکز بستگی دارد . در اروپای بری چنین وضعی دیده نمی شود . نظام رومی – ژرمنی ، برخلاف کامن لا ، در قرون دوازدهم و سیزدهم در دوره ای استقرار می یابد که نه تنها اروپا یک واحدسیاسی را تشکل نمی دهد . در این دوره اشکار است که کوششهای درباب پاپ یا امپراطوری  ، به بازسازی وحدت امپراطوری رم در زمینه سیاسی نخواهد انجامید . نظام حقوقی رومی – ژرمنی هرگز بجز بر پایه ی اشتراک فرهنگی استوار نبوده است . این نظام جدا از هر گونه هدف سیاسی پدید آمده و به حیات خود ادامه داده است : این نکته ای است که دقت در آن و تأکید بر آن واجد اهمیت است

عامل اصلی گسترش افکار جدید که زمینه ی تجدید حیات حقوق  را فرآهم آورده است کانونهای فرهنگی تازه ای است که در اروپای غربی ایجاد شده است ؛ نقش عمده به دانشگاهها  تعلق دارد که نخستین و  مشهورترین آنها دانشگاه بولونیا[34]  در ایتالیا بوده است

بنابراین ، بجاست در نخستین مرحله بررسی شود که دانشگاهها برای خود چه نقشی قایل بوده اند و چگونه در طول قرنها ، با نادیده گرفتن  مرزهای کشورها ، یک حقوق  عالمانه و مشترک برای سراسر اروپا ساخته اند . سپس ، حقوق  اجرا شده در دادگاهها را ، که از کشوری به کشوری و از ناحیه ای به ناحیه ای متفاوت است ، بررسی خواهیم کرد و خواهیم دید  که چگونه این حقوق  کم و بیش تحت تأثیر حقوق  عالمانه ای که در دانشگاهها تدریس می شد قرار گرفته است

مبحث اول – حقوق  مشترک دانشگاهها

مبحث دوم – نظام های حقوقی ملی و منطقه ای

    مبحث اول- حقوق  مشترک دانشگاهها

3- حقوق  ، الگوی سازمان دهی اجتماعی : دانشگاهها آموزشگاه عملی حقوق  نیستند . توجه استاد دانشگاه معطوف به تدریس زوشی است که بتواند قواعد ماهوی حقوق  را که عادلانه تر ، اخلاقی تر و مناسبتر برای حسن اداره ی جامعه باشد به دست دهد . او نقش خود را در توصیف رویه های موجود ، یا در بیان چگونگی اجرای قواعدی که منطبق بر عدالت اعلام کرده است نمی بیند.[35]

حقوق  در دانشگاهها بعنوان یک الگوی سازمان دهی اجتماعی تلقی می شود . این حقوق  بر محور دعاوی یا اجرای احکام دادگاهها قرار ندارد ؛ آیین دادرسی و ادله و طرق اجرای احکام به آسانی نادیده گرفته می شوند و به قوانین و شیوه ی اهل عمل واگذار می شوند

حقوق  که با فلسفه ، الهیات و مذهب مرتبط است ، به قضاوت می آموزد که چگونه باید بنابر «احتیاط» حکم کنند ؛ و قواعدی را مقرر می دارد که افراد عادل باید در رفتار اجتماعی خود از آنها اطاعت کنند . حقوق  ، مانند اخلاق ، بیانگر چیزی است که باید انجام شود (زولن)[36] نه آنچه که در عمل انجام می شود (زاین)[37] ، آیا می توان آموزشی را تصور کرد که به شرح اخلاق جاری افراد و رفتار و اعمال آنان بپردازد ، بی آنکه بگوید چگونه باید زندگی کردو بی آنکه درسی درباره ی شیوه ی مطلوب زندگی بدهد ؟ همین نکته درباره ی حقوق  نیز صادق است

وانگهی ، چگونه امکان داشت که در قرون وسطی آموزش حقوق  را بر محور آنچه که امروزه حقوق  موضوعه می نامیم سازمان داد؟ حقوق  موضوعه در اغلب کشورها دارای چهره ای مبهم ، نامطمئن ، به غایت پراکنده و گاهی وحشیانه بود . ایتالیا و فرانسه که نمونه ی مطالعات جدید از آنجا آغاز می شود ، فاقد حقوق  ملی بودند ؛ رژیم بزرگ مالکی ( فئودالی ) همچنان در این کشورها حاکم بود و هنوز یک فرمانروای کل در مورد اعتراض نباشد وجود نداشت . به همین منوال بود وضع اسپانیا و پرتغال که در آن کشورها پادشاهان چیزی جز رؤسای ائتلافهای ناپایدار بر ضد مسلمانان نبودند . کامن لا به تازگی درصدد برآمده بود که خود را نشان دهد و عرفهای محلی انگلستان را کنار بزند . دانشگاهها اگر نمی خواستند به شکل مدارس محلی آیین دادرسی ، بدون اعتبار ، بدون نفوذ و بدون امکانات باقی بمانند ، می بایست چیزی غیر از حقوق  محلی را تدریس کنند . به علاوه  درست به خاطر پیش گرفتن از این حقوق  محلی و فراتر رفتن از عرفهای عقب مانده و نابسنده بود که مطالعات حقوق  رم احیا شد . بنابراین ، هیچ دانشگاه اروپایی ، حقوق  عرفی محلی را پایه ی تعلیمات خود قرار نداده است ؛ این حقوق  ، از دیدگاه  دانشگاهی ، مبین عدالت نیست و در حقیقت ، حقوق  هم محسوب نمی شود . یک مؤلف آلمانی بی هیچ پروایی می گوید :  حقوق  عرفی محلی « حقوق  به معنی خاص نیست بلکه چیزی پست است»[38]

2-  اعتبار حقوق  رم : تردید در این راه ممکن نبود ، چه در برابر پراکندگی و عقب ماندگی عرفهای محلی ، یک نظام حقوقی  مورد مطالعه و ستایش همگان ، چه استادان و چه دانشجویان ، واقع شد ؛ و آن ، حقوق رم بود . شناخت این حقوق  آسان بود مجموعه های ژوستینین محتوای آن را به زبانی که کلیسا حفظ کرده و عمومیت داده بود و زبان همه ی مراکز قضایی و همه ی دانشمندان بود ، یعنی به زبان لاتین عرضه می کرد . حقوق  رم ، حقوق  تمدّن درخشانی بود ، که از مدیترانه تادریای شمال و از رم شرقی تا برتانی[39] را فراگرفته بود و در روح مردم آن زمان ، وحدت از دست رفته ی دنیای مسیحیت را با حسرت به یاد می آورد

حقوق  رم ، که کلیسا بر طبق آن زندگی کرده و حقوق  کلیسا روی آن پیوند خورده بود و فقط اصلاحات و ضمایمی به آن افزوده بود ، مدتی دراز در معرض انتقاد قرار داشت : حقوق  رم زاییده ی جهان کفر بود و چهره ای از یک تمدّن که مسیح را نمی شناخت ؛ حقوق  رم وابسته به فلسفه ای غیر از فلسفه ی انجیل و بنیانگذاران کلیسا و مسیحیت بود . آیا ساختن جامعه ای براساس حقوق  رم و الگو قرار دادن آن ، دوری از قانون الهی و جستجوی عدالت به قیمت کنار گذاردن و نادیده گرفتن احسان نبود ؟

توماس داکن قدیس[40] در آغاز قرن سیزدهم این انتقاد را رد کرد . اثر او که تجدید کننده ی کار ارسطو بود و نشان دهنده ی اینکه فلسفه ی پیش از مسیحیت که مبتنی بر عقل است تا حد زیادی  مطابق قانون الهی است ، حقوق  رم را مبری کرد . این اثر رد قطعی هر ادعایی است که مبتنی بر ساختن جامعه ی مدنی طبق یک الگوی روحانی و تابع احسان باشد . با کارتوماس قدیس آخرین مانع در راه تجدید حیات مطالعات حقوق  رم برداشته شد.[41]

2-  آموزش انواع حقوق  ملی : بدین ترتیب ، پایه ی آموزش حقوق  در همه ی دانشگاههای اروپا ، حقوق  رم و در کنار آن ، حقوق  کلیساست . فقط در یک دوره ی بسیار متأخر است که آموزش حقوق  ملی در دانشگاهها پدیدار شد . حقوق  سوئد از 1620 در اوپسالا[42]  تدریس شد و به سال 1679 یک کرسی حقوق  فرانسه در دانشگاه سوربن پاریس تاسیس شد

ولی زمان آغاز تدریس حقوق  ملی در دانشگاههای بیشتر کشورها قرن هجدهم بود ، سال 1707 در ویتنبرگ [43] ، نخستین دانشگاه امپراطوری پروس که حقوق  آلمان را تدریس می کرد ؛ سال 1741 در اسپانیا ؛ سال 1785 در آکسفورد و سال 1800 در کمبریج انگلستان ؛ سال 1772 در پرتغال . تا قرن نوزدهم و دوره ی تدوین قوانین ملی ، آموزش حقوق  ره همچنان آموزش اصلی در همه ی دانشگاهها بود و آموزش حقوق  ملی ، در رابطه با آن جنبه ی کاملاً فرعی داشت

 برای درک مفهوم پدیده ی تجدید حیات حقوق  رم ، باید به نکات فوق و تفوق انکار ناپذیر آموزش حقوق  رم در کلیه ی دانشگاههای اروپا طی قرنها ، توجه داشت . قلمرو این پدیده به نحو چشمگیری هم از دانشگاه بولونیا و هم از قرنهای دوازدهم و سیزدهم فراتر می رود

32- برداشت جدید از حقوق  رم.[44] آموزش حقوق  رم در دانشگاهها دستخوش تحول شد ؛« چندین مکتب » یکی پس از دیگری پدید آمدند که هر یک هدفها و روشهای خاص خود را داشتند . نخستین مکتب که از آن شارحین[45] بود ، سعی داشت معنی اصلی قوانین رومی را بازیابد و آن را شرح دهد . از آغاز این دوره ، برخی از متون مجموعه های ژوستینین کنار گذاشته شد زیرا مربوط به نهادهای از میان رفته ی عهد باستان (بردگی ) بود ؛ یا راجع به مسائلی بود که در آن عصر تابع حقوق  کلیسا تلقی می شد ( ازدواج – وصیت) . شاهکار شارحین در قرن سیزدهم ، شرح بزرگ آکورس[46] بود که چکیده ی کار پیشینیان خود را در اثری شامل 96000 شرح گردآوری کرد. با ظهور مکتب شارحین متأخر[47] در قرن چهاردهم ، گرایش جدیدی پدید آمد و کاری کاملاً متفاوت انجام شد : حقوق  رم ، چنانکه باید ، منقح شد و به شکلی دیگر در آمد و برای تحولات کاملاً جدید ( حقوق  بازرگانی ، حقوق  بین الملل خصوصی) آماده شد ؛ همچنین نظم و تربیت منطقی یافت ، به گونه ای که با بی نظمی قوانین رم و روحیه ی مورد گرایی و تجربی حقوقدانان رومی در تضاد بود . حقوقدانان ( این دوره ) دیگر در پی بازیافتن راه حلهای رومی نبودند ، بلکه در پی آن بودند که ، با توجه به متون حقوق  رم ، قواعد مناسب با جامعه ی زمان خود را به کار گیرند و توجیه کنند . در قرون چهاردهم و پانزدهم ، حقوق  رومی را که به ویژه تحت تأثیر مفاهیم حقوق  کلیسا عمیقاً دگرگون شده بود با عنوان برداشتی عقاید بارتول[48] ، بالد[49] ، آزو[50] و دیگر شارحیت متأخر زا ذکر می کردند و بدین سان می کوشیدند که ، با توجه به «عقیده ی مشترم علمای حقوق  »[51] ، را محل عادلانه ای برای هر مسئله بیابند

6- حقوق  مشترک و کامن لا : توضیحات پیشین به درک معنی حقوق  مشترک در نظام رومی – ژرمنی کمک می کند . این حقوق  بنایی است ساخته ی علم اروپایی که اصطلاحات و روشهای لازم را برای به دست آوردن راه حلهای عادلانه را در اختیار حقوقدانان حرفه ای می گذارد

اثر کار دانشگاهها جز با رجوع به مفهوم حقوق  فطری درک نمی شود . مقصود از مکاتب حقوقی این دانشگاهها آن است که یاری متون رومی ، عادلانه ترین قواعد مطابق با نظمی  درست در جامعه کشف شود ؛ جامعه ای که الزاماً بنابر ماهیت مسائل موجود شکل گرفته است . دانشگاهها به کار بررسی حقوق  موضوعه نمی پردازند و مدعی این کار نیستند

به علاوه ، آنها صلاحیت تعیین قواعدی را که قضات و مجریان قانون در هر کشور مکلف به اجرای آنند ، ندارند . زمانی که دوباره سخن از اروپا و حقوق  اروپایی در میان می آید ، این نکات از جالبترین ویژگیهایی است که باید در نظر داشت.[52]  نظام رومی – ژرمنی در عین رعایت گوناگونی ملل اروپایی ، که بدون آن اروپا آنچه هست و آنچه ما می خواهیم باشد نخواهد بود ، بین آنها وحدت ایجاد کرده است

 از این رو حقوق  مشترک اروپای بری چیزی بسیار متفاوت با کامن لا است ، چه کامن لا حقوق  یکنواختی است  که به وسیله ی دادگاههای شاهی در انگلستان اجرا می  شده است  . از سوی دیگر ، باید نرمش و قابلیت انعطاف حقوق  مشترک اروپایی را در جهت ماهیت و اقتدار صرفاً اقناعی آن در نظر داشت . انعطاف پذیری کامن لا ، که یک نظام حقوق  موضوعه ی وابسته به آیین دادرسی است ، ایجاد قواعدی به نام قواعد انصاف را برای تکمیل و تصحیح کامن لا ضروری ساخته است . چننی ضرورتی هر گز در کشورهای خانواده ی رومی – ژرمنی احساس نشده است و در نتیجه ، در همه ی این کشورهابرخلاف انگلستان ، تفکیک اساسی بین انصاف و کامن لا ناشناخته است . اندیشه ی یک حقوق  به معنی اخص که منصفانه نباشد ، بر خلاف آن مفهومی است که دانشگاهها از حقوق  پذیرفته اند ؛ بدیهی است  که این حقوق  به معنی  اخص به وسیله ی دانشگاهها بعنوان نمونه پیشنهاد نخواهد شد و از دیدگاه آنها جزء حقوق  نیست

3-  مکتب حقوق  فطری : حقوقی که در دانشگاهها از دوره ی شارحین متأخر تدریس شده و به وسیله ی حقوقدانان نظم یافته و با نیازهای جامعه ی جدید منطبق شده است ، بیش از پیش از حقوق  ژوستینین فاصله گرفته و به صورت یک حقوق  سازمان یافته ی مبتنی بر عقل درآمده است و به همین سبب دارای آن کیفیتی است که در سطح جهانی به اجرا درآید

 اندیشه ی احترام به حقوق  رم بیش از پیش در دانشگاهها جای خود را به فکر کشف و تعلیم اصول یک حقوق  کاملاً عقلایی داده است . مکتب جدیدی ، به نام مکتب حقوق  فطری ، در قرون هفدهم و هجدهم در دانشگاهها غلبه می یابد

مکتب حقوق  فطری که در قرنهای هفدهم و هجدهم حاکم بر صحنه است ، از جهات مختلف و مهم با مکتب شارحین متأخر تفاوت دارد. این مکتب ، با ترک روش اسکولاستیک ، تنظیم حقوق  را به درجه ای عالی می رساند و آن را ، به تقلید از علوم ، در قالب اصول بدیهی و به شیوه ی کاملاً منطقی بیان می کند. این مکتب ، از یک سو ، از فکر نظم طبیعی اشیا که خواسته ی خداست دور می شود و از سوی دیگر مدعی  ساختن نظم اجتماعی براساس توجه به انسان است ؛ مکتب حقوقی فطری ((حقوق طبیعی)) فرد را که از شخصیت هر کس سرچشمه می گیرد می ستاید. فکر حقوق  فردی از این پس حاکم بر اندیشه ی حقوقی است.[53] مکتب حقوق  فطری ، که درست نامگذاری نشده است ، با رد آن طرز فکر قدیمی که نظم جهان را ناشی از اراده ی الهی و طبیعت اشیامی داند ، همه ی قواعد را به انسان بعنوان تنها واقعیت موجود ، منسوب می کند و ، حقوق  را یک پدیده ی فطری نمی بیند ، بلکه  آن را کار عقل تلقی می کند

عقل انسان  از این پس تنها راهنما به شمار می آید ؛ در عصر طلایی فلسفه ، حقوقدانان ، باالهام از آرمانی جهانشمول ، در پی آنند که قواعد عادلانه ی یک حقوق  جهانی تغییر ناپذیر و مشترک ئر همه ی زمانها و برای همه ی ملتها را اعلام کند.[54] این افکار گرایش به امتزاج اراده [55] برای قانون می شناسد ،  زمینه را برای «تدوین» حقوق  فراهم می کند

مکتب حقوقی فطری با گرایش به بدیهیات و با توسل به قوانین ، علم حقوق  را ، حتی از لحاظ روش ، کاملاً نوسازی می کند. در مورد ماهیت حقوق  ، کار مکتب باید در دو زمینه ی حقوقی خصوصی و حقوق  عمومی مورد توجه و بررسی  قرار گیرد

در زمینه ی حقوق  خصوصی ، مکتب حقوق  فطری ماهیتاً  انقلابی نیست . این مکتب  راه حلهایی را که شارحین متأخر بدان رسیده اند به طور کلی طرد نمی کند . از این راه حلها در اسکاتلند به نظر گروسیوس[56] ، دوما [57] ، استر[58] و در آلمان  به نظر هوگو[59] منطقی می آیند

مکتب حقوق  فطری فقط می خواهد که قواعد حقوق  رم پیش از پذیرفته شدن بررسی شوند  تا با عقل ، عدالت ، احساسات و ضرورتهای جامعه ، بدان گونه که در قرون هفدهم و هجدهم  تلقی می شدند ، منطبق باشند . آنچه این مکتب می خواهد ، رها کردن حقوق  رم نیست ، بلکه پذیرفتن روش تازه و مترقیانه تری در اجرا و تفسیر این حقوق  است . بنابراین باید قاعده ای را که در برخی از کشورها ( ایتالیا ، اسپانیا ، پرتغال) پیروی اجباری از « عقیده ی مشترک علمای حقوق  » را تحمیل می کند رد کرد و در عوض ، شیوه ی کشورهایی مانند فرانسه  را که در آنها حقوق  رم فقط به عنوان «عقل مکتوب»[60] ارزش دارد پذیرفت. حقوق  فطری ، در این زمینه ، هیچ نظامی را که در عمل جایگزین حقوق  رم شود ایجاد و عرضه نکرده است . کار این مکتب فقط مربوط به جزئیات است . و بیشتر خواهان نوسازی و روشن – کردن راه حلهایی است که در نقاط مختلف اروپا پذیرفته شده است تا پیشنهاد مبانی جدید ، در زمینه ی حقوق  عمومی ، وضع یه کلی متفاوت است . در این مورد ، حقوق  رم هرگز نمونه ای به دست نداده است.[61] مکتب حقوق  فطری کار چند قرنی دانشگاهها را تکمیل و الگوهایی را که نتیجه ی استنتاج در قرون هفدهم و  هجدهم  است درباره ی قوانین اساسی ، حقوق  انگلیس الهام گرفته اند ؛ زیرا ، اگر کامن لا نتوانسته است در زمینه ی حقوق  خصوصی به اندازه ی حقوق  رم تکامل یابد ، به نظر می رسد که حقوق  انگلیس ، بهتر از هر حقوق  دیگر ، ضرورتهای ناشی از اداره کشور و امور  انتظامی را با آزادیهای فردی سازش می دهد

مکتب حقوق  فطری می خواهد که اروپا ، در کنار حقوق  خصوصی مبتنی بر حقوق  رم ، آنچه را که دانشگاهها ، به علت توجه انحصاری به مطالعه ی قوانین رم ، به آن نپرداخته اند تدوین کند ، یعنی یک حقوق  عمومی که حقوق  طبیعی بشر را مورد توجه قرار دهد و آزادیهای فردی انسان را تضمین کند

مبحث دوم – نظام های حقوقی ملی و منطقه ای

[1] – Zweigert

[2] – Style

[3] – Ibid , p. 64-

[4] –  درآمدی بر حقوق  تطبیقی و دو نظام بزرگ حقوقی معاصر ؛ ص 24 –

[5] – consideration

[6] – Knapp

[7] – Louisiana

[8] – personnalite’

[9] – Code

[10] – Digeste

[11] – Institutes

[12] – Novelles

[13] – Lex  romana  Wisigothorum

[14] Bre’viaire  d’  Alaric  ، مقصود مجموعه ای از قوانین رم که  به دستور آلاریک دوم ، شاه ویزیگورت ها به سال 506 م. فراهم آمد . ــم

[15] – قوانین بربر ، که اکثر آنها به زبان لاتین نوشته شده است ، در مجموعه ای به نام Monumenta  Germaniae  Historica منتشر شده است

[16]- The’odoric

[17] – Fuero  Juzgo

[18] – Ostrogoths

[19] – Wisigoths

[20] – Lombards

[21] – Capitulaire

[22] –  مقصود هم سوگند شدن چند نفر از آشنایان و همسایگان متهم یا خوانده ی دعوی در تأیید  سوگند و اثبات بیگناهی اوست (Compurgation) . ــــ م

[23] – Ordalie که به داوری ایزدی ترجمه شده از ادله ی اثبات دعوی در بین اقوام قدیم بوده  است و به موجب آن از نیروی ماورای طبیعت ئر اثبات مدعی به استمداد می شده است . اردلی به دو نوع ، اردالی آتش ( گذز از آتش ) و اردالی آب ( گذاشتن دست در داخل آب جوشان)، تقسیم شده است . رجوع شود به کلمه ی Ordeal  در Blacks  Law  Dictionary . ـــم

[24] – Rachimbourgs

[25] – Laghman

[26] -Eo^{^}sagari

[27] – Brehons

[28] – Withan

[29] – Saint   Paul

[30] –  Corinthe از شهرهای یونان قدیم .  رجوع شود به دائره المعارف لاروس بزرگ . ــ م

[31] – Saint   Augudtin

[32] – Juristen ,  bo’se  Christen

[33] – LE   BRAS  (G)  : (( Naissance   et   croissance  du  droit  priv’e  de   l’  E’g  – lise)), in  Me’langes   Petot  (1959) ,  p.  329- 345

[34] – Bologna

[35] – برای ملاحظه وضع مشابه رجوع شود به فصل مربوط به حقوق  در اسلام ، از همین کتاب ، تفکیک بین حقوق  اسلامی (وابسته به مذهب) و حقوق  کشورهای اسلامی ( وابسته به قدرتهای دولتی) ؛ و نیز به فضل راجع به هند : تفکیک دارما Dharma (علم عدالت) و آرتا artha (علم ثروتها و قدرت)

[36] – Sollen

[37] – Sein

[38] – ,non   est   proprie   jus,   sed   fex,

[39] – Bretagne

[40] -Saint  Thomas  d’ Aquin

[41]-VILLEY (M.) :  Lesons d’histoite  de  la  philosophie  du  droit  (2^e   e’dit., 1962), p.  43 -49  203 –

[42]- Upsala

[43] -  Wittenberg

[44]- usus  modernus  Pandectarum

[45] – Glossateurs

[46] – Accurse

[47] – Postglossateurs

[48] – Bartole

[49] – Balde

[50] – Azo

[51] – Communis  opinion  doctorum

[52] – Nouvelles  perspectives  d’ u n jus  commune  europe’en  (Colloque   tenu  a’ I, Institut   universitaire   europe’en   de   Florence ,   mai   1977)

[53] -برای نقد این مفاهیم رجوع شود به

VILLEY  (M.)  Seize  essays  de  philosophie  du  droit  (1968)  et  ((Contro  I , umanesimo  nel   diritto, )) Riv.int  . di filosofia del  diritto  1967 , p.  670-682

[54] – اساسنامه های جدیدی که مارکی دوپومبال marquis  de  pombal  در سال 1772 به دانشگاه کوئیمبرا Coi^..mbra می دهد ، مقرر می دارد که تعلیمات باید از این پس براساس حقوق  تطبیقی و با توجه به اصول حقوقی شناخته شده از سوی ملل متمدن داده شود ، نه بر پایه ی حقوق  رم

[55] – doctrine  volontariste

[56] – Crotius

[57] – Domat

[58] – Stair

[59] – Hugo

[60] – raison   e’crite

[61] – SCHULZ (F.) ,  Principles  of  Roman  Law  (1936)

 

گزارش کارآموزی اصول طراحی جیگ و فیکسچرها در word

 گزارش کارآموزی اصول طراحی جیگ و فیکسچرها در word دارای 51 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد گزارش کارآموزی اصول طراحی جیگ و فیکسچرها در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه گزارش کارآموزی اصول طراحی جیگ و فیکسچرها در word

 مقدمه  
فصل اول:تاریخچه  
خلاصه تاریخچه  
سالنامه  
آرشیو  
توان تولید  
شرکتهای تجاری  
انتقال تکنولوژی  
فصل دوم:آشنایی با قیدوبندها  
مقدمه  
تعریف جیگ و فیکسچرها  
دسته بندی جیگ و فیکسچر  
تقسیم جیگ و فیکسچرها   
فصل سوم:انواع روبندها  
بوستر  
گوه های مخروطی    
روبندهای زانویی  
روبندهای مکانیزه (هیدرولیکی و پنوماتیکی)   
گیره ها و سه نظام ها  
روبندهای غیر مکانیکی   
روبند مکشی  
روبندچرخشی  
روبند ناخنی  
روبند بادامکی  
روبند دیسکی دایره ای لنگ  
روبند بادامکی اسپیرال  
روبند گوه ای  
گوه ای تخت  
فصل چهارم:طراحی جیگ و فیکسچرهای پنوماتیکی(در واحد نمونه سازی)  
مشاهدات  
shop demerit  
تسترگان ها  
روبات ها  
مدارات پنوماتیکی  
طراحی فیکسچرهای جوشکاری پنوماتیکی  
فصل پنجم :فیکسچرهای کن  
فیکسچرهای جوشکاری و فیکسچرهای کنترلی  
فیکسچرهای کنترل  
فیکسچرهای مدولار پین دار  
گیره های ماشینی بر روی صفحات مغناطیسی  
ششم :بررسی جوانب طراحی  
طراحی ابزار  
بررسی اقتصادی  
اصول اقتصادی بودن طرح  
درجات آزادی  
قاعده1;2,3  
دستگاه مختصات مرجع  
بدنه جیگ و فیکسچرbody  
قطعات پیش ساخته  
منابع  

مقدمه:

بهترین راه پیش بینی آینده، ساختن آن است

این جمله زیبا پیام اراده، عزم و سازندگی دارد. انسان مصمم، عازم و سازنده، مقهور دست سرنوشت نیست بلکه سرنوشتش را خود رقم می زند. این عزم، انسان را از در افتادن در گرداب انفعال خارج نموده و در مقابل تن دادن به روز مرگی رویین تن می‌گرداند. پس بجاست با گذراندن این دوره ی کارآموزی خود را از لحاظ ارتقای عملی بالا برده تا بتوان میان علوم دانشگاهی گذرانده و نیاز صنعت اشتراکی یافته و به پروراندن آن اشتراکات بپردازیم. این جانب در این دوره ی 240 ساعت با بهره گیری از دانش و تجربه ی صاحبان فن توانستم به آشنایی با اصول اولیه طراحی جیک و فیکسچرها و مدل سازی یک جیگ توسط نرم افزار CATIYA دست یابم و پس از آن با اندازه برداری توسط دوربین ATOS به فایلهای ایجاد شده ی ابر نقاط موجود در سیستم های کامپیوتری دست یافتم و بدین ترتیب با نحوه‌ی مدل کردن فایلهای ابر نقاط آشنا شدم

مقدمه :

تقاضای جهانی برای کالاهای ساخته شده با سرعت مبهوت کننده ای رو به افزایش است.صنایع تولیدی نیز با روشهای جدید و گوناگون به این تقاضا پاسخ میدهند.از زمان ظهور تدریجی کنترل عددی و تولید به کمک کامپیوتر تا رسیدن روشهای مدرن تولید نظیر سیستمهای تولید قابل انعطاف(FMS) و روشهای کنترل آماری ( SPC)تولید به هنگام (JIT )و روشهای تولید که در پاره ای موارد حقیقتا هنرمندانه هستند تغیرات و پیشرفتهای بسیاری کرده اند

ایجاد این تحولات نیازمند به کارگیری روشها وتجهیزاتی جهت نگهداشتن و مهار کردن قطعه کار در ماشین آلات است که صرفه اقتصادی وعملیات تولیدی ساده تر را تامیین کند

با توجه به اینکه تولید کنندگان امروزی تمایل دارند برای کاهش هزینه ها و افزایش سود سطح موجودی انبارهای خود را کاهش دهند نیاز به استفاده از تجهیزات مطمئن و کار برای نگهداشتن قطعه کار برای رسیدن به تولید مداوم و هرچه بیشتر احساس می‌شود

با توجه به اینکه در طی مراحل مختلف تولیدی قطعات مختلف بر روی ماشین آلات مختلفی قرار می‌گیرد استفاده از یک نوع قید و بند برای نگهداشتن قطعات کافی نخواهد بود. با این وجود تجهیزات نگهدارنده مختلف شباهت هایی با یکدیگر دارند

جیگ و فیکسچر ها مجموعه از اتصالات و نگهدارنده ها و و ; است که باعث تسریع در امر تولید میشود

انتظارات ما از جیگ و فیکسچر ها عبارتند از

دارای هزینه کم در طراحی باشند

سرعت بالایی در بستن باشند

در تغیرات محیط مقاوم باشند

قالب جامد محکم داشته باشند

قابل بازیافت باشند

قابل ذکر است قالبهایی که در بازار عموما استفاده میشود عبارتند از

ریختگری

جیگ و فیکسچر

پرسی

یک فیکسچر میتواند جیگ باشد ولی یک جیگ نمیتواند فیکسچر باشد

از موارد مهم بعد از طراحی جیگ و فیکسچر ها و ثابت کردن آنها

حذف درجه آزادی

حذف گشتاور

دقت در تلرانس

 

تعریف قید وبند (جیگ و فیکسچر):

معمولاابزارها یاگیره هایی که جهت نگهداری قطعه وهدایت ابزارروی ماشینهای مته مورداستفاده قرار   می گیردقیدگویند وابزارهایی که جهت بستن قطعه کار روی ماشینهای تراش،فرز،صفحه تراش،سنگ و…بکاربرده می شوندبه عنوان بند ویا بست نامگذاری شده اند

قیدوبند ابزارهایی هستند که جهت استقرارونگهداری قطعه کارهنگام تولیدیاماشین کاری بکاربرده می شود.روی میزماشینهای افزازمانند ماشینهای(مته،تراش،فرز،سنگ،صفحه تراش) نصب می شوند وهمچنین جهت اندازه گیری قطعات ونظایرآن مورداستفاده قرار میگیرند

معمولا قید و بستها به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1-  قیدوبستهای فراگیرکه در ماشین کاری قطعات درابعادمختلف مورداستفاده قرارمی گیرندمانند(گیرههای ماشین،سه نظامهای تراش و…)

2-  قیدوبندهای چندمنظوره که قابلیت تنظیم دوباره جهت ماشینکاری قطعات مختلف را دارا می باشدواین نوع قیدوبندها خود به دوگروه تقسیم میشوند

الف) قیدوبستهای چندمنظوره نوع اول که به طورکامل طراحی وساخته شده اندوازقطعات مختلف باشکل های مختلف تشکیل شده است این قطعات درکنارهم یاروی هم سوار شده وباهرترتیب چیدن قطعه خاصی رامی توان گیره بندی نمود

ب) قیدوبستهای چندمنظوره نیمه طراحی شده(قابل تنظیم دوباره)که بااستفاده ازقطعات تنظیمی استانداردطراحی وساخته می شود

معمولاقسمتهای اصلی این نوع قیدوبستها(مانندبدنه به همراه مکانیزمهای اهرمی یابادامکی و…)به صورت آماده ازبازارخریداری گردیده که بستگی به شکل هندسی قطعه کار و اندازه آن دارد

3- قیدوبستهای مخصوص که برای ماشین کاری قطعه خاص بسته به نوع ماشین تیراژ قطعه بصورت دستی یاخودکارطراحی وساخته می شود

استفاده ازقیدوبستهای فراگیریاچندمنظوره بیشتردرقطعات تکی وتولیدکوچک مورداستفاده قرارمی گیردودرتولیدانبوه بیشترازقیدوبستهای مخصوص استفاده میشود

ساختمان همه قیدوبندهاازقسمتهای زیرتشکیل می شوند

الف) بدنه واسکلت آن

 ب) اجزای موقعیت دهنده

ت)اجزای راهنمای ابزار(درقیدها)

پ)اجزای گیره بندی

 ث)اجزای اعمال نیروساخت

قیدوبندازنظرکاربرد بستگی به نوع فرایند تولید دارد و هزینه و زمان ساخت آن در صنعت مهم است وباید طوری مکانیزم قیدوبندطراحی شود که هزینه کمتری برای آن صنعت دربرگیرد

هزینه ساخت قیدوبند دردرجه اول بستگی به قطعه کاریا فرآیندتولید ودقت آن وکیفیت آن وابستگی به طراحی وساخت آن دارد

یکی ازمزایای مهم ساخت وقیدوبند درتولید تیرازبالا می باشد که در حین تولید با بکارگیری آن دقت در کاروسرعت درکاربالا می رود

 

دسته بندی جیگ وفیکسچرها:

عبارت جیگ وفیکسچرها برای جوشکاری معنی مشابهی باجیگ وفیکسچرهای ماشین کاری را ندارد

یک جیگ جوشکا ری یک ابزار ثابت است ولی یک فیکسچر جوشکاری را می توان حول محورهای افقی یا عمودی چرخاند ونقش اصلی فیکسچر جوشکاری مهار کردن قطعه کاری وجلوگیری از بروز این عیب می باشد . در حالی که این معنی برای جیگ وفیکسچر برای عملیات ماشین کاری درست نیست

جیگ وفیکسچرها راازجهت کاربرد ومفهوم به دو دسته 1-جیگ وفیکسچرهای برای عملیات ماشین کاری 2-جیگ وفیکسچرهای برای عملیات جوشکاری تقسیم می کنیم

1- عملیات ماشین کاری

1-1- د ستی

1-2- مکا نیزه

2- عملیات جوشکاری

2-1- د ستی

2-2- مکانیزه

جیگ ها برای عملیات ماشین کاری به دو دسته اصلی 1-سوراخ کاری 2-سوراخ تراشی

تقسیم جیگ ها بر اساس روش ساخت :

باز: شامل 1-جیگ های صفحه ای 2- جیگ های پایدار 3-جیگ های باصفحات زیرورو 4-جیگ های قائم الزاویه انواع فیکسچرها براساس روش ساخت آ نها تعیین می شود

انواع رایج فیکسچرها عبا رتند از: 1-فیکسچرهای صفحه ای .2-قائم ا لزا ویه .3-گیره ها.4-فیکسچرهای دورا نی .5-فیکسچرهای چندایستگاهی

د سته بندی فیکسچرها : برا سا س نوع ما شین ا بزا ر یا نوع پروسه تولید تعیین می شود مثلا فیکسچری که روی د ستگاه فرز نصب می شود فیکسچر فرزکاری نا میده می شود. پس با توجه به مطا لب گفته شده هرگاه سخن از جیگ وفیکسچری می شود باید نوع آن رااز جهت کاربرد عملیات ماشین کاری یا جوشکاری مشخص کنیم پس با توجه به مطا لب گفته شده هرگاه سخن از جیگ وفیکسچری می شود باید نوع آن رااز جهت کاربرد عملیات ماشین کاری یا جوشکاری

(روبندها یا نگهدارنده)clamps:

کلمپ ها (clamps)یا روبند ها قطعاتی از جیگ یا فیکسچر هستند که قطعه کار را روی جیگ یا فیکسچر محکم نگه می دارند . کلمپ ها باید روی لو کیتورها (locators) قرار گیرند تا از حرکت قطعه جلو گیری کنند clampsباید از استحکام کافی بر خوردارباشند تا بتوانند از جا بجا شدن قطعه جلو گیری کند کلمپ ها نباید به قطعه کار آسیب برساند و تغییر شکل در آنها بوجود بیاید و باید سریع عمل کنند تا بتوان قطعه کار را به سرعت و سهولت روی جیگ یا فیگسچر قرار داد وظیفه اصلی یک کلمپ نگهداستن قطعه کار در مقابل لوکیتورها و پینها در ین عملیات جوشکاری یا ماشینکاری است یک کلمپ باید در نقطه ای به قطعه کار نیرو وارد کند که بیشترین استحکام و صلبیت را داشته باشد انواع کلمپها شامل

1- روبندهای انگشتی که مانند اهرمهای ساده مکانیکی عمل می کنند که در نوع اول پایه تکیه گاهی بین نیروی محرکه و نیروی مقاوم یا قطعه کار قرار دارد در نوع دوم که قطعه کا ربین پایه تکیه گاهی و نیروی محرک قرار دارد در نوع سوم نیروی محرک بین قطعه کار و پایه تکیه گاهی قرار دارد

2- روبند لولایی

3- روبند لغزنده با شیار توری

4- روبند لغزنده با شیار دایره ای

روبندها یا کلمپ های انگشتی را می توان با استفاده از عملگرهای هیدرو لیکی و نیو ماتیکی باز و بسته نمود نمای کلی سیستم کلی هیدرلیکی با نیو ماتیکی

 

بوستر:

قطعه واسطه نیو ماتیک به هیدرولیک در سیستمهای نگهدارنده ترکیبی که تأمین کننده فشار هیدرولیک برای عمل گرهاست بوسترها را هم به صورت نیوماتیکی و هم به صورت الکتریکی می توان تغذیه کرد

 

گوه های مخروطی یا ماندرلها :

در دو نوع صلب و باز شونده است که محدوده کاری ماندرل باز شونده بیشتر است

 

روبندهای زانویی :

در چهار نوع اصلی ساخته می شود فشار به طرف پائین , کششی , فشار افقی , فشار گاز انبری عملکرد این روبندها سریع است و طراحی آنها به گونه ای است که هنگام آزاد شدن از قطعه کار به اندازه کافی از قطعه کار فاصله گرفته بنابراین گذاشتن و برداشتن قطعات به سادگی انجام می شود و نیروی نگه داشتن این روبندها زیاد است . این روبندها از چند باز و سه محور لولایی تشکیل شده اند . وقتی این روبندها قفل می شوند محورهای لولایی در راستای یک خط قرار می گیرند

 

روبندهای مکانیزه (هیدرولیکی و نیو ماتیکی ):

که در بعضی از روبندها از سیستم ترکیبی استفاده می شود که از جمله مزایای آنها

1-کنترل بهتر فشار روبند 2- استفاده کمتر از قطعات متحرک 3- عملکرد سریع و عیب اصلی آنها گران قیمت بودن آنهاست

 

گیره و سه نظامها:

این وسایل به صورت استاندارد هستند که از آنها به عنوان جیگ یا فیکسچر استفاده می شود

 

روبند های غیر مکانیکی مخصوص :

که دارای دو نگهدارنده مغناطیسی و نگهدارنده مکشی در نگهدارنده مغناطیسی مانند نگهدارنده هایی که در اتاق cmmبرای ثابت کردن یک قطعه بر روی base استفاده می شو د این نگهدارنده مغنا طیسی یا (magent) که در اتاق cmmاستفاده می شود یک مکعب cm 10×10 است که از یک وجه مکعب یک زاویه 90درجه برش خورده است دارای یک سوئیچ onوofروی آن برای روشن کردن میدان مغناطیسی است گه از موارد استفاده آن بدین صورت است که برای ثابت کردن فیکسچرهای مدولار بر روی plat دستگاه cmmبر روی چها گوشه آن این روبند مغناطیسی را برای ثابت کردن فیکسچر مدولار استفاده می کنند قابل ذکر است که platیا صفحه اصلی دستگاه cmmاز آهن است

 

روبند مکشی :

از موارد استفاده این روبند ها در دستگاه پرس تمام اتوماتیک ورق است که ورق ها توسط مکش هوا (vacum)در چندین قسمت نگه داشته می شوند و این نیروی نگهدارنده در تمام سطح به طور یکنواخت توزیع می شود و قطعه را می توان به مکان مورد نظر توسط ربات منتقل کرد در کلمپ های دستی عمودی دسته کلمپ در حالت عمودی قفل می شود

همیشه مکانیزم یک کلمپ دستی به صورت یک اهرم یا یک میله T شکل است این میله T شکل سه انتها دارد که دوتا از این انتها باید مفصل داشته باشند و یکی برای تحریک دستی به کار می رود و یکی از این مفصلها باید در جای خود ثابت باشد یعنی باید یکی از این دو مفصل محل گشتاور یا دوران اهرم یا بازوی T شکل باشد

هر چه فاصله بین دو مفصل کمتر باشد و فاصله محل دوران یا مفصل ثابت تا دسته کلمپ تحریک دستی بیشتر باشد نیروی منتقل شده به مفصل دیگر بیشتر است گاهی اوقات دو مفصل در یک راسته هستند گاهی اوقات دو مفصل و تحریک دستی یا نیروی اعمالی در یک میله مستقیم مثل یک الاکلنگ عمل می کند . اساس کلمپ ها به صورت زیر است

زمانی که سه مفصل در یک خط مستقیم باشند کلمپ بیشترین نیرورا ایجاد میکند. توزیع کننده یا مینیفولد در یک سیستم هیدرولیک وظیفه تقسیم وانشعاب سیال تحت فشار را بر عهده دارد . هر توضیع کننده یک را ورودی وچند راه خروجی دارد

 

روبند چرخشی :

از یک عضو پیچی ویک بازوی قابل چرخش تشکیل شده که میتواند حول عضو پیچی نوسان کند

 

روبند ناخنی :

از نظر عملکرد شبیه روبند چرخشی هستند ولی خیلی از آنها کوچکتر هستند ودر محلهای کوچک وتنگ استفاده میشوند

 

روبندهای بادامکی :

این روبند ها که در فیکسچر ها استفاده میشوند در جا هایی که لرزش زیادی نداشته باشد استفاده میشوند و سه نوع روبند بادامکی وجود دارد

1- دیسک دایره ای لنگ 2-دیسک اسپیرال 3- استوانه ای

 

روبند دیسکی دایره ای لنگ :

هنگامی که نقطه حد اکثر برآمدگی آنها به قطعه کار می رسد حداکثر نیرو وارد می کند و به اصطلاح قفل می شوند

 

روبند بادامگی اسپیرال :

متداولترین نوع از روبندهای بادامکی و طول منحنی قفل شدن آن طویل تراز آن دایره ای لنگ است و حد قفل شدن آن بزرکتر است

 

روبند گوه ای :

این روبندها نیز مانند روبندهای بادامکی از اصل سطوح شیب دار در نگهداشتن قطعه کار استفاده می کنند این روبندها در دو نوع روبند گوه ای تخت و روبند گوه ای مخلوطی یا ماندر لها تقسیم می شود

 

گوه ای تخت :

مقاله انواع پوشش و شکستهای متداول در word

 مقاله انواع پوشش و شکستهای متداول در word دارای 91 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله انواع پوشش و شکستهای متداول در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله انواع پوشش و شکستهای متداول در word

انواع پوشش و شکستهای متداول :  
رزین ها  و روغن های طبیعی :  
رزین های طبیعی :  
روغن ها :  
الکیدها و اپوکسی استرها :  
5 . 2 .1 الکیدها :  
استرهای اپوکسی :  
5 .3 اپوکسی ها :  
5 . 3 . 2 انواع شکست اپوکسی :  
5 . 4 اپوکسی های اصلاح شده :  
5 . 4 . 1 اپوکسی های اکریلیک :  
5 . 4 . 2 اپوکسی های قطران :  
5 . 4 . 3 فنولیکهای اپوکسی :  
5 . 5 فنولیکها :  
5 . 5 . 1 فنولیک های RESOLE  :  
5 .2 .2 فنولیکهای novalac :  
5 . 5 . 3 انواع شکست فنولیکها :  
5 . 6 آمینو رزین ها :  
5 . 7 . اکریلیک ها :  
5 . 7 . 1 اکریلیک های محلولی :  
5 . 7 . 2 پوششهای اکریلیک latex :  
5 . 7 . 3 اکریلیک های ترموست :  
مشکلات احتمالی پوششهای اکریلیک/ MF عبارتند از :  
5-8 پلی استرها :  
5 . 8 . 1 پلی استرهای اصلاح شده :  
5 . 8 . 2 پلی استرهای اشباع نشده :  
5 . 9 پلی یورتانها :  
5 . 9 . 1 پوششهای دو جزئی پلی ایزوسیانات / پولیول :  
5 . 9 . 2 پور الکیدها :  
5 . 9 . 3 پلی یورتانهای گیرش یافته با رطوبت :  
5 . 9 . 4 لعابها و dispersion های پلی یورتان :  
5 . 9 . 5 پلی یورتانهای دو جزئی water – borne :  
5 – 10 وینیل ها:  
5 . 10 . 1 وینیل های محلولی :  
5 . 10 . 2 پلاسیتسولها و ارگانوسولها :  
5 . 10 . 3 وینیل فلورایدها :  
5 .10 .4 پلی (وینیل بوتیرال)  
5 . 10 . 5 : وینیل های  latex :  
5 . 11 پوششهای قیری :  
5 – 12 پوششهای غیر آلی و سیلیکونی اصلاح شده :  
5 . 12 . 1 پوششهای سیلیکونی :  
5 .12 . 2 پوششهای سیلیکاتی :  

انواع پوشش و شکستهای متداول

مهمترین جزء یک پوشش ، رزین آن است . نوع رزین یا پلیمر به قدری مهم است که رنگ را برحسب آن نامگذاری و می فروشند . پوشش الکیدی یا اپوکسی برای همه آشناست ولی کسی تا به حال نام پوشش دی اکسید تیتانیم یا متیل اتیل کتون به گوشش نخورده است . در این فصل ، انواع رزین یا پلیمرهای مورد استفاده در پوشش بهمراه نقاط ضعف و قوت آنها بحث می شود . حتی در یک خانواده پوشش ، ممکن است پوششهای با خواص فیزیکی و شیمیایی کاملاً متفاوت وجود داشته باشد . یکی از جذابیتهای علم پلیمر ، گسترده بودن آن است مثلاً تغییرات جزئی در ساختار مونومر یک اکریلیک ، پلیمری با خواص کاملاً متفاوت ایجاد خواهد کرد. اپوکسی ممکن است سخت و شکننده یا نسبتاً نرم و انعطاف پذیر باشد . در این بحث های کلی بایستی مواظب استثناها بود

رزین ها  و روغن های طبیعی

قرنها است که از این مواد برای ساخت پوشش تزئینی و محافظ استفاده  می شود . این مواد از منابع طبیعی نظیر باقیمانده گیاهان ، حیوانات و فسیلها بدست می آیند . هر چند روغنهایی مثل روغن بزرک یا روغن ماهی ، رزینهای طبیعی هستند ولی به صورت جداگانه توضیح داده می شوند

رزین های طبیعی

بسیاری از رزینها طبیعی از شیره درختان حاصل می شوند که برای حفاظت درخت در برابر بریدگیها و زخمها از آن تراوش می نماید . بسیاری از آنها دارای گروه عامل کربوکسیل و اسیدی هستند که اسیدی بودن آن برحسب عدد اسید بیان می شود (میلیگرم هیدروکسید پتاسیم لازم برای خنثی کردن اسید یک گرم رزین). رزین های طبیعی معمولاً وزن ملکولی نسبتاً بالا و در حالت خالص در دمای اطاق ، جامدند ، اغلب برای تولید روغن جلا ، آنها را با مقادیر مختلف روغن نباتی ، حرارت می دهند. رزین طبیعی باعث سختی ، جلا ، مقاومت در برابر رطوبت و بهبود زمان خشک شدن می شود در حالیکه روغن نباتی باعث انعطاف پذیری و دوام می شود

المی ، کوپال ، دامار و روسین نمونه هایی از رزین های طبیعی هستند که از درختان ، گیاهان و فسیلها بدست می آیند

المی رزین نرم دارای محدوده ذوب C 120 – 80 و عدد اسید پایین  (35 – 20) است که از درختی در فیلیپین بدست می آید . با بسیاری از رزینها و حلالها سازگار است و به لعاب و جلا ، انعطاف پذیری می بخشد

بر خلاف المی ،کوپال ماده سخت دارای وزن ملکولی بالا و دمای ذوب بالا  (C 149) است و عدد اسید آن در انواع نیوزیلندی 50 و در انواع آفریقای مرکزی 140 است . دارای مواد فسیل شده که از درختان مختلف TROPICAL بدست می آید می باشد که اگر تحت دما و فشار ، تقطیر نشود کاربرد کمی خواهد داشت . پس از تقطیر ، جلاهای با دوام و مقاومت اتمسفری عالی تولید می نماید . کوپال مانیلی که در فیلیپین یا هند شرقی بدست می آید فسیل نیست بلکه از Tapping درختان زنده بدست       می آید که تا حدی نرمتر از کوپال فسیلی و در الکل قابل حل است . انواع فسیلی    سخت تر نیز در دسترس می باشد

دامار رزین نسبتاً نرمی با محدوده ذوب C113 – 70 و عدد اسید پایین (30 – 20) است . دامار از درختان خاصی در هند شرقی بدست می آید و حتی در حلالهای هیدروکربنی ضعیف نیز قابل حل است

این ماده برای جلاها ، لعاب های نیتروسلولزی و حتی به عنوان اصلاح کننده در پوشش های الکیدی خاصی استفاده می شود . دامار براقیت و دوام رنگ را بهبود  می بخشد

روسین که به کولوفونی نیز معروف است یکی از کاربردی ترین رزین های طبیعی است که دارای نقطه ذوب حدود C80 است . بسیار اسیدی( دارای عدد اسید 180 – 150) و در الکل و هیدروکربنها قابل حل است . از Pine درختان تراوش می شود و بصورت DOMESTICALLY می تواند بدست آید . از نظرشیمیایی دارای مشتقات فنان ترین (هیدروکربن آروماتیک چند   هسته ای) نظیر اسید ابتیک (شکل 5-1)است

روسین معمولاً مقاومت ضعیفی در برابر آب و قلیاها دارد ، با گذشت زمان اکسید   می شود تا حدی TACKY است . بخاطر این نواقص ، اغلب از روسین بعنوان PRECURSOR در ساخت دیگر رزین ها استفاده می شود . وقتی روسین با گلیسرول یا دیگر الکل های پلی هیدریک واکنش بدهد به محصولی بنام GUM استری تبدیل می شود که ماده ای سخت و برای تولید جلا از آن استفاده می شود . واکنش ، بین گروه اسیدکربوکسیلیک (- COOH) روسین و گروه هیدروکسیل گلیسرول برای تولید استر با وزن ملکولی بالاتر ، انجام می پذیرد

وقتی روسین با ایندریک مالئیک (شکل 5-2) و سپس با گلیسرول (شکل5-3) واکنش بدهد استرهای مالئیک روسینی ایجاد می شود . عدم اشباع CONJUGATED روسین اولیه حذف می گردد بنابراین دوام رنگ بیشتر می شود و محصول که دارای وزن ملکولی بالاتر است  TACKINESS روسین را ندارد . استرهای مالئیک روسین همراه با روغن های نباتی برای تولید چسب هایی که به مرور زرد نخواهد شد ، برای بهبود براقیت و سختی الکیدها و در ساخت جلاها استفاده می شوند . شلاک یک رزین طبیعی است که نسبت به موادی که تاکنون توضیح داده شد دارای منشاء کاملاً متفاوت می باشد . شلاک EXCRETION حشره LAC است که بومی هند و تایلند  می باشد

EXCRETION خشک شده ، خرد و شسته می شود سپس ذوب و بصورت ورقه های خشک می شود که در اثر شکسته شدن به پولکی تبدیل شده ، سپس در الکل حل می شود . برای تولید سیلرهای KNOT و لعابها استفاده می شود

استفاده عمده رزین های طبیعی جلا است در ساخت جلا ، رزین طبیعی با روغن خشک کننده ای نظیر روغن بزرگ پخت می شود تا محلولی یکنواخت بدست آید سپس این محلول را رقیق می نمایند تا وسیکوزیته آن به حدی برسد که قابل کار کردن باشد . این جلاها به نام جلاهای اولئورزین معروفند که هنوز هم برای کاربردهای خاصی استفاده می شود ولی عمدتاً توسط  رزین های مصنوعی که کارایی بهتر و در حلالهای پیرامونی کمتر حل می شوند جایگزین شده اند هرچند لغت«جلا » هنوز هم برای توصیف این پوششهای ترانسپارنت به کار می رود تعداد کمی از آنها به معنی واقعی کمه جلا هستند

روغن ها

عمده ترین رزین طبیعی معرفی ، روغنهای نباتی و تا حد کمتری روغن ماهی است که قرنهاست به منظور ایجاد پوششهای تزئینی و حفاظتی استفاده می شوند . در سده نوزدهم و اوایل قرن بیستم ، این مواد ، عمده ترین چسب رنگها بودند . هر چند رنگهایی که فقط دارای چسب روغنی باشند هنوز هم وجود دارند ولی بازار NICHE بصورت PRESER VATIVE های چوب و   فیلم های VARNISH دارند . با این حال در ساخت پوششهای پیچیده تر نظیر الکیدها و اپوکسی استرها به مقدار زیاد از این روغنها استفاده می شود

گلیسرول و انواع اسیدهای چرب ، اسیدهای کربوکسیلی هستند که گروه هیدروکربنی آلیفاتیک اشباع شده یا نشده معمولاً به طول 17-15 اتم کربن دارند مثل اسید اولئیک (شکل 5-4) . روغن (تری گلیسرید) دارای ساختار معمولی (شکل 5-5) است که R از انواع اسیدهای چرب بدست می آید

فرمول بعضی از مهمترین اسیدهای چرب به قرار زیر است

اسید استئاریک       CH3 (CH2) 16 COOH

 اسید پالمتیک                     CH3 (CH2) 14

اسید اولئیک                    CH3 (CH2)7 CH = CH (CH2)7 COOH

اسید لینوئیک         CH3 (CH)4 CH =  CH CH = CH   = CH (CH2)7 COOH

اسید لینولینک        CH3 CH = CH = CH CH = CH = CH CH = CH = CH (CH2)7 COOH

اسید ری سیلنولیک          CH3 (CH2)5 COH HCH2 CHCH = CH (CH2)7 COOH

اسید الئوستریک     CH3 (CH2)3 CH = CH CH = CH CH = CH (CH2)7 COOH

روغنهای طبیعی دارای یک تری گلیسرید که از گلیسرول و یک اسید چرب ساخته شده باشد نیستند بلکه دارای مخلوطی از تری گلیسریدهایی هستند که از اسیدهای چرب مختلف آمده است . جدول 5-1 ترکیب بعضی از روغنهایی که بیشتر استفاده می شوند را نشان می دهد ]1[

ترکیب روغن از روی نام روغن مشخص است بجز مواردی مثل روغن بزرک که از PLAX بدست می آید و روغن TALL که محصول فرعی ساخت کاغذ KRAFH از PULP چوبی است

روغنها به سه دسته روغنهای خشک شوند ،نیمه خشک شونده و غیر خشک شونده تقسیم می شوند . روغنهای خشک شونده در اثر تماس با هوا فیلم جامد نسبتاً سخت ایجاد می نمایند . روغن های نیمه خشک شونده فیلم های TACKY و روغنهای غیر خشک شونده عمدتاً بصورت مایع و باقی می مانند اینکه روغن به کدامیک از این سه دسته تعلق دارد عمدتاً به مقدار پیوند دوگانه کربن – کربن یا عدم اشباع اسیدهای چرب مانند این روغنها بستگی دارد

مکانیزم خشک شدن یا پیوندعرضی روغن کاملاً پیچیده و شامل اکسید شدن پیوندهای دوگانه است که با ایجاد رادیکال آزاد شروع می شود . رادیکال ملکولی است که دارای الکترون غیر اشتراکی باشد پروکسیدها و هیدرپروکسیدها (ROOH) که معمولاً به مقدار کم وجود دارند به طور جزئی عامل ایجاد رادیکالهای آزاد هستند (شکل 5-6)

این رادیکالها آزاد اتم هیدروژن را به سمت ملکول متیلن CH2 در مجاورت پیوند دوگانه می نماید

بنابراین در یک یا چند گروه از اسدهای چرب روغن ، تولید رادیکال آزاد می نمایند . دو رادیکال آزاد روی دو ملکول تری گلیسرید مجزا با هم ترکیب می شوند تا ذره خنثی ایجاد نمایند بنابراین این واکنشهای انتشار و تراکم زنجیره (پیوند عرضی= CROSS LINKING)  آغاز می شود که منجر به افزایش جزئی وزن ملکولی و تولید فیلم جامد نسبتاً سخت می شود . کل فرایند به نام اکسید اسیون خود بخود معروف است

سرعت واکنش اکسید اسیون خود بخود می تواند کاملاً کم باشد که برای سرعت بخشی از کاتالیست استفاده می شود این کاتالیست یا «خشک کن» اغلب نمک های اسیدهای کاتانویک یا نفتنیک است . بعضی از آنها نظیر نمکهای کبالت و منگنز عمدتاً پیوند عرضی در سطح پوشش را کاتالیزه نموده که به خشک کن های سطحی معروفند . دیگر کاتالیست ها نظیر نمکهای زیرکونیم ، پیوند عرضی در حجم پوشش را کاتالیزه می نمایند و به خشک کن های حجمی معروفند

هر چند پوششهای پایه روغنی با فرمول صحیح طی چند ساعت خشک و قابل لمس می شوند فرایند پیوند عرضی اکسید اسیون تا چند سال می تواند ادامه یابد واکنش رادیکالهای آزاد ممکن است منجر به تورق پیوند و در نتیجه محصولات فرعی با وزن ملکولی پایین ایجاد نماید . بنابراین پوششهای پایه روغنی با روغنهای خشک شونده طی گذشت چند سال ، ترد و بیرنگ می شوند

بر خورد با پوششهای دارای چسب هایی که فقط از روغنهای طبیعی درست شده اند نسبتاً نادر است وقتی این پوششها به تنهایی استفاده شوند این روغن ها پوششهایی نرم (ولی با گذشت زمان ترد خواهند شد) ، مقاومت ضربه ، مقاومت سایش و مقاومت شیمیایی ضعیفی دارند . با اینحال این روغنها به صورت گسترده در دسته بعدی پوششها ـ الکیدها و استرهای اپوکسی استفاده می شوند

الکیدها و اپوکسی استرها

5 . 2 .1 الکیدها

الکیدها یکی از پاهای ثابت صنعت پوشش در عمده قرن بیستم بوده است . علیرغم منافع پوششهای پیچیده کاراتر نظیر اپوکسی و یورتانها ، الکیدها همچنان در بازار برای نگهداری ساختمانها و تجهیزات صنعتی به کار می روند. با اینحال حرکت به سمت قانونهایی که استفاده از پوششهایی که دارای کمترین ترکیبات آلی فرار هستند را توصیه می نماید نهایتاً ممکن است منجر به افول آنها گردد

الکیدها در اصل پلی استرهای اصلاح شده با روغن هستند که از واکنش پولیولها ، اسیدهای دو بازی و اسدهای چرب (یا روغنهایی که از اسید چرب درست شده اند) ایجاد می شوند . هر چند پولیولهای متنوعی می توانند در اینجا استفاده شوند دو تا از متداولترین آنها گلیسرول (شکل5-3) و پنتا اری تریتول(شکل 5-7) می باشد . متداولیترین اسید دو بازی به صورت انیدریدی استفاده می شود و دارای انیدرید فتالیک (شکل5-8) می باشد . اسید ایزوفتالیک (شکل 5-9) نیز تا حدی متداول است

برای تولید الکیدها دو فرایند وجود دارد . فرایند مونوگلیسرید و فرایند اسید چرب ، دو فرایند مونوگلیسرید روغن (نظیر روغن بزرک) با پولیول (معمولاً گلیسرول) پخت می شوند که منجر به واکنش TRANSESTRIFICATION برای ایجاد مونو گلیسرید می گردد (شکل5-10) وقتی مونوگلیسرید تشکیل شد اسید  DIBASIC  نظیر انیدرید فتالیک اضافه می شود . گروههای اسید (یا انیدرید) انیدرید فتالیک با گروه هیدروکسیل مونو گلیسرید واکنش و ایجاد پلی استرهای اصلاح شده با روغن یا الکیدها را می دهد

اگر مطلوبست که از پولیولی غیر از گلیسرول استفاده شود واکنش بالا نمی تواند استفاده شود . در این حالت فرایند اسید چرب استفاده نمی شود که در آن بجای روغن ها (تری گلیسریدها) از اسیدهای چرب استفاده می شود و اسیدهای چرب ، پولیولها و اسیدهای DIBASIC در محفظه در یک مرحله واکنش می دهند

دو روش همپوشان برای دسته بندی الکیدها وجود دارد : ممکن است الکیدها برحسب خشک شونده یا  غیرخشک شونده (گاهی به عنوان الکید شونده یا غیر اکسید کننده نامیده می شوند) یا از روی مشخصه طول روغن شناخته  شوند

الکیدها عمدتاً با واکنش اکسید اسیون خودبخود که قبلاً برای روغنهای طبیعی که از آنها ساخته می شوند توضیح داده شد گیرش می یابند . بنابراین الکیدها  برپایه روغنهای خشک شونده (روغنهایی که اسیدهای چرب آنها با پیوندهای دوتایی کربن ـ کربن CONJUGATED شده است) نظیرروغن بزرک برای ایجاد فیلم جامد ، خشک یا اکسید می شوند بنابراین برای استفاده بصورت پوشش مناسب هستند . در مقابل الکیدهای برپایه روغنهای اشباع شده خشک شونده ، گیرش نمی یابند

بلکه عمدتاً بصورت مایعات ویسکوز باقی می مانند این الکیدها برای پوشش دهی مناسب نیستند بلکه اغلب به عنوان نرم کننده استفاده می شوند

طول روغن اشاره به طول زنجیره اسید چرب (یعنی C16 برحسب C18 ) ندارند بلکه به مقدار واقعی روغن (یا اسید چرب) مصرف شده برحسب درصد وزنی

الکیدها با طول روغن بزرگتر از 60 (%60 وزنی روغن) الکیدهای روغن طویل نامیده می شوند الکیدهای دارای حدود %60-40  روغن ، الکیدهای روغنی متوسط هستند و آنهایی که کمتر از 40 درصد روغن دارند الکیدهای روغنی کوتاه هستند

در صورتیکه تمام موارد دیگر یکسان باشند الکیدهای روغنی طویل دارای واکنش سطحی کمتر و بنابراین خواص خیس کنندگی بهتری نسبت به الکیدهای روغنی کوتاه می باشند . آنها more tolerant of marginally prepared surfaces  و آلودگیهای آلی قابل حل نظیر روغن و گریس را بهتر بلند و جابجا می کنند . همچنین بهتر قادر به نفوذ و احاطه مقادیر کم زنگ یا پوسته می باشد(نسبت به الکیدهای با روغن کوتاه  فیلم نرمتر و قابل انعطاف تری (حداقل در ابتدا) ایجاد می کنند) . دسته دوم برای (پرایمرزنی در مغازه) استفاده می شوند که سریعاً خشک شده و به محل کا ر، منتقل تا در آنجا نصب و رنگ بعدی روی آن زده شود

با این حال چون عمل آمدن با اکسیژن برای رزین های الکیدی چند سال طول می کشد خواص نهایی پوشش با خواص اولیه ممکن است بسیار متفاوت باشد . الکید روغن طویل که دارای مقدار زیادی روغن خشک شونده باشد طی سالها می تواند تردتر از الکیدهای با روغن کوتاه دارای مقدار کمی روغن خشک شونده شود . این مطلب نشان می دهد که نمی توان در مورد خواص گروهی از پوششها به صورت کلی بحث کرد . تغییرات ساخت می تواند اثرات زیادی بر خواص پوشش حاصل نسبت به خواص آن گروه ایجاد نماید

در بسیاری از کاربردها ، الکیدها یک پوشش همه کاره هستند . با این حال عمدتاً بخاطر اینکه اساس پوشش بر اتصالات نسبتاً فعال استری بیشمار استوار است الکیدها در برابر قلیاها مقاومت ضعیفی دارند . واکنش اسید و الکل برای ایجاد استر یک واکنش برگشت پذیراست بویژه تحت شرایط قلیایی مرطوب تخریب برگشت پذیر استر به الکل و اسید ، هیدرولیز یا صابونی شدن نامیده می شود . چون واکنش تحت شرایط قلیایی اتفاق می افتد نمک اسید بجای اسید آزاد تشکیل می شود . نمک اسید براحتی با روشهای آنالیز آشکار شدنی است در نتیجه صابونی شدن مشخص می شود

علاوه بر صابونی شدن ، الکیدها به حمله شیمیایی و نور خورشید (در پیوند  دوگانه باقیمانده) حساس هستند . مواد شیمیایی خاصی نظیر اسیدهای معدنی می تواند به پیوندهای دوگانه اضافه شود . عدم اشباع نیز محلهایی برای اکسید اسیون و واکنش رادیکالهای آزاد فراهم می نماید شکست دیگری که در الکیدها اتفاق می افتد موج برداشتن است که زمانی اتفاق می افتد که سریعتر از داخل خشک می شود در اینحالت سطح منقبض می شود و چون داخل هنوز «خمیری» است بهمراه انقباض سطح ، کشیده می شود در نتیجه موج ایجاد می شود این حالت در موردی اتفاق می افتد که پوشش ، بیش از اندازه ضخیم باشد یا اینکه سرعت خشک کن های سطح و داخل ، مساوی نباشد . راه های زیادی برای اصلاح خواص اکسیدها وجود دارد از جمله فنلیکها ، استایرن ها ، وینیل تولوئن و رزین های سیلیکونی

رزین های فنلی توسط واکنش فنل جانشینی با فرمالدئید ایجاد می شوند (شکل 5-11) و به مقدار کم برای بهبود چسبندگی ، سختی و مقاومت خوردگی الکیدها به آن اضافه می شوند . الکیدهای فنلی گاهی پرایمرهای فلزی اونیورسال نامیده می شوند چرا که می توانند با انواع مختلفی از پوش های پایه حلالی بدون ترس از بلند شدن و موج برداشتن که گاهی در پوششهای الکیدی اصلاح شده نسبتاً حساس به حلال اتفاق       می افتد پوشش مجدد داده می شوند

رزین های الکیدی می توانند با پختن اضافه نیز اصلاح شوند که با استایرن (شکل 5-12)یا وینیل تولوئن (شکل 5-13) واکنش داده شوند که باعث ایجاد رزین های با وزن ملکولی سنگینتر می شود که سرعت خشک شدن را سریعتر و مقاومت در برابر رطوبت و قلیایی را تا حدی زیاد می نماید . با اصلاح و ینیلی ، مقاومت کافی در برابر حلالها و هیدروکربن های آلیفاتیک نظیر روغن و گریسها ایجاد نخواهد شد . الکیدها با رزین های سیلیکونی نیز اصلاح می شوند . مزیت اصلی آنها عبارتست از دوام بیشتر و مقاومت حرارتی

استرهای اپوکسی

از نظر فنی، استرهای اپوکسی یک نوع الکید اصلاح شده تلقی می شوند ولی چون استر اپوکسی نامیده می شوند نه الکیدهای اصلاح شده با اپوکسی ، در اینجا قسمت جداگانه ای برایشان در نظر گرفته شده است

پوشش های با رزین اپوکسی یکی از مهمترین پوششهای کارا می باشد . استرهای اپوکسی پوششهای اپوکسی نیستند و نبایستی با آنها قاطی شوند لذا بهتر است الکیدهای اصلاح شده با اپوکسی نامیده شوند

از نظر شیمیایی ، گروه عامل اپوکسی (که گروه اکسیران هم نامیده می شوند) حلقه سه عضوی از دو اتم کربن و یک اتم اکسیژن  است . بیشتر رزین های اپوکسی براساس اتردی گلیسیریل بی فنل A (DGEBA) درست  شده اند که دارای ساختاری مشابه (شکل 5-14) می باشد . رزین های اپوکسی متداول ، محصولات تراکم DGBEA با ساختار مشابه (شکل 5-15)هستند که n معمولاً 1 تا 12 است . رزین ها دارای گروه هیدروکسیل و اکسیژن هستند که با گروه اسید کربوکسیلیک اسید چرب الکید واکنش داده و استر اپوکسی ایجاد می کنند . این رزینهای اپوکسی تا حدی با همدیگر واکنش داده (گروه هیدروکسیل دوم ملکول با گروه اکسی ران ملکول دوم واکنش   می دهد) که با اتخاذ روش پخت مناسب ، این کار به حداقل می رسد

خواص استرهای اپوکسی بسته به طول روغن الکیدها ، بسیار متنوع است . استرهای اپوکسی با طول روغن زیاد بیشتر شبیه الکیدها هستند و در حلالهای آلیفاتیک نظیر الکلهای معدنی قابل حل هستند استرهای اپوکسی با طول روغن کوتاه بیشتر شبیه اپوکسی هستند و نیاز به حلالهای قویتر آروماتیک نظیر گزیلن دارند با اینحال حتی استرهای اپوکسی با طول روغن کوتاه نیز بیشتر شبیه الکیدها هستند تا اپوکسی

استرهای اپوکسی در مقایسه با الکیدها می توانند با مزایای متعدد و البته معایب ضمنی آنها ساخته شوند می توانند سریعتر خشک شوند و فیلم های سخت تر با چسبندگی بهتر و مقاومت بهتر شیمیایی (هر چند به صابونی شدن حساس هستند) ایجاد نمایند

هر چند از نظر خواص فزیکی و شیمیایی سخت به اپوکسی های واقعی ضعیفترند کاربرد آنها راحتر و سخت به آلودگی سطحی کم ، حساس نیستند ولی متاسفانه مشابه اپوکسی ها در برابر آفتاب ، گچی می شوند . در مقایسه معایب و مزایای اپوکسی با الکیدها ، از لحاظ نوع شکست ، یکسان هستند

5 .3 اپوکسی ها

وقتی رزین های اپوکسی اولین بار در اوایل دهه 1940 مورد مصرف تجاری قرار گرفتند به صورت چسب استفاده می شدند . امروزه آنها مهمترین گروه پوشش های ترموست کارا هستند . اپوکسی به صورت پوشش دو جزئی عمل آمدنی در محیط ، به صورت سیستم پخت در دمای بالا ، به صورت اسپری سریع عمل آمدنی صد درصد جامد و حتی به صورت پوشش مواد پودری ساخته می شوند . در مقایسه با الکیدها و استرهای اپوکسی ، چسبندگی مقاومت خوردگی و شیمیایی و خواص فیزیکی و مکانیکی بهتر دارند

وزن ملکولی رزین های اپوکسی از 400 (1= n) تا حدود 4000 (12=n) در شکل 15-5 است با افزایش وزن ملکولی ، اکسی والان وزنی (تعداد گرم رزین های  یک اکسی والان گروه اپوکسی) نیز زیاد می شود . در بعضی رزین های اپوکسی با وزن ملکولی بسیار بالا (50000-15000) اپوکسی بقدری کم است که (گروه اکسی ران ، دو انتهای ملکول بزرگ را تشکیل می دهد)

 که رزین در واقع شبیه الکل دارای چند عامل است . این رزینها ، رزینهای فنوکسی نامیده می شوند که به عوامل عمل آورنده نیازی ندارند وقتی به عنوان پرایمر SINGLE – PACKED باشند مقاومت شیمیایی و چسبندگی خوبی دارند و در بعضی موارد ، مقاومت ضربه وسایشی آنها از اپوکسی های ترموست دو جزئی بیشتر است

وقتی    n ، 1 یا کمتر باشد رزین ها ، مایعات و یسکوز هستند اگر n حدود 2  باشد رزین ، جامد آمورف با اکی والان وزنی اپوکسی حدود 500-450 (وزن ملکولی 1000-900) که در حدود C 75-65 نرم یا ذوب می شود می باشد . این رزینها معمولاً به صورت محلولهای با درصد جامد بالا (حدود %70) در حلالهای آروماتیک یا کتونی فروخته شده و برای تولید پوشش های  اپوکسی دو جزیی  عمل آمدنی  در محیط که امروزه استفاده می شوند کاربرد دارند

چون رزین های اپوکسی دارای وزن ملکولی پایین و در واقع ، مایعات  ویسکوزهستند تنها وقتی که پیوند عرضی ایجاد نموده مواد با وزن ملکولی بالاتری ایجاد نمایند پوشش های خوب ایجاد می کنند هر چند بعضی از این واکنش های ترموست بر گروه دوم هیدروکسیل در شاخه اصلی رزین اپوکسی استوار است بیشتر آنها دارای گروههای اپوکسی انتهایی بسیار فعال هستند این گروهها قادر به واکنش با تقریباً هر ملکولی که اتم هیدروژن فعال داشته باشد از جمله آمینها ، اسیدهای کربوکسیلیک ، فنلیک ها ، رزین های آمینی ، انیدریدها و ایزوسیاناتها می باشد. خواص لایه عمل آمده ، بستگی عمده به نوع عامل عمل آوردنی مورد استفاده دارد

5 . 3 .1 عامل های آمینی و آمیدی عمل آورنده رزین های اپوکسی :

 

پایان نامه بررسی اثر ویتامین A بر افزایش کارآیی واکسن ضد کوکسیدیوز در جوجه های گوشتی در word

 پایان نامه بررسی اثر ویتامین A بر افزایش کارآیی واکسن ضد کوکسیدیوز در جوجه های گوشتی در word دارای 80 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پایان نامه بررسی اثر ویتامین A بر افزایش کارآیی واکسن ضد کوکسیدیوز در جوجه های گوشتی در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه بررسی اثر ویتامین A بر افزایش کارآیی واکسن ضد کوکسیدیوز در جوجه های گوشتی در word

چکیده  
مقدمه  
بخش اول  
ویتامین A  
تاریخچه کشف ویتامین A:  
ساختمان و شیمیایی  
متابولیسم  
الف) جذب:  
ب) انتقال:  
ج) ذخیره:  
د) دفع:  
اعمال متابولیکی  
1) بینایی:  
2) تولید مثل:  
3) حفظ غشاهای مخاطی:  
4) نقش کوانزیمی و هورمونی:  
5) سنتز موکوپلی ساکاریدها:  
6) غشاهای سلولی و درون سلولی:  
7) رشد استخوان:  
8) سنتز کورتیکوستروئیدها:  
9) فشار مایع مغزی نخاعی:  
10) ایمنی:  
11) فیزیولوژی غده تیروئید:  
12) متابولیسم مواد:  
میزان نیاز به ویتامین A در طیور  
منابع ویتامین A  
الف) منابع حیوانی:  
ب) منابع گیاهی:  
ج) منابع سنتتیک:  
بخش دوم  
مروری بر بیماری کوکسیدیوز طیور  
تعریف بیماری  
وقوع بیماری  
بیولوژی و چرخه زندگی  
سبب شناسی  
الف) گونه های مهم و بیماریزای ایمریا  
ایمریا برونتی (لواین 1942)  
ایمریا هاگانی (لواین 1938)  
ایمریا ماگزیما (تایزر 1929)  
ایمریا میتیس (تایزر 1929)  
ایمریا میواتی (ادگار و سیبولد 1964)  
ایمریا نکاتریکس (جانسون 1930)  
ایمریا پریکاکس (جانسون 1930)  
ایمریا تنلا (رایلیت و لوست 1891) (فانتام 1909)  
عوامل مؤثر در بروز و شدت بیماری  
جیره غذایی  
عوامل محیطی و مدیریت  
سن  
ژنتیک  
تداخل با سایر بیماری ها  
اپیدمیولوژی  
ایمنی شناسی  
نشانه های بالینی  
تشخیص  
درمان  
کنترل و پیشگیری  
1 به حداقل رساندن ضایعات ناشی از بیماری  
2 به حداقل رساندن مقاومت های ایجاد شده در برابر داروهای شیمیایی مصرفی  
3 ایجاد ایمنی با دوام علیه کوکسیدیوز به خصوص در گله‌های مادر  
بخش سوم  
رابطه ویتامین A و کوکسیدیوز طیور  
مکانیسم ایمنی زایی ویتامین A  در برابر کوکسیدیوز  
ویتامین A از دو طریق موجب عمل فوق می‌گردد:  
الف) افزایش مقاومت مخاط روده:  
ب) افزایش کارایی سیستم ایمنی:  
مواد و روش کار  
جدول (1): تیمارهای آزماشی  
نتایج  
الف) میزان دفع ااسیست  
ب) میانگین وزن بدن:  
ج) میزان مصرف غذا:  
د) ضریب تبدیل غذایی:  
هـ) میزان تلفات:  
بحث  
Summary:  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پایان نامه بررسی اثر ویتامین A بر افزایش کارآیی واکسن ضد کوکسیدیوز در جوجه های گوشتی در word

شمسایی . ا. هـ . (1368) ، ویتامین ها و اهمیت و عوارض ناشی از کمبود آنها در طیور، زیتون، شماره 88، صفحه 20-21
تاجبخش . ح (1375) ، ایمنی شاسی بنیادی، انتشارات دانشگاه تهران
فلاح . م . (1378) ، تأثیر واکسن ساخته شده علیه کوکسیدیوز ماکیان در پیشگیری از تلفات و بازدهی تولید جوجه های گوشتی، پایان نامه برای دریافت دکترای عمومی دامپزشکی، شماره 2647، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران
شهبازی، پ، ملک نیا. ن. (1375)، بیوشیمی عمومی، صفحه 74ـ76، انتشارات دانشگاه تهران
تغذیه مرغ، تألیف: اسکات . ام . ال، نشیم . ام . سی، یانگ . ار . جی، ترجمه : پوررضا. ج ، انتشارات اردکان، چاپ دوم (1379) ، صفحه 160-185
راهنمای بیماری‌های طیور، تألیف: وایتمن . سی . ایی، بکفورد . ر. ای، ترجمه : بزرگمهری فردی، م . ح، شجاعدوست. ب، اکبری. ع، کلدری. غ و شیخی. ن ، چاپ اول (1375)، صفحه 240-264
فرخوی. م ، (1375)، بررسی نقش ویتامین A در تغذیه طیور، فصلنامه چکاوک، دوره پنجم، شماره 1، صفحه 99-107
هاشمی. م (1375)، مواد معدنی و ویتامین A در تغذیه حیوانات اهلی و انسان، انتشارات فرهنگ جامع، چاپ اول ، صفحه 191-222
اخیایی. م، کوکسیدیوز طیور، عوامل مؤثر در بروز بیماری و کنترل مؤثر آن، فصلنامه چکاوک (6)، شماره 18، صفحه 30-39

. Blomhoff, R.Green, M.H.Green, J.B.,Berg, T.Nourum,R.R.(1991). Vitamin A metabolism: new prespectives on obsorption, transport and storage. Physiology Reviews 71:951-

. Calnek, B.W., Barner, J.H.Beard, C.W.Reid, W.M.,Yoder, H.W.(1991). Disease of Poultry, Ninth Edition, PP:780-797, Iowa state University press

12.  Chambon, P.,Zelenent, Z., Petkovich, M., Mendelsohn, C., Leroy, P., Krust, A., Kastner, P. and Brand, N. (1991). The family of retioic acid nuclear receptors, In: Retionoids: 10 years on (Ed. Saurat, J.H) Karager, Based, PP:10-
13.  Conway, D.P., Sasai, K., Gaafar, S.M., and Smothers, C.D.(1993): Effects of different levels of oocyst inocula of Eimeria acervulina, E.tenella, and E.maxima on plasma constituents, paeked cell volume, lscore, and performance in chickens. Avian Disease, 37:118-
14.  Dolloul, R.A., Lillehoj, H.S., Shellem, T.A. (2002). Effect of vitamin A deficiency on host intestinal immune response to Eimeria acerrulina in broiler chickens, Poultry Sci. 81(10):1509-

15. Davis, C.Y., and Sell, J.L. (1983). Effect of all-trans retinol and retinoic acid on the immune system of chicks, Nature. Oct; 113(10):1909-

16. Davis, C.Y., and Sell, J.L. (1983). Immunoglobulin concentration in serum and tissue of vitamin A deficient broiler chicks after Newcastle disease virus vaccination, Poultry Science. 68(1): 46-

17. Friedman, A., Meidovsky, A., Leithner, G. and Sklan, D. (1991). Decreased resistance at immune response to E.Coli infection in chicks with low and high intakes of vitamin A. Journal Nutrition. 121: 395-

18. Giguere, V., Ong. E.S.., Segui, P. and Evans, R.M. (1987). Identification of the receptor for morphogen retionic acid Nature. 3330: 624-

19.  Johnson, J.W. and Reid, M. (1970). Anti Coccidial drugs: Lesion scoring techniques in bettery and floor-pen expriments with chicken: Exp. Parasitol.28: 30-
20. Jordan, F.T.W., Pattison, M., Alexander, D., Foagher, T. (2002). Poultry Disease PP: 405-
21.  Lassard, M., Hutchings, D., Care, N.A. (1977) . Cell-mediateand humoral immune response in broiler chickens maintained on diets containing different levels of vitamin A, Poultry Science 76(10): 1368-
22.  Leutskaua, Z.K., and Fais, D. (1977). Antibody synthesis stimulation by vitamin A chicken, Biochem. Biophys. 18: 475(2): 207-
23.  Levine, P.P., Norman, D.(1985). Veterinary protozoology, Fifth Edotion, Iowa State University Press. PP: 130-142, 178-188, 223-227,
24.  McDonld, P. Edwards, R.A., Greenhalgh, J.F.D.,Morgan, C.A. (1995). Animal Nutrition, Fifth Edition. PP: 68-
25.  McDougald, L.R., and Reid, W.M. (1997): Coccidiosis In: Disease of Poultry. Edited by  Calnek, W.B. (1997). Iowa State University perss, Ames, Iowa, U.S.A. PP:865-
26.  Petkovitch, M., Brand, N.F., Krust, A., and Chambob, P. (1987), A human retionic acid receptor which belongs to the family of nuclear receptor. Nature. 330: 444-
27.  Rickhter, G., Okhrimenko, K.H., Vizner, I. (1989). Effect of dietary protein and vitamin A levels on the resistance of chickens to coccidiosis, Ptiuserodstvo (10), PP: 41-
28.  Singh, S.P. and Donovan, G.A. (1973). A relationship between coccidiosis and dietary vitamin A levels in chickens. Poultry science. 4: 1295-
29.  Sergeev, A.V. (1984). Effect of vitamin A deficiency in mice on the formation of specific cytolytic T-lymphocyte, Vopr Medkhim, Jan-Feb: 3041: 9-

30. Steel, R.G.D. and Torrie, J.H. (1980): Principles and procedures of statics. 2^nd ed. McGrew-Hill Book Co., New york, N.Y.PP: 109-

31.  Vche, U.E. (1986). Concurrent outbreak of  avitaminosis A and coccidiosis in a poultry flock, Bulletin of Animal Health and production in Africa. 34(1): 3-
32.  Umesono, K., Giguere, V., Glass, C.K., Rosenfeld, M.G. and Evans, R.M. (1988). Retinoic acid and thyroid hormone induce gene expression through acommon responsive elements. Nature. 336: 262-
33.  Wolf, G. (1991). The intracellular vitamin A binding proteins: an overview of their functions. Nutrition Reviews. 49: 1-

34. Wolf, G., and Varandani, P.T. (1960). Studies on the function of vitamin A in mucololysaccaride biosynthesis. Biophys. Acta. 43: 501-

35. Wolf. G.G. (1990). Recent progress in vitamin A research: nuclear retionic acid receptors and their interaction with gene elements. Journal of Nutritional Biochemistry. 1: 284-

36. Zelent, A., Krust, A.,Kastner, P. and Chambon, P. (1989). Cloning of marine alpha and beta retionic acid receptor and a novel receptor gamma predominatly expressed in skin. Nature. 339” 714-717

چکیده

به منظور مقایسه اثر استفاده از واکسن ضد کوکسیدیوز (ایراکوک) و داروی کوکسیدیواستات کلوپیدول در کنترل ضایعات ناشی از آلودگی تجربی به بیماری کوکسیدیوز، تعداد 720 قطعه جوجه گوشتی یکروزه نر از سویه تجاری Ross 208 به شش گروه تقسیم شدند

برای تغذیه چهارگروه از جوجه ها (شامل دو گروه شاهد و دو گروه واکسینه شده) از جیره غذایی فاقد داروهای ضد کوکسیدی استفاده گردید. در جیره غذایی دو گروه دیگر به میزان 2/0 درصد داروی کلوپیدول به غذا اضافه گردید. در سن 26 روزگی از هر یک از گروههای شاهد، واکسینه شده دریافت کننده دارو، یک گروه از طریق خوراندن سوسپانسیون حاوی مخلوط چهار گونه ایمریا، مورد چالش قرار گرفته و آلوده گردید

جهت بررسی میزان ااسیست دفع شده از طریق مدفوع، از روز هفتم پس از ایجاد آلودگی تجربی، نمونه های فضولات جمع آوری از نظر میزان OPG مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین نسبت به اندازه گیری شاخص های تولیدی در سنین 21، 42 و 49 روزگی اقدام شد. نتایج بدست آمده نشان دادند که استفاده از دارو (کلوپیدول) یا واکسن (ایراکوک) موجب کاهش معنی دار میزان دفع ااسیست در مقایسه با گروه شاهد گردید (05/0)، در حالی که بین دو گروه تحت درمان با دارو یا واکسن تفاوت معنی دار وجود نداشت (05/0P>)

ایجاد آلودگی تجربی موجب کاهش معنی دار میانگین وزن بدن و بازدهی غذا جوجه‌های آلوده در مقایسه با جوجه های غیر آلوده گردید (05/0). در ارتباط با اثر روش کنترل، نتایج حاصل بیانگر آن می باشند که تجویز دارو یا واکسن ضد کوکسیدی برای جوجه های آلوده سبب افزایش معنی دار وزن بدن (05/0) و بهبود نسبی بازدهی غذا گردید، اما اختلاف بین گروه تحت درمان با دارو (کلوپیدول) و گروه دریافت کننده واکسن (ایراکوک) از نظر شاخص های تولید معنی دار نبود (05/0P>)

به منظور بررسی اثر ویتامین A بر افزایش کارآیی واکسن ضد کوکسیدیوز در جوجه‌های گوشتی، تعداد 480 قطعه جوجه گوشتی نو یکروزه از سویه تجاری Ross براساس طرح آماری کاملاً تصادفی و با آرایش فاکتوریل 2*2 به چها گروه مساوی تقسیم گردید. بطوریکه هر گروه شامل سه زیر گروه و هر زیر گروه مشتمل بر 40 قطعه جوجه بود. شرایط نگهداری برای تمامی گروهها یکنواخت و استاندارد بود. برای تغذیه دو گروه اول و سوم از مکمل ویتامین A استفاده گردید و نیز دو گروه سوم و چهارم در برابر عفونت تجربی کوکسیدیوز واکسینه گردیدند و گروه دوم بدون دریافت ویتامین A و واکسن به عنوان شاهد انتخاب شد

جوجه های هر چهار گروه آزمایشی در سن 26 روزگی (سه هفته بعد از تجویز واکسن ضد کوکسیدیوز) با دریافت 100 میکرولیتر از سوسپانسیونه حاوی مخلوطی از چهار گونه ایمدیا بطور تجربی آلوده شدند

در نهایت، میزان OPG در روزهای 7-13 و شاخصهای تولید در سنین 3، 6و7 هفتگی مورد ارزیابی قرار گرفتند. براساس نتایج بدست آمده، نقش واکسیناسیون در کاهش میزان OPG معنی‌دار بود لیکن با افزایش ویتامین A تأثیر مشخص و معنی‌داری بر کفایت و کارآیی واکسن مشاهده نگردید. مکمل ویتامین A میزان تلفات را در حد قابل قبولی کاهش داد. تجویز واکسن همراه با مکمل ویتامین A تا حدودی شاخصهای تولید را بهبود بخشید

مقدمه

مسئله کمبود مواد غذایی و بخصوص پروتئین حیوانی یکی از بزرگترین مشکلات کشورهای در حال توسعه می‌باشد. عوامل مختلفی از جمله ارزش غذایی، سلامت گوشت، سرعت رشد، بازده بالای لاشه و سهولت تغذیه باعث گردیده است که از نظر تأمین پروتئین، گوشت طیور نسبت به گوشت سایر حیوانات حائز اهمیت و برتری باشد. بنابراین باید گامهای موثرتری جهت پیشبرد صنعت طیور برداشته شود. یکی از مهمترین اقدامات، پیشگیری از بروز بیماریهای عفونی مانند بیماری کوکسیدیوز است

کوکسیدیوز بیماری مهمی از لحاظ اقتصادی در صنعت طیور می‌باشد که باعث کاهش جذب غذا و به دنبال آن کاهش راندمان تولید می‌گردد. بطور معمول از داروهای مختلفی همراه با غذا یا آب برای مهار بیماری و افزایش میزان تولید استفاده می‌شود، لیکن گران بودن داروهای شیمیایی، بروز مقاومت دارویی و ایجاد گونه های مقاوم در مقابل داروهای شیمیایی، تضعیف سیستم ایمنی، مسمومیت های سلولی همراه با کاهش بازدهی در گله و نیز آثار سوء زیست محیطی ناشی از ورود مستمر داروهای شیمیایی در طبیعت و عواقب نامطلوب حاصل از حضور بقایای دارویی در فرآورده های غذایی از جمله مهمترین عوامل محدود کننده مصرف این ترکیبات می‌باشند. از طرف دیگر پیچیدگی چرخه حیات ارگانیسم و پاسخ ایمنی، توسعه واکسیناسیون را با مشکل مواجه کرده است. لذا با توجه به مشکلات فوق، اتخاذ یک روش کنترل نوین بدون عوارض سوء که مبتنی بر ایمنی، تغذیه و ژنتیک باشد، ضروری به نظر می رسد. در این طرح، اثرات استفاده از ویتامین A در خوراک همراه با انجام واکسیناسیون جهت پیشگیری از وقوع کوکسیدیوز مورد مطالعه قرار گرفته است

ویتامین A

تاریخچه کشف ویتامین A

کشف اولیه ویتامین A به مک کالوم[1] و دیویس[2] نسبت داده شده است. در سال 1913 آنها دریافتند که موش های صحرایی تغذیه شده با جیره بدون ویتامین A همراه با چربی خوک (Lard) رشد نکردند ولی موش های تغذیه شده با همان جیره به علاوه کره، رشد کردند. در همان سال، اسبورن[3] و مندل[4] گزارش کردند که در کره عاملی وجود دارد که برای زندگی و رشد موش ضروری است

در سال 1930، مور[5] از انگلستان نشان داد که موشهای مبتلا به کمبود ویتامینA وقتی با کاروتن تغذیه شدند، مقدار زیادی ویتامین A در کبد آنها یافت شد. نقش پیش ویتامینی کاروتن وقتی مشخص گردید که کرر[6] از سویس موفق به تعیین ساختمان شیمیایی بتاکاروتن در سال 1930 و ویتامین A در سال 1931 شد. ویتامین A اولین ویتامینی بود که ساختمان شیمیایی آن مشخص گردید. در سال 1937، ویتامین A به صورت خالص و به شکل متبلور در آزمایشگاه تولید شد. در سال 1947 برای اولین بار ویتامین A به صورت سنتتیک تهیه شد (5و8)

ساختمان و شیمیایی

از نظر شیمیایی، ویتامین A معروف به رتینول با فرمول بسته (C₂₀H₂₉OH) یک الکل منوهیدریک غیراشباع می‌باشد. زنجیر کربنی آن دارای چهار اتصال دوگانه است که به یک حلقه شش ضلعی بتایونون[7] منتهی می‌گردد. این حلقه دارای یک اتصال دوگانه در بین کربن های  نسبت به زنجیر کربنی می‌باشد. این ویتامین از مشتقات کربورهای کربنی است و این کربورها از پلیمریزه شدن هیدروکربن اشباع نشده بنام ایزوپرن (CH₂=C-CH=CH₂) حاصل می گردند (4و24)

متابولیسم

الف) جذب

محل اصلی جذب ویتامین A و کاروتنوئیدها در مخاط ابتدای ژوژنوم می‌باشد. جذب ویتامین A و بتاکاروتن در روده کوچک توسط میسل هایی (گویچه هایی) همانند آنچه در جذب اسیدهای چرب اتفاق می افتد، صورت می پذیرد. در سلول‌های روده ای، قسمت اعظم بتاکاروتن به ویتامین تبدیل می‌گردد که قسمت زیادی از آن دوباره استریفیه شده و به همراه شیلو میکرون ها از طریق سیستم لنفاوی وارد جریان خون و کبد می شوند. در این مراحل مقدار کمی از رتینول اکسید شده و به رتینال و اسید رتینوئیک تبدیل می‌شود. کاروتن نیز توام با تبدیلات آنزیمی جذب می‌شود. برای این منظور ابتدا به رتینال تبدیل گردیده، سپس به صورت رتینول جذب می‌شود. وجود اسیدهای چرب با وزن ملکولی کم، جذب پیش ساز ویتامین را افزایش می‌دهد (7)

در حالت استاندارد از تبدیل 1 میلی گرم بتاکاروتن، 667/1 واحد بین‌المللی ویتامین A در حالت استاندارد از تبدیل 1 میلی گرم بتاکاروتن، 667/1 واحد بین‌المللی ویتامین A ایجاد می‌شود که در طیور نیز این رابطه صدق می‌کند. در طیور یک واحد بین‌المللی ویتامین A برابر 6/0 میکروگرم بتاکاروتن است

فعالیت ویتامین A برحسب واحد بین‌المللی اندازه گیری می‌شود و رابطه آن با اشکال مختلف ویتامین A به قرار ذیل است

یک واحد بین‌المللی ویتامین A برابر است با 3/0 میکروگرم رتینول

یک واحد بین المللی ویتامین A برابر است با 344/0 میکروگرم رتینول استات

یک واحد بین‌المللی ویتامین A برابر است با 55/0 میکروگرم رتینول پالمتیات (7و8)

ب) انتقال

شکل فعال فیزیولوژیکی ویتامین  (رتینول) بوسیله پروتئین ناقل ویژه ای که اصطلاحاً پروتئین متصل شونده با رتینول (RBP)[8] نام دارد از کبد جابجا می‌شود. انتقال ویتامین A به بافت ها توسط فرآیندهایی کنترل می‌شود که تولید و ترشح RBP را بوسیله کبد تنظیم می‌کنند. RBP یک حلقه پلی پپتیدی با وزن ملکولی 2100 دالتون می‌باشد و با رتینول یک کمپلکس مولار 1:1 (یک به یک) تشکیل می‌دهد. حدود 90 درصد از RBP موجود در پلاسما، همراه با پیش آلبومین متصل شونده با تیروکسین، کمپلکسی را تشکیل می‌دهد. رتینول، RBP وکمپلکس آلبومین همراه با هم به بافت مورد نظر منتقل می گردند و در آنجا به گیرنده موجود در سطح سلولی متصل می‌شوند و رتینول وارد سلول‌های بافت مورد نظر می‌گردد. پروتئین های متصل شونده به رتینول بنام Cellular RBP در سلول وجود دارند که در جابجایی رتینول در داخل سلول و احتمالاً فعالیت بیولوژیکی آن دخالت دارند (5و7و10)

ج) ذخیره

بیش از 95 درصد ویتامین A در کبد و مقدار کمی از آن در بافت های چربی، ریه و کلیه ها ذخیره می شوند. کاروتنوئیدها در چربی ها ذخیره می گردند. در طیور فقط هیدروکسی کاروتنوئیدها جذب می شوند. مشخص شده است که هرچه طول مدت روشنایی و میزان نور در پرورش طیور در قفس زیادتر باشد، مقدار ویتامین A کبد کاهش می یابد. سطح ویتامین A الکلی خون در تمام اوقات نسبتاً ثابت است. وقتی یک دز بالای ویتامین A مصرف شود سطح آن بطور موقت بالا می رود و چند ساعت بعد به حالت طبیعی بر می‌گردد. فقط وقتی ذخیره ویتامین A در کبد تمام شده باشد و مقدار مصرف روزانه نیز کم باشد، سطح ویتامین در خون شروع به تنزل می‌کند. کل ذخیره ویتامین A در کبد بستگی به میزان مصرف قبلی دارد (7و8)

د) دفع

رتینول در کبد کنژوگه شده و از طریق صفرا دفع می‌شود. همچنین این ماده طی فرآیند اکسیداسیون در کبد، کلیه ها و روده به رتینال و سپس اسید رتینوئیک تبدیل می‌شود که اسید رتینوئیک به صورت آزاد و یا گلوکورونیداز از راه صفرا دفع می‌گردد. ویتامین A که بصورت گلوکورونید توسط صفرا دفع می‌شود تحت اثر آنزیم بتاگلوکورونیداز حاصله از باکتری‌های روده تجزیه و مجدداً جذب می‌گردد (7)

اعمال متابولیکی

1) بینایی

ویتامین A الکلی یا رتینول در شبکیه چشم تحت تأثیر یک آنزیم دهیدروژناز به ویتامین A آلدئیدی یا رتینال (تمام ترانس) تبدیل می‌شود که در تاریکی به ایزومر 11 سیس رتئین آلدئید تبدیل شده و سپس با یک ترکیب پروتئینی به نام اوپسین ترکیب شده و از این ترکیب یک رنگدانه حساس به نور بنام رودوپسین در سلول های استوانه‌ای شبکیه چشم تولید می‌شود که عامل موثری در بینایی حیوان در نور کم می‌باشد. لازم به ذکر است که واکنش های فوق در حضور نور بصورت معکوس انجام می‌شوند. همچنین رتینال در یک واکنش شیمیایی مشابه در سلول های مخروطی شبکیه چشم برای رویت رنگ ها در نور زیاد عمل می‌کند. همچنین ایزومرهای فضایی رتینال که رتینین نامیده می شوند، نقش عمده و مهمی در بینایی دارند. عمل تطابق چشم در تاریکی نیز به این فرآیند مربوط می‌شود. در روند بینایی و فعال و انفعالاتی که در خلال بینایی انجام می‌شود، مقداری از رتینول از بین می رود که در صورت عدم جایگزینی در طولانی مدت موجب کوری خواهد شد (7)

2) تولید مثل

اسیدرتینوئیک تمام اعمال رتینول بجز اثر آن در بینایی و تولید مثل را انجام می‌دهد. بنابراین افزودن اسیدرتینوئیک به جیره موش های صحرایی و جوجه ها، مطالعات مربوط به اثرات رتینول و رتینال در تولید مثل و بینایی را بدون اینکه با سایر عوارض ناشی از کمود ویتامین تداخل داشته باشد، امکان پذیر کرده است (5و8)

3) حفظ غشاهای مخاطی

ویتامین A جهت حفظ بافت های پوششی تمام حفرات و سطوح بدن که به نحوی با محیط خارج در ارتباط می باشند، مانند بافت پوششی دستگاه‌های تنفس، گوارش، ادراری تناسلی و بافت پوششی قرنیه ضروری است (7). اثر ویتامین A در حفظ سلامت غشای مخاطی وقتی بخوبی مشخص می‌شود که از میزان شاخی شدن واژن موش‌های صحرایی ماده به عنوان روشی برای تعیین و ارزیابی ویتامین A استفاده می‌شود

موش هایی که جیره فاقد ویتامین A دریافت می کردند، به جای سلول های طبیعی غشای مخاطی (اپیتلیال استوانه‌ای)، دارای سلول های شاخی (اپیتلیال چین دار) بودند. افزون رتینول سبب عادی شدن سلول های اپیتلیوم گردید (5)

4) نقش کوانزیمی و هورمونی

ویتامین A بصورت یک کوانزیم واسطه ای در سنتز گلیکو پروتئین ها عمل می‌کند و همچنین بصورت یک هورمون استروئیدی در هسته سلول عمل کرده و منجر به تمایز می‌گردد (8)

5) سنتز موکوپلی ساکاریدها

تجربه نشان می‌دهد که کمبود ویتامین A موجب کاهش سرعت ایجاد موکوپلی- ساکاریدها در بافت های حیوان می‌گردد و تجویز ویتامین A باعث طبیعی شدن میزان موکوپلی ساکاریدها می‌شود

تحقیقات سال های اخیر نشان داده اند که ویتامین A دارای نقش مهمی در بیوسنتز پروتئین ها می‌باشد و بعلاوه در متابولیسم گوگرد و تشکیل ریشه فعال سولفات شرکت می‌نماید و همان طور که مشخص گردیده است ریشه سولفات از ترکیبات ضروری در عمل سنتز موکوپلی ساکاریدها می‌باشد. برای آنکه ریشه سولفات بصورت پیوند استری در ترکیبات موکوپلی ساکاریدها از قبیل کندروئیتین سولفوریک اسید و موکوئیتین سولفوریک اسید تبدیل گردد، ابتدا باید به کمک ATP بصورت فعال در آید و این واکنش احتمالاً تحت تأثیر ویتامین A می‌باشد (5و8)

6) غشاهای سلولی و درون سلولی

ویتامین A در تغییر خاصیت نفوذپذیری غشاهای لیپوپروتئینی سلول نقش عمده‌ای دارد. این ویتامین به غشای لیپوپروتئینی نفوذ می‌کند و در مقادیر مطلوب به عنوان پلی میان لیپید و پروتئین عمل می‌کند و بنابراین باعث ثبات غشا می‌شود (5و7و8)

7) رشد استخوان

مطالعات نشان می دهند که کمبود ویتامین A در مرغابی های جوان، سبب تعویق و تحلیل چشمگیری در رشد غضروف درونی استخوان ها می‌شود و ازدیاد آن، رشد این استخوان ها را تسریع می‌کند (5)

8) سنتز کورتیکوستروئیدها

جیره های غنی از پروتئین، طیور را دچار استرس می نمایند و در نتیجه غده فوق کلیه بزرگ و ترشحات کورتیکوستروئیدی افزایش می‌یابد و همزمان، مقدار ذخایر کبدی ویتامین A کاهش می‌یابد اما کمبود ویتامین موجب آتروفی غده فوق کلیه و کاهش ترشح کورتیکوستروئیدها نمی شود. در صورتی که در محیط کشت غده فوق کلیوی خارج شده از بدن جوجه هایی که با کمبود ویتامین A مواجه هستند، مقدار رتینول را افزایش داده شود، تولید کورتیکوسترون افزایش می‌یابد (5و7)

9) فشار مایع مغزی نخاعی

عدم تعادل شدید، اولین علامت کمبود بیش از حد ویتامین A در جوجه های در حال رشد است. بدلیل آنکه معمولاً در این بی تعادلی اولیه ناشی از کمبود ویتامین A ضایعاتی در مخ و مخچه مشاهده نمی‌شوند، به نظر می‌رسد فشار زیادی که بر مغز وارد گردیده، باعث بروز آن می‌باشد (5)

10) ایمنی

این ویتامین در سیستم ایمنی همورال و سلولی دخالت دارد. به همین دلیل حیواناتی که کمبود ویتامین A دارند نسبت به عفونت های مختلف حساس می‌شوند. تجویز ویتامین A به عنوان تقویت کننده سیستم ایمنی در چنین مواردی توصیه می‌گردد. در فصل سوم در مورد این موضوع بطور مفصل بحث خواهد شد

11) فیزیولوژی غده تیروئید

در حالت کمبود ویتامین A، ترشح تیروکسین کاهش می‌یابد و هیپرپلازی غده تیروئید رخ می‌دهد. متقابلاً تیروکسین تبدیل کاروتنوئیدها را به ویتامین A تشدید و ذخیره ویتامین A را افزایش می‌دهد. امروزه هیپرتیروئیدیسم را یکی از اولین نشانه‌های کمبود ویتامین A در طیور می دانند. در این حالت میزان هورمون محرکه تیروئید (TSH)[9] طبیعی است ولی میزان T₃ و T₄ کاهش می‌یابد (7)

12) متابولیسم مواد

 

گزارش کارآموزی در تعمیرگاه پارت پراید در word

 گزارش کارآموزی در تعمیرگاه پارت پراید در word دارای 56 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد گزارش کارآموزی در تعمیرگاه پارت پراید در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه گزارش کارآموزی در تعمیرگاه پارت پراید در word

مقدمه
دانستنیهای فنی خودروهای انژکتوری
دانستنیهای عمومی خودرو
انژکتور چیست و سیستم انژکتوری چگونه کار می کند
اجزاء تشکیل دهنده سیستم سوخت رسانی انژکتوری
ECU و سیستم جرقه زنی اتومبیل
AIR BAG
انواع سیستم های جرقه زنی پلاتینی
شبکه مالتی پلکس بر روی خودرو های پژو
عیب یابی
یاتاقان
سیستم خنک کاری
سیستم روغنکاری
تعویض روغن جعبه دنده
آچار کشی میل گاردان
لنت ترمز
تکمیل روغن جعبه فرمان
روغنکاری شانه فرمان
صداهای غیر عادی از اتومبیل
یاتاقان می زند
استارت صدا می دهد
صدای گاردان
سوت کشیدن ترمز

مقدمه

تعمیرگاه پارت پراید در شهرستان قزوین خیابان میرزا کوچک خان – روبیروی آهن فروشی اره چی قرار دارد این تعمیرگاه از سال 1372 تاسیس گردیده که آقای حیدری اولین کسی بود که این مکان را به عنوان تعمیرگاه و مکانیکی به راه انداخت

بعد از گذشت چندین سال که از افتتاح این مکان می گذرد الان به یکی از مجهزترین تعمیرگاه های موجود در این مکان شده است و به دلیل این که قدمت زیادی نیز دارد مشتریان بسیار زیادی دارد و مهم ترین کار این تعمیرگاه کار بر روی ماشین پراید و رنو و پژو 206 می باشد که کلیه مراحل تعمیراتی این ماشین ها در خود این کارگاه انجام می شود

در این تعمیرگاه چند نفر تکنسین مکانیک بودند که از شرکت سایپا و ایران خودرو مدرک گرفته بودند و شارژ کولر خودروهایی که کولر دار بودند نیز در این کارگاه انجام می شد

و بنده به عنوان کارآموز در این کارگاه مدت 240 ساعت کارآموزی خود را پشت سر گذرانده و نیز در این مدت کارهایی که در سوله و کارگاهای مکانیک دانشگاه انجام داده بودیم و یه صورت تئوری سر کلاسهای درس خوانده بودیم به صورت عملی انجام داده و این دوره بسیار آموزنده و تاثیر گذار بر روی آموزش دانشجویان فنی می باشد که امیدوارم همه دانشجویان این مدت را به عنوان مهمترین واحد دوره درسی دانسته و از همه امکانات مکان کارآموزی و نیز سعی و تلاش خود برای افزایش دانسته های خود و کامل نمودن مدت درس خوانده در دانشگاه باشند و نه فقط به عنوان گذراندن 2 واحد درسی و گرفتن نمره باشند باشد

دانستنیهای فنی خودروهای انژکتوری :

-        توصیه می شود در خودروهای پیکان انژکتوری ، حداقل بنزین در باک 10 لیتر  می باشد

-   در خصوص تنظیمات موتور و سیستم سوخت رسانی حتماً به نمایندگی های مجاز ایران خودرو مراجعه و تز مراجعه به تعمیرکارهای متفرقه خودداری گردد

-   در صورت عدم روشن شدن خودرو در هنگام برخورد با موانع ، تصادف و یا افتادن در چاله های نسبتاً عمیق از عملکرد سوئیچ انرسی (در محفظه موتور و برروی گلگیر به رنگهای نارنجی یا مشکی ) اطمینان حاصل نموده و در صورت قطعی ، با فشردن آن اتصال برقرار نمائید

-    قبل از استارت زدن ، پس از چرخاندن سوئیچ به مرحله دوم به مدت سه الی پنچ ثانیه سوئیچ را در حالت باز قرار داده تا پمپ بنزین عمل نماید و سپس موتور را روشن نمایید

-    از اضافه کردن هر نوع تجهیزات جانبی از قبیل دزدگیر های غیر استارندارد ، لامپ ، بوق ، تلوزیون و توسط … توسط افراد غیر متخصص بر روی خودرو جداً خودداری فرمائید

دانستنیهای عمومی خودرو

فشار کم باد لاستیکهای ایمنی راننده و طول عمر لاستیک ها را کاهش و مصرف سوخت را افزایش می دهد ، در صورت نامیزان بودن باد لاستیک ها سایش در نقاط مختلف آن مشاهده می گردد

از تخلیه ضدیخ در فصول گرم سال جدا خودداری نموده ومایع خنک کننده را هر دو سال یک بار تعویض نمائید

از سوراخ نمودن فیلتر هوا جهت ورود بهتر هوا به موتور خودداری شود

استارت نمی بایست بیشتر از 15 ثانیه درگیر شود ، 20 ثانیه صبر نمود تا باتری برای استارت مجدد آماده شود

روغن ترمز را سالی یک بار و ترجیحاً در فصل بهار تعویض نمائید

از بسته شدن صحیح در پوش رادیاتور اطمینان حاصل نمائید

در هنگام توقف لحظه ای (پشت چراغ قرمز و یا ترافیک ) دنده را خلاص نموده و از نگهداشتن کلاج خودداری نمائید

پس از پیمودن مسیرهای طولانی موتور را فوراً خاموش نکنید

انژکتور چیست و سیستم سوخت رسانی انژکتوری چگونه کار می کند ؟

برای این که بدانیم انژکتور چیست و با عملکرد سیستم سوخت رسانی انژکتوری آشنا شویم ، لازم است ابتدا  وظیفه کاربراتور را در خودرو بدانیم . زیرا سیستم انژکتوری جایگزینی برای کاربراتور در خودرو است

 کاربراتور وسیله ای است برای مخلوط کردن سوخت و هوا به نسبت مطلوب و رساندن آن به موتور خودرو ، که به همین منظور از زمان اختراع و پیدایش تغییرات بسیاری کرده و دارای مدارات مختلفی شده است

هدف از بکارگیری کاربراتور در خودرو همانطور که اشاره شد ، مخلوط کردن سوخت و هوا به منظور اشتعال مناسب است ولی چه نسبتی باید برای این منظور در نظر گرفته شود ؟ سوخت کمتر با مقدار زیادی هوا بر عکس ؟

از نظر تئوری یک کیلوگرم سوخت  می بایست با 6/14 کیلوگرم هوا بسوزد تا اشتغال کامل صورت گیرید . ولی ان فقط در حالت تئوری صادق است . با زیاد کردن هوا در مخلوط فوق ، مخلوط فقیر سوختی پدید می آید که  در ان شاهد اکسیژن در گازهای اگزوز هستیم و با زیاد کردن مقدار سوخت در مخلوط ، مخلوط غنی سوختی پدید   می آید که در آن صورت شاهد ئیدروکربن نسوخته در گازهای اگزوز می باشیم

از لحاظ اقتصادی (مصرف کمتر ) بهترین مخلوط ، مخلوط فقیر سوختی با نسبت هوا به سوخت 1/18 است . در حالی که برای بدست آوردن بیشترین توان موتور باید مخلوطی غنی سوختی با نسبت 1/12 الی 1/13 بکار برد

محدوده وسیعی از نسبت هوا به سوخت وجود دارد که سیستم سوخت رسانی می بایست طبق شرایط مختلف کار موتور جوابگوی آن باشد . روی زمین اصل ساختمان کاربراتورها پیچیده تر شده و مدارات مختلفی (عمدتاً پنچ مدار) به شرح ذیل در آن بوجود آمده است

1- مدار اصلی (Main circuit) : که هنگام رانندگی با سرعت و وضعیت عادی ،سوخت و هوا را به نسبت لازم مخلوط کرده و به موتور می فرستد

2-   مدار دور آرام (Idle circuit) : که وظیفه آن فرستادن مخلوط سوخت (با نسبت غلیظ تر) به موتور در هنگامی است که راننده پای خود را از پدال گاز برداشته اشت و موتور با دور آرام کار می کند

3-  پمپ شتاب دهنده (Accelerator pump) که به منظور کاهش لختی و درنگ موتور در هنگام گاز دادن به سیستم کاربراتور اضافه شده و عکس العمل آن را سریعتر می کند . این مدار در هنگام فشرده شدن پدال گاز مقداری سوخت اضافی به مخلوط می پاشد

4-  مدار قدرت (Power enrichment circuit) : که وظیفه آن تهیه مخلوط غنی تری از سوخت به هنگام بالا رفتن خودرو از سربالایی ها و یا حمل بار و وزن اضافه است

5-  مدار شوک (Choke circuit) : که هنگامی بکار می افتد که موتور خودرو سرد بوده و استارت زده شود . این مدار مخلوط غنی سوخت را وارد موتور می کند

 با وجود مدارات بالا و مدارات پیچیده تر دیگر در کاربراتور که از طریق مکانیکی عمل می کنند ، این وسیله پاسخ مناسبی به شرایط مختلف کارکرد موتور نداده و در نتیجه بازده مطلوب بدست نمی آید . از طرفی در این سیستم مصرف سوخت نیز بالا رفته و آلودگی نیز افزایش می یابد

از این رو سالهاست سیستم سوخت رسانی انژکتور جایگزین کاربراتور شده است . جالب است بدانید آخرین خودرو کاربراتوری که از یک شرکت خودروسازی در ایالات متحده عرضه شده است ، خودرو سوبارو (SUBARO) در سال 1990 بوده و تمامی مدلهای بعد از آن به صورت انژکتوری عرضه شد

سیستم انژکتوری:  سیستم انژکتوری در خودرو در واقع عملکردی مشابه کاربراتور رادارد که همان مخلوط کردن سوخت و هوا نسبت لازم و تزریق آن به موتور است . ولی به دلیل ماهیت اجزاء آن و سیستم متفاوت ، این عمل بسیار دقیقتر و مطلوب تر انجام می شود . ضمناً موجب پایین آمدن مصرف سوخت خودرو و میزان آلودگی هوا می گردد . سیستم سوخت رسانی انژکتوری از سه جزء کلی تشکیل شده است و همانند دیگر سیستم ها دارای ورودی و خروجی هایی است . مغز الکترونیک سیستم (ECU) ، بر اساس این ورودی ها و الگوریتم پیچیده خود معین کننده خروجی های سیستم (زمان پاشش سوخت و مقدار پاشش آن – نسبت هوا به سوخت ) است

سیستم سوخت رسانی انژکتوری از اجزاء زیر تشکیل شده است :

1-  ECU  (Electronic Control Unit) :

مغز الکترونیکی (واحد پردازش) سیستم است که با توجه به ورودیهایی که از سنسورهای مختلف به آن وارد می شود و الگوریتم تعریف شده آن نسبت هوا به سوخت مشخص و به انژکتورها فرمان پاشش می دهد . در خودروهای جدید همچنینECU در کار سیستم دلکور دخالت کرده و آن را نیز از دور خارج نموده است که درباره آن نیز بحث خواهیم کرد

2-  سنسورهای موتور (Engin Sensors) :

به منظور دستیابی به نسبت صحیح مخلوط هوا به سوخت در شرایط کاری مختلف ، سنسورهای زیادی به اجزاء مختلف خودرو نصب شده و اطلاعات از طریق آنها به ECU می رود

جهت آشنایی ، چند نمونه از این سنسورها به صورت ذیل معرفی می گردند :

سنسور وضعیت دریچه گاز – وضعیت و مقدار باز و بسته شدن دریچه گاز را– که مشخص کننده مقدار هوای ورودی به موتور است – نمایش می دهد . بنابراین ECU با باز و بسته شدن دریچه گاز ، مقدار سوخت لازم را جهت مخلوط کردن با هوای ورودی تنظیم می کند

سنسور جرم هوای ورودی به موتور  – جرم هوای وارد شده به موتور در هر لحظه را به ECU گزارش می دهد

سنسور اکسیژن  : میزان اکسیژن موجود در گازهای اگزوز ماشین را مشخص          می کند . از این طریق مخلوط غنی و مخلوط فقیر سوخت تشخیص داده شده و ECU ، مقدار پاشش سوخت را اصلاح می کند

سنسور دمای رادیاتور – به ECU می گوید چه موقع دمای موتور به دمای استاندارد کاری اش می رسد

سنسور فشارمطلق منیفولد – فشار مطلق هوای مکش شده در منیفولد را مشخص می کند

پایان نامه فولادهای کم آلیاژ استحکام بالا در word

 پایان نامه فولادهای کم آلیاژ استحکام بالا در word دارای 93 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پایان نامه فولادهای کم آلیاژ استحکام بالا در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه فولادهای کم آلیاژ استحکام بالا در word

مشخصات     ;..    
فصل اول آشنایی بافولادهای HSLA    
11 مقدمه     
2-1 دسته بندی فولاد های HSLA .   
1-2-1 فولاد های هوازده ;.  
2-2-1 فولاد های فریتی- پرلیتی میکروآلیاژی .  
1-2-2-1 فولاد های میکروآلیاژی وانادیمی   
2-2-2-1 فولاد های میکروآلیاژی نیوبیم دار ;..  
3-2-2-1 فولاد های میکروآلیاژی نیوبیم- وانادیم دار..   
4-2-2-1  فولاد های میکروآلیاژی نیوبیم- مولیبدن ;.   
3-2-1 فولاد های ساختمانی پرلیتی نورد شده .   
4-2-1 فولاد های فریت (و یا بینیت کم کربن) سوزنی ;..   
5-2-1 فولاد های دو فازی    
6-2-1 فولاد های حاوی ناخالصی با شکل کنترل شده    
فصل دوم کاربردهای فولادHSLA;.   
1-2 مقدمه   .  23   2-2 دیسک توربین هواپیما ..  
3-2 صنعت خودروسازی;..  
فصل سوم کنترل خواص فولادهای HSLA ; 
1-3 مقدمه    . 
2-3 مکانیزم استحکام دهی در فریت  ..   
1-2-3 ریز شدن دانه ها  ;..  
2-2-3 استحکام دهی رسوب سختی ;.  
3-3  روش تهیه فولاد     ;  
4-3   ترکیب شیمیایی و عناصر آلیاژی  ;.   
5-3  نورد کنترل شده     
1-5-3  نورد کنترل شده معمولی  ;..   
2-5-3  نورد کنترل شده همراه با تبلور مجدد  ;   
3-5-3  نورد کنترل شده همراه با تبلور مجدد دینامیکی  ;..   
فصل چهارم عملیات حرارتی فولادهای HSLA ;..   
1-4  مقدمه  ..   
2-4  استفاده از دیاگرام های سرد کردن TTT و پیوسته  ..   
1-2-4   آزمون سختی پذیری    .  
1-1-2-4   آزمون گراسمن  ..  
2-2-4   اثر اندازه دانه و ترکیب شیمیایی بر روی سختی پذیری   
3-4  عملیات تمپر کردن مارتنزیت   .  
مقدمه  ..  
1-3-4  تمپر کردن فولاد های کربنی معمولی  ;.. 
1-1-3-4  تمپر شدن: مرحله اول  ;.. 
2-1-3-4  تمپر شدن: مرحله دوم  ;.. 
3-1-3-4  تمپر شدن: مرحله سوم  ;
4-1-3-4  تمپر شدن: مرحله چهارم ..  59
2-3-4  تمپر کردن فولادهای آلیاژی    
1-2-3-4  تاثیر عناصر آلیاژی روی تشکیل کاربید های آهن  ;..  
2-2-3-4  تشکیل کاربید های آلیاژی   ;.  
3-3-4  رسوب دهی پیچیده   . 
فصل پنجم تاثیر عملیات حرارتی بر روی خواص مکانیکی فولادهای HSLA  ;
1-5  تاثیر عملیات حرارتی بر روی خواص کششی  ;
1-1-5  پدیده نقطه تسلیم بالایی  . 
2-1-5  توان کرنش سختی  ;
2-5  تاثیر عملیات حرارتی بر روی رفتار شکست خستگی  ; 
3-5  تاثیر عملیات حرارتی بر روی سختی  ;. 
مراجع  .  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پایان نامه فولادهای کم آلیاژ استحکام بالا در word

1)     ج. آر. دیویس، ” آلیاژسازی”،1386، مترجم امیر رضا گردش زاده، انتشارات نوپردازان، تهران،

2)      اس. ا. مگید، “مکانیک شکست”،1387، ترجمه غلامحسین فرهی، انتشارات دانشگاه بوعلی سینا، همدان،

3)     ک. دهقانی، ا. مومنی، “متالورژی عملیات ترمومکانیکی” ،1386، ، انتشارات فدک، تهران، جلد اول: دسته بندی، مکانیزم های استحکام دهی و فرآیندهای ترمیم

4)     م. گلعذار، “اصول و کاربرد عملیات حرارتی فولادها (ویرایش دوم)”، 1386، مرکز نشر دانشگاه صنعتی اصفهان، چاپ هشتم، اصفهان،

5)     High- Strength structural and high strength low alloy steels, Properties and selection: Iron, Steels and High Performance alloys, ASM Handbook, ASM International, 1990, pp389-

6)     P.K.Ray, R.I.Ganguly, A.K.Panda, “Optimization of mechanical properties of an HSLA-100 steel through control of heat treatment variables”, Materials Science and Engineering A, Vol 346(2003) pp122-

7)     W.yan, L.Zhu, W.Sha, Y.Y.Shan, KK.Yang, “Change of tensile behaviour of a high strength low alloy steel with tempering temperature”, Materials Science and Engineering A, xxx(2009)xxx

8)     I.B.Timokhina, P.D.Hodyson, S.P.Ringer, R.K.Zheng, E.V.Pereloma, “precipitation characterization of an advanced high strength low alloy (HSLA) steel using atom probe tomography”, Scripta Materialia 56 (2007) pp601-

9)     S.K.Das, N.Narasaiah, S.Sivaprasad, S.Chatterjee, S.Tarafdar, “Effect of aging on fatigue crack growth behaviour of cu bearing HSLA-100 steel”, Materials Science and Technology, Vol 23(2007) pp177-

10) M.Takahashi, “development of high strength steels for automobiles”, Nippon steel technical report, Vol 88(2003) pp2-

11) W.B.Lee, S.G.Hang, C.G.Park, K.H.Kim, S.H.Park, Scripta Mater, Vol.43(2000) pp

12) Y.Funakawa, T.Shiozaki, K.Tomita, T.Yamamoto, E.Maeda, ISIJ Int, Vol.44(2004) pp

13) J.Majta, K.Muszka, “Mechanical properties of ultra fine grained HSLA and Ti- IF steels”, Materials Science and Engineering A, Vol.464 (2007) pp186-

14) S.K.Mishra(Pathak), S.Ranganathan, S.K.Das, “Investigations on precipitation characteristics in a high strength low alloy (HSLA) steel”, scripta materialia, vol.39(1998)pp 253-

15) H.J.Jun, J.S.Kang, D.H.Seo, K.B.Kang, C.G.Park, “Effect of deformation and boron on microstructure and continuous cooling transformation in low carbon HSLA steels”, Materials Science and Engineering A, Vol.422(2006)pp 157-

16) A.D.Wilson, E.G.Hamburg, D.J.Colvin, S.W.Thompson, G.Krauss, proceeding on the international conference on microalloyed HSLA steel, microalloying 88, ASM International Metals park, ohio, USA, 1988, p

17) K.O.Lee, J.M.Kim, M.H.Chin, S.S. Kang, “A study on the mechanical properties for developing a computer simulation model for heat treatment process”, Journal of Materials processing Technology, Vol 182 (2007) pp 65-

18) S.K.Das, S.Sivaprasad, S.Das, S.Chatterjee, S.Tarafder, “The effect of variation of microstructure on fracture mechanics parameters of HSLA-100 steel”, Materials Science and Engineering A, Vol.431(2006)pp68-

19) P.B.Shrikant, E.F.Morris, “Fatigue crack nucleation in iron and a high strength low alloy steel”, Materials Science and Engineering A, Vol.314(2001)pp 90-

20) H.K.D.H.Bhadeshia, R.W.K.Honeycombe, “Steels: microstructure and properties”, Elsevier, Third edition, 2006, USA

21) G.B.Olson, W.S.Owen, “Martensite- A tribute to morris cohen”, ASM International, Materials park, OH,

22) K.A.Taylor, L.Chang, G.B.Olson, G.D.W.Smith, M.Cohen, J.B.Vander sande, Metall Trans A, Vol.20A (1989) pp 2717-

23) B.P.J.Sandvik, Metall Trans A, Vol.13A (1982) pp789-

24) T.Gladman, “second phase particle distribution and secondary recrystallisation”, scripta metallurgica et materialia, 27(1992) pp1569-

25) S.K.Mishra, S.Das, S.Ranganathan, “Precipitation in high strength low alloy (HSLA) steel: a TEM study”, Materials Science and Engineering A, Vol 323(2002) pp285-

26) M.Charleux, W.J.Poole, M.Militzer, A.Deschamps, “Precipitation behaviour and its effect on strengthening of an HSLA-Nb/Ti steel”, Metallurgical and Materials Transactions A, Vol 32a(2001) pp1635-

27) J.Basansky, D.A. Porter, H.Astron, K.E. Easterling: Scand j. metal, 1977, Vol.6, pp31-

28) D.L.Shu, Metallic mechanical property, 2^nd ed, China machine press, Beijing,1997,pp12-

29) J.H.Holloman, Trans: Met. Soc. AIME 162(1945)pp 268-

30) Q.L.Yang, L.Zhang, Acta Metall, Sin, A20(1984)p

31) S.Panwar, D.B.Goel, O.P.Pandey, K.Satya, “Aging of a copper bearing HSLA-100 steel”, Bull.Material Science, Vol 26(2003)pp441-

32) S.K.Das, S.Chaterjee, S.Tarafder, “Effect of microstructures on deformation behaviour of high strength steel”, Journal of Material Science Vol 44(2009) pp 1094-

33) P.Antoine, S.Vandeputte, J.B.Vogt, ISIJ Int, Vol.45(2005) pp399-

34) S.Sivaprasad, S.Tarafder, V.R.Ranganath, S.K.Das, K.K.Ray, Metall Mater Trans A, Vol.33A (2002) p

35) M.Mujahid, A.K.Lis, C.I.Garcia, A.J.Deardo, Proc. Conf. on advances in low carbon high strength ferrous steels LCF A-92 O. N. Mohanty, B.B.Rath, M.A.Imam and C.S.Sivaramakrishnan (Eds), Indo-US pacific rim workshop, Trans Tech pub., Jamshedpur, India, March 25-28 (1992), p

36) M.Mujahid, A.K.Lis, C.I.Garcia, A.J.Deardo, proc. Int. Conf. on processing, microstructures and properties of microalloyed and other modern high strength low alloy steels, iron and steel society, Pittsburgh, PA, June 3-6, 1991, p

37) S.panwar, D.D.Goel, O.P.Pundey, “Effect of cold work and aging on mechanical properties of a copper bearing microalloyed HSLA-100 (GPT) steel”, Bull. Material Science, Vol 30(2007)pp73-

1-1 مقدمه

فولاد های کم آلیاژ استحکام بالا (HSLA) گروهی از فولاد های کم کربن هستند که در آن ها مقادیر کم عناصر آلیاژی برای رسیدن به استحکام تسلیم های بالاتر از Mpa257 (Ksi40) در شرایط نرمال شده یا نورد شده به کار رفته است. این فولاد ها نسبت به فولاد های کربنی نورد شده خواص مکانیکی و در بعضی موارد مقاومت خوردگی بهتری دارند. علاوه بر این، به خاطر اینکه فولاد های HSLA می توانند با مقادیر کربن کم استحکام بالاتری داشته باشند، جوش پذیری فولاد های HSLA قابل مقایسه با فولاد های کشته شده است و در بعضی موارد از آن هم بهتر است

فولاد های کم آلیاژ استحکام بالا ابتدا توسط عملیات نورد گرم به فرم محصول خام در می آیند (صفحه، تسمه، شمش، قطعات ساختمانی) و می توان گفت که اغلب در حالت نورد گرم شده تولید می شوند. به هر حال، تولید محصولات HSLA نورد گرم شده شامل فرآیند های مخصوص نورد گرم می باشد که باعث بهبود خواص مکانیکی فولاد های HSLA می شوند. این روش ها عبارتند از

نورد کنترل شده فولاد های HSLA رسوب سخت شونده برای تهیه دانه های آستنیتی ریز و یا   دانه های آستنیتی بسیار تغییر شکل داده شده (کلوچه ای شکل) که در هنگام سرد کردن به دانه های ریز فریت تبدیل می شوند و در نتیجه تافنس و استحکام تسلیم را بهبود می بخشد (و در نتیجه باعث افزایش تافنس و بهبود استحکام تسلیم می گردد)
سرد کردن سریع (شتابنده) بر روی فولاد های HSLA ترجیحا نورد کنترلی شده برای تولید      دانه های فریتی ریز در هنگام استحاله آستنیتی. این سرعت سرد کردن نباید آن قدر زیاد باشد که فریت سوزنی تشکیل شود و نباید آن قدر کم باشد که باعث فرا پیر سخت شدن[1] رسوبات گردد
عملیات نرمال کردن فولاد های HSLA حاوی وانادیم برای ریز کردن اندازه دانه ها که منجر به بهبود تافنس و استحکام تسلیم می شوند
عملیات آنیل کردن بحرانی[2] بر روی فولاد های HSLA برای به دست آوردن ساختار های دو فازی (جزایر مارتنزیتی پخش شده در زمینه فریتی). این ساختار هر چند که استحکام تسلیم پایینی دارد ولی به خاطر ظرفیت کار سختی سریع آن، می تواند به ترکیب بهتری از تافنس و استحکام کششی نسبت به فولاد های HSLA معمول دست پیدا کند و همچنین سبب بهبود شکل پذیری می شود

کارایی و به صرفه بودن هر کدام از این روش ها بستگی زیادی به شکل محصول و مقدار عناصر آلیاژی دارد]5[

2-1 دسته بندی فولاد های HSLA

فولاد های کم آلیاژ استحکام بالا، شامل بسیاری از گرید های استاندارد می شوند که برای ایجاد ترکیباتی از خواص مانند استحکام، تافنس، شکل پذیری، قابلیت جوشکاری و مقاومت به خوردگی اتمسفری طراحی  می شوند. این فولاد ها جزء فولاد های آلیاژی محسوب نمی شوند. اگر چه خواص مطلوب آن ها با استفاده از مقادیر کم عناصر آلیاژی به دست می آید. این فولاد ها به عنوان گروهی جداگانه دسته بندی می شوند و مشابه فولاد کم کربن نورد شده با خواص مکانیکی بهبود یافته هستند. با افزودن مقدار کمی عناصر آلیاژی و به کار گیری تکنیک های خاص، مانند نورد کنترل شده و سرد کردن سریع، به دست می آیند

معمولا قیمت گذاری فولاد های HSLA از قیمت پایه فولاد های کربنی انجام می شود، نه قیمت پایه    فولاد های آلیاژی. علاوه بر این فولاد های کم آلیاژ استحکام بالا (HSLA) بر مبنای حداقل خواص مکانیکی و مقدار عناصر آلیاژی استفاده شده توسط تولید کننده به فروش می رسند]1[

این فولاد ها به هفت گروه تقسیم می شوند که عبارتند از

فولاد های هوازده: شامل مقدار کمی عناصر آلیاژی مثل مس و فسفر هستند. این عناصر برای بهبود مقاومت به خوردگی و استحکام دهی محلول جامد اضافه می شوند
فولاد های میکروآلیاژی فریتی- پرلیتی: شامل مقدار بسیار کمی از عناصر کاربیدزای قوی یا عناصر کربونیتریدزا مانند نیوبیم، وانادیم و تیتانیم به منظور عملیات رسوب سختی،       ریزدانه کردن و کنترل دمای استحاله هستند
فولاد های پرلیتی نورد شده: از گروه فولاد های کربنی منگنزدار هستند اما مقادیر عناصر آلیاژی دیگری هم برای افزایش استحکام، شکل پذیری و قابلیت جوشکاری نیز دارند
فولاد های با ساختار فریت سوزنی (یا ساختار بینیتی کم کربن): فولادهای کم کربنی هستند (کمتر از %05/0) که ترکیب مناسبی از استحکام بالا (تا Mpa690)، قابلیت جوشکاری خوب، شکل پذیری و تافنس مناسب دارند]5[
فولاد های دو فازی[3]: دارای ریز ساختار مارتنزیتی پراکنده شده در زمینه فریتی هستند و دارای ترکیبی از داکتیلیتی و استحکام کششی بالا هستند]5[. برای فولادهای دو فازی نسبت استحکام تسلیم به استحکام کششی بین 64/0 تا 88/0 متغیر می باشد. این مسئله به معنای شکل پذیری بالای این فولادهاست]6[
فولاد های حاوی ناخالصی با شکل کنترل شده: داکتیلیتی این فولاد ها بهبود یافته و تافنس آن ها در امتداد ضخامت افزایش یافته است. این خواص از طریق افزودن مقادیر کمی عناصر کلسیم، زیرکونیم یا تیتانیم و یا عناصر خاکی کمیاب دیگر ایجاد می شوند. شکل        ناخالصی های سولفیدی در آن ها از حالت زنجیره های طویل به شکل گلوله های کوچک و پراکنده تبدیل شده است
فولاد های مقاوم به ترک هیدروژنی با مقادیر کربن و سولفور کم، حاوی مقادیر مس بالاتر از %26/0 و همچنین ناخالصی های با شکل کنترل شده]5[

دسته بندی های فوق الزاما از یکدیگر جدا نیستند به طوری که یک فولاد HSLA می تواند ویژگی های چند گروه را با هم داشته باشد. برای مثال تمام فولادهای اشاره شده در بالا می توانند دارای ناخالصی های کنترل شده باشند. فولاد های میکروآلیاژی فریتی- پرلیتی ممکن است برای افزایش مقاومت به خوردگی و یا داشتن استحکام بالا، حاوی جند عنصر آلیاژی دیگر نیز باشد]1[

1-2-1 فولاد های هوازده

اولین دسته فولاد های HSLA که توسعه پیدا کرد، فولاد های هوازده بودند. این فولاد ها حاوی مس و دیگر عناصر آلیاژی جهت بالا بردن مقاومت به خوردگی و استحکام دهی محلول جامد و نیز ریز دانه کردن ساختار فریتی بودند. به هر حال، مس، گوگرد و سیلیسیم علاوه بر مقاومت به خوردگی منجر به استحکام دهی محلول جامد در آلیاژ می شوند

استاندارد های ASTM گوناگونی برای دسته بندی فولاد های هوازده وجود دارد مثلا استاندارد           ASTM A242 که مربوط به فولاد های هوازده به کار رفته در سازه های معماری می شود و نیز استاندارد ASTM A588 که برای فولاد های به کار رفته در سازه های سنگین تر استفاده می شود. این دو دسته از فولاد ها می توانند توسط تشکیل فیلم اکسیدی محافظ بر روی سطح خود از خوردگی جلوگیری به عمل آورند. هر چند در ابتدا خوردگی با سرعتی مشابه فولاد های  ساده کربنی در این فولاد ها شروع می شود ولی بلافاصله سرعت خوردگی (نرخ خورگی) کاهش می یابد و پس از چند سال می توان گفت که عملا خوردگی در سازه رخ نداده است.پوشش اکسیدی محافظ، بافتی ریز دارد و بسیار محکم و کوهرنت بوده و محافظ خوبی در مقابل رطوبت و اکسیژن محسوب می شود. در صورتی که فولاد های ساده کربنی تشکیل یک اکسید با بافت رشته ای درشت می دهد که نمی تواند مانع رسیدن رطوبت و اکسیژن به فولاد پایه شود. البته توصیه می شود که از فولاد های ASTM A242 و ASTM A588 در محیط هایی که در آن جا گازهای صنعتی با غلظت بالا وجود دارند و یا در شرایط سخت دریایی استفاده نگردد. در اینگونه محیط ها، اکسید محافظ به درستی تشکیل نمی شود و خوردگی در فولاد ها به مانند خوردگی در فولاد ساده کربنی خواهد بود. انواع مختلف فولاد های HSLA را می توان به 2 گروه عمده دسته بندی نمود

فولاد های هوازده با مقادیر فسفر پایین و افزودنی های آلیاژی مختلف برای استحکام دهی محلول جامد و بالا بردن مقاومت خوردگی
فولاد های هوازده ویژه با مقادیر فسفر بالا (%05/0 تا %15/0) به همراه افزودنی های آلیاژی مختلف جهت استحکام دهی و مقاومت به خورگی مشابه فولاد های هوازده با مقادیر فسفر پایین

فولاد های هوازده با مقدار فسفر پایین دارای مقاومت به خوردگی اتمسفری به میزان 2 تا 6 برابر فولاد های ساختمانی کربنی هستند. در صورتی که فولاد های هوازده ویژه ممکن است که مقاومت خوردگی بالاتری هم داشته باشند

عناصر میکروآلیاژی مانند وانادیم و نایوبیم می توانند باعث بالا رفتن استحکام تسلیم در فولاد های هوازده شوند؛ افزودن وانادیم همچنین به بالا رفتن تافنس کمک می کند. عملیات نرمال کردن و نیز نورد کردن- سرد کردن کنترل شده باعث ریز شدن اندازه دانه ها خواهد شد (و در نتیجه تافنس و استحکام تسلیم را بهبود می بخشد). البته باید به این نکته توجه نمود که اگر بخواهیم از عملیات نرمال کردن و یا سریع    سرد کردن جهت ریز دانه کردن استفاده کنیم باید به اثر مقدار کربن و عناصر آلیاژی بر روی سختی پذیری و نیز ایجاد استحاله های نامطلوب مانند استحاله ی بینیت بالایی و یا ویدمن اشتاتن توجه کنیم

2-2-1 فولاد های فریتی- پرلیتی میکروآلیاژی

در این فولاد ها بدون اضافه کردن مقادیر کربن و یا منگنز، یا اضافه کردن عناصر آلیاژی مانند وانادیم و نایوبیم موجب بالا رفتن استحکام (و در نتیجه افزایش در قابلیت بارپذیری) در فولاد های نورد گرم شده  می شوند. بررسی های گسترده ای که در دهه ی 1960 بر روی اثرات نیوبیم و وانادیم بر روی خواص مواد ساختمانی صورت پذیرفت نشان داد که افزودن حتی مقادیر بسیار کم نیوبیم و وانادیم (هر کدامشان %10› ) باعث مستحکم شدن فولاد های کربن- منگنزی استاندارد بدون نیاز به عملیات ثانویه می شوند. در این فولاد ها مقدار کربن برای افزایش قابلیت جوش پذیری و نیز تافنس باید کم باشد

خواص مکانیکی فولاد های HSLA میکروآلیاژی تنها به حضور عناصر میکروآلیاژی وابسته نمی باشد. شرایط آستنیته کردن که بستگی به اثرات پیچیده طراحی آلیاژ و تکنیک های نورد کردن دارد هم از فاکتور های مهم در ریز دانه کردن فولاد های HSLA نورد گرم شده محسوب می شود. توسعه ی فرآیند های نورد کنترل شده به همراه طراحی آلیاژ موجب افزایش استحکام تسلیم همراه با کاهش تدریجی مقدار کربن در فولاد شده است. استحکام تسلیم بالا می تواند توسط ریز شدن دانه ها که توسط نورد گرم کنترل شده به دست می آید و نیز استحکام دهی رسوبی که ناشی از حضور وانادیم، نیوبیم و تیتانیم است، فراهم شود. انواع مختلف فولاد های فریتی- پرلیتی میکروآلیاژی به قرار زیر می باشند

فولاد های میکروالیاژی وانادیمی
فولاد های میکروآلیاژی نیوبیمی
فولاد های میکروآلیاژ نیوبیم- مولیبدن
فولاد های میکروآلیاژی وانادیم- نایوبیم
فولاد های میکروآلیاژی وانادیم- نیتروژن
فولاد های میکروآلیاژی تیتانیمی
فولاد های میکروالیاژی نیوبیم- تیتانیم
فولاد های میکروآلیاژی وانادیم- تیتانیم

هر کدام از این فولاد ها ممکن است دارای عناصر آلیاژی دیگری هم برای افزایش مقاومت به خوردگی و   بالا بردن استحکام دهی محلول جامد و نیز سختی پذیری باشند]5[

1-2-2-1 فولاد های میکروآلیاژی وانادیمی

توسعه ی فولاد های حاوی وانادیم اندکی بعد از تولید فولاد های هوازده توسعه یافت. از فولاد های حاوی وانادیم می توانیم در شرایط نورد، نورد کنترلی و تحت عملیات نرمال یا کوئنچ و تمپر استفاده کنیم. وانادیم با تشکیل رسوبات ریز V(CN) با قطر 5 تا nm100 در فریت در حین سرد شدن بعد از نورد گرم به فرآیند استحکام دهی کمک می کند. رسوبات وانادیمی که به مانند رسوبات نایوبیمی پایدار نمی باشند در تمام دماهای نورد معمولی به صورت محلول وجود دارد و لذا تشکیل آن ها به شدت به نرخ سرد شدن وابسته  می باشد. بر عکس رسوبات نایوبیمی در دماهای بالا پایدار هستند که این امر برای رسیدن به ساختار فریت ریز دانه یک مزیت محسوب می شود

به ازای %wt01/0 وانادیم، بسته به مقدار کربن و سرعت سرد شدن از حالت نورد گرم، استحکام در حد 5 تا Mpa15 افزایش می یابد. استحکام ناشی از وانادیم بسته به مقدار کربن و سرعت سرد کردن پس از فرآیند نورد گرم (یعنی ضخامت مقطع)، به طور میانگین بین 5 تا Mpa15، به ازای هر 01/0 درصد وزنی وانادیم است. میزان رسوب سختی بهینه در سرعت سرد کردن 170 درجه بر دقیقه اتفاق می افتد. در سرعت های سرد کردن پایین تر، رسوبات V(CN) درشت شده و بر روی استحکام دهی تاثیر چندانی نخواهد داشت. در سرعت های سرد کردن بالاتر نیز مقدار بیشتری از V(CN) در محلول باقی می ماند و در نتیجه کسر کوچکی از این ذرات رسوب می کنند و استحکام کاهش می یابد. برای یک ضخامت معین و محیط سرمایش مشخص، با افزایش یا کاهش دما قبل از سرد کردن، به ترتیب می توان سرعت های سرد کردن را زیاد و یا کم کرد. افزایش دما منجر به ایجاد دانه های بزرگتر آستنیت می گردد، در حالی که کاهش این دما عملیات نورد را مشکل تر می سازد

مقدار منگنز نیز استحکام دهی فولاد های میکروآلیاژی را تحت تاثیر قرار می دهد مثلا افزایش 9/0 درصدی منگنز به دلیل فرآیند استحکام دهی محلول جامد، استحکام فاز زمینه را Mpa34 افزایش می دهد. همچنین از آنجا که منگنز دمای تبدیل آستنیت به فریت را پایین آورده و در نتیجه یک توزیع مناسب از رسوبات ریز را به وجود می آورد و در نتیجه استحکام دهی رسوبی ناشی از حضور وانادیم زیاد می شود. این اثر منگنز بر روی استحکام دهی رسوبی از اثر آن در فولاد نیوبیم دار بیش تر است. فاکتور سومی که استحکام فولاد های وانادیم دار را تحت تاثیر قرار می دهد، اندازه دانه فریتی است که پس از سرد کردن از دمای آستنیته تولید می گردد. ریزتر کردن اندازه دانه (که نه تنها سبب افزایش استحکام تسلیم می گردد بلکه تافنس و داکتیلیتی را نیز اصلاح خواهد کرد) از طریق پایین آوردن دمای تبدیل آستنیت به فریت و یا از طریق تشکیل دانه های آستنیت ریزتر قبل از انجام استحاله، صورت می گیرد. افزایش عناصر آلیاژی و یا افزایش سرعت سرد کردن نیز می تواند دمای استحاله را کاهش دهد. کاهش دمای استحاله همان طور که در بالا اشاره شد بر میزان استحکام حاصل از رسوبات موثر است. برای یک سرعت سرد کردن مشخص، کاهش بیشتر در اندازه دانه فریت با کاهش اندازه ی دانه آستنیت در حین نورد به دست می آید

اندازه دانه آستنیت فولاد های نورد گرم شده، توسط تبلور مجدد و رشد دانه فاز آستنیت در حین نورد تعیین می شود. فولاد های نورد گرم شده ی وانادیم دار معمولا به وسیله ی نوردکاری متداول تولید       می گردند ولی از طریق نورد کنترل شده با تبلور مجدد نیز عرضه می شوند. فولاد های وانادیم دار، با    روش های نورد معمول استحکام یابی رسوبی متوسط و استحکام یابی ناشی از ریزدانگی ناچیزی از خود نشان می دهند. حداکثر استحکام تسلیم فولاد های نورد گرم شده وانادیم دار که حاوی %25/0 کربن و %08/0 وانادیم می باشند، حدود Mpa450 است. حد عملی استحکام های تسلیم برای فولاد میکروآلیاژی وانادیم دار که تحت نورد گرم قرار گرفته اند حتی وقتی که روش های نوردی کنترل شده مورد استفاده قرار گیرند، حدود Mpa415 است. فولاد های وانادیم دار که تحت عملیات نورد کنترل شده با تبلور مجدد قرار می گیرند، نیاز به افزودن تیتانیم دارند تا رسوبی ریز از TiN شکل بگیرد و رشد دانه آستنیت را پس از تبلور مجدد محدود سازد. استحکام های تسلیم ای که از نورد کنترل شده معمول حاصل می شود، به واسطه ی عدم تاخیر تبلور مجدد، در عمل حدود Mpa415 است. وقتی که هم استحکام و هم مقاومت به ضربه فاکتور های مهمی باشند، فولاد نیوبیم دار کم کربن که تحت نورد کنترل شده قرار گرفته است ترجیح داده می شود

2-2-2-1 فولاد های میکروآلیاژی نیوبیم دار

نیوبیم نیز مانند وانادیم، استحکام تسلیم را با رسوب سختی افزایش می دهد. میزان این افزایش به اندازه و مقدار کاربید های نایوبیم رسوب کرده مرتبط است. در عین حال نیوبیم یک ریز دانه کننده ی موثرتر از وانادیم محسوب می شود. بنابر این اثرات ترکیبی رسوب سختی و ریز شدن اندازه دانه باعث می شوند تا نیوبیم عامل استحکام ده موثرتری نسبت به وانادیم باشد. مقدار مصرف نیوبیم %04/0-02/0 یعنی حدود یک سوم مقدار بهینه وانادیم است (شکل 1-1)

 به ازای افزایش 01/0 نیوبیم، استحکام از 35 به Mpa40 افزایش می یابد. این استحکام دهی با افت قابل توجهی از تافنس شیاری همراه بود تا اینکه روش های نورد ویژه ای توسعه یافتند و مقدار کربن به منظور جلوگیری از تشکیل بینیت بالایی کاهش داده شد. به طور کلی بهتر است از دماهای تمام کاری بالا و مراحل تغییر فرم سبک در فولاد های نیوبیم دار جلوگیری گردد زیرا در غیر این صورت می تواند به ایجاد اندازه دانه های مخلوط یا فریت ویدمن اشتاتن[4] منجر گردد و به تافنس آسیب برساند

فولاد های نیوبیم دار به روش نورد کنترل شده، نورد کنترل شده[5] با تبلور مجدد، سریع سرد کردن و کوئنچ مستقیم تولید می شوند. انجام نورد کنترل شده با تبلور مجدد روی فولاد نیوبیم دار، می تواند بدون تیتانیم موثر باشد، در حالی که انجام نورد با تبلور مجدد روی فولاد های وانادیم دار برای ریز دانه کردن، به تیتانیم نیاز دارد. همچنین نیوبیم کمتری مورد نیاز است و فولاد های نیوبیم- تیتانیم دار می توانند در دماهای بالاتری تحت عملیات نورد کنترل شده تبلور مجدد قرار بگیرند. در حال حاضر فولاد های تخته ای شکل کرانه دار با ضخامت mm75 با استحکام های تسلیم 345 تا Mpa415 تولید می شوند

3-2-2-1 فولاد های میکروآلیاژی نیوبیم- وانادیم دار

فولاد های میکروآلیاژ شده با هر دو عنصر نیوبیم و وانادیم دارای استحکام تسلیم بالاتری نسبت به       فولاد های میکروآلیاژ شده با یکی از عناصر فوق هستند. در حالت نورد گرم شده، فولاد های نیوبیم- وانادیم دار بخش زیادی از افزایش استحکام خود را از استحکام دهی رسوبی به دست می آورند، بنابر این دمای انتقال نرمی به تردی بالایی دارند. اگر فولاد تحت نورد کنترل شده قرار بگیرد، اضافه کردن نیوبیم و وانادیم به همراه هم برای افزایش استحکام تسلیم و پایین آوردن درجه حرارت انتقال نرمی به تردی از طریق کاهش اندازه دانه سودمند خواهد بود

معمولا فولاد های نیوبیم- وانادیم دار با مقادیر نسبتا کمی کربن تولید می شوند (کمتر از %10/0). این کار مقدار پرلیت را کاهش داده و تافنس، داکتیلیتی و قابلیت جوشکاری را بهبود می بخشد. از این فولاد ها عموما به فولاد های کم پرلیت یاد می شود

4-2-2-1  فولاد های میکروآلیاژی نیوبیم- مولیبدن

این فولاد ها می توانند ریز ساختار فریت- پرلیت یا فریت سوزنی داشته باشند. اضافه کردن مولیبدن به فولاد های نیوبیم دار فریتی- پرلیتی، استحکام تسلیم و استحکام کششی را به ترتیب حدود Mpa20 و Mpa30 به ازای هر %1/0 مولیبدن افزایش می دهد که محدوده تحقیقی مولیبدن از صفر تا %27/0 تغییر می کند. اثر اصلی مولیبدن روی ریزساختار، تغییر دادن مورفولوژی پرلیت و ایجاد بینیت بالایی به عنوان یک جایگزین جزئی برای پرلیت است. در عین حال از آنجایی که استحکام پرلیت و بینیت بعضی اوقات با هم مشابه است، می توان گفت که افزایش استحکام از استحکام دهی محلول جامد و استحکام دهی توسط رسوب های Nb(CN) ناشی می شود که نتیجه ی اثر همزمان مولیبدن و نیوبیم است. بر هم کنش بین مولیبدن و نیوبیم (یا وانادیم) به عنوان توجیهی برای افزایش استحکام ناشی از رسوب های تولید شده توسط افزودن مولیبدن، بیان می شود. این اثر به خاطر کاهش رسوب در آستنیت است، زیرا به دلیل افزودن مولیبدن، اکتیویته کربن کاهش پیدا کرده و حلالیت آن بیشتر می گردد. با رسوب کمتر در آستنیت، رسوبات بیشتری می توانند در فریت شکل بگیرند که منجر به افزایش استحکام می شوند. وجود مولیبدن در این رسوبات قابل شناسایی است و حضور آن ممکن است با افزایش کرنش های هم سیما و یا بیش تر شدن کسر حجمی رسوبات باعث افزایش استحکام دهی گردد. این فاکتور های متالورژیکی وقتی با تاثیر نورد کنترل شده که تا زیر دمای Ar₃ صورت می گیرد، همراه شود باعث ایجاد فولاد نیوبیم- مولیبدن دار تجاری X-70 می شود که مورد مصرف آن در خطوط لوله[6] است]1[

3-2-1 فولاد های ساختمانی پرلیتی نورد شده

این دسته، گروهی از فولاد های ویژه هستند که برای بهبود خواص مکانیکی آن ها (و یا در بعضی موارد مقاومت به خوردگی اتمسفری)، به آن ها مقادیر متوسطی از یک یا چند عنصر آلیاژی غیر از کربن افزوده می شود. بعضی از این فولاد ها جزء فولاد های کربن منگنزی هستند که تنها تفاوتشان با فولاد های کربنی معمولی در مقدار بیش تر منگنز می باشد. بعضی دیگر از فولاد های ساختمانی پرلیتی شامل مقادیر اندکی از عناصر آلیاژی جهت بهبود جوش پذیری، قابلیت شکل پذیری، تافنس و استحکام می باشند

4-2-1 فولاد های فریت (و یا بینیت کم کربن) سوزنی

رویکرد دیگر برای توسعه فولاد های HSLA به دست آوردن میکروساختار فریتی سوزنی بسیار ریز با استحکام بالا به جای میکروساختار فریتی پلی گونال معمولی توسط سرد کردن فولاد های بسیار کم کربن با سختی پذیری کافی (توسط افزودن منگنز، مولیبدن و یا برم) می باشد. از Nb هم می توان جهت رسوب سختی و نیز ریز دانه کردن ساختار استفاده نمود. تفاوت اساسی مابین دو ساختار فریت سوزنی (که به بینیت کم کربن هم معروف است) با ساختار فریت پلی گونال در این است که در ساختار فریت سوزنی، دانسیته بالایی از نابجایی به همراه دانه های بسیار کشیده و ریز وجود دارد که در فریت پلی گونال چنین مسئله ای وجود ندارد

5-2-1 فولاد های دو فازی

فولاد های 2 فازی در دو دهه اخیر به علت داشتن خواص مکانیکی ویژه ای همانند رفتار نقطه تسلیم پیوسته و ترکیب استحکام- تافنس بالا توسعه پیدا کرده است. بعلاوه این فولاد ها، شکل پذیری و پرداخت سطحی بهتری نسبت به سایر فولاد های HSLA با ترکیب مشابه دارد]21[. میکروساختار این فولاد ها شامل 80 تا 90 درصد فریت پلی گونال و 10 تا 20 درصد جزایر مارتنزیتی پخش شده در زمینه فریتی   می باشد. فولاد های دوفازی می توانند به 3 طریق از فولاد های کم کربن تهیه شوند

1)     آستنیته کردن فولاد های کربن- منگنزی در دمای بحرانی و سپس سریع سرد کردن آن ها

2)     نورد گرم و وجود عناصر فریت ساز مثل Si و نیز عناصری که استحاله را به تاخیر می اندازند مثل کرم، منگنز و یا مولیبدن

3)     آنیل پیوسته فولاد کربن منگنزی نورد سرد شده و پس از آن عملیات کوئنچ و تمپر

6-2-1 فولاد های حاوی ناخالصی با شکل کنترل شده

یکی از توسعه های مهمی که بر روی فولاد های HSLA میکروآلیاژی صورت پذیرفت، استفاده از ناخالصی هایی با شکل کنترل شده بود]5[. در این فولاد ها، شکل ناخالصی های سولفیدی از حالت زنجیره های طویل به شکل گلوله های کوچک و پراکنده تبدیل شده است]1[. می توان این کار را توسط افزودن مقادیر جزیی از عناصر کمیاب خاکی، تیتانیم و یا زیرکونیم به فولاد انجام داد. این فولاد ها داکتیلیته بالایی داشته و تافنس آن ها در امتداد ضخامت بالاست]5[

فصل دوم

کاربردهای فولاد HSLA

1- Overaging

1-  intercritical

1-Daul Phase Steels

1-Widmanstatten

2-Controlled Rolling

1-Pipe Lines

تحقیق بررسی و تحلیل سیستم آموزش شرکت واگن پارس (مبتنی بر مدل مدیریت کیفیت آموزش) در word

 تحقیق بررسی و تحلیل سیستم آموزش شرکت واگن پارس (مبتنی بر مدل مدیریت کیفیت آموزش) در word دارای 121 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق بررسی و تحلیل سیستم آموزش شرکت واگن پارس (مبتنی بر مدل مدیریت کیفیت آموزش) در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق بررسی و تحلیل سیستم آموزش شرکت واگن پارس (مبتنی بر مدل مدیریت کیفیت آموزش) در word

مقدمه
تعریف موضوع تحقیق
اهمیت و ضرورت تحقیق
اهداف تحقیق
روش تحقیق
خلاصه فصل اول
خلاصه مباحث فصلهای آینده
تاریخچه
آموزش چیست ؟
فواید آموزشهای شغلی
آموزش اثربخش
روش‌ها و فنون آموزش
مدیریت کیفیت آموزش
تعاریف
کارکردهای اصلی و فرعی آموزش در سازمانها
شاخصهای مدیریت کیفیت آموزش در سازمان
استانداردهای آموزش در سازمان
شناخت مرکز آموزش واگن پارس
1- ساختار سازمانی
2- شرح وظایف مشاغل و پستهای سازمانی واحد آموزش
فرایند آموزش در شرکت واگن پارس
1) تعیین نیازهای آموزش
2) طراحی و برنامه ریزی آموزشی
3) اجرا
4 ) ارزیابی قبل از اجرای برنامه آموزش
5 ) ارزشیابی
6- برگزاری برنامه آموزشی جوشکاران
7- برگزاری برنامه آموزشی رنگ
بررسی وضع موجود در آموزش با استفاده از مدل کیفیت آموزش
فرایند مدیریت کیفیت آموزش در شرکت
بررسی مؤلفه‌های آموزشی در شرکت
ب – برنامه ریزی آموزشی
ج -مدیریت اجرایی
د – مدیریت عملکرد ( ارزشیابی آموزشی )
جمع بندی وضعیت موجود آموزش در شرکت واگن پارس
شرح کلی وضعیت آموزش
سیاست گذاری
برنامه ریزی
مدیریت اجرایی
مدیریت عملکرد
پیشنهادات
بعد سیاستگذاری
در بعد برنامه ریزی
مدیریت اجرایی
مدیریت عملکرد
فهرست منابع

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق بررسی و تحلیل سیستم آموزش شرکت واگن پارس (مبتنی بر مدل مدیریت کیفیت آموزش) در word

منابع فارسی :

1-   شمس السادات ، زاهدی و دیگران « فرهنگ جامع مدیریت » ، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی تهران

2-   ابوالقاسم کرم بیگی ، « طبقه بندی مشاغل از دیدگاه قانون کار » انتشارات موسسه کار و تامین اجتماعی تهران ، 1378 ، چاپ دوم

3-   سید حسین ابطحی و آرمن مهروژان « طبقه بندی و ارزشیابی مشاغل ، مدیریت حقوق و دستمزد » انتشارات صبا ، تهران ، 1372، اول

4-   شیمون ، ال دولان و سایرین « سازمان را به محیطی برای کار و زندگی تبدیل

5-   استیفن پی رابینز ، دیوید ای دی سفنرو ، مترجمان سید محمد و حمید رفیعی ، محمد علی و بهروز اسرار ، ارشاد « مبانی مدیریت » انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی ، تهران ،

6-    رحمت الله پاکدل ، « مدیریت و راهبری آموزش در سازمان » موسسه9 معین اداره با با همکاری انتشارات مدیریت ، چاپ اول ،

منابع انگلیسی :

Irwinl, Goldstin , Iraining In Organization , 3^rd Edition , Brooks / cole ,

مقدمه

انسان به عنوان یکی از منابع سازمانی در کنار سایر منابع مادی، جایگاهی رفیع در مطالعات و ادبیات مدیریت کسب نموده است

آموزش با افزایش میزان اطلاعات، دانش، مهارت و قابلیت کارکنان آنان را برای ایفای وظایف و قبول مسئولیت های جدید تر آماده و مجهز می نماید. از سوی دیگر کارکنان که شایستگی و صلاحیت دارند برای همیشه از این شایستگی و صلاحیت برخوردار نخواهد بود مهارتهای آنان رو به تحلیل می رود، پیشرفت تکنولوژی باعث منسوخ شدن نوع مهارتهای انان می شود سازمان به کارهای دیگر می پردازد و وارد صحنه های جدید می شود و یا اینکه نوع مشاغل تغییر مییابد. هر سازمانی برای نیل به اهداف خود چه کوتاه مدت و چه بلند مدت باید از نیروهای لایق و کارآمد استفاده کند

با این تفاسیر توسعه ی سازمانها بدون وجود منابع انسانی بالنده و رشد یافته ممکن نیست و دستیابی به منابع انسانی شکوفا شده و خلاق نیز مگر به مدد آموزش غیر ممکن است

تعریف موضوع تحقیق

در بررسی و تحلیل وضعیت آموزش توجه لازم به وضع موجود و نقاط قابل بهبود و قوت این واحد می باشد

در تحقیق حاضر سعی شده است بر اساس مدل مدیریت کیفیت به بررسی وضعیت آموزش به روش توصیفی و میدانی پرداخته

اهمیت و ضرورت تحقیق

نیروی انسانی بویژه نیرویی که از مهارت و دانش بالایی برخودار است مهمترین عامل در رقابت اقتصادی بین بنگاههای اقتصادی و ملتها به شمار می رود

بنابراین توسعه و ارتقای منابع انسانی به عنوان محور اصلی توسعه سازمانهای امروزی مورد توجه مدیران و مسئولین بنگاههای اقتصادی قرار گرفته و براساس آن سیستمهای آموزشی کاملا هدفمند، پویا و همه جانبه در چرخه ی سازمانها طراحی و استقرار یابد

اهداف تحقیق

هدف اصلی این تحقیق بررسی وضعیت آموزش در کارخانه واگن پارس می باشد

هدف فرعی این تحقیق نیز بررسی نقاط ضعف و قوت واحد آموزش می باشد

در نهایت ارائه راه حل برای بهبود نقاط ضعف این واحد می باشد

روش  تحقیق

تحقیق علمی به دو دسته تحقیق بر مبنای هدف و تحقیق بر حسب نحوه گرد آوری اطلاعات تقسیم می شود. تحقیق حاضر از نظر تقسیم بندی تحقیق علمی بر مبنای تحقیق در گروه تحقیق کاربردی و در تقسیم بندی تحقیقات بر حسب نحوه گرد آوری اطلاعات از نوع تحقیق توصیفی، میدانی می باشد. برای جمع آوری اطلاعات نیز از روش کتابخانه داری، مشاهده مستقیم، مصاحبه استفاده شده است. بهترین و موثرترین ابزار برای دستیابی به اطلاعات در این تحقیق روش مصاحبه می باشد

خلاصه فصل اول

در این فصل به تعریف موضوع تحقیق که بررسی وضعیت آموزش در کارخانه واگن پارس، برای ثبت وضع موجود و ارائه راهکارهایی جهت اصلاح آن پرداختیم و طی آن تلاش نموده ام به اهمیت و ارزش این تحقیق و کاربردهای آن اشاره نمایم

و روش تحقیق را ارئه نموده و نیز تاریخچه ای از مکانی که در آن به بررسی پرداخته ام بیان نموده ام

خلاصه مباحث فصلهای آینده

فصل دوم مباحث نظری این پژوهش بیان شده ت بتوان با استفاده از روشهای علمی به تجزیه و تحلیل پرداخته

فصل سوم اقدام به شناخت سیستم آموزش در شرکت واگن پارس پرداخته

فصل چهارم ابتدا وضعیت موجود کارخانه واگن پارس بررسی شده و در نهایت اطلاعات به دست آمده از وضعیت موجود مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته

و در فصل پنجم نقاط ضعف مربوط به وضعیت آموزش کارخانه و پیشنهاداتی برای رفع آن ارائه شده است

تاریخچه

شرکت واگن پارس که با هدف اولیه تامین نیازهای راه آهن کشور در برنامه عمرانی پنجم پیش‌بینی گردیده بود اینک پس از گذشت 30 سال اولین ، بزرگترین و معتبرترین تولید کننده خودروهای ریلی در سطح خاورمیانه بشمار میرود

این شرکت در تاریخ 1/3/1353 با سرمایه 20 میلیون ریال بعنوان دستگاه مجری و بهره‌برداری طرح با مشارکت سازمان گسترش و نوسازی صنایع و راه آهن ایران با سهم‌الشراکه به ترتیب 10% و  % با سرمایه‌ای معادل 20 میلیون ریال و تحت شماره 18867 در اداره ثبت شرکتهای تهران به ثبت رسید

عملیات ایجادکارخانه واگن پارس در زمینی به مساحت حدوداً 331 هزار متر مربع با زیربنای حدود 115 هزار متر مربع و امکانات جانبی مربوطه در شهرستان اراک ( کیلومتر 4 جاده تهران ) آغاز گردید و در تاریخ مهرماه 1363 توسط نخست وزیر محترم وقت جمهوری اسلامی ایران افتتاح شد

محصولات و خدمات پیش‌بینی شده در زمینه خودروهای ریلی و ظرفیت اسمی کارخانه

1- ساخت واگن                            1000 دستگاه در سال

2- تعمیر عادی واگن                      2500 دستگاه در سال

3- تعمیر واگنهای سانحه دیده                   375 دستگاه در سال

با افزایش دانش فنی صنعت خودروهای ریلی در شرکت واگن پارس ، این شرکت اقدام به شناسایی نیازهای موجود در زمینه حمل و نقل و جابجایی مسافر در شهرهای بزرگ و پرجمعیت نموده و آمادگی خود را برای تولید انواع واگنهای مترو ، تراموا ، ریل باس ، ترن ست ، واگنهای مسافری مدرن و لکوموتیوهای مانوری و اصلی اعلام نموده است

مشخصات کلی شرکت :

محل دفتر مرکزی :

تهران خیابان طالقانی نبش کیوان شماره

محل کارخانه          :

اراک کیلومتر 4 جاده تهران

زمین و ساختمان شرکت :

کارخانه واگن پارس در دو قطعه زمین به وسعت 7/330945 و 13726 مترمربع و با زیربنایی بالغ بر 86667 مترمربع سالن و انبار تولیدی و 39270 مترمربع فضای غیرتولیدی بنا گردیده است

زمین و ساختمان دفتر مرکزی با 750 مترمربع زمین و 5400 مترمربع ساختمان در 11 طبقه

زمین واقع در اراک شهرک مهاجران به مساحت 9/17037 مترمربع بمنظور ساخت واحدهای سازمانی مسکونی

18 دستگاه واحد مسکونی آپارتمانی واقع در اراک شهرصنعتی با حدود 8/2048 مترمربع زیربنا مورد استفاده مهمانسرای داخلی و خارجی شرکت

موضوع شرکت :

عبارت است از ساخت ، مونتاژ ، خرید و فروش انواع مختلف خودرو ریلی اعم از لکوموتیو ، واگن‌باری ، واگن مسافری ، واگن مخصوص مترو و قطعات اصلی و یدکی و متفرعات آنها و بطور کلی تصدی به هر نوع فعالیت مجاز صنعتی و بازرگانی مرتبط با موضوع شرکت و ساخت تجهیزات

شرکت می‌تواند تمام یا هر قسمتی از فعالیتهای فوق راراساً یا با مشارکت شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی داخلی یا خارجی پس از تصویب مجمع عمومی انجام دهد

نوع مالکیت شرکت :

تابع سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران می‌باشد

شرکتهای تحت پوشش :

الف ) شرکت تامین اجزا واگن ( سهامی خاص )

ب ) شرکت احیا صنعت ادوات ( سهامی خاص )

شرکت واگن پارس در طول فعالیت 20 ساله خود موفق شده است محصولات خود را در سطح مطلوبترین استانداردها به بازار عرضه نموده و به این ترتیب به یکی از تولیدکنندگان معتبر واگن تبدیل گردد

راه آهن جمهوری اسلامی ایران و شرکتهای فولادسازی که از وسائط نقلیه ریلی جهت حمل و انتقال مواد مصرفی استفاده میکنند عمده مشتریان داخلی شرکت را تشکیل
میدهند . اما واگن پارس توانسته پس از مدت کوتاهی از شروع فعالیت خود و تامین بخش عمده‌ای از نیازهای داخلی دامنه فروش محصولات خود را به بازارهای جهانی برساند

جایگاه واگن پارس در صنعت خودروهای ریلی :

صنعت حمل و نقل در ایران بدلیل وسعت سرزمین و جمعیت زیاد بطور کلی اهمیت ویژه‌ای در اقتصاد کشور دارد که در این رابطه حمل و نقل ریلی بلحاظ قابلیت خدمت‌رسانی به عامه مردم ، وابستگی کمتر به خارج و ارزانتر بودن نسبت به سایر سیستمهای حمل و نقل نقش متمایزی را داراست . خوشبختانه در سیاستهای کلان نظام جمهوری اسلامی ایران در بخش حمل و نقل ، اولویت اول برای توسعه به حمل و نقل ریلی داده شده است . و در تمام مراجع تصمیم‌گیری نظیر مجلس و دولت و ; توجه خاصی به توسعه حمل و نقل ریلی صورت میگیرد . این امر افق جدیدی را مقابل صنایع ریلی از جمله شرکت واگن پارس گشوده و فرصتهای جدیدی را ایجاد نموده است

واگن پارس با تکیه بر تجربه و تکنولوژی خود در این صنعت در داخل کشور از توان انحصاری برخوردار بوده و قادر است که نیازهای داخلی را در این رشته از صنعت برآورده نماید

در منطقه خاورمیانه نیز علیرغم وجود سازندگانی در کشورهای ترکیه ، مصر و پاکستان ، واگن پارس مزیتهای فنی و اقتصادی ویژه‌ای دارد که تلاش خواهد شد این شرایط حفظ و توسعه یابد . براساس پیش‌بینی‌های برنامه استراتژیک شرکت در سال افق 81% از بازار داخلی و 30% بازار خارجی ( بازار هدف ) توسط واگن پارس تامین خواهد شد

وضعیت تکنولوژی

شرکت واگن پارس طی سالهای اخیر با توجه به نیاز بازارهای داخلی و خارجی و ضرورت حضور و حفظ موقعیت شایسته در عرصه رقابت ، نسبت به ایجاد تنوع و ارتقاء کیفیت در محصولات اقدام نموده و در این راستا ضمن مطالعات گسترده اقدام به انتقال تکنولوژی محصولات زیر نموده است . در سالهای قبل از 1381 نیز واگن پارس تکنولوژی تولید واگنهای مسافری درجه یک و درجه دو و انواع واگن باری و لکوموتیو مانوری را در اختیار داشته است

ردیف

موضوع

خریدار

طرف قرارداد

آخرین وضعیت

لکوموتیو AD43D

شرکت راه آهن

ALSTOM

در حال تولید

پل تلسکوپی

فرودگاه امام خمینی (ره )

TEAM

تولید شد

واگن مسافری ( طرح مدولار )

شرکت رجا

PMS

در حال تولید

واگن مترو

مترو تهران

CNTIC

مراحل پایانی

ترن ست

شرکت راه آهن

SIMENS

در حال انتقال

بوژی سرعت بالا(MD523)

بمبار دیر

در حال اجرا

لکوموتیو مانوری

LUDINOVO

در حال اجرا

بوژیY25 باری با بار محوری 5/22 تن

مهندس ملکوتی

در حال اجرا

واگن دو طبقه مسافری

CCC

در حال اجرا

واگن مترو ( با برقAC/ AC   )

CCC

در حال اجرا

اتوبوسی ریلی

در حال بررسی

قطار سبک شهری

در حال بررسی

 

امکانات زیربنایی :

سالنهای تولیدی

مساحت

ارتفاع ( متر )

نام سالن

ردیف

سالن قطعه سازی و مونتاژ

34/

سالن مونتاژ واگن

8/

سالن تعمیرات واگن

سالن مونتاژ و تعمیرات بوژی

5/

سالن رنگ و تکمیل کاری

سالن شستشوی لکوموتیو

1/

سالن نجاری

سالن ابزار سازی

2/

سالن نمونه سازی مهندسی

شن پاش دستی

انبارها و سالنهای نگهداری

انبارها در سطح کارخانه با توجه به نزدیکی به محل مصرف مواد و قطعات تولیدی نسبت به سالنهای مصرف کننده پراکنده گردیده‌اند و شامل انبارهای سرپوشیده و فضای باز در دو گروه انبارهای تولیدی و غیرتولیدی میباشند

مساحت ( مترمربع)

ارتفاع ( متر )

نام انبار

ردیف

86/

انبار مواد خام

 

انبار کالای نیم ساخته

انبار کالای پیش ساخته

انبار ضایعات

انبار گمرک

انبار تاسیسات

انبار مصرفی

سالنهای خدمات فنی و پشتیبانی

که شامل سالن تعمیر و نگهداری ، مرکز انرژی ی، سالن تولید گازها و سالن تعمیرخودرو میگردد

امکانات پرسنلی

در کلیه بخشها اعم از تولیدی و پشتیبانی و دفتر مرکزی حدود 1700 نفر پرسنل در خدمت شرکت میباشد که از این تعداد 14 % آنرا کارشناسان و مهندسین مجرب و فنی تشکیل داده و حدود 500 نفر نیز دارای تحصیلات دیپلم و فوق دیپلم میباشند . بالا بودن سطح کیفیت محصولات و برآوردن خواسته مشتریان در روند فعالیتهای شرکت اهمیتی اساسی و حیاتی دارد

ترکیب پرسنلی شرکت شامل 14% کارشناس ، 22% دیپلم ، 5% فوق دیپلم و 59 % پائین‌تر از دیپلم می‌باشد . ضمن آنکه 11% از کل کارکنان در قالب قرارداد با مدت محدود اشتغال بکار دارند

سطح تامین کیفیت

الف ) تلاش برای دستیابی به کیفیت مطلوب محصولات بطور سیستماتیک با کسب اطلاعات دقیق در مورد سلیقه‌های مشتریان از محصولات و نیازهای آنان شروع و با فعالیتهای موثر بر کیفیت تحت کنترل قرار میگیرد برای حصول بیشتر از کیفیت محصولات یک سیستم تضمین کیفیت بر اساس خواسته‌های بین‌المللی ISO 9002   با اهداف : 1- تضمین کیفیت محصول بر اساس استانداردهای بین المللی  2-  عرضه محصول باقیمت مناسب  3- تحویل بموقع محصول به مشتری در سطح شرکت مستقر شده است

ب ) شرکت واگن پارس استاندارهای UIC ( استاندارد بین المللی وسایل حمل و نقل ریلی ) و DIN ( برای قطعات استاندارد مورد مصرف در صنایع ) را در زمینه طراحی ، مهندسی و ساخت محصولات خود بکارمیبرد و با بکارگیری سیستمهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری قوی مهندسی و محاسباتی امکان افزایش تنوع محصولات تولیدی را فراهم آورده است

ج ) کنترل کیفی از واحدهای فعال و پرتوان شرکت میباشد که با بکارگیری پیشرفته‌ترین تجهیزات تست مخرب و غیرمخرب و ابزار و ماشین‌آلات اندازه‌گیری و لوازم مدرن آزمایشگاهی از بدو ورود مواد خام ، قطعات و سیستمها بداخل کارخانه تا مراحل ساخت مونتاژ اولیه و نهایی و تست محصول نقش بسزایی در تضمین کیفیت محصولات تولیدی شرکت ایفا می‌نماید

مقاله تکنولوژی تولید پیچ در word

 مقاله تکنولوژی تولید پیچ در word دارای 33 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله تکنولوژی تولید پیچ در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله تکنولوژی تولید پیچ در word

فصل اول
مقدمه  
تعریف پیچ  
معرفی قسمتهای مختلف پیچ  
معرفی انواع پیچیها  
الف- پیچهای بین المللی   
ب- پیچهای اینچی  
ج- پیچهای لوله‌ای اینچی  
د- پیچهای دنده ذوزنقه‌ای   
هـ- پیچهای دنده‌ اره‌ای   
و- پیچهای مخصوص   
دسته‌بندی بر اساس شکل سرپیچ  
پیچهای حرکتی   
جنس پیچها  
مهره‌ها  
معرفی قسمتهای مختلف مهره:   
انواع مهره‌ها  
جنس مهره‌ها  
ضامنها  
فصل دوم
- روشهای تولید پیچ و مهره   
- تولید پیچ و مهره به روش غلطک کاری   
- ساخت پیچ و مهره با روش فرزکاری  
- پیچ تراشی به روش خارج از مرکز   
- تولید پیچ به روش سنگ زنی  

مقدمه

استفاده از ماشین‌های اتومات از حدود دو قرن پیش آغاز شده و با پیشرفت علم و تکنولوژی بشر به تکنولوژیهای جدید ساخت مواد و ابزار دستیابی پیدا کرده،‌ این ابزار باعث رشد صنعت و فناوری شده و می‌تواند انسان را برای ساخت تجهیزات مورد نیاز که امروزه به دقت زیادی نیز احتیاج دارد، رهنمون سازد

یکی از وسیله های مهم صنعت امروز احتیاج مبرم به پیچ و مهره می‌باشد در این جزوه آشنایی مختصری در مورد ساخت پیچ و ماشینهای تولید پیچ ارائه می‌شود

 فصل اول

 پیچ‌ها

تعریف پیچ‌: پیچ قطعه استوانه ای است که بر سطح استوانه آن شیاری مارپیچ ایجاد شده است و از آن برای اتصال قطعات به کمک مهره استفاده می‌شود. البته برخی اوقات با حدیده کردن قطعه،‌ بدون  کمک  مهره نیز می‌توان اتصال را عملی کرد. به طور کلی از پیچ  برای بستن قطعاتی استفاده می‌شود که بتوان آنها را به سهولت از هم جدا کرد. از پیچ، همچنین برای ایجاد نیروی طولی زیاد در پرسها و گیره‌ها و برای تبدیل حرکت دورانی به حرکت مستقیم در ماشین تراش و . . .  استفاده می‌گردد

معرفی قسمتهای مختلف پیچ:

پیچ شامل دو قسمت اصلی سر و بدنه می‌باشد. سرپیچ به اشکال مختلفی از قبیل شش گوش،‌ چهار گوش، گرد، عدسی، هزینه‌ای، استوانه‌ای و شش گوش یا چهار گوش داخلی (آلن) تولید می‌‌شود که آچارها می‌تونند با آن درگیر شوند. قسمت بدنه پیچ استوانه ای شکل است و روی سطح جانبی آن دنده‌کاری شده است. دنده‌کاری نیز عبارت از ایجاد شیارهایی به صورت مارپیچی است. شیارها به صورت مثلث، مربع، ذوزنقه و نیم دایره بر روی سطح جانبی بدنه پیچ ایجاد می‌شوند

 یک «دنده پیچ» عبارت است از مسیر مارپیچی که بر روی استوانه پیچ قرار دارد که  اگر استوانه را گسترش دهیم متوجه می‌شویم که یک دنده یا مارپیچ عبارت از وتر مثلث قائم الزاویه ای با قاعده برابر محیط دایره  و ارتفاعی معادل گام  است. این ارتفاع عبارت از فاصله‌ای است که در یک دور کامل بر روی سطح جانبی استوانه بوجود می‌آید و گام پیچ  نامیده می‌شود

در مثلت قائم الزاویه بالا زاویه بین قاعده و وتر مثلث «زاویه مارپیچ» نامیده می‌شود و تانژانت این زاویه را شیب مارپیچ می‌گویند

چنانچه جهت صعود مارپیچ روی قسمت مرئی (دید) استوانه با محور قائم از چپ به راست باشد پیچ راست گرد است و اگر از راست به چپ باشد پیچ چپ گرد می‌باشد

در پیچ راست گرد، برای باز کردن مهره لازم است آن را در جهت خلاف عقربه‌های ساعت،‌ و در پیچ چپ گرد باید آن را در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانیم. دنده کاری را پیچها ممکن است یک راهه و یا چند راهه باشد. پیچی را که مارپیچهای آن فقط از تراش یک مارپیچ ساخته شده باشد پیچ یک راهه گویند

در صورتی که پیچ چند راهه عبارت از پیچی است که مارپیچهای آن از تراش چندین مارپیچ به موازات هم به وجود آمده باشند. در پیچهای چند راهه چون معمولاً شیب دنده‌ها زیاد است از آنها برای کورس زیاد و نیروی کم (پیچهای حرکت ماشین تراش و پرس) استفاده می‌شود. در شکل صفحه بعد یک پیچ سه راهه نشان داده شده است

مشخصات پیچها، معمولاً با ابعاد و گام پیچ تعیین می‌‌شوند

الف- پیچها به کمک ابعادشان که عبارت از قطر بزرگتر، قطر کوچکتر،‌ گام پیچ و طول قسمت دنده کاری است مشخص می شوند

 -    قطر بزرگتر عبارت از قطر اصلی و قطر خارجی پیچ است که می‌‌توان آن را توسط کولیس اندازه گرفت. این قطر با حرف d نشان داده می‌شود

-    قطر کوچکتر عبارت از قطر داخلی یا هسته مرکزی پیچ می‌باشد که تحت تراش قرار نگرفته است. این قطر با حرف  نشان داده می شود

-    گام پیچ عبارت از مقدار طولی است که پیچ در یک دور گردش بالا یا پایین می‌رود. این طول مساوی فاصله دو دنده مجاور هم در پیچ یک راهه است و با حروف p نشان داده می‌شود

-         طول پیچ، طول قسمت استوانه‌ای است که در زیر سرپیچ قرار دارد. و طول پیچ با قطر آن تناسب دارد

معرفی انواع پیچها:

پیچها را از نظر شکل و پروفیل دنده به انواع مختلفی تقسیم می‌کنند که عبارت اند از

1- دنده‌ مثلثی که بیشتر از انواع دیگر متداول است و دارای مقاومت خوب برای اتصالهای مکانیکی می‌‌باشد

2- دنده مربع که برای اتصالات و تحت فشار که کمتر باز و بسته می‌‌شوند. بکار می‌رود

3- دنده ذوزنقه‌ای که برای انتقال حرکت و نیرو مورد استفاده واقع می‌شود

4- دنده اره‌ای که شکل دنده‌های آن ذوزنقه قائم الزاویه است و برای انتقال حرکت و نیرو در یک جهت بکار می‌رود

5- دنده گرد که برای قطعاتی که در معرض ضربه قرار می‌گیرند مورد استفاده قرار می‌گیرد

انواع فرم و پروفیل دنده‌های پیچها در شکل زیر به منظور مقایسه نشان داده شده است. پیچها از نظر شکل و پروفیل دنده ها دارای استانداردهای مختلفی هستند که عبارتند از: پیچهای بین المللی متری، پیچهای اینچی،‌ پیچهای لوله اینچی و پیچهای مخصوص

الف- پیچهای بین المللی متری:

این رشته بر اساس دستگاه متری پایه گذاری شده است. دنده‌ها در این سیستم به شکل مثلث متساوی الاضلاع است که رأس دنده‌ها آن در  ارتفاع مثلث در پیچ و  ارتفاع در مهره بریده شده‌اند. همچنین ته شیارهای آن در  ارتفاع مثلث در پیچ و  ارتفاع در مهره گرد شده‌ند. به این ترتیب یک فضای خالی بین پیچ و مهره ایجاد می‌شود که مخزن خوبی برای روغن می‌‌باشد و در باز کردن و بستن پیچ و مهره از اصطکاک خشک جلوگیری می‌کند و در نتیجه دوان آن را افزایش می‌دهد. در این دسته،‌ پیچ را با قطر و گام به میلیمتر مشخص می‌کند. مانند پیچ 20M که عدد 20 معرف قطر پیچ و حرف M معرف سیستم آن می‌باشد. در سیستم متری دو سری پیچ بارزوه وجود دارد

 1- پیچ سری دنده ظریف که از قطر –1- تا 5/5 میلیمتر تولید می شوند

2- پیچ سری دنده درشت که از قطر 6 میلیمتر به بالا ساخته می‌شوند

قطر متوسط: برای کنترل سطوح مارپیچی دنده‌ها و رفع خطاهای تراش به هنگام پیچ‌سازی در این دسته از عاملی به نام قطر متوسط یا قطر میانی یا قطر گام که با  نشان داده می‌شود استفاده می‌کنند. این قطر از وسط ارتفاع مثلثهای دنده ها اندازه گرفته می‌‌شود

پیچها و مهره‌ها از نظر ابعاد،‌ استاندارد شده هستند. این ابعاد در جدول 1-4 نشان داده شده‌اند

ب- پیچهای اینچی:

پیچهای اینچی به دو دسته انگلیسی ویت ورث و امریکایی سلرز تقسیم می شوند

1- دسته پیچهای انگلیسی ویت ورث: این سیستم در انگلستان و برخی ممالک دیگر رایچ است. دنده‌ها در این دسته به صورت مثلث متساوی الساقین با زاویه رأس 55 درجه است که رأس دنده‌ها و ته شیارهای آن در فاصله  ارتفاع از رأس مثلث گرد شده است. قطر بزرگتر پیچ در این سیستم بر حسب اینچ بیان می‌شود و گام آن عبارت از تعداد دنده‌ها در یک اینچ طول قسمت دنده‌‌کاری شده می‌باشد. گام  پیچ بر حسب میلیمتر نیز از فرمو  به دست می‌آید. به عنوان مثال پیچی به قطر 1 اینچ که دارای 8 دندانه در طول یک اینچ است دارای گامی مساوی  میلیمتر می‌‌باشد

2- دسته پیچهای امریکایی سلرز: این دسته بین دو دسته متری و ویت ورث قرار دارد. بدین معنی که مشخصات دنده‌های آن از هر دو دسته گرفته شده است. دنده‌ها در این دسته یک مثلث متساوی الاضلاع است که رأس دنده‌ها و ته شیارهای آن در  ارتفاع مثلثها بریده شده‌اند قطر پیچ در این دسته بر حسب اینچ بیان می‌‌‌شود و گام آن عبارت از تعداد دنده‌ها در یک اینچ است و هیچ فضای خالی بین مهره و پیچ وجود ندارد. گام این پیچ بر حسب میلیمتر نیز از فرومول  به دست می‌آید. در این فرمول N عبارت از تعداد دنده‌ها در یک اینچ است

 ج- پیچهای لوله‌ای اینچی: