تحقیق فراتحلیل عوامل موثر در انگیزش تحصیلی دانش آموزان پسر دوره متوسطه در word دارای 134 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد تحقیق فراتحلیل عوامل موثر در انگیزش تحصیلی دانش آموزان پسر دوره متوسطه در word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق فراتحلیل عوامل موثر در انگیزش تحصیلی دانش آموزان پسر دوره متوسطه در word
چکیده
مقدمه
فصل اول : طرح پژوهش
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت مسئله
اهداف پژوهش
فرضیه پژوهش
تعاریف عملیاتی
فصل دوم : ادبیات پژوهشی
تعریف یادگیری
تعریف انگیزش
تعریف آموزش و پرورش
مطالع آموزش و پرورش از دیدگاه مختلف
آموزش و پرورش از دیدگاه اسلام
مفهوم یادگیری
رابط آموزش و پرورش با یادگیری
اصول مبتنی بر قوانین یادگیری
میل و رغبت و تأثیر آن در یادگیری
ویژگی های عاطفی، اجتماعی دانش آموزان
اهمیت و معنای انگیزش
تاریخچ نظریات شناختی انگیزش
ماهیت انگیزش
طبقه بندی انگیزه ها
شرایط بوجود آمدن انگیزه ها
انواع انگیزه ها
نگرشها
انگیز درونی چیست؟
ارزشها
انگیز موفقیت
انگیز پیشرفت تحصیلی چگونه شکل می گیرد
چه افرادی دارای پیشرفت تحصیلی هستند
رابط بین برانگیختگی و انگیزش
اختلال در انگیزه
چگونه می توان علایق را در رفتار دید
انگیز پیشرفت
هوش و پیشرفت تحصیلی
جویند موفقیت و پرهیز کننده از شکست
درماندگی آموخته شده
رابطه بین عزت نفس و موفقیت فرد در تحصیل
رابطه بین بهداشت روانی پیشرفت تحصیلی
بیان راهکارهای پیشرفت تحصیلی
افزایش انگیزش تحصیلی
چگونه در دانش آموزان انگیز تحصیلی ایجاد کنیم
افزایش انگیزه های آموزشی – تحصیلی
چگونگی افزایش انگیزه برای یادگیری
وضع خانوادگی و تأثیرات آن در موفقیت تحصیلی
شرایط خانوادگی و تأثیرات آن در پیشرفت تحصیلی
سطح تحصیلات و فرهنگ خانواده و تأثیرات آن در موفقیت تحصیلی
موقعیت اجتماعی- اقتصادی و تأثیر آن در پیشرفت تحصیلی
محیط اجتماعی و تأثیر آن در پیشرفت تحصیلی
سخنی دربار معلمان
رابط عاطفی بین معلم و شاگرد و تأثیرات آن در موفقیت تحصیلی
تأثیر انتظارات معلم بر پیشرفت تحصیلی
دلایل تأثیر گذاری انتظارات معلم
جو تلاش مطلوب و مدرسه و اهمیت آن در پیشرفت تحصیلی
تشویق و تنبیه و اثر آن در انگیز تحصیلی
تأثیر کیفیت آموزش بر پیشرفت تحصیلی
استفاده از وسایل کمک آموزشی و تأثیر آن در یادگیری مطالب درسی
عوامل گوناگون ایجاد انگیز تحصیلی در کلاس درس
پیشین پژوهش
پژوهش خانم زینب صباحی
پژوهش خانم آمنه همایی
پژوهش خانم زهرا پور بنه صفری
پژوهش خانم سعدیه دیناروندی
پژوهش خانم مرضیه جلوداری
پژوهشهای خارجی
فصل سوم : روش انجام پژوهش
روش پژوهش
جامعه آماری/ روش نمونه گیری
روش و ابزار اندازه گیری
متغیرهای پژوهش
روش تجزیه تحلیل داده ها و روش اجرای پژوهش
فصل چهارم : روش تجزیه تحلیل داده ها
تجزیه و تحلیل داده ها
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
بحث و نتیجه گیری
محدودیت ها
پیشنهادات
فصل ششم : منابع و مأخذ و ضمائم
منابع
ضمائم
بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق فراتحلیل عوامل موثر در انگیزش تحصیلی دانش آموزان پسر دوره متوسطه در word
1- اسپاندلینگ، چرچیل بین، انگیزش در کلاس درس، ترجمه احمد رضوانی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول،
2- امابلی، ترزا، شکوفایی خلاقیت، ترجمه دکتر حسن قاسم زاده و پروین عظیمی، انتشارات دنیای نو، چاپ سوم،
3- بلوم، بنجامین، ویژگی های آدمی و یادگیری آموزشگاهی، ترجمه علی اکبر سیف، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم،
4- بیابانگرد، اسمائیل، روشهای پیشگیری از افت تحصیلی، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان،
5- تقی پور ظهیر، علی، مقدمات برنامه ریزی آموزشی و درسی، انتشارات آگاه،
6- تقی پور ظهیر، علی، مبانی و اصول آموزش و پرورش، انتشارات آگاه،
7- توماس، کریستین، ویزلیته، برنارد، فرزندان خود را در یادگیری درونی یاری کنید،ترجمه عبدالرضاصرافان. انتشارات استان،
8- پارسا، محمد، روانشناسی تربیتی، انتشارات دانشگاه تهران،
9- روبرت، دیویس، استفن، یلتون، لویس، الکساندر، طراحی سیستم یادگیری، ترجمه جعفر نجفی زند، انتشارات خانه دیبا،
10- سیف، علی اکبر، روانشناسی تربیتی، انتشارات پیام نور،
11- ساموئل، پال، انگیزش در آموزش و پرورش، ترجمه محمد علی اصغر مسدود، انتشارات دانشگاه شیراز،
12- شکوهی، غلام حسین، تعلیم و تربیت و مراحل آن، انتشارات آستان قدس رضوی،
13- شریعت مداری، علی، اصول تعلیم و تربیت، انتشارات امیرکبیر،
14- شریعت مدرای، علی، روان شناسی تربیتی، انتشارات امیرکبیر،
15- شعاری نژاد، علی اکبر، روان شناسی عمومی، انتشارات قوس،
16- فردانش، هاشم، مبادی و اصول نظری تکنولوژی آموزشی، انتشارات سمت،
17- کدیور، پروین، روان شناسی تربیتی، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،
18- گلاور، جان ای، برونیک، راجراج، روان شناسی تربیتی، ترجمه علی نقی خرازی، انتشارات دانشگاه تهران،
19- لفرانگویس، گایآر، روان شناسی برای آموزش،ترجمه منیجه شهنی ییلاق. انتشارات آرین،
20- لطفی پور، شهناز، کاربرد مواد آموزشی، انتشارات ذوفت
21- وکیلیان، منوچهر، نظارت و راهنمایی تعلیماتی، انتشارات پیام نور،
22- پوربنه صفری، زهرا، بررسی عوامل مؤثر در ایجاد انگیزه و نقش آن در موفقیت تحصیلی دانش آموزان دفتر و پسر مقطع متوسطه، 1383 (پایان نامه)
23- دیناروندی، سعدیه، بررسی عوامل مؤثر در موفقیت تحصیلی دانش آموزان دفتر مقطع متوسطه شهرستان دهلران،
24- صباحی، زینب، بررسی عوامل مؤثر در انگیز تحصیلی دانش آموزان پسر مقطع متوسطه، 87-
25- مانگری، محمدرضا، بررسی رابطه بین بهداشت روانی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، سال سوم راهنمایی،
26- همایی، آمنه، افزایش انگیزه تحصیلی دانش آموزان دختر دور متوسطه سردشت،
چکید پژوهش
عنوان:
فرا تحصیل عوامل مؤثر بر انگیزش تحصیلی دانش آموزان پسر دور متوسطه
اهداف جزئی پژوهش:
1- بررسی رابط بین فقر اقتصادی خانواده و افت تحصیلی دانش آموزان
2- بررسی رابط بین سطح تحصیلات خانواده و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
3- بررسی رابط بین مهارت معلمان در استفاده از وسایل کمک آموزشی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
4- بررسی رابطه بین برقراری رابطه عاطفی مطلوب معلمان با دانش آموزان و پیشرفت تحصیلی آنان
5- بررسی رابطه بین شرایط مطلوب اجتماعی و انگیز پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
6- بررسی رابطه بین عزت نفس دانش آموزان و پیشرفت تحصیلی آنان
روش انجام پژوهش:
روش انجام پژوهش در این پروژه از نوع توصیفی فرا تحلیل است. در این روش گردآوری و تچزیه تحلیل اطلاعات به شیو طبقه بندی و محاسب شاخصهای آماری است
جامع آماری:
شامـل کلی پژوهشـهایی است که موضـوع آن بررسی عوامل مـؤثر بر انگیزش تحـصیلی دانـش آموزان پسر دور متوسطه است
نمونه:
به دلیل گسترده بودن جامع آماری در این پژوهش فقط از 5 پروژ داخلی و 5 پروژ خارجی به عنوان نمونه استفاده شده است
روش و ابزار اندازه گیری:
جهت جمع آوری اطلاعات در این زمینه از روش کتایخانه ای استفاده شده است
روش تجزیه تحلیل داده ها:
در این روش (روش فرا تحلیل مورد استفاده قرار گرفته است چون تحلیلی بر پژوهشهای گذشته است) از گردآوری اطلاعات و تجزیه تحلیل داده به شیو طبقه بندی و محاسب شاخصهای آماری توصیفی میانگین و آمار استنباطی استفاده شده است
فرضیه های پژوهش:
1- بین سطح تحصیلات خانواده و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابط معنی داری وجود دارد
2- بین مهارت معلمان در استفاده از وسایل کمک آموزی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابط معنی داری وجود دارد
3- بین برقراری رابط عاطفی مطلوب معلمان با دانش آموزان و پیشرفت تحصیلی آنان رابط معنی داری وجود دارد
4- بین شرایط اجتماعی مطلوب و انگیز تحصیلی دانش آموزان، رابطه معناداری وجود دارد
5- بین فقر اقتصادی خانواده و افت تحصیلی دانش آموزان، رابطه معناداری وجود دارد
6- بین عزت نفس دانش آموزان و پیشرفت تحصیلی آنان، رابط معناداری وجود دارد
مقدمه
ضرورت تعلیم و تربیت:
ضرورت تعلیم و تربیت و در عین حال پیچیدگی و دشواری تعلیم و تربیت واقعی، موضویستکه هم ملل جهان از آن کم و بیش باخبرند
لذا، هر ملت زنده ای با توجه به سوابق فرهنگی و شرایط اجتماعی خود و متناسب با امکاناتی که در اختیار دارد، نظام خاصی برای تحقیق کمال مطلوب و هدفهای خویش پی ریزی می کند، بدین امید که شاید از این طریق بتواند فرزندان خود را مطابق دلخواه خویش تربیت کند
به همین جهت هم، نظام آموزش و پرورش هر کشوری باید توجه به طبیعت آدمی و امکانات و محدودیتهای رشد او که کم و بیش در همه جا یکسان است، طرح ریزی شود. (شکوهی. 1372 ص 90)
انگیزش شاگرد به درس خواندن از دیدگاه تربیتی اهمیت بسیار دارد، زیر هم هدف است و هم وسیله ایست برای پیشرفت هدفهای تربیتی دیگر
وقتی انگیزش هدف می شود یکی از شرایط لازم برای آموزش و پرورش به شمار می آِد. و هنگامی وسیله انگاشته می شود که مانند هوش یا هر وسیل آموزشی دیگر در کسب مهارت و معلوماتی که مطلوب ماست به شاگرد یاری دهد
(پارسا. 1374 ص 189)
هدف این پژوهش تکرار پژوهشهای قبل و بیان دوبار آنها نیست بلکه ما در این پژوهش قصد داریم به جمع آوری اطلاعات و نتیجه گیری های پژوهشهایی در خصوص موضوع نام برده بپردازیم تا با استفاده از روش فرا تحلیل بتوانیم نتایج جدید و مفیدی بخصوص معلمان و دانش آموزان ارائه دهیم
امیدوارم این پروژه در پایان بتواند گره گشای راه این عزیزان قرار گیرد
بیان مسئله:
واقعیت این است که ایجاد انگیز یادگیری، عامل اصلی فرایند تعلیم و تربیت دانش آموزان است که در مدارس میزان مورد توجه و عنایت قرار نگرفته و در نظام آموزشی، بهای چندانی به آن نداده شده است. همین مسئله یکی از دلایل اصلی افت تحصیلی بوده و کم آموزی، بی تفاوتی به فعالیتهای کلاسی و کاهش کیفی سطح یادگیری از تبعات منفی آن محسوب می شود. اگر انگیزه را پدید آوردن چنان فضایی در کلاس بدانیم که در آن فرایند کار همسطح و به اندازه نتیج کار مهم است، به این نتیجه می رسیم که مادامی که از فعالیتهای آموزشی معلم کلاس فاقد انگیز لازم برای یادگیری باشد بخش عظیمی از فعایتهای آموزشی معلم بی نتیجه می ماند و کم کردن فاصله میان وضع موجود دانش آموزان و هنجار مطلوب بیشتر و تحقق اهداف شناخته شد تربیت ناممکن تر می شود
تمایلات جسمانی و نیازهای درونی و رغبتها، همگی انگیزه هایی هستند که شخص را وادار به انجام عملی می نمایند و موجب تعدم یک رفتار نسبت به رفتار دیگر می شود این محرکها از درون انسان برمی خیزد و سبب بروز عکس العلهای متفاوت می گردند. هر یک از افراد را عامل خاصی به فعالیت به فعالیت وامی دارد که نوع و میزان فعالیت آنها به قدرت و تحریک آن عامل بستگی دارد. این عامل را انگیزه می گویند
انگیزه و انگزش مفاهیم فرضی هستند نه عینی، یعنی نیروهای درونی هستند که قابل رؤیت نمی باشد و فقط آثارشان با تغییر حالت در انسان قابل مشاهده ا ست
انگیزش موفقیت، جستجوی موفقیت و رقابت با استانداردهای عالی است و میل واشتیاق، تلاش و کوششی است که فرد برای دستیابی به یک هدف یا تسلط بر اشیاءِ و امور یا افراد و رسیدن به یک معیار از خود ابراز می دارد. (پوربنه صفری. 1384 ص 2)
اکنون این پژوهش قصد دارد به بررسی عوامل مختلف انگیزش بپردازد تا از این طریق بتواند به شناسایی عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی نائل آمده و از آن برای کمک به دانش آموزانی که در امر آموزش و ایجاد انگیزه و هدف برای خود با مشکل مواجه اند استفاده کند
اهمیت و ضرورت مسئله:
انگیزه در هر عملی روح آن عمل است که به آن جان دوره می بخشد. در هر زمین تحصیل این مسئله اهمیت بیشتر می یابد و باز این مسئله وقتی در رابطه با دانش آموزان باشد ظریف تر و خطیرتر می شود
تحصیل امری اختیاری است، و تنها عاملی که باعث می شود یک فعال اختیاری از انسان صادر شود اراده و خواست شخصی خود می باشد و تنها عاملی که خواست فرد را به اهمیت عمل اختیاری می رساند انگیزه می باشد. (همایی. 1385 ص 7)
از جمله اصول مبتنی بر قوانین یادگیری، اصل توجه به رغبت تلاش و کوشش شاگردان است
در جریان یادگیری، علاقه، هدف، محرک و کوشش شاگرد، نقش بسزایی دارد. اگر بناست که شاگرد از راه تجربه افکار و عقاید، عادات و عقاید و تمایلات و طرز کار خود را تغییر دهد، باید نسبت به موضوع یادگیری علاقه مند باشد
بنابراین معلم باید علاقه و رغبت شاگردان را نقطه شروع کار خود قرار دهد، در تعیین هدفهای اساسی به آنها کمک کند و سعی کند شاگردان را از روی میل و علاقه به فعالیت وا دارد. (شریعت مداری. 1376 ص 92)
امروزه ضرورت و اهمیت تحصیل و عوامل مؤثر در پیشبرد آن بر هیچ پوشیده نیست. شاید بتوانم با جرأت بگویم که در جامعه امروزی هیچ امری مانند تحصیل و آموزش در اولویت قرار ندارد
زیرا به نظر این جانب، تحصیل تنها وسیله ای است که انسان را به تکامل و قل سعادت می رساند
با توجه به موارد یاد شده از جمله عوامل یادگیری که می توانم در رابطه با انتخاب این موضوع یا مسئله بگویم، علاقه به تحقیق و بررسی در ارتباط با این موضوع مهم است که امیدوارم بتوانم آن را با موفقیت به پایان برسانم
اهداف پژوهش
اهداف کلی و آرمانی:
فرا تحلیل عوامل مؤثر بر انگیزش تحصیلی دانش آموزان پسر دور متوسطه
اهداف جزئی:
- بررسی رابط بین سطح تحصیلات خانواده با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان – بررسی رابطه بین مهارت معلمان در استفاده از وسایل کمک آموزشی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بررسی رابط بین برقراری رابط عاطفی مطلوب معلمان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بررسی رابط بین شرایط اجتماعی مطلوب و انگیز تحصیلی دانش آموزان
- بررسی رابطه بین فقر اقتصادی خانواده و افت تحصیلی دانش آموزان
– بررسی رابط بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
فرضی پژوهش:
1- بین فقر اقتصادی خانواده و افت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد
2- بین سطح تحصیلات خانواده و موفقیت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد
3- بین مهارت معلمان در استفاده از وسایل کمک آموزشی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد
4- بین برقراری رابط عاطفی معلمان و موفقیت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد
5- بین شرایط اجتماعی اجتماعی مطلوب و انگیز تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد
6- بین عزت نفس دانش آموزان و انگیز تحصیلی آنان رابطه وجود دارد
تعاریف عملیاتی:
انگیزش: نیرو و حالتی درونی، بدنی، یا روانی است که رفتار فرد را در جهت معینی هدایت می کند و تا رسیدن به هدف خاصی سوق دهد
انگیزه در فرهنگ فارسی، به معناسی سبب و علت آمده، یا آنچه کسی را به کاری برمی انگیزد. (پوربنه صفری. 1384 ص 5)
دانش آموزان: به تمامی افرادی که در حال حاضر در مقطع ابتدایی- راهنمایی- متوسطه مشغو به تحصیل می باشند گفته می شود که در این تحقیق منظور تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه پسر می باشد. (مانگری. 1382 ص 7)
تحصیلات والدین: منظور گذراندن یا قرار داشتن در یکی از سطوح بی سواد، زیر دیپلم، دیپلم و لیسانس که مورد نظر در این پژوهش است می باشد
رابطه: وضع یا کیفیتی که دو یا چند چیز یا بخش را به صورت یک چیز متعلق به یک کار مشترک یا گروه را به یکدیگر پیوند می دهد
عاطفی: توانایی یا قابلیت نشان دادن واکنش غیر ارادی، احساس و هیجانی در برابر رویدادها، فرآیند اثرپذیری شخصی و درونی از رویدادها و پدیده ها
(پوربنه صفری . 1384 ص 6)
سلامت روانی: عبارتست از قابلیت برقراری ارتباط هماهنگ و موزون با دیگران، تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی، حل تضاد، مشکلات و تمایلات فردی به طور منطقی، عادلانه و مناسب. (پوربنه، 1384و ص 7)
روشهای تدریس و وسایل کمک آموزشی: به کلی امکاناتی اطلاق می شود که
می تواند شرایطی را در کلاس بوجود آورد که طی آن یادگیری بهتری انجام می پذیرد، در این شرایط شاگردان قادرند اطلاعات و رفتار و مهارتهای جدیدی را با درک کامل بدست بیاورند. (لطفی پور. 1368 ص 1)
فقر اقتصادی: به معنای عدم تعادل در دخل و خرج و نداشتن قدرت خردی امکانات وسایل آموزشی و کمک آموزشی که در این پژوهش مورد نظر می باشد
شرایط اجتماعی مطلوب: در این پژوهش منظور عادی بودن محیط اطراف دانش آموزان از مجلات و فیلم های مبتذل. نداشتن برداشت منفی جامعه اطراف از دانش آموزان، در اختیار قرار دادن اطلاعات لازم برای زیستن از طریق مدرسه و خانواده و گروه همسالان. (همایی. 1385 ص 12)
فرا تحلیل: به معنای شکستن اجزاءِ کل به ماوراء فراتر از کل اولیه و سرانجام تحلیل ترکیب شرط ثانویه
در فرا تحلیل، اطلاعات از منابع اولیه استخراج می شوند و سپس با یکدیگر ترکیب می شوند و سرانجام یک کل جدید حاصل می شود. (بیابانگرد، 1380 ص 286)
عزت نفس: در این پژوهش منظور از عزت نفس حالتی از فرد است که در آن، شخص احساس توانمندی، ارزش، اعتماد به نفس و خلاقیت می کند و از داشتن ارتباط و روابط با دیگران احساس لذت می کند
تعریف یادگیری:
گفتیم که هدف آموزش آسان کردن یادگیری است. یادگیری را می توان به راه های گوناگون تعریف کرد
کسب اطلاعات و اندیشه های تازه، عادتهای مختلف، مهارتهای متنوع و راههای گوناگون کردن مسائل، مچنین یادگیری را می توان به صورت کسب اطلاعات رفتار و اعمال پسندیده، یا حتی کسب رفتار و اعمال ناپسند نیز تعریف کرد
معروف ترین تعریف برای یادگیری این است
یادگیری به فرآیند ایجاد تغییر نسبتاً پایدار در رفتار یا توان رفتاری که حاصل تجربه است گفته می شود و نمی توان آن را به حالتهای موقتی بدن مانند آنچه بر اثر بیماری، خستگی، یا داروها پدید می آید نسبت داد. (همایی. 1385 ص 18)
تعریف انگیزش:
اصطلاح انگیزش را می توان به عنوان عامل نیرو دهنده، هدایت کننده و نگهدارند رفتار تعریف کرد
گیج و برلاینر، انگیزش را به فرمان موتور اتومبیل تشبیه کرده اند
سیفرت گفته است: انگیزش یک تعامل یا گرایش به عمل کردن به طریق خاص است. او همچنین انگیزه را به صورت نیاز یا خواست ویژه ای که انگیزش را موجب
می شود تعریف کرده است
لفراسوا انگیزه را علت و دلیل رفتار می داند
«دلیل اینکه چرا ما بعضی رفتارها را انجام می دهیم ولی بعضی دیگر را انجام
نمی دهیم انگیزه های ما هستند»
انگیزه و انگیزش غالباً به صورت مترادف به کار می روند. با این حال می توان انگیزه را دقیق تر از انگیزش دانست؛ به این صورت که انگیزش را عامل کلی مولد رفتار اما انگیزه را علت اختصاصی یک رفتار خاص به حساب آورد. مثلاً وقتی که می پرسیم چرا فلان شخص رفتار خاصی را انجام می دهد، به دنبال انگیز او هستیم
اصلاح انگیزه بیشتر در اشاره به رفتار انسان به کار می رود
راسل در این باره می گوید «انگیزه برای مشخص کردن قصد یا بازده دلخواه یک رفتار به کار می رود»
پس کاربرد اصلاح انگیزه در مورد حیوانات جایز نیست از لحاظ پرورشی، انگیزش در مورد حیوانات جایز نیست
از لـحاظ پرورشی، انگـیزش هم هـدف است و هم وسـیله، به عنـوان هدف، از دانـش آموزان و دانش جویان می خواهـیم نسـبت به موضـوعهای مخـتلف علـمی و اجتـماعی عـلاقه کسـب کنند
از این رو تمام برنامه هـای درسی که برای آنـها فعالیت های حوز عاطـفی در نظـر گرفـته شده است، دارای هدف های انگیزشی هستند. به عنوان وسیله، انگیزش مانند آمادگی ذهنی یا رفتارهای ورودی یک پیش نیاز یادگیری به حساب می آیـد و تأثیر آن بر یادگـیری کاملاً آشکار است
اگر دانش آموزان و دانشجویان نسبت به درس بی علاقه باشند. به توضیحات معلم توجه نخواهند کرد. تکالیف خود را با جدیت انجام نخواهند داد و بالاخره پیشرفت چندانی نصیب آنها نخواهد شد. اما اگر نسبت به درس یا مطلب درسی علاقه مند باشند هم به توضیحات معلم با دقت گوش خواهند داد هم تکالیف درسی خود را به خوبی انجام می دهند و به دنبال کسب اطلاعات بیشتری در زمین مطالب درسی خواهند رفت و هم پیشرفت زیادی نصیب آنها خواهد شد. (همان منبع. ص 21)
تعریف آموزش و پرورش:
آموزش، در لغت به معنای انتقال معلومات و مهارتها به دیگران است به طوری که این مهارتها و معلومات به کار آیند و موجب تحول و دگرگونی در رفتار شوند
پـرورش به معـنای فراهم آوردن زمیـنه برای شکوفایی تواییهای درونـی و استعـدادهای طبیـعی است. آموزش که به عنوان وسیل زمینه ساز پرورش است، همراه با پرورش به صورت دو مفهوم مترادف، معادل با واژ تربیت، که آن نیز به معنای پروردن و یاد آوردن است به کار برده می شود
پس آموزش و پرورش امریست مختص انسانها که در زمانها و مکانهای مختلف به صورتهای متفاوتی تعبیر و تفسیر می شود. مثلاً در قدیم در ایران باستان، منظور از آموزش و پرورش بیشتر رشد و توسع مهارتهای بدنی و کمی هم آشنـا کردن کـودکان و نوجوانان با آداب و سوم آن زمان بوده است
به عبارت دیگر، زمانی که دربار آموزش و پرورش قوم ماد یا پارس در ایران صحبت می کنیم در حقیقت دربار انتقال مهارتهای بدنی و فولکلور آن زمان فکر می کنیم، بدون اینکه این نوع آموزش و پرورش ارتباط نزدیکی با فراهم آوردن موجبات رشد و توسعه معرفت داشته باشد. اما در قرن 19 میلادی، تصور انسان فرهیخته به عنوان کسی که از هم جنبه های جسمانی، اخلاقی، عقلانی و اجتماعی رشد یافته است پدیدار شد و آموزش و پرورش (تربیت به مفهوم اخص) به عنوان عامل انتقال دهند فرهنگ و دستاوردهای فرد و تجربه به انسان بوجود آورند تحول و دگرگونی درونی، با توجه به طبیعت و تواناییهای بلقو انسان، در نظر گرفته شد، و در صورتی که این تغییرات در رفتار و کردار فرد سودمند توانند بود که موجودیت یک انسان را سازمان دهنده و وحدت بخشند. (تقی پورظهیر .1372 ص 39)
مطالع آموزش و پرورش از دیدگاه های مختلف:
آموزش و پرورش را از دو دیدگاه می توان مورد مطالعه قرار داد
نخست، آموزش و پرورش به عنوان یک رشت تحصیلی که دارای مفاهیم، نظریه ها، اصول و روشهای پژوهش خاص خود است
در این صـورت باید مشخـص شود که آمـوزش و پـرورش، مانند فیزیک و شیمی اشتراک پـایه ای و مستقل است یا یک رشته ای است کاربردی مانند مهندسی که کاربرد عـلوم فیزیکـی است
از آنجایی که آموزش و پرورش از یافته های روان شناسی و فلسفه و سایر رشته ها در بهبود مشی و عمل تربیتی خود سود می برد، تصور می شود که آموزش و پرورش رشته ای کاربردی است
آموزش و پرورش به فرآیندی اطلاق می شود که نه تنها موجبات رشد هم
توانایی های فرد را به ویژه کیفیات ذهنی که متضمن فهم و معرفت است، فراهم می آورد، بلکه به مطلوبیت آنها نیز دارد. (همان منبع. ص 31)
آموزش و پرورش از دیدگاه اسلام:
آموزش و پرورش از دیدگاه اسلام فراهم آوردن زمین رشد و تکامل همه جانب انسان (از جنبه های جسمانی، عقلانی، عاطفی، اجتماعی) و هدایت سیر تکاملی او به سوی وجود کامل مطلق «الله» با برنامه ای منظم و سنجیده است. به این اعتبار، هدف آموزش و پرورش در اسلام شناخت خود، جامعه و هستی و از این طریق وجود باری تعالی است
هدف از این شناخت نیز پی بردن و عمل کردن به وظایف و مسئولیت ها در برابر خود و جامعه و هستی و پرستش حق تعالی است. (همان منبع. ص 130)
آموزش و پرورش و آزادی یادگیری:
توانایی درک و فهم و داوری انسان در پرتو آموزش و پرورش توسعه می یابد. امکـان ندارد هم مردم برای همیشه (در سراسر زنـدگی خودشـان) از آموزش و پـرورش آزاد، بهره مـند شوند، اما این امکان وجود دارد که پایه و اساس این نوع آموزش و پرورش در نوجوانی وجوانی گذاشته شود
به عبارت دیگر، مقصود از آموزش و پرورش این نیست که به یادگیرندگان هم آن چیزهایی را یاد دهد که همیشه نیاز خواهند داشت بدانند، بلکه منظور این است که به آنان عادات، افکار و فنونی یاد داده شود که بتوانند با برخورداری از آنها آموزش و پرورش خود را ادامه دهند
بنابراین مقصود مؤسسات رسمی آموزش و پرورش آزاد، توانا کردن جوانان برای آموزش و پرورش خودشان در طول زندگی است.(همان منبع. ص 103)
مفهوم یادگیری:
فرآیند آموزش و پرورش متضمن یادگیری است. به عبارت دیگر، آموزش و پرورشی که به هیچ نوع تغییری و تحولی در رفتار، یعنی یدگیری نیانجامد، آموزش و پرورش نیست
به این ترتیب، یادگیری به وجود آمدن تغییر و تحول در رفتار تعبیر و تفسیر کرده اند. یعنی هرگاه تغییری در رفتار خود به وجود آید می گویند یادگیری حاصل شده است. اما، آیا هر گونه تغییری در رفتار فرد یادگیری به حساب می آید و اهمیت آموزش و پرورش دارد؟ پاسخ این است: تغییراتی که ناشی از فرآیند طبیعی بدن یا رشد، یعنی رسیدن به مرحل پختگی و بلوغ باشد، گر چه مطلوب و پسندیده است، اما یادگیری محسوب نمی شود. آن دسته تغییرات در رفتار را می شود یادگیری نامید و در نتیجه آموزش و پرورش به حساب آورد که از نظر منطقی باید دارای دو ویژگی باشد
1- تسلط 2- تجربه
1- تسلط: فرآیند یادگیری همیشه با کسب نوعی تسلط و مهارت در چیزی یا در کاری همراه است و به درج معینی از پیشرفت یا توفیق در آن کار منتهی می شود. زمانی می گوییم (یاد گرفتم) که به اندازه یا حد معینی از داشتن یا توانایی انجام کاری دست یافته باشیم. برای مثال، درجاتی از تسلط در کارهای مختلف می تواند شامل اینها باشد: خواندن از روی نوشته، بازگویی (از حفظ خواندن)، مراقبت کردن، رسم کردن و ;
2- تجربه: کسب تسلط برای مشخص کردن یادگیری کافی نیست، زیرا امکان دارد بعضی دانستنیها، مثلاً در نتیج تغییرات ناشی از بلوغ، در افراد به وجود آید و به مهارتهایی هم دست یابد، اما این دانستنیها را به عنوان چیزهای (آموخته شده) توصیف نمی کنیم. آنچه مورد نظر است تسلط و دستیابی به معرفت و مهارتهایی است که حاصل تجرب خود شخص است.(همان منبع.ص.221)
رابط آموزش و پرورش با یادگیری:
گر چه هم فرآیندهای آموزش و پرورش فرآیندهای یادگیری هستند. اما هم فرآیندهای یادگیری فرآیندهای آموزش و پرورش نیستند ملاک ارزش آموزش و پرورش بر این دلالت دارد که بیشتر آنهایی را که می توان یاد دارد و یا یاد گرفت باید از آموزش و پرورش جدا کرد. چه آنهایی را که نامطلوب هستند مانند انحراف و چه آنهایی را که جزئی و ناچیز هستند مانند: تکان دادن گوش
با چنین فعالیتهای مردودی، فعالیتهایی هم که به این دستاوردها می انجامد، مردود شناخته می شوند، مگر اینکه همان فعالیتها بازده ارزشمند دیگری داشته باشند و از نظر تربیتی مطلوب، یعنی هدف آموزش و پرورش باشند
اگر امروز در آموزش و پرورش به یادگری بیش از هر چیز دیگر توجه می شود، بر اساس این است که آموزش و پرورش مستلزم یادگیری است. به عبارت دیگر، برای آموزش و پرورش از نظر منطقی یادگیری امری ضروری است
(تقی پورظهیر .1372 ص 224)
اصول مبتنی بر قوانین یادگیری:
1- اصل آمادگی: در جریان تدریس و یادگیری، آمادگی شاگرد شرط اصلی فرگرفتن عقاید، عادات، تمایلات و مهارتهای معین است
منظور از آمادگی این است که شاگرد در زمین بدنی، عاطفی، اجتماعی و عقلانی به انداز کافی رشد داشته باشد تا بتواند امور لازم را فراگیرد
2- اصل فعالیت: در جریان یادگیری شاگرد باید فعال باشد و خود تحت راهنمایی معلم به فراگرفتن احترام کند. یادگیری غیر از حفظ مطالب و نقل آنهاست، یادگیری وقتی صورت می گیرد که شاگرد خود تجربه کند و در نتیجه تجربه تغییراتی در افکار، عادات و تمایلات و اعمال او ظاهر گردد
3- اصل توجه به رغبت: هدف و کوشش شاگردان در جریان یادگیری و اصل توجه به رغبت و محرک و علاقه شاگرد، نقش بسزایی در کوشش شاگرد دارد. اگر بناست که شاگرد از راه تجربه به افکار و عقاید، عادات و تمایلات و طرز کار خود را تغییر دهد باید نسبت به موضوع یادگیری علاقه مند باشد، در جریان یادگیری هدف معینی را دنبال کند، نسبت به یادگیری احساس احتیاج نماید و همین احتیاج او را به فعالیت و کوشش وادارد
4- اصل فهم در یادگری: اگر یادگیری از روی بصیرت و فهم صورت نگیرد بی ارزش خواهد بود و اثر آن در ذهن شاگرد نیز موقتی است. اینکه بسیاری از شاگردان رشته های مختلف علمی را مورد مطالعه قرار می دهند ولی تغییری در افکار و عقاید آنها وجود نمی آید در اثر این است که یادگیری آنها به صورت حفظ و بدون فهم صورت گرفته است. بنابراین باید در جریان یادگیری فهم و بصیرت را مهم شمرد
(شریعت مداری. 1375 ص 20)
میل و رغبت و تأثیر آن در یادگیری:
میل و رغبت جزء محرکهای اساسی در یادگیری است. گاهی ممکن است میل و احتیاج فرد متوجه یک چیز باشد، در بعضی موارد میل و احتیاج از هم جدا هستند. در هر صورت میل نقش عمده ای در جریان یادگری اجرا می نماید. رغبت نیز کوشش و تلاش فرد را به هدف معینی متوجه می سازد
(جان دیویی) مربی آمریکایی اهمیت رغبت را در فعالیتهای تربیتی در کتاب دمکراسی و تعلیم و تربیت چنین بیـان می دارد رغبت نیروی تحریکی یا سوق دهند اشـیاء را نشان می دهد. در تجربه ای که به منظور نیل به هدف معینی بوجود آید رغبت نقش عمده ای بازی می کند و از این جهت که فرد آن را درک می کند یا در قو مخیل خود ظاهر سازد در جریان امر تغییری بوجود نمی آورد
در مواردی تشـخیص موقعیت حساس رغبت از لحاظ رشد تربیتی سـبب می شود که مربی وضع دانش آموزان مختـلف را که از نقطه نظر استـعداد، احتیاج و میل با هم فرق دارند، در نظر بگیرد
توجه به رغبت شاگردان باعث تشخیص اختلافات میان آنها در زمین یادگیری است برای اینکه شاگرد در جریان یادگیری نقش مهمی ایفا کند باید موضوعی را که می خواهد بیاموزد مورد علاقه وی باشد. برای جلب رغبت شاگردان موضوعهای درسی لازم نیست که به طور تصنعی آنها را به صورتهای جالب درآوریم همین قدر که مطالب درسی با احتیاجات شاگردان برخورد داشته باشد و مسائل اساسی و واقعی را برای او مطرح سازد و به او در برخورد به محیط کمک کند رغبت او طبعاً یه اینگونه موضوعها جلب می شود. چنانچه گفته شد احتیاج و رغبت فرد را به تحریک وامی دارند وهر دو هدف افراد را در جریان یادگیری مشخص می سازند
یادگیری فعالیتی است که هدف خاصی را دنبال می کند. بنابراین بعد از اینکه احتیاج و رغبت فرد را به فعالیت تحریک نمود باید هدف نیز مشخص گردد
در مدرسه هدفهای تربیتی باید انعکاسی از احتیاجات و تمایلات شاگردان باشد و به طور مشخص و واضح بیان شود
مشخص بودن هدفها در مدرسه سبب هم آهنگی فعالیتهای معلم و شاگرد می شود، آنها را به اجرای فعالیتهای متنوع تحریک می نماید، جهت کار و فعالیت آنها را تعیین
می کند، پیشرفت آنها را نشان می دهد و محیط کلاس و مدرسه را آموزنده و نشاط انگیز می سازد. (همان منبع. ص 337)
ویژگیهای عاطفی، اجتماعی دانش آموزان: